waterdag 2010
inleiding Tauw heeft zich dit jaar tijdens de jaarlijkse Waterdag weer ingezet voor een maatschappelijk vraagstuk. 120 water experts en professionals hebben een dagdeel besteed aan het oplossen ven 14 verschillende vraagstukken rondom het initiatief WATERgraafsmeer.
tersysteem. Tevens zijn er verschillende stedelijke opgaven gekoppeld aan klimaatverandering, leefbaarheid en stedelijke verdichting. De resultaten die we met en voor Waternet wilden behalen zijn innovatieve, (klimaat)robuuste oplossingen die flexibel zijn naar de lange termijn, ter verbetering van de kwaliteit van de leefomgeving voor bewoners, bedrijven en natuur. Onder andere met deze thema’s en uitdagingen rondom de klimaatbestendige stad zijn de Tauw medewerkers een middag aan de slag gegaan.
aanpak Met het nodige voorwerk heeft elke Tauw medewerker 2.5 uur intensief gewerkt aan één specifiek complex (integraal) en concreet vraagstuk gericht op water. Centraal in elk vraagstuk stond WATERgraafsmeer: een innovatieprogramma waar stedelijk water in alle facetten aan bod komt.
concrete uitkomsten Het doel van de sessie was niet alleen een leuke & maatschappelijke middag hebben met collega’s uit het hele land, maar vooral ook gezamenlijk concrete oplossingen voor WATERgraafsmeer uit te werken. Het winnende idee gaat verder invulling krijgen door middel van de PenK regeling, beschikbaar gesteld door Tauw.
WATERgraafsmeer In de Watergraafsmeer-polder spelen een aantal lastige opgaven. Dit wordt door o.a. Waternet gezien als een complexe uitdaging. De opgaven zijn een samenspel van grondwater, polderriolering, overstromingsrisico vanwege lage maaiveldligging, de riolering en het wa-
300 adviesur
1
en 2
inhoud case 1 Polderriolering case 2a Ecolint case 2b Ecolint case 3 case 4 case 5 case 6 case 7 case 8 case 9 case 10 case 11 case 12 case 13 en de winnaar is de winnende case bedankt
3
5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37
4
case 1 polderriolering
case:
Hoe kan Gemeente Amsterdam een verantwoord vervolg geven aan de aanpak van de polderrioleringsgebieden?
oplossing:
deelnemers: Jan Busser Edwin Verbeek Nils Kappenburg Wytse Dassen Maurits Brenk
1.Ruimte geven voor individuele invulling tuin (water in de tuin) • geen zakelijk recht • eigen invulling oever 2.Financieel prikkelen om te bewegen naar watertuinen • inkomsten rioolheffing • belastingkorting voor extra water en groen dak • eenmalige inrichtingssubsidie tuin 3.Toekomstgericht: • extra waterberging • energie uit water • intern gebruik
aanpassen van tuinen aan natte situatie 5
6
case 2a
van hel naar hemel
ecolint
Heel Ecologisch, Maatschappelijk En Leuk
case
•
Welke maatregelen kunnen worden genomen om de potentie van het Ecolint te vergroten?
•
3. “Waterbeleefmeer’ • voorlichting en publiciteit (natuurbelevingscolumn, ambassadeursoort) • organiseren van publieksevenementen (groene markt, prijsvraag, natuurwerkdag, verkiezing) • onderwijsprojecten
oorzaken:
slechte waterkwaliteit, achterstallig beheer, geen betrokkenheid vanuit de wijk
oplossingen:
4. ‘Waterspeelmeer’ • functies aan zone toevoegen: (trekvaart, waterspeeltuin, jeu de boulebaan, trimtoestellen, theehuis ‘de waterpijp’, bankjes, waterverblijfplaats (pootje baden), kano-in- en uitstapplaatsen, visstekken
1. ‘Waterkwalimeer’ • analyse processen • groter maken watersyteem: naviduct Weseper trekvaart, afkoppelen daken • verbeteren kwaliteit: helofytenfilters, algen, kroos gebruiken voor zuivering • fonteinen en watervallen: meer zuurstof, meer beleving • vismigratie
deelnemers:
Jeroen Bosveld Ben van Dinther Jacinta Hack Jeroen Reimerink Maikel Aragon van der Broeke Niels Jeurink Wim Heijligers
2. ‘Waterschaapsmeer’ • analyse processen. • grote opknapbeurt (achterstallig beheer aanpakken) • geitene en of schapen inzetten tegen verruiging • aansluiten bij bestaande ecologisch waardevolle stukken langs ARK en trekvaart
7
inzetten op bloemrijk grasland, waterplanten en ruigtes beperken foute term ‘ecolint(worm)’ vervangen voor flitsere naam (prijsvraag)
8
case 2b ecolint
case
deelnemers:
Welke maatregelen kunnen worden genomen om de potentie van het Ecolint te vergroten?
Margaret Konings Roland van der Vliet Wiegert Steen Martin Kroes Koen Wonders Wouter Jonkers James Lidster
Focus op watersysteem Pomp: • Stroom opwekken voor wijk • Waterpeil • Waterkwaliteit (zout/slib/nutriënten) • Vismigratie (zonder schade) De grote schoonmaak Zuiveren: • Weg met nutriënten door doorstroming • Plaggen oevers • Aanleg helofyten-filter Nieuwe inrichting Gefocust op doelsoorten: • Zorgen voor diversiteit van habitats • Oevers plas-dras maken Betrokken bewoners • Vlinder paradijs • Wandelingen bewoners
waterkracht centrale in het watergraafsmeer 9
10
case 3 water in de kruipruimte
case:
deelnemers
Wat kan er gedaan worden om de overlast op een duurzame wijze te voorkomen en hoe kan deze situatie zonder drainage en tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten worden opgelost?
Thijs Nix Arjan Varkevisser Rob Ligtenberg Wietske Terpstra Willem Capel Carolien Wegstapel Mark de Koning
oorzaken:
Slechte waterkwaliteit, achterstallig beheer, geen betrokkenheid vanuit de wijk
oplossingen: • • •
•
11
Hergebruik van water Opvangbak icm drainage Pomp op zonne-energie en energie uit stromend hemelwater in regenpijp Overstort afvoeren naar laagste punt (bijvoorbeeld op een sportveld)
12
meer water graven in WATERgraafsmeer
case 4 parkeerkelder Don Bosco case:
Hoe kan de parkeergarage duurzaam worden aangelegd, zonder grondwater-problemen te veroorzaken en hoe kan de bestaande grondwater-overlast worden opgelost?
Voordelen: • Intact laten deklaag • Creëren waterberging • Weinig graafwerkzaamheden • Geen bemaling noodzakelijk • Kosteneffectief
oplossing
deelnemers:
Mark de Kuster Rienco Groenewold Mirjam Peet Edward Meijer Barry Leguijt Dieko Alting Maaike Bevaart
Het realiseren van ondiep oppervlaktewater, waarboven de bebouwing wordt gerealiseerd: • Weggraven deel deklaag • Op palen (of drijvend) bouwen • Op bassin voor waterberging (kwel en regenwater) Aanpassingen: 1. Ecologie: zuivering van afstromend regenwater en inkomend kwelwater 2. Waterberging: regenwater en overtollig kwelwater 3. Tegengaan toename kweldruk: minder diep graven 4. Gebouw: ruimte voor auto’s en wonen blijft beschikbaar 5. Financiën: minder rekenen, minder graafwerkzaamheden, geen bemaling, minder complex bouwen: minder duur
13
14
X
Groep 5
case 5 compartimenteringskering
X case:
•
Wat zijn de meest duurzame oplossingen voor compartimentering van de Boezem rond de Watergraafsmeer?
deelnemers
Frank Spui Roel Voetberg Michiel de Koning Simon Troost Jasper Arntz Harmen Venema
oplossing: voorkomen
1.! Voorkomen 2.! Dubbel compartimenteren 3.! Gecontroleerd weg laten stromen 4.! Evacueren als het veilig is
Evacuatie Amstelwijk via taluds A10 en spoor
1. Dubbel compartimenteren 2. Gecontroleerd weg laten stromen 3. Evacueren als het veilig is aanpassingen: • Science Park onder water bij doorbraak ARK (levert tijd op) • Aanleg dijkje voor tunnel onder spoor: meer tijd om vloeddeuren te sluiten (beetje extra kosten) • Afsluitbare duiker Boezemvaart (kostenbesparing) • Spoordijk ter hoogte van A’dam Amstel ophogen (extra kosten) • Compartimenteringskering richting en samen met Diemen (kostenbesparing) • Balgstuw op laten knappen (loopt al)
Voorkomen slachtoffers en beperken schade als gevolg van calamiteit in de waterkeringen.
15
16
case 6
Water als meerwaarde in revitalisatie Eenhoorn
waterplan Eenhoorn
Maar ook: • Kwaliteit inlaatwater • Voorkómen van water kwaliteitsproblemen
case:
Het maken van een inrichtingsplan openbare ruimte waarin alle ambities voor water samenkomen - namelijk het maken van een robuust watersysteem waarin het water zichtbaar van toegevoegde waarde is voor de wijk.
deelnemers
Mariska Overbeek Annemieke Feijen Johan de Putter Remco Schreuders Harry de Brauw Roel Valkman
water zichtbaar in: Coolspots Eenhoorn toont de wateridentiteit van Watergraafsmeer: 1. Water als ontmoetingsplek 2. Water als airco (Heat Island Effect)
17
18
case 7 water op straat
deelnemers:
case:
Bart de Jong Guus Claessen Aart van Hell Jeanette Mijnals Joost Tilborghs Jeroen Lasonder
Hoe kan aanpassing van de water(cyclus)structuur zorgen voor verbetering van de huidige situatie?
oplossing: In alle straten een rij bomen 95% van de platte daken moet worden getransformeerd naar vegetatiedaken: • Verplichten bij nieuwbouw • Stimuleren bij bestaande bouw (Subsidie) 50% van de schuine daken aanpassen met vegetatie: • In overleg met woningcoöperaties Snelle oplossingen bij acute overlast • Aanleg van waterbergende verharding
19
20
