Samen willen
Samen doen
Inleiding De komende vier jaar starten nu. Ze beginnen in een moeilijke tijd, van bezuinigingen, van transities van zorgtaken naar de gemeente, en met een nog in te vullen ombuiging van meer dan 600 duizend euro op de gemeentebegroting. Daar komen nog de tekorten bij waarmee we onvermijdelijk zullen worden geconfronteerd bij die overgang van zorgtaken. Het nieuwe college wacht daarom een verre van gemakkelijke taak. De nieuwe coalitie van Gemeentebelangen, CDA en D66 is zich hiervan terdege bewust. Maar tegelijkertijd is zij ambitieus en vol vertrouwen dat het haar, in goede samenwerking met de raad én de inwoners van de gemeente Voorst, zal lukken om van onze gemeente een bloeiender gemeenschap te maken. Vanaf het begin van de coalitiebesprekingen hebben de partijen zich duidelijk uitgesproken voor een gemeente die er voor de inwoners is en een bestuur dat positief staat ten opzichte van elkaar en zijn inwoners en de organisaties in de gemeente. Dat zich meer dan bewust is van het feit dat constructieve communicatie hierin hét sleutelbegrip is. Dat burgerparticipatie en -initiatieven serieus neemt. En dat een houding van ’ja, mits’ (we het eens kunnen worden) prefereert boven ‘nee, tenzij’ (u aan al onze eisen en wensen voldoet). Dat zal tot uiting komen in alle overleggen. Met de raad, de inwoners, en met de medewerkers van de gemeente en organisaties in de gemeente. We moeten de klus niet alleen samen klaren, we willen het ook graag samen doen. Vertrouwen geeft vertrouwen. Met betrekking tot de zorgtaken verwachten we dat we als college en volledige raad een goed en verantwoord beleid kunnen maken en uitvoeren. Een heel positief perspectief is het feit dat álle raadspartijen hebben afgesproken gezamenlijk aan een zorgbijlage bij dit coalitieprogramma te werken. Samen met zorgorganisaties, zorgprofessionals, zorgvragers, familie en mantelzorgers zullen we door maatwerk naar oplossingen zoeken. Dat zal energie en tijd kosten, maar dat zal het waard zijn. Uitgangspunt is dat onze inwoners de zorg kunnen blijven krijgen die zij nodig hebben. Met hulp van familie, mantelzorgers, door het opzetten van dorps- of wijkzorgteams, begeleid en ondersteund door zorgprofessionals als artsen en wijkverpleegkundigen. Financieel gezien zullen we heel goed moeten leren roeien met de riemen die we hebben. Zoals gezegd komen er landelijke bezuinigingen op ons af, grondposities zijn minder waard geworden en er ligt nog een in te vullen bezuinigingsopdracht. Wij vinden dat we er alles aan moeten doen om de gemeente Voorst de komende vier jaar een gezonde financiële positie te geven. Het huishoudboekje moet op orde zijn, zoals we dat noemen. We willen daarom een sluitende meerjarenbegroting in 2018 achterlaten. Op jaarbasis mag er een tijdelijk tekort ontstaan, maar dat moet dan wel snel worden ingehaald. Doelstellingen, niet alleen financiële, worden zoveel mogelijk duidelijk en meetbaar (SMART) geformuleerd en gemonitord.
Economie Om van Voorst een nog bloeiender gemeenschap te maken moet de lokale economie worden gestimuleerd. Recreatie en toerisme bieden daarvoor uitstekende mogelijkheden. Daarin kunnen de kleine kernen een magneetfunctie hebben – vooral die zijn voor toeristen aantrekkelijke landelijke bestemmingen. We zien dat aan de groei van de boerderijcampings, de B&B’s en hotels, de fiets- en wandelroutes, de golfbaan, hooimijten die getransformeerd Coalitieprogramma
Gemeente Belangen
CDA
D66
Pagina 1
Samen willen
Samen doen
zijn tot vakantiehuisjes enzovoort. Niet alleen recreatieve bedrijvigheid wordt actief aangemoedigd, ook andere economische activiteiten die passen bij het landelijke karakter van de gemeente en de kernen daarin. Bijvoorbeeld zorgboerderijen, kleinschalige huisgebonden bedrijven enzovoort. Zeer belangrijk daarbij is dat het buitengebied de beschikking krijgt over snelle(re) internetverbindingen. Het Rijk studeert op dit thema, de provincie werkt aan oplossingen. Voorst moet snel gaan meedoen. Op het grensvlak van economie en het sociaal domein past in deze visie ook het stimuleren van bijvoorbeeld banen voor mensen met een beperking en stageplekken en/of leerprojecten voor jongeren in de genoemde typen lokale bedrijven. In dit beleid past ook Teuge als les-, zaken- en recreatievliegveld. Er moet ruimte zijn voor groei van de vliegveldgebonden activiteiten. De huidige geluidscontouren worden vertaald naar 80.000 vliegbewegingen. De coalitie ziet het als haar zware verantwoordelijkheid om toe te zien op leefbaarheid en welzijn. Dus beperking van geluidsoverlast blijft een belangrijk aandachtspunt.
Participatie Een sterke, ondernemende én sociale samenleving in onze gemeente berust voor een belangrijk deel op sterke en leefbare kernen. De kleine kernen zijn kwetsbaar – er is vergrijzing enerzijds, weinig jonge aanwas anderzijds, steeds minder voorzieningen en dorpsscholen komen in gevaar. We moeten daarom extra aandacht besteden aan het leefbaar houden van de kleine kernen. Dat betekent bijvoorbeeld dat er in de kleine kernen óók bijvoorbeeld speelvoetbalveldjes en/of jeu-de-boulesbanen moeten kunnen komen. Maar kleine kernen zijn ook sterk als het gaat om ‘samen doen’. Initiatieven en participatie van inwoners en ondernemers in de gemeente zijn heel waardevol, en die moeten en willen we stimuleren. Daartoe zetten we in op een wijk- en kernengericht participatiebeleid, met een belangrijke rol voor buurtcoaches Hierin worden ook daadwerkelijk middelen ter beschikking gesteld, bijvoorbeeld in de vorm van wijk- of kernengerichte budgetten.
Ruimtelijke ordening en woningbouw Een zorgvuldige ruimtelijke ordening zorgt voor evenwicht tussen de verschillende belangen, voor de leefbaarheid van de fysieke omgeving en voorkomt in de kern dat de activiteiten van de ene burger onaanvaardbare last opleveren voor de andere. De gemeente Voorst bestaat uit een groot aantal kleinere en grotere kernen, elk met eigen karakter. De coalitiepartijen zien het als een van de belangrijkste RO-taken van de gemeente om het landelijk karakter en de leefbaarheid in die kernen en wijken actief te bewaken en bevorderen. De coalitiepartijen streven alle naar een positieve(re) grondhouding van de gemeente tegenover particulier initiatief, dus ook op het gebied van RO en Wonen. Minder regels-omde-regels, meer vrijheid en meer snelheid in de besluitvorming. Vanuit de gemeente wordt bij verschil van mening met de inwoners zoveel mogelijk op maat naar oplossingen gezocht.
Coalitieprogramma
Gemeente Belangen
CDA
D66
Pagina 2
Samen willen
Samen doen
Woningbouw De coalitiepartijen achten herijking van de huidige en toekomstige (zowel kwantitatieve als kwalitatieve) behoefte aan woningen en het bijsturen van beleid en plannen op dit terrein, van primair belang om optimaal aan de vraag en behoeften te kunnen voldoen. Daartoe zijn de volgende uitgangspunten gedefinieerd. De negatieve gevolgen van vergrijzing en krimp moeten worden gemitigeerd door meer te bouwen voor eigen jeugd, andere starters, ouderen en alleenwonenden op de woningmarkt. Er is de afgelopen jaren een aantal grootschalige projecten van start gegaan. Waar mogelijk willen we volop ruimte geven aan particulier opdrachtgeverschap, al dan niet collectief. De mogelijkheden van organische uit- en inbreiding van kleine kernen en wijken krijgen prioriteit en worden optimaal benut. Grootschalige uitbreidingsplannen passen niet langer in en bij de demografische ontwikkelingen De gemeente zal levensloopbestendige bouw stimuleren, en het mogelijk maken bestaande woningen aan te passen opdat senioren langer zelfstandig kunnen blijven wonen en ook in de aanstaande participatiemaatschappij efficiënt zorg geleverd kunnen krijgen. Daarbij wordt door de gemeente voortaan ruimhartig omgegaan met regelgeving. Zo wordt splitsing en herbestemming in principe positief benaderd, bijvoorbeeld ten behoeve van de inrichting van kleinschalige zorgvoorzieningen, groepswonen of om startende bedrijven te faciliteren. Het devies wordt ook hier dus voortaan ‘ja, mits’ in plaats van ‘nee, tenzij’. Echter …. De provincie is bezig nieuw beleid vorm te geven. De Provincie Gelderland heeft nieuw beleid geformuleerd op het gebied van woningbouw. Zoals het er nu uitziet zullen de ambities zoals hierboven geformuleerd geen van alle kunnen worden uitgevoerd in de komende vier jaar en misschien wel nooit meer. Daarmee wordt de leefbaarheid in de kernen ernstig aangetast. Bestaande uitgewerkte plannen van particulieren moeten allemaal worden afgesteld. Dit zeer terughoudende beleid is geheel niet in lijn met de visie en uitgangspunten van de coalitiepartijen en met de reeds ingezette initiatieven in de gemeente, onder andere op het gebied van collectief particulier opdrachtgeverschap (CPO). De coalitiepartijen zijn dus ook van mening dat de gemeente, zelf én in samenwerking met andere (kleine) gemeenten, bezwaar moet organiseren tegen dit provinciaal beleid. Een onderzoek naar hoe het collegeprogramma zou kunnen worden uitgevoerd moet de basis van onderhandelingen gaan vormen.
Grondprijzen De collegepartijen zijn voorstander van het verstandig herwaarderen van de bestaande grondposities van de gemeente. De gemeente dient zich niet op te stellen als een onderneming die maximale winst móet maken. Anderzijds moet ook het grondbedrijf geen onnodige verliezen incasseren.
Milieu en duurzaamheid Dit college wil een duurzame, leefbare samenleving bevorderen. Voor milieubelastende activiteiten in de gemeente moeten waar mogelijk en realistische alternatieven ontwikkeld
Coalitieprogramma
Gemeente Belangen
CDA
D66
Pagina 3
Samen willen
Samen doen
worden. Concrete verbeteringen op het gebied van energieverbruik van (led)straatverlichting, zijn mogelijk. In samenwerking met organisaties zoals EnergieRijk Voorst wordt bekeken welke mix van alternatieve energiebronnen men ter stimulering van milieuverbetering haalbaar is. Gezien de problemen met locaties voor windenergie en biomassa gaat in de eerste plaats de aandacht uit naar zonne-energie. De gemeente onderzoekt of er gronden zijn waarop een zonneveld kan worden ingericht. Ook dient de gemeente een maximale bijdrage te leveren aan het terugdringen van de omvang van afvalstromen en de CO2-uitstoot. Scheiden van afval blijft gestimuleerd worden, o.a. door het inrichten van meer milieustraten en ruime mogelijkheden om groot afval tegen zo laag mogelijke kosten te kunnen inleveren. Wildstort moet worden voorkomen. Bij bankjes worden de afvalbakken teruggezet. Wanneer andere instanties verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van beleid moeten de belangen van alle Voorster burgers actief worden verdedigd. Zo willen de coalitiepartijen dat de gemeente zich proactief opstelt tegenover de rijksoverheid, om te voorkomen dat er door Twello nog meer gevaarlijk vrachtvervoer per spoor plaatsvindt. Bij milieuvergunningverlening moet de gemeente zich niet louter beroepen op wettelijke regels hiervoor, en ook niet slechts verwijzen naar de hiervoor verantwoordelijke instanties. De gemeente moet rekening houden met de belangen van al haar burgers, ook wanneer dit soms betekent dat er een strikter beleid moet worden gevoerd (bijv. rond vergunningen voor evenementen in de nachtelijke uren – geluidshinder is ook milieuhinder).
Verkeersveiligheid Verkeersveiligheid is een belangrijk aandachtspunt. De gehele verkeerssituatie rondom de Molenstraat, Domineestraat en H.W. Iordensweg in Twello moet goed worden onderzocht, met als inzet het verbeteren van de veiligheid van kinderen en inwoners. De gemeente Voorst zal een onafhankelijk onderzoek laten uitvoeren naar de oorzaken voor de verkeersproblematiek die ten grondslag ligt aan de discussie over een westelijke rondweg Twello. Het onderzoek moet gedetailleerd inzicht bieden in de aard (herkomsten, bestemmingen, voertuigtypen) van de verkeersstromen die voor de verkeersproblemen zorgen, en in de mogelijke oplossingen hiervoor. Het onderzoek waarmee huidige verkeersstromen in beeld worden gebracht moet gebaseerd zijn op echte waarnemingen en niet alleen op bijvoorbeeld een modelonderzoek van een toekomstige situatie. Het onderzoek moet ook aantonen of er bestaande geschikte, of geschikt te maken, alternatieve routes zijn voor de huidige verkeersstromen. Een tweede doel van het onderzoek is om, in samenhang met het onderzoek naar mogelijke alternatieve routes, na te gaan welke aanvullende maatregelen kunnen worden genomen om de verkeersveiligheid, met name rondom schoolverkeer, te verhogen. Een westelijke rondweg Twello komt in beeld wanneer er niet een afdoende andere oplossing uit het hiervoor genoemde verkeersonderzoek naar voren komt of andere alternatieven onhaalbaar blijken. Bovendien zal eerst aangetoond moeten worden of na realisering van een westelijke rondweg Twello er geen onaanvaardbare meetbare toename van de hoeveelheid sluipverkeer zal gaan optreden als gevolg van capaciteitsproblemen op de A1, vooral ook in Coalitieprogramma
Gemeente Belangen
CDA
D66
Pagina 4
Samen willen
Samen doen
samenhang met capaciteitsproblemen op de invalswegen van Apeldoorn vanaf de A1 en A50. De uitspraken van de Commissie Mer over de aard van het onderzoek naar sluipverkeer zijn daarbij bepalend (dynamische modelberekeningen). Er moet eerst goed worden geanalyseerd wat precies de verkeersstromen zijn, daarna kan de beste oplossing worden gekozen.
Financiën De belangrijkste taak voor de komende jaren is te zorgen dat de gemeente goed omgaat met de extra taken die ze krijgt door de drie transities die op de gemeente afkomen. De middelen die daarbij meekomen lijken onvoldoende te zijn. De zorg die geleverd moet worden mag daar niet onder lijden. Het zou kunnen zijn dat de raad voor de keuze komt te staan om te bezuinigen of om belastingen te verhogen. De collegepartijen hanteren de volgende uitgangspunten bij het begrotingsbeleid voor de komende raadsperiode. 1. De meerjarenbegroting moet sluitend zijn op het eind van deze raadsperiode. Aangezien de structurele kosten van de transities niet in te schatten zijn kan een tijdelijk niet sluitende jaarbegroting het gevolg zijn. 2. Bij het realiseren van bezuinigingen zullen de volgende wegen worden bewandeld: externe inhuur zo laag mogelijk houden maar wel in evenwicht met de mogelijkheden van de aanwezige ambtenaren. Dat betekent dat bij het verkrijgen van een nieuw soort activiteit inhuur mogelijk is wanneer er geen structureel werk daarna overblijft; alle investeringen worden tegen het licht gehouden met als beoordelingsvragen: is het niet uit te stellen, is het onvermijdelijk, kan het goedkoper? het verminderen van het aantal ambtenaren gaat altijd gepaard met het verminderen van taken, waarbij de vraag moet worden gesteld ‘hoort deze taak met deze zwaarte van uitvoering bij de kerntaken van de gemeente’? van taken wordt beoordeeld of ze goedkoper in samenwerking met andere gemeenten kunnen worden uitgevoerd. Hierbij is de grootste efficiency leidend boven de grootte van de gemeente. Jeugdzorg moet echt samen met in elk geval een grotere gemeente. 3. Als belastingverhoging onvermijdelijk is, zal opnieuw worden bezien of de belastingdruk gelijk kan blijven door uitruil met andere belastingen. Als extra ondersteuning van de controlerende taak van de raad op het gebied van financiën zullen de volgende gremia functioneren. De auditcommissie De auditcommissie zal een voorstel aan de gemeenteraad doen over de taken die ze op zich neemt en het jaarplan wat daar bij hoort. De permanente aandacht voor het zorgbudget is daar in ieder geval een onderdeel van. Controle op verbonden partijen Het beleid en functioneren van verbonden partijen van de gemeente Voorst zullen minimaal één keer in de collegeperiode inhoudelijk in een verkennend debat worden besproken in de raad zonder dat daar de druk of noodzaak van een begroting(goedkeuring) aan vast zit Raad en college zullen daarvoor evaluatiepunten opstellen. Ook zal de auditcommissie gevraagd worden over de financiële gegevens te rapporteren.
Coalitieprogramma
Gemeente Belangen
CDA
D66
Pagina 5
Samen willen
Samen doen
De rekenkamercommissie Ten behoeve van de rekenkamercommissie zullen samenwerkingsverbanden in het samenwerkingscontract opnemen dat de rekenkamercommissie onderzoek mag doen naar het samenwerkingsverband.
Het financiële overzicht Het grondbedrijf Door de gewijzigde opzet van woningcontingentering in de Provincie Gelderland dreigt het grondbedrijf forse afboekingen te moeten doen. Gezien de beperkte reservecapaciteit van het grondbedrijf moeten deze afboekingen van de algemene reserve af. Wanneer er bedragen in het grondbedrijf overblijven, zullen deze vervolgens ten gunste van de algemene reserve worden gebracht. De tekorten Het vorige college heeft een dekkingsvoorstel gepresenteerd als invulling van de door de raad voorgestelde bezuinigingen in meerjarenperspectief. Een groot deel van dit voorstel zal door dit college worden overgenomen en in de prionota aan de raad worden gepresenteerd. Ook zullen dan budgetten worden voorgesteld die gebruikt kunnen worden op buurtniveau. Om mogelijke tekorten in 2015 op de zorg te kunnen opvangen zal voor dat jaar de investeringsbegroting worden verlaagd. Wanneer zich structurele tekorten blijken te gaan voordoen, zal opnieuw een kerntakendiscussie worden gevoerd. De aanbevelingen van de rekenkamercommissie over de bezuinigingsaanpak zullen dan worden meegenomen.
Sport en beweging Bewegen en sporten is niet alleen gezond, het verbindt ook. Sport zorgt voor ontspanning en voor fysieke, sociale en mentale ontwikkeling. De coalitiepartijen vinden dat sporten, sportaccommodaties en sportverenigingen zo goed mogelijk toegankelijk moeten zijn, vooral voor kinderen en jongeren. Daartoe willen zij: - De toewijzingscriteria van subsidie voor sportverenigingen heroverwegen - Gratis sporten voor jeugd onderzoeken - Een uniforme toetsing van alle sportaccommodaties, in Twello én in de andere kernen, bij verzoeken om uitbreiden of opwaarderen (bijvoorbeeld kunstgras). - Sport-, beweeg- en spelmogelijkheden stimuleren, in alle kernen, zoals speelveldjes etc. De coalitiepartijen vinden dat een constructief overleg met de Sportraad en de Sportkoepel van groot belang is. Sport en bewegen hoeft echter niet in verenigingsverband of op één bepaalde locatie plaats te vinden. Ook bij wandel-, fiets-, skate- of hardloopactiviteiten en -evenementen vinden de coalitiepartijen dat de gemeente coöperatief moet zijn.
Coalitieprogramma
Gemeente Belangen
CDA
D66
Pagina 6
Samen willen
Samen doen
Sociaal domein en zorgtransities De drie transities en hun relatie met de bestaande taken zullen in de komende jaren een enorme verandering teweeg brengen in het gemeentelijke takenveld. De primaire verantwoordelijkheid zal binnen het college bij één wethouder worden neergelegd. De raad van Voorst heeft uitgesproken dat binnen dit onderwerp de manier waarop in de gemeente met zorgtaken wordt omgegaan niet wezenlijk moet veranderen. Dit betekent onder andere dat wel de vorm waarin zorg wordt aangeboden zal veranderen, maar niet het uitgangspunt van aandacht voor het individu en zijn/haar omgeving. Dit college wil in samenwerking met de raad, cliënten en zorgprofessionals de transities in goede banen leiden. Natuurlijk omvat het sociaal domein meer dan de zorgtransities alleen. Denk bijvoorbeeld aan armoedebeleid. De komende jaren zullen dus wat ons betreft in het teken staan van: het met zorg en aandacht voor cliënt en professional invoeren van de transities; preventie, o.a. door goede signalering; bezuinigingen als gevolg van de transities als middel, niet als doel op zich, gebruiken om tot effectieve nieuwe oplossingen te komen, bijvoorbeeld met kleinschalige zorgaanbieders. Daarbij staat voorop dat we mensen niet in de kou willen laten staan. In een gezamenlijk met alle fracties te schrijven plan volgt een verdere beschrijving van de uitgangspunten en aandachtspunten.
Onderwijs Dit college zal zich inzetten om de hoge kwaliteit van onderwijs in onze gemeente te garanderen en verbeteringen waar mogelijk te stimuleren. De financiële mogelijkheden worden weliswaar steeds beperkter, maar dat onprettige gegeven mag niet betekenen dat we de handdoek in de ring gooien. Integendeel, we zullen nóg creatiever moeten zijn en samen met de diverse scholen en schoolbesturen tot duurzame verbeteringen te komen. Het nieuwe college beseft hoe een belangrijke rol een school in een kern of wijk vervult – we zullen dan ook alles uit de kast halen om scholen niet onnodig te laten verdwijnen. Wat daarbij hoe dan ook helpt is kosten besparen waar mogelijk, met relatief kleine investeringen – bijvoorbeeld door de gebouwen energiezuiniger te maken. Aanpakken binnen de mogelijkheden werkt soms beter dan blijven praten over idealen. In overleg met schoolbesturen wordt de doordecentralisatie huisvesting vormgegeven; nieuwbouw in de vorm van brede scholen blijven we stimuleren. Probleempreventie is en blijft een belangrijk aspect voor ons binnen het onderwijs. Inzet van logopedie, Younger At Heart, Lokaal Onderwijs Beleidsgeld en aandacht voor bibliotheekdiensten en peuterspeelzalen zijn daarin belangrijk.
Coalitieprogramma
Gemeente Belangen
CDA
D66
Pagina 7
Samen willen
Samen doen
SMART actielijst De coalitiepartners zijn zich bewust van de moeilijke financiële tijden. Toch presenteren zij een actielijst die toegevoegd moet worden aan de reeds bestaande activiteiten zoals verwoord in de korte- en lange-termijnagenda. Dit doen zij om het voor de raad mogelijk te maken om ook op concrete punten het college te kunnen sturen en controleren bij de uitvoering van het coalitieprogramma. SMART-actiepunten
Jaar van uitvoering
2014 Economie Ontwikkelingsplan recreatie Aanpak internet buitengebied
x
x
x x
RO -woningbouw Inventarisatie woningbouwproblemen Organiseren betere plannen
x x
Duurzaamheid Extra milieustraten
x
x
x
x
Verkeersveiligheid Verkeersonderzoek
x
Financiën Investeringsdoorlichting Kerntakendiscussie Rekenkamerbevoegdheid Sluitende meerjarenbegroting 20182021 Sport Subsidies sport heroverwegen Sportraad faciliteren Onderzoek gratis sport jeugd Kleinschalige sportvoorzieningen
Coalitieprogramma
2017
x
Participatie Buurtbudget in begroting Uitvoering buurtbudget
Onderwijs Onderzoek brede scholen
2015 2016
x
x x x x
x x x x
x
x
x
Gemeente Belangen
CDA
D66
Pagina 8
Samen willen
Samen doen
Twello, 17 april 2014
Akkoord namens:
Gemeente Belangen
CDA
D66
E.K. Horstman
E.van de Zedde
W.I.J.M. Vrijhoef
Coalitieprogramma
Gemeente Belangen
CDA
D66
Pagina 9
