Inleiding > Burgeractivisme

TRENDDOSSIER > Consumententrends 11.01

Inleiding > Burgeractivisme In een land waar wanhoop heerst door het verlies van vertrouwen in het financiële systeem, de angst voor besmet voedsel en het omvallen van buitenlandse politieke regimes, neemt de burger het heft in eigen handen. De burger geeft niet langer toe aan de gevestigde macht, maar onderneemt zelf actie om een zekere toekomst veilig te stellen. Protest begint bij jezelf. Gelijkgestemden steken via digitale platforms de koppen bij elkaar om door middel van vredig activisme invloed te kunnen uitoefenen op maatschappelijke, politieke en economische problemen. Zelf doen en online protest zijn kernbegrippen. Studenten op sociale media demonstreren tegen bezuinigingen in het onderwijs. De Londense freeganist Katharine Hibbert kiest voor een minimalistisch bestaan door te leven van gedumpt restaurantvoedsel en Japanse bejaarden geven zich vrijwillig op om in het kader van de nationale veiligheid kapotte kerncentrales te repareren. De burger gedraagt zich als een stille activist die door middel van het delen van informatie en kennis, ideeën en intiatieven strijdt voor een vredige en duurzame toekomst.

Trendslator © 2011 > pagina 1


Positie partijen redelijk consequent Vertrouwen in politiek Het heeft zin de politiek goed te volgen, en na te gaan of partijen hun standpunt over een bepaald onderwerp veranderen. Politieke partijen zijn regelmatig het mikpunt van ongenoegen over de werking van de democratie. Vaak klinkt de klacht dat partijen ‘niet doen wat ze beloven’. Uit kiezersonderzoek blijkt dat slechts 7,5 procent van de kiezers gelooft dat politici hun beloftes vervullen. Dit is niet helemaal terecht: partijen houden zich beter aan hun verkiezingsmandaat dan menigeen denkt. Uit onderzoek blijkt dat regeringspartijen in Nederland ongeveer 60 procent van hun verkiezingsbeloftes weten om te zetten in beleid – meer dan veel mensen denken. Een probleem is dat veel overheidsbeleid niet direct terug te voeren is op specifieke beloftes, maar wel tegen de strekking van het verkiezingsprogramma in kan gaan. Daarom is het zinvoller te kijken naar de posities van partijen op onderwerpen. Blijft een partij die economisch links is en religieus conservatief tijdens de verkiezingen dat ook daarna? Zo kun je kijken naar de vervulling van het verkiezingsmandaat door zowel regerings- als oppositiepartijen. De resultaten wijzen uit dat er een redelijke overeenstemming is tussen posities van partijen in hun verkiezingsprogramma en hun stellingname in het parlement. Bron: www.trouw.nl, 27 juni 2011

Eigen groentetuin populair door EHEC DIY met groente DE groentekwekers zijn massaal het slachtoffer van de EHECbacterie. Tuincentra doen daarentegen goede zaken. Door de bacteriecrisis is namelijk een run ontstaan op groenteplanten- en zaden. Lennart Gouman van Tuininfo.nl denkt dat mensen door de de EHEC-bacterie het zekere voor het onzekere nemen en daarom zelf hun groenten willen kweken. Directeur Girbe Drenth van Tuinland, met vestigingen in Groningen, Overijssel en Drenthe, ziet de trend ook. Volgens Drenth verkocht Tuinland de afgelopen dagen 25 procent meer groenteplantjes dan in dezelfde periode vorig jaar. Hij vermoedt ook dat EHEC een rol speelt. Ook het mooie weer heeft geleid tot een stijging van de verkoop, zegt hij. Bron: www.ad.nl, 9 juni 2011



Vakantie wekt onrust Betrokkenheid werknemers Vakantie mag dan wel een rustgevende levensbehoefte zijn, op de motivatie en betrokkenheid van werknemers blijkt de zomervakantie geen gunstige invloed te hebben. Na een paar weken weg zijn werknemers minder tevreden over hun loopbaan en kijken vaker uit naar een andere baan. Dat blijkt uit een onderzoek van de Arbo Unie. Het onderzoek is uitgevoerd onder 1500 mensen tussen de 30 en 65 jaar. ‘Uit de resultaten blijkt dat de betrokkenheid bij de organisatie na een vakantie met 3 procent afnam,’ aldus woordvoerder Jan van den Hoogen van de Arbo Unie. Vooral oudere werknemers keerden na de vakantie gedemotiveerd terug. In de leeftijdscategorie tussen de 50 en 65 jaar nam de betrokkenheid bij de werkgever met 8,3 procent af. Leidinggevenden komen na een vakantie wel terug met meer enthousiasme over hun baan. ‘Ze moeten er dan voor oppassen om niet te veel te verwachten van hun medewerkers,’ aldus de Arbo Unie. De organisatie heeft nog een handige tip voor bedrijven. ‘Werknemers hebben na hun vakantie vaak een meer heldere kijk op hun loopbaan. Daarom is het handig om loopbaangesprekken bij voorkeur na een vakantieperiode in te plannen.’ Nu maar hopen dat de werknemer dan niet zijn ontslag indient. Bron: www.elsevier.nl, 14 juni 2011

Baby mag zelf geslacht kiezen Keuzevrijheid De Canadese ouders van de vier maanden oude Storm houden het geslacht van hun kind geheim, bij wijze van ‘ode aan de vrijheid’. “De baby mag straks zelf kiezen of het een jongen of een meisje wil zijn”. Alleen de verloskundige die Storm ter wereld bracht, weet het geslacht van de baby. Kathy Witterick (38) en David Stocker (39) hebben het, buiten hun twee andere kinderen, zelfs niet aan de rest van de familie verteld. Ze vinden het vreemd en niet nodig om de wereld te laten weten of Storm een jongen of een meisje is. Zo’n stempel is ongezond, menen ze, en zo worden er teveel keuzes gemaakt voor het kind, die volgens hen zelf moet beslissen of het een rok of een broek wil dragen, of bijvoorbeeld nagelak opdoen. Na het publiceren van een artikel in de Toronto Star is de krant bedolven onder lezersreacties van boze ouders. De twee andere kinderen van het stel zijn jongens die zelf mogen kiezen hoe ze eruit zien. Zo draagt een van hen, een 5-jarige, graag vlechtjes in zijn haar. Bron: www.telegraaf.nl, 30 mei 2011



Japanse bejaarden als vrijwilliger Do it yourself Het begon met de oproep van Yasuteru Yamada, een 72-jarige ingenieur. Hij wil zelf wel gaan helpen om de kapotte centrales te gaan repareren. Kunnen de jongere mensen die het werk nu doen uit de gevarenzone. Hij riep andere ouderen op zich ook aan te bieden. Het heeft geleid tot aanbiedingen van honderden oudere Japanners die de straling voor lief nemen als ze iets kunnen doen voor het land. Zij hebben minder vooruitzichten en aandoeningen die leiden tot mismaakte kinderen al helemaal niet. De regering heeft het aanbod vooralsnog beleefd geweigerd. Bron: www.welingelichtekringen.nl, 30 mei 2011

Consument murw van supermarktoorlog Consument minder gevoelig Consumenten zijn murw gebeukt door de voortdurende prijzenslag van supermarkten. Ze kochten de afgelopen jaren steeds vaker een artikel in de aanbieding. Nu lijkt die trend gekeerd, schrijft het AD vandaag. Klanten laten zich tegenwoordig minder snel verleiden door Hamsterweken van Albert Heijn, Euroweken van C1000 of andere kortingsacties, stelt Marcel van Aalst van businessschool EFMI. ‘Aan het begin trekt zoiets veel aandacht, maar het nieuwtje raakt ervan af.’Van elke euro die we in de winkels uitgaven, werd in 2008 nog 11,5 cent besteed aan een ‘actie’. In 2009 was dat 14,5 cent en in 2010 16,5 cent. Een ‘explosieve stijging’, aldus Joop Holla van bureau GfK in het AD. ‘We dachten dat dat percentage dit jaar nóg verder omhoog zou gaan, maarverrassend genoeg gebeurt dat niet.’ Consumenten veranderen ook minder snel van supermarkt. Retailexpert Gerard Rutte: ‘Je kunt wel op de fiets blíjven stappen, maar álle winkels liggen vol aanbiedingen. Daardoor denken mensen: dan kan ik net zo goed in mijn eigen supermarkt blijven.’ Supermarkten zoeken hun heil daarom minder in korting, en meer in thema-acties, zegt Holla. Bron: www.adformatie.nl, 30 mei 2011



De prijs van water Duurzaam leven Wereldwijd dreigt een watertekort en toch stroomt er drinkwater van hoge kwaliteit voor heel weinig geld uit onze kranen. Maar datzelfde hoogwaardige water gebruiken we ook om de wc mee door te spoelen en de tuin te sproeien. En als ditzelfde water ineens in een fles zit en bronwater heet, betalen we er ineens heel veel geld voor. In veel alledaagse producten wordt water verwerkt en dan betalen we er nog veel meer voor. Een fles cola bijvoorbeeld, bestaat voor 99% uit water met een klein beetje smaakstoffen. Een blikje kattenvoer bestaat voor 80 procent uit water. Het produceren van een ons rundvlees kost bijvoorbeeld 1550 liter water, een T-shirt kost 2700 liter water. www.derekenkamer.kro.nl

Campagne Dordrecht eigen tas van start! Bewust leven In Dordrecht zijn betrokken burgers een actie gestart voor de eigen tas en tegen de plastic tas. De bedoeling is dat Dordtenaren bij het boodschappen doen hun eigen tas meenemen en geen plastic assen meer aannemen in de winkel. Ook winkeliers wordt gevraagd om over te stappen op een milieuvriendelijk alternatief. Vele Dordtenaren en winkeliers hebben al toegezegd mee te willen doen aan de campagne. ,,In Dordrecht gebruiken we bij het boodschappen doen jaarlijks gemiddeld 300 plastic tasjes per persoon”, zegt initiatiefnemer Hanneke Kijlstra. ,,Dat zijn dus 36 miljoen tassen per jaar! Een tasje wordt gemiddeld 12 minuten gebruikt, waarna het vaak wordt weggegooid. Veel tassen komen als zwerfafval op straat of in het water terecht. Daar richten ze enorme schade aan, want plastic breekt niet af. Elk jaar sterven honderdduizenden zeedieren door verhongering, verstikking of doordat ze verstrikt raken. Dat zijn onder meer walvissen, dolfijnen, schildpadden, vogels en vissen. En het gebeurt ook in onze Noordzee.” ,,Aangezien Dordrecht omgeven is door grote rivieren, moeten wij voorkomen dat er nog meer plastic afval naar zee stroomt. Daarom beginnen we het uitbannen van de plastic tas, want we kunnen heus zonder. Er zijn genoeg alternatieven.’’ Bron: www.debeterwereld.nl, 20 april 2011



Apple is een religie Neuro-hype Hersenonderzoek heeft aangetoond dat Apple religieuze effecten veroorzaakt bij fans. Dat Apple-fans soms nogal kunnen doorslaan in hun liefde, is wel bekend. Fans hebben een sterke drang om andere mensen te overtuigen, en daarmee hun evangelie verder te verspreiden. Niets staat hun geloof in de weg. Parallellen met religies zijn vaker gelegd, maar niet eerder in de hersenen aangetoond. Neurowetenschappers in Engeland lieten in de BBC documentaire Secrets of the Superbrands zien wat er in de hersenen gebeurt met Apple. Alex Brooks, editor van World of Apple zegt 24 uur per dag aan Apple te denken. Hij werd in een MRI-scanner gedaan om te zien hoe hij op beelden van Apple en niet-Apple producten reageert. De scans tonen aan dat zijn hersenen anders reageren op de verschillende producten. De onderzoekers ergeleken zijn hersenactiviteiten met die van scans van religieuzen. Hieruit bleek dat hij dezelfde effecten liet zien bij confrontatie met Apple-producten, als religieuzen bij het zien van beelden die bij hun geloof passen. Bron: www.bright.nl, 20 mei 2011

Breingeheimen Neurologie als hobby Wat er allemaal tussen onze oren gebeurt, is voor wetenschappers nog steeds een raadsel. Elektrische stroompjes die over zenuwcellen lopen, resulteren in gedachten, dromen en vrije wil. Hoe kan dat? We reizen naar andere planeten, manipuleren losse atomen en bouwen mechanische evenbeelden van onszelf. Toch weten we nog erg weinig over wat zich precies in onze hersenpan afspeelt. Wetenschappers en filosofen raken bijvoorbeeld niet uitgepraat over vrije wil – maken we onze keuzes zelf, of maakt ons brein deze al voordat we ons bewust zijn van de keuze? Deze en andere vragen hopen wetenschappers de komende jaren experimenteel te gaan beantwoorden door gebruik te maken van hersenscanners. Door mensen in de MRI-scanner te leggen, zien onderzoekers precies welke processen er ten grondslag liggen aan ons bewustzijn. Zo weten we misschien over tientallen jaren of vrije wil bestaat, of er echt een ziel is en of je een mogelijke misdadiger kunt ontmaskeren door hem in de hersenscanner te leggen. Bron: www.wetenschap24.nl



Racistisch geweld structureel fenomeen Discriminatie Racistisch geweld wordt niet meer serieus genomen en ook niet meer als zodanig herkend. Dat zegt politicoloog Rob Witte in zijn boek ‘Al eeuwenlang een gastvrij volk’. Hierin brengt hij geweld met een racistisch motief in Nederland in kaart van 1950 tot 2009. Daaruit blijkt dat dit een structureel fenomen is dat veelvuldig voorkomt. ‘Tegenwoordig word je uitgelachen als je suggereert dat iets racistisch is. Dat is heel zorgwekkend. Nu is er een breed geaccepteerd idee dat voor 2000 allerlei dingen racistisch werden genoemd die dat predikaat niet verdienden. Dat is helemaal niet zo geweest”, zegt hij in een interview met socialisme.eu. De antidiscriminatiebureaus in Nederland zijn volgens zijn onderzoek erg juridisch en geïnstitutionaliseerd geworden. “Maar discriminatie en racisme doen zich veel breder voor dan op het vlak waarop het juridisch bewezen kan worden. We moeten niet alleen getallen van aantallen meldingen bijhouden maar inhoudelijk rapporteren wat er feitelijk gebeurt.’ Bron: www.joop.nl, 5 mei 2011

Ergernis het grootst binnen eigen groep Buurtconflicten Bewoners van multiculturele wijken ervaren de meeste overlast van buren met dezelfde etnische achtergrond. Autochtone bewoners ergeren zich meer aan een Nederlandse overlastveroorzaker dan aan overlast dat wordt veroorzaakt door een allochtoon. Hetzelfde geldt voor bewoners van Turkse afkomst die zich meer storen aan Turkse overlastveroorzakers. Dat blijkt uit onderzoek van Elze Ufkes die onlangs aan de Rijksuniversiteit Groningen promoveerde op burenconflicten in cultureel diverse wijken. Dat we ons meer storen aan onaangepast gedrag binnen de eigen etnische groep wordt verklaard door het ‘zwarte schaapeffect’. ‘Wanneer het negatieve gedrag van de ander duidelijk tegen alle normen ingaat, kunnen mensen juist toleranter zijn ten opzichte van leden van andere groepen’, schrijft Ufkes op Sociale Vraagstukken.nl . ‘Als iemand van de eigen groep rotzooi trapt, straalt dat negatief af op jezelf.’ Ook spelen volgens Ufkes verwachtingen een rol. Mensen hebben hogere verwachtingen van iemand binnen de eigen groep dan van mensen met een andere achtergrond. ‘Overlastveroorzakers uit de eigen culturele groep brengen het aangezicht van de eigen groep in gevaar.’ Bron: www.trouw.nl, 19 april 2011



Een land vol dictators Demonstratievirus Een van de klassieke beelden van de Egyptische revolutie: een haveloze man kijkt triomfantelijk in de camera nadat Hosni Mubaraks aftreden bekend is geworden: ‘wij zullen grootser worden dan Amerika en Europa’, zei hij. Egyptenaren zijn rasnationalisten. Dus toen zij in navolging van Tunesië erin slaagden hun despoot te verjagen, vonden ze meteen dat zij een voorbeeld waren voor hun Arabische broeders en zusters, dat zij hun Faraonische verleden wederom eer hadden bewezen en dat zij recht hadden op de Nobelprijs voor de Vrede. Dat gevoel van superioriteit en het chauvinisme zitten erin diep gebakken. De demonstraties gaan daarom door en sommige demonstranten beweren in het Guinness Book of Records te willen komen met de grootste demonstratie ooit. Een Egyptische journalist wees er wellicht om die reden via Twitter op dat mensen zich moeten richten op een gezamenlijk doel, dat het nu te veel versnipperd is. Maar velen zijn het demonstreren nu wel moe. Zo klaagde een Egyptische schrijfster op de televisie dat ze eerst te maken hadden met één dictator, maar nu met heel veel dictators: de jongeren die nu mensen inwrijven dat het zonder hen nooit gelukt was en die van geen wijken willen weten. Bron: www.vn.nl,13 april 2011

Wederkerigheid verbetert ouderenzorg Geven en nemen Kwetsbare ouderen ontvangen vaak zorg zonder dat hen gevraagd wordt wat ze willen of nodig hebben. Die zorg verbetert aanmerkelijk als zorgverleners meer oog krijgen voor wederkerigheid in de relatie. Ook al wordt de meeste zorg met de beste bedoelingen gegeven, kijken ontvangers van die zorg daar toch vaak anders tegenaan. Prof. Dr. Vernooij-Dassen van het UMC St Radboud: ‘Het besef van afhankelijkheid, van aftakeling, kan sterk knagen aan je zelfbeeld en eigenwaarde. Door een verminderde controle over je eigen leven komen autonomie, zelfstandigheid en zelfredzaamheid zwaar onder druk te staan. Wordt in zo’n situatie vooral je afhankelijkheid benadrukt – ook al gebeurt dat niet bewust – dan kun je makkelijk helemaal afhaken. Uit onderzoek blijkt dat zorg juist veel beter wordt geaccepteerd en effectiever is, als in de zorgrelatie ruimte bestaat voor wederkerigheid. Zorg dat een kwetsbare oudere niet uitsluitend hoeft te ontvangen, maar ook kan geven. Maak hem deelgenoot van zijn behandeling.’ Bron: www.welingelichtekringen.nl, 4 april 2011



Nederland in de ban van optimisme Toenemende opgewektheid Een volk van lachebekjes die altijd de zon zien schijnen, zijn we nog steeds niet, maar toch signaleert het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) een trendbreuk in de nationale gemoedstoestand: steeds meer Nederlanders zien het helemaal de goede kant opgaan met het land. Sinds de invoering van het Continu Onderzoek Burgerperspectieven (COB) meet het SCP per kwartaal steevast dat een kwart van de Nederlanders optimistisch is over de staat van het land. Uitgerekend uit de dertiende meting rijst het beeld op dat het optimisme spectaculair is toegenomen. Nu heeft eenderde van de Nederlanders het gevoel dat het allemaal wel goed komt. ‘Een ongekend optimisme dat we nog nooit hebben gemeten’, stelt SCP-onderzoeker Paul Dekker blijmoedig vast. Waar hebben we die toenemende opgewektheid van ons allen (met de kanttekening dat 56 procent van de Nederlanders helemaal niet zo positief is over de toekomst) ineens aan te danken? De SCP-onderzoekers schrijven het voor alles toe aan het aantreden van het nieuwe kabinet. Mark Rutte en de zijnen maken ‘positieve verwachtingen’ los, stelt het SCP. Een groeiend aantal Nederlanders associeert het kabinet met begrippen als ‘een fris geluid’, ‘daadkracht’ en ‘het bij de naam noemen van de dingen’. Bron: www.volkskrant.nl, 4 april 2011

Artsen waarschuwen voor Facebookdepressie Depressie Volgens Amerikaanse artsen heeft het Facebook een negatief effect op onzekere tieners. Dat schrijven diverse Amerikaanse media op basis van een publicatie in het wetenschappelijke tijdschrift Pediatrics. Facebook zou onzekere tieners door alle vrolijke berichten het gevoel geven dat zij niet bij de rest horen. Onderzoekers zijn het er nog niet over eens of het om een uitbreiding van een depressie gaat of een op zichzelf staande aandoening is. Zeker is wel dat Facebook een negatiever effect heeft dan gesprekken in het echte leven zoals op school. De artsen roepen ouders op zich meer te bemoeien met het online leven van hun kind en duidelijk te maken dat Facebook niet de werkelijkheid is. Bron: www.nu.nl, 28 maart 2011



Meisjes zijn slimmer dan jongens Emancipatie meisjes Meisjes zijn slimmer dan jongens. Ze zijn beter in taal, volgen hogere opleidingsniveaus en hebben meer kans een diploma te halen. Dat blijkt uit woensdag gepubliceerde cijfers van de Inspectie voor het Onderwijs. Er zitten meer meisjes dan jongens op de havo en het vwo. Het percentage jongens is hoger op lagere opleidingen zoals het praktijkonderwijs en de basis- en kaderberoepsgerichte leerwegen van het vmbo. Meisjes zijn over het algemeen beter in begrijpend lezen en spelling, jongens in wiskunde en rekenen. In het speciaal onderwijs vormen jongens 66 procent van het aantal leerlingen. Ook blijven jongens zowel op de basisschool als in de eerste klassen van het voortgezet onderwijs vaker zitten dan meisjes. In het hoger onderwijs blijven vrouwen meer bij hun keuze dan mannen. Ze stoppen minder vaak met hun studie en switchen ook minder. Bron: www.nu.nl, 30 maart 2011

Persoonlijke politiek Intimiteit als macht Al in 1974 muntte de Amerikaanse socioloog Richard Sennett de term ‘intieme maatschappij’. In zijn boek ‘The fall of public man’ stelde hij dat we zo langzamerhand zo geobsedeerd zijn geraakt door het private, dat sprake is van een ‘tirannie’ van de intimiteit. Ziedaar onze politici. Keer op keer proberen ze de ‘kloof tussen burger en politiek’ te dichten. Hun nieuwe wapen is ‘het persoonlijke’. Natuurlijk, ze gaan ook twee keer in het jaar het land in om ‘contact’ te maken met de bevolking – bloemetjes uitdelen op straat en koffie rondbrengen in een verzorgingstehuis, maar als beroepspolitici werkelijk van ‘contact’ met ‘de mensen’ zouden houden, waren ze wel sociaal medewerkers geworden. Waar de gedwongen intimiteit van de campagnetijd altijd een beetje geforceerd aandoet, bieden de moderne media uitkomst – een televisiekoffie en een tweet hier en daar, over wat de politicus die dag heeft gegeten of gedronken met een hartelijke en welgemeende groet aan al de ,,lieve mensen’’. Met de opkomst van de sociale media lijkt Sennett actueler dan ooit. De grens tussen politici en gewone mensen lijkt op diverse manieren vervaagd. Bron: NRC weekend, 12 maart 2011 www.nrc.nl



Online doneren voor goede doel Online store helps equip Indian girls for school In India, only three of every 10 girls who enroll in Grade 1 make it all the way through to Grade 10. Aiming to spare more girls the all-too-common fate of being married off early or — worse — sold into sex slavery, The Girl Store is a site where ethically minded consumers can buy Indian girls the supplies they need to keep them in school. Encouraging visitors to help “buy a girl her life back,” in the site’s own words, The Girl Store gives shoppers around the world a way to buy Indian girls the pencils, uniforms, backpacks and other equipment they need to attend school. Numerous individual girls are pictured on the site, along with their school-supply needs, each of which can be purchased separately. Additionally, included free with every purchase is a tutoring service for 1.5 hours a day. Once everything has been purchased for a girl, her picture is labeled “off to school”, indicating that her needs have been met. Donations can be made through the site as well. Created by nonprofit Nanhi Kali in cooperation with the Mahindra Foundation, The Girl Store also recently opened a physical presence in New York City. Bron: www.springwise.com, 16 Februari 2011 www.the-girl-store.org

Wildbreitentoonstelling in Artis Handwerken Bezoekers van dierentuin Artis in Amsterdam kunnen zich sinds woensdag vergapen aan bruggen, banken, beelden en bomen die zijn aangekleed met originele breisels. Na een oproep van Artis hebben driehonderd breisters zich aangemeld, variërend van 5 tot 85 jaar. Kinderboekenschrijfster Francine Oomen heeft de tentoonstelling ‘Artis is wild!’ bedacht. Op reis in de Verenigde Staten vorig jaar raakte ze in de ban van ‘knit graffiti’, een vorm van straatkunst, waarbij objecten in het straatbeeld worden aangekleed met breisels. Oomen heeft de rage omgedoopt tot ‘wild breien’ en hoopt dat ook Nederland in de ban van het fenomeen raakt. Oomen: ”Je hebt braaf breien (truitjes, sokken, sjaals en wanten) wat nuttig is en een beetje een stoffig imago heeft, en je hebt wild breien, niet nuttig, maar helemaal hip, positief en vrolijk.” In tegenstelling tot graffiti wordt wild breien niet beschouwd als vandalisme, omdat het de drager niet beschadigt. De kinderboekenschrijfster heeft er meteen ook een boek aan gewijd: ‘Hoe overleef ik (wild) breien?’. Dat presenteerde ze woensdag in de Amsterdamse dierentuin. De tentoonstelling ‘Artis is wild!’ is nog tot 16 maart te bewonderen in Artis. Bron: www.parool.nl, 16 Februari 2011 www.artis.nl



Kinderen leren programmeren Design It Yourself “Iedereen moet leren programmeren, te beginnen met kinderen”, aldus Douglas Rushkoff, auteur van het recente boek Program or be Programmed, ten commands for a digital age. Sreenagers zijn de eerste generatie die vanaf geboorte is omringd met digitale apparaten zoals computers, maar tegelijkertijd zijn ze computer-analfabeet. Software, zegt Rushkoff, is niet ‘neutraal’, maar verandert, bedoeld of onbedoeld, ons gedrag. Wie de taal van de programmeurs spreekt heeft op dat proces veel beter zicht. Digitale media hellen over naar versimpeling, gaat hij verder: mensen in hokjes, hapklare feitjes onder de googleknop. Het kan niet anders, denkt hij, dan dat wij ook zo gaan denken en doen. Mark Overmars is hoogleraar informatica aan de Universiteit Utrecht en ontwerper van Game Maker, een programma voor het bouwen van games, met het doel om tieners “ongemerkt” te leren programmeren. “Bij Game Maker hoef je de code niet in te tikken, maar je leert wel als een programmeur te denken.” Door games te maken koppelen kinderen programmeren aan creativiteit. Bron: nrc next, 18 februari 2011 www.game-maker.nl www.yoyogames.com/gamemaker

Wees principieel. Eet uit de vuilnisbak Freeganisme Vergeet die biohapjes. Als u echt verschil wilt maken gaat u vanavond nog bij de achterdeur van de plaatselijke supermarkt posten. Daar wacht een voedzame maaltijd. Een container vol. De Londense Katharine Hibbert (28) is een freeganist, wat zoveel betekent als free rider en veganist ineen. Ze teert op het afval van de verspillende consument. In haar boek Free: Adventures on the Margins of a Wasteful Society (Ebury Publishing, 2010) beschrijft de kraakster hoe het is om “weg te lopen van alles waarvan je dacht dat je niet zonder kon”. Hibbert bekeerde tot het freeganisme toen ze haar baan als journalist verloor. Ze had een andere functie kunnen zoeken, maar besloot tot een minimalistisch bestaan. Haar gastronomische voorkeur gaat nu uit naar de vuilnisbakken van supermarkten en restaurants. Vroeger at ze naar eigen zeggen veel ongezonder van haar schamele journalistenloontje. Gisteren betoogde ze in The Guardian dat we moeten nadenken over voedselverspilling. “Elke gedumpte maaltijd staat voor onnodige productie, verpakking, transport en koeling.” In haar land, het Verenigd Koninkrijk, wordt volgens het agentschap Waste & Resources Action Programme (WRAP) 8,3 miljoen ton per jaar aan drinken en eten weggegooid. Bron: www.nrc.nl, 16 februari 2011



Platteland in de stad Duurzaam leven Veel mensen wonen in de stad. Altijd mensen en drukte om je heen. Het meerendeel van ons lage landje bestaat uit platteland. Maar hoe is het precies om op het platteland te wonen? Plattelandbewoner Peter Veen laat jou dat beleven. Hiervoor hoef jij simpelweg zijn Twitter of website te volgen. Een recent Twittervoorbeeld: er is meer sneeuw gevallen dan het gras lang is, mijn smalle pad door het #weiland is verdwenen, nu een zwalkend spoor van man met hond Begin je plattelandsbeleving op www.twitter.com en www.isadora.nl. Bron: www.green2.nl, 23 december 2010

Centrum voor beschaving Zingeving Debatcentrum De Nieuwe Liefde, een initiatief van Huub Oosterhuis, is officieel geopend door koningin Beatrix. “Wij zijn niet postmodern en niet neoliberaal. Wij zijn een kort geding tegen het cynisme,’’ zei Oosterhuis in zijn openingsspeech. In De Nieuwe Liefde, een centrum voor debat, bezinning en poëzie, krijgt het woord beschaving opnieuw inhoud. Zonder ouderwets of degelijk te worden. Nee, beschaving is juist ‘mensen, van waar ook ter wereld, welkom heten en proberen te ontmoeten’. Oosterhuis, 77 jaar, theoloog, dichter en ex-priester, mag inmiddels een veteraan heten op het gebied van debatcentra. Begin jaren 70 richtten hij al De Populier op, waar De Balie uit voortkwam, en in 1990 was hij medeoprichter van De Rode Hoed. Waarom nu een nieuw debatcentrum? “Er is behoefte aan plaatsen waar de liefde wordt geleerd en aangemoedigd,” zegt Oosterhuis. “En wij zullen proberen van dit prachthuis zo’n plek te maken.” Hoewel de opkomst tijdens de opening bestaat uit veel generatiegenoten van Oosterhuis, verwacht De Nieuwe Liefde een gemixt publiek aan te trekken. Zo gaat de Amsterdamse Studentenekklesia er bijeenkomsten houden en staan er avonden over de islam op het programma. “En alle bouwvakkers zijn uitgenodigd voor Liedjes over de liefde,” het eerste programma, op maandagavond. Bron: Het Parool, 12 februari 2011



Slacktivisme: online is iedereen activist Online activisme Een sterk opkomende trend is online activismeislacktivisme. Een slacktivist is eigenlijk een luie activist: hij heeft wel een opinie, maar komt niet echt in actie (Van den Broek & Langley, 2010). Hoewel de term ‘slacktivist’ wat denigrerend overkomt, blijkt deze groep consumenten verrassend veel invloed te hebben. Een sprekend voorbeeld van slacktivisme is de in 2007 opgerichte website Avaaz. org, die dient als een platform voor online activisme. De kracht achter initiatieven als Avaaz is het bundelen van kleine online acties tot een grote massa: “Our model of internet organising allows thousands of individual efforts, however small, to be rapidly combined into a powerful collective force”. De online massa kan flink oplopen: anno 2011 heeft Avaaz meer dan 6,5 miljoen slacktivisten in dienst. Recent liet deze groep zijn tanden zien: 1,2 miljoen Europese burgers tekenden de petitie tegen het versoepelen van Europese beperkingen voor genetisch gemodificeerd voedsel. Op 9 december 2010 bood Avaaz alle digitale handtekeningen aan bij de Europese Commissie, om de gevaren van genetisch gemodificeerd voedsel te agenderen in Europa. Bron: www.frankwatching.com, 31 januari 2011 www.avaaz.org

Last name effect Onderzoek Uit een studie van Georgetown Universiteit blijkt dat mensen met een achternaam die begint met de letter Z eerder snelle aankopen doen dan mensen wier achternaam begint met een A. Met andere woorden: Mark Zuckerberg pakt dus als eerste zijn slaapzak om voor de Bijenkorf te liggen en reageert het snelst op een aanbieding in zijn inbox. Volgens onderzoeker Carlson ontstaat haastig koopgedrag vaak bij mensen die op school altijd als laatste aan de beurt kwamen, omdat hun naam achterin de alfabetische leerlingenlijst stond. Wanneer hun naam geen factor meer is, zullen zij bij een quicke response-aanbod snel actie ondernemen. De onderzoekers kwamen tot hun conclusies door proefpersonen tijdens een experiment te laten reageren op verschillende aanbiedingen van producten, zoals kaartjes voor basketbalwedstrijden. Mensen met een achternaam die laat in het alfabet voorkomt, bleken gemiddeld veel sneller te reageren. De andere kant op werkt het net zo. Als jouw naam vroeg in het alfabet voorkomt, ben je zo gewend om de eerste te zijn, dat het voor jou minder relevant is om als eerste iets te kunnen kopen. Bron: www.molblog.nl, 21 januari 2011. www.blogs.wsj.com



Digitaal protest Digitaal protest Afgelopen vrijdag werd er door studenten gedemonstreerd tegen de bezuinigingen in het onderwijs. Dit werd gedaan op het malieveld in Den Haag. Maar niet alleen op het Malieveld werd geprotesteerd, ook online lieten studenten zich horen. De digitale protestanten konden op het sociale netwerk Facebook een poppetje aanmaken dat met een spandoek met daarop de yell ‘Zijlstra-tax’ op hun profielpagina kwam te staan. Via Facebook worden ook meer analoge protestanten geworven. Via een digitale uitnodiging op Facebook zijn er meer dan 20.000 studenten geworven voor het protest. De een noemt het een luie generatie studenten, omdat niet iedereen naar de protestlocatie komt maar de ander ziet het als innovatieve uitkomst. Zo kunnen studenten die niet aanwezig konden zijn op het Malieveld, door bijvoorbeeld tentamens via deze weg toch hun protest uitten. Studenten kunnen door het Facebook protest hun protestkracht ook dubbel zo sterker maken, door analoog én digitaal te protesteren. Bron: De Spits, 18 januari 2011 www.pixelprotest.nl

Creatiever vergaderen Beïnvloeden van gedrag door beleving Vergaderen in een atelierruimte met zeezicht of in een Zen-tuin. Steeds meer bedrijven kiezen voor een vergaderruimte met bijzondere inrichting. Vergaderen in een muf zaaltje met tl-licht en tafels in carré-opstelling, word uit de ban gedaan. De ruimte waarin vergaderd wordt moet de creativiteit van de medewerkers verhogen. Zo trekken veel managers zich tegenwoordig graag terug met hun team in het hypermodern LEF Future Center van Rijkswaterstaat. Dat is een ruimte waarin bedrijven door kleuren, inrichting en verlichting een sfeer creëren die de creativiteit van de medewerkers stimuleert. In de ruimtes wordt veel geëxperimenteerd. Het onderzoek naar de effectiviteit van de ruimtes werd verricht door onderzoeksinstituut TNO, die concludeerden dat de inrichting van een kamer ook daadwerkelijk invloed heeft op de creativiteit van mensen. Zo bleek dat mensen in de rode kamer actiever waren en met orginelere ideeën kwamen tijdens hun vergadering dan mensen die in andere kleurenstellingen vergaderden. In de groene kamer voelden mensen zich beter op hun gemak ze waren daardoor minder geremd. Bron: www.elsevier.nl, 11-1-2011 www.rijkswaterstaat.nl



Foodpunkers Food is fashion In de mode is het gebruikelijk om de consument per seizoen de trends voor te schotelen, dit gebeurde tot vorig jaar niet in de foodsector. Marjan Ippel bracht vorig jaar het trendboek what (not) to eat uit, die dit jaar ook weer uitkomt voor het nieuwe jaar. In het boek omschrijft ze de foodtrends voor 2011. Ippel noemt 2011 het jaar van de ‘Punk Food’. ‘Make your own rules’ en ‘Do it Yourself’ zijn de slogans die de beweging typeren. We willen zien waar ons eten vandaan komt en daarmee worden plukken, rapen en stropen de nieuwe anarchie in food. De foodpunks zetten zich af tegen de overgereguleerde maatschappij die bepaalt wat we mogen eten. De trend voedende organiseert Ippel regelmatig een underground boerenmarkt. Op de markt vindt je allemaal zelfgemaakte producten zonder commerciële instelling die niet door de Europese hygiënewetgeving komen maar wel heerlijk smaken en eerlijk zijn geproduceerd. Bron: MarketingTribune, 30 december 2010 www.talkinfood.nl

Thuisbevalling bedreigt erfgoed Kinderen krijgen Thuis bevallen raakt uit de gratie. Aangezien pijnbestrijding als een ruggenprik of een pijnpomp alleen in het ziekenhuis kan, groeit het aandeel ziekenhuisbevallingen extreem hard. Beviel vijftig jaar geleden zeventig procent thuis, in 2009 is dit gezakt naar 21 procent. In de ziekenhuizen worden zo’n 7700 geboortes geteld. Dit zijn gezonde zwangeren die ook thuis hun kind zouden mogen krijgen. Konden vroeger onze moeders nog van een tweeling thuis bevallen, nu is dit verplicht ziekenhuiswerk. De thuisbevalling, het Hollands medisch erfgoed waar ze zich bij de ons omringende landen niks bij kunnen voorstellen, wordt steeds uitzonderlijker. Een onderzoek door het Utrechts Universitair Medisch Centrum zet het fenomeen verder onder druk. Daaruit bleek dat vrouwen die hun bevalling beginnen bij een verloskundige, een ruim twee keer zo groot risico lopen op babysterfte dan vrouwen die beginnen bij een gynaecoloog in het ziekenhuis. Het erfgoed van de thuisbevalling verdient bescherming. Als moeders thuis bevallen, hebben ze vaak betere herinneringen aan de geboorte van hun kind en ontwikkelt de band tussen moeder en kind zich voorspoediger. Bron: Het Parool, 15 december 2010 www.allesoverbevallen.nl


Inleiding > Burgeractivisme

Recommend Documents