4/12/2012
VATICANUM II (1962-1965)
EEN POGING TOT ANTWOORD OP EEN CRISIS IN DE KATHOLIEKE KERK
INLEIDING Vaticanum II: Oorzaak van de crisis? De antimodernistische crisis De neoscholastiek De tegenstellingen tussen de neoscholastiek en de
“open” wetenschappelijke benaderingen
INLEIDING Economische heropleving: Marshallplan Nieuwe media Dekolonisatie: 50-tal kolonies onafhankelijk tussen
1945-1962
INLEIDING Politieke en militaire onrust na WO II Communisme Koude Oorlog Christenvervolgingen in Centraal- en Oost-Europa Christenvervolgingen in China
INLEIDING Binnenkerkelijk Humani Generis (1950) Problemen voor Teilhard de Chardin Én Henri de Lubac Én Marie-Dominique Chenu Én Lous Charlier Én Karl Rahner Én John Courtney Murray …
1
4/12/2012
INLEIDING Binnenkerkelijk Index Neothomisme Constante daling van priesterkandidaten na WO II Pleidooien voor de inductieve benadering
INLEIDING Binnenkerkelijk Vernieuwingen en hervormingen Divino afflante Spiritu (1943) Liturgische beweging Bijbelbeweging Patristische beweging Oecumenische beweging Aandacht voor Joden Aandacht voor niet-christelijke godsdiensten
INLEIDING
JOHANNES XXIII
Priester-arbeidersbeweging
Een overgangspaus
Universitas
Waarom de naam Johannes?
Nouvelle théologie
Kerkhistoricus specialist van Borromeus 25 januari 1959: aankondiging van het concilie Aggiornamento als sleutelwoord
EEN MERKWAARDIGE VOORBEREIDING Geen vragenlijst Uitnodiging om wensen kenbaar te maken Top drie van de bisschoppelijke wensen: Liturgie Permanent diaconaat (vooral bij missiebisschoppen) Verhouding bisschoppen-reguliere geestelijkheid
EEN UNIEK CONCILIE Meer dan 2000 bisschoppen en algemene oversten
aanwezig Een “binnen”-probleem (pastoraal concilie) Bisschoppen opnieuw op de schoolbanken Aanwezigheid van protestanten en orthodoxen Aanwezigheid van leken
2
4/12/2012
EEN MERKWAARDIGE START
PESSIMISME
Ontgoocheling over de toegestuurde schemata
Dom Helder Camara: “Je vois le Concile s’approcher.
Reacties van bisschoppen én theologen
Mais jusqu’à ce jour, l’ordre du jour avec les schémas ne nous est même pas parvenu. Humainement, il n’y a guère à espérer …” Scepticisme bij de waarnemers
De openingstoespraak van de paus Gaudet Mater Ecclesia Vreugde De Kerk als moeder Kritiek op de doemdenkers De Kerk bij de tijd brengen: nieuwe taal en stijl Geen veroordelingen, maar liefde Oproep tot eenheid
Het secretariaat voor de bevordering van de eenheid tussen de christenen
BISSCHOPPEN NEMEN HET CONCILIE IN HANDEN Uitstel van de verkiezingen der conciliaire
commissies De internationale lijst haalt het Het Secretariaat voor de bevordering van de eenheid
tussen de christenen wordt een conciliaire commissie
De rol van Johannes XXIII
Samenstelling
Het concilie behoort de vaders toe
Belang in het concilie: Oecumene Houding ten overstaan van de niet-christelijke religies Godsdienstvrijheid
Interventie in november 1962 Pacem in Terris
3
4/12/2012
DE VRUCHTEN Geen veroordelingen Alle conciliedocumenten (16) krijgen een
overweldigende meerderheid (meer dan 90%) Vatican II comme style
DE VRUCHTEN “De katholieke kerk verwerpt niets dat in deze
godsdiensten waar en heilig is. Met oprechte aandacht overweegt ze deze wijzen van handelen en leven, deze voorschriften en doctrines die dikwijls verwijzen naar die straal van die waarheid, die alle mensen verlicht …” (Nostra aetate 2)
DE VRUCHTEN
GAUDIUM ET SPES
Les vertus des païens
Een moeizaam proces
Karl Rahner
Een positief of een afwachtend verhaal “Thomists” versus “Augustinians” GS: product van het concilie
Onderrichten én leren Respect voor de waarnemers Herontdekking van de Bijbel Opheffen van wederzijdse veroordelingen
DE ERFENIS VAN VATICANUM II De hervorming van de liturgie Volkstaal Actieve deelname
DE ERFENIS VAN VATICANUM II De zaak Lefebvre In 1963 tevreden met tekst over liturgie Problemen zijn er in verband met Oecumene Houding ten overstaan van andere godsdiensten Godsdienstvrijheid
4
4/12/2012
DE VRUCHTEN
DE VRUCHTEN
Afrika krijgt zijn eigen liturgie Gemeenschapsvorming Creativiteit
Herontdekking van de Bijbel als bron van
Woorddienst herontdekt
Carlo Martini: ““Vatican II restored the Bible to
Liturgie van Vaticanum II: voltooiing van een halve
eeuw liturgische beweging
openbaring Bijbelgroepen, KBS, VBS, Bijbelstudie
Catholics. … Only someone who receives this Word in his heart can be among those who will help the renewal of the Church and will know how to respond to personal questions wisely. The Word of God is simply and seeks as its companion a heart that is listening. … Neither the clergy nor Church law can substitute for a person’s inwardness.”
DE VRUCHTEN
DE VRUCHTEN
Het einde van de neoscholastiek
Theologie en interreligieuze dialoog in Azië
Thomas van Aquino
Theologische centra in Afrika
Lokale Kerken en lokale theologieën
Bevrijdingstheologieën in Latijns-Amerika Denis Hurley en de strijd tegen de apartheid
DE VRUCHTEN Europa en VS Secularisatie Afgebroken experimenten Inzet van leken in de Kerk Onderwijs, parochies, pastorale raden, Catechese, onderwijs, ziekenhuizen, sociaal werk Petrus versus Paulus
DE VRUCHTEN Oecumene ARCIC Augsburg (1999) Problemen Val van het communisme Opkomst van nationale orthodoxe Kerken
5
4/12/2012
DE VRUCHTEN VS Godsdienstvrijheid “de-Irlandization” Sociale rechtvaardigheid Maar …
HET HUISWERK Een concilie behoort toe aan de bisschoppen Problemen met implementatie Curie Te snel? Te traag?
DE VRUCHTEN Interreligieuze dialoog Johannes Paulus II Assisi
HET HUISWERK Inperkingen Wat is er met de collegialiteit gebeurd? Wat is er met het volk van God gebeurt? Wat met sexualiteit en celibaat?
BESLUIT L’Europe, l’Amérique, pays de mission Gaat en onderwijst alle volkeren? Dienst aan de wereld Bescheidenheid in openheid Nadruk op vorming Pluriformiteit is geen schande
6
