Pagina 1 van 33
Pagina 2 van 33
INHOUDSTAFEL
Intro
4
Missie en visie van het OCMW
5
Het OCMW-bestuur
7
1. De OCMW- raad 2. Het bijzonder comité voor de sociale dienst De OCMW- diensten en hun realisaties in 2013 I
II
III
IV
Sociale dienst 1. Algemeen maatschappelijk werk 2. Financiële hulpverlening 3. Materiële hulpverlening 4. Persoonlijke begeleiding en psychosociale hulpverlening 5. Lokale Adviescommissie 6. Oplaadpunt budgetmeter 7. Juridische hulpverlening 8. Arbeidsbegeleiding 9. Preventiewerking 10. Huisvesting 11. Klusjesdienst
7 8 9 9 9 10 13 14 16 16 16 17 18 20 21
1. 2. 3. 4.
Thuiszorgdiensten Poetsdienst Dienst voor gezinszorg Warme maaltijden aan huis Thuiszorgconsulent
22 22 24 25 25
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Diensten en activiteiten van het dienstencentrum Warme maaltijden Boodschappenhulp Mindermobielen centrale Personenalarmsysteem Burendienst Hygiënische zorg Informatiedagen Recreatieve activiteiten Vorming
26 26 27 27 28 29 29 29 30 30
Medewerkers 1. Vrijwilligerswerking 2. Personeel OCMW Hove
32 32 32
Pagina 3 van 33
INTRO
Het OCMW van HOVE: het leven zoals het is…
Het werkjaar 2013 werd gedomineerd door de strijd om de budgetten. Een 6-jarig meerjarenplan ontwikkelen volgens nieuw opgelegde methoden (Beheers- en beleidscyclus), bleek geen eenvoudige klus. Ondertussen kon OCMW Hove blijven rekenen op de inzet van 39 personeelsleden om de dienstverlening aan de Hovenaars dagdagelijks te waarborgen. Bij de totstandkoming van de huidige OCMW-wet in 1976 koos de federale overheid er bewust voor om in elke gemeente een sluitstuk van de sociale zekerheid te hebben: het OCMW. Wie toch door de mazen van het net valt, kan terecht bij het lokale OCMW. Want iedereen heeft recht op een menswaardig bestaan. Dit is en blijft de kernopdracht van het OCMW: erover waken dat niemand uit de boot valt. Hulpverlening in individuele dossiers, met respect voor de persoonlijke levenssfeer. Gelukkig vallen de partijgrenzen in deze beslissingen weg. Een overzicht van het aantal hulpvragen in Hove leest u in het eerste luik van dit verslag. Mijn dank gaat hierbij naar de medewerkers van de sociale dienst, in het bijzonder de maatschappelijk werkers, om dagdagelijks de cliënten en raadsleden bij te staan met deskundig advies. OCMW Hove heeft bovendien een zeer uitgebreide dienstverlening inzake thuiszorg. De dienst gezinszorg en de poetsdienst presteren steeds meer uren bij tal van Hovenaars, voornamelijk de 80plussers. Het dienstencentrum als belangrijke draaischijf in de thuiszorg, legt via zijn activiteiten en aanbod aan dienstverlening, dagelijks contact met een zeer ruim publiek. Alle tendensen i.v.m. vergrijzing in onze gemeente tonen aan dat dit aanbod in Hove niet alleen zeer uiteenlopend is maar ook broodnodig. Op deze manier kunnen ouderen veel langer zelfstandig wonen. Ook hier heb ik het voorbije jaar als voorzitter zeer betrokken medewerkers aan het werk gezien. Zij kunnen zich flexibel opstellen en blijven niet bij de pakken zitten. Maar het werk van de Hovese OCMW ploeg is nog niet klaar: unaniem willen we verder werken aan drempelverlaging en een positief imago. Communicatie en duidelijkheid over het begrip ‘sociaal huis’ zijn hierbij belangrijke sleutels voor de toekomst.
Goedele Breyne – OCMW Voorzitter
Pagina 4 van 33
MISSIE EN VISIE VAN HET OCMW
Missie
Het OCMW verzekert maatschappelijke dienstverlening die tot doel heeft elke Hovenaar in de mogelijkheid te stellen een leven te leiden dat beantwoordt aan de menselijke waardigheid. De dienstverlening kan van materiële, sociale, geneeskundige, sociaalgeneeskundige of psychosociale aard zijn. Het OCMW verzekert zowel curatieve als preventieve hulp en het bevordert de participatie van de gebruikers.
Visie
Het OCMW wil een laagdrempelig expertisecentrum zijn m.b.t. sociale zaken. De Hovenaar moet bij het OCMW met allerlei vragen m.b.t. sociale aangelegenheden terecht kunnen. De vraagstellers zullen ofwel gericht en eventueel actief worden doorverwezen naar andere actoren ofwel geholpen worden door de eigen OCMW-diensten. Het OCMW werkt samen met andere actoren om het aanbod aan sociale dienstverlening in ruime zin af te stemmen op de behoeften en noden van de inwoners van Hove. Het OCMW zal hier een regierol opnemen en de eigen dienstverlening en expertise uitbouwen complementair aan het bestaande aanbod van andere actoren. Samenwerking, klantgerichtheid, hoge efficiëntie en effectiviteit en zuinigheid staan centraal in de werking van het OCMW.
Laagdrempelig
- De dienstverlening is gemakkelijk te bereiken voor de doelgroep (heeft te maken met ligging, openingsuren, bereikbaarheid via telefoon, e-mail, prijs). - De (potentiële) klant ervaart geen psychologische obstakels om van de OCMW-diensten gebruik te maken, zoals; schroom, vrees om niet goed geholpen te worden, schrik dat zijn privacy zal worden geschonden, schrik om niet vriendelijk of respectvol onthaald te worden, verwachting om te lang moeten wachten om geholpen te worden,…
Expertisecentrum
Binnen het OCMW wordt er een brede deskundigheid gebundeld m.b.t. sociale zaken in de ruime betekenis. Minimaal weten de OCMW-medewerkers waarnaar de klant kan worden doorverwezen. Maximaal wordt de klant geholpen door een OCMW-medewerker
Gericht doorverwijzen
De klant wordt doorverwezen naar die actor die de klant het best kan helpen.
Pagina 5 van 33
Actief doorverwijzen
Als de OCMW-medewerker inschat dat de klant de weg naar de actor waarnaar wordt doorverwezen niet zal vinden of er niet toe zal komen om die te contacteren, zal de OCMWmedewerker met instemming van de klant zelf contact opnemen met die actor en een afspraak maken voor desbetreffende klant.
Complementair aan het bestaande aanbod
De diensten die het OCMW aanbieden hebben steeds een meerwaarde t.o.v. het reeds bestaande aanbod.
Samenwerking
Als het de efficiëntie/effectiviteit verhoogt, zal steeds worden gekozen om dienstverlening te realiseren in samenwerking met anderen.
Klantgerichtheid
De (interne en externe) klant (hij/zij die gebruik maakt van de dienstverlening van het OCMW of de intentie heeft er gebruik van te maken) staat centraal. Het belang van de klant staat voorop. De klant wordt vriendelijk en met respect behandeld.
Efficiëntie
In verhouding met de ingezette middelen (input), wordt naar een zo groot mogelijk resultaat (output) gestreefd
Effectiviteit
De inspanningen die worden geleverd moeten doelgericht zijn, moeten het beoogde effect behalen.
Zuinigheid
Er wordt als een goede huisvader omgegaan met het gemeenschapsgeld dat het OCMW besteedt.
Pagina 6 van 33
HET OCMW-BESTUUR 1.
DE OCMW- RAAD
De OCMW- Raad is het belangrijkste bestuursorgaan van het OCMW en heeft dan ook een ruime verantwoordelijkheid. De Raad beslist onder meer over de richting die het OCMW wil uitgaan, de oprichting van nieuwe diensten, het vastleggen van steunnormen, de aanwervingen van personeel,… De Raad stelt jaarlijks het budget en de meerjarenplanning vast. De Raad voor Maatschappelijk Welzijn moet minstens 10 keer per jaar samen komen. In 2013 had de OCMW-raad 10 keer zitting.
Leden van de Raad voor Maatschappelijk Welzijn: Voorzitter:
Goedele Breyne
Raadsleden:
Nelly Bellens Reinilde Berben Gert Denollet Gie Goyvaerts Machteld Hofmans Diane Tinnemans Walter Witvrouwen Jan Wouters
pH7 - Positief Hove Hove Beweegt N-VA CD&V- OPEN VLD Hove Beweegt pH7 - Positief Hove CD&V- OPEN VLD N-VA pH7 - Positief Hove
Pagina 7 van 33
2.
HET BIJZONDER COMITÉ VOOR DE SOCIALE DIENST
De vernieuwde OCMW-raad richtte begin 2013 een Bijzonder Comité voor de Sociale Dienst (BCSD) op. Het BCSD is bevoegd voor: - het beslissen m.b.t. alle aanvragen tot individuele maatschappelijke dienstverlening - het voorbereiden van (wijziging van) OCMW-reglementeringen die hierop betrekking hebben (b.v. reglement aanvullende steun, thuiszorgtoelage, toewijzingsreglement OCMW-woningen) Het BCSD komt maandelijks samen.
Leden van het BCSD: Goedele Breyne Gie Goyvaerts Machteld Hofmans Diane Tinnemans Walter Witvrouwen
pH7 - Positief Hove Hove Beweegt pH7 - Positief Hove CD&V- OPEN VLD N-VA
Pagina 8 van 33
DE OCMW-DIENSTEN EN HUN REALISATIES IN 2013 I
SOCIALE DIENST
1.
ALGEMEEN MAATSCHAPPELIJK WERK
Het OCMW wil via de sociale dienst een integrale begeleiding van de cliënten. Dit betekent dat de maatschappelijke werkers oog hebben voor de volledige context van de cliënt. De hulp en ondersteuning mag zich niet beperken tot het probleem dat door de cliënt zelf wordt gesignaleerd of het probleem dat zich het duidelijkst manifesteert of dat het makkelijkst is aan te pakken. Bij deze integrale benadering zullen bepaalde zaken door het OCMW zelf worden aangepakt. Voor andere problemen zal actief en gericht worden doorverwezen naar andere hulpverleners. Hiertoe worden alle instrumenten aangereikt om dit zo breed mogelijk waar te maken, onder meer door middel van de thuiszorg, het aanreiken van een tewerkstellingstraject, budgetbeheer, sociale verhuring, …., naast de welbekende financiële hulpverlening. De individuele hulpvragen van de cliënten worden door het Bijzonder Comité voor de Sociale Dienst) behandeld. In 2013 werden 245 hulpvragen van 121 cliënten beantwoord. Het gaat hier enkel om cliënten die een hulpvraag stelden die door het Bijzonder Comité voor de Sociale Dienst diende te worden beantwoord. Het gaat vooral om mensen die financiële steun vroegen. 25% van deze cliënten hadden een hulpvraag m.b.t. thuiszorg (gezinszorg of thuiszorgtoelage). 38 van deze 121 cliënten waren nieuwe cliënten (31%) Cliënten die wel hulp of ondersteuning kregen (b.v. psycho-sociale ondersteuning, hulp bij administratie, budgetbeheer), maar geen hulpvraag voor de OCMW-raad hadden, zijn hier niet in meegerekend.
Evolutie aantal cliënten met hulpvraag en aantal hulpvragen 2013 140 135 130 125 120 115 110 105 100
# cliënten/jaar # hulpvragen/jaar
'08
'09
'10
'11
12
13
Pagina 9 van 33
2.
FINANCIËLE HULPVERLENING
2.1.
Leefloon
De wet van 2002 over het recht op maatschappelijke integratie stelt dat ieder persoon recht heeft op maatschappelijke integratie. Dit recht kan bestaan uit een tewerkstelling en/of leefloon. Mensen die geen aanspraak kunnen maken op andere inkomsten kunnen onder bepaalde voorwaarden leefloon krijgen. Minimum 50% van de uitgaven van het leefloon wordt door de federale overheid aan het OCMW terugbetaald. Op 31 december 2013 waren de bedragen van het leefloon per maand als volgt: Samenwonende
€ 544,91
Alleenstaande
€ 817,36
Alleenstaande kinderen
+
€ 1.089,82
Het gebeurt geregeld dat cliënten tijdelijk leefloon krijgen omdat nog niet duidelijk is of er recht is op een andere uitkering zoals b.v. werkloosheidsuitkering of ziekteverzekering. In 2013 kregen 17 cliënten leefloon. De meeste cliënten kregen slechts een beperkte periode leefloon omdat ze andere inkomsten verwierven (loon, werkloosheidsvergoeding, ziekteuitkering). 8 van deze leefloners waren alleenstaanden, 7 waren alleenstaande met kinderen en slechts 2 waren samenwonend. Er werden in 2013 11 dossiers leefloon stopgezet en er waren 11 nieuwe toekenningen. Er was in 2013 dus een daling van het aantal leefloners ten opzichte van 2012. De meeste leefloners zijn alleenstaanden en alleenstaanden met gezinslast. Het aantal samenwonende leefloners is opvallend gedaald.
Evolutie aantal leefloners
40 30 20 10 0 '10
'11
12
13
In totaal keerde het OCMW in 2013 € 52.972 uit aan leefloon. We ontvingen € 33.557 subsidies van de federale overheid. Pagina 10 van 33
2.2.
Financiële steunverlening aan asielzoekers (equivalent leefloon)
Personen die asiel aanvragen in ons land, moeten een lange procedure doorlopen vooraleer ze weten of ze definitief in België mogen verblijven of naar hun vaderland moeten terugkeren. Tijdens deze periode zorgen de OCMW's er mee voor dat deze mensen op een menswaardige manier worden opgevangen. Deze opvang kan bestaan uit financiële ondersteuning of materiële en psychosociale opvang. Omdat OCMW Hove een Lokaal Opvanginitiatief (zie verder) heeft waar asielzoekers materiële opvang krijgen, is het aantal asielzoekers dat financiële steun van ons OCMW krijgt, beperkt en nam het steeds meer af. Op 01.01.2013 hebben we zo 9 dossiers equivalent leefloon gehad. In de loop van 2013 zijn er 3 nieuwe dossiers bijgekomen. 3 dossiers werden in de loop van 2013 afgesloten, zodat we op 31.12.2013 nog 6 dossiers equivalent leefloon hadden.
Evolutie aantal asielzoekers 10 8 6 4 2 0 '07
'08
'09
'10
'11
'12
'13
In 2013 betaalde het OCMW € 32.332,76 aan financiële steun voor asielzoekers. Dat volledige bedrag werd gerecupereerd via subsidies van de federale overheid. 2.3.
Andere financiële steun
Op gemotiveerd voorstel van de maatschappelijke assistenten kan de OCMW-Raad beslissen om mensen onder bepaalde voorwaarden financieel te steunen. Afhankelijk van de situatie van de cliënt en zijn mogelijkheden, zal de raad bepalen of deze steun wel of niet moet worden terugbetaald. De aard van deze financiële steun kan verschillend zijn:
Steun aanvullend op het leefloon Het is algemeen geweten dat het leefloon veelal te laag is om toe te laten een leven te leiden dat beantwoordt aan de menselijke waardigheid. Zoals vele OCMW’s heeft ook Hove een systeem uitgewerkt om in bepaalde omstandigheden, met eigen middelen, een financiële steun te verlenen bovenop het leefloon.
Steun voor specifieke kosten Het OCMW kan cliënten ook financiële steun verlenen voor specifieke kosten (bv. school-, dokters, hospitalisatiekosten, kosten voor noodzakelijke aankopen, energiefactuur,…). Afhankelijk van de situatie zal de cliënt deze financiële steun wel of niet moeten terugbetalen aan het OCMW. Als de cliënt te steun moet terugbetalen, gebeurt dat altijd aan de hand van een haalbaar terugbetalingsplan.
Pagina 11 van 33
Specifieke steun met subsidies van de federale overheid Voor bepaalde financiële steun kan het OCMW beroep doen op een budget van de federale overheid. Zo werd in 2013 € 1.472 uitgekeerd om sociale participatie en de culturele en sportieve ontplooiing van een aantal cliënten te bevorderen. Met deze subsidie kan het OCMW kosten voor lidgelden voor de sportclubs, bezoeken aan de zoo, schooluitstappen en andere gelijkaardige activiteiten van cliënten ten laste nemen. Het OCMW besteedde in 2013 ook € 913 federale subsidies aan het bestrijden van kinderarmoede. Een andere federale subsidie kan door het OCMW worden gebruikt voor het betalen van energiekosten en kosten voor o.a. medische verzorging (het zogenaamde fonds voor gas en elektriciteit). In 2013 besteedde het OCMW hieraan € 2.907.
Tussenkomst in de factuur van de verwarming De laatste jaren steeg de prijs van de energie enorm waardoor veel gezinnen met een laag inkomen zich geconfronteerd zagen met financiële problemen om een voorraad verwarmingsbrandstof aan te kopen. Daarom heeft de overheid de maatregel genomen om deze gezinnen te ondersteunen door de invoering van een verwarmingstoelage. In 2013 hebben 13 cliënten een tussenkomst uit dit fonds gekregen. Enkele cliënten maakten meermaals dit jaar aansprak op een tussenkomst. In 2013 besteedde het OCMW hieraan € 2.536. 2.4.
Thuiszorgtoelage
Aan de personen die door ziekte, ongeval, handicap of ouderdom niet meer in staat zijn zichzelf te verzorgen of huishoudelijke taken te verrichten en afhankelijk zijn van de hulp van buitenaf, kent het OCMW Hove een thuiszorgtoelage toe. Deze wordt toegekend ter ondersteuning van de thuiszorg en ter waardering van zijn mantelzorger(s). Afhankelijk van de zorgbehoeftescore kent het OCMW Hove een toelage toe van respectievelijk € 65,00 of € 75,00 per maand. 20 personen kregen in 2013 een thuiszorgtoelage. In totaal besteedde het OCMW hieraan € 12.055.
Evolutie aantal cliënten met een thuiszorgtoelage 30 25 20 15 10 5 0 '07
2.5.
'08
'09
'10
'11
12
13
Tussenkomst in de kosten van bewoners van een woonzorgcentrum (WZC)
Wanneer de inkomsten van een bewoner niet volstaan om de kosten van een woon- en zorgcentrum (of rusthuis) te betalen, kan die zich richten tot het OCMW om het tekort bij te passen. Conform de wet wordt steeds onderzocht of kinderen of de partner een maandelijkse onderhoudsplicht dienen te betalen. Pagina 12 van 33
In 2013 waren er 6 WZC-bewoners waarbij het OCMW tussenkwam in hun verblijf- en verzorgingskosten. Het OCMW betaalde hiervoor € 94.012. Het grootste deel hiervan, € 92.437, werd gerecupereerd via de eigen bijdrage van de WZC-bewoners zelf en hun onderhoudsplichtigen. 3.
MATERIËLE HULPVERLENING
3.1.
Lokaal Opvanginitiatief (LOI)
In 2002 startte OCMW Hove met een eigen lokaal opvanginitiatief. Daar krijgen asielzoekers materiële opvang. Aan de Meylstraat, waar dit LOI gelegen is, bieden wij plaats voor de opvang van 10 alleenstaande mannen. Gedurende het jaar 2013 werden er 17 verschillende personen opgevangen. De bezettingsgraad in dit LOI bedroeg 94,29%. 10 bewoners moesten het LOI verlaten: 6 omwille van een negatieve beslissing van de Raad Voor Vreemdelingenbetwistingen en ontvangst van het bevel om het grondgebied te verlaten; 1 bewoner verliet het LOI op eigen initiatief; 1 werd gerechtigd op leefloon als gevolg erkenning tot vluchteling; 2 cliënten werden steungerechtigd als gevolg van subsidiaire bescherming. Op 1 januari 2013 verbleef nog 1 van deze personen in het LOI, die een recente wijziging in het statuut ontvingen, maar nog geen geschikte woonplaats vonden. Hij verbleef in de doorgangskamer onder vorm van noodwoning. Op 31 december 2013 verbleven nog 3 personen in het LOI als gevolg van recente wijzigingen in het statuut. Er is slechts één doorgangskamer. De plaatsen van de andere twee werden tijdelijk geschorst. In 2013 mochten we 9 nieuwe bewoners verwelkomen. Elke persoon die in het LOI verblijft, kreeg wekelijks € 64,50 voor zijn dagelijkse kosten (eten, drank,…). Daarbovenop voorzag het OCMW een extra aan zakgeld ten bedrage van € 7,40 wekelijks. Het OCMW zorgt voor de hygiënische pakketten voor alle bewoners.
Evolutie aantal nieuwe bewoners LOI Meylstraat
Evolutie bezettingsgraad LOI Meylstraat
10
100 90 80 70 60 50
8 6 4 2 0 '07
'08
'09
'10
'11
12
13
'07
'08
'09
'10
'11
12
13
De bezettingsgraad is iets lager dan die van het voorgaand jaar 2012. Dat komt omdat een aantal bewoners die het LOI moesten verlaten, gezien de wijziging van hun regulier statuut (erkende vluchteling, subsidiaire bescherming,…), erg moeilijk een andere woonst vonden. In afwachting daarvan konden ze nog een tijd in het LOI verblijven, maar werd voor die kamer geen subsidie van Pagina 13 van 33
Fedasil meer ontvangen. Het wordt blijkbaar steeds moeilijker voor deze mensen om een betaalbare en toch kwalitatief aanvaardbare woonst te vinden. Ook in 2013 konden we volop gebruik maken van de doorgangskamer in het LOI, waardoor deze mensen tijdelijk, onder de voorwaarden van noodwoning, toch nog opvang genoten. In april 2011 breidde het OCMW haar LOI uit. Een huis dat eigendom is van het OCMW biedt opvang voor een gezin asielzoekers van 5 personen (in 2011 werd dit wegens een geboorte in het gezin dat er werd gehuisvest tijdelijk uitgebreid naar 6 plaatsen). Gedurende het jaar 2013 werden er 6 verschillende personen (1 gezin) opgevangen, goed voor een bezettingsgraad van 100%. Geen bewoners moesten dit LOI verlaten. Het gezinshoofd dat in dit LOI verblijft, krijgt wekelijks € 62,00 voor de dagelijkse kosten (eten, drank,…). Een tweede volwassene ontvangt € 44,00. Kinderen jonger dan 2 jaar ontvangen wekelijks € 30,50, kinderen tussen 2 en 12 jaar € 17,00 en kinderen van 12 tot 18 jaar ontvangen € 19,00. Het OCMW zorgt voor de hygiënische pakketten voor alle bewoners. In 2013 heeft Fedasil de convenant voor dit LOI opgezegd. Dat betekent dat einde februari 2014 dit LOI zal worden beëindigd en er dus geen asielzoekers meer in deze woning zullen worden opgevangen. Een groot deel van de LOI- ers volgt vanaf hun aankomst Nederlandse taallessen. Deze worden gegeven in de centra voor basiseducatie of centra voor volwassenenonderwijs te Antwerpen, Lier of Mechelen. De cursusgelden en verplaatsingskosten worden ten laste genomen door het OCMW. 3.2.
Kerstgeschenken
Het OCMW Hove kent de traditie om elke Hovenaar die in een rustoord verblijft en bij het OCMW bekend is, met de kerstdagen een bezoek brengen en een zelfgekozen geschenk wordt aangeboden ten bedrage van € 20,00. In 2013 mochten we zo 64 mensen een kerstgroet uit Hove brengen. 4.
PERSOONLIJKE BEGELEIDING EN PSYCHOSOCIALE HULPVERLENING
4.1.
Eenmalige contacten
Naast de eigenlijke dossiers hebben de maatschappelijke werkers ook een belangrijke informatieve taak over de meest uiteenlopende onderwerpen. Deze contacten kunnen ook eenmalig zijn en beperkt tot het informeren van de cliënt. 4.2.
Schuldbemiddeling - Budgetbegeleiding Afhankelijk van de schuldenlast en de mogelijkheden van de cliënt wordt er tussen volgende mogelijkheden gekozen als het gaat om schuldbemiddeling: -
budgetbegeleiding budgetbeheer aanvraag collectieve schuldenregeling
Budgetbegeleiding is bedoeld voor mensen die hulp vragen bij het beheer van hun inkomen. In tegenstelling tot het budgetbeheer, houdt de cliënt wel de financiële verantwoordelijkheid over zijn eigen Pagina 14 van 33
bestedingspatroon en worden er hulpmiddelen aangereikt om de inkomsten te leren budgetteren. In het jaar 2013 waren er 4 cliënten in budgetbegeleiding. In het geval van budgetbeheer neemt de sociale dienst, met akkoord van de cliënt, het geldbeheer volledig over. Het inkomen van betrokkene wordt door de maatschappelijk werker beheerd en de cliënt beschikt over leefgeld. De betalingen van rekeningen en de (af)betalingen van schulden gebeurt door de maatschappelijk assistent via het budgetbeheer. De onderhandelingen met de schuldeisers omtrent betalingsuitstel en afbetalingen gebeuren door de sociale dienst. De gegrondheid van de schuldeis wordt nagegaan en indien nodig betwist. Hierbij wordt een beroep gedaan op de juriste van het OCMW. In het jaar 2013 waren er 23 dossiers budgetbeheer. Dat is een stijging t.o.v. 2012 (19).
Evolutie aantal cliënten met budgetbeheer 25 20 15 10 5 0 '07
'08
'09
'10
'11
12
13
Wanneer de schuldenlast zodanig groot is dat er onvoldoende afbetalingsmogelijkheden zijn, wordt de mogelijkheid onderzocht om een collectieve schuldenregeling aan te vragen. Een collectieve schuldenregeling is een gerechtelijke procedure voor structurele schuldproblemen en wordt aangevraagd met een verzoekschrift bij de arbeidsrechtbank. Als de cliënt toegelaten wordt tot een collectieve schuldenregeling zal de rechter een schuldbemiddelaar aanstellen. Deze probeert tot een minnelijke aanzuiveringsregeling te komen. Van zodra de collectieve schuldenregeling loopt, zal de cliënt niet meer zelf zijn inkomen ontvangen. De schuldbemiddelaar zorgt in de mate van het mogelijke voor de afbetaling van de schulden en geeft de cliënt een deel van zijn inkomen geven om dagelijkse behoeften, zoals eten, huur, vaste kosten... mee te betalen: Het opstellen van het verzoekschrift tot deze schuldenregeling wordt voorbereid door de maatschappelijk assistent en afgewerkt door de juriste. In 2013 werden er 4 collectieve schuldenregelingen aangevraagd via de sociale dienst. In 2012 was dat er slechts 1. 4.3.
Dienstverlening aan daklozen
Het OCMW heeft een aantal specifieke mogelijkheden om daklozen te helpen. Zo kan er noodopvang worden aangeboden. Ofwel kan dat in de eigen noodwoning (zie verder) ofwel wordt er beroep gedaan op KINA (Krisis Interventie Netwerk Antwerpen) waar mensen tijdelijk onderdak kunnen krijgen in het hotel van KINA. In 2013 werden geen personen opgevangen via KINA. In bepaalde omstandigheden kan iemand zonder domicilie een referentieadres krijgen op het adres van het OCMW. Op deze manier kan de betrokkene administratief in orde blijven voor de sociale verzekeringen. In 2013 waren er 2 cliënten waarvoor het adres van het OCMW Hove als referentieadres werd toegekend.
Pagina 15 van 33
5.
LOKALE ADVIESCOMMISIE (LAC)
In de schoot van het OCMW bestaat er in elke gemeente een Lokale Adviescommissie (LAC). Deze commissie bestaat uit vertegenwoordigers van het OCMW (bestuur en sociale dienst) en van de distributienetbeheerders (DNB). Als de DNB overweegt om de toevoer van gas, elektriciteit of water van een klant af te sluiten wegens het niet betalen van de facturen, moet die hiervoor altijd het akkoord hebben van de LAC. Bovendien kan het afsluiten van gas-, elektriciteits- of watertoevoer kan enkel onder strikte voorwaarden. In 2013 kwam de LAC 3 maal samen om 13 dossiers gas en elektriciteit te bespreken. De commissie kwam 4 keer samen om 25 ‘waterdossiers’ te bespreken. 6.
OPLAADPUNT BUDGETMETER
Klanten van de sociale elektriciteitsleverancier Eandis die een budgetmeter hebben, kunnen bij het OCMW terecht om hun budgetmeterkaart op te laden. Met de budgetmeter betaalt de klant zijn energie op voorhand. Door de budgetmeterkaart op te laden (te vergelijken met een prepaid telefoonkaart). Zo kan de klant de kosten voor energieverbruik beter budgetteren en komt hij niet voor verrassingen te staan bij het ontvangen van een eindafrekening. In 2013 werd 241 keer een oplading gedaan, 101 keer voor elektriciteit en 130 keer voor gas. Dat is een zeer opmerkelijke stijging t.o.v. 2012. Sedert 2013 kunnen cliënten zelf hun budgetmeterkaart opladen via een oplaadterminal in de hal van het OCMW. Zij dienen hiervoor geen beroep meer te doen op een medewerker van de sociale dienst.
Evolutie aantal opladingen budgetmeter
250 200 150 100 50 0 '09
7.
'10
'11
12
13
JURIDISCHE HULPVERLENING
Ook in 2013 biedt het OCMW van Hove via een juriste van KINA p.v. (Krisis Info Netwerk Antwerpen) rechtshulp aan de inwoners. De taak van de juridische dienst is het verlenen van juridische ondersteuning aan de sociale dienst en het infomeren – zowel op curatief als op preventief vlak- van rechtzoekenden, met het accent op kansarmen en ander OCMW-cliënteel. In 2013 deden in totaal 78 mensen beroep op de dienst Rechtshulp. Dit is een lichte daling tegenover 2012.
Pagina 16 van 33
In 2013 waren de meeste personen die een beroep deden op de dienst Rechtshulp reeds bekend bij de sociale dienst en werden door die dienst doorverwezen. Maar ook andere Hovenaars vinden de weg naar de juridische dienst. De vragen van de rechtzoekenden kunnen ondergebracht worden onder de volgende rechtstakken: Aansprakelijkheid (incl.verzekeringen) Andere
1
Echtscheiding
4
Erfrecht
6
Handelsrecht/consumentenrecht Huurrecht
4
Familierecht/Onderhoudsbijdrage
2
19
18
Internationaal recht
1
Sociaal recht/arbeidsrecht
5
Strafrecht
2
Verbintenissenrecht
8
Bouwrecht
1 3
Financiële problemen/(collectieve) schuldbemiddeling Faillissementsrecht/vennootschappen
7 6
Zakenrecht
Gerechtelijk recht
1
TOTAAL:
88
Evolutie cliënten juridische dienst * 2009 enkel de periode mei - december 100 80 60 40 20 0 '07
'08
'09*
'10
11
12
13
In 2013 werden 4 verzoekschriften collectieve schuldenregeling opgesteld. In 2012 was dat er 1. 8.
ARBEIDSBEGELEIDING
Het OCMW Hove voorziet begeleiding en advies naar het zoeken van het werk met behulp van een arbeidsbegeleidster. Zij werkt in het kader van een samenwerkingsovereenkomst met de OCMW's van Boechout en Wommelgem. De diensten van deze medewerkster zijn in de eerste plaats voor cliënten die recht hebben op leefloon. Zoals het reeds in het gedeelte Leefloon vermeld werd, is tewerkstelling immers een belangrijk onderdeel van de Leefloonwet. Voor de jonge leefloongerechtigden (-25 jaar) is het opmaken van een hulpverleningsplan gericht op tewerkstelling (met dwingend karakter) een must. Maar niet enkele mensen die recht hebben op leefloon kunnen gebruik maken van deze dienstverlening. Ook alle andere mensen uit Hove die hulp kunnen gebruiken bij het zoeken naar een job of een gepaste opleiding kunnen beroep doen op de arbeidsbegeleidster. Voor de begeleiding van deze cliënten wordt door de arbeidsbegeleidster een traject op maat op maat wordt aangeboden. In het kader van het project "Lokale Werkgelegenheid", in samenwerking met VDAB en de gemeente Hove, kunnen cliënten met ondersteuning van de arbeidsbegeleidster van het OCMW vacatures of opleidingen zoeken in de databank van de VDAB. Pagina 17 van 33
In het systeem van sociale tewerkstelling werden gedurende 2013 6 mensen tewerkgesteld in het kader van artikel 60§7 van de OCMW-wet. Dat is een daling t.o.v. 2012 (10). Drie personen werden tewerkgesteld bij Opnieuw en Co, twee personen bij de gemeentelijke bibliotheek en één persoon bij Fietspunt. Op 31 december 2013 waren nog 2 personen werkzaam met een art 60§7 contract. We besteedden hieraan € 77.833 voor de lonen van al deze mensen. Het OCMW ontving € 59.539 aan subsidies voor deze tewerkstellingen.
Aantal cliënten tewerkgesteld in het kader van art. 60§7
10 8 6 4 2 0 '07
'08
'09
'10
11
12
13
In 2013 werden 25 mensen begeleid in hun zoektocht naar werk, waarvan 9 vrouwen en 16 mannen. De begeleiding houdt dikwijls veel meer in dan de loutere arbeidsbegeleiding. Er is immers ook aandacht voor allerlei psychosociale, materiële, financiële problemen die dienen opgelost te worden alvorens de stap naar tewerkstelling kan worden gezet. Er is dan ook structureel overleg met de sociale dienst.
Aantal cliënten in arbeidsbegeleiding 35 30 25 20 15 10 5 0 '07
'08
'09
'10
'11
12
13
Er is in 2009 een samenwerking tot stand gekomen tussen het OCMW Hove en de VDAB. Hierdoor is de samenwerking een stuk makkelijker aangezien gegevensuitwisseling op deze manier geregeld is. De arbeidsbegeleidster neemt deel aan de vergaderingen van het dagelijks bestuur van de Werkwinkel Mortsel. 9.
PREVENTIEWERKING
Het OCMW van Hove heeft een preventiewerkster in dienst die ook werkt voor de OCMW’s van Boechout en Borsbeek. Preventiewerk zoekt naar de dieperliggende oorzaken van de problemen. Op die manier wordt getracht te voorkomen dat mensen in de kansarmoede terecht komen. Er wordt gewerkt op basis van projecten die in samenspraak met het OCMW van Hove, Boechout en Borsbeek worden vastgelegd. De preventieprojectwerkster neemt de laatste jaren ook beleidsvoorbereidend werk voor haar rekening.
Pagina 18 van 33
In 2013 werden volgende initiatieven uitgewerkt:
Project ‘Budgetbeheer en schulden’: preventiespel Buitenspel Een werkgroep van afgevaardigden van 5 OCMW’s (Boechout, Borsbeek, Hove, Edegem en Lint) werkte in 2007 een preventiespel rond schulden en budgetbeheer uit voor de laatstejaars van de middelbare scholen. Sinds 2008 wordt dit preventiespel gespeeld in enkele middelbare scholen uit de omgeving. Ook in 2013 werd er intensief verder gewerkt aan dit preventieproject. Met dit preventiespel richten we ons naar laatstejaars van de middelbare scholen in onze regio. Tijdens dit spel kruipen jongeren in de rol van verschillende families die in armoede of rijkdom leven. De bedoeling is om jongeren op een leuke, niet-schoolse manier prijsbewust te maken en te leren omgaan met geld. Bovendien nodigen we hen uit in het OCMW-huis zodat ze kunnen kennis maken met de werking van het OCMW. Wat gebeurde er in 2013 in het kader van dit preventiespel? -
In 2013 werd verder getimmerd aan een vrijwilligerswerking om Buiten Spel te begeleiden en te ondersteunen. We eindigden het jaar met 21 gemotiveerde vrijwilligers.
-
Buiten spel werd in 2013 13 keer gespeeld, waarvan 3 keer in Hove. Ongeveer 60 leerlingen bezochten in het kader van dit spel ons OCMW.
Project budgetbeheer - uitwerken van een visie en werken rond afbouw In 2013 werd er een werkgroep ‘budgetbeheer’ opgericht met afgevaardigden van OCMW Boechout, Borsbeek en Hove. Binnen deze werkgroep wordt er gewerkt aan een brede, gedragen visie op budgetbeheer. Ook werd er een typologie opgesteld van de bestaande budgetbeheercliënten om zo zicht te krijgen op de mogelijkheden van afbouw en werd er ook een bevraging van deze cliënten voorbereid.
Uitbouwen van een vrijwilligersbeleid In 2013 werd verder gebouwd aan een vrijwilligersbeleid. Het vastleggen van een vrijwilligersbeleid is belangrijk omdat je daarmee duidelijkheid creëert. Deze helderheid is noodzakelijk voor alle partijen: vrijwilligers zelf, maar ook de beroepskrachten, de klanten/gebruikers en het bestuur.
Ondersteuning van mantelzorgers In 2013 werd er gestart met de uitbouw van een werking voor mantelzorgers. Mantelzorg wordt gedefinieerd als een onbaatzuchtige individuele zorg op maat, verstrekt volkomen los van ieder georganiseerd verband, onbezoldigd en louter vanuit een persoonlijke genegenheid ten opzichte van de ontvanger ervan. Mantelzorg kan heel kortstondig zijn, maar kan ook jaren duren, kan heel licht zijn, maar ook de klok rond een zware inzet vragen. Gever en ontvanger kunnen van alle leeftijden zijn. Ze kunnen dichte familie zijn, maar ook verre verwanten en zelfs buren of vrienden. Pagina 19 van 33
Ook de OCMW’s van Hove ziet het ondersteunen van mantelzorgers als één van zijn taken. Het algemene uitgangspunt hierbij is dat een goede zorg voor kwetsbare personen ook een goede zorg voor hun mantelzorgers impliceert. Mantelzorgers hebben hun specifieke noden en behoeften. Ze hebben dan ook recht op passende ondersteuning op alle vlakken die met zorg te maken hebben. Op die manier hopen we vooral overbelasting te voorkomen. De eerste stap in dit project was het opzoeken van informatie rond dit thema, het detecteren van de noden en behoeften van mantelzorgers, het leggen van contacten met bestaande mantelzorgverenigingen… Om vervolgens (de komende jaren) te komen tot een structurele ondersteuning van mantelzorgers.
Armoede Voor de pas verkozen OCMW-raadsleden werd er een informatie-avond rond armoede georganiseerd. Een ervaringsdeskundige (Welzijnszorg) vertelde tijdens deze avond zeer openhartig over het leven als arme in het rijke Vlaanderen.
10.
HUISVESTING
10.1 Eigen woningen van het OCMW Het OCMW heeft 15 wooneenheden (10 kleine gelijkvloerse éénslaapkamerwoningen, 3 appartementen en 2 studio’s) die aan een welomschreven doelgroep worden verhuurd of ter beschikking gesteld. In 2008 heeft het OCMW- bestuur het toewijzingsreglement aangepast. Er werd onderscheid gemaakt tussen:
Woningen voor personen die omwille van leeftijd, ziekte of handicap nood hebben aan een gelijkvloerse woning Deze 10 gelijkvloerse en compacte woningen worden verhuurd volgens de huurwetgeving aan de hierboven omschreven doelgroep. De huur wordt bepaald op basis van het inkomen van de huurder. In 2013 waren al deze woningen verhuurd.
Woningen die tijdelijk ter beschikking worden gesteld Mensen met een laag inkomen kunnen in één van de woningen (2 studio’s en één appartement die het OCMW huurt) verblijven in afwachting van een degelijk alternatief dat mogelijkheden geeft op lange termijn. I.c. bestaat dit alternatief vooral uit een woning van een sociale huisvestingsmaatschappij of van het sociaal verhuurkantoor. Tot dan kunnen de bewoners in deze OCMW- woning verblijven, die hen ter beschikking wordt gesteld op basis van een eigen reglement. Ook hier wordt de verblijfskost bepaald op basis van het inkomen. In 2013 waren deze woningen altijd bewoond.
De noodwoningen In 2 appartementen kunnen mensen met een hoge woningnood voor beperkte duur verblijven (bvb. bij brand, uithuiszetting, dakloosheid). In deze woningen verbleven in 2012 5 verschillende cliënten. Dit waren drie maal alleenstaanden, twee maal een alleenstaande met 3 kinderen.
Pagina 20 van 33
In 2013 werden de maximumprijzen van deze woningen aangepast aan de huidige levensduurte. Binnen de sociale dienst is een maatschappelijk werker deeltijds vrijgesteld voor het begeleiden van mensen met een huisvestingsprobleem. Ze begeleidt de bewoners in de noodwoning en de studio’s, maar ook heel wat andere cliënten die b.v. wegens beperkte financiële middelen of onvoldoende taalkennis moeilijk zelf hun weg vinden op de woningmarkt.
10.2 Sociaal Verhuurkantoor (SVK) WoonWeb vzw Samen met de OCMW’s van Aartselaar, Boechout, Borsbeek, Edegem, Kontich, Lint en Mortsel richtte OCMW Hove in 2008 het Sociaal Verhuurkantoor WoonWeb vzw op. Dit Sociaal Verhuurkantoor huurt in de regio van deze 8 gemeenten woningen op de private woningmarkt en verhuurt deze verder aan mensen met een laag inkomen en een woningnood. Omdat vele van deze huurders in aanmerking zullen komen voor een Vlaamse huursubsidie wordt wonen voor hen financieel (meer) haalbaar. Op 31 december 2013 werden door het SVK 102 woningen verhuurd, waarvan 6 woningen in Hove. Eind 2012 stonden er 666 kandidaat-huurders op de wachtlijst van WoonWeb, waaronder 38 uit Hove.
11.
KLUSJESDIENST
In november 2009 richtte het OCMW een klusjesdienst op. De halftijdse klusjesman van het OCMW kan vanaf dan ook ingeschakeld worden bij OCMW-cliënten voor beperkte en welomschreven klusjes. De gebruikers van deze dienst betalen een bijdrage in verhouding tot hun inkomen. In 2013 werd van deze dienst 15 keren gebruik gemaakt.
Pagina 21 van 33
II
THUISZORGDIENSTEN
De kernopdracht van de thuisdiensten is om aan de hulpvrager de gepaste hulpverlening te bieden die hen in staat stelt zo lang mogelijk thuis te functioneren. De hulpvragers willen we respecteren in hun zelfstandigheid. Wij willen zinvolle activiteiten aanbieden om sociale isolatie te voorkomen en – indien nodig – praktische ondersteuning bieden. We willen niet betuttelen en denken of doen in de plaats van…. We bieden steeds de minste ingrijpende hulp, stimuleren de zelfzorg en de mantelzorg. Het ondersteunen van de familie is een belangrijke taak. Een belangrijk deel van de thuisdiensten of diensten die de thuiszorg ondersteunen worden verleend onder de vleugels van het dienstencentrum. 1.
POETSDIENST
Beroep doen op thuiszorg is niet vanzelfsprekend. Het is toegeven aan het feit dat zelfstandig leven moeilijker wordt, dat je (steeds meer) afhankelijk wordt van anderen. Met thuiszorg haal je bovendien iemand in je huis, laat je iemand toe in je privacy. De ervaring leert dat deze drempel minder hoog is om beroep te doen op poetshulp. Immers, zoveel mensen hebben een poetsvrouw en het zijn lang niet alleen oudere mensen, maar ook jonge tweeverdieners. Daarom is in vele gevallen de poetshulp de thuishulp waarop oudere mensen het snelst beroep doen. Poetsen is daarenboven vaak de eerste huishoudelijke taak die (te) moeilijk wordt om zelf te verrichten. Poetshulp blijkt later veelal een opstap te zijn naar andere thuishulp (gezinszorg, thuisverpleging,…), maar het is vooral de eerste voet in huis bij een (potentieel) kwetsbare doelgroep. Daarom vindt het OCMW het belangrijk om poetsdienst aan te bieden die: - goede kwaliteit biedt: goed poetsen én aandacht voor de algemene situatie van de klant (signaalfunctie) - (nieuwe) klanten snel kan helpen - financieel haalbaar is voor een ruime doelgroep Deze poetsdienst dient nauw aan te sluiten bij de andere thuisdiensten die het OCMW aanbiedt, maar ook bij de diensten van andere organisaties. De poetsdienst maakt onderdeel uit van een ruimer gamma OCMW- diensten. Via de belangrijke signaalfunctie van de poetsmedewerkers kunnen naadloos andere diensten (gezinszorg, dienstencentrum, sociale dienst) worden ingeschakeld indien nodig en gewenst door de klant. Vanuit deze invalshoek werd de doelgroep beperkt tot mensen die omwille van leeftijd, ziekte, handicap of ‘psycho- sociale noodsituatie’ er (tijdelijk) niet meer in lukken hun woning te poetsen. Voor mensen die buiten deze doelgroep vallen (b.v. tweeverdieners die omwille van tijdsgebrek poetshulp willen) biedt het dienstenpakket van het OCMW geen meerwaarde. Deze kunnen dan ook terecht bij anderen die poetshulp aanbieden.
Pagina 22 van 33
1.1. Poetsdienst dienstencheques Het OCMW biedt sinds einde 2008 poetshulp aan binnen het systeem van de dienstencheques. Het OCMW organiseert deze nieuwe dienst op een manier waarbij de klant geen administratieve zaken moet afhandelen of opvolgen. De OCMW- medewerkers zorgen hier voor; van registratie van de dienstencheque- gebruiker tot het bestellen en betalen van de dienstencheques. Bovendien blijft voor de klanten met een lager inkomen de mogelijkheid behouden om een uurtarief te bepalen in verhouding tot dat inkomen. Omwille van redenen m.b.t de erkenningsvoorwaarden van de dienst voor gezinszorg, heeft het OCMW naast deze poetsdienst dienstencheques ook nog een deeltijdse poetshulp (logistieke hulp) die buiten dit systeem werkt. Voor de klanten maakt dit nauwelijks verschil. Het is niet relevant om de cijfergegevens op te splitsen tussen beide systemen van poetsdiensten. In 2013 telden wij 106 verschillende gebruikers van de poetsdienst. Dat is een stijging van 17% t.o.v. de 90 cliënten in 2012. 100 klanten kregen poetshulp met dienstencheques, 6 klanten van onze logistieke hulp. Bij 21 klanten is de poetshulp gestopt in 2013. Ook het aantal uren dat er werd gepoetst bij mensen thuis steeg, tot 8.415,05 uur. Dat is een opmerkelijke stijging t.o.v. 2012 met 16% (7.240,92 uur in 2012). Dit valt uit te splitsen in 7.937,55 uren poesthulp dienstencheques en 477,50 uren logistieke hulp. 57% van de klanten van de poetsdienst is ouder dan 80 jaar. 13% van de klanten ouder is dan 90 jaar. Deze cijfers tonen aan dat het OCMW met haar poetsdienst een (potentieel) kwetsbare groep bereikt.
Totaal aantal uren poetshulp
Evolutie aantal klanten poetsdienst
9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0
120 100 80 60 40 20 0 '07 '08 '09 '10 '11 12
'07
13
'08
'09
'10
'11
12
13
Leeftijdsverdeling klanten poetsdienst 2013 (in %) 90-99
30-60
60-69
70-79 80-89
Pagina 23 van 33
2.
DIENST VOOR GEZINSZORG EN AANVULLENDE THUISZORG (DGAT)
Ouderen, gezinnen of alleenstaanden in Hove kunnen thuis hulp krijgen van onze verzorgenden indien ze omwille van ziekte, handicap of ouderdom moeilijkheden ondervinden om de huishoudelijke taken uit te voeren. De verzorgende geeft hulp bij de huishoudelijke taken zoals boodschappen doen, het bereiden van de maaltijden, wassen, strijken,…. Ze staat ook in voor het verzorgen van de persoon zelf. Algemene psychosociale en pedagogische ondersteuning en begeleiding horen eveneens bij de taken van verzorgende. Op 1 januari 2013 trad OCMW Hove toe tot de Regionale dienst voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg. Deze regionale DGAT werd opgericht in de schoot van KINA, een OCMW-vereniging. Wegens nieuwe regelgeving moeten weldra alle diensten voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg een bepaalde minimumgrootte hebben om nog Vlaamse subsidies te krijgen. De DGAT van Hove voldeed niet aan deze minimumschaal. Door samen met de DGATs van OCMW Schelle, Wijnegem, Borsbeek en Wommelgem toe te treden tot de Regionale DGAT blijft ons OCMW verzekerd van erkenning en subsidiëring. In totaal gaf ons OCMW in 2013 7.949,84 uren gezinshulp - een stijging met bijna 10% t.o.v. 2012 aan 48 verschillende klanten. Er kwamen in 2013 12 nieuwe klanten bij, bij 19 klanten werd de hulp gestopt. 71% van de klanten is ouder dan 80 jaar. Opvallend is dat 22% van de klanten gezinszorg ouder is dan 90 jaar. Dat is 6% hoger dan in 2012. Gemiddeld krijgt een klant van ons 165 uren zorg per jaar. Er zijn klanten die slechts 2 uur om de twee weken hulp krijgen, maar er zijn er ook die 16 uur per week hulp krijgen. De uurtarieven worden vastgesteld door het Vlaams Agentschap. In verhouding met hun inkomen betaalden klanten in 2013 tussen de € 2,00 en de € 18,15 per uur.
Evolutie aantal klanten gezinszorg per jaar 50
Aantal uren verleende zorg per jaar 8000
40
6000
30
4000
20
2000
10
0
0 '07
'08
'09
'10
'11
12
13
Gemiddeld aantal uren zorg per klant
07
08
09
10
'11
12
13
Leeftijdsverdeling 2013 (in %) - 60
90-99
250 200
60-69 70-79
150 100 50 80-89
0 '07
'08
'09
'10
'11
12
13
Pagina 24 van 33
3.
WARME MAALTIJDEN AAN HUIS
Wie niet meer in staat is zijn warme maaltijden zelf te bereiden, kan hiervoor beroep doen op de dienst warme maaltijden van het OCMW. Wij werken samen met een externe leverancier voor de bereiding en de bedeling van de maaltijden. Op aanvraag kunnen ook dieetmaaltijden geleverd worden. Via de coördinator van de thuisdiensten wordt de bestelling doorgegeven aan de traiteur. De prijs wordt berekend op basis van het inkomen van de cliënt. In 2013 werden 2.150 warme maaltijden aan huis bezorgd aan gemiddeld 20 verschillende mensen. Dat is een daling t.o.v. 2012 toen er nog 2.372 maaltijden werden geleverd.
Evolutie aantal maaltijden aan huis per jaar 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 '07
4.
'08
'09
'10
'11
12
13
THUISZORGCONSULENT
Sinds september 2008 is de thuiszorgconsulent tewerkgesteld door een samenwerkingsverband tussen de OCMW’s van Boechout, Hove, Lint en Mortsel. Er is tevens een nauwe samenwerking met het TGZ/SEL regio Mortsel. De thuiszorgconsulent zit in het dagelijks bestuur en raad van bestuur van het TGZ/SEL regio Mortsel. De kernopdracht van de thuiszorgconsulent is tweeërlei. Enerzijds doet zij aan zorgcoördinatie en anderzijds organiseert zij multidisciplinaire overleg (MDO) of zorgoverleg. Bij de zorgcoördinatie wordt er uitleg gegeven over de verschillende soorten diensten die thuis hulp kunnen bieden. Indien nodig worden deze diensten gecontacteerd om effectief hulp te verlenen. Ook wordt er gekeken of mensen in aanmerking zouden kunnen komen voor bepaalde premies en tegemoetkomingen en indien wenselijk kan er geholpen worden bij de aanvraag van de premies en tegemoetkomingen. Als de hulp niet loopt zoals het moet dan kan er een zorgoverleg georganiseerd worden. Hierbij worden alle hulpverleners en mantelzorgers uitgenodigd om samen met de cliënt rond de tafel te gaan zitten en te bekijken wat de problemen zijn en tracht men de zorg te optimaliseren. In Hove kreeg de thuiszorgconsulente in 2013 76 vragen van/over 26 cliënten m.b.t. thuiszorg en organiseerde ze 5 keer een zorgoverleg. De meeste vragen werden gesteld door collega’s van het OCMW(45), mantelzorgers (10) of de mutualiteit (10). De meest voorkomende reden waarom een hulp- of informatievraag wordt gesteld zijn dementie (14) en psychische problemen (10)
Pagina 25 van 33
III
DIENSTEN EN ACTIVITEITEN VAN HET DIENSTENCENTRUM
Sinds 31 maart 1999 is het dienstencentrum Ten Hove erkend als lokaal dienstencentrum. Het is gelegen in de R. Verbeecklaan 3 in Hove. Het dienstencentrum profileert zich als informatie-, kennis- en ontmoetingscentrum voor Hovenaars die geconfronteerd worden met een beginnende zorgbehoefte. Mensen kunnen er altijd binnenstappen met vragen omtrent thuiszorg, hulpmiddelen in de thuiszorg enz. Het dienstencentrum functioneert als één geheel, ook al is dit niet voor iedere gebruiker onmiddellijk zichtbaar. Alle activiteiten hetzij recreatief, hetzij vormend, hetzij informatief zijn op de één of andere wijze met elkaar verweven. Het is dan ook de betrachting om de gebruikers van het dienstencentrum zo lang als mogelijk in hun vertrouwde omgeving te laten wonen en dit bovendien geïntegreerd in hun nabije en ruimere samenleving. Wij trachten hen hierbij te helpen door de sociale netwerken mee te ondersteunen. De autonomie van de gebruikers staat dan ook hoog in het vaandel geschreven. Het is vanzelfsprekend dat gewerkt wordt met de mogelijkheden die onze gebruikers en gebruiksters hebben. Het dienstencentrum is op weekbasis 36 uur geopend voor het publiek. 1.
WARME MAALTIJDEN
Met het aanbieden van warme maaltijden wil het OCMW (oudere) Hovenaars stimuleren om het eigen huis te verlaten en zich onder de mensen te begeven en een sociaal netwerk op te bouwen of de onderhouden. Steeds meer tafelgasten moeten door de (vrijwillige) medewerkers van het dienstencentrum worden opgehaald en weggebracht omdat ze niet op eigen kracht tot in het dienstencentrum raken. Dit betekent dat een zeer groot deel van de eters naar alle waarschijnlijkheid alleen thuis zou eten als ze niet door het OCMW zouden worden opgehaald. De impact van de warme maaltijden op de preventie van eenzaamheid mag dan ook niet worden onderschat. In 2013 werden er in totaal 4.405 maaltijden geserveerd (tegenover 3.510 in 2012). Dat zijn er 898 meer dan in 2012, een stijging met maar liefst 25 %. Pagina 26 van 33
De
stijging manifesteert zich op elk van de drie maaltijddagen: 1.340 op maandag (tegenover 945 vorig jaar – 42% stijging) 1.095 op woensdag (tegenover 865 vorig jaar – 27% stijging) 1.970 op donderdag (tegenover 1700 vorig jaar – 16% stijging)
Het gemiddelde aantal tafelgasten in 2013 op maandag is 26,80 (tegenover 18,50 vorig jaar), op woensdag is dat 22,35 (tegenover 17,60 vorig jaar) en op donderdag 40,20 (tegenover 34,60 vorig jaar).
Evolutie aantal maaltijden 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 '07
2.
'08
'09
'10
'11
12
13
BOODSCHAPPENHULP
Hovenaars die er niet meer in lukken om zelf hun boodschappen te doen, kunnen gebruik maken van de boodschappendienst. Ongeacht het inkomen kan iedereen gebruik maken van deze dienst. Minder mobiliteit is wel een voorwaarde (naast het betalen van een ritvergoeding en een jaarlijks lidgeld – inkomensafhankelijk). Dit jaar werd er 105 keer beroep gedaan op deze dienst. Er waren in 2013 18 leden (tegenover 14 in 2012) mensen aangesloten bij de boodschappendienst. 9 vrijwilligers deden de boodschappen. Er werden 43 (53 in 2012) boodschappen met de auto gedaan en 62 (in 2012 76) per fiets. 3.
MINDERMOBIELEN CENTRALE (MMC)
Iedereen met een mobiliteitsprobleem én een beperkt inkomen kan gebruik maken van de MMC om zich te laten chaufferen naar familie, een feestje, ziekenbezoek, een bezoek aan de kinesist of dokter, het theater, de kaartnamiddag, … In 2013 waren 106 mensen lid van de MMC. Dat is een lichte stijging t.o.v. 2012, toen er 100 leden waren. In 2013 telden we 16 vrijwillige chauffeurs (tegenover 15 in 2012). Zij verzorgden 842 ritten en reden 17.582 kilometers.
Pagina 27 van 33
Evolutie aantal ritten/jaar
Evolutie aantal km/jaar
1500
30000 25000 20000 15000 10000 5000 0
1000 500 0 '07
4.
'08
'09
'10
'11
12
13
'07
'08
'09
'10
'11
12
13
PERSONENALARMSYSTEEM (PAS)
Het personenalarm is een toestel waarmee in geval van nood de gebruiker met een alarmknop contact legt met een alarmcentrale. De medewerkers van deze centrale zullen in geval van een noodoproep contact opnemen met een familielid, kennis of buur van de oproeper. Die zal dan naar de woning van de oproeper gaan en daar hulp bieden. Het OCMW bezit 24 PAS- toestellen. De eerste personenalarmtoestellen werden in 2004 geplaatst. Er waren 3 nieuwe aanvragen in 2013. De verhuur van 5 toestellen werd in 2013 stopgezet, wegens verhuis naar een woon- zorgcentrum of wegens overlijden van de klant. Eind december 2013 waren er 19 toestellen ontleend.
Evolutie aantal ontleende PAS- toestellen (stand van zaken telkens in december) 25 20 15 10 5 0 '07
'08
'09
'10
'11
12
13
Pagina 28 van 33
5.
DE BURENDIENST In juni 2012 ging de Burendienst van start. In de Burendienst staat een groep vrijwilligers klaar om kleine taken uit te voeren bij Hovenaars die dit omwille van ziekte, handicap of ouderdom niet meer zelf kunnen; naar de glascontainer gaan, sneeuw of bladeren op de stoep ruimen, met de hond wandelen, naar de bakker gaan,… De oproepen komen binnen in het dienstencentrum. Het grootste deel ervan wordt uitgevoerd door de bewoners van ’t Prinsenhof; een dagcentrum in Hove voor volwassenen met een beperking van Ritmica-Thuishaven. In totaal werden 27 vragen gesteld en ze werden allemaal, tot ieders tevredenheid, beantwoord. Einde 2013 telde de burendienst, buiten de mensen van Prinsenhof, 22 vrijwilligers.
6.
HYGIËNISCHE ZORG
Het dienstencentrum heeft ook een aanbod aan hygiënische zorg. Men kan gebruik maken van pedicure en kapsalon. Dat laatste in samenwerking met het Woonzorgcentrum Cantershof. Over gans het jaar maakte men 139 (waarvan 8 keer kappersbezoek) keer gebruik van het aanbod aan hygiënische zorg.
7.
INFORMATIEDAGEN
De informatienamiddagen zijn enerzijds gericht op een ruim doelpubliek, anderzijds zijn er infonamiddagen enkel voor onze vrijwilligers en specifiek voor mantelzorgers en mensen die in een thuiszorgsituatie zitten. In 2013 werden 12 infoactiviteiten georganiseerd met in totaal 210 deelnemers: 1. Het armoededictee: 19 deelnemers 2. Workshop tablets: 10 deelnemers 3. Antwerpen vestigstad: 12 deelnemers 4. Tecnopreventie: 6 deelnemers 5. Horen en gehoorproblemen: 8 deelnemers 6. Veilig op de fiets in het dorpscentrum: 5 deelnemers 7. Veilig op de fiets in het dorpscentrum: 7 deelnemers 8. 20 tips voor de zuinige patiënt: 23 deelnemers 9. Opfriscursus verkeerscode (4 sessies): 9 deelnemers 10. Later begint vandaag: 81 deelnemers 11. Workshop tablets: 10 deelnemers 12. Dag Roger (theaterstuk over dementie): 20 deelnemers
Pagina 29 van 33
8.
RECREATIEVE ACTIVITEITEN
In het dienstencentrum vinden een aantal recreatieve activiteiten op vaste tijdstippen plaats. Door het aanbieden van deze (laagdrempelige) activiteiten wordt getracht om het sociale netwerk verder te ondersteunen. Wekelijks terugkerende activiteiten: -
Hobbyclub (tweewekelijks): 10-tal vaste deelnemers Workshops juwelen maken (tweewekelijks): 8-tal vaste deelnemers Seniorobic: 49-tal vaste deelnemers Bridge: 60-tal vaste deelnemers Koor: 10-tal vaste deelnemers Tekenclub: 2 vaste deelnemers Tai-chi: 9-tal vaste deelnemers Qigong: 21-tal vaste deelnemers Gezondheidswandelingen: 12-tal vaste deelnemers
Eenmalige activiteiten: 21 activiteiten met 875 deelnemers 9.
Worstenbrood en appelbol: 39 deelnemers Nieuwjaarsfeest: 90 deelnemers Bezoek Ursulinenklooster: 10 deelnemers Bloemschikken: 13 deelnemers Stadswandeling Het trendy Zuid: 14 deelnemers Wafels: 40 deelnemers Barbecue: 55 deelnemers Gezond ontbijt: 20 deelnemers Ijsjes: 29 deelnemers Frietmobiel: 64 deelnemers Taart: 40 deelnemers Ijsjes: 30 deelnemers Zomerzoektocht: 188 deelnemers Prijsuitreiking zomerzoektocht: 55 deelnemers Stadswandeling De parochie van miserie: 16 deelnemers Knutselnamiddag grootouders en kleinkinderen: 17 deelnemers Bloemschikken: 15 deelnemers De verzoekbox: 40 deelnemers Handverzorging: 26 deelnemers Bloemschikken: 9 deelnemers Kerstzingen: 65 deelnemers VORMING
Er werden 231 activiteiten van algemeen-vormende aard ingericht met een variabel aantal deelnemers. Het gaat hier over de lessen Spaans en Engels, de lessen geschiedenis en muziekgeschiedenis, de lessen Eerste stappen op de computer en de lessen internet en e-mail voor beginners. In samenwerking met de Jong Gepensioneerden worden er taal- en geschiedenislessen ingericht: Voorbereidende cursus praktisch Engels Engelse conversatie Spaans voor beginners Spaans voor gevorderden Spaanse conversatie Geschiedenis: Muziekgeschiedenis: Pagina 30 van 33
Verder worden er zeer laagdrempelige en trage computercursussen ingericht. Na elke les is er een oefensessie van 2,50 uur. De doelgroep daarbij zijn de mensen die geen enkele kennis hebben van computergebruik en daardoor niet in de reguliere opleidingsmogelijkheden terecht kunnen. In 2013 werden zo 9 cursussen georganiseerd voor ongeveer 54 cursisten.
Pagina 31 van 33
IV
MEDEWERKERS
VRIJWILLIGERSWERKING Het aanbod van het OCMW van Hove kan niet zijn wat het nu is zonder vrijwilligers, noch in haar ontstaansgeschiedenis noch in haar huidige werking. Binnen het OCMW van Hove worden heel wat vrijwilligers in verschillende diensten ingeschakeld. Het accent van het vrijwilligerswerk ligt voor het OCMW van Hove binnen het dienstencentrum. Sedert 2004 wordt het OCMW Hove erkend als vrijwilligersorganisatie, met bijhorende subsidiëring vanuit de Vlaamse overheid. In 2013 konden wij rekenen op 110 gemotiveerde vrijwilligers. Ongeveer 80 mannen en vrouwen werken enthousiast mee aan activiteiten in het dienstencentrum (maaltijden uitscheppen, toog bemannen,...), het vervoeren van minder mobiele mensen, de boodschappendienst, de trage PCcursussen of de Burendienst. Een 20-tal vrijwilligers engageren zich om Buitenspel, een preventief budgetspel, te begeleiden. Vrijwilligers hebben een belangrijke en gelijkwaardige plaats in het OCMW, daarom werd 2013 een visie m.b.t. vrijwilligerswerk uitgewerkt en door de OCMW-raad goedgekeurd. PERSONEEL OCMW HOVE Op 31.12.2013 waren er 41 personeelsleden (waarvan 2 in het kader van artikel 60§7) in dienst die samen 25.26 voltijds equivalent vertegenwoordigen (waarvan 1,74 art. 60§7).
OVERZICHT PERSONEEL JAAR 2013
VASTBENOEMD
CONTRACT.
GESCO
SOC. MARIBEL
ART. 60§7
ADMINISTRATIE
2
0.50
0.50
0.25
-
SOCIALE DIENST
1.62
0.80
1.00
0.5
1,74
-
1.00
-
-
-
0.5
6.12
-
-
-
POETSHULP (alle)
-
6.23
-
-
-
KLUSJESDIENST
-
-
-
0.50
-
DIENSTENCENTRUM
1.50
0.5
0.50
-
TER BESCHIKKING GESTELDEN (Art. 60)
-
-
-
4.84
LOKAAL OPVANGINITIATIEF
DIENST
Voltijdse equivalenten
GEZINSHULP
-
Pagina 32 van 33
Evolutie personeelsbestand OCMW (momentopname op 31.12.2013) 50 40 30
# medewerkers # VTE
20 10 0 '08
'09
'10
'11
12
13
GEREALISEERD DOOR ZANA AVDIC, PATRICIA BAL, ESTHER BORNBERGEN, MARJOLIJN BOSSCHART, GEETHA BUYSSENS, YULAN CARBONELL MONTES DE OCA, ILSE CORNET, IRENA CULIBRK, SONJA DOMS, GREET DE CLERCQ, VEERLE DE MAEYER, MIEKE D'HONDT, WENDY FRANSEN, CATHERINE GABRIËLS, ANNEMIE KEMPENAERS, ELLEN KUYLEN, LILIANE LEYSENS, ANN MEEUS, RIA MILBOUW, SINDIA PEREIRA DOS SANTOS, MARTINE RAES, ELKE SIMONS, ELISE SWERTS, TIELEMANS VIVIANE, RITA VAN BEIRENDONCK, KITA VAN BERLAER, KATHY VAN CAUWENBERGH, ROB VAN DEN AUDENAERDE, CHRISTEL VAN DER WEE, ELS VAN HAESBROECK, MYRIAM VAN KETS, CINDY VAN NUFFEL, FRANK VAN ROOSBROECK, MARIETTE VAN ROOSENDAEL, IMELDA VERSCHUEREN, PHARAMOND VERVOORT, KRISTOF VERVOORT, GERDA VOS, SVEN WILLAERT, BRENDA WEGGE, MIEKE WITVROUWEN Personeelsleden GOEDELE BREYNE Voorzitter NELLY BELLENS, REINILDE BERBEN, GERT DENOLLET, GIE GOYVAERTS, MACHTELD HOFMANS, DIANE TINNEMANS, WALTER WITVROUWEN, JAN WOUTERS Raadsleden EN 110 VRIJWILLIGE MEDEWERKERS
Pagina 33 van 33
