INHOUDSOPGAVE INLEIDING. DE TAAK VAN DE ADVOCAAT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
HOOFDSTUK I. DE TOEGANGSVOORWAARDEN TOT DE STAGE EN HET BEROEP . . . . . . 3 A.
B.
De toegangsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 1. De nationaliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 2. Het diploma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 3. Het bewijs van goed gedrag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 4. De eedaflegging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 5. De inschrijving op de lijst van de stagiairs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 6. De permanente vorming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 7. De advocaat-bemiddelaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 8. De jeugdadvocaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 9. De ereadvocaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 De onverenigbaarheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 1. Absolute onverenigbaarheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 2. Relatieve onverenigbaarheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 a. Openbare bezoldigde betrekkingen of werkzaamheden . . . . . . . . . 25 b. Private bezoldigde betrekkingen of werkzaamheden . . . . . . . . . . . 27
HOOFDSTUK II. DE STRUCTUREN VAN DE BALIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 A. B. C.
De Orde van Vlaamse Balies (O.V.B.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De Orde van Advocaten bij het Hof van Cassatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De Orde van Advocaten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. De Stafhouder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Administratieve bevoegdheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Tuchtrechtelijke bevoegdheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. De Raad van de Orde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
30 36 39 40 40 41 42
vii
Deontologie van de advocaat
D.
Het Bureau voor juridische bijstand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
HOOFDSTUK III. HET KANTOOR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 A. B. C.
D.
E. F.
G. H.
viii
De kantoorruimte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het management . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De publiciteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Naambord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Briefpapier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Naamkaart . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Telefoongidsen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Media . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Jaarboeken, brochures en website . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De samenwerkingsvormen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. De kostenassociatie en groepering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. De burgerlijke vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid . . . . . . . . . 3. Middelenvennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. De burgerlijke professionele vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Het multidisciplinair partnership (MDP) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De overdracht van cliënteel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De fiscale verplichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Fiscale documenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Ontvangstbewijsboekjes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Dagboek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Individuele rekeningen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Fiche 281.50 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e. Fiscale aangifte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . f. Vrijstelling van btw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . g. Meldingsplicht witwasgeld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Onderzoeksmaatregelen ter beschikking van de fiscus . . . . . . . . . . . . . a. Ten opzichte van de belastingplichtige zelf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Tegenover derden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De beroepsaansprakelijkheidsverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het sociaal statuut van de advocaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Het wettelijk stelsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. De sociale verzekeringskas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. De ziekenfondsen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Aanvullende voorzieningen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Voorzorgskas voor Advocaten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
51 52 53 55 55 57 57 57 59 60 61 62 63 64 66 67 67 67 67 68 68 68 69 72 73 74 74 74 75 76 76 76 80 81 81
Intersentia
Inhoudsopgave
I. J.
b. Aanvullende ziekteverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Pensioencumulatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het personeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het archief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
82 83 84 84
HOOFDSTUK IV. DE KOSTEN- EN ERELOONSTAAT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 A.
B.
C.
Tariefregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 1. Administratieve kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 2. Het ereloon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 a. Recht op ereloon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 b. Criteria voor het begroten van het ereloon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 c. De provisies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 d. Het abonnement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 e. Onrechtmatige bedingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 f. Vergoedbare schade? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 g. Gemeenschapsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 3. De gerechtskosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 4. De vergoeding van de advocaat-gerechtelijk mandataris . . . . . . . . . . . 98 De betwistingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 1. Minnelijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 2. Gerechtelijke procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 3. De opvolging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105 4. De verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105 5. Het bevoorrechte karakter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106 De derdenrekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
HOOFDSTUK V. CONFRATERNITEIT EN LOYALITEIT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111 A. B.
De confraterniteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De briefwisseling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Briefwisseling tussen advocaten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Briefwisseling met de Stafhouder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Briefwisseling met de cliënt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Briefwisseling met de cliënt-gedetineerde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Briefwisseling met tegenpartij die in persoon verschijnt . . . . . . . . . . . 6. Briefwisseling met syndicale afgevaardigde / belastingambtenaren . .
Intersentia
111 114 114 117 117 120 120 120 ix
Deontologie van de advocaat
C. D.
7. Briefwisseling met gerechtelijke mandatarissen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. Briefwisseling met notarissen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Elektronische transacties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Conclusies en bewijsstukken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
121 121 121 123
HOOFDSTUK VI. HET BEROEPSGEHEIM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127 A.
B.
C. D.
De geheimhouding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Geheimhouding in beroepszaken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. De zwijgplicht van de advocaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verschoningsgronden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. De openbare orde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Getuigplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. De tuchtoverheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Beroepsaansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Medische expertises . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Advocaat-gerechtelijk mandataris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het beslag in handen van een advocaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De huiszoeking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
127 127 131 132 132 133 134 135 136 137 139 140
HOOFDSTUK VII. DE BEROEPSAANSPRAKELIJKHEID . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143 A. B. C.
Contractuele aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143 Schadegevallen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147 Verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
HOOFDSTUK VIII. HET TUCHTRECHT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155 A.
x
De tuchtrechtelijke instanties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. De Stafhouder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Onderzoeksrechter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Bewarende maatregelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. De tuchtraden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. De tuchtraad van beroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
155 155 155 155 157 158
Intersentia
Inhoudsopgave
B.
C.
Het tuchtrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. De klacht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. De tuchtraad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. De onpartijdigheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. De openbaarheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. De tuchtrechtspleging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Eerste aanleg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Verzet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Hoger beroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Cassatieberoep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e. De uitvoerbaarheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De tuchtstraffen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. De sancties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. De weglating . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. De wederinschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Opschorting van uitspraak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Het eerherstel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
160 160 160 161 163 165 165 166 166 167 168 169 169 170 171 171 172 172
BIBLIOGRAFIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173
BIJLAGEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175
TREFWOORDENREGISTER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
Intersentia
xi