Inhoudsopgave De auteurs
3
Voorwoord
5
Inleiding
7
Deel 1: Het begon met ABC
17
Hoofdstuk I Bezin eer je begint ...
19
Hoofdstuk II Wat is Activity Based Costing?
25
1.
Globaal ABC-model
25
2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4.
Basisconcepten Activity Costing Product & Process Costing Process Costing Case Product Costing
30 30 54 76 78
Hoofdstuk III Wat is de toegevoegde waarde van ABC?
103
1. 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5.
Activiteiten Waarom de aandacht richten naar activiteiten? Activiteiten zijn de bouwstenen van best practice management Waardeanalyse van activiteiten Dwarsdoorsnede van gelijkaardige activiteiten via attributen P/S-ratio
103 103 105 105 108 108
2. 2.1.
109
2.2.
Activity drivers ABC resulteert in een nauwkeuriger kostencalculatie door gebruik te maken van activity drivers Inzicht in de kostenverzoorzakers nl. activity drivers
109 109
3.
Cost drivers
111
4.
Cost accounting en distorsies
114
5. 5.1.
Cost management informatie Procesbenadering toegepast op het subproces: opvolgen van afbetalingen Process Costing als basis voor verbeteringen
119
5.2.
119 120
9
De Gids voor Activity Based Management en Balanced Scorecard 6. 6.1. 6.2. 6.3. 6.4.
Case: toegevoegde waarde product costing Inleiding Winstgevendheid Toepassing van Activity Based Costing Uitwerking van de case
Hoofdstuk IV ABC succesvol implementeren 1.
124 124 124 126 127
133
Van een implementatiestrategie naar een gestructureerd stappenplan
133
2. 2.1.
Uitwerking van een gestructureerd stappenplan Stappenplan volgens Ernst & Young
133 134
3.
Installatie en gebruik van een ABC-systeem
190
4.
Besluit
194
Hoofdstuk V Software voor Activity Based Management
199
Hoofdstuk VI Evaluatie van ABC
219
1.
Inleiding
219
2.
Waar staan Belgische bedrijven in hun implementatie van ABC?
219
3.
Criteria van toepasbaarheid
221
4. 4.1. 4.2.
Voor- en nadelen van ABC Voordelen Nadelen
222 222 225
Deel 2: Van ABC naar ABM: Activity Based Management Hoofdstuk I Van ABC naar ABM
229
1.
Inleiding
229
2. 2.1. 2.2.
Het drama van ABC ... Stap 1: Analyse van de ABC-informatie Stap 2: Ontwikkel een actieplan
229 230 230
10
Inhoudsopgave Hoofdstuk II Winstgevendheidsanalyse
233
1.
Algemene situering
233
2. 2.1. 2.2.
Contributierapportering Techniek van contributieanalyse Samenvatting en conclusies
235 235 236
3. 3.1. 3.2.
Winstgevendheidsanalyse per segment Inleiding Contributiebepaling van segmenten via ABC
237 237 238
4. 4.1. 4.2.
Winstgevendheid van een klantorder Algemene situering Winstgevendheidsanalyse van de ordergrootte
239 239 244
5.
Winstgevendheidsanalyse van producten/productgroep
247
6. 6.1. 6.2. 6.3. 6.4.
Winstgevendheid van klanten Inleiding Situering van de klantwinstgevendheid Meten van de klantwinstgevendheid Klantwinstgevendheid als beleids- en actiemiddel
249 249 249 250 253
7.
Klantwinstgevendheid via ABC: case
256
8. 8.1. 8.2.
Winstgevendheid van afzetregio’s en distributiekanalen Afzetregio’s Distributiekanalen
261 261 262
9. 9.1. 9.2.
De praktijk van winstgevendheidsanalyse Doel Gevalstudie: Eliminatie van onrendabele producten (deel I)
266 266 266
10. 10.1. 10.2. 10.3. 10.4. 10.5.
Praktijkillustraties: contributierapportering met ABC Introductie Keuze van kostobjecten Toewijzing naar kostobjecten Voorbeelden van contributierapporten Besluit
281 281 283 287 290 296
Hoofdstuk III Prijsbeslissingen en ABM
299
1.
Inleiding
299
2.
Prijszetting bij de «cost driven» approach
300
3.
Prijszetting bij de «sales driven» approach
301
11
De Gids voor Activity Based Management en Balanced Scorecard 4. 4.1. 4.2. 4.3.
Activity Based Management: toepassing van ABC-gegevens op een prijsbeslissing Gegeven Gevraagd Oplossingen
301 302 302 302
Hoofdstuk IV Business Process Analyse en management van processen via ABM
311
1.
Inleiding
311
2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6.
Stappenplan Business Process Analyse Stap 1: Ontwerp van een Business Process Model Stap 2: Klanten en leveranciers van processen Stap 3: Procesdocumentatie Stap 4: Waardeanalyse Stap 5: Root cause-analyse Stap 6: Identificatie van opportuniteiten voor kostenreductie
312 312 316 316 321 326 332
Hoofdstuk V Management van middelen via Activity Based Budgeting
347
1.
Is er wat mis met de traditionele manier van budgetteren?
347
2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5.
Activity Based Budgeting: opbouw van een concept Het budgetteringskader Elementaire bouwstenen Budgetteringsconcept Verbeteringsgerichtheid Case: ABB bij de Money Bank
348 348 349 358 364 366
Deel 3: Van ABM naar Performance Measurement en Balanced Scorecard Hoofdstuk I Nieuwe performantiemetingen
375
1.
Inleiding
375
2.
Het belang van goede performantiemaatstaven in een strategische management accounting-omgeving
375
3. 3.1. 3.2.
Ontoereikende performantiemaatstaven Zwak systeem van performantiemaatstaven Gemeenschappelijke problemen
375 375 376
4.
Fundamentele redenen om de performantiemaatstaven te veranderen
377
12
Inhoudsopgave 5. 5.1. 5.2. 5.3. 5.4.
De veranderingen die de oude performantiemaatstaven ineffectief hebben gemaakt Evolutie van een verkopersmarkt naar een kopersmarkt De druk van de concurrentie Verschillende punten van vertrek voor performantiemaatstaven «Out with the old, in with the new!»
378 378 378 379 380
6.
Besluit: de functie van performantiemaatstaven
380
Hoofdstuk II Balanced Scorecard
383
1.
Omschrijving en kenmerken
383
2. 2.1. 2.2. 2.3.
Het Balanced Scorecard Proces Measurement definition Reporting and analyses Derde deel van het BSC-proces: Operational assessment
389 390 405 412
3. 3.1. 3.2.
Balanced Scorecard: Case Studies Case 1: On Time Deliveries Case 2: Producent betonmachines
420 420 424
Deel 4: Toepassing van Activity Based Management in de public sector en ziekenhuizen Hoofdstuk I ABC in de ziekenhuissector
433
1.
Nieuwe ziekenhuisfinanciering basis voor ABC
433
2. 2.1. 2.2. 2.3.
Het ABC-model toegepast in ziekenhuizen Middelen Activiteiten Kostenobjecten
433 434 434 436
3.
Toegevoegde waarde van ABC voor ziekenhuizen
437
Hoofdstuk II ABC in de public sector
439
1.
Introductie
439
2.
Tekortkomingen van traditionele methoden t.o.v. de kostenstructuren van de publieke sector
440
Het ABC-model toegepast in de publieke sector Middelen
442 443
3. 3.1.
13
De Gids voor Activity Based Management en Balanced Scorecard 3.2. 3.3.
Activiteiten Kostenobjecten
443 445
4.
Toegevoegde waarde van ABC voor de publieke sector
445
Deel 5: Praktijkgetuigenissen van een succesvolle implementatie Hoofdstuk I ABC meer inhoud geven door het te verrijken met Activity Based Budgeting (Bacob/Artesia)
449
1.
Waarom Activity Based Costing?
449
2.
Waarom Activity Based Budgeting?
449
3.
Het ABB-concept van Bacob-Artesia
451
4.
De bouwstenen voor een goed budgetmodel
451
5.
De praktische uitwerking van het Activity Based Budgeting-concept
453
6.
Verbeteringsgerichtheid: een essentieel aspect van budgetteren
457
7.
Besluit
458
Hoofdstuk II ABC als basis voor verbeteringsprojecten (Daikin Europe)
461
1.
Waarom Activity Based Costing?
461
2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6. 2.7. 2.8.
Activity Based Costing Voor we van start konden gaan... Voorbereiding Procesmodel Interviews Kosten verzamelen Activiteitskost Kosten ondersteuning Op naar de kostobjecten ...
462 462 462 463 464 466 466 467 468
3. 3.1. 3.2. 3.3. 3.4.
Activity Based Management Value Analyse Verbeteringssessies Communicatie Verdere stappen
469 469 469 470 471
14
Inhoudsopgave Hoofdstuk III ABC geı¨mplementeerd bij het Gemeentekrediet van Belgie¨
473
1.
Het Gemeentekrediet van Belgie¨ : een lange evolutie
473
2.
De rendabiliteit van bancaire producten en diensten
473
3.
De beslissing tot Activity Based Costing (ABC)
474
4.
De doelstellingen van het ABC-project
476
5. 5.1. 5.2. 5.3.
De realisatie van het ABC-project De middelen De voorbereiding Inzameling en evaluatie
477 477 478 479
6.
Verdere uitbouw van het ABC-systeem
480
7.
Besluit
481
Hoofdstuk IV ABC als basis voor een Management Informatie Systeem bij DVV Verzekeringen
483
1.
Inleiding
483
2.
Het ABC-model: conceptuele opbouw
484
3. 3.1. 3.2. 3.3.
ABC-projectaanpak bij DVV Fase e´e´n: behoeftenbepaling en bekendmaking van het ABC-project Fase twee: activiteitenanalyses Fase drie: conceptuele ontwikkeling van het ABC-model
485 486 487 488
4.
ABC-resultaten
489
5.
Conclusie: ABC als basis voor een Management Informatie Systeem
490
15
