INHOUDSOPGAVE. Bijlagen: Tarieven overzicht regionaal. Lijst met afkortingen

INHOUDSOPGAVE 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

Aanbiedingsbrief. Kiezen voor de toekomst Ontwerp besluit Financiële samenvatting. Mee- en tegenvallers ongewijzigd beleid. Nieuw beleid. Bedrijfsvoering, Ruimtescheppende maatregelen. Verplichte paragrafen. A. Weerstandvermogen. B Onderhoud kapitaalgoederen. C Treasuryfunctie D Verbonden partijen.

Bijlagen: Tarieven overzicht regionaal. Lijst met afkortingen.

1. Aanbiedingsbrief.

De leden van de raad van de gemeente Papendrecht

Datum Onderwerp

21 juni 2002 Zomernota 2002

Geacht raadslid, Bijgaand bieden wij u de zomernota 2002 aan. Dit is de eerste zomernota van het nieuwe college en tevens de eerste zomernota in een nieuw politiek-bestuurlijk bestel. Binnen dit dualistische bestel heeft uw raad voornamelijk een kaderstellende en controlerende taak. De zomernota is, als beleidsmatig instrument met een financiële achtergrond, het kaderstellende instrument bij uitstek. Het beleid wordt sinds enkele jaren in beleidsmatige zin gestuurd en financieel onderbouwd op basis van de zomernota. Zij biedt inzicht in de (financiële) ontwikkeling van het lopende begrotingsjaar en is daarnaast de belangrijkste input voor de begroting 2003 en de meerjarenbegroting (overigens zijn de voorstellen voor 2006 nog onderhanden en daarom nog niet verwerkt in deze zomernota). De zomernota biedt uw raad daardoor de mogelijkheid om in een vroegtijdig stadium aan te geven, welke de keuzes voor de toekomst gemaakt moeten worden. Daarom verzoeken wij u bij de behandeling van de zomernota in algemene beschouwingen over de voornemens van het college te discussiëren, waarbij u zich als raad kunt uitspreken over de beleidsvoornemens en doelstellingen van het college. U kunt als raad natuurlijk zelf ook alternatieve voorstellen en voornemens in discussie brengen. Wij vertrouwen u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd en wachten uw reactie met belangstelling af.

Hoogachtend, burgemeester en wethouders van Papendrecht, de secretaris, de burgemeester,

Ing. J.H. van de Zedde

C.J.M. de Bruin

2

2 Coalitieakkoord en collegeprogramma

Ontwikkelingen

Financiële maatregelen

Verhoging OZB

KIEZEN VOOR DE TOEKOMST De eerste zomernota van een nieuw college. Het eerste moment om daadwerkelijk invulling te geven aan de voornemens uit het coalitieakkoord. Na zorgvuldig beraad hebben wij er voor gekozen dit coalitieakkoord niet verder uit te werken in een collegeprogramma. Het coalitieakkoord is al een omvangrijk document met veel voornemens en doelstellingen, dat voldoende aanknopingspunten en mogelijkheden biedt voor deze collegeperiode. Daarnaast was de voorbereiding van de zomernota al in volle gang. Wij staan een efficiënte werkwijze voor en in dat kader zou een vertaling van het coalitieakkoord naar een collegeprogramma een te grote aanslag op de beschikbare ambtelijke capaciteit hebben betekend. Zodoende zijn wij tot de conclusie gekomen geen collegeprogramma als uitwerking van het coalitieakkoord te schrijven. Wij grijpen deze zomernota direct aan om voornemens voor komend jaar maar ook voor de daaropvolgende jaren op te nemen. De komende jaren is de zomernota daarmee dan ook het document waarin wij de voornemens bekend maken, uitwerken, financieel vertalen en in een meerjarenperspectief plaatsen. Dit biedt tevens gelegenheid flexibel in te spelen op actuele ontwikkelingen. In deze inleiding geven wij aan waar de komende periode de aandacht in het bijzonder naar uit gaat. Na de snelle en onafgebroken groei van Papendrecht in de afgelopen 35 jaar, worden de gemeentegrenzen nu bereikt. Ontwikkelingen op bestaande locaties, revitalisering en renovatie of nieuwbouw zijn de opdrachten van de toekomst. Lange tijd is gedacht dat deze transformatie Papendrecht tot een eenvoudig te besturen gemeente zou maken; er hoefde tenslotte alleen “beheerd” te worden. Nu wordt Papendrecht echter nadrukkelijk geconfronteerd met complexe vraagstukken die horen bij een gemeente in deze ontwikkelingsfase. Kwaliteit in plaats van kwantiteit is de uitdaging. Om die opgave te kunnen realiseren is veel meer inzet nodig en wordt creativiteit en dynamiek gevraagd. Deze uitdaging gaan wij met veel vertrouwen en daadkracht aan. Wij hebben de ambitie om veel van deze wensen te realiseren. Maar binnen de beperkte beschikbare ruimte in Papendrecht en met beperkte financiële middelen moet voortdurend een belangenafweging gemaakt worden tussen de verschillende eisen die door de samenleving gesteld worden. Om deze ambities de komende jaren te kunnen realiseren, nemen wij daarom nu al een aantal maatregelen. Het betreft dan onder meer financiële maatregelen die pas over een aantal jaren effect sorteren. Wij willen de komende jaren de financiële positie van de gemeente dusdanig versterken, dat de gemeente gesteld staat voor de opgaven van de toekomst. Eerst wordt het beleidsvoornemen: “efficiencyverbetering, versobering of beëindiging dan wel nieuw voor oud beleid”, uit het coalitieakkoord toegepast bij de realisatie van de ambities. Daarna worden maatregelen op het gebied van inkomsten, leges en tarieven getroffen. Het college kiest daarmee dus voor een mix van instrumenten om de ambities en financiële mogelijkheden met elkaar in overeenstemming te brengen. Deze aanpak heeft geleid tot een aantal ruimtescheppende maatregelen. Daarnaast is ook een verhoging van de OZB noodzakelijk om de voornemens te kunnen realiseren. Wij stellen voor om de OZB naast het inflatiepercentage met jaarlijks 9% te verhogen. Voor 2003 is met een inflatiecorrectie van 4% gerekend waardoor de geplande OZB-verhoging voor 2003 13% zal bedragen. Over een periode van 3 jaar bedraagt de OZB-stijging, exclusief inflatie, 27%. Daarmee komt de OZB op een niveau dat aansluit bij het voorzieningenniveau in Papendrecht. Ondanks deze OZBverhoging blijft Papendrecht in verhouding tot ons omliggende gemeenten relatief goedkoop; dat komt met name doordat de tarieven voor afvalstoffenheffing en rioolrechten kostendekkend en relatief laag zijn en blijven.

3

Verhoging bouwleges

De legesheffing is in zijn totaliteit niet kostendekkend terwijl efficiency en kostendekkendheid wel uitgangspunten van beleid zijn. Wij gaan daarnaast nader onderzoeken welke kosten aan de leges toegerekend moeten worden. Voor de bouwleges geldt dat deze in Papendrecht onder het gemiddelde niveau van de regio liggen. Daarom wordt een verhoging van de bouwleges met 20% voorgesteld. Met dit pakket aan maatregelen krijgen wij de begroting 2003 en de meerjarenbegroting sluitend.

Financieel perspectief

Bestemming ontwerpresultaat

Kwaliteit van dienstverlening

Nationale Ombudsman

Uitwerken Visie 2015

Structuurvisie

Overigens staat Papendrecht in de nabije toekomst nog voor majeure vraagstukken, waarvan de financiële gevolgen niet in begroting zitten. Het betreft: • Realisatie vernieuwing sporthallen en zwembad; • Eventuele vernieuwing oudste gedeelte van het Willem de Zwijger; • Verevening tweede tranches van de Drechtoever projecten; • Participatie in de uitvoering van de Drechtstedenprogramma’s; • BTW-compensatiefonds; • Het intrekken van de financiële middelen voor het verstrekken van de zalmsnip door het nieuwe kabinet; • De realisatie van een nieuw theater; • Revitalisering van Oosteind. Voor de uitvoering is, afgezien van de aanleg van de riolering, geen budget opgenomen in de meerjarenraming. Ondanks de onzekerheid over de werkelijke consequenties, is duidelijk dat deze vraagstukken van grote invloed zijn op de financiële positie en mogelijkheden van Papendrecht. Daarom zijn wij ook van mening dat de verwachte financiële overschotten in het meerjarenperspectief tot 2005 niet structureel ingezet moeten worden. Saldering met de verwachte negatieve resultaten vanaf 2005 zijn voor het college uitgangspunt van het financiële beleid. Wij zetten ook stevig in op het betrekken van inwoners, bedrijfsleven en maatschappelijke instellingen bij de beleidsvoorbereiding. De keuzes voor de toekomst moeten in samenspraak en overleg met deze partijen gemaakt worden. Kwaliteit van dienstverlening is daarbij ook een belangrijk uitgangspunt. Wij zijn van mening dat hier niet aan getornd kan worden; de kwaliteit van dienstverlening moet zelfs verder verbeterd worden. Het Kwaliteitsmodel Overheden is daarvoor een belangrijk instrument. Echter, uit verschillend bench-markonderzoek blijkt dat de gemeente ten opzichte van de andere gemeenten met weinig capaciteit en tegen lage belastingtarieven veel producten levert. Er wordt kortom, met weinig mensen veel gedaan. Daarmee zijn de grenzen van de ambtelijke capaciteit bereikt. De gemeente wordt daardoor erg kwetsbaar en de kwaliteit komt in het geding, terwijl de kwaliteitsverbetering juist van groot belang is. Om die gewenste kwaliteitsverbetering te realiseren, is dan ook een uitbreiding van de ambtelijke capaciteit noodzakelijk. Een onafhankelijke en eenduidige behandeling van klachten, past ook bij de gewenste kwaliteitsverbetering. Daarom gaan wij onderzoeken op welke wijze aansluiting bij de Nationale Ombudsman gezocht kan worden. Daartoe is een bedrag in deze zomernota opgenomen. Door middel van een plan van aanpak voor een structuurvisie voor Papendrecht zijn wij voornemens om de Visie 2015 uit te werken. Via dit plan van aanpak kan de raad de kaders stellen. In de structuurvisie wordt beschreven welke ontwikkeling voor de gemeente het meest gewenst is. Deze visie bevat uitgangspunten voor een integrale benadering van de leefomgeving, waarbij het ruimtelijk ordeningsbeleid in samenhang met leefbaarheid, duurzaamheid, milieu- en woonkwaliteit kan worden ingevuld. Deze structuurvisie wordt onder meer gevoed door al bestaande nota’s en krijgt vervolgens een uitwerking in verschillende deelnota’s. Dit jaar wordt in ieder geval de horecanota aangeboden en wordt, passend binnen de doelstellingen van het coalitieakkoord, het lokale economisch beleid in het kader van deze structuurvisie geactualiseerd.

4

De groenvisie Papendrecht en het opstellen van een bomenverordening zullen in het kader van deze structuurvisie eveneens uitgewerkt c.q. voorgelegd worden. Met zo’n verordening kan nadrukkelijk gestuurd worden op het onderhoud, de instandhouding en de kwaliteit van het groen in de gemeente.

Regionale Ontwikkelingen Zuid-Holland Zuid

De Drechtsteden

Veiligheid

Handhaving

Brandweer

Papendrecht wil zich nadrukkelijker bezig houden met de ontwikkelingen in de regio. Dit geldt zowel voor de Regio Zuid-Holland Zuid als De Drechtsteden. Door een actieve opstelling in de regio willen wij een discussie starten over het takenpakket van de regio, waarbij “lokaal doen wat lokaal kan” uitgangspunt is. Eenduidigheid over een goede prijs/produkt-verhouding vormt een tweede onderdeel van deze discussie. Tenslotte dient de kostenstijging van het dienstenpakket van de regio bezien te worden in relatie tot de lokale (financiële) mogelijkheden. Ook voor De Drechtsteden geldt dat wij van mening zijn, dat de gemaakte plannen eerst tot uitvoering gebracht moeten worden voordat allerlei nieuwe plannen gemaakt worden. Daarmee zal de komende jaren voldoende tijd, geld en menskracht gemoeid zijn. Pas nadat een aantal van deze grote projecten in realisatie is gebracht, moet bekeken worden op welke wijze een verdieping aan de samenwerking in De Drechtsteden gegeven kan worden. De komende periode zal de uitwerking van het regionale GSB-experiment veel bestuurlijke en ambtelijke inzet vragen. Wij hebben veiligheid hoog op de agenda staan. Wij streven naar een plan van aanpak waarin wordt aangegeven hoe en wanneer door ons op de verschillende aspecten van veiligheid en handhaving wordt ingezet. Integrale veiligheid vormt daarin een belangrijk speerpunt. Verschillende veiligheidsaspecten zoals openbare orde, gevaarlijke situaties, milieu, bouwen en wonen worden daarin op een integrale wijze samengebracht. Daarnaast heeft ook integrale handhaving, als sluitstuk van het veiligheidsbeleid, hoge prioriteit. Onze voorkeur gaat daarbij uit naar het programmatisch handhaven. Hierbij worden alle risicosituaties in kaart gebracht en worden deze geprioriteerd. Op basis daarvan wordt besloten op welke risicosituaties de gemeente handhavend optreedt en op welke niet. Wettelijke taken vormen hierin overigens een belangrijke randvoorwaarde; hierop zal in ieder geval handhavend opgetreden moeten worden. Met deze beide nota’s wordt helder in beeld gebracht en besloten wat het veiligheidsbeleid van de gemeente is, waar en welke risicosituaties zich voordoen en op welke terreinen de gemeente handhavend optreedt. Vooralsnog is echter eerst extra inzet nodig om de noodzakelijke inhaalslag in de uitvoering te realiseren. Daarna kan ingezet worden op pro-actie in plaats van handhaving. De brandweer is een belangrijke schakel in het veiligheidsbeleid van de gemeente. Versterking van de lokale brandweer is voor ons dan ook een belangrijke prioriteit. Wij gaan het reeds vastgestelde lokale brandweerbeleidsplan dan ook voortvarend uitvoeren. Daarmee kan de noodzakelijke inhaalslag, die nodig is om lokale brandweer op het gewenste kwaliteitsniveau te brengen, gemaakt worden. Ook de kwaliteit van de accommodatie van de brandweer is hierin een belangrijk aandachtspunt.

Wij gaan de uitdaging aan in het vertrouwen, dat wij onze voornemens in goede en vruchtbare samenwerking met de gemeenteraad, het ambtelijk apparaat, inwoners en belanghebbenden in Papendrecht maar ook daarbuiten, waar kunnen maken.

5

3. Ontwerp besluit

(2002) nummer 9233 De raad der gemeente Papendrecht; gelezen de aanbiedingsbrief van burgemeester en wethouders d.d. 21 juni 2002,

besluit: 1. Het geplande voordelig resultaat ad. € 81.133 via begrotingswijziging met € 126.181 aan te passen tot € 207.314 (voordelig). 2. De geplande voordelige saldi 2002 tot en met 2004 te reserveren voor onvoorzien en verevening zodat de jaarschijven in de ontwerp meerjarenraming 2003-2006 positief afgesloten kunnen worden. 3. De ontwikkelingen ten aanzien van het meerjarenperspectief als basis voor het financiële beleid te hanteren.

Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van 18 juli 2002. de secretaris, Ing. J.H. van de Zedde.

de voorzitter, C.J.M. de Bruin.

6

4. Financiële samenvatting. Recapitulatie (- = NADELIG)

2002

2003

2004

2005

81.133

160.069

-65.003

-133.697

607.384

291.252

82.154

-399.066

688.517

451.321

17.151

-532.763

Nieuw beleid (hoofdstuk 6 pagina 21 t/m 27.)

-262.897

-1.087.199

-975.094

-1.006.754

Bedrijfsvoering (hoofdstuk 7 pagina 28 t/m 33) Ontwerp meerjarenperspectief A

-403.237 22.383

-718.995 -1.354.872

-880.955 -1.838.899

-903.671 -2.443.188

Ruimtescheppende maatregelen (zie hoofdstuk 8 pagina 34 tot en met 39): Efficiency Versobering Schrappen in bestaand en nieuw beleid Administratief en verhoging risicoprofiel Tariefverhoging (=met name OZB: jaarlijks+9%) Overige maatregelen Totaal Ruimtescheppende maatregelen B:

79.931 5.000 40.000 100.000 0 0 184.931

423.685 10.000 184.250 330.000 550.000 223.000 1.680.935

370.185 10.000 215.250 516.387 944.000 195.000 2.179.822

262.350 85.000 215.250 375.000 1.320.000 245.000 2.431.600

Ontwerp meerjarenperspectief A minus B

207.314

326.063

340.923

-11.588

0

-320.000

-320.000

-220.000

207.314

6.063

20.923

-231.588

Uitkomsten vastgesteld beleid Mee- en tegenvallers ongewijzigd beleid (hoofdstuk 5 pagina 8 tot en met 20 ) Ontwerpresultaat ongewijzigd beleid

Af: reservering extra dividend ENECO Bestemd voor onvoorzien en verevening

Conclusie. De jaarschijven tot en met 2004 sluiten na reservering van het extra Eneco dividend met een positief saldo. In 2005 is dit niet zo en deze uitkomst geldt in meerdere mate ook voor 2006. Diverse investeringen en projecten die in 2006 waarschijnlijk worden uitgevoerd en/of worden afgerekend, beïnvloeden de budgettaire positie vanaf 2007. Het betreft bijvoorbeeld Revitalisering Oosteind, Theatervoorziening centrum, vernieuwing sportaccommodaties. De budgettaire positie van gemeenten wordt in belangrijke mate door de ontwikkeling van het gemeentefonds. De ontwikkeling van het gemeentefonds is aan de ontwikkeling van de rijksbegroting gekoppeld. De beheerder (= ministerie van Binnenlandse zaken) van het gemeentefonds is aangegeven dat het gemeentefonds in netto-opzicht de komende jaren nauwelijks zal groeien. Hooguit inflatiecorrectie dus. Indien het Rijk zelfs fors gaat bezuinigen en daar ziet het volgens de berichtgeving rondom het regeerakkoord naar uit, vloeit er zelfs minder geld naar het gemeentefonds. Zodoende neemt de financiële onzekerheid omtrent de budgettaire positie van gemeenten toe. Daarom stelt het college voor om het extra dividend van Eneco ten gunste van CAI-reserve te verantwoorden en het positieve begrotingsresultaat te reserveren voor onvoorzien en verrekening met de “financiële “ magere jaren. Het aanbieden van een goede kwaliteit van dienstverlening blijft prioriteit nummer 1. In deze lijn uit het coalitieakkoord zijn ruimtescheppende maatregelen getroffen. Het gevolg is dat de OZB de komende jaren naast de inflatie met 9% zal stijgen en rondom een gemiddeld niveau van vergelijkbare gemeente zal bewegen.

7

5.

Financiële mee- en tegenvallers ongewijzigd beleid

De uitsplitsing per beleidstaak ( - = nadeliger) Nr Totaal 01 Totaal 02 Totaal 03 Totaal 05 Totaal 12 Totaal 21 Totaal 24 Totaal 43 Totaal 51 Totaal 54 Totaal 55 Totaal 57 Totaal 61 Totaal 62 Totaal 64 Totaal 65 Totaal 66 Totaal 67 Totaal 68 Totaal 73 Totaal 75 Totaal 81 Totaal 83 Totaal 84

Omschrijving Algemeen bestuur Publiekszaken Regionale samenwerking Communicatie Brandweer en rampenbestrijding Wegen straten en pleinen Openbaar water Onderwijsbeleid. Cultuur Sport en bewegen Groenvoorzieningen Sociaal cultureel werk Inkomensvoorzieningen Werkgelegenheidsinitiatieven Ouderen Welzijn Kinderopvang Jeugd Minderhedenbeleid Milieu Volksgezondheid Ruimtelijke ordening Volkshuisvesting Eigendommen

Totaal 91 Totaal 92 Totaal 93 Totaal 94 Eindtotaal

Financiën Belastingen Overige baten en lasten Kostenplaatsen

2002 -106.178 -46.300 -42.500 -22.500 42.700 -122.845 -245.545 - 6.807 -11.000 -21.380 -9.076 -10.442 -7.187 49.104 -12.250 - 8.831 -80.964 -13.000 410.733 1.936 1.191.752 -166.536 -153.000 - 2.500 607.384

2003 -106.178 - 21.025 -6.940 -12.500 - 36.693 - 91.600 - 165.000 - 87.075 -130.782 - 48.444 - 32.857 29.376 - 9.076 - 21.000 - 7.187 45.627 - 12.250 - 8.831 -105.000 -13.000 -31.933 360.933 - 50.252 1.176.010 -159.695 -149.000 -14.376 291.252

2004 -106.178 -1.535 - 6.940 -12.500 - 36.693 -100.400 -165.000 -332.781 -130.739 -63.102 - 33.234 2.689 - 9.076 - 21.000 - 7.187 53.277 - 8.831 -105.000 -13.000 - 31.933 381.183 - 48.952 1.215.658 -173.195 -149.000 - 14.376 82.154

2005 -106.178 9.465 - 6.940 -12.500 - 36.693 -100.400 -165.000 -389.844 -130.696 - 72.319 - 38.575 3.607 - 9.076 -21.000 - 7.187 53.378 - 8.831 - 85.000 -13.000 - 31.933 11.433 - 47.652 1.168.946 - 199.695 -149.000 - 14.376 -399.066

Hierna volgt een toelichting per beleidstaak.

8

Toelichting per beleidstaak: 01 A B B

Algemeen bestuur Salarissen wethouders Honorering gemeenteraadsleden Vergoedingen gemeenteraadsleden Totaal

2002 -100.000 -25.319 19.141 -106.178

2003 -100.000 -25.319 19.141 -106.178

2004 -100.000 -25.319 19.141 -106.178

2005 -100.000 -25.319 19.141 -106.178

Ad A Salarissen wethouder. De rechtspositie van wethouders is wettelijk aangepast hetgeen onder meer leidt tot een hogere honorering van de werkzaamheden. Binnen het gemeentefonds is financiële compensatie tot een bedrag van € 8.900 ontvangen. Ad B Salaris en vergoeding raadsleden. Zoals bekend mag worden verondersteld, zijn de vergoedingen ten behoeve van de leden van de gemeenteraad gewijzigd. Oorzaken zijn ondermeer het bereiken van de 30.000-inwonergrens en wijzigingen in voorschriften belastingdienst. Naast een procentuele verhoging van de vergoedingen met 13% vindt tevens een wijziging in de kostencategorie plaats. Een en ander resulteert in een nadeel van €. 6.178,-.

02 A B C

Publiekszaken. Aanpassing presentiegelden Beveiliging Kwaliteitsverbetering GBA

2002 0 -10.000 -36.300 -46.300

2003 -11.025 -10.000 0 - 21.025

2004 8.465 -10.000 0 -1.535

2005 19.465 -10.000 0 9.465

Ad B. Beveiliging. Voor het bieden van veiligheid aan burgers en personeel is gedurende de avondopenstelling een belbeveiligingsdienst ingehuurd. Ad C. Kwaliteitsverbetering. Op grond van een onderzoek naar de bestandskwaliteit wordt externe capaciteit ingehuurd om het GBA bestand op een aanvaardbaar niveau te brengen.

03 03

Regionale samenwerking. Bestuursdienst regio ZHZ, accresontwikkeling

2002

2003 -6.940

2004 -6.940

2005 -6.940

De begroting van ZHZ is aan de accresontwikkeling van het gemeentefonds gekoppeld. Gelet op de ontwikkeling van de rijksbegroting neemt de algemene uitkering boventrendmatig toe. Dientengevolge neemt ook de bijdrage aan de diverse diensten van de regio Zuid Holland Zuid toe.

05 A B

Communicatie Verbetering website en raadsinformatiesysteem Gemeentenieuws in Papendrechts Nieuwsblad

2002 -30.000 -12.500 -42.500

2003

2004

2005

-12.500 -12.500

-12.500 -12.500

-12.500 -12.500

Ad A. Raadsinformatiesysteem (RIS) – Zomernota 2002. Het raadsinformatiesysteem (RIS) is als systeem in april 2002 beschikbaar geworden op de gemeentelijke website. Zoals bij de lancering van het RIS is aangegeven is het systeem nog in ontwikkeling en zal het verder uitgebouwd moeten worden. Om het RIS structureel te voeden met raadsinformatie, moet het RIS onderdeel worden van het gehele (logistieke) besluitvormingstraject in de organisatie. Op die manier biedt het RIS aan de gebruikers inzicht in het bestuurlijke proces van de gemeente. Tevens moet de toegankelijkheid van de raadsinformatie verbeterd worden. Daarom moet ook voortdurend gewerkt worden aan het technisch verbeteren van het RIS Vereiste middelen voor technische en inhoudelijk update en vervolgens het structureel bijhouden van het RIS: € 30.000,-

9

Ad B. Gemeentenieuws. Het Papendrechts Nieuwsblad is de afgelopen jaren veelvuldig als instrument gebruikt om de inwoners te informeren over de Papendrechtse nieuwsfeiten. Verzocht wordt om het budget conform een eerdere aankondiging in de najaarsnota 2001 met €.12.500,- op te hogen.

12. A A A B

Brandweer en rampenbestrijding. Bijdrage aan de regionale brandweer Bijdrage aan de regionale brandweer Bijdrage aan de regionale brandweer Brandweerkazerne - dotatie voorziening onderhoud

2002

0

2003 -17.100 -8.500 -2.900 -8.193 -36.693

2004 -17.100 -8.500 -2.900 -8.193 -36.693

2005 -17.100 -8.500 -2.900 -8.193 -36.693

Ad A. Bijdrage aan de regionale brandweer. De verhoging houdt verband met: ♦ Autonome ontwikkeling van het accres. ♦ Fase 2 van het regionaal organisatieplan. ♦ De jaarschijf 2003 van de meerjarenbegroting 2003-2006. Ad. B. Onderhoud brandweerkazerne.Via de exploitatie vindt jaarlijks dotatie plaats aan de voorziening onderhoud gebouwen. Bij het uitvoeren van groot onderhoud worden de lasten aan deze voorziening onttrokken. Gezien het toekomstbeeld van dit pand is het wenselijk om de dotatie met ingang van 2003 met €. 8.193,- te verhogen.

21. A B C D E F

Wegen, straten en pleinen. Verwijderen graffiti geluidsschermen Onderhoud halfverhardingen Onderhoud houten bruggen Uitbreiding verkeersregelinstallaties Extra prijscorrectie onderhoud wegen Onderhoud software wegenbeheerssystemen

2002

-22.500 - 22.500

2003 -7.500 - 15.000 - 44.500 - 8.800 -12.300 - 3.500 -91.600

2004 - 7.500 - 15.000 - 44.500 - 17.600 - 12.300 - 3.500 -100.400

2005 - 7.500 -15.000 -44.500 -17.600 - 12.300 - 3.500 - 100.400

Ad A. Verwijderen graffiti geluidsschermen. De geluidsschermen aan de noordzijde van Papendrecht zijn voorlopig in beheer en onderhoud bij de gemeente. Een verdeling van taken tussen de gemeente en Rijkswaterstaat is onderwerp van gesprek. Het verwijderen van graffiti dient regelmatig te geschieden. De kosten per jaar bedragen ca. € 7.500 Ad B. Onderhoud halfverhardingen. Buiten de gebruikelijke verhardingssoorten (klinkers, tegels en asfalt) zijn nog diverse andere soorten aanwezig (de zogenaamde half verhardingen) De toepassingen hiervan nemen steeds meer toe. Hierbij valt te denken aan uitbreidingsplan Oostpolder, de noordrand van Wilgendonk en de paden in het Vondelpark. Voor dit soort verhardingen is het onderhoudsbudget nog niet opgenomen in de begroting. Dit bedrag dient structureel opgenomen te worden in de begroting onder een nieuwe activiteit. Ad C. Onderhoud houten bruggen. Uit de inspecties van de houten bruggen in onze gemeente is gebleken dat de kwaliteit van met name de hoofdliggers slecht te noemen is. Komende jaren dienen de benodigde reparaties verricht te worden. Er dient rekening gehouden te worden met minimaal 2 bruggen per jaar. In 2002 zal in ieder geval de brug bij de Pieter Zeemanlaan (de oversteek naar het sportpark) vervangen moeten worden, de kwaliteit hiervan is bijzonder slecht. De lopende begroting voorziet niet in deze uitgaven, de volgende aanpassing is noodzakelijk:€ 22.500 voor de lopende begroting 2002 € 44.500 structureel voor 2003 en verder. Ad D. Uitbreiding verkeersregelinstallaties. In de loop van 2002 zullen twee verkeersregelinstallaties bijgeplaatst worden. Te weten bij het kruispunt Westkil / Burgemeester Keijzerweg en het kruispunt Pieter Zeemanlaan / Burgemeester Keijzerweg. Op dit feit dient de begroting vanaf 2004 (voor 2003 met 50%) aangepast worden met de volgende verhogingen:

10

Activiteit 6.21.1.05.01.4.30.000 personeel van derden + € 6.250,-Activiteit 6.21.1.05.01.4.31.002 elektra + € 6.250,-Activiteit 6.21.1.05.01.4.34.069 onderhoud installaties + € 5.100,-Ad E. Extra prijscorrectie onderhoud wegen. In de begroting 2003 en de daarop volgende schijven wordt een correctiepercentage gehanteerd van 4%. De stijging in de kosten van bouwstoffen en arbeid bedraagt ca. 8 %. Een extra correctie van 4% op de volgende activiteiten is derhalve noodzakelijk. Activiteit 6.21.2.01.03.4.30.000 personeel van derden + € 3.000 Activiteit 6.21.2.01.04.4.30.000 personeel van derden + € 3.300 Activiteit 6.21.2.01.05.4.30.000 personeel van derden + € 4.000 Activiteit 6.21.2.01.09.4.34.000 materiaal + € 2.000 Ad F. Onderhoud software wegenbeheerssystemen. In 2003 zal het geautomatiseerde wegen beheerssysteem operationeel zijn. Voor het goed functioneren hiervan is ondersteuning en onderhoud van de betreffende software noodzakelijk. De kosten hiervan bedragen € 3.500 per jaar. Dit bedrag dient structureel opgenomen te worden in de begroting onder een nieuwe activiteit.

24 24

Openbaar water. Baggeren vijvers/watergangen n.a.v. baggerplan

2002 -

2003 -165.000

2004 - 165.000

2005 -165.000

In 2001 is het baggerplan voor de binnenwateren vastgesteld. Dit baggerplan is in regionaal verband onder regie van het Hoogheemraadschap opgesteld. De uit te voeren werkzaamheden hebben een cyclisch karakter. In de huidige begroting zijn de opgenomen financiële middelen niet toereikend. Bij de presentatie van het baggerplan is reeds aangegeven dat de begroting afgestemd moet worden op de uit te voeren baggerwerkzaamheden. De begroting dient te worden aangepast in de vorm van een jaarlijkse storting ad € 165.000 in de egalisatievoorziening baggerwerkzaamheden.

43

Onderwijsbeleid.

2002

2003

2004

2005

A B C

Bijstelling investeringsprogramma scholen Hogere vergoeding de Knotwilg Vergoeding GAK met terugwerkende kracht m.b.t. leerlingenvervoer, vanaf 2002/2003 kosten voor rekening gemeente.

-11.300 84.000

-58.575 0 -28.500

-304.281 0 -28.500

-361.344 0 -28.500

D

Vandalisme

-30.000

0

0

0

42.700

-87.075

-332.781

-389.844

Ad A. Bijstelling investeringsprogramma scholen. Renovatie pand Da Vinci College Uitbreiding Reformatorische school Augustinus Uitbreiding Pr. Floris (nevenruimte) Uitbreiding Anne Frank met 4 groepen Uitbreiding loc.de Knotwilg/ de Wielen 2 groepen Uitbreiding locatie de Knotwilg 1 groep Oranje Nassau nieuwbouw Extra uitbreiding de Lage Waard Indexering bouwkosten de Wielen Index bouwkosten uitbreiding Moerbeihof Index bouwkosten koningin Beatrixschool Index bouwkosten uitbreiding Pr. Floris

2002

2003

2004

2005

2006

252.500 300.000 150.000 650.000 240.000 140.000 2.295.000 1.200.000 16.177 45.220 250.000 31.354

11

Index bouwkn uitbreiding Willem de Zwijgercoll. Index bouwkosten uitbreiding de lage Waard Totaal investeringen Samenhangende kapitaallasten Aanpassing budget voor verzekering en belasting Storting onderhoudsvoorziening Da Vinci college Totaal samenhangende kosten

163.708 45.400 551.859

2.282.500 42.769 15.805

650.000 268.326 25.955

58.575

304.281

322.138 29.205 10.000 361.344

2.295.000 311.346 29.205 10.000 350.551

Renovatie pand Da Vinci College. Voor het volwassenenonderwijs wordt tegen een huurvergoeding van € 18.150 het gebouw aan het Da Vinci college beschikbaar gesteld. De technische staat van de accommodatie waarin ook kinderopvang plaatsvindt, is ronduit slecht te noemen. Voor een opknapbeurt is € 252.500 nodig en ook voor planmatig onderhoud is een jaarlijks een bedrag van € 10.000. nodig. Uitgangspunt is dat de investering in de ontvangen gebruiksvergoeding wordt verdisconteerd. Uitbreiding diverse basisscholen. Gelet op de richtlijnen inzake klassenverkleining en het woningbouwprogramma is de prognose voor het aantal leerlingen geactualiseerd. Dit leidt tot een bijstelling van het investeringsprogramma. Oranje Nassau nieuwbouw. In het vorige Integraal Huisvestingsplan is afgesproken dat de Oranje Nassau school in aanmerking komt voor vervangende nieuwbouw. Dit omdat de woningbouwcorporatie interesse heeft in de locatie om daar een derde appartementencomplex neer te zetten. De omvang voor het nieuwe schoolgebouw zal pas in 2005 worden bepaald aan de hand van de dan aanwezige leerlingenprognoses. Vooralsnog wordt uitgegaan van 1.700 m2 x € 1.350 = € 2.295.000,-. Uitbreiding de Lage Waard. Op basis van het huidig aantal leerlingen heeft de school per direct uitbreiding van leslokalen aan de Burgemeester Keijzerweg 5 nodig. Voor de middellange termijn zal de school zelfs nog met 100 leerlingen groeien. De juiste omvang moet nog nader bepaald worden. Vooralsnog wordt voor 2003 uitgegaan van € 1.200.000,-. Indexering huidig investeringsprogramma. De beschikbaar gestelde kredieten zijn in 2001 of daarvoor geraamd en zijn derhalve niet meer toereikend. Het ministerie van Onderwijs heeft namelijk het prijsindexcijfer voor bouwkosten van onderwijshuisvesting gepubliceerd. Het blijkt dat de bouwkosten in 2001 met 10% zijn gestegen. Zonder indexering is het onmogelijk om het bouwprogramma binnen de beschikbaar gestelde kredieten te doen plaatsvinden.

51

Cultuur

A B C D E

Dotatie aan de reserve van Theater de Willem Lagere opbrengst Theater (inclusief zaalhuur) Schrappen extra verhoging toegangskaartjes Niet uitbetaalde subsidie 2000/2001 Jeugdtheater Kapitaallasten bijgesteld investeringsprogramma

2002

2003

2004

2005

-90.000 0 -11.345 -21.500

-90.000 -16.844 -22.689 0 -1249 -130.782

-90.000 -16.844 -22.689 0 -1.206 -130.739

-90.000 -16.844 -22.689 0 -1.163 -130.696

-122.845

Ad A. Dotatie onderhoudsvoorziening Theater de Willem. Instandhouding van Theater de Willem in iedere vorm gebiedt een storting in de egalisatievoorziening voor huisvesting en inrichting. Deze post stond tot nu toe niet in de begroting.

Ad B. Lagere opbrengst Theater . De opbrengsten uit hoofde van zaalverhuur zijn op het juiste niveau bijgesteld. Voorts blijkt door de gewijzigde programmering enige terugloop van opbrengsten. Vanwege voorschriften mogen bepaalde theatervoorstellingen namelijk niet meer in de Willem.

12

Ad C. Schrappen extra verhoging toegangskaartjes. Vorig jaar is besloten dat de entreekaartjes extra omhoog moeten in verband met extra kosten van Arbo voorstellingen. Gelet op de afspraken omtrent prijzen met artiesten blijkt realisatie van deze taakstelling niet mogelijk te zijn. Ad D. Subsidie 2000/2001 jeugdtheater. In de jaarrekening 2001 is abusievelijk geen verplichting voor de uitbetaling van de subsidie aan het jeugdtheater opgenomen.

Ad E. Kapitaallasten opwaarderen kaartverkoopsysteem Investering :Opwaarderen kaartverkoopsysteem theater € 8.193 51 Geraamde kapitaallasten

54. A B C

Sport en bewegen. Bijdrage minder-valide sporten Minder abonnementen Minder particuliere lessen

D

Dotatie voorziening vervanging spelmateriaal gymzalen Onderhoud kunstwerk de Levensboom Eenmalig storting voor oplapbeurten Kapitaallasten bijgesteld investeringsprogramma

E F G

2003

2004

2005

-1.249

-1.206

-1.163

2002 -11.282 -5.663 0

2003 -11.282 -5.663 -13.647

2004 -11.282 -5.663 -13.647

2005 -11.282 -5.663 -13.647

-8.000

-8.000

-8.000

-8.000

- 9.500

0

0

-352 -48444

-24.510 -63.102

-33.727 -72.319

-220.600 -245.545

Ad.A Subsidie minder valide sporten. Bij het opstellen van de begroting 2002 zijn abusievelijk de uitgaven niet in de raming opgenomen. Ad B. Bijstelling opbrengstverantwoording zwemlessen en abonnementen Zwembad De Hooght. Ten tijde van het interim-management is in meerjarenperspectief een te hoge inschatting gemaakt van de inkomsten uit abonnementen en particuliere lessen. Ad D. Hogere dotatie voorziening vervanging spelmateriaal gymzalen. Door de firma Nijha (sport en spelmateriaal) is een inventarisatie gemaakt naar de kwaliteit van het spelmariaal van beide gymzalen. Gelet op de ouderdom van de spelmateriaal dient de komende jaren het een en ander (gemiddeld voor € 8.000 per jaar) te worden vervanging. Ad E. Onderhoud kunstwerk de Levensboom. Dit kunstwerk aan de Weteringsingel is in een dermate slechte staat van onderhoud dat een extra opknapbeurt noodzakelijk is. Ad F. Eenmalige storting in voorziening onderhoud sportaccommodaties voor oplapbeurten. Voor het in bedrijf houden van de sportaccommodaties de Donck, De Laaght en de Hooght dient op korte termijn een stevige oplapbeurt te worden uitgevoerd. Voor de verschillende accommodaties gelden hiervoor de volgende bedragen: ♦ Sporthal de Donck € 27.500 ♦ Sporthal de Laaght € 90.500 ♦ Zwembad De Hooght € 27.500. De onderhoudsklussen worden in 2003 uitgevoerd. Ad G. Kapitaallasten bijgesteld investeringsprogramma 2002-2005: 2002 2003 Investeringen: 54 Aanleg verhard veld voor DeS 72 136.000 54 Aanpassing i.v.m. veiligheidseisen 55.000 54 Doucheaanpassing gymlokaal 15.000 54 Laatste fase hekwerk vv drechtstreek 54 Aanpassing ijsclubgebouw 6.000 54 Kassamanagement systeem Zwembad 2.311

2004

2005

55.000 16.500

13

54

Geraamde kapitaallasten

55

Groenvoorzieningen.

A B C D

Onderhoud software groenbeheerssystemen Klein motorisch gereedschap groen Extra prijscorrectie onderhoud groen Onderhoud groen, volumeontwikkeling

-352

-24.510 -33.727

2002

2003

2004

2005

- 6.807 -6.807

- 3.500 -6.807 - 22.550 -32.857

- 3.500 -6.807 -22.550 -377 - 33.234

-3.500 -6.807 - 22.550 -5.718 - 38.575

Ad A. Onderhoud software groenbeheerssystemen. In 2003 zal het geautomatiseerde groen beheerssysteem operationeel zijn. Voor het goed functioneren hiervan is ondersteuning en onderhoud van de betreffende software noodzakelijk. De kosten hiervan bedragen € 3.500 per jaar. Ad B. Klein motorisch gereedschap groen. Genoemd krediet is bij de zomernota 2001 komen te vervallen. Een omruil naar de begroting was structureel voorgesteld. In de praktijk is alleen voor 2001 de wijziging opgenomen. Een correctie is noodzakelijk om het structurele karakter te genereren. Het gaat om een bedrag van € 6.807,--. Ad C. Extra prijscorrectie onderhoud groen. In de begroting 2003 en de daarop volgende schijven wordt een correctie percentage gehanteerd van 4%. De stijging in de kosten van bouwstoffen en arbeid bedraagt ca. 8 %. Een extra correctie van 4% is derhalve noodzakelijk.

Nr. 57

Sociaal cultureel werk Interval personeel van derden vast in eigen dienst

2002 -11.000

2003

2004

2005

De structureel ingehuurde medewerker van Drechtwerk is in vaste dienst gekomen ter opvulling van een vacature. Op dit moment was bij Drechtwerk geen geschikte kandidaat aanwezig om de ontstane plaats op te vullen. Te zijner tijd opnieuw te bezien.

61. A A A B B B B B B B B B D E F

Inkomensvoorzieningen. Vrijval budget regionale sociale dienst Extra Kapitaallasten aanschaf software SoZa We Stelpost systeembeheer Hogere verstrekking IOAW Hogere rijksbijdrage Lagere verstrekking IOAZ Lagere rijksbijdrage IOAZ Hogere rijksbijdrage Lagere uitkering toeslagenwet Lagere rijksbijdrage toeslagen wet Hogere bijzondere bijstand Hogere leenbijstand Lagere inhuur sociale recherche Stijging schuldsanering Bijdrage maaltijdvoorziening

2002 26.660

2003 117.416 -40.000 -73.000 55.000 36.711 -25.733 6.126 73.090 -54.818 -12.950 -33.328 17.454 -20.592 -16.000

2004 117.416 -26.688 -40.000 -73.000 55.000 36.711 -25.733 6.126 73.090 -54818 -12.950 -33.328 17.454 -20.592 -16.000

2005 117.416 - 25.769 -40.000 -73.000 55.000 36.711 -25.733 6.126 73.090 -54.818 -12.950 -33.328 17.454 -20.592 -16.000

-73.000 55.000 36.711 -25.733 6.126 73.090 -54.818 -12.950 -33.328 17.454 -20.592 -16.000 -21.380

29.376

2.689

3.607

Ad A. Vrijval budget regionalisering sociale dienst. Extra kapitaallasten aanschaf software SoZaWe ad € 175.000. Het beschikbare krediet dient op basis van de ontvangen offerte met € 175.000 te worden verhoogd. Met het huidige pakket kunnen overigens de uitkeringen tot november

14

2003 worden berekend. De nieuwe software draait onder een ander besturingssysteem (Oracle) waardoor de capaciteit van systeembeheer moet worden uitgebreid. Ad B. Aanpassing diverse budgetten bijstandverstrekking en rijksvergoeding. Deze aanpassingen zijn het gevolg van mutaties in het uitkeringenbestand. Ad D. Inhuur sociale recherche. Voor de uitvoering van sociale recherche wordt capaciteit ingehuurd bij de gemeente Zwijndrecht. Gezien de bestandsopbouw kan met een minder aantal uren worden volstaan. Ad E. Stijging schuldsanering. Een deel van de werkzaamheden vond in eigen beheer plaats, sedert 2001 volledig uitbesteed aan het Rivas. De begroting is in meerjarenperspectief hier niet op aangepast. Ad F. Maaltijdvoorziening. Stond geraamd onder bijzondere bijstand, is nu apart weergegeven.

62 A B B

Werkgelegenheidsinitiatieven. Bijdrage kinderopvang alleenstaande ouders Scholing/act Niet Uitk. Gerechtigden en ANW Scholing/act Niet Uitk. G. en ANW (rijksbijdr.)

2002 -9.076 -140.000 140.000 -9.076

2003 -9.076 -140.000 140.000 -9.076

2004 -9.076 -140.000 140.000 -9.076

2005 -9.076 -140.000 140.000 - 9.076

Ad A. Bijdrage kinderopvang alleenstaande ouders. Jaarlijks neemt het aantal aanvragen en toekenningen voor kinderopvang alleenstaande ouders toe. Het rijksbudget is hiervoor niet toereikend.

64 64

Ouderen. Ouderen, hogere subsidie SWOP i.v.m loonkosten

2002 -10.442

2003 -21.000

2004 -21.000

2005 -21.000

De C.A.O. van de SWOP is in 2001 en 2002 boventrendmatig gestegen. In de begroting is gerekend met 4% maar de werkelijke stijging schommelt rondom de 8%. Zodoende is een structurele bijstelling van de subsidie noodzakelijk. Mogelijkheden om de loonkosten te verminderen of andere inkomsten te genereren zijn er niet. Daarnaast nemen de activiteiten van het SWOP toe vanwege een stijging van het aantal senioren.

65 65

Welzijn. Subsidie welzijnsinstellingen

2002 -7.187

2003 -7.187

2004 -7.187

2005 -7.187

Een aantal kleine subsidietoekenningen verspreid over diverse productnummers zijn onder het product subsidie welzijnsinstellingen ondergebracht. Op de andere productnummers was er geen budgetruimte.

66 A B C

Kinderopvang. Verlaging subsidie kinderdagverblijven Hogere bijdrage peuterspeelzalen Kapitaallasten bijgesteld investeringsprogramma

2002 56.104 -7.000 49.104

2003 56.104 -7.549 - 2.928 45.627

2004 56.104 0 - 2.827 53.277

2005 56.104 0 - 2.726 53.378

Ad A. Verlaging subsidie kinderdagverblijven. In voorgaande jaren is een te hoge inschatting gemaakt van de bijdrage aan kinderopvang. De meerjarenraming kan worden verlaagd. Ad B. Hogere bijdrage peuterspeelzalen. Door hogere personeelslasten is een hogere subsidie toegekend.

15

Ad C. Kapitaallasten bijgesteld investeringsprogramma 2002-2005. Investering 2002 66 Aanpasingen t.b.v. kinderopvang Schoorweg 8.200 66 Aanpassingen jeugdcentrum Interval 11.000 66 Kapitaallasten

67 67

Jeugd. Voortzetting jeugdpreventie team (JPT)

2002 -12.250

2003

2004

2005

-2.928

-2.827

-2.726

2003 -12.250

2004 0

2005 0

Voortzetting jeugdpreventie team. Het college heeft besloten om het project dit jaar te evalueren, waarbij de mogelijkheid is opengehouden om het project met 2 jaar te verlengen.

68 68 68 68

Minderhedenbeleid. Inkoop trajecten inburgering Minder reis en verblijfkosten nieuwkomers Hogere rijksbijdrage voor inburgering

2002 -49.000 15.547 24.622 -8.831

2003 -49.000 15.547 24.622 -8.831

2004 -49.000 15.547 24.622 -8.831

2005 -49.000 15.547 24.622 -8.831

Naar verwachting worden 70 contracten voor het inburgeren van asielzoekers ingekocht. Anderzijds ontvangt de gemeente eveneens voor 70 asielzoekers rijksvergoeding. In principe legt de gemeente er geen geld bij maar door een foutje in de begroting 2002 moet de meerjarenraming wel op de aangegeven wijze worden bijgesteld.

73 A B

Milieu Inhuur medewerker MZHZ voor geluidsbeleid. Bijdrage Milieudienst

2002 -80.964 -80.964

2003 -20.000 - 85.000 -105.000

2004 -20.000 - 85.000 -105.000

2005 -85.000 - 85.000

Ad A. Inhuur medewerker MZHZ voor geluidsbeleid. Vanaf 2001 huren wij een expert van de MZHZ in om het geluidsbeleid voor onze gemeente op te zetten en uit te voeren. De kosten van circa € 20.000 voor deze inhuurkracht dienen op de begroting opgenomen te worden. In hoeverre de inhuur na 2004 in de bijdrage MZHZ ingebakken zit moet nog worden nagegaan. Ad B. Bijdrage Milieudienst. Om de kwaliteit van de controle en handhaving op een hoger niveau te krijgen (naar aanleiding van de conclusies van comm. Oosting en Alders ) heeft de MZHZ dit jaar een ondernemingsplan uitgebracht. Het beschreven stappenplan heeft financiële consequenties voor onze gemeente. Vanaf 2003 wordt een verhoging van ca € 85.000,- voorgesteld om dit stappenplan te kunnen realiseren. Hierin is tevens de boventrendmatige bijdrage van de milieudienst begrepen. De totale bijdrage komt dan op een bedrag van € 344.779,-. Deze verhoging is noodzakelijk om het ondernemingsplan van de milieudienst te kunnen uitvoeren. Speerpunten van dit plan zijn: 1. Verbetering controle/ toezicht (Oosting-proof maken toezicht) klaar eind 2003 2. Verbetering communicatie gemeenten klaar eind 2003 3. Toespitsen op bodem en geluid klaar eind 2005 4. Ad-hoc advisering op orde hebben klaar eind 200

75 75

Volksgezondheid. Gezondheidsdienst regio ZHZ, accresontwikkeling

2002 -13.000

2003 -13.000

2004 -13.000

2005 -13.000

16

De begroting van ZHZ is aan de accresontwikkeling van het gemeentefonds gekoppeld. Gelet op de ontwikkeling van de rijksbegroting neemt de algemene uitkering boventrendmatig toe. Dientengevolge neemt ook de bijdrage aan de diverse diensten van de regio Zuid Holland Zuid toe. Over 2002 betreft dit € 13.000.

81 81

Ruimtelijke ordening Actualiseren bestemmingsplannen

2002 -

2003 2004 2005 -31.933 -31.933 - 31.933

Het actueel houden van de thans 36 vigerende bestemmingsplannen een voortdurend proces. De ruimte in Papendrecht wordt zeer schaars nu de uitbreidingsmogelijkheden nog maar beperkt zijn. Het accent zal daardoor verschuiven van ontwikkelen en uitbreiden naar conserveren en beheren. De kwaliteit en leefbaarheid (prettig wonen met adequate voorzieningen, sociaal- en verkeersveilig, goed bereikbaar, goed onderhouden infrastructuur e.d.) van bestaande woonomgevingen zullen meer aandacht vragen. Tot en met 2003 is jaarlijks een bedrag ad € 68.067 in het investeringsprogramma opgenomen voor het uitbesteden van de herziening van bestemmingsplannen. Met dit bedrag kunnen 2 bestemmingsplannen worden geactualiseerd. Teneinde de benodigde 3 à 4 bestemmingsplannen per jaar te kunnen actualiseren dient het beschikbare bedrag voor herziening van bestemmingsplannen te worden verhoogd tot € 100.000 per jaar.

83 A B C D

Volkshuisvesting Bouwleges Verhuur woonwagens/standplaatsen Subsidies beeldbepalende panden Dekking vanuit de reserve stedelijke vernieuwing

2002 400.000 10.733 -50.000 50.000 410.733

2003 350.000 10.933 - 50.000 50.000 360.933

2004 370.000 11.183 - 50.000 50.000 381.183

2005 11.433 - 50.000 50.000 11.433

Ad A. Bouwleges. De inkomsten van de bouwleges nemen de komende jaren door de projecten Merwehoofd, Oostpolder 2002 en Centrum fors toe. Hiermee is in de huidige begroting geen rekening gehouden. Merwehoofd. De planning is het project Merwehoofd in drie jaar te realiseren met de start eind 2002. De bouwsom bedraagt € 86.000.000 en is gebaseerd op bedragen die tijdens de nog lopende onderhandelingen met Van der Vorm zijn genoemd. Oostpolder 2002. De bouwleges zijn recent besproken met de ontwikkelaars. Oostpolder 2003. e inschatting heeft plaatsgevonden op basis van de bouw van een gelijk aantal woningen als in 2002. Centrum. De nieuwbouw van de Meent start in 2004. De verwachting is dat de bouwvergunning in 2004 aangevraagd wordt. Volgens opgave van Van der Vorm bedragen de bouwkosten € 23.000.000. Voor de overige deelgebieden van het centrum is de inschatting globaal. Ad B . Verhuur woonwagens/standplaatsen. Dit betreft 6 standplaatsen ad circa € 2.800. De opbrengsten zijn in voorgaande jaren foutief geraamd. Ad. C. Subsidies voor beeldbepalende panden en financiering De toekenning van deze subsidie wordt van geval tot geval bekeken. Er is geen jaarlijks maximum gesteld. De uitgaven komen ten laste van de reserve stedelijke vernieuwing. Indien de reserve op is worden er geen subsidies meer verstrekt..

84. A B C

Eigendommen. Gegevensbeheer vastgoed Technische automatisering Investeringen vastgoedinformatie

2002 8.000 - 6.064 1.936

2003 - 8.400 - 6.064 -35.788 -50.252

2004 - 8.400 -6.064 -34488 -48952

2005 - 8.400 - 6.064 -33.188 -47.652

Ad A. Gegevens beheer vastgoed. Met ingang van 1 januari 2002 is Papendrecht toegetreden tot het Regionaal SamenwerkingsVerband (RSV) voor het beheer van de grootschalige basiskaart.

17

Hierdoor zijn wij een bijdrage in het beheer van de GBKN verschuldigd aan het RSV. Daarnaast zal de inwinning van de gegevens voor het muteren van de GBKN in het vervolg in opdracht ven het RSV door de gemeente Papendrecht worden uitgevoerd. Het RSV betaalt de gemeente voor de inwinning van deze gegevens marktconforme tarieven. Het voordeel ad € 8.000 heeft betrekking op een verzonden afrekening over 2001. Ad B. Technische automatisering. Door uitbreiding van het aantal CAD werkplekken en de ontwikkeling van de vastgoedinformatievoorziening is het aantal licenties uitgebreid. Hierdoor stijgen ook de jaarlijkse kosten verbonden aan het onderhoud van deze licenties Ad C. Investeringen vastgoedinformatie 2002 84 Vastgoedinformatie (aanvullend krediet) 84 Aanschaf pencomputer (5 jaar afschrijving) 84 Geraamde kapitaallasten (afschr. 10 jaar)

2003 185.000

2004

2005

-35788

-34488

-3.188

30.000

Vastgoedinformatie (aanvullend krediet). Vooralsnog is duidelijk geworden dat de tarieven voor de inventarisatie de laatste jaren aanmerkelijk zijn gestegen (10 % per jaar) en dat de systeemopzet zwaarder aangezet moet worden dan oorspronkelijk, in de startnotitie, is voorzien. In de startnotitie zijn aannames omtrent prijsontwikkeling en inventarisatietrajecten gemaakt. Op basis van proefprojecten en prijsontwikkelingen in de branche is enige bijstelling van het krediet ruim € 800.000 voor het professioneel afrondien van het project noodzakelijk. Naar aanleiding van het bovenstaande wordt de aanvullende vraag als volgt berekend: Tariefverhogingen (3 x 10%) € 95.000 Invloed voortschrijdend inzicht bij inventarisaties € 30.000 Completeren Grootschalige Basiskaart door € 70.000 Zwaardere systeemopzet Totaal € 185.000 Aanschaf pencomputer (5 jaar afschrijving) De landmeetkundige werkzaamheden van het Ingenieursbureau worden binnenkort uitgebreid met het bijhouden van beheerkaarten wegen, riolering en groen alsmede de WOZ objecten kaart. Ook zien steeds meer afdelingen, onder andere de brandweer, het product GBKN als een middel om de kwaliteit van hun activiteiten te verbeteren. Daarmede neemt ook het werk toe. Tot op heden gebeurt het bijhouden en verwerken van de gegevens semi-automatisch. Ter plekke worden de gegevens verzameld en vervolgens op kantoor verwerkt. Dit kan efficiënter met behulp van een pencomputer. Dat is een laptop zonder toetsenbord, maar met een computerpen. Het apparaat is weerbestendig. Ter plaatse van de meting kan de kaart worden opgeroepen, worden vergeleken met de feitelijke situatie en vervolgens de meting worden verwerkt. Dat is veel efficiënter. De uitbreiding van de activiteiten binnen het ingenieursbureau zullen hiermede in belangrijke mate worden opgevangen. De kosten van aanschaf van apparatuur met implementatie en software worden begroot op € 30.000 De pencomputer en de in 2002 nieuw aan te kopen theodoliet (theodoliet met een geïntegreerde afstandsmeter = Totaalstation), waarvoor reeds krediet aanwezig is, vormen een twee-eenheid. Daarom dienen de theodoliet en de pencomputer integraal te worden aangeschaft.

91. A B C D

Financien. Inflatiecorrectie alle uitgaven/inkomsten o.b.v. 4% Dividend Eneco Algemene uitkering Btw-compensatiefonds

2002 -50.000 1.241.752

2003 -735.000 320.000 1.591.010

2004 -735.000 320.000 1.730.658

2005 -735.000 220.000 1.858.946 -75.000

1.191.752

1.176.010

1.215.658

1.168.946

Ad A. Inflatiecorrectie alle uitgaven/inkomsten o.b.v. 4%. Alle posten zijn vanwege de inflatie met 4% verhoogd. De inflatie wordt in principe via een hogere uitkering uit het gemeentefonds gecompenseerd.

18

Ad B. Dividend Eneco. Het per 1 juli 2002 ontvangen dividend over 2001 is beduidend meer dan de opgenomen raming ad € 190.000,00 in de jaarrekening 2001. Desondanks wordt de begroting met € 50.000 neerwaarts bijgesteld omdat het dividend overeenkomstig de wettelijke voorschriften voortaan in het jaar van ontvangst als opbrengst verantwoord. Deze stelselwijziging leidt tot een administratief nadeel ad € 50.000 in 2002. Voorheen werd het dividend toegerekend aan de periode waarop het dividend betrekking heeft en werd bij het opstellen van de jaarrekening een vordering opgenomen. Dat gebeurt nu niet meer. De nieuwe wettelijke periode gaat uit van het voorzichtigheidsprincipe. De algemene vergadering kan namelijk ook besluiten om geen dividend uit te keren. Omdat de winstverwachting van ENECO rooskleurig is, kan het meerjarenperspectief structureel voor 2003 en 2004 met € 320.000 voordelig worden bijgesteld. Voor de jaarschijven 2005 en 2006 wordt de dividendverwachting door het wegvallen van de uitkering op winstbewijzen (€ 100.000) en de liberalisering van de energiemarkt (nog eens € 100.000) iets lager ingeschat.

Door het structureel optrekken van de dividendverwachting is een gedeelte van de toekomstige winst bij een eventuele verkoop van de aandelen geoormerkt. Bij verkoop valt immers het dividend weg. Door het extra dividend ten gunste van de CAI-reserve te bestemmen, wordt het oormerken van de toekomstige boekwinst minder.

Ad C. Algemene uitkering. De algemene uitkering voor 2002 stijgt ten opzichte van de vastgestelde begroting 2002 met € 1,2 miljoen. Op grond van recente gegevens over de ontwikkeling van de uitkeringsbasis heeft het ministerie van financiën de uitkeringsfactor voor 2002 met 12 punten verhoogd. Het accres nominale compensatie 2002 is in de meicirculaire gestegen met 32 punten waardoor de totale stijging van de uitkeringsfactor ten opzichte van de meicirculaire 2001 uit komt op 44 punten. Dit effect bedraagt € 743.000. Daarnaast hebben de ontwikkelingen op het gebied van dualisering (€ 25.000), bezoldiging wethouders en raadsleden (€ 9.000), onderwijshuisvesting (€ 70.000), Centra voor Werk en inkomen (€ 29.000), bijzondere bijstand (€ 13.000) bijgedragen tot een hogere algemene uitkering. De hogere algemene uitkering die voorvloeit uit de overige maatstaven houdt vooral verband met de naar boven bijgestelde aantallen inwoners (€ 101.000), lage inkomens (€ 122.000), leerlingen (€ 87.000). Ad D. BTW compensatiefonds (BCF). Het BCF wordt per 1 januari 2003 ingevoerd. Omtrent de financiële consequenties valt volgens deskundigen voor de individuele gemeente nog steeds geen zinnig woord te zeggen. Dat komt omdat de uitkomsten per gemeente sterk afhankelijk van het declaratiegedrag van andere gemeenten zijn. Indien ten opzichte van de aanname meer wordt gedeclareerd, krijgt iedere gemeente achteraf een korting. Gelet op de fysieke structuur van Papendrecht moet te zijner tijd op een financieel nadeel worden gerekend. Het nadeel bedraagt tot en met 2005 maximaal € 4,54 per inwoner. De meerjarenraming gaat uit van 50% nadeel per 2005. 92 A B B

Belastingen. Software woz OZB eigenaren OZB gebruikers

2002 -10.000 - 69.298 -87.238 -166.536

2003 -10.000 -69.298 - 80.397 -159.695

2004 -23.500 -69.298 - 80.397 -173.195

2005 - 50.000 -69.298 - 80.397 -199.695

Ad A. Software WOZ. In 2002 bleek de administratie nog niet helemaal europroof te zijn waardoor de softwareleverancier maatwerk heeft geleverd. Daarnaast vereiste de gegevenslevering van het kadaster de aanschaf van speciale software. Aldus een tegenvaller van € 10.000. Vanaf 2003 moet in het kader van de herwaardering op extra automatiseringsuitgaven worden gerekend. De herwaardering wordt voornamelijk in eigen beheer uitgevoerd. In 2004 en 2005 vindt de noodzakelijk en gedwongen overstap naar andere software. De huidige leverancier beëindigt namelijk het onderhoud van de huidige applicatie. In 2005 bedragen de meerkosten op basis van een ontvangen prijsindicatie maar liefst € 50.000. Ad B OZB eigenaren en gebruikers. In de najaarsnota 2001 is aangegeven dat de belastingopbrengsten tegenvielen. Er was geen rekening gehouden met afronding en leegstand en zodoende is eigenlijk over 2001 en 2002 een te laag belastingtarief gehanteerd. Voorts valt de OZB

19

ten gevolge van de ingediende bezwaarschriften nog iets lager uit. Volledigheidshalve wordt opgemerkt dat de OZB-maatstaf binnen de algemene uitkering een financieel voordeel geeft van € 200.000.

93. A B C D E

Overige baten en lasten Voormalig personeel – wachtgelden wethouders Voormalig personeel - IZA premie Wachtgelden voormalig personeel Verzekeringen (incl WA-verzekering) Onroerende zaak belastingen eigen panden

2002 -30.000 -7.000 -16.000 -70.000 -30.000 -153.000

2003 -26.000 -7.000 -16.000 -70.000 -30.000 -149.000

2004 -26.000 -7.000 -16.000 -70.000 -30.000 -149.000

2005 -26.000 -7.000 -16.000 -70.000 -30.000 -149.000

Ad A. Voormalig personeel – wachtgelden wethouders. In de samenstelling van het bestand van voormalige wethouders heeft zich recent een wijziging voorgedaan. Verzocht wordt om het budget voor 2002 met € 30.000,- op te hogen en vanaf 2003 € 26.000. Ad B. Voormalig personeel - IZA premie . Door een toename van het aantal mensen, die gebruik maken van de vergoeding iza-kosten en de huidige ontwikkelingen van de salariskosten wordt verzocht het budget met €. 7.000,- te verhogen. Ad C. Wachtgelden voormalig personeel. De wachtgeldverplichtingen van het voormalig ambtelijk personeel loopt licht op. Verzocht wordt om het budget met €. 16.000,- te verhogen. Ad D. Verzekeringen (incl WA-verzekering). Medio 2001 werden alle contracten voor brand, opstal en WA-verzekering door verzekeraars opgezegd omdat de verzekeringsportefeuilles niet meer rendabel waren. Zodoende werden in overleg met de verzekeringsmakelaar nieuwe offertes opgevraagd en is per ultimo 2001 een nieuw contract afgesloten. Aangezien de verzekeraars tegenwoordig met andere (concurrente) verzekeraars op één contract offreren en diverse verzekeraars helemaal geen offerte willen uitbrengen, is de marktwerking minimaal. Gegeven de slechte bedrijfsresultaten in de branche en onzekerheden sinds 11 september viel de offerte ten opzichte van beschikbaar bijzonder ongunstig uit (€ 70.000). Ultimo 2001heeft de gemeente een eenjarige overeenkomst afgesloten. In 2002 vindt Europese aanbesteding van het verzekeringscontract plaats. Volgens de verzekeringsmakelaar is er qua prijstelling nog niet veel reden voor optimisme. Voorts wordt in het kader van de europese aanbesteding de verzekerde waarde beoordeeld hetgeen tot een hogere premiebetaling kan leiden. In de bijstelling is tevens de verzekeringspremie voor nieuwe eigendommen zoals de Oosterbreedte begrepen. De gemeenten ontvangen hiervoor geen enkele compensatie in het gemeentefonds omdat het Rijk voor haar eigendommen geen verzekering afsluit. Ad E. Onroerende zaak belastingen eigen panden. Vorig jaar is de OZB met 16% verhoogd. Ook de waterschapslasten zijn ten opzichte van 2001boventrendmatig (namelijk 7%) gestegen. De verhoging is voor gemeentelijke eigendommen niet toegepast. Evenmin zijn bedragen voor nieuwe panden zoals de brede school in Oosterbreedte meegenomen. Voorgesteld wordt om de meerjarenraming bij te stellen. 94 A B

Kostenplaatsen Kostenplaats gemeentewerf extra inflatie Vervanging Portofoon landmeten

2002 -2.500 -2.500

2003 -14.376 -14.376

2004 -14.376 -14.376

2005 - 14.376 -14.376

Ad A. Kostenplaats gemeentewerf extra inflatie. Extra prijscorrectie onderhoud wegen. In de begroting 2003 en de daarop volgende schijven wordt een correctiepercentage gehanteerd van 4%. De stijging in de kosten van bouwstoffen en arbeid bedraagt ca. 8 %. Een extra correctie van 4% op de volgende activiteiten is derhalve noodzakelijk. Ad B Vervanging Portofoon landmeten. De portofoons, in gebruik voor de landmeetkundige werkzaamheden, zijn aan vervanging toe. Met de vervanging is een bedrag gemoeid van € 2.500,-

20

6.

Nieuw beleid.

Uit de volgende tabel blijken de volgende wensen: bt Omschrijving 01 Implementatie wetgeving dualisering gemeenten 01 Nationale ombudsman 02 Referendumwet, 05 Brochures, voorlichtingsmateriaal, e.d. 05 Gemeentelijk festival 12 Project Versterking Brandweer 22 Invoering parkeerregulering 22 Onderzoek Verkeersregelinstallaties 51 Viering 25ste seizoen theater de Willem 51 Financiële steun aan radio Salsa 51 Extra financiële steun aan muziekvereniging Excelsior 51 Bijdrage opstellen cultuurprofiel Drechtsteden 54 Vermindering pacht bar zwembad 54 Vermindering baten huur PKC privatisering kunstgrasvelden 61 64 65 65 65 67 69 72 73 73 75 81 81 81 81 92 92 93 94

2002 - 94.500

-192.996 - 25.000 -10.000

2005 -141.985 -5.000 -25.000 -15.000 -12.500 -193.556 -10.000

-15.000 -3.400 -22.500 -5.500 -12.000

-15.000 -6.350

-15.000 -6.350

-5.500 -12.000

-5.500 -12.000

Opzetten van een leerwerkcentrum -77.000 Compensatie SWOP door derving inkomsten Ketenzorg -13.500 Bijdrage vrijwilligerswerk -13.613 -13.613 Doeluitkering van het Rijk 22.700 22.700 Aanvullende gemeentelijke bijdrage vrijwilligerswerk -9.100 -9.100 Financiële bijdrage aan het project Homestart door Humanitas -31.250 WVG, regionalisering indicatiestelling -85.000 Ontwerp en uitvoering stedelijke waterplan -50.000 Klimaatbeleid/energiebeheer -13.500 Bijdrage zonnesystemen -7.500 Regionale GGD, bijdrage voor GHOR en gezondheidsmonitor -37.000 Structuurvisie -20.000 -75.000 Digitaliseren bestemmingsplannen -50.000 Beleid Archeologisch bodemonderzoek -28.000 Inwonerbijdrage aan Drechtoevers cf voorstel verevening -195.000 Hondenbelasting -3.500 Hondenbelasting 3.500 Terugkomdag gepensioneerde medewerkers -5.000 Automatische incasso . -15.000 Totaal -262.897 -1.087.199

-77.000

-77.000

-13.613 22.700 -9.100 -31.250 -85.000 -50.000 -13.500 -7.500 -37.000 -25.000 -195.000 -3.500 3.500

-13.613 0

-5.000 -102.884 - 5.000 -15.000

2003 -141.985 -25.000 -15.000 -12.500 -131.551 -25.000 -10.000

-5.500

2004 -141.985 -5.000 -25.000 -15.000

-31.250 -85.000 -100.000 -13.500 -7.500 -37.000 -195.000 -3.500 3.500 -5.000

-975.094

-1.006.754

Toelichting per beleidstaak: Implementatie wetgeving dualisering gemeenten. De wet dualisering is per 6 maart een wettelijk gegeven. De financiële vertaling van het traject van implementatie is als volgt: Omschrijving Uitbreiding formatie 1 f.t.e. raadsgriffier Rekenkamercommissie (onderzoeksbudget) Budget ten behoeve van recht van onderzoek Bijdrage fractie-ondersteuning (8 x €. 2,500,-) Scholing raadsleden wet dualisering Ambtelijke ondersteuning wet dualisering Werkbudget tbv PMV wet dualisering

2002 -50.000

-20.000 -2.000 -10.000 -2.500

2003 -64.485 -15.000 -5.000 -20.000

2004 -64.485 -15.000 -5.000 -20.000

2005 -64.485 -15.000 -5.000 -20.000

-35.000 -2.500

-35.000 -2.500

-35.000 -2.500

21

Werkbudget uitwerking collegeprogramma

-10.000 -94.500

-141.985

-141.985

-141.985

Voor een nadere toelichting wordt naar de betreffende adviesnota verwezen. Aansluiting bij de landelijke ombudsman (structureel vanaf 2004 € -5.000,) Het stellige voornemen bestaat tot aansluiting bij de landelijke stichting ombudsman. Voor de aansluitvoorwaarden is toetreding per 1 januari 2004 mogelijk indien de gemeenteraad ter zake per 1 juli 2003 een besluit neemt. Referendumwet (structureel vanaf 2003€ -25.000)1 Sedert 1-1-2002 is de tijdelijke Referendumwet van kracht geworden. Op grond hiervan kan zowel over een nationaal, provinciaal als lokaal besluit een referendum worden gehouden. De gemeente is verantwoordelijk voor de organisatie en de uitvoering van een referendum. De kosten van een nationaal en provinciaal referendum kunnen bij de resp. bestuursorganen worden gedeclareerd. De kosten voor een lokaal referendum komen geheel voor de gemeente zelf. Hiervoor jaarlijks een budget op te nemen van € 25.000. Thans wordt geen referendum voorzien. Zie voorts het hoofdstuk ruimtescheppende maatregelen. Brochures en voorlichtingsmateriaal. (structureel vanaf 2003 € -15.000) Voorlichting over specifieke onderwerpen vergt toegesneden informatie. Verzocht wordt om voor dit specifieke communicatiemiddel een budget te reserveren. Gemeentelijk festival (tweejaarlijks vanaf 2003 € -12.500) In het aanbod van recreatieve voorzieningen binnen de gemeente Papendrecht zou een tweejaarlijks gemeentelijk festival goed passen. Het festival moet daarbij voor een breed publiek aantrekkelijk zijn (‘’bruisend’’ Papendrecht).. Brandweer beleidsplan Verwezen wordt naar de nota brandweerbeleidsplan, welke in februari j.l. het bestuurlijk traject is behandeld. De meerkosten van het brandweerbeleidsplan zijn: Omschrijving Kabinet pro-actie/integrale veiligheid/rampenbestrijding Preparatie/management en ondersteuning/nazorg Pro-actie/preparatie/repressie/management Prep. Brandw.zorg – brandweeropleidingen Prep. Brand.zorg – implementatie leidraad Prep. Brandweerzorg – inhaalslag 1e lijns opvang Prep. Brandweerzorg – operationele training bevelPrep. Brandweerzorg – aanvullende exploitatielasPrep. Brandweerzorg – realistisch oefenen manPrep. Brandweerzorg - reis- en verblijfskosten Prep. Brandweerzorg - automatiseringskosten Repressieve brandweerzorg - piketkosten BVD Algemeen beheer - bijdrage brandweerAlg. beheer - overige exploitatie. Inhaalslag planvorming Brandweerkazerne onderhoud Totaal jaarlijkse uitgaven A

1

2002

2003

2004

2005

-15.000

-42.656

-42.656

-42.656

-42.656

-42.656 -42.656 -8.824 -4.084

-8.824 -4.084 -1.815 -7.533

-8.824 -4.084 -1.815 -7.215

-8.824 -4.084 -1.815 -7.533

-6.807 -1.815

-6.807 -1.815

-9.302 -1.679

-9.302 -1.679 -1.815 -39.025

-6.807 -1.815 -545 -9.302 -1.679 -1.815 -39.025

-6.807 -1.815 -545 -9.302 -1.679 -1.815

-125.037

-168.556

-170.054

-39.025 -7.000 -102.884

-7.215

Zie voorts het hoofdstuk ruimtescheppende maatregelen.

22

Voorts worden de volgende investeringen voorzien: Omschrijving Vervanging tankautospuit 1985 (HV-materiaal) Aanschaf dienstauto Vervanging tankautospuit 1987 (HV-materiaal) Aanschaf randapparatuur C-2000 Aanschaf pc/werkstation Aanschaf informatiseringsapparatuur GCC Inrichten gemeentelijk commandocentrum (GCC) Vervangen BVD-auto Vervangen CO- en CO2-meetapparatuur Vervangen draagbare motorspuit Aanschaf autoladder (redvoertuig) Vervanging meubilair kantine/instructieruimte Totaal bijstelling van investeringsprogramma

2002 22.689 11.345

2003

2004

2005

0

13.613 4.000 4.084 567.225 11.345 600.267

-6.514 -24.440 -131.551 -192.996

-23.502 -193.556

22.689 5.899 21.781 6.807 38.571

34.034

Samenhangende kapitaallasten B Totaal financiële gevolgen brandweerbeleidsplan A+B -102.884

95.747

Invoeren van parkeerregulering. (in 2003 en 2004 jaarlijks € -25.000) In de begroting voor 2002 is vermeld dat er een beleidsnotitie wordt geschreven inzake het huidige en in de toekomst wenselijke parkeerbeleid. Inmiddels is een advies door het college behandeld en dat heeft er toe geleid dat een geactualiseerd parkeerbeleid in voorbereiding is genomen. Daarbij komt o.m. aan de orde het parkeerbeleid voor gehandicapte weggebruikers alsmede voorstellen met betrekking tot de invoering van parkeerregulering. Naar verwachting zal dit, mede gelet op eerder besluitvorming betreffende de Centrumontwikkeling leiden tot invoering van betaald parkeren in combinatie met parkeren voor vergunninghouders. Om een en ander in samenhang met de ontwikkelingen in het centrumgebied voor te bereiden, zullen externe adviezen dienen te worden ingewonnen, inspraakprocedures worden doorlopen, verordeningen moeten worden voorbereid, de benodigde parkeerapparatuur moeten worden aangeschaft en geplaatst en zal een voorziening voor de handhaving moeten worden ingericht. De hiermee gemoeide kosten zullen grotendeels ten laste van de centrumplannen worden gebracht, maar omdat zal worden voorgesteld voor aan het Centrum grenzende woongebieden een vraagvolgend parkeerbeleid te voeren, dient er rekening mee te worden gehouden dat ook in die gebieden voorbereiding van maatregelen en voorzieningen benodigd zullen zijn. Voorshands worden de hiermee gemoeide kosten geraamd op € 50.000, welke kosten over meerdere jaren zullen worden gemaakt. Er vanuit gaande dat in het jaar 2005 het betaalt parkeren ingevoerd zal dienen te zijn, voor volgend jaar geraamd op € 25.000 voor voorbereiding, inspraak etc. en voor het jaar 2004 op € 25.000 voor aanschaf een plaatsen van benodigde apparatuur. De rente en afschrijving van deze investering zullen dienen te worden betrokken bij de jaarlijkse lasten en opbrengsten van parkeerregulering. Bij het vaststellen van parkeertarieven zal als uitgangspunt kunnen dienen dat invoering van parkeerregulering ten minste kostenneutraal voor de gemeente wordt uitgevoerd Onderzoek verkeerregelinstallaties (structureel vanaf 2003 € -10.000) In de gemeente zijn in totaal zes vri´s geplaatst om een veilige en vlotte doorstroming van het verkeer op de wegen met een stroomfunctie te bevorderen. Om de doelmatigheid van deze installaties te kunnen beoordelen is regelmatig een nader verkeerstechnisch onderzoek benodigd. Voorgesteld wordt jaarlijks telkens twee installaties nader te beschouwen en voor zoveel als nodig de ingestelde regelprogramma´s op het dan heersende verkeersaanbod af te stemmen en hiervoor een bedrag van € 10.000,- in de begroting op te nemen. Viering 25ste seizoen theater de Willem (eenmalig in 2002 € -5.000) Het seizoen 2002/2003 is het 25e theaterseizoen van theater de Willem. Om hier niet ongemerkt aan voorbij te gaan, worden diverse festiviteiten gevierd. Hiervoor is een extra budget nodig van € 5.000.

23

Financiële steun aan radio Salsa. (structureel vanaf 2003 € -15.000)2 Begin 2002 is duidelijk geworden dat radio Salsa zonder financiële steun niet kan overleven. Derhalve is besloten de omroepstichting over 2002 een incidentele subsidie toe te kennen. Voorgesteld wordt om voor Salsa voorlopig een structurele subsidie van € 15.000,-- te reserveren. Extra financiële steun aan muziekvereniging Excelsior Bij de behandeling van de subsidiebundel 2002 is gemeld dat de onderhandelingen met Excelsior over de hoogte van de subsidie nog niet waren afgerond. In de subsidiebundel is een voorlopig bedrag geraamd, waarbij is gemeld dat in de loop van 2002 in goed overleg met Excelsior gekeken zou worden naar een passende oplossing. Deze oplossing houdt in dat er de komende 5 jaar een extra subsidie wordt verstrekt van € 3.400,-- in 2003, oplopend naar € 6.350,-- in 2004 en 2005 en vervolgens geleidelijk aflopend naar € 3.400,-- in 2007. Bijdrage opstellen Cultuurprofiel Drechtsteden (eenmalig in 2003 € -22.500) In het Drechtstedenverband is het Cultuurprofiel Drechtsteden opgesteld. In dit profiel is het Actieplan Cultuurbereik meegenomen. In het kader van dit Actieplan is het mogelijk bij de provincie subsidie aan te vragen voor projecten op het terrein van cultuur. Van de provincie kan een subsidie van maximaal € 1,50 per inwoner verkregen worden als de gemeente hier een bedrag van maximaal € 0,75 per inwoner bij legt. Het is de bedoeling voor een drietal projecten uit het Cultuurprofiel Subsidie aan te vragen. Het betreft Festival de Stem, Popoefenruimte en poppodia en afstemming Huidige Programmering Theaters. Uitgaande van 30.000 inwoners zal de bijdrage van Papendrecht € 22.500,bedragen. Vermindering pacht bar zwembad (structureel vanaf 2002 € -5.500) Het horecagedeelte van het zwembad wordt sinds vorig jaar niet meer verpacht. Dat komt door gedwongen vertrek van de vorige pachter en een herbezinning op de functie van het horecagedeelte. De wens is om een prettige verblijfsruimte tijdens zwemles beschikbaar te houden. Deze wens blijkt niet goed met een caféachtig gebeuren verenigbaar te zijn. Gelet op deze wens wordt niet meer naar een nieuwe pachter gezocht. Zodoende moet de raming van de pachtopbrengst worden ingetrokken. Vermindering huur kunstgrasvelden PKC door privatisering (structureel vanaf 2003 € -12.000) De gesprekken en het onderzoek van de kunstgrasvelden heeft onlangs een vervolg gekregen. Duidelijk is dat privatisering voor beide partijen voordeel biedt. Met name de risico´s betreffende beheer, onderhoud en vervanging nemen dan voor de gemeente af. Daartegenover staat dat de gemeente geen huur meer in rekening kan brengen. Om het proces van privatisering te stimuleren, is het verstandig om deze post in begroting te schrappen. In de meerjarenbegroting zit overigens geen bedrag voor groot onderhoud en vervanging van de kunstgrasvelden begrepen. Opzetten van een leer- en werkcentrum (structureel vanaf 2003 € -77.000)3 Reeds in de begroting 2002 was het voornemen genoemd om de concrete mogelijkheden te onderzoeken tot het opzetten van een leerwerkcentrum, met daarin een vrijwilligersvacaturebank. Een globale kostenraming geeft aan, dat hier jaarlijks € 77.000 kosten aan verbonden zijn. Afhankelijk van de vraag in hoeverre de kosten zijn aan te merken als inkoop van individuele trajecten, kunnen deze deels ten laste van het scholings- en activeringsbudget worden gebracht. In 2001 is meer dan € 90.000,- toegevoegd aan de algemene middelen, afkomstig uit de financiële afwikkeling van de SIW. De afspraak is toen gemaakt dat deze middelen zouden kunnen worden aangewend voor de bekostiging van een op te zetten leerwerkcentrum. Stichting Welzijn Ouderen Papendrecht (eenmalig € -13.500) Voor de SWOP wordt een bedrag van € 13.500,-- opgevoerd om de derving van inkomsten op te vangen indien de SWOP de frontoffice taken voor de Stichting Ketenzorg niet meer zou uitvoeren. Dit traject duurt langer dan voorzien doordat er een relatie wordt gelegd met het al dan niet onderbrengen van de indicatiestelling WVG.

2 3

Zie voorts het hoofdstuk ruimtescheppende maatregelen. Zie voorts het hoofdstuk ruimtescheppende maatregelen.

24

Vrijwilligerswerk (structureel vanaf 2005 € -13.600) In het kader van de tijdelijke stimuleringsregeling 2001 – 2004 wordt jaarlijks een bedrag van € 22.700 beschikbaar gesteld door het ministerie. Voor de jaren 2002 tot en met 2004 stelt het ministerie als eis dat de gemeente zelf een gelijke bijdrage bij moet leggen. In de gemeentebegroting is thans een bedrag opgenomen van € 13.613,--. Dit betekent dat de gemeente geen optimaal gebruik kan maken van de beschikbare gelden over 2002 tot en met 2004. Voor een optimaal gebruik is een extra bedrag nodig van € 9.100,-- om tot een maximale inzet van de rijksmiddelen te komen en zo een nog hogere bijdrage te leveren aan de ondersteuning en versterking van het vrijwilligerswerk. Project Homestart (structureel van 2003 € -31.250).4 Door Humanitas wordt het project Homestart aangeboden. Bij dit project worden ouders met opvoedingsvragen ondersteund door ervaringsdeskundigen (i.c. andere ouders die dit als vrijwilligerswerk doen). Dit project wordt gestimuleerd door de provincie Zuid-Holland. Vanuit verschillende intermediairs -zoals consultatiebureaus, huisartsen en maatschappelijk werk wordt aangegeven, dat inwoners van Papendrecht hieraan behoefte hebben. Omdat het project al in Dordrecht en Gorinchem draait is er enige bekendheid in de regio en ouders vragen inmiddels zelf naar de mogelijkheid om aan dit project deel te nemen. Het project zou heel goed passen binnen het jeugdbeleid en het welzijnsbeleid zoals is vastgelegd in respectievelijk de jeugdvisie en de welzijnsvisie. Zo wordt er geappelleerd aan de zelfredzaamheid van mensen, de ondersteuning is zo licht mogelijk en het bevordert de maatschappelijke participatie, zowel van de vrijwillige ouders als degenen die geholpen worden. Kortom: ouders die in een isolement dreigen te geraken zijn een goedkope doelgroep voor Homestart. Het project kan hen net dié helpende hand bieden waardoor voorkomen wordt, dat ze later gebruik moeten maken van zwaardere vormen van opvoedingsondersteuning. De kosten die hiermee gemoeid zijn bedragen € 50.000,-- op jaarbasis. Voor dit bedrag zal een coördinator zich bezighouden met het bekendmaken van het project, het werven en begeleiden van de vrijwilligers en het werven van de cliënten. De provincie geeft een stimuleringssubsidie van 75% in het eerste jaar, 50% in het tweede jaar en 25% in het derde jaar. Hiermee komen de kosten voor Homestart over de eerste vier jaar gemiddeld uit op € 31.250,-- per jaar. Er wordt een periode van vier jaar voorgesteld omdat dit een periode is waarna het project zinvol kan worden geëvalueerd. Voorgesteld wordt om voor het project Homestart voor de jaren 2003 t/m 2006 een bedrag van € 31.250,-- te reserveren maar gelet op het financieel perspectief ook op de lijst van ruimtescheppende maatregelen te plaatsen. Een mooi project maar maatschappelijk te prijzig.

Regionaal indicatieorgaan (structureel vanaf 2003 € -85.000) Indien de indicatiestelling m.b.t. WVG naar het RIO overgaat (nog los van eventuele opstart c.q. frictiekosten). Ontwerp en uitvoering stedelijk waterplan (structureel vanaf 2003 € -50.000) De gemeente moet in 2005 beschikken over een stedelijk waterplan. Voor het opstellen van het plan zijn in de jaren 2003 en 2004 bedragen opgenomen. Door middel van het Stedelijk Waterplan wordt het toekomstig te voeren beleid ten aanzien van het oppervlakte water vastgelegd. Onderwerpen zijn onder andere: waterberging, inrichting van de oevers, waterkwaliteit, doorspoeling etc. Het plan kan tevens dienen worden als onderlegger van de door de Provincie Zuid-Holland geëiste waterparagraaf in de (herziene) bestemmingsplannen zodat niet voor elk bestemmingsplan de uitgangspunten en het beleid opnieuw geformuleerd behoeven te worden.. Voor de daarop volgende jaren zijn, op basis van een inschatting, bedragen opgenomen voor de uitvoering van uit het plan komende maatregelen. Voor het opstellen van het stedelijk waterplan is in de jaren 2003 en 2004 € 50.000 benodigd. Voor de uitvoering van het stedelijk waterplan zal € 100.000 nodig zijn voor de jaren 2005 en 2006. De uitgaven worden in de tariefstelling voor de rioolrechten doorberekend. Klimaatbeleid, energiebeheer (structureel vanaf 2003 € -13.500)5 Het rijk wil stevig inzetten op klimaatbeleid, dmv NMP4 en klimaatconvenant incl. de nodige subsidiepotjes. Van de vier projecten die uit de Duurzame Energiescan voor Papendrecht, waarin de mogelijkheden voor duurzame energie onderzocht, dan wel uitgevoerd kunnen worden, staan de drie projecten (windenergie op Oosteind, energiebeheer op Oosteind en stimuleren zonnesystemen) onder druk, wegens de benodigde capaciteit om dit goed op te kunnen pakken. Eén project ligt stil 4 5

Zie voorts het hoofdstuk ruimtescheppende maatregelen. Zie voorts het hoofdstuk ruimtescheppende maatregelen.

25

(gemeentelijk accommodatiebeleid) omdat energie-investering afgewogen moeten worden met de visie welzijnsvoorzieningen. Gezien de aantrekkelijke subsidiemogelijkheden (50%/50%) is het verstandig dit jaar een goed klimaatbeleid op te starten. Wellicht dat hiervoor de nodige capaciteit aangetrokken kan worden. Zoals eerder opgemerkt zal in de meerjarenbegroting een structureel bedrag begroot moeten worden om het beleid te kunnen ondersteunen. Vanaf 2002 bedrag € 13.500 opnemen. Het bedrag komt tot stand als er vanuit gegaan wordt dat de gemeente Papendrecht bij de uitvoering van het basispakket klimaatconvenant over een periode van vier jaar een totaal van € 55.000 subsidie kan krijgen. Dit komt neer op een bedrag van € 13.500 op jaarbasis. (voor het pluspakket zijn deze bedragen resp. € 73.000 en € 18.250) Het voorstel is om het gemeentelijke deel van deze kosten op te nemen in de zomernota. Bijdrage zonnesystemen (structureel vanaf 2003 € -7.500). Vanaf 2000 geeft de gemeente een subsidie op zonneboilers en vanaf 2001 op PV-panelen. Hiervoor werd een beroep gedaan op het investeringskrediet programma energiebeheersing (6.83.4.02.05). Vanaf 2003 is hiervoor echter geen budget meer beschikbaar. Gezien de wens van het college om duurzame energie te stimuleren wordt een structureel budget van €7.500 hiervoor gevraagd om deze wens te effectueren. Aangezien energie beleid op micro niveau geen kerntaak van de gemeente is, wordt het budget voor beleidsintensivering ook in de categorie ruimtescheppende maatregelen geplaatst. Regionale GGD, bijdrage voor GHOR en gezondheidsmonitor (structureel vanaf 2003 € -37.000). Het bureau GHOR Zuid Holland Zuid )geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen) krijgt vorm. Op 1 juni 2002 bestaat het bureau uit 10 medewerkers, die, al dan niet fulltime, werken bij deze regionale overheidsinstelling. Met deze doorstart begint het nu de professionele organisatie te worden die het moet zijn. Een organisatie die kwaliteit levert, die ervoor zorgt dat rampenbestrijding ook op geneeskundig gebied goed is georganiseerd en die gemeenten en de regio ondersteunt en adviseert op dit gebied. Structuurvisie: totaal periode 2002-2004 € -120.000). Een gemeentelijke structuurvisie is een beschrijving van de ontwikkeling die door de gemeenteraad als de voor de gemeente als meest gewenste is gekozen en bevat onder andere ook de elementen welke in het Coalitieakkoord 2002-2006 zijn aangeduid bij de nota Grondbeleid. Een structuurvisie biedt alle ruimte voor integrale benadering van de leefomgeving, waarbij het ruimtelijk ordeningsbeleid in samenhang met leefbaarheid, duurzaamheid, milieu- en woonkwaliteit kan worden ingevuld: een brede benadering van de fysieke leefomgeving met het oog op kwaliteit. Daarbij dient aandacht besteed te worden aan de onderlinge samenhang van verschillende delen van de gemeente en eventueel aan een aantal fasen waarin de gewenste ontwikkeling zich zou kunnen voltrekken. Een structuurvisie is bedoeld als een basisplan voor de bestemmingsplannen. Een eerstvolgende herziening van het bestemmingsplan zou zich dan moeten richten op het openen van de ontwikkelingsmogelijkheden welke zijn voorzien. Daarom zal een structuurvisie dienen te worden voorbereid. Hiervoor wordt in de begroting een bedrag geraamd van € 120.000, welke kosten over meerdere jaren zullen worden uitgegeven. Voor 2002 wordt een bedrag van € 20.000, voor volgend jaar € 75.000 en voor 2004 ten slotte een bedrag van € 25.000. De kosten zullen voornamelijk worden besteed aan externe inhuur. Digitaliseren bestemmingsplannen (eenmalig € -50.000). Een geautomatiseerde versie van het bestemmingsplan vergroot de inzichtelijkheid in planologische regimes en vrijstellingen. Voor de aanschaf van de benodigde programmatuur voor het toepassen van gedigitaliseerde bestemmingsplannen wordt voorgesteld voor 2003 een bedrag van € 20.000 in het investeringsprogramma op te nemen. Voorts is voor het digitaliseren van recent vastgestelde bestemmingsplannen een bedrag benodigd van € 30.000. Beleid archeologisch onderzoek (eenmalig €- 28.000) .6 Naar verwachting zal begin volgend jaar de aangepaste Monumentenwet van kracht worden. De gemeente zal dan op grond van deze wet een archeologisch bodembeleid moeten voorbereiden. De kosten welke hiermee gemoeid zijn, worden geraamd € 28.000. Voorgesteld voor het voorbereiden van zo’n beleid het benodigde bedrag in het investeringsprogramma voor 2003 te reserveren.

6

Zie voorts het hoofdstuk ruimtescheppende maatregelen.

26

Totdat de Monumentenwet is aangepast kan het huidige beleid worden voortgezet, dus per bestemmingsplan of artikel 19-aanvraag beoordelen welke onderzoeken benodigd zijn. Voor het lopende jaar wordt één archeologisch bodemonderzoek voorzien (De Kleine Waal). De aanvrager is medegedeeld hiervoor zelf zorg te dragen. In die zin is een archeologisch onderzoek ten behoeve van een bouwplan te vergelijken met een bodemonderzoek of akoestisch onderzoek, welke in principe voor rekening van de aanvrager komen. De uitgaven komen in principe ten laste van de opdrachtgever (zie ruimtescheppende maatregelen). Inwonerbijdrage aan Drechtoevers cf voorstel verevening en taakstelling Drechtsteden: financiële compensatie (structureel vanaf 2003 € -195.000).7 In het najaar van 1999 is het Plan van Aanpak Drechtoevers door de participerende gemeenteraden vastgesteld. De raden hebben destijds het Drechtoeverbestuur opdracht gegeven op basis van de resultaten van de grondexploitatieberekeningen voor de clusters Noordoevers, Drierivierenpunt en de Waterpoorten, te rapporteren over de wenselijkheid en noodzakelijkheid van een vereveningsfonds voor het gehele Drechtoeverproject. Over de verschillende uitgangspunten van de vereveningsmethodiek is binnen de deelnemende gemeenten nog geen overeenstemming bereikt. Ook door Papendrecht zijn bij de voorgestelde methodiek en uitgangspunten kritische kanttekeningen geplaatst. Toch is omwille van het verkrijgen van rijksbijdragen voor het op te richten fonds het oorspronkelijke voorstel voor de vereveningsmethodiek Drechtoevers zonder amendering van verschillende gemeenten aan de staatssecretaris van Volkshuisvesting voorgelegd. In dat oorspronkelijke voorstel is opgenomen dat het tekort over de in de eerste tranche geselecteerde projecten, dat resteert na de invloeden van de prikkels en economische spin off, gevuld zal worden door stortingen in het regionaal vereveningsfonds. Dit bedrag dient volgens het voorstel door een bijdrage per hoofd van de bevolking te worden opgebracht. Indien het exploitatietekort over de afzonderlijke en over de totale exploitatie verder zal oplopen, mag dit tekort niet leiden tot een verhoging van de bijdrage per inwoner. Dit bedrag zal worden gemaximeerd op f 14,50 ofwel € 6,58. Om die reden dient voor de verevening vanaf 2003 een bedrag van € 195.000 (10 jaar lang) in de begroting te worden gereserveerd. Daartegenover staat de financiële compensatie vanuit de regio van 100%. Zie voorts ruimtescheppende maatregelen. Hondenbelasting (structureel vanaf 2003 € -3.500). De gevraagde middelen zijn bestemd voor een controle op de volledigheid van het belastingkohier. Ieder jaar wordt voortaan een gedeelte van Papendrecht huis-aan-huis gecontroleerd Gelet op de preventieve werking van de controle worden meerkosten volledig terugverdiend. Terugkomdag gepensioneerde medewerkers (tweejaarlijks vanaf 2003 € -5.000) Voorgesteld wordt om tweejaarlijks een zogenaamde terugkomdag gepensioneerde medewerkers te organiseren. De terugkomdag zal een informele dag zijn, waarbij binding met de gemeente Papendrecht centraal zal staan. Automatische incasso. (incidenteel 2002 € -15.000) Voorgesteld wordt om maandelijkse termijnbetaling voor de incasso van gemeentelijke belastingen in te voeren. Deze betaalservice wordt reeds in veel gemeenten toegepast. De invoering vraagt eenmalig € 15.000. en is bestemd voor publicaties, drukwerk, en automatisering. De verwerking van termijnbetaling vergt geen extra capaciteit

7

Zie voorts het hoofdstuk ruimtescheppende maatregelen.

27

7. Bedrijfsvoering. Voorstellen om de bedrijfsvoering te versterken zijn: Versterken bedrijfsvoering Inhaalslag nieuwe structuur communicatie 0,5 FTE Formatie sector bestuur en bedrijfsvoering Uitbreiding formatie financiën met 1,5 f.t.e

2002 -15.000

Taakstelling afdeling financiën (zie ruimtescheppende maatregelen) Uitbreiding formatie 1 f.t.e. inkoopmedewerker 0 Onderhoudskosten inkooporder- en bestelsysteem 0 Taakstelling inkoop (zie ook ruimtescheppende maatregelen).) Uitbreiding formatie 0,8 f.t.e. bestuurssecretariaat -23.000 Knelpunt vervanging ziekteverzuim -50.000 Uitbreiding capaciteit sector ROB (3 FTE) -25.000 Extra loonkosten voor onderwijsadministratie als gevolg -37.500 van achterstanden en langdurige ziekte. Uitbreiding formatie van wijkgericht werken met een -20.250 tijdelijke 0,5 fte wijkcoördinator en 1.0 fte bewonersondersteuning. Sub-totaal A Autonome tegenvallers bedrijfsvoering Aanschaf nieuwe software financiën Collectieve rechtsbijstand – CAO gemeenten Jaarverslag financieel en sociaal Kinderopvang, meer kindplaatsen Kinderopvang, minder loonkostensubsidie Bijramen salaris 2002 – cao Bijstelling budget voor kantoorinventaris Maatregel n.a.v. gebruiksvergunning gemeentehuis Kantoorbenodigdheden Schoonmaakkosten gemeentehuis Telefoonkosten Arbo werkplan Implementatie bedrijfshulpverlening Sub-totaal B Kapitaallasten bedrijfsvoering Aanpassing huisvesting gemeentehuis Aanschaf kantoorautomatisering Aanschaf inkoop bestelsysteem Sub-totaal C Totaal aanpassing i.v.m. bedrijfsvoering A+B+C

-190.750

-8.000 -17.000 -15.000 -92.487 -10.000 -15.000 -17.500 -12.500 -10.000 -15.000 -212.487

2003 -30.000 -62.500 -70.000

2004

2005

-102.500 -70.000

-102.500 -70.000

-49.000 -7.500

-49.000 -7.500

-49.000 -7.500

-32.920

-32.920

-32.920

-150.000

-150.000 0

-150.000 0

- 59.500

- 39.000

- 40.000

-461.420

-450.920

-451.920

-5.000 -8.000 -17.000 -15.000 -125.000 -10.000 0 -17.500 -12.500 -10.000 -15.000 -15.000 -250.000

-30.000 -5.000 -8.000 -17.000 -15.000 -125.000 -10.000 0 -17.500 -12.500 -10.000 -15.000 -15.000 -280.000

-30.000 -5.000 -8.000 -17.000 -15.000 -125.000 -10.000 0 -17.500 -12.500 -10.000 -15.000 -15.000 -280.000

-119.167 -18.244 -12.625 -150.035 -880.955

-115.667 -43.985 -12.100 -171.751 -903.671

0

-403.237

-7.575 -718.995

28

Toelichting: Communicatie – inhaalslag structuur communicatie (tot 2004 € -45.000). Werd communicatie voorheen nog veelal ingezet als instrument om de burger voor te lichten over items die de gemeente van belang achtte voor de burger, nu zal communicatie in een vroegtijdig stadium onderdeel moeten gaan uitmaken van het beleidsproces (zie ook "In dienst van de democratie, het rapport van de commissie Toekomst Overheidscommunicatie" van Walllage). Signalen en geluiden uit de samenleving zullen door moeten klinken in het beleidsproces en in de organisatie. De verantwoordelijkheid van communicatie kan daarmee niet beperkt blijven tot die van uitsluitend de communicatie-afdeling, maar zal integraal onderdeel moeten gaan uitmaken van alle sectoren binnen de gemeente. De gemeente moet groeien naar een communicatieve gemeente, waarin communicatie en externe oriëntatie een basisattitude van alle medewerkers wordt. Uiteindelijk bepaalt de werkwijze en –houding van ambtenaren meer dan wat dan ook de mate waarin de gemeente Papendrecht toegankelijk, open en transparant is. Het vereist een intensieve investering in iedere sector en ambtenaar door nadrukkelijk te sturen, adviseren en coachen op deze externe oriëntatie. Extra ondersteuning en advies en de implementatie van nieuwe werkvormen is noodzakelijk om dit proces in de gehele organisatie succesvol te begeleiden. Om dit te bewerkstelligen is een tijdelijke uitbreiding van 0,5 fte aan communicatieadvies vooralsnog voor 1 jaar nodig, om de nieuwe structuur hiervoor op te zetten. Uitbreiding formatie – werkdruk/kwaliteit: Omschrijving Formatie sector bestuur en bedrijfsvoering

2002

2003 -62.500

2004 -102.500

2005 -102.500

Ultimo 2001 heeft bureau Berenschot een zogenaamde benchmark staf en ondersteuning gemeenten uitgevoerd. De gemeente Papendrecht heeft ook aan deze benchmark deelgenomen. Een van de conclusies van dit onderzoek was, dat de gemeente een relatief zeer kleine staf en ondersteuning heeft. Niet alleen vanuit dit rapport geredeneerd, maar vanuit een totaalbeeld bekeken is het wenselijk om voor bepaalde taakvelden binnen de staf en ondersteuning uitbreiding van formatie te vragen Uitbreiding formatie afdeling Financien.8 Omschrijving Uitbreiding formatie financiën met 1,5 f.t.e

2002

Taakstelling afdeling financiën (zie ruimtescheppende m.)

2003 -70.000

2004 -70.000

2005 -70.000

26.000

26.000

26.000

Uit het rapport van Berenschot blijkt dat de afdeling Financien ten opzichte van vergelijkbare gemeenten ongeveer 5 formatieplaatsen telt. Ondanks de kwaliteitsverbetering van de afgelopen jaren dient de kwaliteit vanwege de ontwikkeling van de financiële positie te worden uitgebouwd. Hiernaast moet de gemeente aan diverse wettelijke voorschriften gaan voldoen, te weten: BTW compensatiefonds, nieuwe comptabiliteitsvoorschriften, dualisering, kwartaalrapportages voor het CBS). Ook het financieel en administratief begeleiden van projecten vraagt de komende jaren extra aandacht. Voorgesteld wordt om de formatie met 1,5 FTE uit te breiden. Uitbreiding formatie inkoop – aanschaf software inkoop.9

Uitbreiding formatie 1 f.t.e. inkoopmedewerker Onderhoudskosten inkooporder- en bestelsysteem Kapitaallasten aanschaf inkoop- en bestelsysteem Taakstelling inkoop Per saldo

8 9

2003 -49.000 -7.500 0 67.500 11.000

2004 -49.000 -7.500 -12.625 67.500 -1.625

2005 -49.000 -7.500 -12.100 67.500 -1.100

Zie voorts het hoofdstuk ruimtescheppende maatregelen onder efficiency Idem.

29

Inmiddels zijn de eerste voordelen vanuit het taakveld inkoop bereikt (verwezen wordt naar de evaluatie in de jaarrekening 2001). Vanuit een eerste analyse is naar voren gekomen, dat met name het traject tot aan de facturatie verbetering verdient. Hierbij kan met name gedacht worden aan: - Vastlegging verplichtingen; - Eenduidigheid procedures. Om het inkoopproces beter te beheersen is de aanschaf van een softwarepakket in deze gewenst om zodoende inkoopbewuster te gaan werken. De aanschaf van een dergelijk pakket(inkooporder- en bestelsysteem) wordt geraamd op €. 50.000,-. Deze investering wordt opgevoerd bij het investeringsprogramma. Naast een investering worden zogenaamde onderhoudskosten voor dit pakket geraamd ad. €. 8.000,- per jaar. Naast deze aanschaf wordt tevens uitbreiding van formatie aangevraagd, zijnde 1 f.t.e. (ad. €. 49.000,-). Deels zal deze capaciteit ingezet worden ten behoeve van applicatiebeheer van dit pakket en deels ten behoeve van de overige werkzaamheden inkoop. Voor de lasten voortvloeiende uit de hierboven genoemde lasten kan een taakstelling (inclusief taakstelling kapitaallasten softwarepakket) opgenomen worden Uitbreiding formatie bestuurssecretariaat structureel nadeel € -32.920) De huidige formatie ten behoeve van ondersteuning van het college is onvoldoende. Medio 2002 is het capaciteitsgebrek opgelost door het aantrekken van een medewerker, die het college in de secretariaatswerkzaamheden ondersteunt. Knelpunt vervanging ziekteverzuim. (eenmalig nadeel € -50.000) Bij sommige functies is er sprake van langdurig ziekteverzuim. Gelet op de continuïteit worden momenteel extern ingehuurd. Aangezien externen aanmerkelijk duurder zijn is aanpassing van het loonkostenbudget noodzakelijk. Uitbreiding capaciteit sector ROB (structureel vanaf 2003 € -150.000): Voor de uitvoering van allerlei werkzaamheden is dringend extra capaciteit nodig. Thans wordt met regelmaat werk doorgeschoven en/of uitbesteed. Aangezien hier sprake is van een structurele aangelegenheid ligt het voor de hand om de capaciteit uit te breiden. Daarnaast moet bouw- en woningtoezicht een inhaalslag maken op het gebied van controle en handhaving. Extra loonkosten onderwijsadministratie vanwege langdurig ziekteverzuim (eenmalig -37.500) Vanwege langdurig ziekteverzuim voldoet de personeelsadministratie voor het onderwijs niet aan de wettelijke voorschriften. Ter voorkoming van een korting op de rijksvergoeding moet de administratie op korte termijn worden bijgewerkt. De kostenraming voor het inhuren van een extern bureau bedraagt € 37.500. Uitbreiding formatie voor wijkgericht werken (wijkcoördinator en bewonersondersteuning (structureel vanaf 2004 € -40.000) Eind 2001 is de eerste evaluatie wijkgericht werken in Papendrecht geëvalueerd. Uit deze evaluatie blijkt dat wijkgericht werken een uitstekend middel is voor het verbeteren van de woon- en leefomgeving in de Papendrechtse wijken. Daarnaast dient de interne afstemming verbeterd te worden en wordt de afwezigheid van bewonersondersteuning als een groot gemis ervaren. De verworvenheden van het afgelopen jaar en de verwachtingen nar de toekomst leiden dan ook tot het voorstel om wijkgericht werken in Papendrecht niet alleen te continueren, maar ook verder uit te breiden en op onderdelen te verbeteren. In dat kader is het onontkoombaar om de personele capaciteit binnen de gemeentelijke formatie te verruimen.

30

Overige uitgaven ten behoeve van de bedrijfsvoering. Vernieuwing software financiële applicaties.(structureel vanaf 2004 € -30.000). De huidige leverancier stopt met het onderhoud en service van de applicaties per 31 december 2003. Helaas want het huidige pakket biedt nog voldoende functionaliteit. De leverancier biedt vanzelfsprekend een alternatief. Aangezien het huidige pakket reeds is afgeschreven, drukken de kosten van de toekomstige licentierechten ( € 40.000) volledig ten laste van de begroting. Hiernaast vraagt de nieuwe applicatie de aanschaf van een afzonderlijke server. Deze server kost naar verwachting € 70.000. (zie investeringsprogramma). Gelet op de aanzienlijke kostenverhoging zullen alternatieven worden onderzocht. Gelet op de kostprijs van de twee andere merken, moet de meerjarenraming thans worden bijgesteld. Collectieve rechtsbijstand - CAO gemeenten (structureel vanaf 2003 € -5.000) Éen van de afspraken tussen werkgevers en werknemers betreft de rechtsbijstand van ambtenaren die uit hoofde van beroepsuitoefening persoonlijk aansprakelijk worden gesteld. Hoewel nog geen offertes zijn ontvangen, is ter nakoming van de CAO op voorhand een budget van € 5.000 opgenomen. Sociaal en financieel jaarverslag. (structureel vanaf 2002 € -8.000). Het sociaal jaarverslag 2001 heeft een kwaliteitsverbetering (mede door de huisstijl) ondergaan. Naast een wat grotere oplage is het verslag ook wat ‘’dikker’’ geworden. De lasten van dit verslag kunnen niet meer binnen het reguliere budget opgevangen worden. Daarnaast wordt er ook een budget gevraagd voor het financieel jaarverslag (nieuw). Verzocht wordt om een budget van totaal €. 8.000,Kinderopvang (structureel vanaf 2003 € -32.000) Ten behoeve van de kinderdagopvang dient er een budget bijgeraamd te worden van €. 32.000,-. De verhoging heeft met name te maken met een aanzienlijke stijging van het aantal ingehuurde dagdelen kinderopvang. Het aantal dagdelen buitenschoolse opvang is daarentegen gedaald. De kinderopvang is aanzienlijk duurder dan de B.S.O. Daarnaast zijn de tarieven voor de kinderopvanginstanties ten opzichte van 2001 met gemiddeld 7,5% gestegen. Ten opzichte van voorgaande jaren wordt er door de lagere inkomens relatief meer gebruik gemaakt van de kinderopvang, wat tevens een negatieve weerslag heeft op het budget Salariskosten (structureel vanaf 2003 € -125.000) Het College voor Arbeidszaken (CvA) heeft een onderhandelingsresultaat bereikt met de vakbonden. Het beoogde akkoord zal een looptijd hebben van 14 maanden. Het akkoord loopt daarmee van 1 februari 2002 tot 1 april 2003. Voor 2002 levert dient hiervoor het budget met €. 93.000,- verhoogd te worden. Structureel € 125.000) Kantoorinventaris (structureel vanaf 2002 € - 10.000) In de najaarsnota 2001 is een tegenvaller kantoorinventaris gemeld. Via deze zomernota vindt formalisatie van het bedrag plaats. Nadeel kan ondermeer worden toegerekend aan personeelsuitbreidingen projectbureau, bestuurssecretariaat en brandweer. Aanpassingen gemeentehuis – gebruiksvergunning (eenmalig in 2002 € -15.000) Onlangs is er een aanvraag gebruiksvergunning voor het gemeentehuis ingediend. Om het gebouw te laten voldoen aan de eisen, die gesteld zijn, moeten er kosten gemaakt worden, die nog niet helemaal goed zijn in te schatten. Vooralsnog wordt er een krediet gevraagd van €. 15.000,Kantoorbenodigdheden (structureel vanaf 2002 € -17.500) In de najaarsnota 2001 is een tegenvaller kantoorbenodigdheden gemeld. Via deze zomernota vindt formalisatie van het bedrag plaats. Reeds enige jaren is het budget te laag geraamd en via deze zomernota wordt verzocht het budget te verhogen met €. 17.500,- tot het realisatieniveau van de afgelopen jaren.

31

Schoonmaakkosten (structureel vanaf 2002 € -12.500) Zoals aangekondigd via de najaarsnota 2001 worden we geconfronteerd met hogere schoonmaakkosten. Verzocht wordt om het budget met €. 12.500,- te verhogen tot het realisatieniveau van de afgelopen jaren. Telefoonkosten (structureel vanaf 2002 € -10.000) De kosten van telefonie laten vanaf 2001 een wat grotere stijging dan gebruikelijk zien. Oorzaken liggen met name in de sfeer van aansluitingen externe locaties en mobiele telefonie. In de najaarsnota 2001 is hiervan reeds melding gemaakt ARBO (structureel vanaf 2002 € -15.000) Het Arbo-werkplan 2002 is vastgesteld en wordt inmiddels uitgevoerd. De geplande PAGO voor de buitendienst heeft in 2001 geen doorgang gehad. Oorzaak hiervoor was de wisseling van de bedrijfsarts. Voor 2002 is hiervoor een aparte offerte gemaakt welke, die gelet op gewijzigde eisen, hoger zal uitkomen dan deze in 2001 zou zijn. Verder zal de Wet Verbetering Poortwachter per 1 april 2002 van kracht worden. Dit stelt tevens hogere eisen aan de begeleiding van zieke medewerkers en aan de samenwerking met de Arbodienst. Dit betekent meer inzet van de Arbo Unie Dordrecht, voor zowel dit jaar als voor de komende jaren. Structureel zal het budget geneeskundige voorziening derhalve opgehoogd dienen te worden. Tevens heeft de opzet van bedrijfshulpverlening (BHV) een inhaalslag te maken. De uitvoering hiervan is bij Facilitaire Zaken neergelegd in samenwerking met de Arbo Unie. De beleidsmatige vaststelling van de BHV zal als gevolg hebben dat er een aantal medewerkers opgeleid dienen te worden tot bedrijfshulpverlener. De lasten ten behoeve van de BHV zullen separaat opgenomen worden. Bedrijfshulpverlening (structureel vanaf 2003 € -15.000) Vanuit de ARBO-wetgeving is de bedrijfshulpverlening verplicht gesteld. In deze wetgeving zijn ondermeer de taken en verplichtingen van de bedrijfshulpverleners omschreven. Bij het organiseren van bedrijfshulpverlening moeten de volgende velden worden bestreken: • Risico-inventarisatie en –evaluatie • Overleg met de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging • Aanwijzen van bedrijfshulpverleners • Bedrijfshulpverleners opleiden • Ontruimingsplan • Communicatie • Oefeningen Daadwerkelijke implementatie zal vanaf 2003 geschieden. Vanaf 2003 wordt dan ook een structureel budget gevraagd. Kapitaallasten in verband met bijstelling investeringsprogramma. Omschrijving Aanpassing huisvesting gemeentehuis Aanschaf kantoorautomatisering Aanschaf inkoop bestelsysteem (zie hiervoor)

2003 0 -7.575 -7.575

2004 -119.167 -18.244 -12.625 -150.035

2005 -115.667 -43.985 -12.100 -171.751

Toelichting op de kapitaallasten: Aanpassing huisvesting gemeentehuis. Reeds enige jaren kampt de gemeente Papendrecht met een huisvestingsprobleem binnen haar eigen gemeentehuis. Inmiddels heeft de werkgroep herhuisvesting zich gebogen over de problematiek en mogelijke oplossingen hiervoor. In de najaarsnota 2001 is reeds melding gemaakt over het ruimtegebrek binnen het gemeentehuis. Verzocht wordt om een herhuisvestingskrediet van €. 1.000.000,-. Aanschaf kantoorautomatisering (aanvullende kredieten voor:). Omschrijving en jaar van investeren Aanvulling . krediet hard- en software

2002 30.000

2003 35.000

2004 35.000

2005 35.000

32

kantoorautomatisering Aanschaf server t.b.v. nieuwe financiële applicatie Aanschaf hardware (scannner) t.b.v. DIS Totaal bijstelling van investeringsprogramma

70.000 30.000

8.500 43.500

105.000

35.000

De begroting wordt in het jaar volgend op het jaar van investeren met rente- en afschrijvingskosten belast. Aanvullend krediet hard – en software kantoorautomatisering Vanaf halverwege de jaren negentig is het krediet ten behoeve van de kantoorautomatisering op hetzelfde niveau gehandhaafd ondanks een steeds verdergaand/verhoogd gebruik van de faciliteiten, die kantoorautomatisering biedt. Vanuit het krediet worden ondermeer de vervangingen van de bestaande p.c.’s bekostigd. Aan de wenselijkheid om het huidige krediet te verhogen liggen de volgende beweegredenen: - Uitbreiding in formatie (denk hierbij ondermeer aan uitbreiding bestuurssecretariaat, uitbreiding brandweer en uitbreiding projectbureau. Verdergaande digitalisering van informatie, waardoor de er een hoger relatief gebruik is van de automatisering ten opzichte van halverwege de jaren negentig. Aanschaf server voor nieuwe applicatie. Zie hiervoor. DIS – scanner Het proces rond de documentaire informatievoorziening kan efficiënter worden door het inzetten van een betere scanner..

33

8. Ruimtescheppende maatregelen: Omschrijving: Efficiency: WVG, collectief vervoer Invoering van klantmanagement Taakstelling beleidsmedewerker Financien Efficiency onderzoek bouwkunde, WOZ, milieu Taakstelling inkoopassistent Versobering: Minimabeleid Subsidiering instellingen en verenigingen Vormgeving publicatie in Papendrecht Nieuwsblad

2002

2003

2004

2005

70.931 9.000

221.229 108.956 26.000

0 79.931

67.500 423.685

167.729 108.956 26.000 PM 67.500 370.185

123.729 45.121 26.000 PM 67.500 262.350

5.000

10.000

10.000

25.000 50.000 10.000

5.000

10.000

10.000

85.000

21.000 77.000 15.000 31.250

21.000 77.000 15.000 31.250

21.000 77.000 15.000 31.250

144.250

144.250

144.250

25.000 50.000 130.000 100.000

25.000 50.000 150.000 100.000

25.000 330.000

25.000 50.000 150.000 100.000 141.387 50.000 516.387

360.000 140.000 50.000 pm 550.000

760.000 134.000 50.000 pm 944.000

1.160.000 60.000 100.000 pm 1.320.000

195.000

195.000

195.000

Schrappen in bestaand (b) en nieuw beleid (n) Lokaal energiebeleid voor consumenten (n) Geen leer- en werkcentrum Financiële ondersteuning radio Salsa (n) Financiële bijdrage aan het project Homestart door Humanitas (n) Administratief en verzwaring risicoprofiel Referendumwet Toezegging 100% compensatie dualisering Verlaging storting voorziening onderwijshuisvesting Inhaalafschrijving onderwijsinvesteringen 100.000 WVG financiële afwikkeling voorziening Temporisering noodzakelijke uitbreiding bedrijfsvoering 100.000 Tariefsverhogingen: OZB-verhoging met jaarlijks 9% Bouwleges verhoging met 20% Doorberekening waterplan in rioolrecht Rentabiliteit eigen accommodaties 0 Overige maatregelen Financiële compensatie Drechtoevers Fiscalisering parkeerovertredingen

50.000

Dekking archeologisch onderzoek via projecten

Totaal ruimtescheppende maatregelen

50.000 375.000

0

28.000 223.000

195.000

245.000

184.931

1.680.935

2.179.822

2.431.600

34

Toelichting ruimtescheppende maatregelen. Efficiency: WVG, collectief vervoer Invoering van klantmanagement Taakstelling beleidsmedewerker Financiën Efficiency onderzoek bouwkunde, WOZ, milieu Taakstelling inkoopassistent

2002 70.931 9.000

2003 221.229 108.956 26.000

0 79.931

67.500 423.685

2004 167.729 108.956 26.000 PM 67.500 370.185

2005 123.729 45.121 26.000 PM 67.500 262.350

WVG collectief vervoer. (aflopend voordeel van € 221.000 naar € 124.000) In regionaal verband wordt een systeem van collectief vervoer (het CVV) ingevoerd. Het CVV is een goed alternatief voor de huidige vervoersvoorziening en voorkomt in ieder geval een sterke stijging van de uitgaven. Door een toename van het aantal WVG-geïndiceerden zijn de kosten sterk gestegen en ligt samenwerking met andere gemeenten voor de hand. Deze samenwerking krijgt thans gestand door middel van een collectieve vervoersvoorziening. Invoering klantmanagement In het kader van de tijdelijke stimuleringsregeling bevordering activering en uitstroom Abw, IOAW en IOAZ door middel van klantmanagement (Tbau) is subsidie aangevraagd. Wanneer het aantal subsidiabele trajecten en de uitstroom uit onderstaand overzicht gehaald worden, bedraagt de subsidie de daaronder genoemde bedragen. Jaar Subsidiabele trajecten Subsidiabele uitstroom Subsidie (in euro's)

2002

2003

2004

2005

2006

totaal

97 10

149 32

149 51

44

21

395 158

70.931 108.956

108.956

45.121

21.535

355.499

Deze subsidie kan onder meer worden besteed aan: • invoering van klantmanagement • opleiding en training personeel • aanschaf / bekostiging van een (geautomatiseerd) cliënt volgsysteem organisatorische aanpassingen en de implementatie hiervan (vaststellen en vastleggen werkprocessen Taakstelling financiën en inkoop € 93.500. (= € 26.000 en € 67.500) Hoewel uit het oogpunt van een professionele bedrijfsvoering uitbreiding van de formatie een logische zaak is, worden betreffende afdeling verantwoordelijk voor het gedeeltelijk terugverdienen van de formatietoename gesteld. Efficiencyonderzoek bouwkunde WOZ en milieu. Het toepassen van efficiency onderzoeken is in principe een normale activiteit binnen de bedrijfsvoering. Deze gemeentelijke taken zijn echter genoemd omdat deze taken ook door externe instanties kunnen worden uitgevoerd. Voor wat betreft WOZ geldt bovendien dat de uitgaven in verband met automatisering fors zijn gestegen. Uit onderzoek zal blijken of de uitvoering een goede prijsprestatie verhouding heeft en de continuïteit hiervan voldoende is geborgd.

35

Versobering: Minimabeleid Subsidiering instellingen en verenigingen Vormgeving publicatie in Papendrechts Nieuwsblad

2002

2003

2004

5.000

10.000

10.000

2005 25.000 50.000 10.000

5.000

10.000

10.000

85.000

Minimabeleid vanaf 2005 (structureel€ 25.000) en subsidiebeleid (€ 50.000 structureel). Het minimabeleid van de gemeente kost grofweg € 250.000 en het is de vraag of de middelen wel effectief worden ingezet . Ter verbetering van de positie van minima wordt namelijk ook actie op werk en inkomen gezet. De mate van beleidseffectiviteit en kostenminimalisering via versobering geldt ook voor het subsidiebeleid van de gemeente. De gemeente verstrekt enkele miljoen euro aan allerlei gesubsidieerde instellingen. Voor deze beleidsterreinen vergt het realiseren van ombuigingen tijd. En vereist het grote zorgvuldigheid. Per definitie treft het namelijk individuele belangen van instellingen en burgers. De portefeuillehouders weten zich belast met een taakstelling die in 2005 tot een kostenbesparing moet leiden. Vormgeving in de perspublicaties van het Papendrechts Nieuwsblad. De publicatie van het gemeentenieuws in het Papendrechts Nieuwsblad heeft een duidelijke meerwaarde. Voor wat betreft de inhoud van berichtgeving vindt geen wijziging plaats. De vormgeving (kleur en lettertype) kost extra en heeft geen nieuwswaarde. Voorgesteld wordt om de vormgeving te versoberen om zodoende tot een zekere kostenbesparing te komen. Schrappen in bestaand en nieuw beleid Sluiting museum (b) Lokaal energiebeleid voor consumenten (n) Geen leer- en werkcentrum Financiële ondersteuning radio Salsa (n) Financiële bijdrage aan het project Homestart door Humanitas (n)

2002 40.000

40.000

2003 40.000 21.000 77.000 15.000 31.250

2004 71.000 21.000 77.000 15.000 31.250

2005 71.000 21.000 77.000 15.000 31.250

80.000

184.250

215.250

215.250

Lokaal energiebeleid voor consumenten. Aangezien energie beleid op micro niveau geen kerntaak van de gemeente is, wordt het nieuwe budget uit de begroting gehaald. Leer – en werkcentrum. Gelet op de aard en omvang van cliëntenbestand en alternatieven voor toetreding tot de arbeidsmarkt en het terrein van vrijwilligerswerk, wordt aan de beleidseffectiviteit in relatie tot de uitgaven teveel getwijfeld. Voorgesteld om aan de oprichting van een leer- en werkcentrum geen prioriteit toe te kennen. Financiële ondersteuning radio Salsa. Radio Salsa is in 2002 met een extra subsidie gesteund. Daarmee kan Saldo haar radio-activitetien voortzetten en zodoende voor haar verdere ambities de benodigde financiën zoeken. Het structureel ondersteunen van Radio saldo wordt geen onderdeel van gemeentelijk beleid gezien. Project Homenstart. Het project Homestart is mooi maar heeft momenteel geen prioriteit.

36

Administratief en verzwaring risicoprofiel 2002 Referendumwet naar de risicoparagraaf Toezegging 100% compensatie dualisering Verlaging storting voorziening onderwijshuisvesting Inhaalafschrijving onderwijsinvesteringen 100.000 WVG financiële afwikkeling voorziening Temporisering noodzakelijke uitbreiding bedrijfsvoering 100.000

2003 25.000 50.000 130.000 100.000 25.000 330.000

2004 25.000 50.000 150.000 100.000 141.387 50.000 516.387

2005 25.000 50.000 150.000 100.000 50.000 375.000

Referendum. Op dit moment wordt geen referendum voorzien. In eventueel voorkomende situaties kan financiering plaatsvinden ten laste van de post onvoorzien. Dualisering.Compensatie in gemeentefonds. Op het VNG-congres heeft de minister van Binnenlandse Zaken op basis van genormeerde kosten volledige compensatie via de algemene uitkering uit het gemeentefonds toegezegd. De tweede kamer had overigens daartoe al een motie aangenomen. Verlaging storting in de voorziening huisvesting onderwijs. De uitgaven voor onderwijshuisvesting die de gemeente op basis van verordening moet doen zijn voor de komende 10 jaar in beeld gebracht. Op basis van deze meerjarenplanning is een nieuwe jaarlijkse storting berekend en ten opzichte van het verleden veel beter onderbouwd. Thans blijkt dat de storting met € 150.000 kan worden verlaagd. Uitgaande van het lagere bedrag is de voorziening tot en met 2012 toereikend om het noodzakelijk onderhoud te voldoen. Aangezien binnen de voorziening geen financiële ruimte is voor tegenvallers en onvoorziene zaken, drukken dergelijke uitgaven voortaan ten laste van het resultaat. Inhaalafschrijving onderwijsinvesteringen. De afschrijvingstermijnen voor onderwijsgebouwen zijn ten laste van het resultaat 2001 van 60 jaar naar 40 jaar bijgesteld. Hierdoor zijn inmiddels diverse investeringen volledig afgeschreven waardoor er lagere kapitaallasten in de meerjarenraming zijn ontstaan. WVG financiële afwikkeling voorziening. Uitgangspunt is dat de WVG-voorziening overeenkomstig de planning van de zomernota 2001 financieel wordt afgewikkeld. Bij het opstellen van de jaarrekening 2001 bleken ten opzichte van de raming lagere uitgaven. Zodoende is minder uit de voorziening gehaald en kan in 2004 nog over een extra bedrag uit de voorziening worden beschikt. Temporisering noodzakelijke uitbreiding bedrijfsvoering Uit analyse van bedrijfsprocessen en op basis van benchmark is personeelsuitbreiding binnen de sector Ruimtelijke Ontwikkeling en Beheer onvermijdelijk. Deze uitbreiding zal geleidelijk worden gerealiseerd en is hoofdzakelijk ingegeven uit financiële motieven.

Tariefsverhogingen: OZB-verhoging met jaarlijks 9% Bouwleges verhoging met 20% Doorberekening waterplan in rioolrecht Rentabiliteit eigen accommodaties

2002

0

2003 360.000 140.000 50.000 pm 550.000

2004 760.000 134.000 50.000 pm 944.000

2005 1.160.000 60.000 100.000 pm 1.320.000

OZB-verhoging met jaarlijks 9%.(exclusief inflatie van 4%). Wij stellen voor om de OZB naast het inflatiepercentage met jaarlijks 9% te verhogen. Voor 2003 is met een inflatiecorrectie van 4% gerekend waardoor de geplande OZB-verhoging voor 2003 13% zal

37

bedragen. Over een periode van 3 jaar bedraagt de OZB-stijging, exclusief inflatie, 27%. Daarmee komt de OZB op een niveau dat aansluit bij het voorzieningenniveau in Papendrecht Een vergelijking de OZB van andere vergelijkbare gemeenten is op dit moment niet mogelijk. Uiteraard kan vergelijking met de vastgestelde tarieven plaatsvinden maar gelet op het financieel scenario van het gemeentefonds zijn deze tarieven niet representatief. Niettemin staat op bijlage 1 een vergelijking van de belastingtarieven uit deze regio. Ondanks deze OZB-verhoging blijft Papendrecht in verhouding tot ons omliggende gemeenten relatief goedkoop; dat komt met name doordat de tarieven voor afvalstoffenheffing en rioolrechten kostendekkend en relatief laag zijn en blijven. Zie de volgende tabel. Tarieven 2002 Papendrecht Dordrecht Zwijndrecht Hendrik Ido Ambacht Alblasserdam Sliedrecht

€ € € € € €

Afval Rioolrecht 182,42 € 100,00 192,96 € 41,12 210,70 € 116,10 247,76 € 59,56 200,25 € 158,82 172,73 € 115,71

Totaal € 282,42 € 234,08 € 326,80 € 307,32 € 359,07 € 288,44

Verhoging bouwleges met 20% in 2003. De legesheffing is in zijn totaliteit niet kostendekkend terwijl efficiency en kostendekkendheid wel uitgangspunten van beleid zijn. Wij gaan daarnaast nader onderzoeken welke kosten aan de leges toegerekend moeten worden. Voor de bouwleges geldt dat deze in Papendrecht onder het gemiddelde niveau van de regio liggen. Daarom wordt een verhoging van de bouwleges met 20% voorgesteld.

Doorberekening waterplan in rioolrecht.Uitgangspunt bij tariefstelling voor rioolrecht is dat alle uitgaven in het rioolrecht worden doorberekend. Dat geldt dus ook het samenstellen en het uitvoeren van het waterplan. Uitgaande van 14.000 aansluitingen bedraagt de jaarlijkse verhoging op basis van € 50.000 ruim € 3,50 per aansluiting. Rentabiliteit eigen accommodaties. De gemeente is eigenaar van diverse accommodaties en stelt deze accommodaties tegen betaling aan allerlei instellingen en particulieren. In een enkele situatie is de huur kostendekkend maar meestal legt de gemeente er dik geld bij. Op deze wijze vindt indirecte subsidiering plaats hetgeen ongewenst effecten kan veroorzaken en in ieder geval een redelijke ongecontroleerde vorm van besteding van gemeenschapsgeld is. De accommodatieverhuur wordt vanwege het verbeteren van de rentabiliteit de komende 1,5 jaar onderzocht. Het op voorhand opnemen van bedragen ten gunste van de meerjarenraming is niet verstandig want voor de meeste accommodaties ligt de huur contractueel vast. Anders kan een forse huurverhoging bij sportverenigingen ca tot een navenant hogere subsidieclaim leiden.

Overige maatregelen Financiële compensatie Drechtoevers

2002

2003 195.000

2004 195.000

Fiscalisering parkeerovertredingen

2005 195.000 50.000

Dekking archeologisch onderzoek via projecten 0

28.000 223.000

195.000

245.000

Financiële compensatie Drechtoevers.

38

In de eerste termijn is de gemeente netto betaler aan de Drechtoever projecten. Deze situatie is op zich niet acceptabel. Daarom wenst de gemeente compensatie voor andere projecten. Ten einde de discussie omtrent verevening en compensatie zoals die in de conceptvoorstellen van de regio is verwoord, goed te kunnen voeren, is het Drechtoeverproject budgettair neutraal in de meerjarenraming verwerkt. Fiscalisering parkeerovertredingen. Onder nieuw beleid is een budget voor het invoeren van betaald parkeren (incl vergunninghouders) buiten het centrumgebied opgenomen. Het is de bedoeling deze uitgaven terug te verdienen. Daarom is voor 2005 een opbrengst geraamd. Dekking archeologisch onderzoek via projecten. Het toepassen van archeologisch onderzoek bij de realisering van nieuwbouw is verplicht.. Gezien de relatie met een project worden de uitgaven via de financiering van de projecten verhaald.

39

9. Beheerparagrafen. A. B C. D.

Weerstandsvermogen. Onderhoud kapitaalgoederen. Treasuryfunctie Verbonden partijen.

A. Weerstandsvermogen. Om beter zicht te krijgen op de financiële positie van de gemeente is het van belang te weten wat de weerstandscapaciteit is (alle elementen waarmee tegenvallers eventueel kunnen worden bekostigd) in relatie tot de risico´s. In het coalitieakkoord is een nota weerstandsvermogen toegezegd welke in 2003 verschijnt. Daarin wordt onder meer meegenomen een herschikking van reserves en voorzieningen op basis van de herziening van de comptabiliteitsvoorschriften. In ieder geval zal de samenstelling van de reservepositie wijzigingen door: ♦ ♦ ♦

Het herijken van een pensioenvoorziening voor wethouders. Het treffen van een voorziening voor de ziektekostenverzekering (IZA) voor niet-actieven. Bestemmingsreserves inzake het BTW compensatiefonds.

Totdat de nota verschijnt, kan uitsluitend inzicht in de ontwikkelingen van de gemeentelijke reservepositie worden verschaft: Deze ontwikkeling is grafisch als volgt:

verloop reserves en voorzieningen Algemene (bestemmings) reserves

18.000.000 16.000.000 14.000.000

Doelreserves

12.000.000 10.000.000 8.000.000

Voorzieningen

6.000.000 4.000.000 2.000.000 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

per 1 januari

Naar huidig inzicht zal de algemene reserve positie van de gemeente nauwelijks toenemen. Vanwege onvoorziene tegenvallers in Oostpolder, stagnerende verkoopprijzen en een toename van de bouwkosten is de grondexploitatie kostendekkend. Van een substantiële overwaarde is geen sprake meer. Bij het opstellen van de begroting 2002 werd nog met enige overwaarde rekening gehouden. Voor het overige zijn er geen relevante ontwikkelingen te melden. Voor wat betreft de reserve stedelijke ontwikkeling zijn voor 2002 de volgende onttrekkingen voorzien:

40

Recreatieve Oervervoorzieningen Groenvoorzieningen geluidswal Molenvliet Reconstructie recreatiepark Oostpolder Reconstructie vijverpark Kraaijhoek Aanleg Atletiekbaan Particuliere woningverbetering Aanleg weg dam Gantel Voorzieningen ophaalbrug Slobbengors Vervolgonderzoek gemeentelijke accommodaties Renovatie spits NH-kerk

41.088 90.756 555.881 453.115 1.067.477 259.293 113.445 90.756 120.000 285.600

Totaal verminderingen

3.077.411

B Onderhoud kapitaalgoederen. De staat van kapitaalgoederen (wegen, riolering, plantsoenen en gebouwen) bepaalt mede de financiële positie van de gemeente. Door achterstand in beheer ontstaat in financiële zin een vertekend beeld en worden wellicht niet de juiste keuze gemaakt. De gemeente is thans volop bezig om de beheersprogramma te automatiseren. Gegeven de keuze voor een bepaald kwaliteitsniveau geeft het beheersprogramma de kostenontwikkeling voor een periode. Indien deze prognose aan de begroting wordt gekoppeld, ontstaat een veel beter beeld van de financiële positie. Bovendien is er veel minder risico´s op nieuwe tegenvallers in de volgende begroting.

C

Treasuryfunctie.

De uitvoering van de treasury-functie vindt plaats overeenkomstig het treasurystatuut. De drie belangrijkste uitgangspunten van treasury zijn: 1. Aantrekken en wegzetten van geld dient uitsluitend de publieke functie en vindt plaats op basis van offertes. 2. Het wegzetten van geld bij (financiële) instellingen met minimaal single A-rating of onder garantie van een waarborgfonds. 3. Het opstellen en bijhouden van een liquiditeitenplanning zodat gegeven een rentevisie op het juiste moment in de liquiditeitenbehoefte wordt voorzien. 4. Het periodiek definiëren van een rentevisie. De rentevisie. In de lopende begroting wordt voor het aantrekken op de kapitaalmarkt een rentevoet van 5,25% aangehouden. Hoewel de rente vanwege de relatief hoge inflatie aantrekt, kan financiering nog steeds tegen dit renteniveau plaatsvinden. In 2002 is inmiddels een lening van 3 miljoen euro tegen 4,89% aangetrokken. Verder is voor de aankoop van het winkelcentrum eveneens een lening afgesloten. Gelet op de afspraken met projectontwikkelaar van der Vorm loopt de gemeente met deze transactie geen renterisico. Aangezien het renteniveau op de geldmarkt structureel onder het renteniveau van de kapitaalmarkt ligt, wordt de kredietruimte op de geldmarkt in principe maximaal ingevuld. Bij overschrijding van de kredietruimte ofwel kasgeldlimiet, moet een lening op de kapitaalmarkt worden aangetrokken. Renterisico´s op de lopende leningportefeuille zijn nauwelijks aanwezig. In 2003 wordt (verplicht) een lening ad 2,7 miljoen euro ineens afgelost. De herfinanciering van deze lening is in de lopende begroting meegenomen.

41

D

Verbonden partijen.

Bestuurlijk en financieel heeft de gemeente een sterke band met de volgende instanties: 1. 2. 3. 4. 5.

Regio Zuid Holland Zuid. Drechtsteden waaronder Drechtoevers. Drechtwerk. Gevudo GR Regionaal Indicatieorgaan.

Ad 1. Regio Zuid Holland Zuid. Financieel ligt er een probleem bij de milieudienst. De milieudienst is met haar bedrijfsvoering bezig met een inhaalslag. De benodigde middelen daarvoor worden grotendeels uit de eigen reserves gehaald. Daarnaast wordt van de gemeente een hogere bijdrage gevraagd welke in deze zomernota als autonome tegenvaller is meegenomen. De meerjarenbegroting 2003-2006 van Zuid Holland Zuid is financieel sluitend. Ad 2. Drechtsteden en Drechtoevers. De inwonerbijdrage voor de uitvoering van het lopende programma wordt op basis van de accresontwikkeling verhoogd. Voorts wordt voor het opstellen van het cultuurprogramma een eenmalige bijdrage van € 22.500 ontvangen. Een werkbegroting van de Drechtsteden is niet ontvangen. Op basis van de jaarrekening 2001 mag uitvoering van de 10 Drechtsteden thema binnen het vastgestelde financiële kaders worden verondersteld. Ad 3. Drechtwerk.. De directie bij monde van de algemeen directeur zoekt momenteel veelvuldig de media om het positieve jaarresultaat 2001 te melden en de stijgende lijn van begrotingsresultaten in meerjarenperspectief tot 2006. Actueel zijn de volgende gegevens: Jaarresultaat 2001 Begroting 2003 Begroting 2004 Begroting 2005 Begroting 2006

positief positief positief positief positief

€ 190.000 € 262.000 € 652.000 € 819.000 €1.127.000

Echter meer achtergronden wetende, is het allemaal een zeer dun draadje voor het grootste bedrijf van Dordrecht en omstreken. Er is geen eigen reserve, de toegevoegde waarde blijft structureel achter en in feite zorgen eenmalige baten voor het positieve resultaat. Dus de gemeenten lopen met Drechtwerk zeker het volle risico. Daarnaast is zeker niet onbelangrijk, dat een steeds zwakkere doelgroep tot de personenkring behoort, waardoor de arbeidsproductiviteit ook steeds verder terug loopt. Ad 4. Gevudo GR Gevudo GR exploiteert nog de stortplaats en financieel gezien loopt de gemeente geen risico. Hiernaast treedt Gevudo GR namens de gemeenten op in het geschil over de verbrandingstarieven tegen ENECO. De proceskosten worden binnen de begroting van Gevudo opgevangen. Een eventuele toekenning van schade komt voor rekening van de gemeenten. Ad 5. Regionaal indicatieorgaan (structureel vanaf 2003 € 85.000) Het Regionaal Indicatie Orgaan Alblasserwaard en Vijfheerenlanden is een stichting. Het bestuur van deze stichting wordt gevormd door vertegenwoordigers van de gemeenten, de zorgaanbieders, de zorgvragers, de huisartsen en het zorgkantoor. De stichting is geen werkgever maar meer een bestuurlijk platform. De uitvoering is ondergebracht bij de stichting Ketenzorg. Met deze stichting heeft de gemeente in principe geen rechtstreekse bemoeienis. Het bestuur van deze stichting wordt gevormd door de samenwerkende zorgaanbieders.De inkomsten van het RIO bestaan uit gemeentelijke subsidiegelden en eventueel rijkssubsidiegelden die door de centrumgemeente (Gorinchem) wordt doorgesluisd. Verder zijn er 3 categorieën uitgaven: de kosten voor de uitvoering waarvoor een contract wordt afgesloten met Ketenzorg, de kosten voor de ambtelijke ondersteuning

42

die ingekocht wordt bij de GGD en bestuurskosten. Het resultaat over 2001 bedroeg € 2.176 nadelig. Dit tekort is ten laste gebracht van het eigen vermogen. Voor 2002 is er geen tussenbericht. Bijstelling vindt zonodig na afloop van het jaar plaats indien de loon- en prijsontwikkelingen hiertoe aanleiding geven of de productie hoger is dan begroot. Om hier beter op te kunnen sturen wordt op aan een systeem met productprijzen gewerkt. De begroting 2003 bedraagt € 858.406,-- (exclusief de via de centrumgemeente aangevraagde extra rijkssubsidiegelden in het kader van de Robuuste RIO's). Het Papendrechtse aandeel hierin is € 113.052,--. Er is geen meerjarenoverzicht voor 2004 e.v.. Overigens zal deze begroting ingrijpend wijziging indien ook de indicatiestelling m.b.t. WVG naar het RIO overgaat (nog los van eventuele opstart c.q. frictiekosten). Voor wat betreft de risico's is er in feite alleen sprake van loon- en of prijsstijgingen en een eventuele sterke toename van de productie (lees toename verzoeken om een indicatie). Voor 2002 is er nog wel een ander risico. De aanvullende gelden in het kader van de robuuste RIO's die via de centrumgemeente Gorinchem zijn aangevraagd en doorgesluisd naar het RIO (en grotendeels al zijn besteed) zijn door het Rijk verstrek onder bepaalde voorwaarden. Indien niet aan deze voorwaarden wordt voldaan dient het gehele bedrag te worden teruggestort. Eén van de voorwaarden is dat er vóór 1 juli door de participerende gemeenten moet zijn besloten hoe en wanneer de indicatiestelling m.b.t. de WVG bij het RIO wordt ondergebracht. Indien van de 11 participerende gemeenten één gemeente niet meegaat voldoe je dus al niet aan de voorwaarden. Ook is er nog onduidelijkheid of het rijk akkoord gaat met de start van een proces of dat er vóór 1 juli daadwerkelijk raadsbesluiten moeten liggen (dit is voor geen één gemeente haalbaar). Deze aanvullende gelden bedragen in totaal € 310.571,72 . Het Papendrechtse aandeel hierin is 13,17 % = € 40.902,29). Op dit moment is er via het RIO en de centrumgemeente contact met het ministerie om hier duidelijkheid over te krijgen.

43

44

Tarievenoverzicht Bijlage 1

Papendrecht 2001

Dordrecht 2002

+%

Zwijndrecht

2001

2002

+%

2001

H.I.Ambacht 2002

+%

2001

Alblasserdam 2002

+%

2001

Sliedrecht

2002

+%

2001

2002

+%

ozb-woningen

4,07

4,72 +16%

6,01

6,23

+4,5%

5,20

5,64 +8,5%

5,27

5,58

+6%

5,46

5,65 +3,5 %

4,00

4,00 0%

ozb - niet-woningen

5,29

6,13 +16%

8,05

8,33

+4,5%

7,84

8,51 +8,5%

9,67

10,25

+6%

8,94

5,82

5,82 0%

Zalmsnip

-45,38

-45,38 +0%

-45,38

-45,38

9,26 +3,5 % -34,03 0%

0,00

0,00 0%

Afvalstoffenheffing

182,42

182,42 +0%

184,60

172,73

172,73 0%

93,02

99,83 +7%

47,33

115,71

115,71 0%

1e hond

57,18

58,99 +4%

78,41

54,00 0%

2e hond

77,60

81,68 +4%

111,85

3e hond

77,60

81,68 +4%

145,28

4e hond

77,60

81,68 +4%

5e hond

77,60

81,68 +4%

Rioolrechten

0%

-45,38

-45,38

192,96 +4,5%

205,56

51,12

-90,76

-79,41 +12,5%

-34,03

210,70 +2,5%

235,97

247,76

+5%

195,95

113,26

116,10 +2,5%

56,72

59,56

+5%

156,55

81,94 +4,5%

55,00

56,37 +2,5%

69,43

73,06

+5%

73,17

73,17

0%

54,00

116,88 +4,5%

79,77

81,77 +2,5%

105,73

111,18

+5%

73,17

73,17

0%

91,66

91,66 0%

151,82 +4,5%

100,74

103,26 +2,5%

105,73

111,18

+5%

73,17

73,17

0%

142,94

142,94 0%

178,72

186,76 +4,5%

100,74

103,26 +2,5%

105,73

111,18

+5%

73,17

73,17

0%

142,94

142,94 0%

210,79

221,76 +4,5%

100,74

103,26 +2,5%

105,73

111,18

+5%

73,17

73,17

0%

142,94

142,94 0%

16,20 +4,5% 13,80 °/°° °/°°

14,15 °/°° +2,5%

12,50 °/°°

13,13 °/°°

+5%

+8%

0%

200,25 +2,2 % 158,82 +1,5 %

hondenbelasting:

Bouwleges (PRO MILLE)

12,35 °/°°

13,60 °/°° + 10% 15,50 °/°°

17,30 °/°° 20,30 °/°° +17% 18,125 °/°° 18,125 °/°° 0%

leges: Paspoorten

35,85

39,48 + 10%

31,87

33,37

+4,5%

38,80

39,77 +2,5%

40,39

42,41

+5%

33,37

33,37 +0%

33,35

33,35 0%

Rijbewijzen

20,42

22,69 + 10%

29,50

30,82

+4,5%

22,24

22,79 +2,5%

22,83

23,97

+5%

29,80

29,80 +0%

23,01

23,01 0%

begraafrechten: algemeen graf:

20 jaar

15 jaar

15 jaar

15 jaar

10 jaar

Begraafrecht

451,51

540,00 +20%

590,82

347,14

355,82 +2,5%

404,32

424,53

+5%

178,34

387,98

387,98 0%

afkoop onderhoud

167,90

200,00 +20%

167,44

524,12

537,22 +2,5%

251,85

264,44

+5%

0,00

316,28

316,28 0%

sub-totaal

619,41

1.650,00 + 20%

893,04 +2,5%

656,17

688,97

+5%

eigen graf: kopen en begraven afkoop onderhoud sub-totaal bijzetten eigen graf

40 jaar

758,27 niet bekend

15 jaar

704,27 0%

30 jaar

30 jaar

20 jaar

30 jaar

1.224,07

1.460,00 +20%

5.905,00

1.399,91

1.434,91 +2,5%

819,53

860,50

+5%

1.737,98

1.350,45

1.350,45 0%

342,60

490,00 +20%

1.143,00

698,82

716,29 +2,5%

744,20

781,41

+5%

1.286,01

1.087,26

1.087,26 0%

1.566,68 521,85

30 jaar

178,34 niet bekend

1.950,00 + 20%

7.048,00 niet bekend

2.151,20 +2,5%

1.563,73

1.641,91

+5%

3.023,99 niet bekend

2.437,71 0%

620,00 +20%

829,06 nietbekend

413,96 +2,5%

265,92

279,21

+5%

733,31 niet bekend

387,98 0%

45

Lijst met afkortingen ABW ANW BES BHV Bureau GHOR BVD CAD werkplekken CBS CVV DIS FTE GBA GBKN GCC HV- materiaal IOAW IOAZ JPT KO-model: MZHZ NMP4 NUG OZB PMV RIO RIS RSV SIW SWOP Tbau VNG Wet WOZ WVG ZHZ

Bijlage 2 Algemene bijstand Wet Algemene nabestaande wet Burger en samenleving Bedrijfshulpverlening Bureau voor geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen Bevelvoerder van dienst Computer ondersteunde tekenwerkplek Centraal Bureau voor de Statistiek Collectief Vraagafhankelijk Vervoer Document Informatie Systeem Full-time eenheid Gemeentelijke basisadministratie Grootschalige Basiskaarten Gemeentelijk commandocentrum Hulpverleningsmateriaal Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte Werkloze Werknemers Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen Zelfstandigen Voortzetting jeugdpreventie team Kwaliteitsmodel Overheden Milieudienst Zuid-Holland zuid Nationaal milieubeleidsplan Niet uitkeringsgerechtigden Onroerende zaak belasting Platform Maatschappelijke verkenning Regionaal Indicatie Orgaan Raadsinformatiesysteem Regionaal SamenwerkingsVerband Stichting Integratie en Werkaanbod Stichting Welzijn Ouderen Papendrecht Tijdelijke stimuleringsregeling bevordering activering en uitstroom Vereniging Nederlandse Gemeenten Wet Waardering Onroerende Zaken Wet Voorziening Gehandicapten Zuid-Holland zuid

47