Inhoudsopgave. Bedrijfsprofiel 4 Introductie 4 Missie 4 Visie 4 Kernwaarden 4 Strategie 5

Jaarverslag 2014

Jaarverslag 2014

2

Inhoudsopgave Bedrijfsprofiel ��4 Introductie �� 4 Missie�� 4 Visie�� 4 Kernwaarden�� 4 Strategie �� 5

Verslag van de Raad van Commissarissen

��

6

Voorwoord�� 6 Corporate Governance �� 7 Structuurregime �� 7 Raad van Commissarissen �� 8 Voor- en ledenvergaderingen �� 8 Leden �� 8

Kerncijfers ��9 Verslag van de directie ��10

Voer voor vooruitgang �� 10 Afzetontwikkeling�� 10 Financieel resultaat �� 11 Financiële positie �� 11 Risicomanagement�� 12 Groepsstructuur en deelnemingen�� 12 Medewerkers�� 13 PR & Communicatie�� 14 Grondstoffenmarkt en mengvoederprijzen�� 14 Productie & Expeditie�� 16 Kwaliteit, Arbo en Milieu�� 17 Duurzaamheid�� 18 Nutritie & Innovatie�� 19 Technische resultaten �� 22 Verkoop, marketing en advisering�� 22 Vooruitzichten �� 27

Jaarrekening Coöperatie Arkervaart-BramecoZon U.A. ��29

Geconsolideerde Balans �� 30 Geconsolideerde Winst- en verliesrekening �� 32 Geconsolideerd Kasstroomoverzicht�� 33 Algemene toelichting�� 34 Toelichting op de geconsolideerde balans �� 37 Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening �� 41 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant�� 43 Winstbestemming en aansprakelijkheid�� 44 Preadvies van de Raad van Commissarissen �� 44

Personalia ��46 Raad van Commissarissen �� 46 Directie en Management Team �� 47 Organigram �� 47

Adressen

��

48

3

Bedrijfsprofiel Introductie

Visie

ABZ Diervoeding is een middelgrote producent van diervoeders voor landbouwhuisdieren. ABZ Diervoeding is de handelsnaam van coöperatie Arkervaart-BramecoZon U.A. ABZ Diervoeding; een krachtige merknaam die, naast een verwijzing naar de oorsprong van de coöperatie, vooral uitstraalt wat wij doen en waar wij goed in zijn.

Wij voeren een consistent beleid om onze missie en ambities te realiseren. Onze focus is gericht op de kernactiviteiten: - het inkopen van grondstoffen; - het ontwikkelen, produceren en verkopen van diervoeders voor landbouwhuisdieren; - het hoogwaardig adviseren van de veehouder op voer gerelateerde gebieden.

Wij zijn toonaangevend op het gebied van diervoeding voor landbouwhuisdieren. Met onze producten en diensten dragen wij bij aan excellente prestaties op de bedrijven van onze leden en afnemers.

Wij hanteren korte lijnen en zijn sterk betrokken bij onze leden/afnemers en ketenpartners. Onze vakbekwame en gepassioneerde medewerkers werken aan continue verbeteringen op ons vakgebied en de vertaling daarvan in concrete resultaten op het boerenerf. Samen met de veehouders streven wij, met oog voor een veranderende omgeving, naar een sterke veehouderijsector.

De aansturing van de organisatie vindt plaats vanuit kantoren in Nijkerk en Eindhoven. Naast de fabrieken op deze vestigingen, zijn er productielocaties in Markelo en Stroobos en hebben wij een gespecialiseerde fabriek voor proefvoeders en voeders voor jonge dieren in Leusden. Ons werkgebied betreft geheel Nederland. Daarnaast zetten wij op beperkte schaal voeders af in de grensstreek met België en Duitsland.

Missie Wij willen de nummer één partner zijn voor Nederlandse veehouders op het gebied van diervoeding. Wij willen exact leveren wat zij nodig hebben: de meest geschikte voeders en advies, tegen een zo laag mogelijk kostprijs, resulterend in een maximaal rendement voor hun bedrijf. Om onze missie uit te dragen, positioneren wij ons met de pay off:

Het beste dichtbij

Kernwaarden Binnen de onderneming staan de onderstaande waarden centraal. Klantgericht Wij willen onze veehouders ontzorgen op het gebied van diervoeding. Door persoonlijk contact en een oprechte interesse in wat zich op het erf en in de omgeving van onze ondernemers afspeelt; door aanwezig te zijn in de regio; door het leveren van maatwerk in voeders en advies. Integer Wij zijn partner op het boerenerf. Wij zijn sterk betrokken bij de bedrijfsvoering van onze veehouders. Zaken doen wij open en transparant. Wij hanteren een transparante prijsstructuur en betrekken onze leden bij de gang van zaken bij de coöperatie. Gedreven Dagelijks opereren wij in het belang van onze veehouders. Hun gedrevenheid inspireert ons. Samen met hen gaan wij voor het behalen van excellente resultaten op het boerenerf. Passie, focus en slagvaardigheid geven ons een voorsprong in de markt.

4

Strategie De strategie waarmee wij invulling geven aan onze visie en waarmee wij onze missie willen verwezenlijken bestaat uit een viertal pijlers: kostprijs, kennis, kwaliteit en groei. Een lage kostprijs is van belang om onze leden/afnemers een scherpe voerprijs te kunnen bieden. Hun rendement is wat ons drijft en – in bredere zin – een krachtige, toekomstbestendige veehouderijsector. Bewust kiezen wij voor een platte, slagvaardige organisatie met korte lijnen. Onze voeders worden geproduceerd in efficiënte fabrieken in de vier regio’s in Nederland met de hoogste concentratie dieren. Een groot deel van de grondstoffen wordt over water aangevoerd. De expeditie wordt in eigen beheer uitgevoerd met behulp van een modern wagenpark.

Wij zijn ons bewust van de veranderende omgeving, de consolidatie in de veehouderij en diervoederindustrie en de kansen en mogelijkheden die dit met zich meebrengt. Wij willen doorgroeien op een gezonde manier. Niet om de grootste te zijn, maar om de beste te blijven. Door te groeien kunnen wij kosten blijven beheersen en verder professionaliseren. Wij willen actief zijn en blijven in alle dieren deelsectoren. Hiermee geven wij invulling aan onze coöperatieve basis en spreiden wij risico’s. Door in verschillende regio’s actief en aanwezig te zijn, blijven wij betrokken en dichtbij onze leden/afnemers.

Bij ABZ Diervoeding vertalen wij kennis in gedegen advies om zo het (coöperatief) rendement te vergroten. Hierbij is de feedback van onze klanten van groot belang. Met een team van specialisten per sector bedienen wij de sectoren waarin wij actief zijn; pluimvee-, varkens- en rundveehouderij. Elk team wordt ondersteund met eigen nutritionisten, waardoor er korte lijnen zijn met nutritie, productie, inkoop en kwaliteit. De fabriek in Leusden, waar proefvoeders en specialiteiten voor jonge dieren worden geproduceerd, maakt het ons mogelijk onderzoek en ontwikkeling in eigen beheer te realiseren. ABZ Diervoeding fungeert als verlengstuk van de ondernemingen van haar leden/afnemers. De kwaliteit van onze organisatie, producten en diensten is daarom van groot belang. Wij weten met onze voeders topprestaties te behalen door de keuze van grondstoffen, de opbouw van receptuur en de aandacht voor gezonde dieren. Dankzij de efficiënte en effectieve inrichting van onze organisatie kunnen wij onze voeders tegen de laagst mogelijke kostprijs afzetten.

5

Verslag van de Raad van Commissarissen Voorwoord Geachte leden, Zoals verwacht is 2014 voor ABZ Diervoeding een uitdagend jaar geweest. Nog in de afronding van de fusie diende zich alweer een nieuwe kans aan, de overname van Sikma Veevoeders in het noorden van het land. Fuseren en/of groeien doet een onderneming om de snel veranderende marktomstandigheden ook in de toekomst het hoofd te kunnen bieden. Met de huidige omvang en de spreiding van de productielocaties in de meest veedichte gebieden van Nederland zijn wij in staat onze pay off “Het beste dichtbij” ruimschoots waar te maken. Als ABZ Diervoeding zijn wij nu twee jaar onderweg. In grote lijnen staat onze coöperatie en zijn wij klaar voor de toekomst. Wel is de naamsbekendheid nog onvoldoende. Daar waar wij afzonderlijk, Arkervaart en Brameco·Zon, een goede naam hadden in de markt, is de naam ABZ Diervoeding nog niet overal geland. Door onderscheidend en vooral een betrouwbare partner te zijn, zal dit verbeteren. Door een sterk veranderende markt zal de toekomst er anders uitzien dan de jaren die achter ons liggen. Het aantal veehouders zal blijven afnemen,

6

terwijl de bedrijven die doorgaan meer dieren zullen gaan houden. In de intensieve sectoren vindt er een verschuiving plaats van alleen mengvoeders naar losse grondstoffen aangevuld met kernvoeders. In de melkveehouderij ontstaat door flinke groei bij sommige veehouders een tekort aan ruwvoeders, hier zal naar alternatieven gezocht moeten worden om aan de behoefte te kunnen voldoen.

Een bijzonder 2014 In 2014 zijn de mengvoerprijzen gedaald ten opzichte van het voorgaande jaar. Deze daling was hard nodig, omdat de opbrengstprijzen in de intensieve sectoren langdurig tegenvielen. Ook werd nogmaals duidelijk hoe kwetsbaar wij zijn als exporterend land. Daar waar de varkenshouderij het toch al niet makkelijk had, kwamen de prijzen door de boycot van de Russische markt nog verder onder druk te staan. Deze boycot, alsook de andere brandhaarden in de wereld, hebben ertoe geleid dat 2014 voor de meeste agrarische sectoren een matig tot slecht jaar is geworden. De melkveeen de geitenhouderij kunnen daarentegen terugkijken op een goed jaar, al is de garantieprijs voor de melk de laatste maanden sterk gedaald. De constatering van vogelgriep op enkele

pluimveebedrijven eind 2014 had naast de getroffen bedrijven ook logistiek grote consequenties. Nederland werd opgedeeld in regio’s en dat had gevolgen voor transport van dieren, eieren, mest en voer. De spreiding van productielocaties van onze coöperatie heeft ten tijde van deze vogelgriep zijn waarde wederom bewezen.

Afscheid Pouwel Brouwer Eind 2014 hebben wij afscheid genomen van onze directeur Pouwel Brouwer. Samen met Marcel Roordink heeft hij de laatste twee jaar leiding gegeven aan onze coöperatie. Deze twee fusiejaren zijn intensief geweest voor iedereen binnen onze organisatie. Ook de overname van Sikma Veevoeders heeft de nodige tijd en energie gekost, hierbij kwam de ervaring en kennis van Pouwel Brouwer goed van pas. Wij danken Pouwel voor zijn inzet al die jaren als directeur van Brameco·Zon en vervolgens ABZ Diervoeding. Marcel Roordink zal vanaf 1 januari 2015 alleen de leiding voortzetten.

Vooruitblik 2015 Met de invoering van de melkveewet, die bedoeld is om de groei op een verantwoorde manier te laten plaatsvinden, zal de melkveesector meer grondgebonden worden. De intensieve sectoren hebben nog steeds te maken met dierrechten. De verwachtingen voor 2015 zijn over het algemeen voor de korte termijn zorgelijk, de mate waarin is voor elke sector verschillend. De grote investeringen die op veel bedrijven hebben plaatsgevonden om de noodzakelijke groei te realiseren, drukken zwaar op de inkomensposities van deze veehouders. Als dan ook de opbrengstprijzen tegenvallen, zal dat consequenties hebben voor de liquiditeitsposities. Deze ontwikkeling zien wij terug bij de leden/afnemers van ABZ Diervoeding en baart ons zorgen. Om onze producten af te zetten en daarvoor een passende prijs te ontvangen, zullen wij ons moeten onderscheiden van onze concurrenten op basis van kwaliteit, diversiteit, prijs en betrouwbaarheid. ABZ Diervoeding zal door voortdurend kritisch te zijn en te luisteren naar de vraag van onze leden en afnemers ook in de toekomst de beste partner moeten zijn. Wij gaan deze uitdaging graag aan! Tot slot willen wij u als leden bedanken voor uw trouwe afname en u allen een succesvol 2015 wensen. Namens de Raad van Commissarissen, Harrie Veltkamp, voorzitter

Corporate Governance Coöperatie Arkervaart-BramecoZon U.A. is een coöperatie van leden-ondernemers. Voor de bestuurlijke inrichting is gekozen voor het Raad van Commissarissen model. De leden van de coöperatie houden toezicht op de directie en de algemene gang van zaken binnen de coöperatie door middel van een Raad van Commissarissen. Tevens functioneert de Raad van Commissarissen als een adviesorgaan voor de directie. De Raad van Commissarissen bestaat uit negen leden. Acht commissarissen zijn lid en afnemer van de coöperatie, daarnaast is er één externe commissaris. De commissarissen worden door de Algemene Ledenvergadering gekozen. De Algemene Ledenvergadering is het hoogste orgaan van de coöperatie. Binnen de Raad van Commissarissen is er een auditcommissie, benoemingscommissie en een remuneratiecommissie ingesteld. Tenminste eenmaal per jaar bespreekt het college, buiten aanwezigheid van de directie, het functioneren van de Raad van Commissarissen en de directie en dat van de individuele commissarissen en directeur. De directie wordt benoemd door de Raad van Commissarissen en vormt het bestuur van de coöperatie. Op de website van de coöperatie zijn de statuten, het commissarissenreglement en de profielschets voor de Raad van Commissarissen beschikbaar. De corporate governance structuur is ingericht zoals vastgelegd in de NCR-Code voor coöperatief ondernemerschap, voor zover de bepalingen daarin als relevant voor de coöperatie worden beschouwd en een meerwaarde voor de coöperatie als geheel geven. De directie en de Raad van Commissarissen zijn hier gezamenlijk verantwoordelijk voor.

Structuurregime Wanneer een coöperatie over een vermogen beschikt van meer dan € 16 miljoen, een Ondernemingsraad heeft ingesteld en meer dan 100 medewerkers in Nederland in dienst heeft, valt zij na een termijn van drie jaar onder het structuurregime. Vanwege de geldende driejaarstermijn is de structuurregeling vooralsnog niet op onze coöperatie van toepassing, maar zullen wij bij de Kamer van Koophandel wel melding moeten maken van het voldoen aan de

7

inhoudelijke criteria van de regeling. Dit regime is bedoeld om het machtsevenwicht tussen arbeid en kapitaal te regelen, waaraan vooral de instelling van een Raad van Commissarissen moet bijdragen. Aangezien wij als coöperatie dit orgaan reeds hebben ingesteld, zal de invoering van de structuurregeling geen verstrekkende gevolgen hebben.

Raad van Commissarissen In 2014 kwamen de Raad van Commissarissen en directie 14 keer bijeen. De vergaderingen van de Raad van Commissarissen verliepen constructief. In de vergaderingen werden het beleidsplan, de jaarlijkse begroting en investeringsvoorstellen bekrachtigd. Daarnaast zijn de strategie en de voornaamste risico’s verbonden aan de onderneming besproken. Een belangrijk onderwerp op de agenda was de overname van 100 procent van de aandelen van Sikma Stroobos Beheer B.V. te Stroobos en de integratie van Sikma Veevoeders B.V. binnen ABZ Diervoeding. De auditcommissie kwam in het verslagjaar drie keer bijeen. Twee van deze vergaderingen zijn bijgewoond door de accountant. De belangrijkste onderwerpen waren de financiële resultaten van de coöperatie, de benoeming van de accountant voor controle van de jaarrekening, het debiteurenbeleid en de risicobeheersing binnen de coöperatie. De benoemingscommissie kwam twee keer bijeen. Belangrijkste onderwerp was de verkiezingen binnen de Raad van Commissarissen conform het geldende rooster van aftreden. Hierbij zijn de uitgangspunten vastgelegd in de profielschets voor de Raad van Commissarissen gehanteerd als leidraad. De remuneratiecommissie kwam één keer bijeen. Belangrijkste onderwerp was de bezoldiging van de directie.

Voor- en ledenvergaderingen Op 24, 25 en 26 maart werden de reguliere voor- en ledenvergaderingen in Markelo, Oirschot en Nijkerk gehouden. De vergaderingen werden bijgewoond door ongeveer 195 leden. Een toelichting werd gegeven op de jaarrekeningen over het boekjaar 2013. De jaarrekening en resultaatbestemming werden vastgesteld. De leden verleenden volgens preadvies van de Raad van Commissarissen decharge aan het bestuur over het gevoerde beleid en aan de Raad van

8

Commissarissen voor het gehouden toezicht. De commissarissen G.H. Veltkamp uit Markelo en E.W.G. van Valkengoed uit Leusden waren herkiesbaar. Beide commissarissen werden bij acclamatie herbenoemd.

Leden Coöperatie Arkervaart-BramecoZon U.A. is een onderneming van leden-ondernemers. Leden die geen onderneming meer exploiteren worden naar verloop van tijd uitgeschreven. Wij mochten in 2014 61 nieuwe leden verwelkomen. Aan het einde van 2014 waren er 1.395 leden geregistreerd.

Kerncijfers Afzet in tonnen Pluimveevoeders Varkensvoeders Rundveevoeders

2014*1 244.435 165.937 168.682

2013 234.129 178.348 113.686

2012*2 255.121 182.234 108.627

2011 245.486 185.968 97.484

2010 248.040 168.105 93.022

Diverse voeders Proefvoeders Ecologische voeders Totaal mengvoeders

256 1.095 7.469 587.874

108 977 9.493 536.741

113 826 8.674 555.595

150 1.209 4.359 534.656

172 1.208 2.892 513.439

Grondstoffen Ruwvoeders Overige Totaal diervoeders

56.899 7.228 2.665 654.666

34.718 450 2.417 574.326

30.989 323 2.317 589.224

23.536 388 2.237 560.817

20.353 747 2.019 536.558

14.615 44

6.772 41

6.529 44

6.658 38

6.178 49

2014 181.505 5.682 2.093 4.202 363 201 194.046

2013 183.412 6.148 2.189 1.933 400 240 194.322

2012 179.478 5.073 2.101 2.007 369 272 189.300

2011 156.904 6.340 2.080 1.870 322 290 167.806

2010 120.877 3.067 2.167 1.327 328 235 128.001

2014 1.395 160

2013 1.370 146

2012 1.282 148

2011 1.219 147

2010 1.315 141

2014 61.252 45.815 75

2013 57.886 45.127 78

2012 56.703 43.956 78

2011 54.122 43.651 81

2010 54.742 43.382 79

2014 2.403 1,24 5,25

2013 2.124 1,09 4,71

2012 1.394 0,74 3,17

2011 1.221 0,73 2,80

2010 3.757 2,94 8,66

Meststoffen Zaaizaad Omzet in euro’s (x € 1.000) Diervoeders Levende have Winkelartikelen Meststoffen Zaaizaad Diverse artikelen Totaal omzet in euro’s Leden en medewerkers Aantal leden Aantal medewerkers (FTE) Financiering (x € 1.000) Balanstotaal in euro’s Eigen vermogen Solvabiliteit (in procenten) *3 Resultaat en rentabiliteit Resultaat (x € 1.000) *4 Resultaat / omzet Resultaat / eigen vermogen

*1 V anaf 1 januari 2014 worden de cijfers van Sikma Veevoeders B.V. meegenomen. *2 D e vergelijkende cijfers zijn samengesteld uit de jaarrekeningen 2010 tot en met 2012 van de voormalige coöperaties Arkervaart-Twente U.A. en Brameco-Z.O.N. U.A. *3 Eigen vermogen in procenten van het balanstotaal *4 Uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen en restitutie

9

Verslag van de directie Voer voor vooruitgang In 2014 lanceerden wij onze nieuwe reclamecampagne ‘Voer voor vooruitgang’. Door dichtbij u en uw bedrijfsdoel te staan, zijn wij in staat exact te leveren waar uw dieren én u als ondernemer om vragen. ‘Krachtvoer’ en advies op maat. Resulterend in een maximaal rendement voor uw bedrijf! De nieuwe reclamecampagne benadrukt de focus die onze onderneming heeft op diervoeding én onze leden/afnemers. Vanuit deze focus hebben wij het afgelopen jaar gestaag verder gewerkt aan de onderneming ABZ Diervoeding. Op één januari 2013 ontstaan vanuit twee regionale coöperaties met de ambitie om voor alle Nederlandse veehouders partner in diervoeding te zijn. Door de overname van 100 procent van de aandelen van Sikma Veevoeders per 28 mei 2014 kon opnieuw een stukje van deze ambitie worden ingevuld. 2014 wordt gekenmerkt door relatief hoge grondstofprijzen, relatief lage opbrengstprijzen voor onze veehouders en dus krappe marges. Deze situatie is voor sommige sectoren al meerdere jaren op rij het geval. In sommige gevallen resulteert dit in gebrek aan liquiditeit, met alle gevolgen van dien. De aanhoudende lage marges geven ook kansen voor ABZ Diervoeding. Meer en meer is er aandacht voor het rendement op het veehouderijbedrijf en de benodigde efficiency in de keten. Onze zakelijke instelling biedt daarin aanknopingspunten voor ondernemers om het resultaat op het boerenerf te verbeteren en de kostprijs van de benodigde voeders beheersbaar te houden. Hierdoor hebben wij er in 2014 weer nieuwe leden/afnemers bij gekregen die vertrouwen hebben in onze aanpak.

Afzetontwikkeling ABZ Diervoeding zag, afgezien van de acquisitie van Sikma Veevoeders, in 2014 een lichte daling van het mengvoedervolume. De Nederlandse mengvoedermarkt laat al een aantal jaren op rij een licht dalende tendens zien. De oorzaken van deze daling zijn onder andere; betere voerefficiency en een verschuiving van volledige mengvoeders naar kernvoeders en losse grondstoffen.

10

De pluimveevoerafzet steeg met ruim 4 procent. ABZ Diervoeding beschikt over een assortiment pluimveevoeders, wat in de markt goed bekend staat. De ontwikkeling met kernvoeders en losse grondstoffen is door ABZ Diervoeding vroegtijdig opgepakt. Ook in 2014 mochten wij weer nieuwe leden/afnemers verwelkomen die met ons deze voerstrategie op hun bedrijven verder hebben uitgerold. De rundveevoerafzet daalde binnen ABZ Diervoeding ruim 0,5 procent. Wij hebben de indruk dat er in 2014 minder hard gevoerd is dan in 2013 ten gevolge van goede ruwvoederposities en lagere melkprijzen. Over de klantenbalans zijn wij uitermate tevreden. Wij mochten een groot aantal nieuwe leden/afnemers verwelkomen. Daarnaast mogen wij de afzet van de rundveevoeders vanuit Sikma Veevoeders vanaf 1 januari 2014 meetellen. Hierdoor steeg de rundveevoerafzet met 56.000 ton. De varkensvoerafzet daalde met bijna 7 procent. Ten gevolge van de meerjarig lage opbrengstprijzen hebben verschillende leden/afnemers hun bedrijf beëindigd in 2014. Daarnaast hebben een aantal ontwikkelingen in de varkenshouderij, zoals het houden van beren en het voeren van enkelvoudige grondstoffen, een negatief effect op de mengvoederafzet gehad. De afzet in ecologische voeders daalde met ruim 20 procent. De afzet daalde het eerste en tweede kwartaal van het jaar, om aan het einde van 2014 weer bijna op het niveau van 2013 te zitten. De totale afzet in mengvoeders steeg inclusief de acquisitie van Sikma Veevoeders met bijna 10 procent. De afzet grondstoffen steeg (inclusief Sikma) met 64 procent. De totale gerealiseerde afzet diervoeders (mengvoeders + grondstoffen) bedroeg 655.000 ton. Een gedetailleerde weergave van de afzetcijfers kunt u teruglezen in het overzicht met de kerncijfers elders in dit verslag. Nieuwe afzet vergaren op een gezonde manier heeft een hoge prioriteit. Onze naamsbekendheid in de markt is goed, maar moet de komen-

de jaren verder uitgebouwd worden. Wij zijn onze leden erkentelijk voor de trouwe afname van en steun aan onze coöperatie.

Financieel resultaat Continuïteit van de coöperatie en rendement voor de leden is de basis van onze onderneming. Een voldoende bedrijfsresultaat is hiervoor noodzakelijk. Het financieel resultaat over 2014 bij ABZ Diervoeding is voldoende. In 2014 realiseerden wij een éénmalige bate naar aanleiding van de verkoop van ons minderheidsbelang in Lagerweij Lunteren B.V. In de paragraaf ‘groepsstructuur en deelnemingen’ wordt de aanleiding hiervan nader beschreven. Deze éénmalige bate is niet tot stand gekomen op basis van transacties tussen de leden en de coöperatie en kan daarom niet onder de verlengstukwinstregeling meegenomen worden. Statutair is vastgelegd dat éénmalige baten die kunnen worden toegerekend aan de verkoop in het desbetreffende boekjaar van materiële en/of financiële vaste activa toegevoegd worden aan de algemene reserve. Het rendement van de coöperatie ligt niet alleen in financieel opzicht, maar vooral in het verkrijgen van nieuwe leden-afnemers. Door het aan-

trekken van nieuwe, gezonde omzet is kostenbeheersing naar de toekomst mogelijk. Een positief bedrijfsresultaat en een goede solvabiliteit zijn en blijven noodzaak voor diepte-investeringen in de toekomst. Over het boekjaar 2014 resteert er voor de leden van de coöperatie Arkervaart-BramecoZon U.A. een nabetaling van € 3,00 per ton afgenomen mengvoeders in 2014.

Financiële positie De financiële positie in 2014 werd het meest beïnvloed door de overname van 100 procent van de aandelen van Sikma Stroobos Beheer B.V. te Stroobos. Dit resulteerde in een diepte-investering in de productiefaciliteiten in Stroobos en de verkooporganisatie Sikma Veevoeders B.V. Deze investering is volledig vanuit eigen middelen gefinancierd. Daarnaast werd de financiële positie positief beïnvloed door de verkoop van de deelneming in Lagerweij Lunteren B.V. Tegenvallende marges in de Nederlandse veehouderij, stevige investeringen op de veehouderijbedrijven om zich klaar te maken voor de toekomst en een veranderende houding van de banken geven veel druk op de liquiditeitsposities bij onze leden/afnemers. De voercoöperatie Arkervaart-BramecoZon ziet dit terug in het betalingsgedrag van haar leden/afnemers.

11

Leverancierskrediet is voor ondernemers geen structurele oplossing voor liquiditeitstekorten. Een goede financiële- en liquiditeitsplanning op het veehouderijbedrijf is een vereiste om boer te zijn en boer te blijven. ABZ Diervoeding voert een terughoudend beleid ten aanzien van het verstrekken van leverancierskrediet. Veranderende markten resulteren in een verzakelijking van de verhouding tussen leverancier en afnemer – coöperatie en lid. De investeringen in machines, installaties en vervoersmiddelen lagen in 2014 fors boven het gemiddelde afschrijvingsniveau. Investeringen in de mengvoederindustrie gaan vaak met grotere projecten ineens, waardoor de verdeling per jaar niet altijd evenredig is. Ook voor de komende jaren staan er forse investeringen in onze fabrieken gepland. De financiële positie van de coöperatie is gezond. Zoals blijkt uit de kerncijfers, gepresenteerd elders in dit verslag, beschikt ABZ Diervoeding over voldoende middelen om aan haar lopende en verwachte betalingsverplichtingen te kunnen voldoen. In afwachting van beoogde diepte-investeringen heeft de coöperatie er bewust voor gekozen de liquide middelen zo veilig mogelijk te beheren. In het treasurybeleid is vastgelegd dat de liquide middelen worden uitgezet op spaarrekeningen en deposito’s bij Nederlandse banken.

Risicomanagement De coöperatie onderkent een vijftal belangrijke risico’s. Een belangrijk risico is het aankopen en ontvangen van grondstoffen die gecontamineerd zijn met ongewenste stoffen. Deelname aan het kwaliteitsprogramma SecureFeed, strenge producten leveranciersselectie en goede ingangscontrole beheersen dit risico. Goede kennis, monitoring en het delen van informatie zijn essentieel om kwaliteitsborgingsprogramma’s goed te laten functioneren. Wellicht is het allerbelangrijkst dat een ieder die werkzaam is in de voedselketen de juiste mindset heeft om iedere dag veilig voedsel zonder enig risico te produceren. Een tweede risico is de volatiliteit van grondstofmarkten. Prijsschommelingen vanuit inkoop grondstoffen altijd kunnen doorberekenen in de mengvoederprijzen, is geen vanzelfsprekendheid. Ons ERP-systeem (Enterprise Resource Planning) is ingericht om prijseffecten goed te kunnen monitoren. Een deel van het eigen

12

vermogen is bestemd als bestemmingsreserve voor uitzonderlijke prijs- en marktrisico’s. Een derde risico is het zogenaamde kredietrisico. Dit risico kan zich voordoen als contractpartijen van onze coöperatie, zoals leveranciers of afnemers, hun contractuele verplichtingen niet nakomen. Zorgvuldigheid bij het aangaan van nieuwe relaties bij zowel de aankoop als verkoop is hierbij van belang. Vanuit het senior management wordt hier voortdurend op gecoacht. Het kredietrisico bij bestaande contractpartijen heeft in 2014 veel aandacht gehad. Als vierde benoemen wij als risico, de gevolgen die dierziektes en de gekozen aanpak van de bestrijding kunnen hebben voor het volume mengvoeders wat wij jaarlijks kunnen afzetten naar onze leden/afnemers. Dit externe risico wordt beperkt door de beschikking over meerdere locaties, waarbij er een uniformiteit is in wagenpark, belading en productietechnieken. Daarnaast zijn er goede afspraken met collega-mengvoederproducenten. Tevens is het van belang te noemen dat er een goede spreiding is van de afzet over de verschillende sectoren en regio’s binnen onze coöperatie. Tenslotte benoemen wij het risico van brand in één van onze productiebedrijven. Bovengenoemde mogelijkheden voor productie-uitwisseling zijn ook hiervoor geregeld. Daarnaast zijn de drie grootste locaties, Nijkerk, Eindhoven en Markelo, uitgerust met branddetectie en -beveiligingssystemen. Alle fabrieken voldoen aan de geëiste ATEX-normen ter preventie van stofexplosies. Periodiek worden de preventieve voorzieningen ter voorkoming van brand getoetst door experts namens onze verzekeraars.

Groepsstructuur en deelnemingen De juridische structuur van ABZ Diervoeding bestaat uit een groep, waarvan Coöperatie Arkervaart-BramecoZon U.A. het groepshoofd is. Tot deze groep behoren de groepsmaatschappijen Welkoop Midden-Brabant B.V. en Sikma Veevoeders B.V. Een volledige lijst van groepsmaatschappijen vindt u op pagina 34. Daarnaast participeert de coöperatie in de niet tot de groep behorende vennootschap Schothorst Feed Research B.V. te Lelystad (3,70%-belang). In de deelneming Welkoop Midden-Brabant B.V. is de exploitatie ondergebracht van drie Welkoopwinkels, die gevestigd zijn in Moergestel, Middelbeers en Udenhout. De winkels zijn in 2014 vanuit de franchise formule AgriRetail

omgebouwd van de naam Boerenbond naar Welkoop. De naam Boerenbond wordt binnen AgriRetail niet meer gebruikt. Wij hebben de naamgeving van onze winkels en de B.V. waarin wij de winkels exploiteren daarop aangepast. In 2014 hebben de winkels het wederom niet gemakkelijk gehad. In de hele retailmarkt in Nederland zien wij de economische crisis doorwerken. Vanuit het economische perspectief werd het personeelsbestand van de winkels met twee FTE ingekrompen. In 2014 is het minderheidsbelang verkocht in Lagerweij Lunteren B.V. te Lunteren. Lagerweij Lunteren B.V. omvat een kuikenbroederij en een vleeskuikenintegratie. ABZ Diervoeding heeft een goede samenwerking met Lagerweij in de vleespluimveehouderij, in het bijzonder in de opfok van vleeskuikenouderdieren. Deze samenwerking wordt naar de toekomst toe gecontinueerd. Onze deelneming Schothorst Feed Research B.V. te Lelystad is een onafhankelijk onderzoeksinstituut voor de diervoederindustrie. SFR ondersteunt ons met kennis over grondstoffen, toevoegingen, nutriëntbehoeften en de relatie tussen voeding en gezondheid. ABZ Diervoeding is ‘hofleverancier’ bij De Schothorst voor zowel de reguliere voeders als de voeders voor proefdoeleinden.

Medewerkers Door onze medewerkers is in 2014 stevig doorgewerkt aan het bouwen van één nieuwe professionele organisatie. De nieuwe collega’s van onze locatie Stroobos werden met open armen ontvangen in onze organisatie. 2014 stond in het kader van het bouwen aan één cultuur in onze organisatie, waarbij de regionale sausjes ons bedrijf extra kleur geven. De ondernemingsraad (OR) vertegenwoordigt de medewerkers van ABZ Diervoeding. Ondernemingsraad en directie hebben in 2014 samen gebouwd aan een solide toekomst voor de nieuwe onderneming. Belangrijkste thema was het komen tot een toekomstbestendig pakket van arbeidsvoorwaarden. Het aantal medewerkers is op basis van FTE’s in 2014 bij ABZ Diervoeding met drie FTE gedaald. In de buitendienst hadden wij gemiddeld over het jaar twee vacatures open staan. Het personeelsbestand van de winkels (Welkoop Midden-Brabant B.V.) werd met twee FTE ingekrompen. Door de overname van Sikma Veevoeders werden er 19 FTE’s aan onze organisatie toegevoegd. Het totale personeelsbestand is met 14 FTE gestegen. Voor 2015 worden geen belangrijke wijzigingen in omvang en samenstelling van het personeelsbestand verwacht.

13

Onze medewerkers zijn erg betrokken. Dit vertaalt zich onder andere in een veelal langdurig dienstverband. Elk jaar worden onze medewerkers in bijeenkomsten en (werk)overleg geïnformeerd over de ontwikkelingen bij de coöperatie. Regelmatig wordt er gesproken over hoe wij samen beter, efficiënter en effectiever de werkzaamheden kunnen verrichten. Voor zover mogelijk en noodzakelijk bezochten medewerkers cursussen en trainingen. Jaarlijks bieden wij een aantal WO, HBO en MBO-studenten afstudeer- en stageplaatsen aan. Wij vinden het belangrijk jonge mensen in en om onze organisatie te hebben. Zij moeten de kans krijgen om ervaring op te doen en wij moeten ons door hen laten inspireren. Wij zijn dankbaar voor de getoonde inzet van onze medewerkers, ieder op zijn eigen plek.

PR & Communicatie In 2014 werd onze nieuwe slogan ‘Voer voor vooruitgang’ gelanceerd. Een no-nonsens slogan, die precies aangeeft waar het bij ABZ Diervoeding om draait. Goed voer en advies, waarmee wij onze leden/afnemers vooruit helpen. Elke twee maanden werden de leden in 2014 door middel van onze uitgave ABZ Nieuws geïnformeerd. In het ABZ Nieuws werden de leden geïnformeerd over de ontwikkelingen bij de coöperatie en werden met sectorgerichte artikelen bijgestaan in hun bedrijfsvoering. Daarnaast werden de leden regelmatig geïnformeerd door middel van mailings over actualiteiten. Het gebruik van onze website en de beschikbare hoeveelheid informatie nam in 2014 verder toe. ABZ Diervoeding adverteerde in 2014 in sectorgerichte bladen ter ondersteuning van haar naamsbekendheid. In de acquisitie zien wij dat onze naamsbekendheid snel toe is genomen. In 2014 werden voor de sectoren rundvee, varkens en pluimvee verschillende bijeenkomsten georganiseerd. Voor alle leden was er de gelegenheid om één of meerdere bijeenkomsten bij te wonen. Daarnaast waren wij aanwezig op een aantal open dagen die door klanten van ons georganiseerd werden ter gelegenheid van de opening van een nieuwe stal. Onze deelname aan de verschillende agrarische beurzen was weer succesvol. Op de beurzen in Noord Nederland stonden wij zowel met het merk Sikma Veevoeders als ABZ Diervoeding.

14

Grondstoffenmarkt en mengvoederprijzen Het afgelopen jaar kenmerkt zich door een forse prijsval in de granen. Het begon met een winter die geen winter was, waardoor het voorjaar al vroeg begon. Dit gecombineerd met een geringe vraag had een prijsdaling medio januari tot gevolg. Door zeer hoge exportcijfers en de almaar toenemende spanningen tussen Rusland en Oekraïne als gevolg van de annexatie door Rusland van de Krim, heeft de markt medio februari de trend omhoog weer opgepakt. Vanaf mei zijn de prijzen opnieuw onder druk komen te staan. Mooi groeizaam weer met een uitstekende oogstverwachting lagen hieraan ten grondslag. De nieuwe oogsten werden op twee tot drie weken eerder ingeschat dan normaal. Dit bleek te positief, uiteindelijk werd er toch zeven tot tien dagen eerder begonnen met oogsten. Door de zeer goede oogsten, de grote hoeveelheid aan voertarwe in met name Frankrijk en de zeer goede conditie van de gewassen in de Verenigde Staten daalden de dagprijzen naar een dieptepunt van onder de €150,00 per ton medio september. Door deze lage prijsniveaus voelden akkerbouwers zich niet gemotiveerd tot verkopen wat resulteerde in een vraag gestuurde markt. Dit samenvoegend bij de grote exporten, zwakke Euro, instappende fondsen in de agrocommodities en exportbeperkingen van Rusland maakte dat de markten het jaar op hogere niveaus afsloot. De eerder genoemde zwakke Euro bleef de eerste helft van het jaar redelijk stabiel op niveau schommelend rond de 1.375. Vanaf juli is de Euro echter in een glijdende schaal naar beneden gekomen tot een niveau van 1.215 eind december, een daling van 12 procent. Ten grondslag hieraan lagen met name de betere economische prestatie van de Verenigde Staten en het uiteenlopende monetaire beleid op beide continenten. De sterke daling van de Euro heeft tot gevolg gehad dat de soyaschrootprijzen in Euro’s maar matig wilden dalen. Ter vergelijk; de dagnotering soyabonen op de Chicago Board Of Trade daalde van $12,87 naar $9,84. Begin van het jaar werd nog gekenmerkt door krapte tussen de oogsten van Noord Amerika en Zuid Amerika. In de loop van het jaar werd met het vooruitzicht van goede en daarna ook gerealiseerde oogsten de balans ruimer. Vanwege het beperkte aanbod van soyabonen in de Verenigde Staten voor de crushfabrieken liepen de prijzen voor soyaschroot eind van het jaar weer enigszins op. De nevenstaande grafieken en tabel geven een weergave van het prijsverloop in 2014.

Grafiek 1 Eiwit dagprijzen franko Midden-Nederland

Grafiek 2 Graan dagprijzen franko Midden-Nederland

15

Tabel 1: Notering prijzen mengvoedergrondstoffen

januari 2014 (per 100 kg)

december 2014 (per 100 kg)

Granen Maïs Tarwe Gerst

€ 19,20 € 21,00 € 19,60

€ 17,60 € 19,30 € 18,40

Eiwitrijke grondstoffen Raapzaadschroot Zonnepitschroot (HP) Braziliaans soyaschroot (HP) Argentijns soyaschroot (HP) Soyaschroot 44 (LP)

€ € € € €

€ € € € €

Vetten en oliën Soyaolie Palmolie

€ 71,00 € 69,25

€ 68,50 € 61,50

Overige grondstoffen Tarwegries Bietenpulp Soyahullen Palmpitschilfers

€ € € €

€ € € €

Grondstof

Omdat wij altijd een deel van de grondstoffen vooruit moeten plannen en soms op termijn inkopen, kan het voorkomen dat er een kleine vertraging in de daling of stijging van onze mengvoederprijzen zit. Wij streven ernaar om ondanks de sterk fluctuerende grondstofmarkten jaarrond een zo scherp mogelijke mengvoederprijs door te berekenen aan onze leden. Dit op een heldere, transparante manier zoals u van een coöperatie mag verwachten.

Productie & Expeditie ABZ Diervoeding beschikt over uitstekende productiefaciliteiten. De fabrieken zijn goed ingericht, modern en efficiënt en liggen strategisch uitermate goed om onze volumes naar de toekomst verder uit te breiden. De fabrieken hebben in 2014 goed gepresteerd. De voeders werden efficiënt geproduceerd en de gehaalde capaciteiten waren prima. Wij blijven in de fabrieken investeren om marktontwikkelingen door te vertalen in onze voerprogramma’s en bijbehorende techniek. Er liggen voor de komende jaren flinke investeringsplannen om in alle regio’s dezelfde kwaliteit voeders aan te bieden. Onze fabrieken worden verder geoptimaliseerd aan een veranderende vraag vanuit de markt. De mengvoeders voor de toekomst worden geconcentreerder en bevatten

16

25,50 25,30 45,70 42,90 40,00

16,80 23,50 17,90 17,60

24,00 25,00 43,10 40,60 39,50

14,90 15,20 14,60 12,70

meer specifieke componenten zoals vitaminen, mineralen en vloeistoffen. In Nijkerk werd in 2014 een extra premixblok in gebruik genomen. Dit resulteert in lagere aanvoerkosten van premixen en mineralen, maar ook een verlaging van de werkdruk voor de operators. In Eindhoven werd in 2014 de perserij gemoderniseerd. Daarnaast is het mogelijk gemaakt om op alle perslijnen meerdere vloeibare enzymen te kunnen doseren. Hierdoor kunnen wij voor elke diercategorie de optimale mix van enzymen inzetten. Daarnaast was 2014 vooral een jaar van plannen maken voor 2015. Voor 2015 staan twee grote projecten op stapel, de bouw van een walsenlijn en de inrichting van een vloeistoffenpark. In Markelo werd een nieuw mineralenblok in gebruik genomen. Daarnaast werd een groot deel van de nieuwe automatisering in gebruik genomen. Dit is een meerjarenproject wat bewust in verschillende fases wordt uitgevoerd. In 2014 zijn wij weer meer pluimveevoeders in Markelo gaan produceren. Hierdoor kunnen wij binnen de coöperatie transportkilometers beperken.

De rundveevoederfabriek in Stroobos (Friesland), die door de overname van Sikma Veevoeders is verkregen, is een welkome aanvulling in onze ambitie om een goede landelijke dekking te hebben. De fabriek is voor Nederlandse begrippen een relatief jonge fabriek die uitstekend gelegen is aan groot vaarwater, midden in het Noordelijke rundveehouderijgebied. Onze fabriek in Leusden is ingericht voor de productie van proefvoeders en specialiteiten voor jonge dieren. Daarnaast wordt Leusden regelmatig ingezet voor (interne) opleiding in een aantal facetten van de productie van diervoeders. Vakmanschap en delen van kennis is van belang en het is prettig om hiervoor intern faciliteiten te hebben. In 2014 is een grote stap gezet in het automatiseren van het productieproces. In 2013 heeft er een strategische oriëntatie met betrekking tot de fabriek in Udenhout plaatsgevonden. Dit heeft ertoe geleid dat besloten is in het voorjaar van 2014 de productie in deze fabriek op te schorten. De productie van ecologische voeders wordt naar volle tevredenheid uitbesteed aan coöperatie “De Eendracht” te Rouveen. Met behulp van

slimme automatisering beheren onze eigen nutritionisten onze receptuur te Rouveen. Hierdoor kunnen wij een unieke kwaliteit leveren voor de ecologische sector, volledig volgens eigen inzicht. De expeditie werkzaamheden verliepen goed in 2014. Door inzet van goed materieel en gemotiveerde medewerkers werden de kosten hier beheersbaar gehouden. Er werden twee 34 tonner opleggers in gebruik genomen ter vervanging van drie 26 tonner bulkopleggers. Daarnaast werden er zes trekkers vervangen.

Kwaliteit, Arbo en Milieu In 2014 werden alle kwaliteitsborgingsprogramma’s ge-audit. Verschillende keren werden onze fabrieken bezocht door onafhankelijke auditoren. Alle certificaten werden verlengd (GMP+, Voederwaarde.nl, KAT en Tesco). Wij scoorden in alle programma’s goed tot zeer goed.

17

De ontwikkelingen van GMP+ gaan door, richtlijnen worden ge-update naar de standaarden van de huidige markt en wereldwijd gaan steeds meer bedrijven deelnemen aan het GMP+ Feed Certification scheme. Het Certification scheme bestaat uit twee modules; de GMP FSA (Feed Safety Assurance) en daarnaast de GMP FRA (Feed Responsibility Assurance). De laatste module is sterk in opkomst. In deze module wordt er vooral gekeken naar én hoe een bedrijf verantwoord diervoeders kan produceren. ABZ Diervoeding heeft in 2014 stappen ondernomen om de organisatie klaar te maken om zich voor beide modules te laten certificeren.

18

Jaarlijks is er met provincies en lokale overheden constructief overleg met betrekking tot onze milieuvergunning. Voor alle locaties is een goede vergunning aanwezig of in aanvraag.

Duurzaamheid Binnen onze onderneming is er veel aandacht voor het thema maatschappelijk verantwoord ondernemen. Als er gesproken wordt over maatschappelijk verantwoord ondernemen, wordt vaak de term People, Planet, Profit gebruikt. Dit staat ook bij ABZ Diervoeding centraal. Door de ligging in Nijkerk, Eindhoven en Stroobos direct aan vaarwater, wordt een groot deel van de grondstoffen duurzaam per binnenvaartschip aangevoerd.

Middels het auditprogramma van TRUST FEED hebben wij diverse grondstoffenleveranciers bezocht, daarnaast waren wij actief binnen de werkgroep productbeoordeling. Per 1 januari 2015 is TRUSTFEED samengegaan met de kwaliteitsinitiatieven KKC (Keten Kwaliteit Controle) en CBV (Collectief Bemonsteringsplan Voedermiddelen) vanuit de Hisfa (de Nederlandse Vereniging van Handelaren in Stro, Fourages en Aanverwante Producten). Hieruit is de nieuwe organisatie SecureFeed ontstaan. Deze nieuwe organisatie staat voor de borging van de voedselveiligheid van diervoeders. Deelnemers aan SecureFeed leveren voedermiddelen, mengvoeders en toevoegingsmiddelen rechtstreeks aan veehouders.

Bijzonder is te noemen dat in vijf jaar tijd het aandeel grondstoffen wat in Eindhoven per schip wordt aangevoerd, gestegen is van een kleine vijf procent naar ruim 37 procent van het volume. Dit is onder andere mogelijk door de centrale logistieke planning van de fabrieken binnen ABZ Diervoeding en de verbetering van de Brabantse vaarwegen. Wij nemen deel in de stichting BERZOB. BERZOB staat voor Bereikbaarheid Zuidoost-Brabant over water. Deze stichting heeft zich gecommitteerd om circa 700 vrachtwagens per dag van de weg af te halen. Dit als tegenprestatie voor de overheid die diverse verbeteringen heeft aangebracht binnen de Brabantse kanalen, waardoor een optimale benutting ervan mogelijk is. De langetermijnvisie van de stichting is om de capaciteit van de Zuid Willemsvaart en het Wilhelmina kanaal tot aan het Beatrixkanaal te vergroten tot klasse IV-schepen (maximaal 1.500 ton). Hierdoor zal Eindhoven, weliswaar met beperkingen, ook bereikbaar worden voor grotere schepen.

Naast alle mogelijke manieren om de kwaliteit van onze voeders te borgen vinden wij het ook belangrijk dat onze leden/afnemers tevreden zijn over onze prestaties en services. Daarom hebben wij in 2014 een klanttevredenheidsonderzoek uitgevoerd onder klanten in de rundveesector. Voor komend jaar zullen wij weer één van de sectoren vragen om hun coöperatie kritisch te beoordelen.

Om kosten laag te houden rijden wij een relatief jong wagenpark, wat intensief gebruikt wordt. In 2014 zijn alle trekkers aangeschaft met Euro 6 motoren. Ook de personenauto’s die wij aanschaffen worden voorzien van dieselmotoren met een lager brandstofverbruik en een lagere emissie-uitstoot. In 2014 is een goede invulling gegeven aan de doelstelling om het aantal lege kilometers dat wij rijden te beperken.

In 2013 hebben wij een aanzet gedaan in het uitvoeren van de nieuw opgezette Risico Inventarisatie en Evaluatie (RIE). Dit was de basis om in 2014 te kunnen beginnen met een Arbo-project. In het komende jaar zal actief aan dit project worden verder gewerkt.

Onze nutritionisten slagen er steeds weer in specifieke reststromen uit de voedingsmiddelenindustrie te verwaarden in onze voeders. Iets waar de Nederlandse mengvoederindustrie een deel van haar kracht aan ontleend en trots op mag zijn.

In de fabrieken is in het kader van duurzaamheid het belangrijkste thema energiebesparing. De fabriek in Nijkerk, Eindhoven en Markelo zijn geheel in kaart gebracht ten behoeve van de meerjarenafspraak met betrekking tot energiebesparing (MJA3). Door het opstellen een Energie Efficiency Plan hebben wij inzicht in de energetische situatie en de besparingsopties. Wij vinden het belangrijk om steeds bewuster en energie-efficiënt diervoeders te produceren met het oog op een duurzame toekomst. Voederkwaliteit staat voorop en dat blijft zo. Door de inzet van bijvoorbeeld walsen in plaats van hamermolens realiseren wij besparingen daar waar mogelijk.

Nutritie & Innovatie Binnen de afdeling Nutritie & Innovatie is in 2014 weer hard gewerkt om de puntjes op de ‘i’ te zetten. Voor alle sectoren streven wij naar kwalitatief hoogwaardige voeders die zich onderscheiden door prestaties in de stal. Diervoeders die gericht zijn op bovengemiddelde prestaties zijn niet in eerste aanschouw de voordeligste voeders, maar leveren zowel bij de afdeling Nutritie & Innovatie, alsook bij de veehouders het meest technische en financiële resultaat en dus voldoening.

Goed voer maken vereist een goed samenspel tussen de veehouder, onze sectorspecialisten in de stal, de afdeling Nutritie & Innovatie, onderzoek en productie. Dit samenspel loopt zeer goed, waardoor wij terug kunnen kijken op een nutritioneel mooi jaar met mooie nieuwe ontwikkelingen in voer, voertechnologie en toepassing in de praktijk.

Innovatie & onderzoek Door het wegvallen van het Productschap Diervoeder is een deel van het fundamentele collectieve voedingsonderzoek in Nederland opnieuw georganiseerd. Door samenwerking tussen de verschillende spelers binnen de veehouderij zijn nieuwe initiatieven opgestart die ervoor zorgen dat een deel van het fundamentele onderzoek dat voorheen vanuit het Productschap Diervoeder werd geïnitieerd een doorstart krijgt. Om hierin aan te sluiten bij het topsectorenbeleid is de Vereniging Diervoederonderzoek Nederland opgericht, waar ABZ Diervoeding ook in deelneemt. Naast onderzoek was er binnen het Productschap Diervoeder veel aandacht voor voederwaarding. Er werd onderzoek gedaan naar voederwaarderingsystemen, de bekende CVB tabellenboeken

19

en CVB veevoedertabel werden uitgegeven, en een aantal andere voederwaardering gerelateerde activiteiten werden verzorgd. Deze activiteiten zijn ondergebracht in een project dat draait onder verantwoordelijkheid van de nieuw opgerichte Federatie Nederlandse Diervoederketen. ABZ Diervoeding is actief in de technische commissie van de CVB (nieuwe stijl).

Pluimvee (leg) Het in 2013 geïntroduceerde assortiment legvoeders heeft zich goed bewezen in 2014. Legpluimveehouders draaien makkelijk met voer van ABZ Diervoeding. Dat is belangrijk, zeker in tijden dat de marges klein blijven. ABZ Diervoeding heeft in het afgelopen jaar vastgehouden aan haar beleid om kwalitatief hoogwaardige voeders te leveren. Hierdoor staat het assortiment en kunnen legpluimveehouders met vertrouwen onze voeders inzetten. Door de genetische vooruitgang welke de fokkerijorganisaties structureel realiseren, worden leghennen steeds ouder. In 2014 heeft ABZ Diervoeding daarom geïnvesteerd in de ontwikkeling van een speciaal voer voor leghennen ouder dan 80 weken. Dit voer wordt in 2015 in de markt geïntroduceerd. ABZ Diervoeding investeert ook in kennisontwikkeling op het gebied van het houden van hennen. Over enkele jaren zullen in Nederland alleen nog leghennen met een volledig intacte snavel worden gehouden. Voor legpluimveehouders geeft dit een extra uitdaging. Inmiddels hebben meerdere leden van ABZ Diervoeding ervaring opgedaan met het houden van hennen met een onbehandelde snavel. Door onder andere extra investeringen te doen in kwaliteit van voer blijkt dat het mogelijk is onbehandelde dieren te houden in de gangbare legpluimveehouderij. Het blijft wel een enorme uitdaging! In de biologische pluimveehouderij is hier al jaren ervaring mee, er wordt veel van de in die sector opgedane kennis toegepast in de gangbare houderij. In de EKO-legsector is de samenwerking met coöperatie “De Eendracht” in 2014 goed verlopen. ABZ Diervoeding laat bij “De Eendracht” een aanzienlijke hoeveelheid biologische pluimveevoeders produceren. De afzet van aanvullende voeders is in 2014 verder toegenomen. De grote hoeveelheid kennis die de sectorspecialisten en nutritionisten hierin hebben opgebouwd, geeft vertrouwen voor de toekomst. ABZ Diervoeding is dé partner voor

20

legpluimveehouders die zelf grote hoeveelheden enkelvoudige grondstoffen willen verwerken.

Pluimvee (vlees) Voor de vleessector zijn, naast eenden en kalkoenen, voor ons zowel de vleeskuikens als de vleeskuikenmoederdieren van belang. Vanuit de contacten met de fokkerijorganisaties, onderzoek en de resultaten in het veld worden de voerprogramma’s continue bijgesteld en geëvalueerd. Bij de vleeskuikenouderdieren heeft dit geleid tot een aantal kleine aanpassingen in de voerconcepten om de diergezondheid en het technische resultaat vanuit de voeding nog meer te waarborgen. Ook zijn er op de al reeds bestaande aparte voerlijnen voor de verschillende rassen nu variaties ontwikkeld voor de verschillende huisvestingsystemen die men in de praktijk tegenkomt. Bij de vleeskuikens zijn wij afgelopen jaar binnen ABZ Diervoeding intensief aan de slag gegaan om de vleeskuikensector een impuls te geven. Hierbij hebben wij goed geluisterd naar onze klanten waar verbeteringen in het voerprogramma gewenst waren. Door goed contact tussen pluimveehouders, pluimveespecialisten, nutritionisten en procesoperators hebben wij slagen kunnen maken in de voerkwaliteit waarvan wij in 2015 de vruchten verwachten te plukken. Binnen onze eendenvoeders is het assortiment gereorganiseerd. Met name in het foktoomvoerprogramma zijn duidelijke lijnen doorgevoerd, waardoor makkelijker gestuurd kan worden op eigewicht en leeftijd. Tevens is de vitaminering tegen het licht gehouden en is er gewerkt aan de productie-instellingen om een constante goede korrelkwaliteit te waarborgen.

Varkens Na de inspanningen in 2013 om een nieuw varkensvoerassortiment te ontwikkelen, hebben wij hier in 2014 de vruchten van kunnen plukken. De verschillende voeders binnen het assortiment zijn daarbij zorgvuldig ingezet om nauw aan te sluiten bij de behoefte van de verschillende genetica en seksen op het juiste moment. Dat dit bij vleesvarkens belangrijk is, spreekt voor zich. Voor de zeugenhouderij is de ABZ Uierscan ontwikkeld, welke een prachtige tool vormt voor de ontwikkeling van een optimale voerstrategie. Wat betreft biggen blijft de focus op het afleveren van een nog betere kwaliteit big. Darmgezondheid speelt hierbij een heel belangrijk punt. Naast grondstofkeuze zien wij dat de maalfijnheid van grondstoffen belangrijk is om dierge-

zondheid te ondersteunen. Momenteel wordt hier ook volop onderzoek naar gedaan dat wij graag in de praktijk brengen. Een trend die nog steeds doorzet, is dat steeds meer klanten interesse krijgen om met droge en/of natte bijproducten te gaan werken, aangevuld met klantspecifieke aanvullende voeders. Dit maatwerk leveren wij graag en daarbij zijn wij erg blij met de korte lijnen tussen nutritie en buitendienst. Ook op dit gebied willen wij ervoor zorgen dat de voeding op uw bedrijf zo optimaal mogelijk is.

Melkvee In de melkveevoeding waren op nutritioneel vlak de peilen al op 2015 gericht. Nagedacht is hoe wij het melkvee op een gezonde hoogwaardige manier moeten voeren na het quotumtijdperk. Het Structo voeren is hierin een centraal thema geworden. Het vervangen van een deel van het ruwvoer met krachtvoeders is een manier om met weinig arbeid grote groepen dieren te voeren. Het positieve effect op de energiebalans en daarmee gezondheid en productie is een bijkomend voordeel. Het Structo voersysteem is daarom ook doorgetrokken in verschillende voerlijnen, vanaf kalverruwvoerbrokken en structo-juniorbrokken voor het jongvee tot

structobrokken voor melkvee en droge koeien. Ook hierbij is er weer veel ervaring opgedaan over hoe verschillende grondstoffen binnen de structovoeders ingezet kunnen worden, zodat wij nog meer grip op de resultaten krijgen, zowel qua productie als kostprijs. In 2014 zijn de standaard voerconcepten voor jongvee en droogstand doorontwikkeld, zodat voor ieder bedrijf een geschikte aanpak op de plank ligt. Hiermee kan het fundament gelegd worden voor een duurzame koe die veel lactaties mee kan met een hoge productie. Duurzaamheid van de veestapel is essentieel voor een efficiënte melkproductie. Vanwege het antibioticabeleid is er een verscherpte focus komen te liggen op de voeding rondom het droogzetten. Diverse toevoegingen die gebruikt worden om de weerstand en de immuniteit te ondersteunen zijn onder de loep genomen. Ook hier blijkt veel (commercieel) kaf tussen het koren te zitten en wondermiddelen blijken nog steeds niet te bestaan.

Geiten Op nutritioneel gebied zijn er bij de geitenvoeders weinig wijzigingen doorgevoerd. Het pakket

21

geitenvoeders blijkt voor goede resultaten te zorgen in de markt. Het is dan ook vooral de fine tuning en samenspel tussen buitendienst en nutritie die het resultaat brengt.

Vleesvee Bij de vleesveevoeders is de lijn van afgelopen jaar doorgezet. Qua resultaten kunnen wij ons onderscheiden in de markt met een luxe voerpakket. Door samenwerking met een aantal vooraanstaande partijen in de markt hebben wij de voerpakketten verder kunnen door ontwikkelen.

VoederWaarde.nl Kwaliteit blijft een speerpunt, waar wij veel aandacht aan besteden! Zo zijn de nieuwste inzichten in voederwaardering verwerkt in onze optimalisatieprogramma’s. Wij blijven dit transparant communiceren met onze leden/afnemers, onder andere door deelname aan het initiatief VoederWaarde.nl.

Technische resultaten Kengetallen zijn leidend bij onze advisering aan u als veehouder. Bij structurele krappe marges is het van belang deze goed te berekenen. Helaas blijkt nogal eens dat de betrouwbaarheid van de cijfers een probleem is. Voor de meeste diercategorieën hebben wij goede cijfers beschikbaar. In 2014 hebben wij gestaag doorgewerkt aan het promoten van goede managementsystemen op het veehouderijbedrijf.

Verkoop, marketing en advisering ABZ Diervoeding heeft de doelstelling kwaliteitsvoeders te leveren voor een eerlijke prijs, die bij uw dieren tot goede resultaten leiden. Het is onze uitdaging daarin met u, voor uw bedrijf het beste te kiezen. De keuze van inzet van voeders is sterk afhankelijk van de productiedoelen die u als veehouder nastreeft en hoe de voersystemen functioneren. Onze buitendienst is dagelijks met u in overleg om onze kwaliteitsvoeders tot waarde te laten komen. Een brede en intensieve begeleiding is daarbij noodzakelijk en wordt door velen van u gewaardeerd. Hiernaast worden per sector de marktontwikkelingen in 2014 beschreven.

22

2014 was wat betreft de afzet van pluimveevoeders een succesvol jaar. De afzet van pluimveevoeders steeg met een kleine 4,5 procent. Op de kalkoenenhouderij na, steeg de afzet in alle deelsectoren. Dit is een prima resultaat. Op basis van de geschatte dieraantallen in Nederland in 2015 lijkt het landelijk gemiddelde aandeel voor pluimveevoeders tussen 1 en 2 procent gestegen te zijn. Op 15 november werd in Nederland de eerste uitbraak van Hoog Pathogene Aviaire Influenza gemeld (HPAI), oftewel de vogelgriep. Vanaf dat moment verkeerde de pluimveehouderij in een opperste staat van paraatheid. De onzekerheid nam toe en zou pas begin 2015 wederkeren. De financiële schade wordt voor de gehele sector begroot op € 50 miljoen. De schade als gevolg van export restricties zijn moeilijk in te schatten en zullen de financiële schade nog groter maken. De meeste pluimveehouders hebben beperkte financiële schade geleden. Echter dit geldt niet voor de vleeskuikenouderdierensector. Zij hebben door het niet in kunnen leggen van broedeieren forse financiële schade opgelopen, die maar deels gecompenseerd wordt. De leghennenhouderij beleefde wederom een jaar met lage rendementen. Eerdere voorspellingen over een “kostprijs plus” niveau voor de scharrelhennen lijken hiermee uit te komen. De gemiddelde eiernotering (NOP Scharrel) kwam op hetzelfde niveau uit als in 2013. De lagere voerprijs in 2014 gaf iets meer lucht. Echter ruimte voor verlichting van de financiële druk op de legbedrijven is er nauwelijks. De leghennenstapel steeg licht met 0,3 procent naar 34,8 miljoen hennen. ABZ Diervoeding heeft in 2014 een aantal duidelijke strategische keuzes gemaakt als het gaat om de leghennenhouderij. Er is onder andere ingestoken op aanvullend voer naast losse grondstoffen. Inmiddels krijgt één op de drie hennen die van ABZ Diervoeding gevoerd worden, aanvullende voeders. Hiermee kunnen pluimveehouders, afhankelijk van hun bedrijfsopzet en marktomstandigheden, besparen op voerkosten. ABZ Diervoeding begeleidt haar klanten bij deze transformatie. Naast aanvullend voer ziet ABZ Diervoeding duidelijk de trend naar het langer aanhouden van leghennen. Gemiddeld worden leghennen elk jaar een week langer gehouden, wat betekent dat er geschakeld moet worden op vitaliteit en ei-kwaliteit.

Daarnaast zet ABZ Diervoeding in op voer voor onbehandelde hennen. De afzet van opfok- en ouderdierenvoer voor leghennen is in 2014 weer verder toegenomen. De focus op kwaliteit ligt hieraan ten grondslag en wordt door broederijen en opfokorganisaties gewaardeerd en vertaald in een steeds groter wordende voerafname. 2014 was voor de vermeerderingssector een goed jaar. De resultaten bij ABZ Diervoeding waren goed en zijn voor diverse, nog niet van ABZ Diervoeding voerende, vermeerderaars aanleiding geweest om de samenwerking met ABZ Diervoeding op te starten. Inmiddels worden ruim 1,3 miljoen vleeskuikenouderdieren gevoerd van ABZ Diervoeding. Afgelopen jaar is het voerassortiment voor de vleeskuikenouderdieren uitgebreid met een assortiment voor de “veranda-bedrijven”. Dit naar aanleiding van ervaringen op de bedrijven en in samenspraak met de fokkerijorganisaties. De afzet van opgefokte vleeskuikenouderdieren nam toe tot een kleine 500.000 opfokhennen in 2014.

vleeskuikenvoer namen weliswaar toe, maar dit ging gepaard met een wisselende verschijningsvorm van het eindproduct. Hier is gedurende het jaar hard aan gewerkt, met als resultaat dat het eind 2014 nagenoeg stabiel was. De technische resultaten zijn verder verbeterd in 2014. Zo daalde de voerconversie met gemiddeld 4 punten en komt de gemiddelde voederconversie bij 1.500 gram over alle koppels op 1,25. De vleeskuikenstapel nam in 2014 fors toe. Een stijging ten opzichte van 2013 met 6,3 procent leidde tot een vleeskuikenstapel van 47 miljoen vleeskuikens. ABZ Diervoeding heeft in 2014 de kans gekregen een vleeskuiken-praktijk-proefbedrijf aan zich te binden. Hier worden in het concept van de Kip van Morgen ervaringen opgedaan met het voerassortiment. In de kalkoenenhouderij neemt het aantal bedrijven niet toe. De verdiensten waren goed, mits technisch goed gedraaid en vrij van dierziekten. Vooral het laatste blijft een zorg. De incidentele uitbraken van Blackhead hangen als het zwaard van Damocles boven de kalkoenenhouderij.

Wat betreft de vleeskuikenhouderij had ABZ Diervoeding een turbulent jaar. De volumes

23

De voerafzet in de eendenhouderij is in 2014 weer verder toegenomen. De resultaten die zowel de mesters als vermeerderaars behalen met voer van ABZ Diervoeding zijn prima te noemen. De contacten met de twee integraties zijn goed en dragen bij aan de groei van de voerafzet in deze sector.

In voorgaande jaren is er in de varkenssector veel aandacht besteed aan herstructurering op bedrijfsniveau en als sector. Een continu proces, maar niet altijd eenvoudig. Schaalvergroting, dierenwelzijn, milieu en gezondheid zijn onderwerpen die veel van de sector gevraagd hebben. Veel bedrijven zijn klaar voor de toekomst, anderen opteren voor de stoppersregeling en nemen op termijn afscheid van de sector. Het is niet altijd eenvoudig gebleken om in tijden van zeer geringe marges de juiste keuzes te maken. Toch zien wij vele ondernemers onder onze afnemers die grote sprongen voorwaarts zetten. Terugblikkend op het afgelopen jaar constateren wij dat de financiële resultaten over 2014 heel redelijk waren in vergelijking met lange termijn gemiddelden. Toch kwam de verwachtte “klapper” uiteindelijk niet. Na een zeer voortvarende start met hoge biggenprijzen tot circa € 60,- en daaropvolgend goede opbrengstprijzen voor de vleesvarkens in de zomerperiode, vielen de prijzen in het najaar fors terug. Rusland stelde een exportverbod in, aanvankelijk met als reden Afrikaanse varkenspest, later leek dit veel meer een handelspolitieke kwestie te worden. Per saldo komt de voerwinst per zeug uit op globaal € 625,- per zeug, en per gemiddeld aanwezig vleesvarken circa € 82,50. Voerprijzen daalden fors, circa € 3,50 tot € 4,per 100 kilogram. De goede oogstverwachtingen voor 2014 leidden vanaf het voorjaar tot dalende grondstoffennoteringen. De uiteindelijke daling werd minder groot dan oorspronkelijk ingeschat, toch verlichtte de daling van de mengvoederprijzen de pijn die werd veroorzaakt door de dalende opbrengstprijzen. Verwaardering van vlees zal de komende jaren een belangrijk item worden, afnemers van vlees zullen hier zwaar op in moeten zetten. De slachterijen zijn duidelijk onvoldoende in staat om de gestegen kostprijs door maatregelen op het gebied van milieu en dierwelzijn om te zetten in een goede opbrengstprijs. Het team varkenshouderij organiseerde samen met de collega’s van het team pluimveehouderij

24

een excursie naar de Rotterdamse haven. Een groot succes waar veel belangstelling voor was. Het interessante programma, met daarnaast ruimte voor informeel contact en een bezoek aan de Kuip, viel goed in de smaak. De nieuwe voerassortimenten - zorgvuldig vastgesteld in 2013 - laten prima resultaten zien. ABZ Diervoeding kon mede om die reden weer een aantal nieuwe klanten verwelkomen. Kostprijs en kwaliteit zijn belangrijke kenmerken van onze voeders! In het najaar ontwikkelde het team varkenshouderij de ABZ Uierscan. Een handig hulpmiddel om bedrijfsblindheid te voorkomen en om vermeerderaars en hun medewerkers te ondersteunen in het managen van de periode rondom werpen. Het team werd uitgebreid met een nieuwe collega nutritionist. Ook werd er invulling gegeven aan uitbreiding van het team c.q. het invullen van vacatures. Extra mankracht maakt het mogelijk om de markt intensief te bewerken en daarnaast ook om u bij te staan in uw ambitie om topresultaten te realiseren. Per saldo staat er een goed en kwalitatief hoogwaardig team, een uitstekend assortiment voeders geproduceerd tegen scherpe kostprijzen wat bijdraagt aan zeer goede economische resultaten; “Het beste dichtbij”.

Melkveehouderij Evenals het jaar 2013 is ook 2014 een goed jaar geworden voor de melkveehouderij. De marge was in 2013 6 cent per kg melk en in 2014 4,5 cent per kg melk. De marge of liquiditeit is het bedrag dat overblijft nadat alles, dus inclusief privé en belastingen, is betaald. Deze daling van de marge van 1,5 cent is vooral te wijten aan een lagere melkprijs. De omzet en aanwas bleven gelijk en de voerkosten zijn iets gedaald. De daling van voerkosten is een gevolg van lagere voerprijzen. De lagere melkprijs over het jaar 2014 komt door de prijsdaling van de basiszuivelproducten in de tweede helft van het jaar. Met name vraaguitval vanuit China, de importban van zuivelproducten door Rusland en een productiestijging in exportlanden zijn hier debet aan. Ook in Nederland is de productie weer iets gestegen door een toename van het aantal koeien per bedrijf.

Meer koeien betekent dat er ook meer ruwvoer nodig is en dat is goed gelukt in 2014. Voor het eerst sinds mensenheugenis is het gras groen de winter uit gekomen en zeer vroeg is een eerste snede geoogst. In sommige gevallen kon in totaal wel zeven keer gemaaid worden. Hierdoor zijn er goede voorraden ruwvoer aangelegd van prima kwaliteit. De snijmaïs heeft na een goede start constant kunnen groeien, want er kwam telkens op tijd water en zon. De gemiddelde VEM is dan ook uitzonderlijk hoog, vooral door een hoog zetmeelgehalte. Een prima basis voor een goede en gezonde productie. Als wij het jaar 2014 afsluiten, wordt ook bijna een tijdperk van ruim 30 jaar melkquotering afgesloten. De zogenaamde ‘zachte landing’, waarover veel is geschreven in de afgelopen jaren, lijkt in de tweede helft van 2014 toch niet zo zacht te zijn voor een groot aantal bedrijven. Vooral de sterk dalende melkprijs in combinatie met een alvast fors uitgebreide veestapel, maakt het melken in de laatste maanden van de quotering erg lastig. De bijkomende leasekosten of het betalen van superheffing geven druk op de liquiditeit. Veel zal afhangen van de melkprijs in 2015, hoe die zich verder ontwikkelt. Ook het mestbeleid biedt nog onzekerheden. Zoals het nu lijkt zal er toch een bepaalde mate van

grondgebondenheid in de nieuwe melkveewet komen. Aan u als ondernemer de uitdaging om telkens weer zo goed mogelijk om te gaan met de veranderende omstandigheden. Uiteraard willen wij als ABZ Diervoeding u daarbij bijstaan met kennis en advies. De landelijke pers heeft in 2014 veel aandacht besteed aan de onderscheidende voedingsaanpak van ABZ Diervoeding. Zo kreeg Actief Droogstand en Structo voeren uitgebreid aandacht in respectievelijk het Melkvee Magazine en de Veeteelt. Structo voeren speelt in op de behoefte van menig veehouder om zonder extra arbeid en zonder extra ruwvoer toch meer melk te gaan leveren zodra de quotering is verdwenen. Structo voeren is een exclusief product van ABZ Diervoeding en dat zorgt ervoor dat er veel aandacht is voor ons concept en wij hiermee flink kunnen acquireren in de Nederlandse mengvoermarkt. Een mooi voorbeeld van “Voer voor vooruitgang”.

25

Melkgeitenhouderij Het inkomen uit bedrijf op melkgeitenbedrijven zal in 2014 naar verwachting fors hoger zijn dan in 2013 en uitkomen op gemiddeld 145.000 euro per onbetaalde aje (arbeidsjaareenheid). De marktomstandigheden waren gunstig, waardoor de melkprijs flink opliep (+18%). Vooral de directe kosten stegen door een toename van de bedrijfsomvang met 8 procent. De kostenstijging is echter beduidend lager dan de stijging van de opbrengsten. De garantieprijs nam zowel in 2012, 2013 als in 2014 met circa 18 procent toe door de goede afzetmogelijkheden richting de geitenkaas. Bijna 90 procent van de geitenmelk gaat naar kaas. Ook in het buitenland is er een toenemende interesse in de Nederlandse geitenkaas en veel hoogwaardige poeder gaat naar Azië. Het aantal melkgeiten in Nederland is dit jaar weer flink toegenomen (7%) tot bijna 296.000. De diversiteit binnen de sector is groot. Er zijn bedrijven zonder grond die alle ruwvoer moeten aankopen. Ook zijn er geitenbedrijven die hun geiten voor langere tijd doormelken zonder ze te laten aflammeren (duurmelkers). Er zijn relatief veel verwerkers van geitenmelk,

26

zowel coöperatief als particulier, zodat er verschillen kunnen ontstaan in de te ontvangen voorschotmelkprijs van 10 procent. Bij de uiteindelijke melkprijs inclusief nabetaling (die in 2013 ongeveer € 2,20 per 100 kg melk bedroeg) zijn de verschillen met 2 à 3 procent minder groot. Bij ABZ Diervoeding is de afzet geitenvoer dit jaar wederom gestegen. Deels door nieuwe afzet en deels door groei bij bestaande bedrijven. ABZ Diervoeding heeft in samenwerking met andere mengvoederbedrijven en Elda ICT & Services BV meegewerkt in de totstandkoming van een uniforme kengetallenberekening in de melkgeitenhouderij. Het programma GRIB (Geiten Rendement in Beeld) zal het komende jaar bij onze geitenhouders geïntroduceerd worden.

Vleesveehouderij Het aantal bedrijven met vleeskalveren is in 2014 met bijna 4 procent gedaald. Dit is ongeveer gelijk aan het langjarig gemiddelde. Het aantal vleeskalveren in Nederland is over dezelfde periode met 0,5 procent gedaald. Dit zorgt voor een schaalvergroting van bijna 3,5 procent. Ondanks deze schaalvergroting (met name op bedrijven met rosé kalveren) staan inkomens onder druk door lagere contractvergoedingen.

De prijzen van nuchtere kalveren en de kosten van voer zijn iets gedaald, wat resulteerde in een iets hogere voerwinst. De lagere contractvergoedingen zijn dan ook vooral een gevolg van het afbouwen van de bedrijfstoeslagen. Ook op bedrijven met zoogkoeien en met luxe vleesstieren zijn de saldo’s niet hoog in 2014. ABZ Diervoeding heeft in 2014 haar positie in de vleesveehouderij weer iets kunnen verstevigen en daar gaan wij in 2015 ook zeker mee door.

Vooruitzichten 2014 was vooral voor de intensieve sectoren weer een jaar met beperkte marges. Voor veel ondernemers is het advies voor de toekomst; op een verantwoorde manier opschalen en werken naar een nog hogere efficiency. Er is in Nederland zeker ruimte voor een efficiënte veehouderij die voldoet aan de maatschappelijke randvoorwaarden. Uw coöperatie wil graag vanuit haar vakgebied diervoeding uw partner zijn in dit proces. De behoefte naar het voedingsgerelateerde advies waarvan wij ons voer voorzien, neemt toe. Grotere bedrijven met veel dieren per arbeidskracht vragen om goed, professioneel advies. Dit vraagt kennis en kunde van onze buitendienst. Om dit naar de toekomst te waarborgen is gezonde groei het motto voor ABZ Diervoeding. Voor ABZ Diervoeding ligt de uitdaging in het verder vergroten van het marktaandeel. De stevige positie van uw coöperatie fungeert daarbij als steun in de rug. Marcel Roordink

27

Het beste dichtbij

28

Jaarrekening 2014

Coöperatie Arkervaart-BramecoZon U.A.

29

Balans geconsolideerd, na winstbestemming

Actief (x € 1.000)

28-12-2014

29-12-2013

Vaste activa Immateriële vaste activa Goodwill

775

0

Materiële vaste activa Bedrijfsgebouwen en -terreinen Machines en installaties Andere vaste bedrijfsmiddelen Vaste bedrijfsmiddelen in uitvoering Niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbaar

5.664 9.323 4.482 0 560

4.595 6.095 3.032 488 572 20.029

14.782

Financiële vaste activa Deelnemingen Overige vorderingen

54 165

48 271 219

319

7.892

6.707

Vlottende activa Voorraden Vorderingen Handelsdebiteuren Belastingen Overige vorderingen en overlopende activa

30

15.218 1.062

10.785 655

1.281

1.241 17.561

12.681

Liquide middelen

14.776

23.397

Totaal

61.252

57.886

Passief (x € 1.000)

28-12-2014

29-12-2013

Groepsvermogen Statutaire reserve Bestemmingsreserve prijs- en marktrisico’s Bestemmingsreserve nieuwbouw

33.815

33.127

5.500 6.500

5.500 6.500 45.815

45.127

Voorzieningen Voorziening voor latente belastingen Overige

167 2.319

167 2.237 2.486

2.404

Kortlopende schulden Rekening-courant leden Obligaties Handelscrediteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige schulden en overlopende passiva

Totaal

133 38 7.408

170 65 6.466

840

693

4.532

2.961 12.951

10.355

61.252

57.886

31

Winst- en verliesrekening geconsolideerd

(x € 1.000)

2014

2013

Netto-omzet

194.046

194.322

Kostprijs van de omzet

166.656

171.349

Bruto-omzetresultaat

27.390 133 27.523

Overige bedrijfsopbrengsten

Brutomarge

Lonen en salarissen Pensioenlasten Sociale lasten Afschrijvingen op immateriële vaste activa Afschrijvingen op materiële vaste activa Overige waardeveranderingen van vaste activa Overige bedrijfskosten

7.876 854 1.230 194 3.164 227 12.267

Totaal bedrijfslasten Bedrijfsresultaat Rentebaten Rentelasten

22.973 714 23.687

7.006 1.143 1.134 0 2.500 0 11.122 25.812

22.905

1.711

782

591 -12

669 -11

Financiële baten en lasten

579

658

Resultaat voor belastingen

2.290

1.440

-354

-408

Aandeel in het resultaat van deelnemingen

1.936 113

1.032 684

Resultaat na belastingen

2.049

1.716

Belastingen

Resultaatbestemming Naar statutaire reserves: Boekwinst materiële vaste activa Boekwinst financiële vaste activa

Te bestemmen resultaat Ledenuitkering Naar statutaire reserves

32

0 -110

-598 -539 -110

-1.137

1.939

579

-1.350

-570

589

9

Kasstroomoverzicht geconsolideerd

(x € 1.000)

2014

2013

Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat Aanpassingen voor: Afschrijvingen Mutatie voorzieningen Veranderingen in het werkkapitaal: Mutatie voorraden Mutatie vorderingen Mutatie kortlopende schulden

1.711

782

3.358 327

2.610 -801

-240 -3.323 794

1.581 1.158 812 2.627

Kasstroom uit bedrijfsoperaties Financiële baten en laten Vennootschapsbelasting

726 -450

Kasstroom uit operationele activiteiten

6.142 658 -408

276

250

2.903

6.392

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in vaste activa Desinvesteringen in vaste activa Resultaat deelnemingen

-11.133 523 207

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

-2.576 594 684 -10.403

-1.298

-7.500

5.094

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie overige vorderingen Aflossing langlopende schulden Vermogensuitkeringen

260 -184 -1.197

10 0 -545

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

-1.121

-535

Mutatie liquide middelen

-8.621

4.559

Het verloop van de geldmiddelen is als volgt: Stand begin boekjaar Mutatie boekjaar

23.397 -8.621

18.838 4.559

Stand einde boekjaar

14.776

23.397

33

Algemene toelichting Algemeen

Bedragen

Boekjaar

Alle in de kolommen van de toelichting vermelde bedragen zijn in € 1.000.

Het boekjaar van de coöperatie is verdeeld in een aaneengesloten reeks van dertien perioden van vier weken. Het boekjaar 2014 telde 52 weken (2013: 52). Het boekjaar eindigt met de dichtst bij 31 december liggende einddatum van een periode. Voor boekjaar 2014 was dit 28 december 2014.

Consolidatie In de jaarrekening van Coöperatie Arkervaart-BramecoZon U.A. zijn de financiële gegevens geconsolideerd van Coöperatie Arkervaart-BramecoZon U.A., Welkoop Midden-Brabant B.V., Sikma Stroobos Beheer B.V., Sikma Veevoeders B.V. en Produktie- en Overslagbedrijf Stroobos B.V. Coöperatie Arkervaart-BramecoZon U.A. te Nijkerk staat aan het hoofd van een groep rechtspersonen. Een overzicht van de gegevens vereist op grond van de artikelen 2:379 en 2:414 BW is onderstaand opgenomen: Welkoop Midden-Brabant B.V., statutair gevestigd te Nijkerk, aandeel in het geplaatst kapitaal: 100% Sikma Stroobos Beheer B.V., statutair gevestigd te Stroobos, aandeel in het geplaatst kapitaal: 100% Sikma Veevoeders B.V., statutair gevestigd te Stroobos, aandeel in het geplaatst kapitaal: 100% Produktie- en Overslagbedrijf Stroobos B.V., statutair gevestigd te Stroobos, aandeel in het geplaatst kapitaal: 100%

Overname Per 1 januari 2014 heeft de Coöperatie Arkervaart-Twente U.A. de aandelen in Sikma Stroobos Beheer B.V. overgenomen. Hierdoor heeft de coöperatie volledige (100%) zeggenschap verkregen in de laatstgenoemde vennootschap alsook in haar dochtermaatschappijen Sikma Veevoeders B.V. en Produktie- en Overslagbedrijf Stroobos B.V. De activiteiten van Sikma Stroobos Beheer B.V. en haar dochtermaatschappijen bestaan uit de productie van en advisering omtrent mengvoeders.

34

Grondslagen voor de consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening van Coöperatie Arkervaart-BramecoZon U.A. zijn de financiële gegevens verwerkt van de tot de groep behorende maatschappijen en andere rechtspersonen waarop een overheersende zeggenschap kan worden uitgeoefend of waarover de centrale leiding wordt gevoerd. De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld met toepassing van de grondslagen voor de waardering en de resultaatbepaling van Coöperatie Arkervaart-BramecoZon U.A. De resultaten van nieuw verworven groepsmaatschappijen en de andere in de consolidatie meegenomen rechtspersonen en vennootschappen worden geconsolideerd vanaf de overnamedatum. Op die datum worden de activa, voorzieningen en schulden gewaardeerd tegen de reële waarden. De betaalde goodwill wordt geactiveerd en afgeschreven over de economische levensduur. De resultaten van afgestoten deelnemingen worden in de consolidatie verwerkt tot het tijdstip waarop de groepsverband wordt verbroken.

Grondslagen voor de waardering van de activa en passiva Algemeen De coöperatie heeft de jaarrekening opgesteld volgens de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 Burgerlijk Wetboek en de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving.

Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd op het bedrag van de bestede kosten, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen. De jaarlijkse afschrijvingen bedragen een vast percentage van de bestede kosten, zoals nader in de toelichting op de balans is gespecificeerd. De economische levensduur en de afschrijvingsmethode worden aan het einde van elk boekjaar opnieuw beoordeeld.

Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen aanschaffingswaarde of vervaardigingskosten verminderd met (lineaire) afschrijvingen, bepaald op basis van de geschatte levensduur, rekening houdend met een eventuele restwaarde. De afschrijvingen bedragen een vast percentage van de aanschaffingswaarde of vervaardigingskosten. De kosten van groot onderhoud van gebouwen en terreinen worden verwerkt via een onderhoudsvoorziening. De toevoegingen aan de voorzieningen worden bepaald op basis van de geschatte bedragen voor groot onderhoud en de periode die telkens tussen de werkzaamheden voor groot onderhoud verloopt.

Financiële vaste activa Deelnemingen waarop invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen de nettovermogenswaarde. Deelnemingen waarin deze invloed ontbreekt, worden opgenomen tegen verkrijgingsprijs, rekening houdend met een voorziening voor waardeverminderingen. De vorderingen op en leningen aan deelnemingen alsmede de overige vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk zijn aan de nominale waarde, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen.

De voorraden gereed product worden gewaardeerd tegen kostprijs, vermeerderd met een opslag voor productie- en vrachtkosten, dan wel lagere marktwaarde voor zover nodig onder aftrek van een voorziening voor eventuele incourantheid. De winkelvoorraden zijn gewaardeerd tegen de uit de verkoopprijs herrekende inkoopprijs, dan wel lagere marktwaarde.

Vorderingen Vorderingen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs onder aftrek van voorzieningen voor eventuele oninbaarheid. Voorzieningen worden op individuele wijze bepaald.

Liquide middelen De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Indien middelen niet ter vrije beschikking staan, dan wordt hiermee bij de waardering rekening gehouden.

Voorzieningen Een voorziening wordt gevormd voor verplichtingen waarvan het waarschijnlijk is dat zij zullen moeten worden afgewikkeld en waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten. De omvang van de voorziening wordt bepaald door de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de desbetreffende verplichtingen en verliezen per balansdatum af te wikkelen. Voorzieningen worden gewaardeerd tegen nominale waarde.

Voorraden

Voorziening voor latente belastingen

De voorraden grond- en hulpstoffen, alsmede de handelsvoorraden, worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs dan wel lagere marktwaarde voor zover nodig onder aftrek van een voorziening voor eventuele incourantheid.

Deze belastingvoorziening heeft betrekking op de tijdelijke verschillen tussen de waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering van activa en passiva. De voorziening is berekend naar het geldende belastingtarief van 25 procent.

De verkrijgingsprijs van grond- en hulpstoffen is gebaseerd op de gemiddelde gewogen inkoopprijs.

Schulden Schulden worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, tenzij anders is bepaald.

De levende have is gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs, vermeerderd met directe kosten of tegen lagere marktwaarde. Opbrengsten en kosten uit levende have worden verantwoord in de winst-en-verliesrekening op moment van verkoop van de levende have.

35

Grondslagen voor de bepaling van Financiële baten en lasten het resultaat De rentebaten en -lasten betreffen de op de verAlgemeen Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en verrichte diensten enerzijds, en anderzijds de kosten en andere lasten van het jaar, gewaardeerd tegen historische kostprijzen.

Resultaatbepaling Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de netto-omzet en de kosten en andere lasten van het verslagjaar met inachtneming van de hiervoor vermelde waarderingsgrondslagen. Winsten zijn verantwoord in het jaar waarin de goederen zijn geleverd c.q. de diensten zijn verricht. Verliezen welke hun oorsprong vinden in het boekjaar zijn in aanmerking genomen zodra deze voorzienbaar zijn.

Netto-omzet De netto-omzet wordt gevormd uit de opbrengst van levering van goederen en diensten, onder aftrek van de over de omzet geheven belastingen en verleende kortingen. Opbrengsten voortvloeiend uit de verkoop van goederen worden verantwoord op het moment dat alle belangrijke rechten op economische voordelen alsmede alle belangrijke risico’s zijn overgegaan op de koper. De kostprijs van deze goederen wordt aan dezelfde periode toegerekend.

Kostprijs van de omzet De kostprijs van de omzet omvat de kostprijs van de verkochte en geleverde goederen, bestaande uit het directe materiaalverbruik, de directe loon- en machinekosten en de overige directe en indirecte kosten die aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend.

Bruto-omzetresultaat Het bruto-omzetresultaat bestaat uit de nettoomzet, de wijzigingen in de voorraad gereed product en grond- en hulpstoffen, de overige bedrijfsopbrengsten, de kosten van grond- en hulpstoffen.

Afschrijvingen De afschrijvingen op de (im)materiële vaste activa zijn berekend door middel van vaste percentages van de aanschaffingswaarde, op basis van de verwachte economische levensduur. Boekwinsten en -verliezen bij verkoop van (im)materiële vaste activa zijn begrepen onder de afschrijvingen.

36

slagperiode betrekking hebbende renteopbrengsten en –lasten van uitgegeven en ontvangen leningen.

Aandeel in het resultaat van deelnemingen Als resultaat van deelnemingen waarin invloed van betekenis wordt uitgeoefend op het zakelijke en financiële beleid, wordt opgenomen het aan de vennootschap toekomende aandeel in het resultaat van deze deelnemingen. Dit resultaat wordt bepaald op basis van de bij Coöperatie Arkervaart-BramecoZon U.A. geldende grondslagen voor waardering en resultaatbepaling.

Belastingen De belastingen worden berekend op basis van het verantwoorde resultaat, met inachtneming van de verschillen in grondslagen welke worden gehanteerd bij de winstberekening volgens de jaarrekening enerzijds en de fiscale winstberekening anderzijds. De berekening vindt plaats tegen het actuele belastingtarief.

Grondslagen voor de opstelling van het geconsolideerd kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen en, voor zover aanwezig, de kortlopende schulden aan kredietinstellingen. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest, ontvangen dividenden en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde dividenden zijn opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten.

Toelichting op de geconsolideerde balans Immateriële vaste activa De mutaties in de boekwaarden van de immateriële vaste activa zijn als volgt te specificeren:

Goodwill Mutaties Investeringen Aanschaffingswaarde desinvesteringen Afschrijvingen immateriële vaste activa Afschrijvingen desinvesteringen Saldo

Boekwaarde per 28 december 2014 Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde

Afschrijvingspercentages

969 0 -194 0 775

969 -194 775

20%

Betreffende goodwill is ontstaan bij de verkrijging van een 100%-belang in het aandelenkapitaal van Sikma Stroobos Beheer B.V. te Stroobos.

37

Materiële vaste activa De mutaties in de boekwaarden van de materiële vaste activa zijn als volgt te specificeren: Andere vaste bedrijfs middelen

Vaste bedrijfsmiddelen in uitvoering

Niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbaar

7.238

489

744

51.565

-24.056

-4.206

-1

-172

-36.783

4.595

6.095

3.032

488

572

14.782

9

3.328

1.927

0

0

5.264

-38

-2.605

-1.450

0

-4

-4.097

-290

-1.975

-1.004

0

-12

-3.281

38 1.350

2.580 1.900

1.172 805

0 0

4 0

3.794 4.055

0

0

0

-488

0

-488

1.069

3.228

1.450

-488

-12

5.247

Aanschaffingswaarde

14.264

32.774

8.520

489

740

56.787

Cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen

-8.600

-23.451

-4.038

-489

-180

-36.758

5.664

9.323

4.482

0

560

20.029

0%-20%

10%-25%

15%-33%

0%

4%

Bedrijfsgebouwen en terreinen

Machines en installaties

Aanschaffingswaarde

12.943

30.151

Cumulatieve afschrijvingen

-8.348

Totaal

Boekwaarde per 30 december 2013

Boekwaarden Mutaties Investeringen Aanschaffingswaarde desinvesteringen Afschrijvingen materiële vaste activa Afschrijvingen desinvesteringen Nieuwe consolidaties Bijzondere waardeverminderingsverliezen Saldo Boekwaarde per 28 december 2014

Boekwaarden

Afschrijvingspercentages

38

Financiële vaste activa Deelnemingen Lagerwey Lunteren B.V. Schothorst Feed Research B.V. Maveecom B.V.

2014

2013

0 47 7

3 45 0

54

48

0 165

124 147

165

271

5.495 1.766 631

4.415 1.499 793

7.892

6.707

33.127

31.956

-11 699

25 1.146

33.815

33.127

Coöperatie Arkervaart-BramecoZon U.A. heeft een belang van 3,70% in Schothorst Feed Research B.V. te Lelystad. Sikma Veevoeders B.V. heeft een belang van 6,25% in Maveecom B.V. te Deventer. In 2014 is het belang van 5,50% in Lagerwey Lunteren B.V. te Lunteren verkocht.

Overige vorderingen Vordering u.h.v. earn-outregeling Coöperatie Pre-Mervo U.A. Latente belastingvordering

Voorraden De voorraden zijn als volgt te specificeren: Grond- en hulpstoffen Gereed product en handelsgoederen Levende have

Eigen vermogen Statutaire reserve Stand bij aanvang boekjaar Af: bestemming resultaat 2013/2012 voorstel bestemming resultaat 2014/2013 Stand bij einde boekjaar

Bestemmingsreserve prijs- en marktrisico’s Voor prijsrisico’s op goederen en marktrisico’s is een bestemmingsreserve gevormd. Het verloop hiervan is als volgt: Stand bij aanvang boekjaar Mutaties verslagjaar

5.500 -

5.500 -

Stand bij einde boekjaar

5.500

5.500

39

Bestemmingsreserve nieuwbouw

2014

2013

Stand bij aanvang boekjaar Mutaties verslagjaar

6.500 -

6.500 -


6.500

6.500

762 581 152 165 659

637 581 160 13 846

2.319

2.237

Stand bij aanvang boekjaar Bij: rente

170 2

196 3

Af: uitbetaald en afgeboekt

172 -39

199 -29


133

170

De reserve is gevormd door nieuwbouw. Het verloop hiervan is als volgt:

Voorzieningen Onder de overige voorzieningen zijn opgenomen: Onderhoud gebouwen Bodemsanering Jubileumuitkeringen Verlieslatende contracten Overige voorzieningen

De voorzieningen zijn overwegend langlopend van aard.

Kortlopende schulden Rekening-courant leden

Niet uit de balans blijkende verplichtingen Coöperatie Arkervaart-BramecoZon U.A. en Sikma Veevoeders B.V. hebben inkoopverplichtingen van grondstoffen en verkoopverplichtingen van diervoeders. Coöperatie Arkervaart-BramecoZon U.A. vormt samen met Welkoop Midden-Brabant B.V. een fiscale eenheid voor de omzetbelasting. Op grond daarvan is ieder in de fiscale eenheid opgenomen entiteit hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden inzake de omzetbelasting van de fiscale eenheid. Sikma Stroobos Beheer B.V. vormt samen met Sikma Veevoeders B.V. een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting en omzetbelasting. Op grond daarvan is ieder in de fiscale eenheid opgenomen entiteit hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden inzake de vennootschapsbelasting en omzetbelasting van de fiscale eenheid. Per ultimo 2014 is voor een bedrag van € 895.000 aan investeringsverplichtingen aangegaan. Er is een bankgarantie afgegeven ten behoeve van de Douane van € 15.000.

40

Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening Netto-omzet Van de omzet is in 2014 een bedrag van € 5.102.000 buiten Nederland, binnen de EU, gerealiseerd.

Afschrijvingen op immateriële vaste activa Goodwill

2014

2013

194

0

290 1.975 1.004 12 3.281 -117

225 1.597 775 13 2.610 -110

3.164

2.500

50 65

37 11

115

48

113

684

-408 54

-296 -112

-354

-408

Afschrijvingen op materiële vaste activa Bedrijfsgebouwen en -terreinen Machines en installaties Andere vaste bedrijfsmiddelen Niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbaar Af: Boekwinsten

Accountantskosten De in rekening gebrachte accountantshonoraria zijn als volgt te specificeren: Controle jaarrekening Fiscale en andere niet- controlediensten

Opbrengst deelnemingen Boekwinsten

Belastingen Vennootschapsbelasting Mutatie voorziening belastingen

41

Gemiddeld aantal werknemers Directie, verkoop en administratie Productie en expeditie Winkel

Bezoldiging De beloning van de commissarissen bedraagt in 2014 € 95.000 (2013: € 56.000).

Transacties met verbonden partijen en leden In haar normale bedrijfsuitoefening koopt de coöperatie goederen van minderheidsdeelnemingen waarin beleidsbepalende invloed kan worden uitgeoefend. Deze transacties vinden tegen normale voorwaarden plaats zoals ook met derden zou worden gehandeld. De totale verkoop aan leden bedroeg het afgelopen boekjaar circa 92,50% van de omzet.

42

2014

2013

60 86 14

54 76 16

160

146

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: het bestuur en de raad van commissarissen van Coöperatie Arkervaart-BramecoZon U.A. Bijgesloten samengevatte jaarrekening, bestaande uit de samengevatte balans per 28 december 2014, de samengevatte winsten verliesrekening en het samengevatte kasstroomoverzicht over 2014, met bijbehorende toelichtingen, is ontleend aan de gecontroleerde jaarrekening van Coöperatie Arkervaart-BramecoZon U.A. per 28 december 2014. Wij hebben een goedkeurend oordeel verstrekt bij die jaarrekening in onze controleverklaring van 5 maart 2015.

Oordeel Naar ons oordeel is de samengevatte jaarrekening in alle van materieel belang zijnde aspecten consistent met de gecontroleerde jaarrekening van Coöperatie Arkervaart-BramecoZon U.A. per 28 december 2014 en in overeenstemming met de grondslagen zoals beschreven in de toelichting op pagina 34 tot en met 36 van het jaarverslag. Ridderkerk, 5 maart 2015 Lansigt accountants en belastingadviseurs B.V. w.g. M.P. Noteboom RA MBV

De samengevatte jaarrekening bevat niet alle toelichtingen die zijn vereist op basis van Boek 2 BW Titel 9 en de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving. Het kennisnemen van de samengevatte jaarrekening kan derhalve niet in de plaats treden van het kennisnemen van de gecontroleerde jaarrekening van Coöperatie Arkervaart-BramecoZon U.A.

Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van een samenvatting van de gecontroleerde jaarrekening in overeenstemming met de grondslagen zoals beschreven in de toelichting op pagina 34 tot en met 36 van het jaarverslag.

Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de samengevatte jaarrekening op basis van onze werkzaamheden, uitgevoerd in overeenstemming met Nederlands Recht, waaronder de Nederlandse Standaard 810 “Opdrachten om te rapporteren betreffende samengevatte financiële overzichten”.

43

Winstbestemming en aansprakelijkheid Statutaire regeling winstbestemming Volgens artikel 26 van de statuten wordt op voorstel van het bestuur en de raad van commissarissen een door de algemene vergadering te bepalen bedrag of percentage gereserveerd.

Voorstel winstbestemming 2014 Aan de Algemene Ledenvergadering zal worden voorgesteld om het resultaat ad € 2.049.000 als volgt te verdelen: Resultaat na belastingen

€ 2.049.000

Naar statutaire reserves: Boekwinst financiële vaste activa Te bestemmen resultaat:

€ 110.000 –––––––––––––– € 1.939.000

Waarvan uit te keren aan de leden € 1.350.000 Waarvan toe te voegen aan de statutaire reserves € 589.000 Het voorstel resulteert in een nabetaling van € 3,00 per ton mengvoer. Vooruitlopend op de vaststelling door de Algemene Ledenvergadering is dit voorstel reeds in het jaarverslag verwerkt.

Statutaire aansprakelijkheid Elke aansprakelijkheid van de leden voor een tekort van de coöperatie bij ontbinding wordt uitgesloten. Hetzelfde geldt voor tussentijdse tekorten (artikel 12 van de statuten).

Preadvies van de Raad van Commissarissen Aan de ledenvergadering Op grond van artikel 25 van de statuten hebben wij de jaarrekening en het jaarverslag over het jaar 2014 laten controleren door de Lansigt accountants en belastingadviseurs B.V. te Ridderkerk. De controleverklaring vindt u in dit verslag opgenomen. Ons toezicht op de naleving van de statuten en onze controle op de handelingen van het bestuur geven ons geen aanleiding tot het maken van opmerkingen. Wij adviseren u daarom de jaarrekening over het boekjaar 2014 onveranderd vast te stellen, de door het bestuur en de raad van commissarissen gedane voorstellen aan te nemen en decharge te verlenen voor het door het bestuur gevoerde beleid en het door de Raad van Commissarissen gehouden toezicht. Nijkerk, maart 2014

De Raad van Commissarissen, G.H. Veltkamp, voorzitter ing. D.J. Lagerweij, secretaris

44

45

Personalia Raad van Commissarissen Harrie (G.H.) Veltkamp (1959)

Peter (P.A.M.) van Iersel (1954)

ing. Dirk (D.J.) Lagerweij (1971)

Niels (N.A.H.H.) Katier (1976)

Functie Benoeming

: voorzitter Raad van Commissarissen : 25 maart 2002, voorzitter vanaf 23 maart 2004 Nationaliteit : Nederlands Woonplaats : Markelo Beroep : Melkvee-, kalverhouder Overige functies : Lid ledenraad Zuivelcoöperatie FrieslandCampina U.A. Huidige zittingstermijn : 2014-2018 Herkiesbaar : niet herkiesbaar

Functie Benoeming

: secretaris Raad van Commissarissen : 23 september 2003, secretaris vanaf 20 maart 2012 Nationaliteit : Nederlands Woonplaats : Epe Beroep : Pluimveehouder Overige functies : Bestuurslid LTO Noord afdeling Noord Oost Veluwe Bestuurslid Werktuigenvereniging “De Samenwerking” W.A. Huidige zittingstermijn : 2012-2015 Herkiesbaar : niet herkiesbaar

drs. Rens (O.A.) van Dobbenburgh (1959) Functie

:a lgemeen plaatsvervanger Raad van Commissarissen Benoeming : 26 mei 2011, alg. plaatsvervanger vanaf 31 december 2012 Nationaliteit : Nederlands Woonplaats : Middelbeers Beroep : Chief Veterinary Officer Henry Schein Europe Overige functies : Bestuurder Europese belangenorganisatie dierenartsenpractici (UEVP) Adviseur bestuur geitenhouders-coöperatie Amalthea U.A. Bestuurder stichting ‘Vrienden van het Nationaal Veeteeltmuseum’ te Beers Huidige zittingstermijn : 2013-2015 Herkiesbaar : 2 x herkiesbaar

Functie Benoeming Nationaliteit Woonplaats Beroep Overige functies

Lid Raad van Commissarissen 23 maart 2005 Nederlands Udenhout Varkenshouder B estuurslid Stichting Duurzame Mineralen Verwerking Ledenraadslid AB Brabant Huidige zittingstermijn : 2013-2017 Herkiesbaar : niet herkiesbaar

Functie Benoeming Nationaliteit Woonplaats Beroep Overige functies

: : : : : :

: : : : : :

Lid Raad van Commissarissen 19 mei 2008 Nederlands Ambt Delden Pluimveehouder B estuurslid De Onderlinge Waarborgmaatschappij Avipol B.A. Huidige zittingstermijn : 2012-2016 Herkiesbaar : 1 x herkiesbaar

ing. Erik (E.W.G.) van Valkengoed (1974) Functie Benoeming Nationaliteit Woonplaats Beroep Overige functies

: : : : : :

Lid Raad van Commissarissen 23 maart 2010 Nederlands Leusden Melkveehouder V oorzitter vereniging van bedrijfsvoorlichting Leusden/Woudenberg Huidige zittingstermijn : 2014-2018 Herkiesbaar : 1 x herkiesbaar

Jan (J.C.P.) Vermeer (1969) Functie Benoeming Nationaliteit Woonplaats Beroep Overige functies

: : : : : :

Lid Raad van Commissarissen 21 mei 2008 Nederlands Moergestel Varkenshouder B estuurslid ZLTO afdeling Hart van Brabant Huidige zittingstermijn : 2012-2016 Herkiesbaar : 1x herkiesbaar

Cees (C.F.P.M.) van den Broek (1964) Functie Benoeming Nationaliteit Woonplaats Beroep Overige functies

: : : : : :

Lid Raad van Commissarissen 26 mei 2011 Nederlands Oud Gastel Varkenshouder Lid RvC Rabobank West-Brabant Noord Lid ledenraad Topigs Norsvin Huidige zittingstermijn : 2013-2017 Herkiesbaar : 1 x herkiesbaar

Arno (A.J.C.) van den Hengel (1972) Functie : Benoeming : Nationaliteit : Woonplaats : Beroep : Overige functies : Huidige zittingstermijn : Herkiesbaar :

46

Lid Raad van Commissarissen 23 september 2003 Nederlands Bunschoten Melkveehouder Geen 2012-2015 niet herkiesbaar

Auditcommissie E.W.G. van Valkengoed (voorzitter) A.J.C. van den Hengel P.A.M. van Iersel Benoemingscommissie G.H. Veltkamp (voorzitter) C.F.P.M. van den Broek J.C.P. Vermeer

Remuneratiecommissie O.A. van Dobbenburgh (voorzitter) N.A.H.H. Katier G.H. Veltkamp

Directie en Management Team ir. drs. Marcel (C.) Roordink (1975)

drs. Charles (C.J.P.) Caers RA (1977)

ing. Cor (C.M.) van Dijk (1962)

Mw. Alie (A.) Wernsen-Van Broekhuizen (1967)

Functie : Directeur / bestuurder Benoeming : 2 augustus 1999, directeur vanaf 28 februari 2005 Nationaliteit : Nederlands Woonplaats : Putten Nevenfuncties : Lid Raad van Toezicht Stichting SecureFeed : Bestuurslid Stichting Bevordering Studie Diervoeding

Functie Benoeming

Nationaliteit Woonplaats Nevenfuncties

: Adjunct directeur : 2 januari 1989, adjunct directeur/ verkoopleider vanaf 1 januari 1999 : Nederlands : Terschuur : Geen

Functie Benoeming Nationaliteit Woonplaats Nevenfuncties

Functie Benoeming


: : : : :

M anager Administratie & Financiën 29 juli 2008 Nederlands Veldhoven Geen

:M anager Personeel & Organisatie :1 7 juni 1987, Manager Personeel & Organisatie vanaf 31 december 2012 : Nederlands : Putten : Geen

ing. Jan (J.P.H.) Minten (1971) Functie Benoeming


: Adjunct directeur : 1 september 1998, adjunct directeur/verkoopleider vanaf 1 november 2008 : Nederlands : Volkel : Adviseur De Onderlinge Waarborgmaatschappij Avipol B.A.

Organigram

47

Adressen Coöperatie Arkervaart-BramecoZon U.A. ABZ Diervoeding Postbus 5, 3860 AA Nijkerk E-mail : [email protected] Website : www.abzdiervoeding.nl

Kantoor en productielocatie Nijkerk Westkadijk 4 3861 MB Nijkerk Telefoon : 033 422 1510 Fax : 033 246 0772 Kantoor en productielocatie Eindhoven Hastelweg 159 5652 CJ Eindhoven Telefoon : 040 238 0777 Fax : 040 238 0780 Kantoor en productielocatie Stroobos Groningerstreek 20 9871 PG Stroobos Telefoon : 051 235 1281 Fax : 051 235 2276 Productielocatie Markelo Goorseweg 3 7475 BB Markelo Productielocatie Leusden Hamersveldseweg 138 3833 GV Leusden

Colofon Uitgave : Coöperatie Arkervaart-BramecoZon U.A. Druk : VdR Druk & Print, Nijkerk

48

Inhoudsopgave. Bedrijfsprofiel 4 Introductie 4 Missie 4 Visie 4 Kernwaarden 4 Strategie 5

Recommend Documents