REGIO EDE
Inhoudsopgave Voorwoord
3
Ontwikkelingen beroepsbevolking Ontgroening en vergrijzing Ontwikkeling potentiële beroepsbevolking Potentiële beroepsbevolking per gemeente Vergrijzing en verwachte uitstroom 2013-‐2023 Ontwikkeling percentage 55-‐plussers
4
Werkgelegenheid en werkloosheid Verdeling werkgelegenheid over branches Aandeel Zorg en Welzijn in totale werkgelegenheid Ontwikkeling aantal werknemers per branche Flexibele contracten per branche Vacatures per opleidingsniveau Niet-‐werkende werkzoekenden per gemeente Toename aantal nieuwe WW-‐uitkeringen
6
Mobiliteit Instroom per branche Uitstroom per branche
10
Onderwijs Instroom opleidingen Zorg en Welzijn Indicatie kans op werk Aantal gediplomeerden
11
Prognose personeel Uitgangspunten bij de prognose Ontwikkeling arbeidsmarkt per kwaliKicatie Ontwikkeling arbeidsmarkt per branche
13
Bijlagen
16
2
WZW arbeidsmarktmonitor regio Ede 2015 is samengesteld door Koster & van Hooren in opdracht van WZW. Neem voor meer informatie contact op met WZW:
026 - 389 89 83 of
[email protected]
Uitgave augustus 2015.
REGIO EDE
Voorwoord Voor u ligt de WZW arbeidsmarktmonitor regio Ede 2015. Dit rapport is onderdeel van de vier regionale arbeidsmarktrapporten die WZW jaarlijks voor u uitbrengt. Zorg en welzijn is altijd al een dynamische sector geweest. De sector maakt momenteel een tijd van grote kentering en transitie door. WZW ziet het daarom als haar taak om u van relevante arbeidsmarktinformatie te voorzien. Zodat u handvatten heeft om een integraal en duurzaam personeelsbeleid te voeren.
De huidige ontwikkelingen en de daarmee gepaarde bezuinigingen hebben complexe arbeidsmarktproblematiek als gevolg. Naast de ontgroening en vergrijzing is er ook steeds meer vraag naar hoger geschoolde medewerkers. Over onder meer deze trends, ontwikkelingen in personeelsvraag in uw regio en de verdeling van werkgelegenheid geeft dit rapport u sturingsinformatie. Het geeft u een beeld van de sector Zorg en Welzijn, voor nu en in de toekomst. Kortom, het is een handig en effectief hulpmiddel bij het formuleren van uw strategisch beleid.
Enkel met goede informatie over onze arbeidsmarkt kunnen we gezamenlijk een evenwicht creëren voor onze sector. Ik hoop daarom dat u het maximale uit deze monitor haalt.
Arno Spitters
Directeur WZW
3
REGIO EDE
Ontwikkelingen beroepsbevolking De Nederlandse bevolking ontgroent en vergrijst. Ook in de regio Ede neemt het aantal jongeren licht af en stijgt het aantal ouderen (Kiguur 1). De beroepsbevolking zal echter niet afnemen omdat de pensioenleeftijd wordt verhoogd, in elk geval tot 67 jaar in 2021. In Kiguur 2 en tabel 1 is daarom de ontwikkeling van de beroepsbevolking weergegeven tot en met 2021. De beroepsbevolking conform de internationale deKinitie omvat iedereen van 15 tot 75 jaar die werkt (werkzame beroepsbevolking) en iedereen die zonder werk is maar wel beschikbaar en op zoek is naar werk (werkloze beroepsbevolking). Uitgaande van deze internationale deKinitie zal de beroepsbevolking in de periode 2011-‐2021 in de regio Ede sterk stijgen met maar liefst 16% (Kiguur 2 en 3). De stijging is het sterkst in de gemeente Renswoude, maar ook in de overige gemeenten is sprake van een behoorlijke groei (tabel 1).
Figuur 1 Ontgroening en vergrijzing 27%
Tabel 1 Omvang beroepsbevolking per gemeente 2011
2016
2021
trend
Barneveld
23606
25068
27085
15%
Ede
49507
49507
57643
16%
Nijkerk
18423
19810
21541
17%
Renswoude
2207
2474
2667
21%
Rhenen
8421
9087
9973
18%
Scherpenzeel
4110
4291
4615
12%
Veenendaal
29085
31392
34172
17%
Wageningen
17694
18626
19465
10%
Totaal regio
153053
164383
177161
16%
Figuur 2 Omvang beroepsbevolking 185.000
Jonger dan 15 jaar 65 jaar en ouder
15-75 jaar
Figuur 3 Trend beroepsbevolking 2011-2021
23%
175.000
19%
165.000
15%
155.000
(Benchmark vergelijking met andere regio’s)
16% 12% 9%
11%
4
2010
2015
2020
145.000
2011
2016
2021
REGIO EDE
12%
Ontwikkelingen beroepsbevolking In Kiguur 1 was zichtbaar dat de vergrijzing in de regio Ede toeneemt. Wat betekent dit als we speciKiek inzoomen op het personeel per sector in de regio? De kleuren van de balkjes in Kiguur 4 geven aan hoe sterk de sectoren vergrijsd zijn in de regio. Sterk vergrijsde sectoren zijn Onderwijs en Overheid. De vergrijzing in Zorg en Welzijn is bovengemiddeld. Figuur 5 laat zien dat het aantal 55-‐plussers in alle branches van Zorg en Welzijn toeneemt. Vanwege de omvang van de sector is de impact van de vergrijzing voor Zorg en Welzijn bijzonder groot. Tot 2023 zullen zo'n 3.500 werknemers in Zorg en Welzijn de arbeidsmarkt in de regio Ede vanwege hun leeftijd verlaten (Kiguur 4).
Figuur 5 Percentage 55-plussers naar branche, 2012 en 2014 30%
2012
2014
20%
Figuur 4 Mate van vergrijzing en verwachte uitstroom door leeftijd
naar sector, projectie 2013-2023*
10%
Overige dienstverlening Horeca en catering 0%
Financiële instellingen Landbouw, bosbouw en visserij
ZKH
V&V
Thuiszorg
GGZ
GHZ
Welzijn
Jeugdzorg
KOV
30%
Bouwnijverheid Vervoer en telecom Onderwijs
20%
Overheid Handel en reparatie Zakelijke dienstverlening
10%
Industrie Zorg en welzijn 0 Niet vergrijsd
Gemiddeld
1.000
2.000
Vergrijsd
3.000
4.000
0%
Sterk vergrijsd
* Uitleg: de lengte van de balken geeft het aantal medewerkers aan dat uitstroomt vanwege leeftijd; de kleur van de balken geeft aan hoe sterk de sector vergrijsd is.
5
REGIO EDE
Werkgelegenheid en werkloosheid Zorg en Welzijn is een belangrijke sector voor de werkgelegenheid in de regio Ede. De sector neemt 15% van alle banen in de regio voor haar rekening (Kiguur 7). De grootste branche binnen Zorg en Welzijn in de regio Ede is Verpleging en Verzorging met 36% van alle banen (Kiguur 6). In de andere regio’s ligt dit percentage lager (variërend van 13 tot 33%).
Zorg haakt niet aan bij groeiende economie “De economische opleving gaat grotendeels aan de zorg voorbij. Bezuinigingen en stelselwijzigingen zorgen voor een trendbreuk in de uitgavenontwikkeling. Terwijl de uitgaven aan zorg zeer beperkt groeien, zullen de zorgvolumes in 2015 en 2016 krimpen.” Uit: Robuuste groei in meeste sectoren, ING Economisch Bureau, augustus 2015
Figuur 6 Verdeling werkgelegenheid over branches
zorg en welzijn, 2014
Figuur 7 Aandeel zorg en welzijn in totaal aantal banen, 2014
(Benchmark vergelijking met andere regio’s)
15% 17% 12% 26% 6
REGIO EDE
Werkgelegenheid en werkloosheid “Zorg haakt niet aan bij groeiende economie” volgens ING Economisch Bureau. Figuur 8 laat de krimp van de afgelopen jaren zien. Vooral in de branche Verpleging en Verzorging en de branche Thuiszorg is sprake is van een aanzienlijke daling van het aantal werknemers sinds 2012. Opmerkelijk is in Ede de sterke stijging van het aantal werknemers in de Gehandicaptenzorg en Welzijn.
Figuur 8 Aantallen werknemers in Zorg en Welzijn per branche, 2012-2014* ZKH
Thuiszorg
V&V
GGZ
2.900
6.500
4.000
1.200
2.760
6.240
3.800
1.080
2.620
5.980
3.600
960
2.480
5.720
3.400
840
2.340
5.460
3.200
720
2.200
5.200 2012
2013
2014
2012
GHZ
2013
2014
3.000
600 2012
Welzijn
2013
2014
800
150
1.300
1.650
700
120
1.200
1.550
600
90
1.100
1.450
500
60
1.000
1.350
400
30
900
2012
2013
2014
300
2012
2013
2014
0
2012
2013
2013
2014
KOV
Jeugdzorg
1.750
1.250
2012
2014
800
2012
2013
2014
* Onder werknemers worden ook gerekend: medewerkers met een nul-‐uren contract of een min-‐max contract en artsen die in dienst zijn van een instelling.
7
REGIO EDE
Werkgelegenheid en werkloosheid Figuur 9 Percentage flexibele contracten, 2012 en 2014* 40%
2012
Figuur 10 Vacatures naar opleidingsniveau, januari-april 2015
2014
30%
20%
10% onv. gegevens
0%
ZKH
V&V
Thuiszorg
GGZ
40%
30%
20%
10%
0%
GHZ
Welzijn
Jeugdzorg
KOV
* Flexibele contracten zijn bedoeld voor de categorie oproepkrachten (medewerkers met nul-‐uren contracten); een min-‐max contract wordt beschouwd als een vast contract.
8
Voor een completer beeld van de werkgelegenheid worden in Kiguur 10 de recente vacatures beschreven naar opleidingsniveau. De Kiguur laat zien dat er geen vacatures beschikbaar zijn onder MBO-‐3 niveau. In Zorg en Welzijn wordt van oudsher veel met Klexibele contracten gewerkt. Het aandeel Klexibele contracten is sinds 2012 alleen nog in de Gehandicaptenzorg en de Kinderopvang toegenomen (Kiguur 9). In de Ziekenhuizen, Verpleging en Verzorging en de Thuiszorg nam zowel het totaal aantal medewerkers af het percentage Klexibele contracten. De afname in aantal werknemers is in deze branches veelal ten koste gegaan van de Klexibele schil.
REGIO EDE
Werkgelegenheid en werkloosheid Hoewel veel overheidsmaatregelen, bedoeld om de groeiende kosten voor de zorg beheersbaar te houden, pas per 1 januari 2015 zijn doorgevoerd, waren zorginstellingen hier al jaren op aan het voorsorteren. Veel zorginstellingen hebben tijdelijke contracten niet verlengd, personeel moeten ontslaan of waren zelfs genoodzaakt hun deuren te sluiten (uit: UWV Zorg Sectorbeschrijving, 16 juni 2015). Figuur 11 laat dan ook zien dat het aantal nieuw aangevraagde WW-‐uitkeringen sinds 2012 is gestegen. De regio Ede is koploper in Gelderland met een toename van 878 in 2012 naar 1617 in 2014 (een stijging van maar liefst 84%). Ook de economische recessie zorgt nog steeds voor een stijging van het aantal NWW-‐ ers. Vergeleken met de andere WZW-‐regio's is het aantal NWW-‐ers echter relatief laag. Alleen in de gemeenten Veenendaal en Rhenen is het percentage NWW-‐ers tussen 8 en 10% (Kiguur 12).
Figuur 11 Toename van nieuwe WW-uitkeringen t.o.v. 2012 Zorg & Welzijn Nederland Zorg & Welzijn Regio Ede Alle sectoren Regio Ede
90% 75% 60% 45% 30%
Figuur 12 Niet-werkende werkzoekenden per gemeente, februari 2015
15% 2013
10% of meer 8% tot 10% 6% tot 8% minder dan 6%
2014
Figuur 13 Toename van nieuwe WW-uitkeringen 2012-2014
(Benchmark vergelijking met andere regio’s)
84% 51% 73% 50% 9
REGIO EDE
Mobiliteit Figuren 14 en 15 laten zien dat de uitstroom de instroom overtreft bij met name instellingen in de Verpleging en Verzorging en in de Thuiszorg. De rode balken in Kiguur 15 geven de uitstroom uit de sector weer. Dat is inclusief de uitstroom richting werkloosheid. Niet alle werklozen vinden weer werk in de sector Zorg en Welzijn. Uit landelijke gegevens van het UWV blijkt dat zij ook weer werk vinden in sectoren zoals Onderwijs en Financiële en Zakelijke dienstverlening (Zorg, sectorbeschrijving, UWV, 16 juni 2015). Figuur 14 Instroom per branche naar herkomst, 2014
Figuur 15 Uitstroom per branche naar bestemming, 2014
ZKH
ZKH
V&V
V&V
Thuiszorg
Thuiszorg
GGZ
GGZ
GHZ
GHZ
Welzijn
Welzijn
Jeugdzorg
Jeugdzorg
KOV
KOV 0
240
480
720
960
1200
240
480
720
Binnen de branche Binnen sector Z&W Buiten sector Z&W (incl. werkloosheid) Pensioen
Binnen de branche Binnen sector Z&W Herintreder Buiten sector Z&W (o.a. uit opleidingen)
10
0
REGIO EDE
960
1200
Onderwijs Figuur 16 laat een redelijk stabiel beeld zien van de instroom in MBO-‐ opleidingen in Zorg en Welzijn. Op HBO-‐niveau is er een stijging waarneembaar van het aantal leerlingen in de Gezondheidszorg. Wat betreft mbo-‐opleidingen is er gedetailleerde regionale informatie beschikbaar over de kans op werk als een leerling een bepaalde opleiding afrond (van stichting Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven). Verpleegkundige niveau 4 en verzorgende niveau 3 hebben in de regio Ede de meeste kans op werk. Over HBO-‐opleidingen is uit landelijke gegevens bekend dat vooral verpleegkundigen niveau 5 goede kansen hebben (Zorg, sectorbeschrijving, UWV, 16 juni 2015).
Tabel 2 Indicatie kans op werk MBO-opleidingen,
instroom in 2015 Goede/voldoende kansen: Verpleegkundige (niveau 4)
Figuur 16 Instroom opleidingen Zorg en Welzijn, 2011-2013 ROC A12
Verzorgende (niveau 3)
Chr. Hogeschool Ede
1.000
Matige kansen:
800
Pedagogisch medewerker jeugdzorg (niveau 4) Persoonlijk begeleider gehandicaptenzorg (niveau 4)
800
Persoonlijk begeleider specifieke groepen (niveau 4)
600 600
Geringe kansen: 400
Zorghulp (niveau 1)
400
Helpende (niveau 2) Medewerker maatschappelijke zorg (niveau 3)
200
200
Pedagogisch medewerker kinderopvang (niveau 3) Gespecialiseerd pedagogisch medewerker (niveau 4)
0
2011
2012
MBO - BBL MBO - BOL
11
2013
0
2011
2012
Sociaal-maatschappelijk dienstverlener (niveau 4)
2013
HBO - Gezondheidszorg HBO - Gedrag en maatschappij
REGIO EDE
Sociaal Cultureel Werker/CMV'er (niveau 4)
Onderwijs Tabellen 3 en 4 geven het aantal gediplomeerde weer van het ROC A12 (meest recente cijfers uit 2014) en op de Christelijke Hogeschool Ede (meest recente cijfers uit 2013). In de regio studeren relatief veel helpenden, verzorgenden, HBO-‐ verpleegkundigen, maatschappelijk werkers en sociaal pedagogische hulpverleners af.
Tabel 3 Gediplomeerden ROC A12, 2014 ZORG Zorghulp
11
Helpende
132
Verzorgende
128
Verpleegkundige
Tabel 4 Gediplomeerden Chr. Hogeschool Ede, 2013
49
GEZONDHEIDSZORG
WELZIJN
Opleiding tot Verpleegkundige
111
Medewerker maatschappelijke zorg
44
Persoonlijk begeleider maatschappelijke zorg
78
Pedagogisch medewerker kinderopvang
56
Pedagogisch medewerker jeugdzorg
24
Pastoraal werk
63
Gespecialiseerd pedagogisch medewerker
48
Human Resource Management
33
12
GEDRAG EN MAATSCHAPPIJ
REGIO EDE
Maatschappelijk Werk en Dienstverlening
150
Sociaal Pedagogische Hulpverlening
118
Prognose personeel In de tabellen 5 en 6 worden de prognoses gepresenteerd van de ontwikkeling van de arbeidsmarkt voor Zorg en Welzijn voor de periode 2014-‐2019. De prognoses zijn opgesteld door RegioPlus. Deze cijfers betreffen een grotere regionale schaal (regio Midden-‐Gelderland, dit zijn WZW regio’s Arnhem en Ede) omdat de aantallen te klein zouden worden voor een betrouwbare prognose. In tabel 5 zijn de verwachte overschotten en tekorten opgenomen met betrekking tot de verschillende kwaliKicaties. Over het algemeen zijn er nog veel overschotten in 2015 en 2016. In de periode daarna komt er langzaam een kentering. De zorgvraag wordt complexer waardoor het niveau van de zorgverlener ook hoger moet zijn. Volgend jaar ontstaat een tekort aan HBO-‐verpleegkundigen en dit tekort zal in de jaren daarna alleen nog maar toenemen. Ook zal de vraag stijgen naar MBO-‐4 verpleegkundigen. Dit wordt zichtbaar in een tekort vanaf 2018. Na 2017 zal ook het overschot aan verzorgenden omslaan naar een tekort. Dit wordt onder meer veroorzaakt door een afname van MBO-‐studenten die door beeldvorming over slechte arbeidsperspectieven in de zorg minder vaak een opleiding in de zorg kiezen. Na 2017 is er een omslag voor pedagogisch werkers op MBO-‐niveau 4 en ontstaat er een tekort aan deze beroepskrachten. Dit tekort stijgt sterk na 2018. Hierin speelt mee dat er een verschuiving wordt verwacht in de vraag naar pedagogisch werkers van niveau 3 naar niveau 4. Gemiddeld neemt het overschot aan pedagogisch werkers met niveau 3 dan ook toe met maar liefst 33,6% gemiddeld.
13
Tabel 5 Ontwikkeling arbeidsmarkt naar kwalificatie, 2015-2019* Aantal werknemers
Overschot en tekort op de arbeidsmarkt
Trend
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2015-2019
Verpleegkundige, HBO
2.080
0
-20
-40
-70
-90
-1,8%
Verpleegkundige, MBO-4
5.710
140
80
20
-10
-20
0,8%
Verzorgende
7.330
310
150
10
-70
-90
0,9%
Sociaal pedagogisch hulpverlener
2.620
190
160
120
80
30
4,6%
Pedagogiek, HBO
660
70
70
50
50
20
8,6%
Maatschappelijk werk en dienstverlening
1.060
110
100
70
30
10
6,4%
Culturele en maatschappelijke vorming
280
10
10
0
0
0
1,5%
Pedagogisch werker, MBO-4
970
110
40
-30
-20
-110
0,3%
Pedagogisch werker, MBO-3
510
170
180
120
110
90
33,6%
Sociaal cultureel werk
60
10
10
0
0
0
9,1%
Sociaal dienstverlener
100
0
0
0
0
0
-1,3%
Medisch maatschappelijke zorg, MBO-4
2.030
110
70
30
-10
-20
1,8%
Medisch maatschappelijke zorg, MBO-3
580
60
50
50
40
30
7,7%
* Het percentage dat bij de trend is aangegeven leest men als volgt (voorbeeld): tussen 2015 en 2019 neemt het tekort aan HBO-‐verpleegkundigen toe met gemiddeld 1,8%. Daarnaast neemt het overschot aan HBO-‐pedagogen in die periode toe met gemiddeld 8,6%. Voor een nadere toelichting op de berekening van de prognoses zie bijlage 4.
REGIO’S EDE & ARNHEM
Prognose personeel Tabel 6 Ontwikkeling arbeidsmarkt naar branche, 2015-2019 Aantal werknemers
Overschot en tekort op de arbeidsmarkt
Trend
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2015-2019
Ziekenhuizen
7.790
90
50
10
-20
-40
0,3%
GGZ
3.760
110
80
50
20
-10
1,3%
VVT
16.240
680
500
320
210
170
2,4%
Gehandicaptenzorg
5.460
250
190
120
70
30
2,5%
Overige zorg
5.780
60
50
40
30
20
0,7%
Zorg totaal
39.020
1.200
870
540
310
170
1,6%
WMD
2.200
130
100
60
30
-10
3,2%
Jeugdzorg
1.920
90
80
50
30
10
3,0%
Kinderopvang
2.520
280
240
120
110
20
6,5%
WJK totaal
6.640
510
420
230
180
20
4,4%
Zorg en WJK
45.670
1.700
1.290
770
480
190
2,0%
14
REGIO’S EDE & ARNHEM
In tabel 5 was te zien dat er gaandeweg tekorten zullen ontstaan aan personeel voor speciKieke functies in Zorg en Welzijn. Dit is deels ook zichtbaar op brancheniveau (tabel 6). De overschotten worden kleiner. Gemiddeld genomen is deze trend sterker bij branches in de zorg dan bij branches in welzijn. Ziekenhuizen zullen na 2017 te maken hebben met een tekort aan personeel dat zich op de arbeidsmarkt aanbiedt.
Bijlagen Bijlage 1: Bronnen Tabel 1 Provincie Gelderland/PRIMOS ABF, Beroepsbevolking 1996-‐2050 Figuur 1 Provincie Gelderland/PRIMOS ABF, Beroepsbevolking 1996-‐2050 Figuur 2 Provincie Gelderland/PRIMOS ABF, Beroepsbevolking 1996-‐2050 Figuur 3 Provincie Gelderland/PRIMOS ABF, Beroepsbevolking 1996-‐2050 Figuur 4 UWV, Regio in beeld 2014 Figuur 5 PFZW, uitvraag data door WZW, juli 2015 Figuur 6 PFZW, uitvraag data door WZW, juli 2015 Figuur 7 CBS, Statline, juni 2015 Figuur 8 PFZW, uitvraag data door WZW, juli 2015 Figuur 9 PFZW, uitvraag data door WZW, juli 2015 Figuur 10 Werkeninzorgenwelzijn.nl, mei 2015 Figuur 11 UWV, uitvraag data door WZW, mei 2015 Figuur 12 UWV, Regio in beeld 2014 Figuur 13 UWV, uitvraag data door WZW, mei 2015 Figuur 14 PFZW, uitvraag data door WZW, juli 2015 Figuur 15 PFZW, uitvraag data door WZW, juli 2015 Figuur 16 Dienst Uitvoering Onderwijs, Ministerie van OCW, Databestanden Onderwijs Tabel 2 Kansopwerk.nl, mei 2015 Tabel 3 Dienst Uitvoering Onderwijs, Ministerie van OCW, Databestanden Onderwijs Tabel 4 Dienst Uitvoering Onderwijs, Ministerie van OCW, Databestanden Onderwijs Tabel 5 RegioPlus, Regioportretten Zuid-‐West Gelderland en Midden-‐Gelderland 2014-‐2015 Tabel 6 RegioPlus, Regioportretten Zuid-‐West Gelderland en Midden-‐Gelderland 2014-‐2015
15
REGIO EDE
Bijlagen Bijlage 2: Begrippenlijst CBS Centraal Bureau voor de Statistiek BBL Beroeps Begeleidende Leerweg BOL Beroeps Opleidende Leerweg CMV Culturele en Maatschappelijke Vorming MD Maatschappelijke Dienstverlening MMZ Medewerker Maatschappelijke Zorg NWW Niet-‐Werkende Werkzoekenden PFZW Pensioenfonds Zorg & Welzijn RegioPlus Stichting RegioPlus is het landelijk dekkend samenwerkingsverband van regionale werkgeversorganisaties voor zorg en welzijn SAW Sociaal Agogisch Werk SPH Sociaal Pedagogische Hulpverlening UWV Uitvoeringsinstituut Werknemers Verzekeringen VOV Verpleging, Opvoedkundig en Verzorgend VVT Verpleeghuiszorg, Verzorgingshuiszorg en Thuiszorg WMD Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening
16
REGIO EDE
Bijlage 3: Regio indeling Regio Arnhem Arnhem Doesburg Duiven Lingewaard Overbetuwe Renkum Rheden Rozendaal Rijnwaarden Westervoort Zevenaar Regio Rivierenland Buren Culemborg Geldermalsen Lingewaal Maasdriel Neder-‐Betuwe Neerijnen Tiel Zaltbommel
Regio Nijmegen Beuningen Druten Groesbeek Heumen Millingen aan de Rijn Mook en Middelaar Nijmegen Ubbergen West Maas en Waal Wijchen Regio Ede Barneveld Ede Nijkerk Renswoude Rhenen Scherpenzeel Veenendaal Wageningen
Bijlagen Bijlage 4: Toelichting bij prognose personeel
Bij het opstellen van de prognoses zijn aannames gemaakt over de volgende onzekerheden: • Er wordt uitgegaan van het zogenoemde 'minder vraag naar personeel-‐ scenario": verwacht wordt dat de werkgelegenheid in Zorg en Welzijn nog zal blijven dalen tot 2017. • Het aandeel niet-‐VOV-‐personeel zal afnemen: het is de verwachting dat bij de bezuinigingen in Zorg en Welzijn primaire processen worden ontzien. De uitbreidingsvraag voor VOV-‐personeel zal daarom over het algemeen groter zijn dan de uitbreidingsvraag voor het overige personeel. • De vraag naar hogere kwaliKicatieniveaus zal toenemen: de algemene trend is dat de extramuralisering en ambulantisering een vraag naar hogere kwaliKicatieniveaus tot gevolg heeft. • De vraag naar lagere kwaliKicatieniveaus (vooral op niveau 1 en niveau 2) neemt af: door bezuinigingen en de visie dat cliënten meer zelf moeten gaan organiseren in hun sociale systeem, verdwijnt een deel van de laagcomplexe zorg. Deze verschuift naar mantelzorgers en vrijwilligers en naar de particuliere markt. • De instroom van nieuwe mensen vanuit het onderwijs zal na 2017 afnemen: De oorzaak van deze terugval is een afname van het aantal leerlingen dat aan een zorg-‐ en welzijnsopleiding begint. De verslechterde arbeidsmarktperspectieven in Zorg en Welzijn ten opzichte van enkele jaren geleden zijn een belangrijke verklaring voor deze trend. • Het is niet mogelijk prognoses te maken voor niveaus 1 en 2: er kan geen gebruik worden gemaakt van historische trends omdat -‐ anders dan voorheen -‐ zorgberoepen op niveau 1 en 2 door minder intreders op de arbeidsmarkt gekozen (kunnen) worden. Inmiddels zijn er ook organisaties in de huishoudelijk zorg actief die niet tot de zorgsector gerekend worden (zoals schoonmaakbedrijven). Het is daardoor lastig om een goed beeld te krijgen van het totaal aantal werkzame personen op de niveaus 1 en 2.
Het doel van de prognoses is niet om toekomstige tekorten of overschotten aan personeel exact te voorspellen. RegioPlus zegt daarover: "Door het grote aantal veranderingen in de sector zijn de gevolgen voor de omvang en samenstelling van de toekomstige werkgelegenheid echter lastig aan te geven. Daarbij komt dat het toekomstige gedrag van werkgevers, werknemers en overige stakeholders eveneens met onzekerheden omgeven is. In de prognoses die (..) worden gepresenteerd, zijn voor deze onzekerheden aannames gemaakt. Uiteraard moet daarmee rekening gehouden worden bij de interpretatie van de regionale prognoses.” De prognoses zijn wel bedoeld om een eerste inzicht te geven in de toekomstige arbeidsmarktsituatie in de sector Zorg en Welzijn . Op basis van deze inzichten kunnen de diverse actoren het arbeidsmarktbeleid verder vormgeven, zodat vraag en aanbod van personeel beter op elkaar aansluiten.
17
REGIO EDE
