Inhoudelijke trends en speerpunten in en rond de eerste lijn in Noord-Holland Noord 2015 Bron: ZONH-jaarplan 2015 Basisactiviteiten Noord-Holland Noord Inleiding In dit hoofdstuk vindt u een overzicht van inhoudelijke trends en speerpunten welke ZONH signaleert voor 2015 vanuit haar doorlopende contacten met het veld. Het zijn aandachtspunten voor zowel de activiteiten in het kader van de ‘basisondersteuning’ als mogelijke thema’s voor daadwerkelijke projecten. Deze kunnen, als eerder aangegeven, ook door anderen dan ZONH ondersteund worden. De trends en ontwikkelingen zijn geclusterd in tien aandachtsgebieden. De eerste vijf zijn ontleend aan het VGZ inkoopbeleid ondersteuningsgelden voor 2015. De volgende vijf komen voort uit wat ZONH aanvullend aan ontwikkelingen ziet in de regio Noord-Holland Noord. De aandachtsgebieden zijn: 1. Basis-GGZ 2. Ouderenzorg 3. Substitutie en zorg op de juiste plek 4. Zelfmanagement en E-health 5. Wijkgerichte zorg en wijkverpleging 6. Preventie 7. Farmacie en apothekers 8. Geboortezorg en verloskundigen 9. Paramedici (Fysiotherapeuten, Oefentherapeuten, Diëtisten & Logopedisten) 10. Huisartsenzorg Per aandachtsgebieden worden steeds de aandachtspunten vanuit het VGZ-inkoopkader ondersteuningsgelden 2015 aangegeven en vervolgens de door ZONH geconstateerde trends en speerpunten in de regio Noord-Holland Noord. De meeste ontwikkelingen gelden voor alle drie de subregio’s binnen NHN (West-Friesland, Noord-Kennemerland, Kop van Noord-Holland). Waar afwijkend geven we dit aan door middel van de afkortingen van de subregio’s (NKL, WFr, KvNH) waar het aandachtspunt speelt.
Uitwerking van de aandachtsgebieden 1. Basis-GGZ Aandachtspunten vanuit VGZ Inkoopbeleid ondersteuningsgelden 2015 Ondersteuning bij de uitrol van basis-GGZ in de regio: - Implementatie best practices gericht op vormgeving basis-GGZ in de regio. - Substitutie van tweede naar eerste lijn: opstellen duidelijke verwijsafspraken in de regio. - Stimuleren inzet POH-GGZ. - Stimuleren matched-care onder andere door inzet e-health, triage en consultatie. - Substitutie van eerste naar nulde lijn. - Afstemming (F)ACT team. - Geïndiceerde preventie van psychische aandoeningen. Accenten regio Noord-Holland Noord 2015 (voor basisactiviteiten en eventuele
projecten) - Verschuiving van SGGZ naar GBGGZ, passende behandeling op de juiste plaats. - Verschuiving van GBGGZ naar POH-GGZ. - Veel nadruk op POH-GGZ en SGGZ, minder op GBGGZ waardoor soms een onduidelijke positie GBGGZ ontstaat. - Dubbelingen in zorg. Een cliënt gaat naar GBGGZ en wordt ‘ter controle’ ook gezien door POH-GGZ. - Bij POH-GGZ nog weinig ervaring en deskundigheid ten aanzien van de jeugd-GGZ. Vrijgevestigden hebben aangegeven krappe contracten te hebben gekregen met de gemeenten. - Meer focus op samenwerking, zowel mono- als multidisciplinair. Opstellen duidelijke verwijsafspraken in de regio tussen SGGZ, GBGGZ en POH-GGZ. - Ontwikkeling en implementatie van digitale zorgprogramma’s (‘e-health’) plus impact daarvan op zorguitvoering. - Ontwikkeling en implementatie matched-care, onder andere door inzet e-health, triage en consultatie. - Versterken positie van vrijgevestigden, meerwaarde kleinschaligheid, betrokken en dicht bij mensen thuis inbedden in ontwikkelingen. - Samenwerkingsafspraken (F)ACT teams. - Consultatie psychiatrie/psychologie binnen huisartsenpraktijken. - Signaleringsfunctie ZONH bij monitoren uitwerkingseffecten GGZ en dit afstemmen met Liesbeth de Bock. - Contacten bij professionals en GGZ worden per regio geïntensiveerd. - Een en ander in blijvende afstemming met de ontwikkeling van Vicino. Vicino speelt grote rol in regio KvNH en regio NKL en heeft aan meerdere van de hier bovenstaande punten invullingen gegeven.
2.Ouderenzorg Aandachtspunten vanuit VGZ Inkoopbeleid ondersteuningsgelden 2015 Ondersteuning bij wijknetwerkvorming inzake kwetsbare ouderen. Bijvoorbeeld pilots inzake kwetsbare ouderen, gericht op: - Ouderen langer thuis te laten wonen, onder andere e-health toepassingen. - Doelmatigere/effectieve afstemming van zorg rondom kwetsbare ouderen. - Substitutie van tweede naar eerste en van eerste naar nulde lijn. - Inzet wijkverpleegkundige. - Projecten gericht op voorkomen van functieverlies en eenzaamheid. Accenten regio Noord-Holland Noord 2015 (voor basisactiviteiten en eventuele projecten) -
Ontwikkel- en implementatieprojecten naar integrale DBC-ouderenzorg (plus verdere uitrol van VGZ-module ouderenzorg), betreft ook doelmatigheid en substitutie (WFr, KvNH). Inzet SOG’s en andere geriatrie-specialismes ten behoeve van huisartsenzorg voor kwetsbare ouderen in MDO’s en consulten. Versterking van regeling MDO’s in verzorgingshuizen en inzet van huisartsen en SO’s daarbij. Wijziging dementiezorg in relatie tot huisartsenzorg voor kwetsbare ouderen. Integrale aanpak van digitale assessments voor kwetsbare ouderen en opstellen van zorgplannen tussen wijkverpleging, huisartsenzorg, dementiezorg en verzorgingshuizen. Aansluiting aanpak voor kwetsbare ouderen vanuit wijkteams/sociaal domein op aanpak vanuit huisartsenzorg/eerste lijn. Met name ook via rol van wijkverpleging. Invoering nieuwe e-health hulpmiddelen in integrale zorg voor ouderen, bijvoorbeeld 2
-
beeldbellen en signalering op afstand. Bijdragen vanuit eerste lijn aan ontwikkeling van ‘buurt-dagactiviteiten-centra nieuwe stijl’. Mogelijk project ‘vitale ouderen’, integraal stimuleren van bewegen, voeding, vit D3, sociale interactie (WFr). Integrale versterking van goede ’einde-leven-zorg’ (advanced care planning), met name ook vanuit eigen rol van burgers daarbij. Verbetering ‘transfer’ tussen eerste lijn en tweede lijn rondom zorg voor kwetsbare ouderen. Versterking van ‘spoedzorg’ en regeling spoedopnames voor kwetsbare ouderen. Vraag om afstemming tussen de drie zorggroepen. Zorg voor ouderen integreren, Geriant verbinden met bestaande ontwikkeltrajecten. NKL: beleidsregel ouderenzorg, uitbreiding keten, is in ontwikkeling in nauwe samenwerking met thuiszorgorganisaties. HKN en HONK zijn hier al bij betrokken. Project huisartsenzorg kwetsbare ouderen WFr 2016 als voorbereiding op inkoopperspectief 2016. Organiseren van een workshop in Maart.
3.Substitutie & zorg op de juiste plek Aandachtspunten vanuit VGZ Inkoopbeleid ondersteuningsgelden 2015 -
Ondersteuning bij substitutieprojecten van tweede naar eerste en van eerste naar nulde lijn. Bijvoorbeeld inzake de onderwerpen integrale geboortezorg, medicatieoverdracht, oncologie in de eerste lijn (nazorg en samenwerking in de eerste lijn) en de overdracht van patiëntenzorg tussen de lijnen.
Accenten regio Noord-Holland Noord 2015 (voor basisactiviteiten en eventuele projecten) -
Toenemende vraag vanuit ziekenhuizen en vanuit de eerste lijn om te komen tot transmurale afspraken en netwerken: onder andere ten aanzien van medicatieoverdracht, nekschouderklachten, SOLK, ouderenzorg, MS-zorg en geboortezorg (zie ook thema 8). Vraag en noodzaak tot afstemming, verschuiving en ontdubbeling van zorg tussen tweede, eerste en nulde lijn. Vraag en noodzaak tot afstemming en verschuiving van zorg van eerste lijn naar sociaal domein en informele zorg, afstemming wijkgericht werken, wijkverpleging als intermediair. Meer aandacht voor zelfzorg en eigen kracht vanuit eerste lijn zelf, digitale hulpmiddelen, ehealth, patiënt centraal in zorgprogramma’s. Versterking diagnostiek in de eerste lijn, onder andere door specialistisch/meekijk-consult binnen de huisartsenpraktijk. Integratie c.q. verdergaande samenwerking SEH-huisartsenpost. Doorontwikkeling reguliere eerstelijnsketens (DM, COPD, CVRM) op deelaspecten (rol kaderarts, meekijkconsult specialisten, transmurale afspraken, KIS-ontwikkeling, aansluiting op preventie (bijvoorbeeld beweegadvies in eerste lijn). Meer betrokkenheid ZONH bij tripartiete gesprekken. Inventarisatie M&I-verrichtingen (specialisaties) van huisartsenzorg, stimuleren en vormgeven samenwerking.
4. Zelfmanagement & e-health Aandachtspunten vanuit VGZ Inkoopbeleid ondersteuningsgelden 2015 3
-
Ondersteuning bij e-health pilots. Bijvoorbeeld inzake de onderwerpen therapietrouw, verbetering informatievoorziening en individueel zorgplan. Accenten regio Noord-Holland Noord 2015 (voor basisactiviteiten en eventuele projecten) -
Uitbreiding van zelfmanagement als onderdeel van ketenzorg. Evaluatie en opvolging n.a.v. ZONH symposium december 2014. Sterkere accenten op zelfredzaamheid eigen kracht, methodiekontwikkeling in eerste lijn, aansluiting bij speciaal domein en informele zorg, wijkgericht werken. Verdere ontwikkeling en verspreiding zelfmanagement plus zelftriage, zelfanamnese, zelfdiagnostiek, toenemende mogelijkheden van (zelf-)diagnose en monitoring op afstand. Ontwikkeling naar meer beheer van eigen medisch dossier. Toename internetfarmacie, deels niet gereguleerd, effecten op medicatiebeleid en veiligheid. Invoering mobiele assessmenttools en rol van de patiënt/mantelzorg in ouderenzorg. Beeldbellen & eerste lijn; met name ten behoeve van chronisch zieken en ouderenzorg. Webbased communicatie tussen zorg en hulp partijen met patiënt centraal. Ontwikkeling plus implementatie GGZ crisiskaart, zie www.crisiskaartggz.nl. Aanhaken bij zelfmanagementprogramma HZNK (verbindende rol naar andere zorggroepen). Volgen van ontwikkelingen en brede opvattingen in e-health. Implementatie belangrijke ontwikkelingen regionaal supporten.
5.Wijkgerichte zorg en wijkverpleging Aandachtspunten vanuit VGZ Inkoopbeleid ondersteuningsgelden 2015 -
Ondersteuning bij implementatie uitvoeringsprogramma’s convenanten. Bijvoorbeeld inzake de onderwerpen: verbinding tussen eerstelijns/wijkverpleegkundige en sociaal wijkteam, de verbinding tussen nulde en eerste lijn, samenwerking tussen partijen in de wijk. Hierbij kan worden gedacht aan: Ondersteuning bij implementatie van regionale afspraken (die bijvoorbeeld voortvloeien uit convenanten/intentieovereenkomsten). Trajecten gericht op gezamenlijke visievorming of uitwerking hiervan gericht op versterking samenwerking in de wijk (tussen nulde en eerste lijn en indien relevant ook tweede lijn).
Accenten regio Noord-Holland Noord 2015 (voor basisactiviteiten en eventuele projecten) -
Verdere ontwikkeling van samenwerking tussen VGZ en (AA-) gemeenten in NHN, implementatie van convenanten, ontwikkeling van projecten en programma’s daaronder. Ontwikkeling en implementatie van wijk/gebiedsgericht samenwerken tussen eerste lijn en sociaal domein en tussen VGZ en gemeenten, vanuit AA-gemeenten verder verbreden in regio. Samenwerken eerste lijn (accent op huisartsenzorg) en S1-wijkverpleging, samenwerking S1wijkverpleging met relevante wwz-partijen, ontwikkeling S1-werkwijze en methodiek, opzetten supervisie/intervisie S1-wijkverpleegkundigen. Ontmoeting gemeenten en eerste lijn versterken. Versterken samenwerking/afstemming van eerstelijnsdriehoek in de wijk, apotheker-huisartswijkverpleegkundige, versterking regulier overleg tussen betrokkenen. Overgang verpleging en thuiszorg van AWBZ naar Zorgverzekeringswet, minder 4
verpleegkundige thuiszorg ingekocht als vorig jaar (20- 40%), andere werkwijzen en werkorganisatie nodig? Maatontwikkeling per organisatie. - Verkenning mogelijkheden implementatie E-overdracht wijkverpleegkundige en zorg(welzijns)partners. 6.Preventie Aandachtspunten vanuit VGZ Inkoopbeleid ondersteuningsgelden 2015 - Geen. Accenten regio Noord-Holland Noord 2015 (voor basisactiviteiten en eventuele projecten) -
-
Binnen ontwikkeling sociale wijkteams nadruk op preventie; eigen kracht, netwerken en buurtkracht versterken, vroegsignalering, vroegopvang, vermijdbare verergering en terugval voorkomen. Verkenning naar en voorbereiding van symposium met partners vanuit het Preventie Programma: vroegtijdige inzet van preventieve interventies binnen de sociale wijkteams. Ontwikkeling naar projectaanvraag in 2015. Ontwikkelen en implementatie van nieuwe multidisciplinaire wijkgerichte concepten in drie nader te bepalen gemeenten in NHN met partners uit het preventieprogramma met als speerpunt: o Gezonde leefstijl o Sociale samenhang o Dagbesteding en arbeid Steeds meer nadruk op de individuele en zorggerelateerde preventie. De scheidslijn tussen gemeente en zorgverzekeraar vermindert, bijvoorbeeld preventieve beweegadviezen vanuit ketenzorg diabetes. Doorvoering NHG-standaard leefstijl per januari, consequenties, implementatie? Ontwikkelingen volgen burgerinitiatief in de zorg op Texel. Waar mogelijk initiëren en aanjagen in andere gemeenten.
7.Farmacie & apothekers Aandachtspunten vanuit VGZ Inkoopbeleid ondersteuningsgelden 2015 - Geen Accenten regio Noord-Holland Noord 2015 (voor basisactiviteiten en eventuele projecten) - Verkenning integratie farmaceutische zorg in ketenzorg. - Doelmatig voorschrijven, overdrachtsmedicatie, Transmurale Farmacie. - Afspraken medicatieveiligheid verder ontwikkelen en verbreden in de regio, toenemende controle door inspectie op medicatieveiligheid, primair huisartsen, apotheek en thuiszorg. - Verandering positionering apotheker als spilfunctie in de wijk naast huisarts en wijkverpleegkundige, verschuiving rol apotheker van distributeur naar zorgverlener. - Overgang Ozis naar LSP plus effecten daarvan. - Informeren en ondersteunen ontwikkeling apothekers coöperaties. - Verkennen integrale farmaceutische ketenzorg: pilot inzet apothekersassistente na consult huisarts. - Verkenning implementatie transmurale formularium. Ontwikkelingen koppeling transmurale formularium en doelmatig voorschrijven volgen. - Regio NKL ontwikkeling FTO nieuw leven in te blazen
5
8.Geboortezorg & verloskundigen Aandachtspunten vanuit VGZ Inkoopbeleid ondersteuningsgelden 2015 - Geen Accenten regio Noord-Holland Noord 2015 (voor basisactiviteiten en eventuele projecten) - Ontwikkeling en verdere versterking van samenwerkingsverbanden rondom geboortezorg met als doel integrale geboortezorg. - Focus op kwaliteitsverbetering en patiënttevredenheid. - Ondersteuning en professionalisering eerstelijnsverloskundigen. - Ondersteunen professionalisering coöperatie verloskundigen Alkmaar e.o.
9.Paramedici (Fysiotherapeuten, Oefentherapeuten, Diëtisten & Logopedisten) Aandachtspunten vanuit VGZ Inkoopbeleid ondersteuningsgelden 2015 - Geen. Accenten regio Noord-Holland Noord 2015 (voor basisactiviteiten en eventuele projecten) - Ontwikkeling van consultdeclaratie naar klachtgerelateerde declaraties, behandelgemiddelde rondom bepaalde aandoeningen zorgconsumptie. - Stimuleren zelfmanagement met e-health. - Verbinding met omringende zorg en sociale hulpverlening, relaties naar wijkgericht werken. - Verbetering kwaliteit fysiotherapie - oefentherapie met uitkomstindicatoren/PROMS. - Stimuleren mono- en multidisciplinaire samenwerkingsverbanden rondom een specifiek thema. - Fysiotherapeuten: Kwaliteit in Beweging. - Logopedisten: Passend onderwijs en invoering kwaliteitstoets. - Diëtisten: van ziekte en zorg naar gedrag en gezondheid. - Toenemende voorwaarde verbetering serviceniveau ten aanzien van aanbieden diversiteit, ruimere openingstijden, verantwoording, beperken behandelgemiddelden. - Versterken monodisciplinaire samenwerking, organisatiekracht, afstemming. - Verkenning voorbereiding, mogelijk projectidee Logopedie 2.0, frisse blik op de organisatie en samenwerking van de vrijgevestigde logopedisten. - Verkenning samenwerking pedicure/podotherapeuten. Vallen niet binnen de beleidsregel, maar dat valt wijkverpleging ook niet (beleidsregel is niet aangepast per 1 januari 2015). Vanuit huisartsenoptiek wel betrokken blijven.
10.Huisartsenzorg Aandachtspunten vanuit VGZ Inkoopbeleid ondersteuningsgelden 2015 - Geen. Accenten regio Noord-Holland Noord 2015 (voor basisactiviteiten en eventuele 6
projecten) - Vervolgondersteuning zorggroepontwikkeling (WFr, KvNH). - Huisartsenzorg in relatie tot wijkteams, wijkgericht werken, GGZ, jeugd, ouderenzorg en gemeentebeleid in het algemeen. - Doorontwikkeling reguliere ketenzorg op specifieke aspecten (rol kaderarts, meekijkconsult specialisten, transmurale afspraken, KIS-ontwikkeling, aansluiting op preventie (bijvoorbeeld beweegadvies in eerste lijn). - Voorbereiding mogelijke nieuwe DBC-eerstelijnsouderenzorg (WFr, KvNH). - Ondersteuning huisvesting en praktijkvergroting: van solo naar HOED, opvolgingsvraagstukken. - Transmurale farmacie en doelmatig voorschrijven. - Doorontwikkeling POH-inzet en organisatie, doorontwikkeling functie en positie doktersassistente. - Doorontwikkeling huisartsenzorg in ANW, samenwerking CHP-SEH, relatie naar ouderenzorg. - Extra aandacht voor relatiebeheer met individuele huisarts door het verbinden en activeren van huisarts.
7
