Inhoud
Woord vooraf 7 Het allereerste begin 9 Oervaders 19 Israël als moeder 57 Wijsheid voor ouders en kinderen 83 Koninklijke vaders 113 Profetische opvoedkunde 145 Kinderen in zijn koninkrijk 177 Leerling van Jezus 205
5
Mijn kind is anders
6
Woord vooraf
Met veel plezier heb ik dit boekje geschreven. Het is buitengewoon boeiend om de aloude en vaak te bekende verhalen in de Bijbel te lezen met het oog op de omgang met kinderen en jonge mensen. Het leverde voor mijzelf veel stof tot nadenken op. Ik hoop dat het voor ieder die dit boekje leest ook zo is. De suggestie zou met dit boekje gewekt kunnen worden dat ik een geweldige vader ben. Niets is minder waar. Ik realiseer me dat ik vaak tekortschiet tegenover mijn kinderen. Het blijft nodig om me te spiegelen aan het Bijbelse ideaal. Wie iets over de Bijbel zegt, laat vaak iets zien van zijn eigen leven. Dat is in dit boekje ook zo. Daarom is tussen de regels door te merken dat ik de afgelopen jaren als alleenstaande vader mijn kinderen heb opgevoed. Nu ben ik weer in de gelukkige omstandigheid dat ik samen met mijn vrouw voor onze kinderen kan zorgen. Pieter Both
augustus 2013
7
Mijn kind is anders Het begin van de vakantie vieren we door met z’n allen naar de bioscoop te gaan. Mees Kees staat op het programma. Een grappige film die gaat over een jongetje dat onhandelbaar lijkt te zijn in de klas. Dan blijkt dat de hoofdpersoon thuis een zwaar leven heeft. Zijn vader is er niet meer en zijn moeder ligt altijd in bed. Eigenlijk zorgt hij vooral voor zichzelf. Hij eet uit de magnetron en briefjes met informatie van school worden niet doorgegeven. Er is geen aandacht voor het jongetje. Zijn gedrag wordt erger en erger. Tot er een invalmeester komt. Deze meester snapt dat kinderen van tijd tot tijd moeten bewegen en organiseert allerlei rare dingen. Niet iedereen is daar even blij mee. Zeker de directrice niet. Het wordt heel spannend als de inspectie op school verschijnt. Hoe kijkt hij naar deze vrije interpretatie van regels? Ondertussen krijgt de invalmeester wel echt contact met het jongetje. Hij voelt zich begrepen en gekend. Zelfs de moeder krijgt weer wat krachten om het leven op te pakken. Mooi om zo de vakantie te beginnen. Prachtig om samen naar de bioscoop te gaan. Natuurlijk met popcorn. k
Vind jij regels belangrijk?
k
Word er door anderen en in de omgeving van je kind genoeg rekening gehouden met de eigenheid van je kind?
k
8
Hoe markeren jullie het begin van de vakantie?
Het allereerste begin
9
God houdt van chaos
Met kinderen is het leven erg verrassend. Dat zit soms in kleine dingen. Sta je op het punt te vertrekken, valt er net eentje. En heeft die ook nog een bloedneus. En ze worden natuurlijk altijd op de meest onhandige momenten ziek. Net als ik een belangrijk overleg heb, krijgen ze koorts en alles wordt onder gespuugd. Als het is opgeruimd, moet ik bedenken hoe ik het deze keer ga oplossen. Dat zijn de kleine verrassingen in het leven natuurlijk. Want ook op grotere schaal brengen kinderen een onverwachte wending. Zo heb je dromen over je kinderen en over hoe je als gezin zal functioneren. Maar wat kan dat totaal anders zijn dan je dacht! Je zag jezelf al als moeder heerlijk praten met je kind als het uit school kwam, maar dit ene exemplaar wil dat nooit. Het zit het liefst alleen op zijn kamer en is graag op zichzelf. Of je dacht dat je puber wel heel stuurs en nors zou zijn, maar dat blijkt helemaal niet zo te zijn. Het is de leukste periode van jou en je kind samen. Kinderen maken het leven dynamisch, zoals de schepping van God dynamisch is. Eerst was de aarde helemaal woest en leeg. Er was niets aan. Het was saai. Dan gaat de Geest van God aan het werk en ontstaat er dynamiek: licht en donker gaan elkaar afwisselen. Land en water 10
worden elkaars tegenpolen. En daarna gaat God helemaal los: planten en dieren in allerlei vormen en variaties zorgen ervoor dat de wereld nooit meer te programmeren is. In een paar dagen tovert God de wereld om van totale rust in een grote kakofonie van kleuren en geluiden. En dat is voor God nog niet genoeg: hij geeft de dieren ook nog de opdracht er vooral voor te zorgen dat er veel kleine dieren moeten komen. Zo wordt de chaos alleen maar groter. En tot overmaat van ramp wordt dan ook de mens nog op de aarde gezet. Nu is het helemaal een onvoorspelbare bende. En nog is het niet genoeg voor de Geest van God. Ook de mensen krijgen de opdracht mee om flink vruchtbaar te zijn en veel kinderen te krijgen. God krijgt er geen genoeg van om tegenstellingen te maken. Mannen en vrouwen, ouderen en kinderen, blanken en gekleurden. Zo blijft de aarde geen saaie boel, maar wordt het leven verrassend. Elk kind laat zo iets van Gods bedoelingen zien. Zij maken het leven dynamisch. Genesis 1:11-25
11
Het beeld van God speelt buiten Mijn kinderen spelen buiten. Het heeft net geregend. Ze rennen door de plassen. De modder vliegt alle kanten op. Daarna gaan ze voetballen op het natte gras. De vieze bal vliegt voortdurend tegen hun kleren aan. Soms vallen ze languit in het modderige gras. Het lijkt net een reclame voor een wasmiddel. En daar heb je altijd weer zo’n blije moeder,… Ik zie het gebeuren, maar ik vraag me af of de wasmachine dit wel aankan. Aha, ze zijn het zat en komen naar binnen. Niet om aan te pakken, overal zit modder. Ze lopen zo door. Nooit gehoord van een mat waar je je voeten op kan vegen? Of dat het misschien verstandig is om je natte kleren bij de deur uit te trekken? Zo kan ik nog wel even doorgaan. Mijn kinderen zijn soms lastig. Ze zeuren maar door. Ook als ik rustig wil zitten en lezen. Als ik zeg dat ze nu echt moeten ophouden, lijkt het een aansporing te zijn om door te gaan. En als ik vraag of ze een boodschap willen doen, hebben ze op dat moment geen zin of tijd. Even later komen ze piepen dat ze zich zo vervelen. Ze gaan precies de andere kant op dan die ik zou willen. Maar dat is niet hoe ik naar mijn kinderen moet kijken. Ik wil hen zien zoals God hen ziet. Want elk kind dat geboren wordt, is het beeld van God. Ik zie Gods beelddrager buitenspelen. Mijn kinderen 12
gaan namelijk helemaal op in hun spel. Ze vergeten dat het regent. Ze rennen, spelen en hebben plezier. De omstandigheden maken voor hen niets uit. Is het gras nat en glijden ze uit? Ze spelen samen en hebben het goed. Daarin zijn ze beeld van God. Hij wil samenspelen in alle situaties. Zelfs in het zeuren van mijn kinderen kan ik iets van God zien. Ik geef toe, het kost wel even wat moeite… Als mijn kinderen blijven vragen om aandacht en contact zoeken, dan vind ik dat zeuren. Maar mijn kinderen willen vooral verbinding tussen hen en mij. Zo laten ze iets van God zien, die voortdurend op zoek is naar mij. Voor ik ga slapen, kijk ik bij elk kind. Wat liggen ze daar zonder zich ergens bewust van te zijn. Helemaal ontspannen zijn ze. Vol vertrouwen doen ze niets anders dan slapen. Als ze hun dekbed te veel van zich hebben afgeschopt, stop ik ze toe. Soms draaien ze zich dan om, nestelen zich dieper in hun bed en slapen verder. Hier ligt het beeld van God. Wat moet God mooi zijn! Genesis 5:1-5
13
