Jaarverslag 2003
Inhoud Woord vooraf
4
Bedrijfsfinanciering
6
Profielen van de ondernemingen waarin LRM risicokapitaal verstrekte
9
Vastgoed en projectontwikkeling
26
Overzicht van de LRM-groep
36
Overzicht van de LRM-portfolio
37
Financieel beheer
38
Raad van Bestuur
40
Enkelvoudige jaarrekening
41
Geconsolideerde jaarrekening
46
LRM-team
50
Woord vooraf
2003 was geen gemakkelijk jaar voor Limburg. Niet alleen waren er de gevolgen van belangrijke herstructureringen bij grote Limburgse ondernemingen zoals Philips en Ford Genk. Ook in het segment van de KMO’s werd 2003 gekenmerkt door een ongunstige evolutie. Immers uit recente studies blijkt dat Limburg in 2003 het hoogste aantal faillissementen van de voorbije zes jaar kende gecombineerd met een afname van het aantal oprichtingen van nieuwe bedrijven. Vooral de jonge bedrijven blijken het meest kwetsbaar : nagenoeg 25 procent van alle faillissementen in 2003 betreft ondernemingen die jonger zijn dan 4 jaar. Ook in naburige landen zoals Nederland blijkt dat de stijging in de faillissementsstatistieken in belangrijke mate veroorzaakt wordt door ondernemingen jonger dan 3 jaar. Deze starters beschikken vaak niet over de nodige financiële reserves om in een verkoelde economie te overleven. Het begin van 2004 blijft op economisch vlak somber met een belangrijke verdere stijging van het aantal faillissementen ondermeer in Limburg. De voorzichtig aangekondigde economische herneming stemt mogelijk tot wat meer optimisme. Tot slot is er de in mei 2004 doorgevoerde sterke uitbreiding van de Europese Unie met 10 nieuwe lidstaten. Hierdoor ontstaan er ongetwijfeld interessante bijkomende kansen maar evenzeer ook bedreigingen indien ondernemingen zich niet adequaat aanpassen aan deze nieuwe economische realiteit.
LRM trachtte in 2003 maximaal in te spelen op de uitdagingen die zich stellen in deze economische omgeving via haar activiteiten bedrijfsfinanciering en projectontwikkeling. In 2003 ging er een bijzondere aandacht van LRM naar het segment van de startende ondernemingen en KMO’s. Sedert 2001 financiert LRM gevestigde KMO’s met risicodragend vermogen: in 2003 nam het aantal investeringen van “Partnerkapitaal voor KMO’s” verder toe met investeringen in ondermeer GIA international, Grispa, Stokjes en Gymna. Aanvullend hierop lanceerde LRM medio 2003 Bizkapitaal, een nieuw risicokapitaalinstrument voor starters in de industriële en de dienstensectoren. Hiermee verzekert LRM niet alleen een kapitaalinjectie, maar staat zij tevens in voor een intensieve begeleiding vanaf de fase vóór de ondernemingsstart. Dankzij een betoelaging door het Europees Sociaal Fonds zal LRM vanaf 2004 de arbeidsintensieve begeleiding van starters verder opdrijven. Ook in het segment van klassiek risicokapitaal voor grotere bedrijven breidde LRM haar investeringsportefeuille uit door (vervolg-)investeringen in het beursgenoteerde IPTE, Spaas Kaarsen, Spindor en Interlin Invest. Het is niet onbelangrijk om te melden dat verschillende van deze ondernemingen er succesvol in slagen hun activiteiten in de Limburgse regio verder uit te breiden en te verankeren in combinatie met de start van productieactiviteiten in Oost-Europa.
LRM tracht tevens via projectontwikkelingsactiviteiten bij te dragen tot de creatie van betere omgevingsfactoren voor ondernemingen. Enkele voorbeelden hiervan zijn de ontwikkeling van het logistieke bedrijvenpark Hermes (Genk) en het regionaal bedrijventerrein Brustem Industriepark (SintTruiden). Verder participeert LRM in het onderzoek van enkele nieuwe projecten zoals het hoogwaardig bedrijventerrein Waterschei (Genk), het regionaal bedrijventerrein Ravenshout (Beringen) en enkele KMO-zones in verschillende Limburgse gemeenten. Ook in het ter beschikking stellen van gebouweninfrastructuur is LRM actief, bijvoorbeeld bij de ontwikkeling van de Research Campus te Hasselt. Via haar dochtervennootschap LISOM voert de LRM-groep een aantal opdrachten uit in opdracht van het Vlaamse Gewest ondermeer met betrekking tot toerisme, mobiliteit, afvalverwerking en de uitbouw van de Transnationale Universiteit Limburg. De LRM-groep sloot het boekjaar 2003 af met een nettowinst van € 24.513.941,55. Het eigen vermogen bedroeg op 31 december 2003 € 335.030.595,81.
Bedrijfsfinanciering
Het verstrekken van risicodragende middelen aan kleine en grote ondernemingen is een van de pijlers van de strategie van LRM om bij te dragen tot de uitbreiding en vernieuwing van het industriële weefsel in Limburg. In 2003 breidde LRM haar portefeuille van ondernemingen inzake bedrijfsfinanciering verder uit met uiteenlopende investeringsprojecten. Een goed onderbouwd ondernemingsinitiatief blijft daarbij altijd de voorwaarde tot instap. Daarbij werd altijd uitsluitend marktconform risicodragend vermogen ter beschikking gesteld, zodat de rol van LRM volledig complementair blijft aan die van de bankiers. Door het kapitaalsengagement van LRM zijn de bankiers bereid om tegen de beste voorwaarden meer bancaire middelen ter beschikking te stellen. Enkele evoluties in het investeringsbeleid van LRM tijdens het werkjaar 2003 verdienen bijzondere aandacht.
1. Familiale ondernemingen
2. Pre-starters, starters en KMO’s
De familiale ondernemingen vormen de belangrijkste doelgroep van LRM voor het verstrekken van risicokapitaal in Limburg. In 2003 keurde LRM haar 20ste transactie met een familiale onderneming goed. Voor zowat elk project dat de normale financieringscapaciteit van de onderneming overstijgt, kan LRM een ondersteunende rol spelen:
LRM richt zich sinds 2003 met inzet van aanzienlijke middelen en mensen op het segment van de kleine ondernemingen. Hierdoor bestrijkt LRM het hele spectrum van pre-starters, starters en gevestigde KMO's met 3 financiële producten.
• voor de versterking van de kapitaalstructuur om een belangrijke expansie te kunnen doorvoeren (investeringsproject, strategische overname, …) zonder de familiale controle prijs te geven.
• Met het financieel product Partnerkapitaal voor KMO's investeert LRM al geruime tijd in gevestigde Limburgse KMO's met kapitaal of met in kapitaal omzetbare risicodragende leningen. Eind 2003 had LRM in totaal 6 miljoen euro geïnvesteerd in 16 Limburgse KMO's, telkens voor bedragen tussen 0,125 en 0,5 miljoen euro.
• bij de gehele of gedeeltelijke overdracht van een onderneming in het kader van een opvolgingsthematiek (bijvoorbeeld de overname van de vennootschap door één van de kinderen van de eigenaars), een management buy-out (een manager van de onderneming die de aandeelhouders uitkoopt) of een management buy-in (een externe manager die de bestaande aandeelhouders geheel of gedeeltelijk uitkoopt en de leiding van de onderneming overneemt of komt versterken).
• In juni 2003 lanceerde LRM Bizkapitaal, een nieuw financieel product voor startende ondernemingen. Via Bizkapitaal kan een starter rekenen op kapitaal aangevuld door een achtergestelde lening van LRM voor een bedrag van driemaal de eigen investering. Dankzij een kaderovereenkomst met het Participatiefonds kan dit fonds, voor hetzelfde bedrag als LRM, een achtergestelde lening ter beschikking stellen. In 2003 investeerde LRM in 5 startende ondernemingen voor bedragen vanaf 25.000 euro per onderneming. • In april 2004 start LRM met Bizmotor, een nieuw product om beloftevolle ondernemingsinitiatieven al in de vroegste fase te financieren. Dit speciale programma voor pre-starters verstrekt risicodragend vermogen om de voorbereiding van een industrieel project of een dienstenproject optimaal te kunnen
Bedrijfsfinanciering
uitvoeren. Indien een idee tot een concrete bedrijfsoprichting leidt, zal LRM in principe haar financiering omzetten in een lening aan of kapitaal van de nieuwe vennootschap.
Evca-waarde volgens sectorverdeling ICT 17% Metaal & constructie 22%
3. Klassiek risicokapitaal Ook binnen het segment waar de klassieke verstrekkers van risicokapitaal actief zijn, breidde LRM in 2003 haar activiteiten verder uit: • Dossiers die grotere investeringsbedragen vereisen, meer bepaald vanaf 1 tot 10 miljoen euro. • Alle types van projecten (groeikapitaal, MBO's en MBI's, projectfinancieringen). Enkele voorbeelden: In 2003 tekende LRM samen met het managementteam in op een achtergestelde lening met warrants van het beursgenoteerde IPTE. Om bij te dragen tot de realisatie van het beloftevolle strategisch plan van IPTE droeg LRM 2 sectorspecialisten als bestuurder voor. Ook verwierf LRM einde 2003 een belangrijke participatie in de Spaas-groep.
Chemie & pharma 2%
Consument 12%
Textiel & voeding 27%
Projecten 16%
Diensten 4%
Evca-waarde volgens financieringsfase Buy outs 18%
Turnaround 8%
Seed & start up 31%
4. Exit LRM is een langetermijnpartner en kan 5 à 10 jaar partner van de vennootschap blijven. Het voorbije jaar realiseerde LRM 3 exits: Care4Data (terugkoop door de familiale aandeelhouder), Added Logistics en ETGI/ETGE (telkens verkoop van de LRM-participatie aan een industriële groep).
Expansie & acquisities 43%
Profielen van de ondernemingen waarin LRM risicokapitaal verstrekte
Management buy-out
Management buy-out
Firma: Ambiorix NV Industriezone Overhaem Prinsenweg 10 3700 Tongeren Contactpersoon: Sylvain Gielen Tel.: + 32 (0)12 23 11 96
[email protected] www.ambiorix.be
Firma: AnaXis NV Ilgatlaan 23 3500 Hasselt Contactpersoon: Mark Vanlook Tel.: + 32 (0)11 30 14 00
[email protected] www.anaxis.be
Sector: Consumentengoederen
Sector: ICT
Bedrijfsactiviteit: Ambiorix is producent van kwaliteitsschoenen voor dames en heren.
Bedrijfsactiviteit: AnaXis levert ICT-diensten en -producten op het vlak van ERP (o.m. Navision), systeembeheer, netwerken, internet en spatial intelligence (GIS, Oracle Spatial)
Financiële info: Omzet 2002/2003: ¤ 5,3 miljoen
Financiële info: Omzet boekjaar 2003: ¤ 1,9 miljoen
Tewerkstelling: 76 personen
Tewerkstelling: 25 personen
Samenwerking met LRM: LRM financierde samen met Trustcapital Partners in deze management buy-out van de heer Sylvain Gielen, bedrijfsleider van Ambiorix.
Samenwerking met LRM: LRM en Fortis Private Equity financierden in 2001 deze MBO van de ICT-divisie van de Technum-groep.
De financiële partners financieren bovendien de verdere internationale doorbraak van de merken “Ambiorix” en “Embassy” en het unieke schoen op maat concept van Ambiorix “Personal Pair”. Dossierverantwoordelijke bij LRM: Freddy Daniëls
[email protected]
Dossierverantwoordelijke bij LRM: Peter Croonen
[email protected] Dhr. Geboers, voormalig Philips-manager, is externe bestuurder met ICT-sectorkennis voor LRM.
Groeikapitaal
Projectfinanciering
Firma: A&SAP Group NV Hoogstraat 69 3600 Genk Contactpersoon: Hugo Peumans Tel.: + 32 (0)89 50 43 82
[email protected] www.asap-interim.be
Firma: Conveyor Services Genk NV H. Fordlaan 33 3600 Genk Contactpersoon: J. Dreesen Tel.: + 32 (0)89 41 01 10
[email protected]
Sector: HR-Dienstengroep Bedrijfsactiviteit: A&SAP Group is een HRM-dienstengroep met volgende activiteiten: • uitzendkantoor (ASAP Interim) • personeelsselectie en plaatsing (ASAP Select) • sociaal secretariaat (Sap Personeelsdiensten) • sociaal juridisch advies Financiële info: Omzet boekjaar 2003: ¤ 35,5 miljoen Tewerkstelling: 75 personen Samenwerking met LRM: LRM verstrekte eind 2001 groeikapitaal aan de A&SAP Group teneinde deze groep toe te laten haar ambitieuze groeiplannen binnen en buiten de Limburgse regio te realiseren. ASAP Interim beschikt over 17 kantoren in Vlaanderen. Dossierverantwoordelijke bij LRM: Freddy Daniëls
[email protected] Dhr. Robert Jonckheere treedt op als externe bestuurder voor LRM.
Sector: automobielsector Bedrijfsactiviteit: CSG financierde, bouwde en exploiteert een gesofisticeerde transportinfrastructuur voor haar cliënt Ford Genk. Deze “conveyor” verbindt de naburige toeleveranciers met de assemblagelijnen van de Genkse Fordvestiging. Financiële info: Omzet 2003: ¤ 6,7 miljoen Tewerkstelling: 16 personen Samenwerking met LRM: Conveyor Services Genk (CSG) is een joint venture van het Limburgse Automotive Services Genk Invest en de Duitse industriële groep Eisenmann Beteiligungen GmbH. LRM investeerde ¤ 3,7 miljoen in CSG in 1999 via een projectfinancieringsformule. Dossierverantwoordelijke bij LRM: Peter Croonen
[email protected]
Groeikapitaal
Projectfinanciering
Firma: Di Legno Interiors NV Troisdorflaan 18 3600 Genk Contactpersoon: Koen Vanbrabant Tel.: + 32 (0)89 62 91 00
[email protected] www.dilegno.be
Firma: Manuservices NV p/a U&A Belgium (ALZ) Industrieterrein Genk Zuid Swinnenwijerweg 5 3600 Genk Contactpersoon: Bernard Campenon Tel.: + 32 (0)89 30 21 11
Sector: Parketvloeren
Sector: Logistieke diensten aan de staalindustrie
Bedrijfsactiviteit: Di Legno Interiors produceert ‘verouderde’ parketvloeren.
Bedrijfsactiviteit: Manuservices stond in voor de investering en exploiteert het schroot- en slabpark van ALZ Genk.
Financiële info: Omzet boekjaar 2003: ¤ 5,2 miljoen Tewerkstelling: 17 personen Samenwerking met LRM: Aanvankelijk gestart bij LRM als een KMO-Partnerkapitaal, kende Di Legno een uitermate snelle groei. LRM verhoogde in 2002 haar investering met ¤ 0,5 miljoen in een tweede financieringsronde. Dossierverantwoordelijke bij LRM: Bert Fransens
[email protected]
Financiële info: Omzet 2003: ¤ 5 miljoen Tewerkstelling: 49 personen Samenwerking met LRM: LRM verschafte ¤ 2 miljoen risicodragende middelen van het totale investeringsproject (¤ 23 miljoen). Dossierverantwoordelijke bij LRM: Peter Croonen
[email protected] Dhr. Jean-Paul Duyckaerts treedt op als externe bestuurder voor LRM.
Groeikapitaal
Groeikapitaal
Firma: Bio-Racer Industriezone Ravenshout 5.250 3980 Tessenderlo Contactpersoon: Raymond Vanstraelen Tel.: + 32 (0)13 67 13 67
[email protected] www.bioracer.com
Firma: Interlin Invest NV Eikelaarstraat 33 3600 Genk Contactpersoon: Roger Vandamme Tel.: + 32 (0)89 50 03 00
[email protected] www.interlin.be
Sector: Textiel
Sector: Bouwmaterialen
Bedrijfsactiviteit: Bio-Racer produceert kwalitatieve wielerkleding.
Bedrijfsactiviteit: Interlin heeft fabrieken voor de productie en afwerking van houtspaander- en OSB-platen in Genk (Agglo NV), coating activiteiten in D’Hooie (Agglo NV) en veredelingsactiviteiten in Oudenaarde (Hizodecor) .
Financiële info: Omzet 2002/03: ¤ 5,8 miljoen Tewerkstelling: 48 personen Samenwerking met LRM: LRM verstrekte groeikapitaal aan Bio-Racer. Begin 2004 verhoogde LRM haar engagement in de groep door haar belang als aandeelhouder op te trekken tot 44 %. Dossierverantwoordelijke bij LRM: Jan Vandommele
[email protected]
Financiële info: Omzet boekjaar 2003: ¤ 76 miljoen (Agglo NV) Tewerkstelling: 351 personen Samenwerking met LRM: LRM investeerde ¤ 9 miljoen groeikapitaal voor de financiering van de nieuwe OSB productielijn in Genk (totale investering: ¤ 50 miljoen). Een syndicaat van 3 bankiers (Dexia, ING en KBC) stond in voor de bancaire financiering. Dossierverantwoordelijke bij LRM: Peter Croonen
[email protected] Dhr. Alfred Colson treedt op als externe bestuurder voor LRM.
Groeikapitaal
KMO Partnerkapitaal
Firma: Cegeka NV Universiteitslaan 3500 Hasselt Contactpersoon: André Knaepen Tel.: + 32 (0)11 24 02 34
[email protected] www.cegeka.be
Firma: Johan Nicolaï NV Gorsem Dorp 51 3803 Sint-Truiden Contactpersoon: Johan Nicolaï Tel.: + 32 (0)11 70 20 00 www.nicolai.be
Sector: ICT Bedrijfsactiviteit: Cegeka is een belangrijke ICT-speler voor veelal grote klanten zoals bv. IBM, AT&T en KBC. De dochteronderneming Cegeka Healthcare Systems is de belangrijkste onafhankelijke Belgische ontwikkelaar van medische software voor ziekenhuistoepassingen. Cegeka Data Center levert hosting diensten en beschikt daarvoor over specifiek daartoe ontworpen beveiligde infrastructuur. Financiële info: Omzet boekjaar 2003: ¤ 22,3 miljoen Tewerkstelling: 234 personen Samenwerking met LRM: LRM investeerde ¤ 2,2 miljoen op gelijkwaardige basis met twee andere investeringsmaatschappijen via groeikapitaal om de groeistrategie van Cegeka te ondersteunen. Dossierverantwoordelijke bij LRM: Peter Croonen
[email protected]
Sector: Fruitboomkwekerij Bedrijfsactiviteit: Kweken en ontwikkelen van fruitbomen (appelen & peren) Financiële info: Omzet boekjaar 2002/03: ¤ 4,2 miljoen Tewerkstelling: 52 personen Samenwerking met LRM: LRM verstrekte ¤ 0,5 miljoen groeikapitaal om het project van nieuwe appel- en perenrassen via klassieke veredeling (onder meer het inmiddels op de markt gelanceerde Greenstar-appelras) mee te helpen realiseren. Dit project loopt met ondersteuning van het Fruitteeltcentrum van de KU Leuven. Dossierverantwoordelijke bij LRM: Jan Vandommele
[email protected]
KMO Partnerkapitaal
KMO Partnerkapitaal
Firma: Prato Services NV Hoogstraat 69 3600 Genk Contactpersoon: Joris Peumans Tel.: + 32 (0)89 51 86 75
[email protected] www.prato.be
Firma: Roam Chemie NV Centrum Zuid 2053 3530 Houthalen Contactpersoon: Jos Roebben Tel.: + 32 (0)11 60 29 78 www.roamchemie.com
Sector: Software Bedrijfsactiviteit: Software voor de automatisering van HR processen bij uitzendkantoren, sociale secretariaten en personeelsdiensten. Financiële info: Omzet boekjaar 2003: ¤ 0,6 miljoen Tewerkstelling: 5 personen Samenwerking met LRM: Eind 2001 verstrekte LRM ¤ 0,25 miljoen groeikapitaal. Dossierverantwoordelijke bij LRM: Freddy Daniëls
[email protected]
Sector: Waterbehandelingsproducten Bedrijfsactiviteit: Roam Chemie produceert chemicaliën voor waterbehandeling. Financiële info: Omzet boekjaar 2003: ¤ 3,8 miljoen Tewerkstelling: 11 personen Samenwerking met LRM: Begin 2002 nam de tot dan nog volledig familiale onderneming Roam Chemie haar Duitse sectorgenoot Hungerbach GmbH over. Hungerbach is eigenaar van het ecologisch ontsmettingsmiddel Huwa-San. LRM investeerde ¤ 0,5 miljoen groeikapitaal in Roam Chemie om deze expansie te financieren. Dossierverantwoordelijke bij LRM: Bert Fransens
[email protected]
Management buy-out
Groeikapitaal
Firma: Scana Noliko International NV Industrieterrein Kanaal-Noord 2002 3960 Bree Contactpersoon: Dominiek Stinckens Tel.: + 32 (0)89 47 38 00
[email protected] www.scana-noliko.be
Firma: Spin-Group NV Kaulillerweg 119 3990 Peer Contactpersoon: Michiel Smits Tel.: + 32 (0)11 61 08 10
[email protected] www.spin-group.be
Sector: Voedingssector
Sector: Textiel
Bedrijfsactiviteit: SNI produceert groenten, sauzen en maaltijden in glas, blik en flexibele verpakkingen. De productievestiging ligt in Bree. Daarnaast heeft Scana Noliko International verkoopkantoren in Engeland en Duitsland.
Bedrijfsactiviteit: Spin-Group is actief in het spinnen en veredelen van wollen en synthetische garens voor de tapijtindustrie.
Financiële info: Omzet boekjaar 2002/03: ¤ 108 miljoen Tewerkstelling: 437 personen Samenwerking met LRM: In 2000 besliste de familiale hoofdaandeelhouder haar participatie in SNI te verkopen. LRM structureerde een management buy-outconstructie. LRM en Nesbic Investment Fund investeerden daartoe elk ¤ 9 miljoen in de Scana Noliko groep. Dossierverantwoordelijke bij LRM: Freddy Daniëls
[email protected]
Financiële info: Omzet boekjaar 2003: ¤ 64 miljoen Tewerkstelling: 498 personen Samenwerking met LRM: LRM onderschreef in 2000 een kapitaalverhoging in de groep in het kader van een belangrijk expansie- en automatisatieproject van deze tot dan volledig familiale onderneming. Eind 2003 werden door de aandeelhouders bijkomende risicodragende middelen ter beschikking gesteld van de onderneming voor realisatie van verdere uitbreidingsinvesteringen. Dossierverantwoordelijke bij LRM: Freddy Daniëls
[email protected]
Groeikapitaal
Projectontwikkeling
Firma: VALUE RETAIL Maasmechelen Village Zetellaan 100 3630 Maasmechelen Contactpersoon: Yael Reicher Tel.: + 32 (0)89 77 40 00 www.maasmechelenvillage.com
Firma: Groene Energiemaatschappij NV p/a Aspiravi nv Vaarnewijkstraat 18 8530 Harelbeke Contactpersoon: Fred Popelier Tel.: + 32 (0)56 70 27 36
[email protected] www.aspiravi.be
Sector: Detailhandel Bedrijfsactiviteit: Hoogwaardig merkendorp van de groep Value Retail. Andere vestigingen zijn gelegen in Londen, Barcelona, Madrid, Milaan, Frankfurt en Parijs (Disneyland Resort). Financiële info: Omzet boekjaar 2002: ¤ 1,7 miljoen Tewerkstelling: 15 personen Samenwerking met LRM: Op de voormalige mijnsite te Eisden werd door Value Retail, in samenwerking met LRM, een hoogwaardig merkendorp ontwikkeld dat momenteel onderdak biedt aan meer dan 50 winkels. LRM droeg vooral bij aan de ontwikkeling van het project als voormalig eigenaar van de terreinen en verschafte een beperkte financiering via risicokapitaal aan Value Retail. Dossierverantwoordelijke bij LRM: Freddy Daniëls
[email protected]
Doel: Het realiseren van drie windparken in Limburg (Bree, Tongeren en Lommel) van in totaal 9 hoogwaardige turbines met een totaal vermogen van meer dan 20 MW. Financiële info: Totale investering: ¤ 25 miljoen Samenwerking met LRM: LRM financiert op 50/50 basis samen met de energieproducent Aspiravi deze projectmaatschappij. Dossierverantwoordelijke bij LRM: Guido Quanten
[email protected]
KMO Partnerkapitaal
Bizkapitaal
Firma: Nesa NV Heikemp 1307 3640 Kinrooi Contactpersoon: Raf Neijens Tel.: + 32 (0)89 70 01 70 www.nesa.be
Firma: Doxis Lighting Factory NV Vennestraat 333/2 3600 Genk Contactpersoon: Luc Indekeu Tel.: + 32 (0)89 62 15 11
[email protected] www.doxis.be
Sector: Metaalsector Bedrijfsactiviteit: Nesa is een familiale onderneming gespecialiseerd in de productie en plaatsing van hekwerken en automatische poorten, paardenboxen en hondenrennen. Financiële info: Omzet boekjaar 2003: ¤ 2,1 miljoen Tewerkstelling: 17 personen Samenwerking met LRM: LRM verstrekte begin 2002 risicokapitaal om een familiale management buy-out mogelijk te maken via de daartoe speciaal opgerichte overnameholding Rane NV. Door deze LRMinvestering kon de opvolging financieel geregeld worden met behoud van de familiale controle op aandeelhoudersvlak. Dossierverantwoordelijke bij LRM: Bert Fransens
[email protected]
Sector: Verlichtingssector Bedrijfsactiviteit: Doxis is een jonge onderneming die hoogwaardige architecturale verlichtingsarmaturen produceert en distribueert. Het gamma bestaat uit een waaier van eigen ontworpen creaties van designverlichting voor winkelinrichtingen, kantoren, privé-woningen en tuinen. Financiële info: Omzet 2003: ¤ 466.000 Tewerkstelling: 3 personen Samenwerking met LRM: Via twee financieringsrondes in 2002 en 2004 voor in totaal ¤ 0,25 miljoen droeg LRM bij tot de financiering van de snelle groei van deze nieuwkomer in de sector van designverlichting. Dossierverantwoordelijke bij LRM: Bert Fransens
[email protected]
KMO Partnerkapitaal
Groeikapitaal
Firma: JM Construct NV Leuerbroek 1074 3640 Kinrooi Contactpersoon: Guy Schelfhout Tel.: + 32 (0)89 70 02 00
Firma: B.R.T. NV Rijksweg 555 3630 Maasmechelen Tel.: + 32 (0)89 70 02 20 www.brt.be
Sector: Metaalsector
Sector: Metaalsector
Bedrijfsactiviteit: Het familiebedrijf JM Construct werd in ’98 opgericht door Guido Schelfhout en zijn echtgenote Magda Janssen. Het bedrijf produceert metalen hulpstukken voor de bouwsector en verlichtingsmasten.
Bedrijfsactiviteit: B.R.T. NV (Buizen, Röhre, Tubes), behorend tot de Kopal Groep in Kortemark, produceert metalen buizen voor de afsluitingsbranche. Daarnaast verricht B.R.T. ook lakwerk voor derden.
Financiële info: Omzet boekjaar 2003/04: ¤ 1,2 miljoen Tewerkstelling: 5 personen
Financiële info: Opstart 2003/2004 Tewerkstelling: 7 personen
Samenwerking met LRM: Voor de financiering van de expansie van haar productieruimte en het machinepark deed JMC een beroep op een investering via KMO-Partnerkapitaal van LRM en van de huisbankier Fortis.
Samenwerking met LRM: De totale investering via deze nieuwe productievestiging in Maasmechelen bedroeg ¤ 6,5 miljoen. De aandeelhouders en LRM investeerden ¤ 2 miljoen risicodragend vermogen. Het saldo werd bancair ingevuld door KBC.
Dossierverantwoordelijke bij LRM: Bert Fransens
[email protected]
Dossierverantwoordelijke bij LRM: Jan Vandommele
[email protected]
KMO Partnerkapitaal
KMO Partnerkapitaal
Firma: Summit Engineering NV Tongersesteenweg 190 3800 Sint-Truiden Contactpersoon: Eddy Bergers Tel.: + 32 (0)11 69 42 59
Firma: GIA NV Industrieterrein Kanaal-Noord 1161 3960 Bree Contactpersoon: Jos Geebelen Tel.: + 32 (0)89 46 13 91
[email protected] www.gia.be
Sector: Elektronica Bedrijfsactiviteit: Productie van professionele audioapparatuur (equalizers, power amplifiers) via haar eigen merknaam Q4 Audio. Financiële info: Omzet boekjaar 2003: ¤ 0,4 miljoen Tewerkstelling: 4 personen Samenwerking met LRM: LRM versterkte het eigen vermogen van Summit met ¤ 125.000 via haar financieringsprogramma “KMO Partnerkapitaal” om de verdere groei (productontwikkeling en werkkapitaal) mogelijk te maken. Dossierverantwoordelijke bij LRM: Bert Fransens
[email protected]
Sector: Elektronicasector Bedrijfsactiviteit: G.I.A. is een producent van elektrische verdeeldozen en immoticasystemen. Met haar gepatenteerde verdeeldoos, het I2D bussysteem, behoort G.I.A. tot de koplopers op het gebied van gebouwbeheersystemen. Financiële info: Omzet boekjaar 2003: ¤ 3,8 miljoen Tewerkstelling: 14 personen Samenwerking met LRM: LRM onderschreef ¤ 0,5 miljoen via kapitaal en achtergestelde leningen om bij te dragen tot de verdere groei van deze onderneming. Dossierverantwoordelijke bij LRM: Bert Fransens
[email protected]
Groeikapitaal
Bizkapitaal
Firma: IPTE NV Geleenlaan 5 3600 Genk Contactpersoon: Huub Baren Tel.: + 32 (0)89 62 30 00
[email protected] www.ipte.com
Firma: Aerosols & Liquids JEUBIS NV Schurhovenveld 3850 3800 Sint-Truiden Contactpersoon: Carlo Jeunen Tel.: + 32 (0)11 69 81 91 www.jeubis.com
Sector: Elektronica Bedrijfsactiviteit: IPTE is Europees marktleider in de toelevering van productiemiddelen voor de elektronica-industrie. De onderneming ontwikkelt turn-key automatiseringssystemen voor het produceren en testen van printed circuit boards en automatische assemblagelijnen. IPTE treedt tevens op als contract manufacturer voor PCB’s, bestukking, kabelconfectionering en productassembly. Financiële info: Omzet boekjaar 2003: ¤ 110 miljoen Tewerkstelling: 1.300 personen Samenwerking met LRM: LRM en het IPTE-management tekenden in op een achtergestelde lening met warranten uitgegeven door IPTE NV voor een bedrag van ¤ 7 miljoen euro. Deze uitgifte geeft aan IPTE NV de mogelijkheid om versneld te groeien via interne en externe groei. Dossierverantwoordelijke bij LRM: Freddy Daniëls
[email protected]
Sector: Afvullen van spuitbussen Bedrijfsactiviteit: A&L JEUBIS NV is een nieuwe onderneming waarvan de initiatiefnemers en bedrijfsleiders over een rijke sectorervaring beschikken in het loonafvullen van spuitbussen en flacons. De onderneming werkt volgens GMP-condities en onderscheidt zich in de wereld van contract filling door zowel kleine als grotere series aan te bieden via de nieuwste vultechnieken. Financiële info: Omzet 2003: ¤ 0,1 miljoen Tewerkstelling: 2 personen Samenwerking met LRM: LRM onderschreef in 2003 een kapitaalverhoging van ¤ 100.000 via Bizkapitaal, het financieel LRM-product voor startende ondernemingen. Dossierverantwoordelijke bij LRM: Bert Fransens
[email protected]
KMO Partnerkapitaal
Bizkapitaal
Firma: Stokjes NV Kanaalweg 3420 3980 Tessenderlo Contactpersoon: Peter Poets Tel.: + 32 (0)13 78 28 90
[email protected] www.stokjes.be
Firma: Gymna NV Pasweg 6c 3740 Bilzen Tel.: + 32 (0)89 51 05 50 www.gymna.be
Sector: Metaalverwerkingssector Bedrijfsactiviteit: Ontwerp, productie en installatie van luchtbehandelings- en ventilatiesystemen. Financiële info: Omzet boekjaar 2003: ¤ 1,1 miljoen Tewerkstelling: 14 personen Samenwerking met LRM: LRM financierde de management buy-out door de bedrijfsleider, de heer Poets, via een financiering van ¤ 125.000 risicokapitaal op het niveau van een overnameholding. Dossierverantwoordelijke bij LRM: Bert Fransens
[email protected]
Sector: Handelsonderneming fitnesstoestellen Bedrijfsactiviteit: Gymna NV is distributeur voor de Belgische markt van apparatuur ten behoeve van de medische en paramedische sector, fitness en wellness centra. Financiële info: nog niet beschikbaar Tewerkstelling: 11 personen Samenwerking met LRM: Financiering door LRM en via bancaire financiering van de overname van een handelsfonds door Gymna NV. Dossierverantwoordelijke bij LRM: Ive Cryns
[email protected]
Bizkapitaal
Groeifinanciering
Firma: Delicatesse Catering NV Toekomstlaan 22 3600 Genk Contactpersoon: Geert Spapen Tel.: + 32 (0)89 84 58 45
Firma: Spaas Kaarsen NV Industriestraat 11 3930 Hamont-Achel Contactpersoon: dhr. Gerard Spaas Tel.: + 32 (0)11 62 13 11
[email protected] www.spaas.be
Sector: Voedingssector Bedrijfsactiviteit: Productie van kant-en-klare maaltijden Financiële info: Omzet boekjaar 2003: ¤ 1,2 miljoen Samenwerking met LRM: LRM verstevigde de financiële structuur van deze groeiende onderneming door een kapitaalverhoging van ¤ 150.000 teneinde met een belangrijk investeringsprogramma een ambitieus groeiproject mee mogelijk te maken. Dossierverantwoordelijke bij LRM: Bert Fransens
[email protected]
Sector: Consumentenartikelen Bedrijfsactiviteit: Productie, verkoop en distributie van kwaliteitskaarsen Tewerkstelling: 163 personen Financiële info: Omzet boekjaar 2003: ¤ 31,7 miljoen Samenwerking met LRM: Gezamenlijke uitkoop door LRM en de familiale aandeelhouders van de minderheidsaandeelhouder Ibel en financiering van verdere groei. Dossierverantwoordelijke bij LRM: Jan Vandommele
[email protected]
Management buy-in
Groeikapitaal
Firma: Kaasbrik NV Industriepark 1216 3545 Halen Contactpersoon: Johan De Turck Tel.: + 32 (0)13 44 32 03
[email protected] www.kaasbrik.com
Firma: Grispa BVBA Centrum-Zuid 2050 3530 Houthalen-Helchteren Contactpersoon: Jos Griens
[email protected] www.grispa.com
Sector: Voedingssector Bedrijfsactiviteit: Versnijden, raspen en verpakken van diverse soorten kaas, voornamelijk voor grootverbruik en groothandel. Tewerkstelling: 13 personen Financiële info: Omzet boekjaar 2003: ¤ 12 miljoen Samenwerking met LRM: Begin 2004 financierden LRM en Fortis Private Equity op gelijke basis in dit management buy-in project. Zij verwerven samen 72 % van een overnameholding. De nieuwe gedelegeerd bestuurder, de heer Johan De Turck (voormalig algemeen directeur van IDB-dochter Yoko) en de voormalige hoofdaandeelhouder van de Kaasbrik, de heer Willy Bosmans, verwierven ieder een minderheidsparticipatie van 14 % in de groep. Dossierverantwoordelijke bij LRM: Freddy Daniëls
[email protected]
Sector: Spuitgietsector Bedrijfsactiviteit: Productie van spuitgietschalen in kunststof voor de levensmiddelenindustrie. Tewerkstelling: 19 personen Financiële info: Omzet boekjaar 2003: ¤ 3 miljoen Samenwerking met LRM: In maart 2003 stapte LRM in Grispa met KMO Partnerkapitaal. Een jaar later verhoogde LRM haar investering in een 2de financieringsronde. Dossierverantwoordelijke bij LRM: Bert Fransens
[email protected]
KMO Partnerkapitaal Firma: 3DDD nv Pharma Diestersteenweg 349 3510 Hasselt – Kermt Contactpersoon: Lou Dybajlo Tel.: +32 (0)11 25 67 32
[email protected] www.3ddd.be Sector: Pharmacie Bedrijfsactiviteit: 3 DDD legt zich toe op de registratie, prospectie en verkoop van generische geneesmiddelen. Financiële info: Omzet boekjaar 2003: ¤ 0,5 miljoen Tewerkstelling: 3 personen Samenwerking met LRM: LRM investeerde in 2002 ¤ 0,5 miljoen in 3DDD, ter versteviging van de kapitaalstructuur teneinde een groeistrategie mogelijk te maken. Dossierverantwoordelijke bij LRM: Bert Fransens
[email protected]
Vastgoed en Projectontwikkeling In het kader van haar decretale opdracht kan de LRM-groep haar activa - zowel liquiditeiten als vaste activa (hoofdzakelijk vastgoed) - aanwenden voor de ontwikkeling van ondernemingsgebonden initiatieven die de reconversie in de provincie Limburg ondersteunen, stimuleren en mee realiseren. Deze ondernemingsgebonden initiatieven kunnen betrekking hebben op zowel een bepaalde onderneming als meerdere ondernemingen (bijvoorbeeld in het kader van de ondersteuning van clustervorming en de ontwikkeling van bedrijventerreinen) of initiatieven met een economische finaliteit die uitgaan van de openbare sector.
De opdrachten van de afdeling Vastgoed en Projectontwikkeling zijn volledig in deze context gesitueerd. Het activiteitenbereik kan schematisch als volgt worden voorgesteld:
Vastgoed en Projectontwikkeling
Vastgoed
Projectontwikkeling
Beheer
Industriezones
Verkoop
Projecten
Verhuur Zakelijke rechten
1. Vastgoed NV Mijnen, een dochterbedrijf van NV LRM, is eigenaar en beheerder van de resterende eigendommen van het voormalige mijnpatrimonium. Bij de sluiting van de mijnen had dit patrimonium een totale oppervlakte van ongeveer 1.150 ha. In de periode 1993-2000 voerde NV Mijnen voor meer dan 77 miljoen euro werkzaamheden uit. Het hoofddoel ervan was de sanering van de mijnterreinen en de restauratie van de te behouden mijngebouwen. Met het oog op een blijvende bodemkwaliteit controleert NV Mijnen de kwaliteit van het grondwater op en rond de voormalige mijnsites via een uitgebreid grondwatermonitoringsprogramma.
Deze gronden zijn rechtstreeks eigendom van de LRMgroep. De ontwikkelingen die LRM in partnerschap met private en publieke partners realiseert, zijn hierin niet opgenomen. Ze worden toegelicht in punt 2. De afdeling Vastgoed is actief op 4 domeinen: beheer, verkoop, verhuur en zakelijke rechten.
Op 31 december 2003 beschikte de LRM-groep over de volgende terreinen, gerangschikt per mijnzetel (soms gemeentegrensoverschrijdend):
Eigendom per 31 december 2003 in ha (LRM-groep) Site Beringen Eisden Waterschei Winterslag Zolder Houthalen Totaal
Industrie
Natuur
Stedelijk
Wonen
Overige
Totaal
26,72 18,92 3,99 33,78 22,08
21,22 50,23 304,28 19,32 18,20
13,33 31,79 92,93
9,96
3,33
6,92 0,62 14,69 12,59 0,19
78,15 101,56 416,77 65,68 43,80
105,49
413,26
138,05
14,17
35,01
705,96
0,88
Vastgoed en Projectontwikkeling Verdeling gronden naar ligging Zolder 43,80
1.1. Beheer
Beringen 78,15
Winterslag 65,68
Eisden 101,56
Waterschei 416,77
Verdeling gronden per gebiedsfunctie Wonen 14,17
Overige 35,01
Stedelijk 138,05
Industrie 105,49
Natuur 413,26
Met het oog op de maximale vrijwaring voor toekomstige valorisatie voert LRM een actief beheersbeleid uit m.b.t. de gronden en gebouwen in haar bezit, zoals het geklasseerde mijnpatrimonium. Dit beleid omvat onder meer: • Administratief beheer. Het patrimonium van NV Mijnen omvat een 450-tal percelen. De administratieve en digitale opvolging gebeurt door NV Mijnen. • Onderhoud. LRM is lid van de VZW Monumentenwacht Limburg. Via regelmatige inspecties en toestandrapportages wordt zij geïnformeerd over de onderhoudswerken die aan geklasseerde gebouwen moeten worden uitgevoerd. • Bosbeheer. Op het grondgebied van Waterschei beheert NV Mijnen een bos van zowat 96 ha. Voor dit biologisch waardevolle gebied werd een bosbeheerplan opgesteld. Dit plan voorziet in een 20-jarig onderhoudsplan voor het bos. • Veiligheid. Voor diverse sites werd met een erkend beveiligingsbureau een beveiligingscontract afgesloten. • Milieubeheer. Via een uitgebreid grondwatermonitoringsprogramma controleert LRM de grondwaterkwaliteit van 130 peilputten, verspreid over de Limburgse mijnsites. In principe zal LRM deze peilingen tot eind 2009 voor haar rekening blijven nemen. De resultaten worden jaarlijks aan OVAM gerapporteerd.
1.2. Verhuur en zakelijke rechten In afwachting van een definitieve valorisatie worden enkele terreinen en gebouwen tijdelijk aan private of publieke instellingen verhuurd. Een overzicht:
Verhuur in 2003 in ha (LRM-groep) Site
Industrie
Beringen Eisden Waterschei Winterslag Zolder Houthalen
20,24
Totaal
20,65
Natuur
Stedelijk
Wonen
Overige
Totaal 20,24
1,86 0,41
10,47 0,35
1,86
0,35
12,32 0,76
10,47
33,32
Vastgoed en Projectontwikkeling 2. Projectontwikkeling LRM is ook partner en vaak initiatiefnemer van duurzame projecten rond onroerend goed, infrastructuur, industrieterreinen en nutsvoorzieningen op de oude mijnterreinen en elders in Limburg. LRM speelt dan ook een actieve rol in de projectontwikkeling in Limburg.
De ontwikkeling van strategische vastgoedprojecten kan in twee grote groepen worden verdeeld. Sommige strategische projecten kunnen, afhankelijk van de invalshoek, in beide groepen worden ondergebracht. In hoofdzaak onderscheidt men:
LRM profileert zich als de preferentiële partner voor lokale en andere overheden om samen duurzame projecten tot stand te brengen die niet mogelijk zijn met reguliere Vlaamse of federale middelen. Bij de realisatie en opvolging van de partnerschappen hecht LRM erg veel belang aan efficiëntie en rendabiliteit. LRM biedt hierbij een ruim dienstenpakket aan: administratief beheer, vergunningsprocedures, technische bijsturing, projectmanagement, werfopvolging, financiering, subsidieaanvragen, budgetcontrole en opleveringsopvolging kunnen in al deze projecten tot de opdracht van LRM behoren.
• Industriezones Deze activiteit betreft de ontwikkeling van niet-ontsloten industriegronden tot 'klassieke' industriegebieden. • Projectontwikkeling Deze groep dekt een breed spectrum van activiteiten. We denken daarbij onder meer aan projecten om terrein- of gebouweninfrastructuur op maat van ondernemingen te ontwikkelen. In alle gevallen kan LRM de projecten mee financieren, realiseren en superviseren, meestal samen met publieke of private partners.
2.1. Industriezones 2.1.1. Logistiek bedrijventerrein Genk-Noord (Hermes)
Na de sanering van de mijnsite in Winterslag, ontwikkelde LRM op een gedeelte van deze site een modern bedrijventerrein van 58 ha voor logistieke activiteiten. De verkoop van de beschikbare percelen startte in 1999. Eind 2003 is een aanzienlijk deel van het bedrijventerrein verkocht aan bedrijven uit de logistieke sector, zoals Essers, Lidl en De Lijn. De ontwikkeling van dit bedrijventerrein voor logistieke activiteiten schiep meer dan 700 banen. Vlak na het afsluiten van het boekjaar 2003 werden met Eurinpro, ontwikkelaar en investeerder in logistiek vastgoed, de onderhandelingen m.b.t. de bouw van een nieuw distributiecentrum Genk Logistics Center afgerond. Het project zal in 2004 worden gerealiseerd en uitgebaat door
NYK Logistics, gespecialiseerd in de opslag en distributie van hoogwaardige goederen. NYK Logistics zal de nieuwe ruimte voornamelijk gebruiken als centraal distributiecentrum voor een van haar klanten (producent van kopieerapparaten en computerhardware). Naast de stockagefunctie zal een uitgebreid pakket van diensten met toegevoegde waarde worden geleverd (assemblage, herverpakken, labelen, testen van producten, …). De inplanting van dit logistiek complex creëert een aanzienlijke tewerkstelling voor de regio Genk. De eerste fase biedt al werkgelegenheid aan 40 mensen, voornamelijk laaggeschoolde arbeidskrachten. Voor mogelijke verdere fases mag een verdere pro rato uitbreiding van de tewerkstelling worden verwacht. LRM speelde hier op een doeltreffende wijze haar rol van reconversiemaatschappij en creëerde een belangrijke hefboom voor de ontwikkeling van het industrieterrein Genk-Noord.
2.1.2. Brustem Industriepark (BIP)
2.1.3. Hoogwaardig bedrijventerrein Waterschei
Na de sluiting van de militaire basis van Brustem in 1995 besliste het stadsbestuur van Sint-Truiden om een gedeelte ervan als bedrijventerrein te ontwikkelen. Na overleg met het stadsbestuur richtten de GOM Limburg en LRM een nieuwe vennootschap op: NV BIP. Deze vennootschap zorgt voor de ontwikkeling van het regionaal gedeelte van het terrein (45 ha). De stad Sint-Truiden ontwikkelt aanpalend het lokaal bedrijventerrein (22,5 ha).
In Waterschei is NV Mijnen eigenaar van een terrein van meer dan 100 ha dat geschikt is voor duurzame stedelijke ontwikkeling. De site is volledig gesaneerd (sloping van allerhande constructies en restauratie van het hoofdgebouw).
Een beheerscomité met vertegenwoordigers van het stadsbestuur, GOM Limburg en LRM zorgt voor de ontwikkeling en commercialisering van het terrein. Belangrijke krachtlijnen zijn de aandacht voor duurzame ontwikkeling, landscaping en de optimale benutting van de beschikbare oppervlakte. In de loop van 2003 werden de eerste verkopen gerealiseerd. Door de ontwikkeling van dit regionaal bedrijventerrein ontstaat ruimte voor 600 arbeidsplaatsen.
Met het oog op projectrealisatie werd eind 2003 een samenwerkingsovereenkomst met de stad Genk afgesloten. Daarbij engageren beide partijen zich ertoe om de nodige inspanningen te leveren voor de finalisering van de ontwikkelingsvisie en het ruimtelijk ordeningskader in de loop van 2004. Zo kan de effectieve realisatie in 2005-2006 beginnen. Dit hoogwaardig bedrijventerrein zal tewerkstellingsmogelijkheden voor minstens 2.000 personen scheppen. LRM vervult een belangrijke hefboomtaak in de ontwikkeling ervan.
Vastgoed en Projectontwikkeling
2.1.4. Regionaal Bedrijventerrein Beringen-Ravenshout
2.1.5.2. Ambachtelijke zone Zonhoven
De toenemende mobiliteitsproblematiek vergroot de maatschappelijke aandacht voor alternatieve transportmiddelen. De ontwikkeling van bimodaal en trimodaal ontsloten industrieterreinen speelt daarop in.
LRM beperkt haar projecten niet tot de aanleg van industriezones op braakliggende terreinen. Ook projecten met een hoger risicoprofiel, zoals de reconversie van verlaten industriële of militaire sites tot industriezones, komen in aanmerking. Zo zal in 2004 de reconversie van het militair domein Molenheide in Zonhoven worden aangevat.
De resultaten van de studieopdracht “Economisch Netwerk Albertkanaal”, uitgevoerd in opdracht van de afdeling Ruimtelijke Planning van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, geven onder meer inzicht in het ontwikkelingspotentieel dat Limburg op het vlak van deze terreinen biedt. In samenwerking met de stad Beringen en GOM Limburg onderzoekt LRM momenteel de ontwikkelingsmogelijkheden voor een gebied van zowat 20 ha in BeringenRavenshout. 2.1.5. Ambachtelijke en KMO-projecten
LRM richt zich niet uitsluitend op grootschalige hefboomprojecten. Ook de ontwikkeling van ambachtelijke en KMOzones behoort tot de opdracht. 2.1.5.1. KMO-zone As NV Mijnen, dochterbedrijf van NV LRM, is eigenaar van circa 4 hectare industriegrond op het grondgebied van As. Met de gemeente As werd een samenwerkingsovereenkomst afgesloten. In de loop van 2004 zal het vereiste ruimtelijk ordeningskader voor de site worden uitgewerkt, waarna de ontwikkeling ervan kan worden aangevat.
Na een oriënterend bodemonderzoek door OVAM zal LRM, in samenwerking met de gemeente Zonhoven, tot de verwerving van het voormalige militair domein overgaan. Ook hier wordt in de loop van 2004 het vereiste ruimtelijk ordeningskader voor de site uitgewerkt, waarna de ontwikkeling ervan kan beginnen. 2.1.6. Andere
LRM voert besprekingen met diverse gemeenten en private partijen voor de mogelijke ontwikkeling van verschillende soorten industriegronden (lokaal, regionaal, watergebonden, …).
Vastgoed en Projectontwikkeling 2.2. Projecten
Fase II: Uitbreiding ontspannings- en recreatieactiviteiten
2.2.1. Eisden
Het recreatief karakter van de site zal in de loop van 2004 verder worden versterkt. In opdracht van NV Mijnen werden in 2003 de nodige ontwerpen gemaakt voor de bouw van een aanlegsteiger voor pleziervaart ter hoogte van Value Retail. Tevens zal de site door een fietspad langs het kanaal met het centrum van Eisden worden verbonden.
Fase I: Ontwikkelen van ontspannings- en recreatieactiviteiten Na de sanering van de site in Eisden nam LRM het initiatief om op een gedeelte van deze site van 42 ha een hedendaags project te ontwikken voor vrijetijdsbesteding, ontspanning en dagrecreatie. LRM is financier en opdrachtgever voor de infrastructurele en stedenbouwkundige inrichtingswerken in en rond deze locatie. In het najaar van 2001 startten twee particuliere bedrijven met hun commerciële activiteiten, met name de eerste fase van het Outlet Center van Value Retail (12 ha) en Euroscoop (2 ha). In de loop van 2003 realiseerde Value Retail de tweede fase van het Outlet Center. De ontwikkeling van deze activiteiten creëert werkgelegenheid voor meer dan 500 personen. De totale ontwikkelingskosten voor het terrein bedroegen ongeveer 3 miljoen euro. Ook het voormalige hoofdgebouw van de site in Eisden zal in de loop van 2004 een nieuwe functie krijgen. De eigenaars van het gebouw wensen er een hotelbestemming aan te geven.
Samen met de gemeente Maasmechelen voerde LRM in 2002-2003 besprekingen met projectontwikkelaars in het kader van de ontwikkeling van de nog beschikbare terreinoppervlakte. De effectieve realisatie van de site kan evenwel slechts gebeuren als er voor de hele bipool Eisden-Lanklaar een Provinciaal Ruimtelijk Uitvoeringsplan ter beschikking is. 2.2.2. Research Campus Hasselt
In 1999 nam het stadsbestuur van Hasselt het initiatief om via het Autonoom Gemeentebedrijf een hoogwaardige kantoorinfrastructuur voor technologisch georiënteerde bedrijven op te richten (15.000 m2). Als locatie werd geopteerd voor de onmiddellijke omgeving van de huidige Philipsvestiging.
In het kader van een Publiek-Private Samenwerking richtten de aandeelhouders GOM Limburg, Autonoom Gemeentebedrijf Hasselt en NV LRM de vennootschap NV Research Campus Hasselt op, kortweg RCH. LRM stond mee in voor de financiële haalbaarheidsstudie, de structurering van de transactie en de technische werfopvolging. Het gebouw biedt momenteel onderdak aan een zestal bedrijven met in totaal zowat 800 werknemers. Eind 2003 beslisten de aandeelhouders van RCH tot een gezamenlijke kapitaalverhoging van 1,6 miljoen euro om de rest van de site te verwerven en te ontwikkelen. Hierdoor zal de RCH-site met ongeveer 16 ha worden uitgebreid. Deze gronden zullen deels worden aangewend als hoogwaardig park (ca. 8 ha) en als KMO-zone (ca. 8 ha). Dit geeft een nieuwe impuls aan de reconversie van de Philips-site. LRM volgt RCH financieel, juridisch en operationeel op, zowel in het directiecomité als in de raad van bestuur.
2.2.3. Life Sciences Development Campus
Biotechnologie is een van de groeipolen van de economie. Hoewel Vlaanderen op dit vlak een sterke reputatie heeft, is het aantal vestigingen in Limburg beperkt. LRM onderzoekt de mogelijkheid om biotechbedrijven zich in Limburg te laten vestigen via de bouw van specifieke infrastructuur. In de loop van 2004 zal op basis van de resultaten van een reeds uitgevoerde conceptstudie naar concrete invulling door biotechbedrijven worden gezocht.
Overzicht van de LRM-groep
LRM
99,59 %
99,95 %
100,00 %
HWP
IMMOCOM
MIJNEN
99,85 %
0,15 %
0,41 %
MBLM
99,92 %
ADV
98,38 %
0,08 % 1,62 % 0,05 %
LISOM
Overzicht van de LRM-portfolio Bedrijf
website
activiteit
instap
LRM engagement
JOHAN NICOLAI CEGEKA ADDED LOGISTICS INTERLIN INVEST RESEARCH CAMPUS HASSELT AMBIORIX SPIN GROEP CARE4DATA CSG BIP SCANA NOLIKO INTERNATIONAAL ANAXIS DI LEGNO INTERIORS VALUE RETAIL A&SAP GROEP PRATO SERVICES BIO-RACER 3DDD PHARMA RANE (NESA) MANUSERVICES ROAM CHEMIE DOXIS LIGHTING FACTORY GROENE ENERGIEMAATSCHAPPIJ J.M. CONSTRUCT BRT SUMMIT ENGINEERING GRISPA GIA INTERNATIONAL IPTE STOKJES (PRIME AIR) A & L JEUBIS GYMNA DELICATESSE CATERING SPAAS KAARSEN
www.nicolai.be www.cegeka.be www.added-logistics.be www.interlin.be
Fruitveredeling ICT Logistiek Spaan en osb-platen Kantoorinfrastructuur Luxe schoenen Spinnerij Digitale dragers Toelevering diensten Industrieterrein Voeding ICT Parketvloeren Merkendorp HRM-diensten ICT software Fietskleding Generische geneesmiddelen Hekpoorten en boxen Logistiek staalsector Waterbehandeling Verlichtingsarmaturen Windenergie Metaalbewerking Metalen palen voor hekwerken Audio apparatuur Spuitgieten Immoticasystemen Industriële diensten Luchtbehandeling Spuitbussen Paramedische toestellen Voeding Kaarsenproducent
01-jan-99 31-aug-99 18-nov-99 29-nov-99 02-dec-99 17-dec-99 22-dec-99 14-jan-00 22-feb-00 03-jul-00 28-jul-00 05-sep-00 04-apr-01 29-jun-01 14-sep-01 14-sep-01 28-sep-01 17-dec-01 28-feb-02 22-mrt-02 16-apr-02 30-mei-02 27-jun-02 03-sep-02 23-okt-02 22-nov-02 24-dec-02 05-feb-03 13-mrt-03 09-jul-03 05-aug-03 29-sep-03 09-dec-03 07-jan-04
Achtergestelde lening Kapitaal Converteerbare lening Kapitaal + warrants Kapitaal Kapitaal + Achtergestelde lening Kapitaal + Achtergestelde lening Achtergestelde lening + warrants Lening Kapitaal Kapitaal Kapitaal Kapitaal + Achtergestelde lening Kapitaal + Achtergestelde lening Kapitaal Achtergestelde lening + warrants Achtergestelde lening + kapitaal Kapitaal Achtergestelde lening Achtergestelde lening + kapitaal Achtergestelde lening + warrants Achtergestelde lening Kapitaal + Achtergestelde lening Achtergestelde lening Achtergestelde lening Achtergestelde lening + warrants Achtergestelde lening Kapitaal + Achtergestelde lening Achtergestelde lening + warrants Achtergestelde lening Kapitaal Achtergestelde lening Kapitaal Kapitaal
www.ambiorix.be www.spindor.be www.care4data.com
www.scana-noliko.be www.anaxis.be www.dilegno.be www.maasmechelenvillage.com www.asap-interim.be www.prato.be www.bioracer.com www.3ddd.be www.nesa.be www.northern-manuport.com www.roamchemie.be www.doxis.be www.brt.be www.grispa.be www.gia.be www.ipte.be www.stokjes.be www.jeubis.com www.gymna.be www.spaas.be
Financieel Beheer 1. Discretionair vermogensbeheer
2. Bijzondere opdrachten
Het kalenderjaar 2003 was op het vlak van vermogensbeheer zeker positief te noemen. De financiële markten, en zeker de Belgische aandelenmarkt, heeft in 2003 uitstekende resultaten behaald niettegenstaande het jaar moeilijk is gestart.
In het boekjaar heeft LRM beleidsondersteunende activiteiten uitgevoerd voor het Vlaamse Gewest. Het betreft hier taken die zich vroeger binnen het Limburgfonds bevonden.
Binnen de groep is een rendement behaald van 8,44 % door de vermogensbeheerders. De waardeverminderingen voor de effecten in portefeuille (boekjaar 2002) zijn dan ook grotendeels teruggenomen.
Het betreft volgende voornamelijk bancaire taken: - De ontvangst op de LRM-rekening van opbrengsten uit de SIM-vereffening en de doorstorting van deze middelen aan het Limburgs provinciebestuur ten gunste van de voormalige 'sociale enveloppe'; - De ontvangst van de overheidsdotatie en de doorstorting aan de erkende kredietmaatschappijen als tussenkomst in de rentelasten van mijnwerkersleningen voor het verbouwen en moderniseren van hun woningen; - De ontvangst van de schuldaflossing ingevolge de lening, opgenomen door de VHM, in het kader van de overeenkomst d.d. 1 juli 1997 en de hiermee overeenkomende schuldaflossing ten overstaan van het consortiumkrediet; - De ontvangst van de schuldaflossingen ingevolge de leningen opgenomen door de GOM-Limburg in het kader van de overeenkomsten d.d. 1 juli 1997 en 3 december 1996 (met addendum d.d. 8 juli 1997) en de hiermee overeenkomende schuldaflossingen ten overstaan van het consortiumkrediet; - De ontvangst van de overheidsdotatie als Vlaamse cofinanciering van projecten met EFRO-steun en de uitbetaling na nazicht ervan aan de promotoren.
3. Operationeel resultaat Het operationele resultaat van de vennootschap LRM NV is negatief beïnvloed door een waardevermindering die we hebben ingeboekt op de portefeuille participaties. De boeking is opgenomen vanuit het voorzichtigheidsstandpunt. Het groepsresultaat is positief omwille van ondermeer de positieve financiële resultaten die behaald zijn.
Resultaat van het boekjaar Het verlies van het boekjaar na de belastingen bedraagt € 5.793.732,36. De aandeelhouder beslist tot de volgende resultaatsverdeling: Te bestemmen verliessaldo:
€ 5.793.732,36
Onttrekking aan de reserves:
€ 15.273.732,36
Vergoeding van het kapitaal (*):
(*)
€ 9.480.000,00
De vergoeding van het kapitaal van € 9.480.000 behelst verschillende beslissingen van de Vlaamse Regering voor de financiering van toeristische en strategische projecten in Limburg.
Raad van bestuur
VAUTMANS André VAN RODE Jean-Claude
voorzitter ondervoorzitter
AERDEN Roland BIJNENS Stijn BROEKMANS Jos GHIJSENS Armand HUFKENS Guy LEROI Hugo ROPPE Annemie (vanaf mei 2004 VANHAEGEDOREN Mieke) SCHATS Paul VANBOCKRIJCK Yvan
Commissaris van de Vlaamse regering DE KOKER Hedwig
Enkelvoudige jaarrekening
Enkelvoudige jaarrekening (x 1.000 euro)
Activa
2003
2002
337.913
336.451
6
10
327 55 272
124 39 85
337.580 302.370 298.032 4.338 26.313 20.200 6.113 8.897 8.897
336.317 302.509 298.419 4.090 29.498 16.239 13.259 4.310 4.310
VLOTTENDE ACTIVA
13.359
19.290
VII.
13.095 321 12.774
5.202 259 4.943
-
13.676 13.676
250
27
14
385
351.272
355.741
VASTE ACTIVA II.
IMMATERIELE VASTE ACTIVA
III.
MATERIELE VASTE ACTIVA B. Installaties, machines en uitrusting C. Meubilair en rollend materiaal
IV.
FINANCIELE VASTE ACTIVA A. Verbonden ondernemingen 1. Deelnemingen 2. Vorderingen B. Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat 1. Deelnemingen 2. Vorderingen C. Andere financiële vaste activa 2. Vorderingen en borgtochten in contanten
VORDERINGEN OP TEN HOOGSTE EEN JAAR A. Handelsvorderingen B. Overige vorderingen
VIII. GELDBELEGGINGEN B. Overige beleggingen IX.
LIQUIDE MIDDELEN
X.
OVERLOPENDE REKENINGEN
TOTAAL DER ACTIVA
Passiva
2003
2002
EIGEN VERMOGEN
323.764
339.038
I.
KAPITAAL A. Geplaatst kapitaal
208.047 208.047
208.047 208.047
IV.
RESERVES A. Wettelijke reserves D. Beschikbare reserves
115.717 20.805 94.912
130.991 20.805 110.186
VOORZIENINGEN EN UITGESTELDE BELASTINGEN
4.842
4.842
VII.
4.842 4.842
4.842 4.842
SCHULDEN
22.666
11.861
IX.
SCHULDEN OP TEN HOOGSTE EEN JAAR C. Handelsschulden 1. Leveranciers E. Schulden m.b.t. belastingen, bezoldigingen en sociale lasten 1. Belastingen 2. Bezoldigingen en sociale lasten F. Overige schulden
22.666 386 386 318 111 207 21.962
11.858 84 84 291 90 201 11.483
X.
OVERLOPENDE REKENINGEN
-
3
351.272
355.741
A. Voorzieningen voor risico's en kosten 4. Overige risico's en kosten
TOTAAL DER PASSIVA
Enkelvoudige jaarrekening Resultaat
2003
2002
991 906 85
743 679 64
-3.400 477 477 1.328 1.486
-2.291 385 385 988 1.506
96 13
95 -689 6
BEDRIJFSVERLIES
-2.409
-1.548
IV.
FINANCIELE OPBRENGSTEN A. Opbrengsten uit financiële vaste activa B. Opbrengsten uit vlottende activa C. Andere financiële opbrengsten
3.788 2.409 575 804
15.966 15.341 625
V.
FINANCIELE KOSTEN A. Kosten van schulden C. Andere financiële kosten
-1.021 6 1.015
-1
WINST UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING VOOR BELASTING
358
14.417
UITZONDERLIJKE OPBRENGSTEN D. Meerwaarden bij de realisatie van vaste activa
6 6
-
I.
BEDRIJFSOPBRENGSTEN A. Omzet D. Andere bedrijfsopbrengsten
II.
BEDRIJFSKOSTEN A. Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen 1. Inkopen B. Diensten en diverse goederen C. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen D. Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa F. Voorziening voor risico's en kosten G. Andere bedrijfskosten
VI.
VII.
1
2003
2002
UITZONDERLIJKE KOSTEN A. Uitz. afschrijvingen op oprichtingskosten, immateriële en materiële vaste activa B. Waardeverminderingen op financiële vaste activa D. Minderwaarden bij de realisatie van vaste activa
-6.158
-5.299
3 6.152 3
5.299
IX.
WINST/VERLIES (-) VAN HET BOEKJAAR VOOR BELASTING
-5.794
9.118
XI.
WINST/VERLIES (-) VAN HET BOEKJAAR
-5.794
9.118
-5.794
9.118
VIII.
XIII. TE BESTEMMEN WINST/VERLIES (-) VAN HET BOEKJAAR
RESULTAATVERWERKING A.
TE BESTEMMEN WINST- VERLIESSALDO (-) 1. Te bestemmen winst/verlies (-) van het boekjaar
-5.794 -5.794
9.118 9.118
B.
ONTTREKKING AAN HET EIGEN VERMOGEN 2. Aan de reserves
15.274 15.274
-
C.
TOEVOEGING AAN HET EIGEN VERMOGEN 3. Aan de overige reserves
-
- 3.074 3.074
F.
UIT TE KEREN WINST 1. Vergoeding van het kapitaal
-9.480 9.480
-6.044 6.044
Geconsolideerde jaarrekening (x 1.000 euro) Activa
VASTE ACTIVA
2003
2002
94.196
91.297
13
10
717
1.166
II.
IMMATERIELE VASTE ACTIVA
III.
POSITIEVE CONSOLIDATIEVERSCHILLEN
IV.
MATERIELE VASTE ACTIVA A. Terreinen en gebouwen B. Installaties, machines en uitrusting C. Meubilair en rollend materieel E. Overige materiële vaste activa F. Activa in aanbouw en vooruitbetalingen
20.882 17.104 3.332 326 120
18.814 14.105 3.299 107 120 1.183
V.
FINANCIELE VASTE ACTIVA A. Ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast 1. Deelnemingen 2. Vorderingen B. Andere ondernemingen 1. Deelnemingen 2. Vorderingen
72.584 19.511 17.791 1.720 53.073 4.626 48.447
71.307 17.601 14.836 2.765 53.706 35 53.671
425.568
405.263
490 490
985 985
2.588 2.588 2.588
2.339 2.339 2.339
15.581 573 15.008
7.872 228 7.644
VLOTTENDE ACTIVA VI.
VORDERINGEN OP MEER DAN EEN JAAR B. Overige vorderingen
VII.
VOORRADEN EN BESTELLINGEN IN UITVOERING A. Voorraden 5. Onroerende goederen bestemd voor verkoop
VIII. VORDERINGEN OP TEN HOOGSTE EEN JAAR A. Handelsvorderingen B. Overige vorderingen IX.
GELDBELEGGINGEN B. Overige beleggingen
387.060 387.060
381.167 381.167
X.
LIQUIDE MIDDELEN
12.041
3.024
XI.
OVERLOPENDE REKENINGEN
7.808
9.876
519.764
496.560
TOTAAL DER ACTIVA
Passiva
2003
2002
EIGEN VERMOGEN
335.031
320.144
I.
KAPITAAL A. Geplaatst kapitaal
208.047 208.047
208.047 208.047
III.
HERWAARDERINGSMEERWAARDEN
5.207
5.207
IV.
GECONSOLIDEERDE RESERVES
121.515
106.481
V.
NEGATIEVE CONSOLIDATIEVERSCHILLEN
262
409
VOORZIENINGEN UITGESTELDE BELAST. EN BELASTINGLATENTIES
38.663
43.708
IX.
38.660 509 6.478 31.673
43.708 542 6.816 36.350
A. VOORZIENINGEN VOOR RISICO'S EN KOSTEN 1. Pensioenen en soortgelijke verplichtingen 3. Grote herstellings- en onderhoudswerken 4. Overige risico's en kosten B. UITGESTELDE BELASTINGEN EN BELASTINGLATENTIES
3
SCHULDEN
146.070
132.708
X.
125.944 125.944 93 125.279 572
121.786 121.786
19.296 300 1.407 1.407 45 1.454 492 962 16.090
10.803 396 1.918 1.918 45 1.145 335 810 7.299
830
119
519.764
496.560
SCHULDEN OP MEER DAN EEN JAAR A. Financiële schulden 1. Achtergestelde leningen 4. Kredietinstellingen 5. Overige leningen
XI.
SCHULDEN OP TEN HOOGSTE EEN JAAR A. Schulden > 1 jr die binnen het jr vervallen C. Handelsschulden 1. Leveranciers D. Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen E. Schulden m.b.t. belast., bezold. en soc. lasten 1. Belastingen 2. Bezoldigingen en sociale lasten F. Overige schulden
XII.
OVERLOPENDE REKENINGEN
TOTAAL DER PASSIVA
121.022 764
Geconsolideerde jaarrekening Resultaat
2003
2002
BEDRIJFSOPBRENGSTEN A. Omzet B. Wijziging in voorraad g.i.b. en gereed prod. (toename +, afname -) C. Geproduceerde vaste activa D. Andere bedrijfsopbrengsten
1.385 991 -107 22 479
2.801 502
II.
BEDRIJFSKOSTEN (-) A. Handelsgoederen, grond en hulpstoffen 1. Inkopen 2. Wijziging in voorraad B. Diensten en diverse goederen C. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen D. Afschrijvingen en waardeverminderingen F. Voorzieningen voor risico's en kosten G. Andere bedrijfskosten
-5.391 3.011 3.366 -355 2.108 3.682 343 -4.221 468
-7.986 3.936 4.127 -191 2.452 3.633 248 -2.721 438
III.
BEDRIJFSVERLIES (-)
-4.006
-5.185
IV.
FINANCIELE OPBRENGSTEN A. Opbrengsten uit financiële vaste activa B. Opbrengsten uit vlottende activa C. Andere financiële opbrengsten
28.459 4.334 14.550 9.575
25.410 3.706 16.468 5.236
V.
FINANCIELE KOSTEN (-) A. Kosten van schulden B. Afschrijvingen op positieve consolidatieverschillen C. Waardeverminderingen op vlottende activa (toevoeging +, terugneming -) D. Andere financiële kosten
-599 6.637 566
58.375 6.155 780
-24.308 16.506
24.548 26.892
I.
VI. VI.
Winst uit de gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen Verlies uit de gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen
14 2.285
25.052 -38.150
2003
2002
UITZONDERLIJKE OPBRENGSTEN C. Terugn. van waardeverm. op fin. vaste activa D. Terugn. van voorzien. vr. uitz. risico's E. Meerwaarden bij realisatie van vaste activa F. Andere uitzonderlijke opbrengsten
2.487
3.062 77 1.078 1.697 210
VIII. UITZONDERLIJKE KOSTEN (-) A. Uitz. afschr. en waardevermind. oprichtingskosten, immateriële en materiële vaste activa C. Waardeverm. op financiële vaste activa E. Minderwaarden bij realisatie van vaste activa F. Andere uitzonderlijke kosten
6.132
621
3 6.082 3 44
150 471
21.407
-35.709
VII.
IX.
Winst/Verlies (-) van het boekjaar voor belastingen
X.
OVERBOEKING NAAR DE UITGESTELDE BELASTING
XI.
BELASTINGEN OP HET RESULTAAT A. Belastingen
XII.
WINST/VERLIES (-) VAN HET BOEKJAAR
XIII. AANDEEL IN RESULTAAT ONDERN. MET VERMOGENSMUTATIE A. Winstresultaten B. Verliesresultaten XIV. GECONSOLIDEERDE WINST/VERLIES (-) B. AANDEEL VAN DE GROEP
827 1.660
-3 -40 -40
-19 -19
21.364
-35.728
3.150 3.626 -476
-2.582 1.523 -4.105
24.514
-38.310
24.514
-38.310
LRM-team
AERDEN BERGER CRYNS CROONEN DANIËLS DELVAUX DESSERS DIEUSSAERT DONNE EDEY ELENS FRANSENS HOPMANS ILSEN INDEHERBERGE KROL PRONTERA PURNAL QUANTEN ROMMENS SCHUERMANS SEGERS STEEGMANS STEEGMANS SWERTS TEPPERS VANDOMMELE VANSPAUWEN
Roland Manon Ive Peter Freddy Martine Mark Erik Theo Dennis Stephan Bert Gerda Katrien Eric Jan Valerie Wim Guido Filip Sabine Danny Alice Veerle Rita Kris Jan Jos
Kempische Steenweg 555 3500 Hasselt Tel. + 32 11 24 68 31 Fax + 32 11 24 68 50 E-mail:
[email protected] www.lrm.be www.lrm-kmo.be
Kempische Steenweg 555 3500 Hasselt Tel. + 32 11 24 68 31 Fax + 32 11 24 68 50 E-mail:
[email protected] www.lrm.be www.lrm-kmo.be