Jaarplan 2016
Inhoud Voorwoord .............................................................................................................................................................. 4 1.
2.
Inleiding ........................................................................................................................................................ 5 1.1
Regionale context ................................................................................................................................ 5
1.2
Doelstelling activiteiten ....................................................................................................................... 7
1.3
Ontwikkelpunten ................................................................................................................................. 7
1.4
Verbreding ............................................................................................................................................ 8
1.5
Innovatie ............................................................................................................................................... 8
1.6
Regio en subregio’s .............................................................................................................................. 9
Regionaal arbeidsmarktbeleid ................................................................................................................... 10 2.1 2.1.1 2.1.2 2.1.3 2.1.4 2.1.5 2.2 2.2.1 2.2.2 2.2.3 2.2.4 2.2.5 2.3 2.3.1 2.3.2 2.3.3 2.3.4 2.3.5
3
Arbeidsmarktonderzoek..................................................................................................................... 10 Terugblik .................................................................................................................................... 10 Algemene doelstelling .............................................................................................................. 10 Meetbare doelstellingen ........................................................................................................... 10 Betrokken partijen ..................................................................................................................... 11 Relatie met andere activiteiten ................................................................................................ 11 Onderhouden en versterken van het regionaal strategisch netwerk ............................................. 11 Terugblik .................................................................................................................................... 11 Algemene doelstelling .............................................................................................................. 11 Meetbare doelstellingen ........................................................................................................... 11 Betrokken partijen ..................................................................................................................... 11 Relatie met andere activiteiten ................................................................................................ 11 Het ontwikkelen van regionaal strategisch arbeidsmarktbeleid ................................................... 12 Terugblik .................................................................................................................................... 12 Algemene doelstelling .............................................................................................................. 12 Meetbare doelstellingen ........................................................................................................... 12 Betrokken partijen ..................................................................................................................... 12 Relatie met andere activiteiten ................................................................................................ 12
Werven met beleid ...................................................................................................................................... 13 3.1 3.1.1 3.1.2 3.1.3 3.1.4 3.1.5 3.2 3.2.1 3.2.2 3.2.3 3.2.4 3.2.5 3.3 3.3.1 3.3.2 3.3.3 3.3.4 3.3.5
Werken aan een transparante arbeidsmarkt ................................................................................... 13 Terugblik .................................................................................................................................... 13 Algemene doelstelling .............................................................................................................. 13 Meetbare doelstellingen ........................................................................................................... 14 Betrokken partijen ..................................................................................................................... 14 Relatie met andere activiteiten ................................................................................................ 14 Werken aan een inclusieve arbeidsmarkt ........................................................................................ 14 Terugblik .................................................................................................................................... 14 Algemene doelstelling .............................................................................................................. 14 Meetbare doelstellingen ........................................................................................................... 14 Betrokken partijen ..................................................................................................................... 14 Relatie met andere activiteiten ................................................................................................ 14 Versterken van het imago van de sector .......................................................................................... 14 Terugblik .................................................................................................................................... 15 Algemene doelstelling .............................................................................................................. 15 Meetbare doelstellingen ........................................................................................................... 15 Betrokken partijen ..................................................................................................................... 15 Relatie met andere activiteiten ................................................................................................ 15
2
4
Kwalificeren voor zorg en welzijn .............................................................................................................. 16 4.1 4.1.1 4.1.2 4.1.3 4.1.4 4.1.5 4.2 4.2.1 4.2.2 4.2.3 4.2.4 4.2.5 4.3 4.3.1 4.3.2 4.3.3 4.3.4 4.3.5
5
5.1.1 5.1.2 5.1.3 5.1.4 5.1.5 5.2 5.2.1 5.2.2 5.2.3 5.2.4 5.2.5 5.3 5.3.1 5.3.2 5.3.3 5.3.4 5.3.5
Versterken van de afstemming ......................................................................................................... 17 Terugblik .................................................................................................................................... 17 Algemene doelstelling .............................................................................................................. 17 Meetbare doelstellingen ........................................................................................................... 17 Betrokken partijen ..................................................................................................................... 17 Relatie met andere activiteiten ................................................................................................ 17 Bijdragen aan verbeterde aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt op landelijk niveau .................... 18 Terugblik .................................................................................................................................... 18 Algemene doelstelling .............................................................................................................. 18 Meetbare doelstellingen ........................................................................................................... 18 Betrokken partijen ..................................................................................................................... 18 Relatie met andere activiteiten ................................................................................................ 18
Integraal gezondheidsbeleid ............................................................................................................. 19 Terugblik .................................................................................................................................... 19 Algemene doelstelling .............................................................................................................. 19 Meetbare doelstellingen ........................................................................................................... 19 Betrokken partijen ..................................................................................................................... 19 Relatie met andere activiteiten ................................................................................................ 20 Employability...................................................................................................................................... 20 Terugblik .................................................................................................................................... 20 Algemene doelstelling .............................................................................................................. 20 Meetbare doelstellingen ........................................................................................................... 20 Betrokken partijen ..................................................................................................................... 21 Relatie met andere activiteiten ................................................................................................ 21 ZorgAward .......................................................................................................................................... 21 Terugblik .................................................................................................................................... 21 Algemene doelstelling .............................................................................................................. 21 Meetbare doelstellingen ........................................................................................................... 21 Betrokken partijen ..................................................................................................................... 21 Relatie met andere activiteiten ................................................................................................ 21
Overig .......................................................................................................................................................... 22 6.1 6.1.1 6.1.2 6.1.3 6.1.4 6.1.5 6.1.6
7
Terugblik .................................................................................................................................... 16 Algemene doelstelling .............................................................................................................. 16 Meetbare doelstellingen ........................................................................................................... 16 Betrokken partijen ..................................................................................................................... 16 Relatie met andere activiteiten ................................................................................................ 16
Beleid duurzame inzetbaarheid ................................................................................................................. 19 5.1
6
Scherpstellen van de werkgeversvraag ............................................................................................ 16
Sectorplan ........................................................................................................................................... 22 Terugblik .................................................................................................................................... 22 Algemene doelstelling .............................................................................................................. 22 Meetbare doelstellingen ........................................................................................................... 22 Betrokken partijen ..................................................................................................................... 22 Relatie met andere activiteiten ................................................................................................ 22 Toelichting op de begroting ..................................................................................................... 22
Bestuur en organisatie ............................................................................................................................... 23
3
Voorwoord Het landschap van Zorg en Welzijn is ingrijpend veranderd. Veranderende wet- en regelgeving heeft de nodige gevolgen gehad voor financieringsstromen, maar zeker ook voor de visie op zorg en welzijn. De burger is meer centraal komen te staan en is meer regisseur geworden door uit te gaan van eigen kracht en mogelijkheden. Gemeenten hebben een cruciale rol gekregen in de care, terwijl voorheen cure en care nauw met elkaar waren verweven. Dat heeft ook gevolgen voor de arbeidsmarkt, het onderwerp dat centraal staat in de activiteiten van Care2Care: het samenwerkingsverband van werkgevers in Zorg en Welzijn in de regio Holland Rijnland en Midden-Holland. Van medewerkers worden andere competenties verwacht: niet meer zorgen voor, maar zorgen dat. Door de zorg meer naar ‘thuis’ te verplaatsen neemt de rol van de 1e-lijn toe en wordt zorg meer extramuraal geleverd. Toenemende zorgcomplexiteit vereist hoger gekwalificeerd personeel. Voor Care2Care zijn er dan ook meer dan voldoende uitdagingen om op te pakken om te zorgen dat Zorg en Welzijn ook in de komende jaren over voldoende en juist gekwalificeerd personeel kan beschikken om aan de vraag vanuit de maatschappij te kunnen voldoen. In de afgelopen jaren zijn naast de bijdragen vanuit de werkgevers ook middelen verkregen vanuit RegioPlus, het landelijk samenwerkingsverband waarvan Care2Care deel uitmaakt. Per 2016 zal de regeling die deze middelen mogelijk maakte worden beëindigd. Voor de komende beleidsperiode van 2016-2020 is opnieuw een bijdrage mogelijk om zo blijvend te kunnen werken aan een goede regionale arbeidsmarkt voor Zorg en Welzijn. Dit maakt het mogelijk de ingeslagen weg te vervolgen. Activiteiten op het gebied van onderzoek, scholing, beeldvorming en duurzame inzetbaarheid kunnen worden voortgezet en versterkt. Daarnaast zal de eigen organisatie verder worden geprofessionaliseerd. In het Jaarplan dat voor u ligt staat beschreven op welke wijze Care2Care vorm en inhoud wil geven aan deze activiteiten.
Chris Boeijinga Directeur Care2Care
4
1. Inleiding 1.1 Regionale context Verschuiving in de zorg De laatste jaren is er heel wat aan de hand in de wereld van zorg en welzijn. De uitgaven aan gezondheids- en welzijnszorg nemen al jarenlang toe. Door de vergrijzing is er een toenemende zorgbehoefte en door de hervorming in de langdurige zorg wordt er zoveel als mogelijk zorg thuis aangeboden in plaats van in instellingen. Hierdoor vindt er een verschuiving in de zorg plaats. In de thuiszorg zien we korting op de huishoudelijke hulp en er is de transitie van extramurale dagbesteding en een deel van de persoonlijke verzorging naar de gemeenten. Verder is er een grotere rol voor de zorgverzekeraars ten einde de zorgkosten te beheersen. Ook de nieuwe Jeugdwet en de Participatiewet hebben directe gevolgen voor de zorg en de arbeidsmarkt. Verschuiving van de tweede lijn naar de eerste lijn zorgt voor een verschuiving van personeel van ziekenhuizen en zorginstellingen naar thuiszorg en huisartsenzorg (meer praktijkondersteuners). Voorbeelden hiervan zijn diabeteszorg, zorg voor mensen met COPD en osteoporose, nazorg en niet complexe ingrepen. Ook telezorg zorgt ervoor dat patiënten minder snel naar de specialist hoeven gaan. Aansluiting Veel veranderingen vinden plaats in de langdurige zorg. De algemeen geldende gedachte is dat er arbeid verdwijnt op de lagere niveaus, maar juist op de hogere niveaus toeneemt. Vanuit de vacaturebank van Care2Care komt naar voren dat wel meer vacatures worden geplaatst dan een jaar geleden, maar deze ook snel worden ingevuld. Dit duidt op een voldoende aanbod van kandidaten. Voor een aantal vacatures is dit niet het geval. Dit betreft de functies die zijn ontstaan als gevolg van de transitie. Hierbij valt te denken aan wijkverpleegkundigen op HBOniveau. Voorbereid Met de ArbeidsmarktPrestatieKaart (APK) heeft Care2Care een uniek instrument ontwikkeld waarmee de personeelssamenstelling binnen de zorg tot op functie kan worden bekeken. De cijfers geven een beeld van ultimo 2014. De gevolgen van de transitie-ontwikkelingen per 1 januari 2015 zijn daarmee nog niet inzichtelijk. Wel kan uit de cijfers worden opgemaakt dat een trend is ingezet. Op lagere niveaus is de daling van het aantal fte al sinds medio 2013 ingezet. Opvallend genoeg zien we ook een daling van het aantal fte begeleiders op zowel niveau 3 als 4. Het aantal fte HBO-verpleegkundigen is stabiel net als het aantal fte helpenden. Het aantal fte verpleegkundigen niveau 4 stijgt echter. De daling is wel duidelijk zichtbaar op niveau 1. De conclusie is te trekken dat werkgevers zich al hebben voorbereid op de transitie, vooral op niveau 1. De verdeling over de functies is als volgt, waarbij niveau 6 (post)academisch is.
Hieruit blijkt dat het aandeel van niveau 1 en 2 31% is van het totale personeelsbestand, terwijl het als gevolg van kleinere deeltijdcontracten in fte 19% is. Inkrimping van het personeelsbestand op deze niveaus raakt derhalve meer mensen. Aangenomen kan worden dat in deze groep nauwelijks kostwinners zijn. Dat betekent bij na afloop van de WW geen
5
aanspraak kan worden gemaakt op de bijstand en deze groep ook niet in zicht is van gemeenten.
De APK heeft als eigenschap dat alle voorkomende functies worden gefilterd naar zo’n 100 kernfuncties. Deze worden vervolgens onderverdeeld in 7 functietypes. Deze staan in bovenstaande afbeeldingen vermeld. Onder de categorie ‘Overige’ vallen hoger management en medici. Het is zowel gezien het aantal medewerkers als aantal fte duidelijk dat ruim twee derde van de functies in het primair proces ligt. Prioriteiten werkgevers In het voorjaar van 2015 heeft Care2Care 28 werkgevers (bestuurder tezamen met hoofd P&O) gevraagd naar hun beeld van de ontwikkelingen in zorg en welzijn. Het is duidelijk dat iedereen de gevolgen van de transitie als grootste impact ervaart. Het merendeel benoemt de benodigde verandering van medewerkers in competenties en houding en het herstructureren van vooral ondersteunende diensten binnen de organisatie. Deze periode van transitie dwingt organisaties tot innovatieve verandering en creativiteit wat als positief wordt beschouwd. Ook noemen de meeste respondenten de gevolgen voor het personeel. Personeel op lagere niveaus hebben het qua arbeidsmarktmogelijkheden moeilijk, maar ook is het maar de vraag of de rest van het personeel mee kan in de veranderende eisen die worden gesteld aan competenties en attitude. Werkgevers signaleren een verslechterende attitude met name op niveau 3. Het blijft een opgave om het juiste personeel te vinden. Men verwacht dat de trend waarbij een hoger niveau nodig is zal blijven. De eigen werving zal zich ook moeten aanpassen aan de meer competentie- en attitudebenadering. Scholing speelt een zeer belangrijke rol en men is alert op het risico dat bij een minder krappe arbeidsmarkt het volume opleidingsplaatsen daalt. De respondenten uit de VVT-sector vragen wel om meer aandacht voor de aantrekkelijkheid van de sector op de arbeidsmarkt. Bij de andere sectoren speelt dit minder. In het verlengde hiervan kunnen drie belangrijke hoofdthema’s worden genoemd: 1. Beeldvorming en imago 2. Afstemming Onderwijs-Arbeidsmarkt 3. Mobiliteit van medewerkers Het gaat bij mobiliteit vooral om boventalligen, maar zeker ook om uitwisseling om kennis te bevorderen en kennis in huis te halen. Ten aanzien van imago bestaat ook behoefte aan het besteden van de nodige aandacht aan de veranderende eisen op het gebied van competenties en attitude. De respondenten zien een belangrijke meerwaarde in Care2Care. De vele punten die hierbij zijn genoemd geven daarbij aan dat de meerwaarde van organisatie tot organisatie (maar ook daarbinnen) verschilt. De hoofdlijnen die hierbij naar voren komen zijn: faciliterende platformfunctie; mogelijkheden van maatwerk en kennis van de (arbeids)markt. Uitgangspunt is dat de platformfunctie in allerlei vormen moet. Soms lokaal, soms regionaal. Care2Care moet
6
zich daar flexibel in opstellen. Aan de andere kant is ook benadrukt dat Care2Care ook iets mag terugvragen van de participanten: de participatie zou minder vrijblijvend mogen zijn. Care2Care is immers een samenwerkingsverband en moet een cruciale rol blijven spelen in het leggen van verbindingen. Aan de hoofdthema’s kan hiermee een 4e worden toegevoegd: 4. Het faciliteren van samenwerking; uitwisseling, en ontmoeting. De vier hoofdthema’s worden hierna uitgewerkt. Hierbij zal worden aangegeven wat de invulling zal zijn om vorm en inhoud te geven aan deze thema’s. Dit gebeurt aan de hand van een aantal concrete projecten.
1.2 Doelstelling activiteiten Kennis is de basis De activiteiten die Care2Care verricht moeten bijdragen aan een situatie waarin voldoende personeel beschikbaar is met de juiste competenties om aan de vraag naar zorg en welzijn te kunnen voldoen. Daarvoor is inzicht nodig in de actuele situatie op de arbeidsmarkt. De door Care2Care ontwikkelde ArbeidsmarktPrestatieKaart (APK) biedt daartoe goede handvatten, maar zal verder moeten worden uitgerold om een nog beter beeld te krijgen. Gezien de ontwikkelingen in zorg en welzijn is een beter beeld van de arbeidsmarkt op het snijvlak van zorg en welzijn van groot belang. Doel is om een beter inzicht in de arbeidsmarkt van welzijn te verkrijgen. Daar ligt dan ook een belangrijk speerpunt voor 2016. Op basis hiervan kan ook beter worden ingespeeld op de afstemming tussen onderwijs en arbeidsmarkt in zowel kwalitatief als kwantitatief opzicht. Ook de doelstellingen van activiteiten binnen beeldvorming, imago en mobiliteit kunnen daarmee worden aangescherpt. Voor het komend jaar zal de profilering van zorg en welzijn vooral zijn gericht op een zo breed mogelijke deelname aan de Week van Zorg en Welzijn. De mobiliteitsdoelstelling is om kleine netwerken te vormen en te verbreden met andere sectoren. In 2015 is daar al een start mee gemaakt en zal het in komend jaar verder worden uitgerold. Draagvlak door samenwerking Een belangrijke voorwaarde om te kunnen voldoen aan een goede arbeidsmarktsituatie in de regio is draagvlak van groot belang. Dit draagvlak dient te worden verbreed. De focus zal hierbij niet zozeer worden gelegd op het werven van nieuwe participanten, maar op de samenwerking. Care2Care wil zoveel mogelijk partijen betrekken bij regionaal arbeidsmarktbeleid en deel laten uitmaken van een of meerdere netwerken. Daarmee komt de kennisuitwisseling tot stand en een regionale agenda. Soms zal de agenda voor vele partijen in de regio van belang zijn, soms voor enkele partijen. Care2Care vormt de verbindende schakel tussen de partijen en zal de samenwerking faciliteren. Dat kan sectoraal, subregionaal of zelfs bilateraal. Daarmee wordt invulling gegeven aan de gewenste platformfunctie die Care2Care vervult. De doelstelling is om in evaluaties een hogere waardering te krijgen dan het jaar daarvoor.
1.3 Ontwikkelpunten Care2Care maakt onderdeel uit van een landelijk dekkend netwerk van regionale werkgeversorganisaties verenigd in stichting RegioPlus. De kracht van dit netwerk ligt in het delen van kennis en expertise. Daarnaast vormt dit samenwerkingsverband een aanspreekpunt voor landelijke actoren zoals ministeries en landelijke onderwijskoepels. RegioPlus ondersteunt regio’s, maar geeft zelf ook invulling aan projecten zoals Gezond & Zeker en de Week van Zorg en Welzijn. Binnen dit samenwerkingsverband wordt ook gewerkt aan het verhogen van de kwaliteit van de regio’s afzonderlijk. Dit heeft geleid tot een Kwaliteitskaart waaraan ook Care2Care zich heeft verbonden. Deze Kwaliteitskaart omvat drie hoofdlijnen:
7
-
Profiel: Profiel een regiobureau is er voor en door werkgevers, dient een maatschappelijk belang en is een actief deelnemer aan het landelijke samenwerkingsverband RegioPlus. Basisactiviteiten: Basisactiviteiten een regiobureau vervult een netwerkfunctie, kennisfunctie, ontwikkelfunctie en een dienstenfunctie. Bestuur en organisatie: organisatie een regiobureau heeft een slagvaardig en representatief bestuur, een solide financiële basis en is een professionele organisatie.
Doel is om op alle onderdelen een blijvende progressie te realiseren. Belangrijk aandachtspunt hierbij is de solide financiële basis. Op dit moment is Care2Care nog te afhankelijk van inkomsten via RegioPlus. De toegevoegde waarde van Care2Care zal moeten blijken uit meer inkomsten vanuit de organisaties in zorg en welzijn. Dat zal worden gezocht in financiering voor ondersteuning van netwerken.
1.4 Verbreding Welzijn Het aantal welzijnsorganisaties dat zich heeft verbonden aan Care2Care is nog beperkt en bevindt zich met name in het spectrum van welzijnswerk voor ouderen. In 2015 is al ingezet op het vormen van netwerken zoals rond mobiliteit. Gezien de impact van de gevolgen van de transitie zal in 2016 worden in gezet op verdere verbreding en verbinding binnen dit spectrum evenals bij de jeugdzorg. Eerste lijn Inmiddels maakt een samenwerkingsverband van huisartsen deel uit van Care2Care en is ook bestuurlijk betrokken. Doel is om ook hier het komend jaar te werken aan een verdere verbreding door in te zetten op de ondersteuning van de samenwerking en delen van kennis. Formele/informele zorg Van oudsher wordt 85 % van zorg en welzijn verricht door mantelzorgers en vrijwilligers. In tijden van economische teruggang bezuinigt de overheid op professionele zorg en welzijn (die andere 15 %). Vanuit het oogpunt van cliënt/patiënt, maar ook vanuit de betaalbaarheid van zorg en welzijn als geheel is deze ondersteuning door vrijwilligers en mantelzorgers cruciaal. Veel medewerkers in de sector zijn mantelzorger en/of vrijwilliger. Dat kan leiden tot een overbelasting. Care2Care stelt zich op het standpunt dat bestaande mantelzorgers/vrijwilligers niet méér moeten doen, maar dat juist andere burgers en andere familieleden en buren hun steentje moeten bijdragen. Ter voorkoming van overbelasting van medewerkers wordt aan dit thema aandacht besteed binnen de activiteiten rondom duurzame inzetbaarheid (hoofdstuk 5).
1.5 Innovatie Onder het mom van ‘Als je doet wat je deed, dan krijg je wat je kreeg’ zal Care2Care ook in 2016 aandacht besteden aan innovatie. Onder innovatie wordt verstaan: De geslaagde invoering van nieuwe vormen van toegevoegde waarde in de regio. Deze vorm kan bestaan uit de ontwikkeling van een nieuw instrument of concept of de verbetering van een bestaand instrument of concept, alsmede in de vorm van een proces of dienst. De innovatie moet een bepaald nut hebben vanuit arbeidsmarktperspectief, oftewel van toegevoegde waarde zijn ten aanzien van regionaal strategisch arbeidsmarktbeleid.
In de afgelopen jaren heeft Care2Care hieraan vorm en inhoud gegeven door de ontwikkeling van de ZorgAward. Deze Award is inmiddels 3 keer uitgereikt aan een innovatief idee van de werkvloer. Op de werkvloer ontstaan soms kleine maar effectieve ideeën die bijdragen aan een betere werksituatie of zorgverlening. Ook het komend jaar zal daar weer aandacht aan worden besteed, zij het nu toegespitst op duurzame inzetbaarheid. Ook zal invulling worden gegeven
8
aan een loopbaanportal. Dit biedt niet alleen een vacature- en cv-bank, maar gaat juist uit van de kandidaat of medewerker door het bieden van loopbaantools. Tot slot zal inzet worden gepleegd op het benutten van kennis en kunde van jongeren. Care2Care wil de aanbieders van zorg en welzijn meer koppelen aan jongeren in de regio. Hierbij valt te denken aan het verbinden van de Week van Zorg en Welzijn aan de zogeheten Technasia in de regio waarbij jongeren aan de hand van projectonderwijs opdracht kunnen uitvoeren voor werkgevers en zo zelf worden voorbereid op hun toekomst mèt een positief en beter beeld van de sector zorg en welzijn.
1.6 Regio en subregio’s Care2Care heeft als werkgebied de regio Rijnstreek. Deze term roept soms verwarring op. In oorsprong kent de Rijnstreek 4 subregio’s: de Duin- en Bollenstreek, Leiden e.o., Rijnstreek (Alphen aan den Rijn e.o.) en Midden-Holland. De eerste drie subregio’s worden nu vaak aangeduid aan Zuid-Holland Noord of Holland Rijnland, waarmee naast Midden-Holland dus twee subregio’s zijn te onderscheiden. Door gemeentelijke herindeling beginnen ook de geografische grenzen te vervagen. De activiteiten die Care2Care oppakt zijn voor het gehele werkgebied. Zoals al aangegeven in paragrafen 1.1 en 1.2 kunnen activiteiten regionaal, subregionaal of zelfs bilateraal worden opgepakt.
9
2. Regionaal arbeidsmarktbeleid Regionaal arbeidsmarktbeleid vormt de pijler van de activiteiten die Care2Care oppakt. Om te werken aan een evenwichtige en duurzame regionale arbeidsmarkt in Zorg en Welzijn is het van belang de focus te houden op de (middel)lange termijn. Zeker met de transities ligt bij aanbieders van zorg en welzijn veelal de prioriteit op de korte termijn. Vanuit goed werkgeverschap, maar ook vanuit financieel oogpunt. Dat kan de horizon doen vervagen. Care2Care speelt een belangrijke rol om juist de horizon in perspectief te houden.
2.1
Arbeidsmarktonderzoek 2.1.1
Terugblik
Care2Care voert al sinds 1997 regionaal arbeidsmarktonderzoek uit. In de beginjaren werd vooral gewerkt met een prognosemodel voor de medewerkers in het primaire proces. Door de steeds groter wordende afwijkingen in de uitkomsten en de realiteit in de regio heeft Care2care een eigen model ontwikkeld: de ArbeidsmarktPrestatieKaart (APK). Dit model geeft de huidige situatie weer van de medewerkers in de zorg op alle niveaus. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de personeelsdata van de zorgaanbieders in de regio. In het afgelopen jaar is het model verder verfijnd en zijn indelingen in kernfuncties en functietypen aangepast aan de huidige tijd: veel vaker dan voorheen worden functiebenamingen gebruikt voor verschillende opleidingsniveaus. In oktober 2015 is de rapportage opgeleverd waarbij cijfers tot ultimo 2014 zijn verwerkt.
De APK is een uniek door Care2Care ontwikkeld instrument dat op basis van anonieme personeelsgegevens uit de verschillende personeelsinformatiesystemen van zorgorganisaties arbeidsmarktrelevante gegevens inzichtelijk. Hierbij valt te denken aan contractsomvang, leeftijd, opleidingsniveau en functie. Care2Care vertaalt met behulp van Business Intelligence Software deze metadata naar een uniforme standaard. Hierdoor zijn de data onderling vergelijkbaar. Met name het inzicht in de verschillende functies draagt bij aan gericht opleidingsbeleid binnen de regio. 2.1.2
Algemene doelstelling
Met het regionale arbeidsmarktonderzoek wil Care2Care bijdragen aan het maken van beleidskeuzes op de feitelijk situatie. Dat betreft niet alleen de werkgevers in zorg en welzijn, maar ook breder zoals onderwijs en gemeenten. Daarmee wordt het onderzoek meer dan een situatieschets van de sector. Juist door het leggen van verbanden wordt inzichtelijk dat keuzes gevolgen kunnen hebben op meerdere vlakken. Verlaging van het verzuim heeft bijvoorbeeld een positief effect op de beschikbare arbeid, en aandacht voor de ergonomie op het verzuim. Onderwijs kan op basis van goede cijfers een gerichter advies geven ten aanzien van de studiekeuze: ondanks het feit dat iedereen in de gelegenheid moet worden gesteld een beroepskwalificatie te behalen is het in ieders belang de arbeidsmarktrelevantie van een opleiding inzichtelijk te hebben. Ons arbeidsmarktonderzoek is om gebruikt te worden!
2.1.3
Meetbare doelstellingen
Om een verbreding te realiseren van de APK zal begin 2016 zijn onderzocht of ook cijfers vanuit welzijnsorganisaties kunnen worden verwerkt in de APK. Tevens zal in 2016 wederom een uitgebreid arbeidsmarktrapport verschijnen waarin de verbindingen zullen worden gelegd tussen de verschillende variabelen die van invloed zijn op de arbeidsmarkt. Dit onderzoek zal zijn gebaseerd op de eigen cijfers binnen de APK. Daarnaast zullen bronnen worden gebruikt zoals die van het landelijk onderzoeksprogramma en opleidingen. Dit rapport zal in juni verschijnen om tijdig beschikbaar te zijn als input voor de beleidscyclus van belanghebbenden.
10
Eind september volgt een korte actualisatie van de APK-cijfers. Organisaties die cijfers aandragen voor de APK ontvangen kosteloos een instellingsrapport met een aantal benchmarkgegevens.
2.1.4
Betrokken partijen
Bij het arbeidsmarktonderzoek worden werkgevers in zorg en welzijn betrokken, maar ook het onderwijs. Verder spelen gemeenten hier een rol, al dan niet via het Regionaal Platform Arbeidsmarkt waarbinnen al wordt samengewerkt tussen onderwijs en overheid. Tot slot wordt nadrukkelijk de verbinding gelegd met het landelijk onderzoeksprogramma en de rol van RegioPlus hierbinnen.
2.1.5
Relatie met andere activiteiten
Arbeidsmarktonderzoek vormt de basis voor de onderbouwing van verschillende activiteiten op het gebied van afstemming onderwijs-arbeidsmarkt, duurzame inzetbaarheid en werving.
2.2
Onderhouden en versterken van het regionaal strategisch netwerk
Het hebben van een regionaal strategisch netwerk is van groot belang om stappen te kunnen zetten in het bepalen van doelen en commitment om daar gezamenlijk aan te werken. De regio waarvoor Care2Care zich inzet laat zich kenmerken door een veelheid aan positieve initiatieven met soms verschillende actoren en net wat andere invalshoeken. Die verscheidenheid past ook binnen de regio en de soms verschillende lokale of sectorale diversiteit.
2.2.1
Terugblik
In 2015 is een ronde langs het werkveld gehouden. In die ronde is gesproken met bestuurders en hoofden P&O van organisaties. Opvallend is dat arbeidsmarkt duidelijk een onderwerp is dat wordt gedelegeerd aan de hoofden P&O maar met bestuurlijke betrokkenheid. Samenwerking en kennisuitwisseling wordt van groot belang gezien.
2.2.2
Algemene doelstelling
Een goed regionaal strategisch netwerk kenmerkt zich door het uitwisselen van informatie. Care2Care wil daar een centrale rol in vervullen door goede relaties te krijgen en behouden met de relevante partners in de regio zoals zorg, welzijn, onderwijs en gemeenten en verbindingen leggen. Hiermee versterken partners elkaar.
2.2.3
Meetbare doelstellingen
De veelheid aan bestaande netwerken in de regio is groot. In sommige gevallen geïnstitutionaliseerd, maar steeds vaker kleine initiatieven. Om goed in kaart te hebben waar netwerken bestaan en wie daarin participeren zal Care2Care een sociale kaart opstellen van de regio. Daarnaast wil Care2Care de ontmoetingsplek zijn voor HRM-functionarissen door actuele thema’s uit te lichten. Dit zal met name zijn gericht op een viertal netwerkbijeenkomsten omtrent wet- en regelgeving en andere thema’s die worden aangedragen. Via de VHPG (Vereniging HR-professionals Gezondheidszorg) levert Care2Care een bijdrage aan een bovenregionale uitwisseling door het voeren van het secretariaat.
2.2.4
Betrokken partijen
Naast de hierboven genoemde VHPG blijven de contacten met het Transmuraal Netwerk Midden-Holland, Transmuralis, JSO, UWV, Zorgbelang en het Regionaal Platform Arbeidsmarkt van belang. Daarnaast zullen de netwerkrelaties met het onderwijs worden onderhouden. Op de relaties met gemeenten, zorgverzekeraars en het hoger onderwijs zal extra worden ingezet.
2.2.5
Relatie met andere activiteiten
Netwerkrelaties hebben verbinding met allerlei activiteiten door de vertaling richting het meer operationele karakter.
11
2.3
Het ontwikkelen van regionaal strategisch arbeidsmarktbeleid
Veelal wordt strategisch arbeidsmarktbeleid ingevuld vanuit eigen belangen. Door de toenemende complexiteit van zorg en welzijn binnen de maatschappelijke context zijn er meer belanghebbenden bij een goede regionale arbeidsmarkt. Zo willen cliënten/patiënten goede zorg en begeleiding, gemeenten willen bijdragen aan werkgelegenheid, werkgevers willen competent personeel en onderwijs wil een goede doorstroom naar werk. Daarvoor hebben partijen elkaar nodig.
2.3.1
Terugblik
In het afgelopen jaar is een voorzichtig begin gemaakt met het vormgeven van een regionaal arbeidsmarktbeleid. Het bestuur van Care2Care is verbreed en ook door de inzet op het Zorgpact (waarvoor de opmaat reeds tijdens de werkconferentie van RegioPlus in september 2014 was) wordt een belangrijke bijdrage geleverd aan een regionale agenda.
Op 9 september 2015 organiseerde Care2Care een startbijeenkomst om in de regio een stimulans te geven aan het Zorgpact. Doel van het Zorgpact is om tot een regionale agenda te komen waarin het verhogen van de kwaliteit van zorg èn de kwaliteit van zorgprofessionals te verhogen en voor de toekomst te waarborgen. Tijdens deze zeer druk bezochte bijeenkomst hebben representanten van zorginstellingen, scholen en gemeenten niet alleen hun verbondenheid met deze agenda uitgesproken, maar ook de wil om samen aan de slag te gaan. 2.3.2
Algemene doelstelling
De doelstelling van het strategisch netwerkverband is het komen tot gedragen regionaal strategisch arbeidsmarktbeleid dat leidt tot zoveel mogelijk balans op de arbeidsmarkt van de sector zorg en welzijn.
2.3.3
Meetbare doelstellingen
Door het Zorgpact wordt al aandacht gegeven aan de invulling van het regionaal arbeidsmarktbeleid. In 2016 zullen door de stakeholders concrete gezamenlijke activiteiten worden benoemd die als actiegerichte agenda in de periode 2016-2020 worden opgepakt om zo de regionale samenwerking tussen overheid, organisaties in zorg en welzijn en onderwijsinstellingen (de drie O’s) te versterken. Afhankelijk van de keuzes die door stakeholders worden gemaakt wordt het regionaal arbeidsmarktbeleid ingebed in het Zorgpact of maakt juist het Zorgpact onderdeel uit van het gedragen regionaal arbeidsmarktbeleid.
2.3.4
Betrokken partijen
Voor deze activiteit is betrokkenheid vanuit werkgevers in zorg en welzijn, onderwijs en gemeenten onontbeerlijk en een bijdrage vanuit zorgverzekeraars wenselijk.
2.3.5
Relatie met andere activiteiten
Een strategische agenda kan niet zonder een goede onderbouwing van de actuele cijfers en een vooruitblik naar de toekomst. Voor de actuele situatie wordt gebruik gemaakt van het arbeidsmarktonderzoek, voor een vooruitblik wordt op landelijk niveau gewerkt aan een prognosemodel. Vanuit de netwerkcontacten worden toekomstverwachtingen gefilterd. Het regionale arbeidsmarktbeleid zal invloed hebben op met name opleidingsvraagstukken en duurzame inzetbaarheid. Deze activiteit heeft nauwe verwevenheid met het Zorgpact.
12
3 Werven met beleid Het werven van personeel is de laatste jaren van karakter veranderd. De eerste jaren van deze eeuw was de behoefte aan nieuw personeel zeer groot dat ook medewerkers in het buitenland werden geworven. Daar is nu geen sprake meer van. Mede door de transities raken zelfs veel medewerkers hun baan kwijt. Toch is er nog steeds vraag naar personeel. Niet alleen als vervangingsvraag, maar ook door andere vormen van werken. Ook veranderen de eisen die worden gesteld aan nieuw personeel, zoals bijvoorbeeld de competenties. Dit kwam ook duidelijk naar voren in de interviewronde die Care2Care heeft gehouden onder werkgevers. Naast de reguliere personeelsvraag wordt vanuit de maatschappelijke rol en afspraken tussen werkgevers, vakbonden en overheid ook gekeken naar het werven van medewerkers in zogeheten doelgroepen.
3.1
Werken aan een transparante arbeidsmarkt
Een transparante arbeidsmarkt biedt inzicht in het aantal banen dat in de regio beschikbaar is, maar ook zicht op het beschikbare arbeidspotentieel. Ook het (opleidings)niveau speelt daarbij een rol. Via het regionaal arbeidsmarktonderzoek wordt op regionaal niveau wel inzicht geven in aantallen, maar uiteindelijk gaat het ook om individuele werkgevers en kandidaten.
3.1.1
Terugblik
Care2Care beschikt al vele jaren over een vacaturebank. De laatste jaren wordt de softwarematige omgeving van de vacaturebank gedeeld met collega-regio Transvorm. Samen met hen en een aantal andere regio’s is in 2015 een start gemaakt met het ontwikkelen van een loopbaanportal. Hiermee wordt niet alleen een vacaturebank geboden, maar kunnen kandidaten en zittend personeel ook gebruik maken van een CV-bank. Op zich is dit niet nieuw, maar op de nieuwe site kunnen geïnteresseerden ook testen maken die als aanvulling kunnen dienen op hun CV. Naast de diploma’s worden zo ook de competenties meer inzichtelijk gemaakt voor een potentiële werkgever. Het is mogelijk om binnen de portal communities te bouwen, die besloten of juist open kunnen zijn. Te denken valt aan communities waarbij werkgevers specifieke vacatures of (kortdurende) projecten kunnen aanbieden en waar medewerkers op mogen reageren, waar (bestaande) netwerken een communicatieplatform krijgen, waar informatie uitgewisseld kan worden en waar zowel werkgevers als werknemers en potentieel talent in een veilige omgeving met elkaar in gesprek kunnen over actuele zaken.
In 1999 heeft Care2Care onder de naam zorgnieuws.nl de eerste regionale vacaturebank voor de sector gelanceerd. Inmiddels is deze vacaturebank verder uitgegroeid tot een centraal punt met vacatures, aangevuld met allerlei informatie over leren en werken in de sector. Vele organisaties in de regio roemen de site om de effectiviteit: er solliciteren meer dan voldoende geschikte kandidaten via de site van Care2Care op hun vacatures. In de loop der jaren is de site steeds verder verbeterd, en nu staat Care2Care aan de vooravond van een nieuwe site waarbij door de toevoeging van communities en testen een regionaal loopbaanportal voor de sector wordt gerealiseerd. 3.1.2
Algemene doelstelling
Het bieden van een loopbaanportal is een belangrijk middel om inzicht te krijgen in de beschikbare banen en kandidaten. Het uiteindelijke doel is om een snelle en goede invulling van vacatures te realiseren. Vacatures en passende kandidaten weten elkaar snel te vinden.
13
3.1.3
Meetbare doelstellingen
In 2016 zal de portal worden gebruikt door 35 werkgevers. Dat kan door het plaatsen van vacatures, maar ook door het gebruiken van testen voor zittend personeel of het zoeken naar kandidaten in de CV-bank. Daartoe moet de portal zijn gevuld met minimaal 1.000 profielen. In het eerste jaar van het portal hebben 100 kandidaten een of meerdere testen gemaakt.
3.1.4
Betrokken partijen
De belangrijkste betrokken partijen zijn de collega-regio’s die gebruik maken van dezelfde softwarematige omgeving. Met hen wordt regelmatig overlegd over de functionaliteiten en eventuele doorontwikkeling.
3.1.5
Relatie met andere activiteiten
Door de inzichtelijkheid van vraag en aanbod wordt een bijdrage geleverd aan de inkleuring van het regionale arbeidsmarktonderzoek.
3.2
Werken aan een inclusieve arbeidsmarkt
Elk mens is van waarde. Dat geldt ook op de arbeidsmarkt. Door het commitment aan 100.000banenplan (Participatiewet) hebben werkgevers in de private sector waaronder ook Zorg en Welzijn nadrukkelijk de intentie uitgesproken om mensen met fysieke beperkingen of achterstand tot de arbeidsmarkt aan het werk te krijgen.
3.2.1
Terugblik
Door de transities is het aantal banen in zorg en welzijn afgenomen. In de regio zijn kleinschalige initiatieven geweest om mensen vanuit doelgroepen aan een baan te helpen. De primaire focus lag echter op het behoud van werkgelegenheid van zittende medewerkers om te voorkomen dat zij uiteindelijk ook zelf in een doelgroep-situatie zouden komen.
3.2.2
Algemene doelstelling
De algemene doelstelling is om invulling te geven aan het 100.000-banenplan en vanuit de sector het beeld te versterken van de maatschappelijke betrokkenheid en verantwoordelijkheid. Dat vereist inzicht in de huidige situatie van de stand van zaken bij werkgevers en in het beschikbare potentieel.
3.2.3
Meetbare doelstellingen
In 2016 zal deze inventarisatie plaatsvinden door werkgevers, UWV en gemeenten te bevragen. Ook zal in kaart worden gebracht welke activiteiten in 2015 hebben plaatsgevonden en wie daarin participeerden. Voor werkgevers wordt overzichtelijk aangegeven wat de financiële voordelen zijn van het in dienst nemen van medewerkers vanuit een doelgroep. Concreet zal in de regio een evenredig aandeel in het 100.000-banenplan hebben. Dit zal worden gemeten in het aantal banen (een baan is in dit geval 25,5 uur) en worden afgezet tegen de 14.000 extra banen die ultimo 2016 in de markt moeten zijn gerealiseerd.
3.2.4
Betrokken partijen
Bij dit project zal worden samengewerkt met UWV en gemeenten.
3.2.5
Relatie met andere activiteiten
Deze activiteit sluit aan op het werken aan een inclusieve arbeidsmarkt en het versterken van een regionaal strategisch netwerk.
3.3
Versterken van het imago van de sector
De beeldvorming van de sector is een blijvend punt van aandacht. Veel mensen werken in de sector, maar het grote publiek is vaak onvoldoende bekend met de variëteit van de sector. Bij zorg en welzijn wordt meestal gedacht aan activiteiten en banen in het primaire proces. Toch is een kleine 30% van het aantal medewerkers werkzaam in de ondersteuning: van kok tot ICT-er.
14
3.3.1
Terugblik
In 2015 heeft Care2Care huis-aan-huis een Special Zorg en Welzijn laten verspreiden en de Week van Zorg en Welzijn ondersteund. Ook heeft Care2Care als aftrap van de Week vier BN-ers ingehuurd om aanwezig te zijn bij een van de vele activiteiten om zo free publicity te genereren. Naast de Week van Zorg en Welzijn heeft Care2Care de mogelijkheden van gastlessen, meeloopdagen en andere vormen van beeldvorming overzichtelijk op de website geplaatst om zo geïnteresseerde scholen het hele jaar door makkelijk te kunnen koppelen aan deelnemende organisaties.
Een huis-aan-huis verspreide special over zorg en welzijn in een oplage van ruim 6 miljoen stuks! Care2Care heeft de editie voor de regio (een kleine 300.000 exemplaren) voor haar rekening genomen en de sector in beeld gebracht. Met achtergrondinformatie en verhalen van de medewerkers die zorg en welzijn mogelijk maken. Van thuiszorg tot gesloten jeugdinrichting: zorg en welzijn heeft wat te bieden. En dat hebben 60 locaties het publiek ook laten zien tijdens de Week van Zorg en Welzijn. 3.3.2
Algemene doelstelling
Met de inzet van Care2Care op de Week van Zorg en Welzijn wil Care2Care een bijdrage leveren aan de beeldvorming van de sector Zorg en Welzijn. Deze beeldvorming moet positief en realistisch zijn. Dit draagt bij aan voldoende instroom van nieuwe medewerkers in de toekomst, het werven van vrijwilligers en aan de waardering voor alle medewerkers in zorg en welzijn. In 2016 zal een beroep worden gedaan op Technasia om bij wijze van projectonderwijs activiteiten vorm te geven die organisaties kunnen organiseren tijdens de Week van Zorg en Welzijn. Op deze manier komen scholieren op het voortgezet onderwijs op een actieve manier in aanraking met zorg en welzijn.
3.3.3
Meetbare doelstellingen
Voorafgaand aan de Week zal een special Zorg en Welzijn verschijnen met een regiokatern. In dit regiokatern wordt een beeld geschetst van organisaties, werkvelden en beroepen. Dit zal gebeuren aan de hand van interviews. De regionale coördinatie van de Week ligt in handen van Care2Care. Beoogd wordt om in 2016 50 locaties binnen ons werkgebied te laten meedoen aan de Week van Zorg en Welzijn. Op onze website zal informatie worden geplaatst over de activiteiten die in de Week zullen plaatsvinden. Er zullen minimaal drie opdrachten worden geformuleerd voor Technasia. Naast de Week wordt ook het digitale opzoekboek met mogelijkheden van snuffelstages, gastlessen en promotiemateriaal van individuele werkgevers voor de zomervakantie bijgewerkt om zo het digitale opzoekboek actueel te houden.
3.3.4
Betrokken partijen
Naast werkgevers worden bij dit programma ook scholen betrokken. Het betreft dan met name de basisscholen. Daarnaast zal Care2Care werkgevers attenderen op het betrekken van middelbare scholen om als projectopdracht ondersteuning te bieden bij het organiseren van activiteiten in de Week van Zorg en Welzijn.
3.3.5
Relatie met andere activiteiten
De activiteiten beogen uiteindelijk effect te hebben op instroom en behoud van personeel, maar hebben geen directe relatie op korte termijn.
15
4 Kwalificeren voor zorg en welzijn In onze sector is werk ook mensenwerk. Dagelijks zetten vele mensen zich in om de zorg voor en het welzijn van cliënten te verbeteren. Het werk varieert van het halen van boodschappen door vrijwilligers tot zware operatieve ingrepen. Het is werk dat niet zomaar uitwisselbaar is. Adequate scholing is vereist om de kwaliteit hoog te houden. Nu en in de toekomst. Het Zorgpact voor de regio Rijnstreek is een belangrijk vertrekpunt om partijen bij elkaar te brengen en een concrete vertaalslag te maken naar een goede afstemming tussen betrokken partijen door middel van een regionale gedragen agenda.
4.1
Scherpstellen van de werkgeversvraag 4.1.1
Terugblik
In de regio Rijnstreek wordt al jaren gesuggereerd dat de opleidingen niet adequaat opleiden voor de vraag. Scholen daarentegen proberen zoveel mogelijk in te spelen op de toekomstige vraag. Hiertoe worden discussiebijeenkomsten georganiseerd op verschillende niveaus en zijn er regelmatig werkveldoverleggen. Het COV-project gaf een belangrijke impuls aan het besef dat scholen graag de input ontvangen, maar ook dat werkgevers prima in staat zijn om een gezamenlijke wens te formuleren. De steeds wijzigende landelijke kaders hebben het project echter wel onder druk gezet. Tijdens de bijeenkomst in september 2015 in het kader van het Zorgpact voor de regio is een eerste aanzet gemaakt tot de inventarisatie van de werkgeversvraag.
4.1.2
Algemene doelstelling
Care2Care wil zicht krijgen op de specifieke regionale wensen van werkgevers uit de sector zorg en welzijn, en zicht hebben op de actuele onderwijsontwikkelingen en hoe de vraag van werkgevers past binnen deze ontwikkelingen. Naast deze kwalitatieve invalshoek draagt Care2Care met de APK ook bij aan zicht op de kwantitatieve instroombehoefte van de sector zorg en welzijn.
4.1.3
Meetbare doelstellingen
In 2016 wordt een regionaal Zorgpact gesloten met een regionale agenda. De werkgeversvraag is helder, duidelijk en actueel. In deze agenda wordt benoemd waaraan partijen zich verbinden in de vorm van concrete activiteiten. Werkgevers geven binnen de agenda aan wat hun vraag richting de opleidingen is. Gedurende het jaar wordt de agenda actueel gehouden en via nieuwsbrieven blijvend onder de aandacht gebracht.
4.1.4
Betrokken partijen
In het Zorgpact zijn werkgevers in zorg en welzijn, gemeenten en onderwijsinstellingen actief betrokken. Daarnaast zal ook Zorgbelang Zuid-Holland actief participeren om zo de cliëntzijde te belichten.
4.1.5
Relatie met andere activiteiten
Deze activiteit houdt nauw verband met het arbeidsmarktonderzoek voor de kwantitatieve inzichten in de werkgeversvraag.
16
4.2
Versterken van de afstemming 4.2.1
Terugblik
Van oudsher onderhoudt Care2Care nauwe banden met de opleidingen en werkgevers. Sinds een paar jaar wordt ook goed samengewerkt met Zorgbelang Zuid-Holland, de organisatie voor cliëntparticipatie.
Care2Care heeft begin dit jaar een ronde langs werkgevers gemaakt om te horen wat er speelt en hoe wordt gedacht over samenwerking. Een van de belangrijkste uitkomsten is de afstemming Onderwijs-Arbeidsmarkt. Daar ziet men dan ook bij uitstek voor Care2Care een rol weggelegd. Met het oppakken van het Zorgpact is daarin al een belangrijke eerste stap gezet. Ook tot het bestuur van Care2Care is een onderwijsbestuurder toegetreden waarmee de inzet op dit onderwerp ook intern is geborgd. 4.2.2
Algemene doelstelling
Onderwijs is voor veel partners van groot belang. Ter bevordering van de effectiviteit is het van belang zoveel mogelijk versnippering en dubbelingen te voorkomen. Dat vereist een gezamenlijke visie en beleidsvorming. In de regio Rijnstreek bestaan vele initiatieven, maar is de samenhang niet altijd duidelijk. Binnen deze activiteit stellen we de gezamenlijke aanpak centraal.
4.2.3
Meetbare doelstellingen
Ten behoeve van het Zorgpact wordt gewerkt aan een regionale agenda op basis van een gezamenlijke visie. De gezamenlijkheid zal moeten blijken uit commitment door de kerngemeenten Leiden en Gouda; de drie ROC’s en Hogeschool; Zorgbelang Zuid-Holland, en werkgevers vanuit de 5 zorgsectoren, Welzijn en de eerstelijnszorg. De groep werkgevers vertegenwoordigt 35.000 medewerkers (60% van de totale populatie). In 2016 vinden minimaal 3 bijeenkomsten plaats waarin organisaties, onderwijs en overheid gezamenlijk de voortgang uitwisselen.
4.2.4
Betrokken partijen
Naast de bovengenoemde betrokken partijen is ook het Transmuraal Netwerk Midden-Holland nauw betrokken.
4.2.5
Relatie met andere activiteiten
Deze activiteit ligt in het verlengde van 4.1.
17
4.3
Bijdragen aan verbeterde aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt op landelijk niveau 4.3.1
Terugblik
Zoals al aangegeven onder 4.1 staat de regionale focus soms op gespannen voet met veranderende landelijke kaders. Alhoewel de landelijke kaders niet uit de lucht komen vallen en veelal zijn gebaseerd op signalen vanuit het veld, herkent de regio zich onvoldoende in de koers en/of kaders. Het COV-project, waarin VVT-organisaties samen met de ROC’s competentiegericht onderwijs hebben vormgegeven, heeft hierdoor ook flinke vertraging opgelopen.
4.3.2
Algemene doelstelling
In de regio wordt onder andere door het Zorgpact gezamenlijk invulling gegeven aan de regionale vraagstukken. De opgedane kennis wordt gedeeld met andere regio’s en de regio heeft invloed op de landelijke kaders.
4.3.3
Meetbare doelstellingen
Alle regionale uitkomsten zoals de regionale agenda worden via RegioPlus gedeeld met de collega-regio’s. Vice versa worden de uitkomsten van andere regio’s gedeeld binnen de eigen regio. Aan landelijke activiteiten omtrent de aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt wordt actief deelgenomen. Over de uitkomsten worden betrokkenen via de nieuwsbrief geïnformeerd. In minimaal 3 nieuwsbrieven wordt aandacht besteed aan dit onderwerp.
4.3.4
Betrokken partijen
Bij deze activiteit wordt via kennisdeling samengewerkt met RegioPlus en de collega-regio’s.
4.3.5
Relatie met andere activiteiten
Deze activiteit sluit aan op andere activiteiten binnen de programmalijn Kwalificeren voor Zorg en Welzijn.
18
5 Beleid duurzame inzetbaarheid Alhoewel in de interviewronde met bestuurders en P&O-ers duurzame inzetbaarheid niet als specifiek punt van aandacht is genoemd, hecht Care2Care veel waarde aan dit onderwerp. Met de verschuiving van de pensioengerechtigde leeftijd moeten mensen langer doorwerken. Juist in zorg en welzijn zijn veel beroepen te kwalificeren als ‘zwaar’. De gemiddelde leeftijd ligt daarnaast met zo’n 43 jaar al relatief hoog. Duurzame inzetbaar is breder dan beleid op ziekteverzuim. Het gaat er ook om als sector medewerkers perspectief te bieden op aan het werk te kunnen blijven. Care2Care wil daarbij aansluiten op hetgeen ook aan cliënten wordt gevraagd: eigen regie. Daarin kunnen werkgevers faciliteren, maar ook van medewerkers kan het nodige worden gevraagd. De wetgever heeft verschillende maatregelen getroffen om duurzame inzetbaarheid te bevorderen. Hierbij valt te denken aan de loondoorbetalingsverplichting bij ziekte. Een van de gevolgen is dat door werkgevers scherp wordt gekeken naar risicoreductie. Kleine contracten beperken de risico’s, maar staan op gespannen voet met het beeld van een aantrekkelijke werkgever. Daarnaast bestaat het risico bij een veel flexibiliteit en korte dienstverbanden dat minder wordt geïnvesteerd in duurzame inzetbaarheid.
5.1
Integraal gezondheidsbeleid 5.1.1
Terugblik
De afgelopen jaren heeft Care2Care verschillende bijeenkomsten georganiseerd voor onder andere ergocoaches. Deze activiteiten lagen in het verlengde van het landelijke project Gezond en Zeker. Ook is de leergang Duurzame Inzetbaarheid georganiseerd met steun van Menzis. Hierin valt echter nog wel een slag te maken in zowel vorm als inhoud.
5.1.2
Algemene doelstelling
Een goed werkgeversbeleid op het gebied van duurzame inzetbaarheid begint bij bewustwording. Dat willen we bereiken door het belichten van aan de ene kant de kosten en aan de andere kant de baten. Dit gaat verder dan de financiële aspecten. Te denken valt aan immateriële waarden als werknemerstevredenheid en beeldvorming. Hierbij speelt kennisdeling een belangrijke rol. Vanzelfsprekend wordt gekeken naar succesvolle projecten in het land.
5.1.3
Meetbare doelstellingen
Veel werkgevers hebben wel plannen op het gebied van duurzame inzetbaarheid. Dat kwam ook naar voren tijden de Leergang Duurzame Inzetbaarheid. De vertaalslag naar implementatie is lastiger te maken. Concreet wil Care2Care inzichtelijk maken wat werkgevers al doen op het gebied van duurzame inzetbaarheid en welk beleid zij hebben geformuleerd. Deze inzichten worden gecombineerd met het toegankelijk maken van best practices in de regio en de rest van het land. In een bijeenkomst worden de resultaten gepresenteerd en kunnen werkgevers zichzelf met hun best practices presenteren. Parallel hieraan worden de kosten en baten gepresenteerd. Afhankelijk van de doorontwikkeling van het landelijke programma Gezond en Zeker zal Care2Care met regionale bijeenkomsten zoveel mogelijk aansluiten op de landelijke activiteiten. Via het bestaande deelnemersbestand zal een netwerk worden geformeerd om regionaal de vorm en inhoud van de activiteiten te bepalen. Hierin zal ook nadrukkelijk de verbreding worden gezocht met Welzijn.
5.1.4
Betrokken partijen
Naast de werkgevers spelen ook zorgverzekeraars een belangrijke rol bij dit onderwerp. De meest relevante spelers in de regio zullen dan ook worden betrokken. Verder worden de collegaregio’s benaderd voor hun regionale best practices.
19
5.1.5
Relatie met andere activiteiten
Deze activiteit heeft niet direct grote raakvlakken met andere activiteiten.
5.2
Employability 5.2.1
Terugblik
Door alle ontwikkelingen binnen de zorg verandert de arbeidsmarkt. Van medewerkers vraagt dit dat zij gedrag moeten gaan vertonen gericht op verandering, mobiliteit en flexibiliteit. Zij zullen zelf de verantwoordelijkheid moeten nemen over hun eigen loopbaan en de talenten waarover ze beschikken. Door talenten naar boven te halen en slimmer te verbinden, zullen organisaties beter kunnen inspelen op transities. Om zorgmedewerkers en organisaties (P&O adviseurs/loopbaanadviseurs en managers) te faciliteren en te ondersteunen bij alle veranderingen op de arbeidsmarkt heeft Care2Care een digitaal loopbaanplatform aangeschaft, die voor eind 2015 gelanceerd zal worden. Hierin wordt samengewerkt met de regio’s NoordBrabant, Utrecht en Gelderland, ondersteund door RegioPlus. Naast deze activiteit heeft Care2Care ingezet op het van de grond krijgen van mobiliteitsnetwerken. Inmiddels is er een netwerk gestart in Capelle a/d IJssel en een netwerk voor welzijn.
5.2.2
Algemene doelstelling
In het digitale loopbaanplatform faciliteren wij het individu en organisaties op tal van loopbaanaspecten. Zo is het voor het individu onder andere mogelijk om een eigen talentenprofiel te maken en testen te doen. Uiteraard blijft het mogelijk om vacatures van aangesloten zorg- en welzijnsorganisaties te zien en hierop te reageren. Bij Care2Care aangesloten organisaties kunnen vacatures plaatsen, gebruik maken van een sollicitatieafhandelingssysteem en loopbaanadviseurs hebben de mogelijkheid om boventallige medewerkers digitaal in een veilige online omgeving te begeleiden.
5.2.3
Meetbare doelstellingen
De belangrijkste doelstellingen die Care2Care nastreeft met het implementeren van het loopbaanplatform zijn: • • • •
Faciliteren van het individu en organisaties op een tal van loopbaanaspecten; Vacaturebank onderbrengen in het platform zodat alles op een plek benaderd kan worden; Mobiliteit tussen deelnemende organisatie faciliteren. Integratie van de corporate website t.b.v. informatievoorziening aan (toekomstige) leden in het loopbaanplatform
In 2016 zal de loopbaanportal verder worden ontwikkeld in samenspraak met de collega-regio’s en afhankelijk van de vraag in de eigen regio. Zo is het mogelijk om binnen de portal communities te bouwen, die besloten of juist open kunnen zijn. Te denken valt aan communities waarbij werkgevers specifieke vacatures of (kortdurende) projecten kunnen aanbieden en waar medewerkers op mogen reageren, waar (bestaande) netwerken een communicatieplatform krijgen, waar informatie uitgewisseld kan worden en waar zowel werkgevers als werknemers in een veilige omgeving met elkaar in gesprek kunnen over actuele zaken. Daarnaast zullen de bestaande mobiliteitsnetwerken worden ondersteund. Begin 2016 zal inzichtelijk zijn gemaakt of deelname aan het poortwachterscentrum van toegevoegde waarde is voor Care2Care en/of haar participanten in het kader van intersectorale mobiliteit. Via een netwerkbijeenkomst wordt bij werkgevers aandacht gevraagd voor de balans werk-privé.
20
5.2.4
Betrokken partijen
Bij de loopbaanportal zijn naast de collega-regio’s ook aanbieders van testen betrokken. Het UWV kan een belangrijke verwijzer worden naar de loopbaantesten. Ten aanzien van de mobiliteitsnetwerken zijn de werkgeversservicepunten van het UWV nadrukkelijk in beeld.
5.2.5
Relatie met andere activiteiten
Employability houdt nauw verband met de werving van nieuwe medewerkers, scholing van zittend personeel en gezondheidsbeleid.
5.3
ZorgAward 5.3.1
Terugblik
Care2Care is in 2013 gestart met de ZorgAward. Met deze Award wil Care2Care ideeën van de werkvloer breder verspreiden. Vaak kan een simpel idee het werk en/of de zorg verbeteren
In 2015 is voor de derde keer op rij de ZorgAward uitgereikt. De ZorgAward beloont het beste idee van de werkvloer om het werk of de kwaliteit van zorg en welzijn op eenvoudige wijze te verbeteren. Door de aandacht worden ideeën breed verspreid en kan elke organisatie worden geïnspireerd. Menzis heeft alle edities van de Award financieel mogelijk gemaakt. zonder dure ingrepen. Dergelijke ideeën krijgen onvoldoende aandacht waardoor het effect veelal beperkt blijft tot in de eigen organisatie of zelfs afdeling. Door de geldprijs die aan de Award is verbonden krijgt Care2Care deze ideeën aangereikt en het beste idee wint. De laatste twee edities kenden ook een informatiemarkt.
5.3.2
Algemene doelstelling
Uitgangspunt is kennisdeling. Ideeën die op de ene plek goed werken kunnen ook elders van toegevoegde waarde zijn. Door de ZorgAward verspreid Care2Care die kennis en worden medewerkers geprikkeld met hun ideeën naar voren te komen. Het idee moet wel toepasbaar zijn op zorg en welzijn en vanaf de werkvloer komen. Een onafhankelijke jury beoordeelt de ingezonden ideeën. Aan de hand van een kleine informatiemarkt worden ook commerciële innovaties gedeeld. Omdat studenten de nieuwe beroepsgroep vormen zal Care2Care nog nadrukkelijker studenten betrekken bij het project.
5.3.3
Meetbare doelstellingen
De ZorgAward is een prijs voor het beste idee van de werkvloer. Om ook studenten te prikkelen met ideeën te komen zal ook voor hen een Award worden ingesteld. In de editie van 2016 worden de Awards toegekend aan ideeën die de duurzame inzetbaarheid bevorderen. Er zal wederom een informatiemarkt worden georganiseerd met minimaal 10 deelnemende commerciële organisaties. Om het aantrekkelijk te maken aan de markt deel te nemen zullen minimaal 100 personen op de markt aanwezig zijn.
5.3.4
Betrokken partijen
Bij dit project zijn naast de individuele medewerkers ook de scholen betrokken. Het betreft hier naast de opleidingen zorg en welzijn ook de techniek.
5.3.5
Relatie met andere activiteiten
Deze activiteit staat op zichzelf.
21
6 Overig Naast de programmalijnen die hierboven zijn genoemd en waarvan de activiteiten door elke regio worden uitgevoerd heeft Care2Care ook nog een andere belangrijke activiteit: het regionale Sectorplan Zorg. De financiering van bovengenoemde activiteiten verloopt via gelden vanuit werkgevers en RegioPlus. De kosten voor het Sectorplan worden gefinancierd vanuit bijdragen van deelnemende werkgevers en het ministerie van Sociale Zaken.
6.1
Sectorplan 6.1.1
Terugblik
In 2014 heeft Care2Care een aanvraag gedaan voor de cofinanciering van het Sectorplan. Vanuit een raamwerk dat tussen sociale partners en RegioPlus is opgesteld kon de regio Rijnstreek door middel van een regionaal Sectorplan subsidie genereren voor scholingsactiviteiten die benodigd zijn voor een goede overgang naar de nieuwe werkelijkheid van het zorglandschap. Voor een adequate controle van de administratieve verplichtingen is RegioCoöp opgericht. Care2Care participeert hier actief in. Het ministerie van VWS heeft zich garant gesteld voor de realisatie van het Sectorplan.
Het Sectorplan Zorg heeft laten zien dat de gezamenlijke regio’s tot veel in staat zijn. Tezamen is voor 67,5 miljoen euro subsidie aangevraagd als cofinanciering voor scholingsactiviteiten. Care2Care heeft voor scholingsactiviteiten in de regio voor 3,1 miljoen euro subsidie toegekend gekregen. Een enorme impuls om medewerkers te behouden voor de sector en de kwaliteit van zorg te verhogen. Care2Care ondersteunt de deelnemende zorginstellingen bij de administratieve verantwoording. 6.1.2
Algemene doelstelling
De algemene doelstelling is om de nadelige gevolgen van de transities op het gebied van werk te beperken door aanvullende scholing. Daarnaast beoogt het Sectorplan ruimte te bieden aan het creëren of behoud van initiële opleidingsplaatsen.
6.1.3
Meetbare doelstellingen
Care2Care ondersteunt deelnemende organisaties bij de administratieve afhandeling door te fungeren als vraagbaak en aanjager. Door tijdige en adequate verantwoording wordt bijgedragen aan de maximale subsidierealisatie. In september 2016 zijn alle scholingstrajecten afgerond met een realisatie van minimaal 90% van de beoogde trajecten; voor BBL en duale trajecten geldt een verlenging tot 1 augustus 2017.
6.1.4
Betrokken partijen
Voor de tweedelijns controle is het Shared Service Center van RegioCoöp ingehuurd. Daarnaast is RegioPlus betrokken op strategisch niveau in de contacten met de branche-organisaties en ministeries. Daarnaast wordt met alle regio’s samengewerkt in een coördinatorenoverleg.
6.1.5
Relatie met andere activiteiten
Het Sectorplan sluit nauw aan op de programmalijn Kwalificeren voor zorg en welzijn.
6.1.6
Toelichting op de begroting
De kosten voor deze activiteit zijn begroot op € 40.000. Dit zijn kosten die worden gemaakt voor de back-office en de dossierkosten. De inkomsten zijn begroot op € 125.000, afkomstig vanuit de overheadbijdragen vanuit het ministerie van SZW. Deze activiteit maakt financieel gezien geen onderdeel uit van ons Jaarplan ten behoeve van de activiteiten in het kader van ‘Koersen op Kansen, Regionaal Resultaat’.
22
7 Bestuur en organisatie Kleine organisatie, groot netwerk Om een goede rol te kunnen vervullen voor organisaties in zorg en welzijn in de regio moet aan een aantal basisvoorwaarden worden voldaan. Onder 1.3 is al aandacht besteed aan de ontwikkelpunten waarvoor Care2Care zich ziet gesteld. Op dit moment is Care2Care een kleine organisatie van 4,8 fte. Hiermee kunnen de activiteiten binnen dit jaarplan worden vervuld door gebruik te maken van de kennisuitwisseling met andere regio’s. Care2Care vervult een netwerkfunctie en brengt partijen bij elkaar. Daardoor is het ook niet noodzakelijk om zelf over alle expertise te beschikken; het gaat om te weten waar zich de expertise zich bevindt en de verbindingen te leggen. Dat is ook waarvoor de organisaties zich hebben uitgesproken. Draagvlak Het draagvlak gemeten naar de dekkingsgraad in het aantal aangesloten organisaties en hun fte is laag. Voor de totale sector zorg en welzijn in de regio bedraagt dit slechts 35,4%. Dat neemt niet weg dat verschillende niet-aangesloten organisaties wel gebruik maken van Care2Care zoals bij het Sectorplan en bijeenkomsten. De focus van Care2Care ligt niet zozeer bij het maximaliseren van het aantal participanten, maar wel op deelname en betrokkenheid bij activiteiten van Care2Care. Hiermee is al een begin gemaakt met activiteiten zoals Sectorplan, Zorgpact en ondersteuning van Welzijn. Om free-ridergedrag te voorkomen zal wel een bijdrage worden gevraagd. Ook zal naast de inzet vanuit het bureau een beroep worden gedaan op participanten om hun collega’s aan te spreken op hun rol in het regionale samenwerkingsverband. Dat kan natuurlijk alleen worden gevraagd als men ook tevreden is over Care2Care. Thans bestaat grote waardering voor het regionaal arbeidsmarktonderzoek en zien respondenten de effecten van strategische verbanden. Ook de beeldvormingsactiviteiten en de effecten ervan worden gewaardeerd net als de ZorgAward. Daarentegen scoren de effecten van doelgroepgerichte activiteiten; netwerken onderwijs-arbeidsmarkt en mobiliteit; activiteiten op het gebied van gezondheidsbeleid onvoldoende. Hierop wordt komend jaar dan ook ingezet om een duidelijker profiel te krijgen en positieve effecten te bereiken zonder de inzet op de al gewaarde activiteiten te beperken. Dat kan alleen door ook de inzet vanuit het veld: we doen het met elkaar. Financieel Op dit moment maken de participatiebijdragen nog geen 20% uit van de totale inkomsten. Met het oog op duurzaamheid en het commitment aan de afspraken in het kader van de Kwaliteitskaart om een solide financiële basis te krijgen, zal deze verhouding moeten wijzigen. Voor 2016 is een kleine verhoging van het participatietarief van 5% begroot. Daarnaast zal door de vergroting van het draagvlak ook het aantal participanten moeten groeien. Met de opkomst van ZZP-ers stelt Care2Care ook de participatie voor ZZP-ers open. De inkomsten vanuit de participatiebijdragen moeten in de periode 2016-2020 jaarlijks met 10% groeien, en inkomsten vanuit activiteiten en ondersteuning jaarlijks met 15%. Bestuur Het bestuur bestaat uit zes personen, afkomstig vanuit de Jeugdzorg, Welzijn, VVT, Gehandicaptenzorg, 1e-lijn en het onderwijs. Dit geeft een goede afspiegeling van het brede werkveld, maar laat ook ruimte voor toetreding vanuit de GGZ en de ziekenhuizen. Bestuursleden voeren hun taak uit zonder last- of ruggespraak, maar brengen wel hun kennis van het werkveld en betrokkenheid bij arbeidsmarktbeleid in.
23