Inhoud
Voorwoord
11
Achtergronden 13 13 Geschiedenis en politiek Precolumbiaanse culturen 13 De ontdekkingsreizigers 19 De kolonisten 20 Gouden eeuw of zwarte 21 bladzijde? Vrijheid zonder strijd 23 Costa Rica’s jonge jaren 23 De schurk, de held en het vuurpeloton 25 28 Een spoor naar moeder Van democratie naar democratie 29 De laatste 50 jaar 33 36 De economie Bevolking 38 Een korte geschiedenis 38 39 Tico’s en Tica’s Indianen 41 42 Negers Overige bevolkingsgroepen 44 Een klasseloze samenleving? 45 Kunst en cultuur 46 Kunst 46 Waar mensen zijn is cultuur 47 De groei van het culturele 48 leven Geologie en klimaat 51 De geologische ontstaansgeschiedenis 51 Vulkanisme 54 Aardbevingen 56 Klimaat en seizoenen 56 Het Caribische klimaatgebied 58 Het Pacifische klimaatgebied 59
WW Costa Rica deel 01.indd 5
De beste reistijd Flora en fauna Oorzaken van de rijkdom De ecosystemen De regenwouden Nevelwoud Páramo Mangroven Droog-tropische (bladverliezende) wouden De dierenwereld Zoogdieren Vogels Reptielen en amfibieën Insecten Bedreiging en bescherming
60 61 61 64 64 69 70 70
Praktische informatie Van A tot Z Alarm Ambassades en consulaten Amusement Apotheken Artsen Autoverhuur Boekwinkels en boeken Criminaliteit Drugs Elektriciteit Eten en drinken Feestdagen Fooien Fotografie Gedragscodes en wildernisethiek Geldzaken Georganiseerde reizen Hotels en reserveringen
89 89 89
71 71 71 78 80 84 86
89 89 90 90 90 91 93 94 94 94 97 99 99 100 102 103 103
10-3-11 14:01
Costa Ri c a
6
In- en uitvoerbepalingen Inentingen Informatie / VVV Internet site-seeing Jeugdherbergen Kamperen Kleding Kranten Landkaarten Luchthavenbelasting Medische aspecten Munteenheid Nationale parken en natuurreservaten Paspoort en visum Post versturen/ontvangen Vliegen naar Costa Rica Souvenirs Stadsopbouw Taal en taalscholen Telefoon Tijdverschil Touroperators en gidsen Verkeer Vervoer in Costa Rica VVV Wasserijen Watersporten Winkelen Zon
105 105 105 105 106 106 106 107 107 107 107 111
parque nacional chirripó en parque internacional la amistad costa rica-panama
Provincie Alajuela Alajuela stad Geschiedenis Bezienswaardigheden De omgeving van Alajuela Zoo-Ave The Butterfly Farm Het noorden van de provincie parque nacional volcán poás
111 111 111 112 112 113 113 115 115 115 116 116 118 118 119 122 122
Grecia, Sarchí, Naranjo en Zarcero San Carlos / Ciudad Quesada La Fortuna en de vulkaan Arenal La Fortuna
146 148 148 149 150 152 152 152 152 153 155 156 157 158
parque nacional volcán arenal
161
refugio nacional de vida silvestre caño negro
Laguna del Lagarto Lodge Provincie Heredia Heredia Stad Geschiedenis Bezienswaardigheden De omgeving van Heredia
162 164 164 165 165 166 167
parque nacional braulio carrillo
Bezienswaardigheden De centrale provincies Het hoogland Provincie San José San José Geschiedenis Bezienswaardigheden en musea De omgeving van San José De voorstadjes van San José De Aerial Tram, een kabelbaan door de kroonlaag San Gerardo de Dota San Isidro del General
WW Costa Rica deel 01.indd 6
123 123 123 126 126 127 130 142 142 143 144 145
168 Rara Avis 170 Estación Biológica La Selva 173 Provincie Cartago 174 Cartago Stad 174 Geschiedenis 174 Bezienswaardigheden 176 De omgeving van Cartago 178 parque nacional volcán irazú 179 parque nacional tapantí 181 Ujarrás en het Cachí stuwmeer 182 Turrialba en omgeving 183 White-water-rafting 184 Río Pacuare Lodge 185 C.A.T.I.E. 185 monumento nacional guayabo 186
10-3-11 14:01
I NH OU D
De Caribische kust Puerto Limón Geschiedenis Bezienswaardigheden De Noord-Altantische spoorlijn Caribische kust ten noordwesten van Puerto Limón Tortuguero Geschiedenis parque nacional tortuguero
Barra del Colorado
192 192 192 194
196 196 197 200 205
barra del colorado
206 207 209 parque nacional cahuita 211 reserva biológica hitoy-cerere 212 Puerto Viejo 213 Ten oosten van Puerto Viejo 214 Costa de Talamanca Cahuita
refugio nacional de vida silvestre gandoca-manzanillo
216
De Noord-Pacifische kust Puntarenas Geschiedenis Bezienswaardigheden
220 221 221 221
refugio silvestre de peñas
224
reservas biológicas isla guayabo, isla negritos en isla pájaros
Monteverde en Santa Elena Geschiedenis Monteverde’s nevelwoud Toegang en wandelingen Excursies in de omgeving De Santa Elena Sky walk en Monteverde Canopy tour Cañas
refugio nacional de fauna silvestre isla bolaños parque nacional santa rosa parque nacional guanacaste
242 242 248
parque nacional rincón de
195
refugio de fauna silvestre
blancas
7
225 226 226 227 230 232
la vieja
Het Schiereiland Nicoya Golfo de Papagayo Playa Panamá Playa Hermosa Playa del Coco Bahía el Ocotal Playa Pan de Azúcar Playa Potrero Playa Flamingo Playa Brasilito Playa Conchal Tamarindo
250 254 254 256 256 257 258 258 259 259 260 260 261
parque nacional marino las baulas
Playa Junquillal De steden van het Schiereiland Nicoya Santa Cruz Guaitil en San Vicente Nicoya
262 263
263 263 263 265 parque nacional barra honda 266 refugio nacional de fauna silvestre ostional
268
Het zuiden van het schiereiland Nicoya Nosara Sámara Playa Carrillo en verder Mal País en Santa Teresa Montezuma
269 270 271 272 272
reserva natural absoluta cabo blanco
Playa Tambor
274 275
refugio nacional de fauna
233 235
silvestre curú
Paquera Playa Naranjo
275 277 277
236 237 239 239 240
De Zuid-Pacifische kust reserva biológica carara Jacó Quepos Manuel Antonio
280 280 282 283 285
reserva biológica lomas barbudal parque nacional palo verde
Liberia Geschiedenis Bezienswaardigheden
WW Costa Rica deel 01.indd 7
10-3-11 14:01
Costa Ri c a
8
parque nacional manuel antonio
Matapalo Dominical Parque Nacional Marino Ballena Kustplaatsjes ten zuiden van Dominical Het schiereiland Osa Drake Bay
307 308
refugio nacional de fauna
292
Ciudad Neily San Vito Wilson Botanical Garden
309 310 310 311
Woordenlijst Over de auteur Register
312 315 316
silvestre golfito
292
parque nacional isla del coco
Puerto Jiménez Golfito
287 291 291
293 297 298
parque nacional corcovado en reserva ecológica isla del caño 300
Van Corcovado naar Puerto Jiménez
WW Costa Rica deel 01.indd 8
306
10-3-11 14:01
I NH OU D
OPGENOMEN KAARTEN 14-15 Costa Rica, algemeen 52-53 Costa Rica, fysisch Costo Rica, neerslag 57 Natuurgebieden 62-63 De centrale provincies 124-125 San José, centrum 128-129 San José, centrum detailkaart 131 Alajuela 149 Heredia 165 Cartago 175 Monumento Nacional Guayabo 186 De Caribische kust 190-191 Puerto Limón 193
WW Costa Rica deel 01.indd 9
9
Parque Nacional Tortuguero 201 De Noord-Pacifische kust 218-219 Puntarenas 222 Monteverde en Santa Elena 228-229 Liberia 240 Parque Nacional Rincón de la Vieja 251 De Zuid-Pacifische kust 278-279 Parque Nacional Manuel Antonio 287 Parque Nacional Corcovado 300
10-3-11 14:01
flor a en fauna
79
quetzal was de heilige vogel van de Azteken en in Guatemala is de nationale munteenheid naar deze vogel genoemd. Het leefgebied bestaat uit ongerepte nevelwouden tussen de 1.000 en 2.500 meter en het hoofdvoedsel zijn wilde avocado’s. De quetzal behoort tot de familie van de trogons, waarvan er in Costa Rica 12 soorten leven. De bekendste plaats om quetzals te zien is het nevelwoud van Monteverde maar de kansen zijn veel beter in het dal van de Río Savegre. Quetzal Toekans Toekans zijn met hun bijna wanstaltig grote snavels de clowns van de tropen. Het zijn vruchtenetende bosvogels die hun snavel gebruiken om vruchtjes te plukken van twijgen die te dun zijn om op te zitten. Met de punt van de snavel wordt de vrucht geplukt, omhooggegooid en vervolgens opgevangen in het brede deel van de snavel. De grootste en mooiste vertegenwoordigers van de familie zijn de vogels van het geslacht Ramphastos zoals de zwavelborsttoekan (gran curré) en de Swainsons toekan (gran curré). De meeste toekans leven in het laagland. Een uitzondering hierop is de smaragdtoekan (tucancillo verde) die voorkomt tot in de hoogste delen van het nevelwoud. Papegaaien De grootste papegaaien van Costa Rica zijn de ara’s met als bekendste vertegenwoordiger de rode ara (lapa roja). Het zijn typische zaadeters die met hun sterke snavel zelfs de hardste noten kunnen kraken. Ara’s zijn monogaam en blijven hun partner een leven lang trouw; je ziet ze dan ook altijd in koppels vliegen. De rode ara is een zeldzame verschijning die alleen nog voorkomt in het nationaal park Corcovado en het Carara reservaat. Naast de ara’s leven er nog een twintigtal soorten kleinere papegaaien en parkieten. Het zijn allemaal zaad- en fruiteters die hun voedsel hoog in de bomen zoeken.
Rode ara’s
WW Costa Rica deel 01.indd 79
10-3-11 14:04
89
Praktische informatie
Van A tot Z Alarm In geval van nood kan in heel Costa Rica met nummer 128 worden gebeld. Dit is het noodnummer van het Rode Kruis. Andere noodnummers zijn: – Algemeen alarm = 911 – Politie = 117 – Brandweer = 118 Hoewel het niet verplicht is, verdient het aanbeveling om bij calamiteiten de ambassade in te lichten.
Ambassades en consulaten Iedere Nederlander die in de problemen is gekomen en bemiddeling zoekt kan een beroep doen op de Nederlandse ambassade. Voor Belgische reizigers is er de Belgische ambassade. Bij verlies of diefstal van paspoort, toeristenkaart of andere identiteitsbewijzen kan de ambassade vaak snel en goed helpen. Een kopie van de originelen bespoedigt in zo’n geval de afhandeling. Neem daarom altijd kopieën van belangrijke papieren mee en bewaar die op een andere plaats dan de originelen. De enige hulp die op financieel gebied geboden kan worden is bemiddeling tussen banken in Nederland en Costa Rica. Door de ambassade in te schakelen kan vaak sneller over in Nederland gestort geld worden beschikt. De Nederlandse ambassade kan geen geld lenen en is ook niet bereid post te ontvangen voor Nederlanders die in Costa Rica verblijven.
WW Costa Rica deel 02.indd 89
– Nederlandse ambassade. Sababa Sur detras la Contaloria, Oficentro Ejecutivo, 3e gebouw, 3e verdieping, San José. Postadres: P.O. Box 102851000, San José. 922961490, website: http://costarica.nlambassade.org. – Belgische ambassade. Los Yoses, cuarta entrada. De la Subarú 25 metros al Sur. San José. 922256633/22256255. – Panamees consulaat. Av. 5/7 y Calle 38, San José. 922573241/22574864. – Nicaraguaanse ambassade. Calle 25/27 y Av. Central, La California, San José. 922222373/22333479. – Amerikaanse ambassade. Rohmoser Carr. a Pavas, frente al Centro Comercial del Oeste. San José. 922203939/22203050. – Costaricaanse ambassade in Nederland. Laan Copes van Cattenburch 46, 2585 GB, Den Haag. 9070-3587426, website: www. embacrica.demon.nl. – Costaricaanse ambassade in België. Avenue Louise 489, 1050, Brussel. 902-6405541/6405969, website: www.costaricaembassy.be.
Amusement Het culturele uitgaansleven is in Costa Rica grotendeels geconcentreerd in San José. Daarbuiten blijven de mogelijkheden beperkt tot een bioscoop of een dorpskroeg. Langs de stranden waar toerisme meer geconcentreerd is zoals op het Nicoya Schiereiland, nabij Jaco, nabij Quepos of aan de Costa de Talamanca zijn wel de nodige bars en discotheken.
10-3-11 14:09
184
bezienswaardighe d e n
een expresbus van en naar Turrialba. In San José vertrekken de bussen van Calle 13, Av. 6/8, de bussen in tegen-
overgestelde richting vertrekken van Av. 4, Calle Central/2.
White-water-rafting Turrialba is misschien wel hét centrum voor white-water-rafting in Costa Rica. De belangrijkste rivieren zijn de Río Pacuare en de Río Reventazón. Deze laatste rivier heeft zich in de loop der tijd diep ingesneden in de noordelijke hellingen van de Cordillera Central. De steile oevers van de rivier zijn grotendeels begroeid met regenwouden. Het water stroomt – soms wit van het schuim op de talrijke stroomversnellingen, soms rustig op de vlakkere stukken van de rivier – door de prachtige kloven. De wilde schoonheid van de rivier was de voornaamste reden voor beschermende maatregelen die in 1986 door de overheid werden genomen. Helaas is die bescherming aan de kant geschoven voor de constructie van de Angostura dam die in 2000 werd voltooid. Door deze stuwdam verdwenen de beste stroomversnellingen uit de rafttocht over
Rafting op de Río Pacuare
WW Costa Rica deel 03.indd 184
(foto: Pacuare Lodge)
10-3-11 14:13
DE C EN T RA LE PR OV INC IES
185
de Reventazón. De raft eindigt tegenwoordig in het Angostura stuwmeer. De topografie van de Río Pacuare is nog wel oorspronkelijk en deze rafttocht wordt dan ook gezien als een van de landschappelijk mooiste in Latijns-Amerika. Echter ook de stroomversnellingen in de Río Pacuare lopen het risico te sneuvelen als gevolg van de aanleg van een stuwdam. Hoewel natuurbeschermingsorganisaties en de inkomsten van de raft-industrie de aanleg van de dam tot op heden hebben weten te voorkomen lijkt het een kwestie van tijd voordat ook de Pacuare ten prooi zal vallen aan de almaar toenemende energiebehoefte. Wildwaterexpedities op de Río Pacuare en Reventazón kunnen worden geboekt bij verschillende touroperators in San José. De praktische kanten van het white-water-rafting zoals boekingen en prijzen worden beschreven onder het kopje Watersporten bij INFO.
Río Pacuare Lodge Voor degenen die een rafttocht willen combineren met een bijzonder lodgeverblijf is de Río Paquare Lodge een geweldige optie. Door de afgelegen locatie is de lodge moeilijk te bereiken en door deze locatie is het juist ook een heerlijke plaats om te ontsnappen aan alle hectiek en drukte. Hoewel de lodge ook per 4-wheel-drive te bereiken is, vormt een rafttocht over de Pacuare dé manier om de lodge te bereiken. Het stuk naar de lodge toe duurt ongeveer een uur en is relatief eenvoudig. De route stroomafwaarts duurt 3 à 4 uur en is een stukje pittiger. De lodge bestaat uit een hoofdgebouw en een aantal zeer stijlvol ingerichte en perfect onderhouden casitas. De Pacuare Lodge is een van harte aanbevolen mix van actief en rust en natuur en comfort. Pacuare Lodge (A/B), Tussen Turrialba en Siquirres. 922253939, website: www.pacuare lodge.com.
C.A.T.I.E. Een paar kilometer buiten Turrialba aan de weg naar Limón ligt C.A.T.I.E., een afkorting die staat voor Centro Agronómico de Investigación y Enseñanza. C.A.T.I.E. is een van de grootste onderzoeksinstituten ter wereld op het gebied van tropische landbouw. De landerijen van C.A.T.I.E. strekken zich uit over een oppervlakte van meer dan 1.000 hectare en bestaan uit kassen en proefvelden waar experimenten met cultuurgewassen worden uitgevoerd. Daarnaast zijn er laboratoria, kantoren en claimt het instituut met trots dat het beschikt over de grootste bibliotheek op het gebied van tropische landbouw ter wereld. De nadruk van het
WW Costa Rica deel 03.indd 185
10-3-11 14:13
bezienswaardighe d e n
186
onderzoek richt zich op de ontwikkeling van nieuwe plantenrassen met een grote natuurlijke resistentie die ook zonder het gebruik van bestrijdingsmiddelen en kunstmest goede oogsten op kunnen leveren. C.A.T.I.E. ambieert niet om een toeristische attractie te zijn. Zeer geïnteresseerden kunnen op afspraak wel een bezoek brengen. Monumento Nacional Guayabo Opgericht: 1973 Oppervlakte: 217 ha Hoogte: 1.100 meter boven zeeniveau 3.500 mm/j Neerslag: Typering: Guayabo is geen natuur- maar een cultuurpark. In het park liggen de overblijfselen van een nederzetting van de Huetares die het gebied bewoonden van ongeveer 800 tot 1300/1400. In 1891 werd voor het eerst de spade in de grond gestoken bij Guayabo waarbij een aantal fraaie beeldjes werd gevonden. Kort na deze eerste opgraving werd een archeologische expeditie opgezet die werd geleid door dr. Anastasio Alfaro. Hoewel deze Costaricaanse wetenschapper niet de ontdekker van de indiaanse stad was wordt hij wel als zodanig geëerd omdat hij de eerste was die het belang van de vondsten op waarde wist te schatten. Veel van de voorwerpen die tijdens deze eer0
50
100 m
Área total: 217 ha
Quebrada Lajitas wandelroute
Río Lajitas
11
Río Guayabo
~
Área Arqueológica Área Boscosa
10 Quebrada La Chanchera
8
Sendero
yΩ 7
9
1. Picknickplaats 2. Drinkwater 3. Toiletten 4. Kleedlokaal 5. Projectiezaal 6. Amfitheater
WW Costa Rica deel 03.indd 186
~ 1
3
2
6 naar ➤ Turrialba
4
5
7. Informatie, tickets en parkeerwacht 8. Begin wandeling 9. Uitzichtpunt 10. Amfitheater 11. Uitzichtpunt
10-3-11 14:13
