INHOUD
Voorwoord Introductie Dobro doæli u Hrvatsku! Welkom in Kroatië
ACHTERGRONDEN Land en volk Geografie Klimaat Flora en fauna Natuurlijke rijkdommen Inleiding Nationale parken Natuurparken Bijzondere natuurgebieden Landschappen Bevolking Godsdienst Politiek Politieke partijen Hoofdstad en regeringszetel Taal Kroaten en sport Kunst en cultuur Culturele evenementen Musea Cultuurhistorische plaatsen Heilige plaatsen Toerisme Algemeen Naturisme Gezondheidstoerisme Ecotoerisme Op en onder water Confereren Bergbeklimmen en -wandelen Jagen Jeugd en jongeren Wintersport Sport
WW Kroatie deel 01.indd 5
11 13 15 17 17 17 20 21 25 25 26 28 29 29 30 31 31 31 32 32 32 32 34 35 35 36 36 36 37 37 37 38 39 39 39 39 40 40
Nieuwe vormen van toerisme Gezondheidszorg Eten en drinken Winkelen en souvenirs Wegen en verkeer Het wegennet van Kroatië Verkeersregels Steunpunten HAK Openbaar vervoer Verblijf Geschiedenis Inleiding De vroegste tijden De komst van Kroaten De Middeleeuwen Turken en Habsburgers Joegoslavië De Tweede Wereldoorlog Joegoslavië onder Tito Tito, dictator of stabilisator? De republiek Kroatië Franjo Tuéman, intellectueel leiderschap De geschiedenis van Kroatië in een notendop Stipe Mesic, een president die lacht Wie is wie Een paar woordjes Kroatisch Uitspraak Enkele algemene woorden en uitdrukkingen Tellen Dag- en maandnamen In de winkel Langs de weg en op de kaart Eten en drinken
40 41 42 43 44 44 45 45 46 47 49 49 49 51 51 52 53 55 56 57 59 63 65 66 67 70 70 71 71 72 72 72 73
08-09-2006 15:17:04
KROATIË
6
PRAKTISCHE INFORMATIE 75 Voor de reis Nuttige adressen Algemeen toeristische informatie en reizen Bagage Benodigde reisdocumenten Boeking en inlichtingen Geld Douane Klimaat en beste reistijd Gezondheid Vervoersmogelijkheden naar Kroatië Maximale verblijfsduur Tijdens de reis Nuttige adressen Belangrijke telefoonnummers Wereldomroep Na de reis Vertrek Douanebepalingen BTW teruggave Van A tot Z Aankomst Afstanden Alarmnummer Ambassades Apotheken Autohuur Bagage Banken Benzine Bootverbindingen Boten Bromfietsen BTW Busverbindingen Campings Creditcards Croatian Angels Douanebepalingen Drank Drugs Elektriciteit Evenementen Feest- en gedenkdagen
WW Kroatie deel 01.indd 6
75 75 75 75 76 76 76 76 76 76 77 78 79 79 79 79 81 81 81 81 83 83 83 83 83 83 84 84 84 85 85 85 85 85 85 85 86 86 86 86 86 86 87 87
Fietsen Fooien Fotograferen Gehandicapten Geld Geld wisselen Gezondheidszorg Godsdiensten Hengelsport Hotelgids Hotels Huisapotheek Huisdieren Informatie Ingewandsstoornissen Inkopen doen Internet Inwoners Jachten Jagen Kamperen Kleding Klimaat Kranten en tijdschriften Luchthavens Luchtvaartmaatschappijen Mobiele telefonie Munteenheid Naaktrecreatie Niet vergeten!!!… Openbaar vervoer Openingstijden Parkeren Paspoort Politie Post Postkantoor Prijzen Radio en televisie Reisbrochures voor toeristen Reisdocumenten Souvenirs Souvenirs (foute) Spoorwegen Strandrecreatie Taal Taxi’s
87 87 87 87 87 87 87 87 88 88 88 88 88 88 89 89 89 89 89 89 89 89 90 90 90 90 90 90 90 90 92 92 92 92 92 92 92 92 93 93 93 93 93 93 94 94 94
08-09-2006 15:17:05
INHOUD
Telefoneren Toeristenorganisatie Tol Travellercheques Tijdsverschil Verkeer en verkeersregels Verkeersinformatie Video Visum Vlag Voorbehoedsmiddelen Water Watersport Wegenkaarten Wegenwacht Wereldomroep Zonnebaden Zonnebrand Zonnesteek Zwemmen
94 94 94 94 94 95 95 95 95 95 95 95 95 95 95 96 96 96 96 96
BEZIENSWAARDIGHEDEN Rondreis door Kroatië per provincie
97
Provincie Grada Zagreba De geschiedenis van Zagreb Het hedendaagse Zagreb Wandelen door Zagreb Naar Kaptol en Gradec Beroemde pleinen in Donji Grad Weg uit het centrum Uitgaan en sporten in Zagreb Logeren in Zagreb De omgeving van Zagreb Kravarsko Medvedgrad Medvednica Remete Sesvete Sljeme Velika Gorica
WW Kroatie deel 01.indd 7
97 100 100 108 112 112 125 130 131 132 132 132 132 134 134 134 134 135
7
Provincie Zagrebawke Dugo Selo Jastrebarsko Samobor Sveti Ivan Zelina Vrbovec Zapreæic
136 136 136 137 137 137 138
Provincie Krapinsko-Zagorske Inleiding Krapina Bedekovwina Belec Donja Stubica Kumrovec Marija Bistrica Oroslavlje Pregrada Zabok Zlatar
139 139 139 140 140 140 141 141 143 143 143 143
Provincie Varaødinske Varaødin Ivanec Lepoglava Kasteel Trakoæcan Ludbreg Novi Marof Varaødinske Toplice
145 145 146 146 147 148 149 149
Provincie Meéimurske Wakovec Donja Dubrava Mursko Srediæce Prelog
150 150 150 150 151
Provincie Koprivniwko-Kriøevawke Koprivnica Éuréevac Kalnik Kriøevci
152 152 152 153 154
08-09-2006 15:17:08
KROATIË
8
Provincie Bjelovarsko-Bilogorske Bjelovar Wazma Daruvar Gareænica Grubiæno Polje Veliko Trojstvo
155 155 155 156 157 158 158
Provincie Virovitiwko-Podravske Virovitica Orahovica Slatina
159 159 159 160
Provincie Osjewko-Baranjske Inleiding Osijek Beli Manastir Beliæce Donji Miholjac Éakovo Naæice Valpovo
162 162 162 168 168 168 169 170 171
Provincie Vukovarsko-Srijemske Vukovar Ilok Vinkovci Øupanja
172 172 173 174 175
Provincie Brodsko-Posavske Slavonski Brod Nova Gradiæka
176 176 177
Provincie Poøeæko-Slavonske Poøega Lipik Pakrac
179 179 180 181
Provincie Sisawko-Moslavawke Sisak Ivanic Grad
182 182 183
WW Kroatie deel 01.indd 8
Jasenovac Kutina Novska Petrinja Lonjsko Polje natuurgebied
184 184 185 185 185
Provincie Karlovawka Karlovac Duga Resa Ogulin Ozalj Slunj Toeren in de provincie
188 188 189 189 190 190 191
Provincie Primorska-Goranske Inleiding Rijeka Bakar Kvarner Het eiland Cres Crikvenica Wabar Delnice Kastav Kraljevica Het eiland Krk Lokve Het eiland Loæinj Lovran (Lovrano) Novi Vinodolski Opatija Het eiland Rab Vrbovsko Risnjak Nationaal Park
194 194 194 199 201 202 205 206 206 206 206 207 211 211 213 215 215 216 217 218
Provincie Istarske Inleiding Geschiedenis Vakantie in Istrië Fietsen in Istrië De wijnroutes van Istrië De dinosaurussen van Istrië Pazin (Pisino)
220 220 220 225 226 226 227 228
08-09-2006 15:17:10
INHOUD
Buje (Buie) Buzet (Pinguente) Groønjan (Grisignano) Labin (Albona) Motovun Novigrad (Cittanova) Porew (Parenzo) Pula (Pola) Rabac Rovinj (Rovigno) Umag (Umago) Vodnjan (Dignano) Brijuni (Brioni) Nationaal Park Provincie Liwko-Senjske Gospic Otowac Senj Het eiland Pag Lika Het Velebitgebergte Provincie Zadarske Zadar Biograd Nin Obrovac Starigrad Paklenica Nationaal Park Nationaal Park Sjeverni (noord) Velebit Plitvice meren Nationaal Park Provincie Æibensko-Kninska Æibenik Drniæ Knin Primoæten Skradin Vodice Krka Nationaal Park Kornati Nationaal Park Vransko jezero
WW Kroatie deel 01.indd 9
228 228 230 231 231 231 232 237 244 245 247 249 249 255 255 255 256 257 259 260 262 262 269 269 270 270 271
Provincie Splitsko-Dalmatinske Split Imotski Kaætela Makarska Omiæ Sinj Solin (Salona) Trogir Vrgorac Natuurpark Biokovo Vrlika Het eiland Hvar Het eiland Braw Het eiland Vis Provincie Dubrovvawko-Neretvanske Dubrovnik Metkovic Opuzen Orebic Plowe Ston Het eiland Korwula Mljet (eiland) Nationaal Park Het eiland Lastovo
9
284 284 292 292 293 294 295 295 295 297 299 301 302 309 312 314 314 323 323 323 324 324 326 331 332
Over de auteur
333
Register
334
271 272 277 277 278 279 279 280 280 281 282 283
08-09-2006 15:17:12
17
ACHTERGRONDEN
Land en volk GEOGRAFIE Kroatië ligt aan de Adriatische Zee met Italië in het westen, Oostenrijk en Hongarije in het noorden. Ingeklemd tussen de noordelijke provincies en de Adriatische kuststrook ligt Bosnië-Herzegovina, als het ware vastgehouden tussen vinger en duim die Noord- en Zuid-Kroatië om dat land vormen. De Adriatische Zee ontleent haar naam aan de vroegere havenstad Adria in Italië. Door landaanwas ligt deze stad thans bijna 40 kilometer uit de kust. De bijna 4,5 miljoen inwoners hebben een landoppervlakte tot hun beschikking van 56.691 km2. Daarmee is het ongeveer even groot als België en Nederland tezamen. Daar komen nog eens 31.067 km2 territoriale wateren bij. De kust kan gerust spectaculair genoemd worden. Als de kust op één lijn gelegd zou worden, vormt die een lengte van 5.835 kilometer, een afstand van Amsterdam tot Centraal-Afrika. De vele eilanden (die alleen al verantwoordelijk zijn voor ruim 4.000 kilometer kustlijn) zorgen ervoor dat de kust van het vasteland behoorlijk beschermd wordt. Voor de kust liggen niet minder dan 1.187 eilanden, waarvan er 66 bewoond zijn. De grootste eilanden zijn Krk (door een brug met het vasteland verbonden) en Cres. Vele veerdiensten zorgen voor een prima bereikbaarheid van de eilanden. Naar het oosten toe wordt het land vlakker, al blijft het overal heuvelachtig. De hoogste berg ligt in de provincie Split, noordelijk van Split en Æibenik. De Dinara steekt 1.849 meter boven het zeeniveau uit. Er zijn wel degelijk wintersportmogelijkheden in Kroatië. In het centrale berggebied, in de omgeving van Zagreb en noordelijk van Rijeka zijn kabelbanen die de wintersporters naar een hoogte van 1.500 à 1.600 meter brengen. In de winter worden tientallen loipes uitgezet voor de langlaufers. Niet alleen de Adriatische kust maakt Kroatië graag bezocht door mensen die van water houden. De vele meren en rivieren zorgen ervoor dat het land een favoriet gebied is voor onder andere hengelsportliefhebbers en wildwatervaarders. De Plitvice meren zullen ongetwijfeld de bekendste zijn, maar ze zijn betrekkelijk klein in vergelijking tot bijvoorbeeld het visrijke Vranameer ten zuidwesten van Zadar. De oppervlakte hiervan is ruim 30 km2 en het leent zich bij uitstek voor allerlei water(sport)activiteiten. Het is een geliefd oord voor watersportliefhebbers, temeer daar het nau-
WW Kroatie deel 01.indd 17
07-09-2006 14:49:36
75
PRAKTISCHE INFORMATIE
VOOR DE REIS Nuttige adressen Let op: bij het telefoneren naar het buitenland, vervalt de 0 voor het kengetal van de woonplaats.
België: Office National Croate du Tourisme 38 Place de la Viele Halle aux Blés 1000 Bruxelles 9(0032)2-550 18 88 j (0032)2-513 81 60 E-mail:
[email protected] /
[email protected]
Nederland: Kroatisch Verkeersbureau Postbus 277 2800 AG Gouda 90900-202 21 02 E-mail:
[email protected] Internet: www.kroatischverkeersbureau.nl
Algemeen toeristische informatie en reizen Veel informatie vindt u via: www.kroatie.startpagina.nl Croation National Tourist Board Iblerov Trg 10/1V 10 000 Zagreb Croatia 900385 1-455 64 55 j 00385 1-455 68 27 E-mail:
[email protected] Internet: www.htz.hr
WW Kroatie deel 02.indd 75
Lovranske Vile (villaverhuur) Poljanska 27 51414 Iwici Croatia 900385 51-704 276 j 00385 51-704 183 E-mail:
[email protected] Wegwijzer Reisinfo Beenhouwerstraat 9 8000 Brugge 9(0032) 050-33 75 88 j (0032) 050-34 59 83
Nautische informatie Croatian Association of Nautical Tourism Bulevar Osloboéenja 23 51000 Rijeka Croatia 900385 51-209 111/155 j 00385 51-216 033 E-mail:
[email protected] Adriatic Croatia International (ACI) Club (voert het beheer over meer dan 20 jachthavens verspreid over geheel Kroatië) M.Tita 221 51410 Opatija Croatia 900385 51-271 288 j 00385 51-271 824 E-mail:
[email protected]
Bagage Als u per vliegtuig naar Kroatië gaat mag u, afhankelijk van de luchtvaartmaatschappij waar u mee vliegt, per persoon zonder extra kosten een beperkt gewicht aan bagage meenemen. (KLM 20 kg).
08-09-2006 15:30:37
BEZIENSWAARDIGHE D E N
306
Hvar (www.dalmatia-mid.com/hvar.htm) Doordat de Turken in 1571 de stad met de grond gelijkmaakten (de stad telde in die tijd meer inwoners dan nu), zijn de bouwwerken van de stad hoofdzakelijk uit de 16e en 17e eeuw. Maar er zijn juweeltjes bij. Rond de haven van de stad is het aangenaam toeven. Tijdens het Venetiaanse bewind kwamen veel bouwwerken tot stand, waarvan er helaas niet zo veel meer over zijn, al is het stadscentrum zeer authentiek. Het arsenaal dateert uit 1579, aangelegd om het hoofd te kunnen bieden aan een aanval als die in 1571. Men kon, overdekt, een complete vloot bouwen en herbergen. Het overdekt bouwen van schepen is derhalve geen moderne uitvinding. Op de bovenverdieping van het arsenaal werd in 1612 ten behoeve van de zich vervelende mensheid, een stadstheater gebouwd. Een theater met een dubbele functie. In de kamertjes die thans als een soort loge rond het theater zicht op het toneel bieden, kon men zich in vroeger dagen met de persoon van zijn keuze terugtrekken voor een genoeglijk uurtje. Het oudste theater van Kroatië kent een lange traditie en beleefde menig primeur van werken van grote Kroatische schrijvers. Aan het plein waaraan het arsenaal grenst staat de Sv. Stjepankathedraal die dateert uit de 14e eeuw. In de kathedraal bevinden zich diverse kunstwerken. Hvar is een van de kleinste bisdommen ter wereld. Dat is niet af te lezen aan het bisschoppelijk paleis, naast de kathedraal. Een gedeelte ervan is als museum ingericht met als pronkstuk de vergulde bisschopsstaf uit de 16e eeuw. Op het plein vindt u ook een oude bron waaruit al
Hvar, arsenaal
WW Kroatie deel 03.indd 306
07-09-2006 12:34:45
HOOFDSTUKKOPPE SPLIT-DALMATIË N
307
9
≤panjola
h Gojava
10
Groda
Boπe
Sv. .Marka
Sv. Marak
9
★
7
ı Dolac
H. Palace P. Hektorovi√a
Hotel Adriatic
1
★
rika
y
★ Hotel Delfin
R i v a
%
★
Ω Sveti Mikula
3
J. M i≥et i√
a
Begr.plaats
Kriπa Hotel Dalmacija
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Arsenaal Sv. Stjepankathedraal Postkantoor Franciscanenklooster Kasteel Busstation Sv. Duhkerk Benedictijnenklooster Sv. Rokokerk Sv. Markokerk
Politie
Ω
Hotel Slavija
Luka Hvar
Ω 6
2 h
Trg Sv. Stjepana
Fab
8
Doma n√i√ a
Zaka≥til
N ▲
Bukainka
h
★
Vrisak
★
Lu√ica 4
h Kriπna Luka
95 0
100 m
HVAR, OUDE STAD
WW Kroatie deel 03.indd 307
07-09-2006 12:34:59
BEZIENSWAARDIGHE D E N
308
sinds 1520 water opborrelt. Wandelend langs de haven komt u bij het 15e-eeuwse franciscanenklooster met een fraai aangelegde kloostertuin, waarin zich eveneens een museum bevindt (zie het omslag van dit boek). Het Palacehotel aan de korte zijde van de haven is gebouwd op de fundamenten van het vroegere bewindvoerdershuis van het eiland, stammend uit de 15e eeuw, maar in 1903 geheel verwoest. Op het terras vindt u een van de fraaiste plaatsen in Hvar om de wereld aan u voorbij te zien trekken. Aan de andere zijde van de haven, tegenover het klooster, kunt u via trappen het hogere gedeelte van Hvar bereiken, van waaruit u een schitterend zicht heeft op de haven en het oude Hvar. U kunt dit uitzicht ook bewonderen vanaf de kantelen van de vesting Æpaniola, in 1551 in opdracht van Karel V gebouwd, in de onmiddellijke nabijheid. Vanuit de haven vertrekken bootjes naar de nabijgelegen ‘onbewoonde’ eilandjes die met u en al die andere toeristen ineens niet meer zo onbewoond zijn. Gezien de grote belangstelling voor deze uitstapjes (én het grote aanbod) is dit kennelijk een toeristische must. Toeristenorganisatie Hvar: 9/j 021-741 059, e-mail:
[email protected] Jelsa Het eiland Hvar ontvangt jaarlijks vele toeristen. Wie daaruit de conclusie mocht trekken dat er geen rustig plekje op het eiland te vinden is, heeft het mis. Rustzoekers, ook in toeristisch opzicht verwende rustzoekers, gaan naar Jelsa, een klein plaatsje met prachtige huizen, een beschutte haven en goede hotels. Van hieruit bepaalt u zelf of u de drukte of de rust zoekt. Vlak bij Jelsa ligt de Grabweva æpilja, een grot waar belangwekkende oudheidkundige vondsten gedaan werden. Waarschijnlijk is het dorp ontstaan vanuit een grot waar vissers zich ophielden. Het kan zijn dat die grot zich op de plaats bevindt waar later de Sv. Ivankerk (15e eeuw) gebouwd werd. Jelsa had trouwens nog wel enkele primeurs, de openbare bibliotheek werd geopend in 1868 en was daarmee de eerste op de Dalmatische eilanden. De drukkerij in het plaatsje verzorgde in 1913 de eerste van foto’s voorziene toeristenkaart in de Kroatische taal. Uniek is het kloosterfort met parochiekerk die dateert uit de 16e eeuw. Er bevinden zich diverse zeldzame kunstschatten in de kerk, waaronder schilderijen en beeldhouwwerken. Even buiten het dorp vindt u de overblijfselen van een Grieks fort, Gradina, dat als observatiepost heeft gediend vanaf de 5e eeuw v.Chr. Vanuit Jelsa vinden naturisten hun weg naar het nabijgelegen eiland Zewevo, een van de meest geliefde en uitsluitend voor naturisten toegankelijke oorden met schitterende stranden. Stari Grad Vanuit het vroegere Pharos ontwikkelde zich het leven op het eiland Hvar. De naam zegt het al: oude stad, de eerste nederzetting op het eiland. Het is altijd gezellig in Stari Grad, de vele cafés en pubs met hun terrasjes en de overal aanwezige wijnkelders trekken toeristen. In de omgeving worden bekende wijnen als bogdanuæa, bijeli en prw verbouwd. Al in de oudheid was het hier een ontmoetingsplaats voor dichters, schil-
WW Kroatie deel 03.indd 308
07-09-2006 12:35:01
