Diaconaal Centrum te Eindhoven Beleidsplan 2011 - 2015
Inhoud Ontstaan
1
Visie
1
Identiteit Open en gastvrij Wederkerigheid De moeite waard
1 2 2 2
De presentiemethode
3
Locatie, faciliteiten
5
Activiteiten
5
Diaconaal Centrum in de stad en in de wijk
7
Organisatie
8
Bestuur
10
Communicatie en Public Relations
11
Informatietechnologie
11
Gebouw
12
Financiën
12
Fondswerving
13
i
Ontstaan De stichting Diaconaal Centrum te Eindhoven (DCE) is opgericht in 1994 door de protestantse kerken in en om Eindhoven. Hun doel was en is om concreet gestalte te geven aan hun diaconale opdracht.
Visie Het Diaconaal Centrum (inloophuis ’t Hemeltje) wil aan dak- en thuisloze mensen een ontmoetingsplek bieden waar ze een warm welkom en een luisterend oor vinden. Een plek waar we in gelijkwaardigheid en wederkerigheid met elkaar optrekken. Een plek waar we elkaar trachten te verstaan en te begrijpen. Wij geloven in een God voor wie ieder mens telt en wij zien in Jezus een voorbeeld van hoe er naar mensen omgezien moet worden. Daarom willen wij werken aan mogelijkheden om menselijke waardigheid te helpen herstellen en te behouden. We willen ontmoetingen bewerkstelligen tussen de wereld van de kerk en de wereld van de straat zodat mensen meer zicht krijgen op wat er werkelijk leeft achter de verhalen en beelden van de straat. Daarin willen we zoeken naar vormen van solidariteit en gemeenschap.
Identiteit Een open en gastvrije ontmoetingsplaats waarbij wederkerigheid een belangrijk uitgangspunt is en waar je de moeite waard bent, een gezicht en een naam mag hebben.
1
‘Open en gastvrij’ Het DCE wil een gastvrije, open plek in de stad zijn voor mensen die komen en gaan. Mensen onderweg, mensen die elkaar tegenkomen. Open en gastvrij om een plaats te zijn waar ruimte is, waar je met je verhaal, je zorgen en vragen een luisterend oor kunt vinden. Een huiskamer waar je een ander kunt ontmoeten en waar je mag zijn die je bent. ‘Wederkerigheid’ Gasten komen binnenlopen en zijn aanwezig, ze spelen een belangrijke rol in de gemeenschap van het huis. Werkers en vrijwilligers ontmoeten de gasten en elkaar in een wederkerige ontmoeting. Het vormgeven aan de wederkerigheid is vaak niet eenvoudig. Verschillen in achtergronden, cultuur en ervaringen tussen gasten enerzijds en vrijwilligers/werkers anderzijds, werpen gemakkelijk barrières op. Toch willen we steeds opnieuw zoeken naar mogelijkheden voor samenwerking waarin wederkerigheid gestalte kan krijgen. ‘De moeite waard’ De gasten komen bij het DCE. Wij proberen ook bij hen te zijn. We willen zorgvuldig met elkaar omgaan en een zorgzame relatie aangaan. Trouw en vertrouwen zijn daarin belangrijk. Niet het probleem staat centraal maar de mens. Het oplossen van problemen komt niet op de eerste plaats. We kunnen wel verwijzen als gasten dat willen. Het gaat erom dat gasten ervaren dat zij de moeite waard zijn, dat zij een naam en een gezicht krijgen en op het spoor worden gezet van het ontdekken van hun eigen kracht. 2
Om dit te realiseren is het belangrijk dat de werkers trouw zijn en vertrouwen bieden, waardoor de ander de werker als bondgenoot gaat ervaren. Deze identiteit hangt direct samen met de werkwijze die we hanteren, de presentiemethode.
Presentiemethode De presentiemethode is een aanwezigheidsbenadering. Gastvrijheid als de basis van waaruit het mogelijk is een relatie met een ander aan te gaan. Het doel is er te zijn voor en met de ander, mogelijkheden te scheppen om de ander in zijn eigenheid te benaderen. Dit markeert een belangrijk onderscheid met de methodieken van reguliere instellingen, waar men meer interveniërend te werk gaat. In de presentiemethode staat het aangaan van een zorgzame betrekking voorop, een relatie die ook geslaagd is als er uiteindelijk geen enkel probleem door opgelost lijkt te worden. Het is essentieel in de presentiemethode dat de werker aansluit bij de leefwereld en levensloop van de ander, het gaat om het nabij blijven ook daar waar het leven niet meer goed komt. Het contact wordt zonder een van tevoren bepaalde pastorale identiteit, agenda of aandachtsfocus ontwikkeld. Het krijgt vorm door langlopende contacten die trouw worden uitgebouwd. Ze worden onderhouden en verdiept. Het is voor mensen die het slecht maken een zegen dat ze niet alleen met ’hulpverleners’ te maken krijgen die uitsluitend kijken naar falen of problemen. Door het zorgzame contact delen werkers ook in het vreugdevolle van het leven. Men krijgt de kans zich ook op een andere manier te laten zien als een geslaagd mens, als een grappenmaker, een oma, of als keukenprins.
3
De doelen en waarden die achter dit optreden liggen, zijn het herstel en behoud van de menselijke waardigheid en het aanbieden van hulpbronnen om dat te bereiken. Presentie houdt in dat er aandacht is voor de ander, voor wie de ander is en met name voor het invoelen wat er voor de ander op het spel staat. Er is een toenemende behoefte aan individuele begeleiding van mensen die in complexe situaties leven. Gasten zoeken steun bij de coördinatoren en vragen om ondersteuning in hun bestaan. Vanuit een gevoel van veiligheid en vertrouwen waarin de ander ervaart dat de coördinatoren begrijpen wat er voor hem of haar op het spel staat is er een toenemend beroep op de coördinatoren om mee te gaan naar instanties. Ook is er meer behoefte aan het mee optrekken bij ziekte en in het stervensproces. We willen in het werk hier ruimte voor blijven maken met daarbij de opmerking dat er zoveel mogelijk wordt aangesloten bij reguliere hulpverleningsinstanties. We willen tevens onderzoeken of het mogelijk is om een aantal vrijwilligers te trainen in de methode om deze vorm van ondersteuning meer te kunnen bieden.
4
Locatie, faciliteiten Het DCE is gevestigd aan Hemelrijken 117 in een pand waarin onder meer een grote huiskamer is ingericht. Er wordt voorzien in een aantal praktische zaken. Men kan er koffie, thee, brood en soep verkrijgen. Er worden warme maaltijden bereid door vrijwilligers, er kunnen kleren gewassen worden en er zijn douches. Bovendien kan er gebruik gemaakt worden van internet. Dit alles tegen betaling van een klein bedrag. De huiskamer is de plaats waar gasten en werkers (vrijwilligers en coördinatoren) elkaar kunnen ontmoeten, waar gesprekken kunnen ontstaan - soms tussen twee personen, soms in een groep. Hier komen contacten tot stand, leren mensen elkaar kennen, ontstaan relaties. Naast deze huiskamergesprekken en -contacten is er de mogelijkheid om met één van de coördinatoren een individueel gesprek te hebben tijdens een spreekuur. Door de contacten die ontstaan zijn in de huiskamer, de betrokkenheid die is ervaren en de vertrouwdheid die is ontstaan, ervaren gasten dat zij hun levenssituaties kunnen delen en hulp kunnen vragen bij het oplossen van problemen. Activiteiten De huiskamer is de centrale plek in huis. Naast de inloop worden er ook activiteiten georganiseerd. Activiteiten die opgezet worden vanuit wensen, behoeften en ideeën van gasten en werkers. Hier willen we de komende jaren verder invulling aan geven en activiteiten uitbreiden. Een belangrijke activiteit is het Atelier. Het atelier heeft zich ontwikkeld tot een activiteit waar dak- en thuislozen en buurtbewoners elkaar ontmoeten. Elke week is er op dinsdagochtend de mogelijkheid om te schilderen en te tekenen onder begeleiding van een kunstdocent. Het atelier heeft zich 5
ontwikkeld tot een kleine gemeenschap in huis waarin de gasten sterk op elkaar betrokken zijn en elkaar ondersteunen in hun levenssituaties. We willen voor het atelier in de komende jaren mogelijkheden onderzoeken om meer kunstenaars op projectbasis als docent te laten werken om input van artistieke ideeën te krijgen en om een breder draagvlak te creëren Een andere activiteit zijn de vieringen. Er zijn vieringen in huis als er feestdagen zijn en vieringen als we mensen die overleden zijn willen gedenken. De vieringen zijn laagdrempelig. Ze zijn verbonden aan thema’s uit de leefwereld van de mensen. Er wordt gewerkt met muziek, teksten uit de bijbel/koran, schilderijen, verhalen en/of gedichten. Bij de herdenkingsvieringen als mensen zijn overleden zetten we de persoon die overleden is in het licht. Elk mens mag gekend worden. Iemand moet niet naamloos uit het bestaan verdwijnen. In de viering vertellen we wat de persoon die overleden is voor ieder van ons heeft betekend. We luisteren naar muziek en gebruiken teksten die bij de persoon passen. Het zijn warme en ontroerende vieringen waarin we samen rouwen en troost vinden. We merken een toenemende behoefte van mensen om over hun religieuze belevingen te praten. Om meer aan deze behoefte toe te komen willen we een meditatieve stilteplek in huis creëren waar mensen zich kunnen terugtrekken of waar een vrijwilliger een gesprek met een gast kan voeren. In de zomerperiode worden een aantal vakantieactiviteiten georganiseerd waarop gasten kunnen inschrijven zoals een fietstocht of wandeling, een rondvaart of museumbezoek. Dit doen we op verzoek en naar de ideeën van mensen zodat ze even kunnen ontsnappen aan de alledaagsheid van het bestaan en een ontspannen dag mogen beleven. 6
Diaconaal centrum in de stad en in de wijk Het DCE is een onafhankelijke plek, een vrijplaats voor mensen. Het DCE heeft een stadsfunctie. Iedereen die in de stad verblijft, is welkom in ons huis. We willen onze onafhankelijke positie behouden om er zo ook daadwerkelijk te kunnen zijn voor mensen vanuit hun levensperspectief. De samenwerking met de gemeente of reguliere instanties wordt aangegaan vanuit de vragen of het perspectief van de gasten van ons huis. Contact met derden over onze gasten wordt alleen gezocht met goedkeuring van de gast. Signalen uit de wereld van de dak- en thuislozen worden door de coördinatoren gemeld aan de gemeente, bij de afdeling het stedelijk kompas. Ook is er contact met andere instanties als de sociale dienst en organisaties voor maatschappelijke opvang. Een coördinator neemt deel aan het steunpunt minima Eindhoven om goed op de hoogte te blijven van beleid m.b.t. armoedevraagstukken en om samenwerking met andere organisaties verder vorm te geven als b.v. de voedselbank. Wijk functie Het DCE staat in de wijk Woensel Noord. Het beeld dat wijkbewoners van het huis hebben is vaak negatief gekleurd, dak- en thuislozen worden meteen in verband gebracht met overlast veroorzakers. Er is contact met de buurtvereniging opgebouwd en elk kwartaal schrijven we iets over onze activiteiten in de wijkkrant. Een aantal wijkbewoners neemt deel aan onze activiteiten, met name het Atelier. Zij zijn goede ambassadeurs naar de andere buurtbewoners om de negatieve beeldvorming te doorbreken. We zouden voor de buurt meer willen betekenen. Een probleem in de wijk is eenzaamheid onder ouderen. We willen openstaan voor de mogelijkheden om voor deze mensen iets te betekenen.
7
Organisatie Professionele vrijwilligersorganisatie. Het Diaconaal Centrum (DCE) Eindhoven is een vrijwilligersorganisatie met professionele inbreng van beroepskrachten. Het DCE heeft een stichtingsbestuur. Vrijwilligers fungeren als gastvrouw of gastheer in de huiskamer en zorgen voor de ontvangst van de gasten. De maaltijden worden geheel verzorgd door de vrijwilligers. De vrijwilligers worden begeleid door en kunnen terugvallen op de coördinatoren. Voor de vrijwilligers is er een programma voor deskundigheidsbevordering, met o.a. intervisiebijeenkomsten, excursies, informatiebijeenkomsten en diverse trainingen. Het werven van vrijwilligers heeft prioriteit. Naast het werven van vrijwilligers uit de kerkelijke achterban zal er meer geïnvesteerd moeten gaan worden om vrijwilligers uit andere bronnen te gaan zoeken. We willen in deze periode onderzoeken of we vanuit de sociale activering vrijwilligers kunnen werven. Gastvrijwilligers fungeren als een extra hulp in de huiskamer en of de keuken. Ook ondersteunen gasten bij het koken, het onderhoud van het pand en de tuin en of verrichten gasten handen spandiensten. De hulp die gasten bieden is afgestemd op hun kunnen. Samen met een coördinator worden afspraken gemaakt over de samenwerking. Voor gasten die in de inloop willen werken is er een inwerkprocedure. We willen in de komende periode deze vorm van samenwerken meer ruimte en prioriteit geven. De coördinatoren hebben de algehele coördinatie van de activiteiten in en rondom de huiskamer en zij verzorgen het werven, selecteren, begeleiden en trainen van vrijwilligers.
8
Voor nieuwe vrijwilligers en bestuursleden maken zij een inwerkprogramma. Ook verzorgen de beroepskrachten een maandelijkse nieuwsbrief voor vrijwilligers en bestuur. Voor het dagelijkse werk worden geregelde contacten onderhouden met soortgelijke instellingen in Eindhoven en in de regio en met diverse Eindhovense hulpverleningsorganisaties en gemeentelijke instanties. Ook wordt deelgenomen in het landelijke Netwerk DAK. Door deze organisatie worden mogelijkheden geboden voor advies, informatie en ondersteuning. Er is bovendien een beroepskracht die het beheer van het huis verzorgt voor wat betreft de huishoudelijke zaken.
9
Bestuur Het bestuur van de stichting DCE bestaat uit een Algemeen Bestuur (AB) en een Dagelijks Bestuur (DB). Het Algemeen Bestuur wordt gevormd uit afgevaardigden van de protestantse kerken die het DCE hebben opgericht samen met vertegenwoordigers van de RK-parochies en andere kerken die dit werk willen dragen. Er wordt in de regio gezocht naar uitbreiding van dit draagvlak. Het Algemeen Bestuur benoemt een Dagelijks Bestuur dat bestaat uit vrijwilligers die zich betrokken voelen bij het werk van het DCE en bereid zijn om zich bestuurlijk hiervoor in te zetten. Het bestuur zorgt voor de juiste voorwaarden voor het in stand houden en functioneren van het DCE. De contacten met de kerken zorgen ervoor dat het werk van het DCE geworteld blijft in de kerk. Het algemeen bestuur delegeert de dagelijkse gang van zaken aan het dagelijks bestuur. Het DB is verantwoording verschuldigd aan het AB. In de maandelijkse DB-vergadering doen de beroepskrachten verslag van de gang van zaken in het huis en leggen daarmee verantwoording af. Daarnaast heeft een lid van het DB periodiek een gesprek met de coördinatoren over hun functioneren, de arbeidsomstandigheden en arbeidsvoorwaarden en fungeert als zodanig als hun leidinggevende. Dit DB-lid beoordeelt de beroepskrachten in overleg met het DB. Het bestuur streeft naar een goed werkgeverschap. Besluiten aangaande benoeming, schorsing en ontslag van werknemers van de stichting worden formeel genomen door het AB.
10
Het DB onderhoudt contact met de vrijwilligers via de coördinatoren. Het DB onderhoudt contact met de besturen van relevante instellingen en met de plaatselijke overheid en politiek.
Communicatie en Public Relations Publiciteit en Public Relations zijn van wezenlijk belang voor het bestaan en functioneren van het DCE, intern en extern. Daarom is er een DB-lid dat speciaal hiervoor aandacht heeft. Een grote groep mensen geeft samen gestalte aan het DCE: de beroepskrachten, de vrijwilligers in het huis en in het algemeen en dagelijks bestuur. Het belang van de interne communicatie ligt in een goede informatie-uitwisseling binnen en tussen deze groepen en in het gelijkgericht houden van deze betrokkenen. Daarnaast is er de zorg voor het in stand houden van het DCE. Daarvoor zijn van belang de relatie met en steun van de kerken, de fondsen, de particulieren, de gemeente Eindhoven. Zij hebben allen op hun eigen wijze invloed op de mogelijkheden en het functioneren van het DCE. Wij willen het werk van het DCE onder de aandacht brengen van groepen en personen die voor ons van belang zijn. Er worden daarvoor materialen ontwikkeld (zoals een DVD en een website), informatie-avonden verzorgd en er wordt vier maal per jaar een nieuwsbrief uitgebracht.
11
Informatie Technologie (IT) IT is een steeds belangrijker hulpmiddel bij de administratie en de interne en externe communicatie van het DCE. Het wordt verzorgd en onderhouden door vrijwilligers, maar wij streven naar verdere professionalisering en zekerstelling van de beschikbaarheid van gegevens. Dit kan betekenen dat uitbesteding van het beheer van onze IT-hulpmiddelen nodig zal zijn. Er is een computer voor de gasten. Dit is nodig omdat contact met instanties en woningstichtingen steeds meer digitaal verloopt.
Gebouw Van ons huis aan de Hemelrijken is in de afgelopen jaren de benedenverdieping uitgebreid en gerenoveerd. Op de bovenverdieping is de kantoorruimte voor de coördinatoren klein. Ook is er in het huis geen mogelijkheid om een archief te bewaren. Daarnaast is er geen ruimte om zaken die af en toe gebruikt worden op te slaan. Het is de ambitie om de ruimte in huis de komende jaren sterk te verbeteren.
Financiën De exploitatie van het DCE wordt bekostigd uit bijdragen van de diaconieën van de ondersteunende kerken, van caritasfondsen, van particuliere donateurs en van maatschappelijke organisaties. Voor de exploitatie van het DCE is het verkrijgen van toereikende financiële middelen essentieel. Hoewel groei van het aantal gasten en van de activiteiten voor het DCE geen doel op zich is, blijkt uit de ontwikkelingen over de jaren dat die groei wel 12
plaatsvindt. Deze groei is te begrijpen tegen de achtergrond van de maatschappelijke ontwikkelingen, wet- en regelgeving van de overheden, alsook vanwege de positieve naam die het DCE heeft onder de dak- en thuislozen. Tegelijkertijd zorgt deze groei voor een voortdurende druk op de exploitatierekening van het DCE en daarmee voor de noodzaak tot een alert financieel beheer en het op peil brengen en houden van de financiële instroom. Wij streven naar een sluitende exploitatie. Aan de ene kant door de giften van instellingen en personen op peil te houden, aan de andere kant door eenmalige kosten als project uit te voeren en daarvoor apart fondsen te werven. Voor de continuïteit is een redelijke reserve nodig. Het eigen vermogen zou een hoogte moeten hebben van twee maal de jaarlijkse personeelskosten.
Fondswerving Het bestuur ziet de fondswerving als één van haar centrale taken, daarom is er een DB-lid dat hieraan speciaal aandacht geeft. Binnen fondswerving is het onderhouden van de relatie met de bestaande geldgevers en het uitbreiden van de relaties een essentiële taak. Waar mogelijk zullen activiteiten in de vorm van projecten worden opgezet, waarvoor vervolgens gericht fondsen kunnen worden geworven in de vorm van eenmalige of periodieke giften.
13
Stichting Diaconaal Centrum Hemelrijken 117 5612 LC Eindhoven T.: 040-246 87 85 E.:
[email protected] Bankrekening ING: 687 05 50 www.dceindhoven.nl
14
