Inhoud
Voorwoord 5
inleiding Hoofdstuk 1 De afdeling Financial Markets van een bank 17
1.1 1.1.1 1.1.2 1.1.3 1.1.4 1.1.5 1.1.6 1.1.7 1.2 1.2.1 1.2.2 1.2.3 1.2.4 1.2.5
Inleiding 17 De taken van de afdeling Financial Markets van een bank 17 Cash management 18 Aantrekken van funding 19 Uitvoeren van valutamanagement 20 Uitvoeren van het renterisicobeheer 21 Proprietary trading 21 Sales 22 Emissies en syndicaten 22 De interne organisatie van de afdeling Financial Markets 23 Front-office 24 Back-Office 24 Product control en p&l/Middle office 27 Finance 28 Risk management 28
8
Hoofdstuk 2 Vermogensbeheerders en beheerders van beleggingsfondsen 31
2.1 2.1.1 2.1.2 2.2 2.2.1 2.2.2 2.2.3 2.3 2.3.1 2.3.1.1 2.3.1.2 2.3.1.3 2.3.2 2.3.3 2.3.4
Inleiding 31 Vermogensbeheerders 31 Mandaat 32 Kosten van vermogensbeheer 33 Beleggingsinstellingen 34 Juridische structuur 34 Beheerders van beleggingsfondsen 35 Bewaarders van beleggingsfondsen 36 Interne organisatie van vermogensbeheerders en beheerders van beleggingsfondsen 36 Front-Office 37 Portefeuillemanagement 37 Trading 38 Treasury 39 Back-Office 40 Investment Control en Risk Management 41 Accounting 41
Hoofdstuk 3 Afsluiten en afwikkelen van transacties 43
3.1 3.1.1 3.1.2 3.1.3 3.1.4 3.2 3.2.1 3.2.2 3.3
Inleiding 43 Afsluiten van transacties 44 Beurs 44 Multilaterale trading facility 47 De otc-markt 47 Systematisch internaliseren 49 Afwikkelen van transacties 50 Geldrekeningen en effectenrekeningen 50 Sturen van overboekingopdrachten / rol van swift 51 Interactie tussen de verschillende organisaties 53
9
Hoofdstuk 4 Overzicht financiële instrumenten 55
4.1 4.1.1 4.1.2 4.2 4.2.1 4.2.2 4.2.3 4.3 4.3.1 4.3.2 4.3.3 4.3.4 4.4 4.4.1 4.4.2 4.4.3 4.4.4 4.4.5 4.4.6 4.4.7 4.4.8 4.4.9
Inleiding 55 Kapitaalmarktinstrumenten 55 Aandelen 56 Vastrentende waarden 57 Geldmarktinstrumenten 58 Deposito’s 58 Geldmarktpapier (money market paper) 60 Repurchase agreement, sell buy backs en securities lending 61 Valutamarktinstrumenten 63 fx spot 64 fx forward 65 Value today and value tomorrow fx outrights 66 fx swap (valutawap) 66 Derivaten 67 Opties 68 fras 70 Financial futures 72 Interest rate swaps 74 Overnight index swaps 76 Non deliverable forwards 76 Contracts for difference 77 Cap en floor 78 Swaption 80
afwikkeling Hoofdstuk 5 Settlement van geldbedragen 81
5.1 5.2 5.3 5.3.1
Inleiding 81 Bankrekeningen 82 Inkomende geldoverboekingen 83 Uitgaande geldoverboekingen in euro’s rtgs systemen 84
84
10
5.3.2 5.4 5.5 5.6 5.6.1 5.6.2
Clearingsystemen 85 Uitgaande geldoverboekingen in vreemde valuta’s 87 Bank holidays 92 Externe afwikkeling van fx transacties 93 De cls Bank 94 Het settlementproces van de cls Bank 95
Hoofdstuk 6 Settlement van effecten 101
6.1 6.1.1 6.1.2 6.1.3 6.1.4 6.1.5 6.2 6.2.1 6.2.2 6.2.3 6.2.4 6.3 6.3.1 6.3.2 6.3.3 6.3.4
Inleiding 101 Central Securities Depositories 102 Rekeninghouders en taken csd 102 Settlement 103 Uitvoeringscondities 104 Feedback over de status van overboekingopdrachten 106 De rol van csd’s bij het administreren van buitenlandse effecten 106 Clearinginstellingen 108 Clearing members 108 Het clearingproces bij cash transacties 109 Risicobeheersing 111 Taken van clearinginstellingen bij derivatentransacties 113 Custodians 117 Local en global custodians 118 Rol van custodians bij settlement van effectentransacties 119 De effecten- en derivatenadministratie van een custodian 122 Rol van custodians bij corporate actions 123
11
Hoofdstuk 7 Interne transactieverwerking 125
7.1 7.2 7.3 7.4 7.4.1 7.4.2 7.4.3 7.5 7.6
Inleiding 125 Afsluiten van transacties en vastleggen van transactiegegevens 126 Verificatie 129 Confirmatie 130 Settlementinstructies 135 Schaduwoverboekingen en reconciliatie 137 Standaard settlementinstructies (ssi) 137 Risico’s van settlement 138 Event calendar 139 Schematische voorstellingen verwerkingsprocessen 140
rapportage Hoofdstuk 8 Waardering van financiële instrumenten 145
8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6 8.7 8.8
Inleiding 145 Contantewaardeberekeningen 146 Curve Policy 148 Waarderen van floating coupons 149 Waardering van derivaten 150 Waarderen van niet-beursgenoteerde aandelen Waarderen van opties 152 Clean price en dirty price 153 Calculation agents 154
151
Hoofdstuk 9 Externe verslaglegging 157
9.1 9.2 9.3
Inleiding 157 Doel, relevante standaarden en definities ifrs ias 21 160 ias 39 160
157
12
9.3.1 9.3.2 9.3.2.1 9.3.2.2 9.3.3 9.3.4 9.3.5 9.3.6 9.3.7 9.3.8 9.3.9 9.4 9.4.1 9.4.2 9.4.3 9.5 9.6 9.7 9.8 9.8.1 9.8.1.1 9.8.1.2 9.8.1.3 9.8.1.4 9.8.2 9.8.3 9.8.4 9.8.5
Opname in en verwijdering uit de boekhouding 160 Vervolgwaardering 161 Reële waarde 162 Geamortiseerde kostprijs 162 Leningen en vorderingen (originated loans and receivables) 163 Tot einde looptijd aangehouden activa (Held to maturity) 163 Financieel actief/passief voor handel aangewezen (Held for trading) 164 Beschikbaar voor verkoop (Available for sale) 165 Derivaten (actief en passief) (Derivatives) 165 Overige financiële verplichtingen (Other) 166 Impairment 166 Hedge accounting 167 Fair value hedge 169 Cash flow hedge 170 Beëindiging hedge accounting 171 ifrs 7 Toelichting 171 Accounting rules 172 Sox 173 Voorbeelden van entries in de ledger conform ifrs 174 Opname in de balans 174 Voorbeeld van een opname in de balans van een onderneming van een banklening 175 Voorbeeld van de aankoop van een obligaties in een beleggingsportefeuille 175 Voorbeeld van een boeking van een factuur voor geleverde goederen 176 Voorbeeld van een aankoop door een bank van aandelen ten behoeve van de handelsportefeuille 177 Voorbeeld van een renteboekingen en een rentebetaling 177 Voorbeeld van de verwerking van veranderingen in de geamortiseerde kostprijs 178 Voorbeeld van boeking van de waardeverandering van een derivaat 179 Voorbeeld van de boeking van veranderingen in valutakoersen bij een vaststaande vordering 180
13
9.8.6 9.8.7
Voorbeelden van boekingen bij een impairment Voorbeeld van hedge accounting 182
181
controle Hoofdstuk 10 Operations Control en Brokerage Control 183
10.1 10.2 10.3 10.4
Inleiding 183 Reconciliatie 183 Investigations 184 Compensation 186 Brokerage Control 188
Hoofdstuk 11 p&l/Middle Office en Product Control 191
11.1 11.1.1 11.1.2 11.1.3 11.1.4 11.2
Inleiding 191 p&l/Middle Office 191 Veranderingen in de waarde van de financiële instrumenten 192 Provisions 192 Rentekosten en -opbrengsten 193 Broker fees 194 Product control 195
Hoofdstuk 12 Credit Risk Management en Market Risk Management 197
12.1 12.1.1 12.1.2 12.1.3 12.1.4 12.1.5
Inleiding 197 Credit Risk Management 198 Debiteurenrisico 198 Pre-settlement risk 199 Settlement risk (delivery risk) 200 Factoren die de omvang van credit risk bepalen 200 Tegenpartijlimieten 201
14
12.1.6 12.1.7 12.1.7.1 12.1.7.2 12.1.8 12.2 12.2.1 12.2.2 12.2.3 12.3
Contractual netting 202 Collateral 203 Cash collateral 204 Collateral in de vorm van effecten 204 Maatregelen om settlementrisico te verminderen Market risk 207 Bepalen van de omvang van market risk 208 Handelslimieten 211 Overige taken Market Risk Management 213 Credit Risk en Market Risk in Bazel II 214
206
Hoofdstuk 13 Investment Control 217
13.1 13.2 13.2.1 13.2.2 13.2.3 13.3 13.3.1 13.3.2 13.3.3 13.4 13.4.1 13.4.2 13.5
Inleiding 217 Waardering van beleggingsinstrumenten 217 Berekening van beleggingsresultaten 218 Total return 218 Time weighted return 219 Kosten 221 Risico’s 221 Standaarddeviatie (σ) 222 Value at Risk bij beleggingsportefeuilles 224 Tracking error 225 Ratio’s die de verhouding tussen risico en rendement weergeven 225 Sharpe ratio 225 Information ratio 227 Performanceattributie bij vermogensbeheerders 228
Hoofdstuk 14 Compliance 231
14.1 14. 2 14.2.1
Inleiding 231 Compliance officer 231 Customer due diligence (cdd) Cliëntacceptatie 233
232
15
14.2.2 14.2.3 14.2.4 14.3 14.3.1 14.3.2 14.4
Identificatie en verificatie 235 Monitoring en review 235 Melding 236 Gedragsregels Wft: zorgplicht 237 Opstellen van cliëntdossier 237 Afstemmen advies op cliënt 239 Gedragsregels Wft: gebruik van voorwetenschap en verbod op marktmanipulatie 241
Hoofdstuk 15 Operational Risk Management 243
15.1 15.2 15.2.1 15.2.2 15.3 15.4 15.4.1 15.4.2 15.4.3 15.4.4 15.5 15.6 15.6.1 15.6.2 15.6.3 15.6.4 15.7
Inleiding 243 Het cause-event-effect concept 244 Interne processen 245 Functiescheiding 245 Interne controle 247 Menselijke fouten 248 Computersystemen 249 Vertrouwelijkheid 249 Integriteit 250 Juistheid 250 Beschikbaarheid 251 Externe factoren 252 Operational Risk Framework en Controlemaatregelen 253 orm-policy & organisation 253 Risk identification and assessment 255 Risk mitigation 258 Incident management 259 Operational risk in Bazel II 261
Register 265
