INHOUD. icare januari Informatieve nieuwsbrief voor onderwijsprofessionals Scholengroep 14

Informatieve nieuwsbrief voor onderwijsprofessionals | Scholengroep 14 Informatieve nieuwsbrief voor onderwijsprofessionals | Scholengroep 14 Een uitgave van GO! CLB Genk-Maasland en Scholengroep 14 Weg naar As 199a | 3600 Genk Halmstraat 12 | 3600 Genk

INHOUD

Inhoud ................................................................................................................................................1 1.

Wie zijn we?................................................................................................................................2

2.

Wat doen we?.............................................................................................................................3 2.1.

Resultaten evaluatie van de iCare ........................................................................................ 3

2.2.

Gezondheidsbeleid Op School (GOS). ................................................................................... 4

2.2.1.

Ditjes en datjes. ...........................................................................................................4

2.2.2.

De Proefkampioen (KO en LO)......................................................................................6

2.2.3.

Nieuwe materialen orthotheek GOS-thema. ................................................................6

2.3.

Orthotheek: eerst bewegen, dan leren. ................................................................................ 7

2.4.

Kansarmoede aanpakken (BaO)............................................................................................ 8

2.4.1. 2.5.

Materialen orthotheek kansarmoede...........................................................................9

Zorgforum basisonderwijs en secundair onderwijs. ............................................................ 10

2.5.1.

Zorgforum basisonderwijs: AliASS. .............................................................................10

2.5.2.

Zorgforum secundair onderwijs: herstelgericht werken..............................................11

2.6.

Leerrecht: bouwen aan een motiverend afspraken- en evaluatiebeleid (SO). ..................... 14

2.7.

Vormingsaanbod ................................................................................................................ 15

Na elk hoofditem, vind je “terug naar inhoud”. Wijs “inhoud” aan en klik. Zo spring je terug naar de inhoudsopgave.

iCare | januari 2014 1

Informatieve nieuwsbrief voor onderwijsprofessionals | Scholengroep 14

1. WIE ZIJN WE?

Ann Biliris is CLB-coördinator van de maatschappelijke discipline en van de werking doorstroming en breed evalueren.

 089/36 57 99 @ [email protected]

Pieter Bevers is CLB-coördinator van het forum leerlingenbegeleiders secundair onderwijs en van het ADHDnetwerk Genk.


Anne Franken is CLB-coördinator van het gezondheidsbeleid op school (GOS), van de orthotheek en het strategisch plan van de medische discipline.


Joke Hendrickx is directeur van CLB GO! Genk-Maasland en lid van de adviescommissie PedaGOgie.


Ilse Pipeleers is CoZoCo SGR 14 en lid van de adviescommissie PedaGOgie .

0495/63 32 05


@ [email protected]


2. WAT DOEN WE? 2.1. Resultaten evaluatie van de iCare Joke Hendrickx

“Schooloverstijgende initiatieven binnen scholengroep 14 beter op elkaar afstemmen en de informatie over deze initiatieven tijdig communiceren.”

“Heldere communicatie!”

In februari 2012 bundelden de adviescommissie pedaGO!gie, de coördinerende zorgcoördinator en het CLB hun krachten om de uitdaging aan te gaan. In april 2012 zag de eerste iCare het licht: een bondige nieuwsbrief waarin je een overzicht vindt van de actuele schooloverstijgende pedagogische werking. Nu, anderhalf jaar en vijf edities later vonden wij het zinvol om deze nieuwsbrief te evalueren en jullie mening te horen. Zijn we goed bezig? Wat moeten we behouden? Wat verdient bijsturing?...

We vroegen jullie bij het ontvangen van de iCare in oktober 2013 om ook een online-bevraging in te vullen. De bevraging werd ingevuld door 107 personeelsleden van onze scholengroep. 49% van de respondenten waren leerkrachten, 13% schooldirecties, 26% ondersteunend schoolpersoneel en 12% CLB-medewerkers.

60 50 40 30 20 10 0

57

15 4

14

11 0

2

5

9

87% van de respondenten gaven aan dat ze de iCare geheel of gedeeltelijk hadden gelezen. Ter verbetering werd aangehaald om te werken met hyperlinks zodat je rechtstreeks kan doorklikken naar een bepaald onderwerp. Op dit moment is het mogelijk om vanuit de inhoudsopgave door te klikken naar de gewenste onderwerpen. 86% vond het concept van de iCare interessant tot heel interessant. Positieve punten: info dadelijk bruikbaar, inspirerend, uitgebreide onderwerpen, kort en bondig uitgelegd, zeer overzichtelijk, …



Als min-punten werden aangegeven: te lang , louter informatief, geen opsplitsing per graad en/of onderwijsniveau , … Aangezien veel onderwerpen niveau-overschrijdend zijn, lijkt ons een differentiatie per graad of onderwijsniveau niet zo handig, maar indien een onderwerp niveau-specifiek is, trachten we dit in de toekomst duidelijker te vermelden. 7op 10 respondenten vinden de inhoud een meerwaarde voor de werking van hun school of instelling. Voor 4% van de respondenten biedt de iCare geen meerwaarde, 26% heeft hierover geen uitgesproken mening. De lay-out vinden 9 op 10 lezers uitnodigend.

Als werkgroep iCare wensen we iedereen te bedanken die meegewerkt heeft aan de bevraging. Dankzij jullie feedback heeft de werkgroep beslist om zeker de ingeslagen weg verder te zetten. Ook jullie kritische kijk op het concept doet ons verder nadenken hoe we de iCare kunnen verbeteren. Ieder personeelslid van scholengroep 14 zal 1 keer per trimester de iCare ontvangen via smartschool in zijn/haar postvak. We wensen jullie met deze en volgende edities veel en leerrijk leesplezier! Terug naar inhoud

2.2. Gezondheidsbeleid Op School (GOS). Coördinatie Anne Franken

2.2.1. Ditjes en datjes. BELANGRIJK: denk eraan je convenant af te sluiten met GO! Centraal. Stuur je doelstellingen voor de nieuwe cyclus 2013-2015 zelf online door via www.g-o.be/gezondheid. Heb je hierover vragen of heb je nood aan ondersteuning bij het invullen van de gezondheidsmatrix? Geef Anne een seintje! Merhaba, “welkom” in het Arabisch en Turks, is een beweging die zich inzet voor o.a. het welzijn en de acceptatie van alle holebi’s uit etnisch-culturele minderheden - ongeacht de leeftijd, nationaliteit, etnische achtergrond, geaardheid, geslacht, godsdienst, … Weet je als leerkracht niet goed hoe je rond het thema relaties en seksualiteit kan werken in je klas? Ken je een leerling met roots buiten het Westen die worstelt met zijn/haar gevoelens van seksuele geaardheid? Dan kan je bij Merhaba terecht via de hulplijn [email protected] of MerhabaPhone: 0487 55 69 38. Via de site vind je meer informatie: www.merhaba.be. Kraantjeswater is lekker, gezond en vormt tevens de basis van evenwichtige voeding. Regelmatig water drinken is de boodschap, ook op school. Wel zijn er een aantal aandachtspunten waarmee je



best rekening houdt bij het drinken van kraantjeswater op school. Hiervoor ontwikkelde de Vlaamse MilieuMaatschappij (VMM) een handige brochure. Er wordt o.a. ingegaan op het belang van loodvrije leidingen maar ook het onderhoud van de drinkwaterfonteintjes komt aan bod. De brochure kan je downloaden via www.vmm.be/campagnemateriaal/kraantjeswater/veilig-omgaanmet-kraantjeswater-op-school. onderwijsenvorming.limburg.be is het nieuwe extranet van onze provincie waar scholen het volledige aanbod vanuit de provincie Limburg terugvinden. Zeker de moeite waard om te bekijken! Je vindt er o.a. het vormingsaanbod terug per niveau, subsidiemogelijkheden, informatie per thema bijv. milieu, gezondheid,… www.gezondopvoeden.be is een site vooral naar ouders gericht en informeert hen over verschillende gezondheidsthema’s zoals tabak, cannabis, beweging, voedingsgewoonten,… Secundair onderwijs: Voor jongeren tussen 14 en 18 jaar ontwikkelde Fara vzw een pakket rond tienerzwangerschap. Dit materiaal sluit aan bij het ruime thema relaties en seksualiteit en bij context 1, 2 en 3 van de VOET-en. Enerzijds biedt het materiaal achtergrondinformatie voor de leerkracht, anderzijds ook methodieken en opdrachten om met de leerlingen aan de slag te gaan. Het Roze Wolk spel probeert leerlingen te sensibiliseren en een genuanceerde en realistische kijk te bieden op het jonge ouderschap. Het materiaal kan je uitlenen via de CLB-orthotheek ID nr. 09.01.00/079 en 02.09.00/125. De vereniging verzorgt tevens vorming voor onderwijs maar is ook een luisteren informatiepunt bij zwangerschapskeuze. Meer info www.faranet.be. Secundair onderwijs: De Hogeschool West-Vlaanderen ontwikkelde een lessenreeks om het pestgedrag in het secundair onderwijs terug te dringen. De lessenreeks wil bijdragen tot een positief klas- en schoolklimaat en een veilige schoolomgeving. Centraal staat de educatieve game Re:pest waarin de leerlingen in een virtuele wereld leren pesten herkennen en hoe ermee om te gaan. Meer info op de site http://repest.howest.be of stuur een mail naar [email protected]. Secundair onderwijs:

laatjenietvangen.be is de nieuwe campagne van de Vlaamse overheid om jongeren tussen 14 en 25 jaar te informeren over cannabisgebruik. Ook onze provincie heeft een ruim educatief aanbod om jongeren te informeren over alcohol, tabak en drugs. Meer info vind je op de site onderwijsenvorming.limburg.be. Wil je ook ouders bereiken en hen tips geven over de preventie van alcohol-, tabak- en druggebruik? Dan kan je het CAD inschakelen voor de interactieve vorming “Als kleine kinderen groot worden”. Neem contact op met [email protected] om concrete afspraken te maken.



2.2.2. De Proefkampioen (KO en LO). Wat? De Proefkampioen is het resultaat van een pilootproject “Smaaktafel” dat in 2006 in OostVlaanderen tot doel had kleuters te leren proeven. De box is uitleenbaar bij het educatief centrum van onze provincie (www.limburg.be) en tevens via de CLB’s. De box werd door CLB GO! Genk-Maasland gereserveerd tot eind maart 2014. Wens je de box uit te lenen, dan kan dit via jouw CLB-medewerker of via Anne. Voor wie? Het materiaal is bedoeld voor kleuters en kinderen tot 8 jaar. Doel? Kleuters en jonge kinderen op een positieve en ervaringsgerichte manier leren omgaan met gezonde voeding. Hoe? De kinderen mogen ruiken, proeven en voelen van de 4 smaken: zuur, zout, zoet en bitter. De kinderen worden hierin begeleid door een aantal groente- en fruitfiguren zoals Tom Tomaat en Roos Framboos. Om de kans op slagen te verhogen en de kinderen effectief zo ver te krijgen om van nieuwe dingen te proeven, worden ook ouders betrokken. Zij krijgen een proefpas om ook thuis echte proefkampioenen te maken van hun kinderen!

2.2.3. Nieuwe materialen orthotheek GOS-thema. IDnummer

Auteur

07.03.11/111 De Voorzorg

02.02.00/101 Eetexpert, Dove 02.09.00/032 Detavernier B., e.a.

Titel

Soort

Sterrenrestaurant + syllabus symposium.

map

Werken aan zelfwaardering op school. Doktertje spelen…? Over lichamelijkheid en seksualiteit bij jonge kinderen.

map

boek


Trefwoord

voeding, beweging, refter, gezondheidsbeleid, 2de graad BaO, 3de graad BaO, ouders, emotionele ontwikkeling, zelfwaardering, SO, motiverend werken in de klas, zelfbeeld relationele en seksuele ontwikkeling, KO, overschrijdend gedrag, ouders, ontwikkeling, beleid


Terug naar inhoud

2.3. Orthotheek: eerst bewegen, dan leren. Coördinatie Anne Franken Je kan de lijst met materialen van de orthotheek raadplegen via onze site (www.clb-genkmaasland.be) maar ook via Smartschool van SGR14. Op Smartschool vind je het document terug in de map intradesk  bibliotheek. In dezelfde map werd tevens een handleiding geplaatst waarin het lenen en het opzoeken van materialen verduidelijkt wordt. Tevens is de lijst met nieuwe aanwinsten vanaf 2013-2014 te raadplegen via de startpagina van de CLB site (www.clb-genk-maasland.be). Eerst bewegen, dan leren – Blythe Sally – Idnr. 07.03.01/001 Kinderen die motorisch zwak zijn, kunnen problemen ondervinden met cognitieve vaardigheden, gedrag, schrijven en concentratie, dyslexie of dyspraxie. Verbeterde neuromotorische vaardigheden kunnen een positieve invloed hebben op schoolprestaties. Dit boek biedt handvaten om kinderen met een motorische onrijpheid te herkennen, lichamelijke oefeningen aan te bieden en te evalueren. Het model dat gebruikt wordt in het boek werd ontwikkeld door het Institute for NeuroPhysiological Psychology (INPP). Het boek bestaat uit 3 delen: 1. Screeningstesten voor kinderen van 4 tot 7 jaar die de aanwezigheid beoordelen van 3 reflexen alsook het statisch evenwicht, coördinatie, visuele perceptie en visuomotorische integratie. 2. Screeningstesten voor kinderen van 7 jaar en ouder. 3. Een bewegingsprogramma. Het boek wordt tevens aangevuld met online videomateriaal en scorebladen. In het boek vind je een code waarmee je online kan inloggen. In de inleiding wordt toegelicht wat neuromotorische onrijpheid is en welke invloed dit kan hebben op schoolprestaties. Bij neuromotorische onrijpheid blijven een aantal onrijpe bewegingspatronen actief. De screeningstesten van het INPP richten zich o.a. op de aanwezigheid van 3 primitieve reflexen bij schoolgaande kinderen. Deze primitieve reflexen komen tot ontwikkeling bij de baby in de baarmoeder. Bij een voldragen baby zijn ze volledig ontwikkeld en tijdens de eerste 6 maanden evolueren deze reflexen in rijpere bewegingspatronen. Primitieve reflexen verdwijnen nooit helemaal maar worden onderdrukt wanneer de baby ouder wordt. Komen deze reflexen echter voor bij een kind ouder dan 6 maanden, dan bestaat het vermoeden van een onderliggende pathologie. Kinderen met een lichamelijke ontwikkelingsachterstand lopen het risico om ondermaats te presteren op school. Niet omdat ze niet gemotiveerd of intelligent genoeg zijn, maar omdat hun lichamelijke blokkades hen ervan kunnen weerhouden om zich op schools vlak volledig te ontplooien.



Verder wordt in de inleiding ingegaan op het belang van het testen van de houding en het evenwicht maar ook het belang van een correcte lichaamshouding voor het leerproces. Terug naar inhoud

2.4. Kansarmoede aanpakken (BaO). Ilse Pipeleers In elke Vlaamse klas zitten gemiddeld twee kinderen uit een arm gezin. Vaak hebben we vooroordelen. Maar iedereen kan plots in moeilijkheden komen, zeker nu de crisis hard toeslaat en het aantal echtscheidingen toeneemt. Hoe kan je met je leerlingen over kansarmoede praten? Het roept heel wat vragen op, heel wat bedenkingen. Moet dat dan? Is dat nodig? Moet ik dat ook doen? En zo ja, hoe moet dat dan wel gebeuren? Werken rond kansarmoede in de klas… Het vraagt een inspanning van ons. Vaak nemen scholen het initiatief om één keer per schooljaar een project uit te werken rond kansarmoede. De Maasmechelse scholen doen dit bijvoorbeeld ieder jaar in oktober op de Werelddag van verzet tegen armoede. Het is echter meer dan af en toe lesjes te geven rond dit thema. Eénmalige projecten, éénmalige lessenreeksen zijn niet voldoende. Het gaat om meer, veel meer. Het veronderstelt kennis van de problematiek van kansarmoede, het kritisch naar jezelf kijken, een leerkrachtstijl die openstaat voor de beleving en de leefwereld van de kinderen en de ouders, een aanpak die kinderen in kansarmoede perspectief biedt, een aanpak die als doel heeft begrip, aanvaarding en echtheid te bereiken bij alle kinderen. Het veronderstelt het opzetten van een waarderende bril. CEGO, expertisecentrum voor ervaringsgericht onderwijs, heeft een didactisch pakket ontwikkeld in samenwerking met onder meer LokaalOverlegPlatform (LOP) Aarschot en LOP Dilsen-Stokkem: ‘Lopke, een didactisch pakket rond kansarmoede in de basisschool’. In dit didactisch pakket wordt duidelijk dat Lopke niet verengd kan worden tot kansarmoede alleen, maar dat het gaat om het werken aan sociale vaardigheden, het ontwikkelen van sociale competentie, het werken aan een positief klasklimaat. Deze factoren staan niet los van kansarmoede, aangezien het hefbomen zijn om het welbevinden en de status van kansarme kinderen te verhogen. Cruciaal is jouw rol als begeleider. We hopen dat dit pakket je op weg zet om goed rond kansarmoede te werken in jouw school, in jouw klas. Het pakket kan je gratis downloaden op: www.cego.be/inform of uitlenen bij het CLB (handleiding 01.02.03/222, materiaal 3de kleuterklas en 1ste graad BaO 01.02.03/101, materiaal 2 de graad en 3de graad BaO 01.02.03/102).



In het pakket vind je materiaal voor de derde kleuterklas en alle leerjaren van de lagere school: - Verhalen en liedjes over Lopke, met herkenbare situaties voor alle leerlingen. - Activiteiten bij de verhalen. - Methodieken voor een positief klasklimaat: energizers, ervaringsoefeningen, kringgesprekken, groepsopdrachten. Drie jaar geleden ging Lopke op reis door Limburg. Samen met Lopke ontdekten meer dan 100 leerkrachten, CLB-medewerkers en schoolopbouwwerkers hoe ze rond kansarmoede en diversiteit in de klas aan de slag konden. Onder andere onze coördinerend zorgcoördinator Ilse Pipeleers heeft deze studiedag in organisatie van Steunpunt Onderwijs Limburg toen gevolgd. In het najaar van 2012 trok Lopke terug op reis samen met Joost Maes van CEGO. Als leerkracht lager onderwijs maakte hij in zijn dagdagelijkse klaspraktijk al vlug de vertaling van “kansen voor kinderen” naar “inzetten op talentontwikkeling”. In basisschool van het GO! Op het Boseind in Maasmechelen kwam hij het team met al zijn enthousiasme onderdompelen in deze materie. Deze studiedag is een echte aanrader! Bronnen: www.klasse.be en www.cego.be . Noteer alvast in je agenda: Werelddag van verzet tegen armoede op 17 oktober 2014 waar in heel wat gemeenten vanuit het LOP acties ondernomen worden om (kans)armoede in de kijker te plaatsen. Maasmechelen is dit jaar trouwens gastgemeente!

2.4.1. Materialen orthotheek kansarmoede. IDnummer

Auteur

01.02.03/101 ECEGO

Titel

Soort

Lopke: handleiding. Bundel

Lopke: 3de kleuterklas en 1ste gr BaO. 01.02.03/222 ECEGO Lopke: 2de en 3de gr BaO. 01.02.03/215 Van de Poel D. Kansrijk omgaan met kansarmen. 01.02.03/218 Schoolopbouwwerk Signaallijst stad Turnhout armoede 01.02.03/219 Omgaan met armoede. 01.02.03/102 ECEGO

Map Map

Kansarmoede, KO, BaO. Kansarmoede, KO, BaO, methodiek, klasniveau.

Map

Kansarmoede, KO, BaO, methodiek, klasniveau. Kansarmoede

Map

Kansarmoede

Map

Kansarmoede, empowerment, methodiek


Trefwoord


Terug naar inhoud

2.5. Zorgforum basisonderwijs en secundair onderwijs. 2.5.1. Zorgforum basisonderwijs: AliASS. Coördinatie Ilse Pipeleers Op maandag 18 november 2013 mochten we op ons eerste zorgforum van dit schooljaar volgende experten op vlak van ASS ontvangen: pedagogisch medewerker buitengewoon onderwijs ASS van het GO! An Saey en extra begeleiders ASS van het GO! Ann Lenaers en Carine Michiels. Carine is één van de auteurs van het boek AliASS, Algemene Leidraad In AutismeSpectrumStoornissen, uitgegeven bij uitgeverij Politeia. Zoals in het boek kwam eerst een korte theoretische achtergrond van ASS aan bod met de metafoor van de ijsberg en de triade van Lorna Wing. Wat is een autismespectrumstoornis? Een stoornis in het autismespectrum of kortweg ASS is een pervasieve ontwikkelingsstoornis. De stoornis is aangeboren, grijpt in op alle domeinen van de ontwikkeling, in alle levensfases. Het denken en handelen van de persoon met autisme wordt door de stoornis bepaald, waardoor hij een ander ontwikkelingspatroon volgt. De overheersende stoornis bestaat uit moeilijkheden bij het verwerken van cognitieve, taalkundige, motorische en sociale vaardigheden. Opdat jongeren met ASS optimaal kunnen functioneren in de huidige samenleving, is het belangrijk om ‘autisme’ van binnenuit te begrijpen, om te weten hoe deze jongeren waarnemen en denken. Met een grondige kennis als basis kan overgegaan worden tot de begeleiding, waarin aangepaste opvoeding en onderwijs de eerste invalshoek vormen. Wat is ijsbergdenken? Wanneer we werken met leerlingen met autisme kan het ijsbergdenken of de ijsbergmetafoor van McCelland ons helpen om aangrijpingspunten te vinden. Het doel van ijsbergdenken is op zoek gaan naar onderliggende oorzaken van een probleem. Leerlingen en personen met ASS hebben als hulpvraag: ‘Help mij samenhang te ontdekken in een wereld die voor mij chaotisch en onvoorspelbaar is’. Topje ijsberg = zichtbaar = zichtbare gedrag Onder waterlijn = onzichtbaar = oorzaken van het gedrag



Deze manier van kijken, namelijk met een autibril, stimuleert het werken op maat van het individu. Voor bijkomende informatie verwijzen we naar literatuur. Wat zien we? Kenmerken van ASS: de triade van Lorna Wing. Het gevolg van anders, autistisch denken zien we in het gedrag van personen met autisme. Het ‘anders’ zijn komt tot uiting op drie gebieden: we noemen dit de triade van stoornissen bij autisme. Belangrijk binnen deze triade is dat het gaat om een kwalitatief en niet om een kwantitatief tekort. Het ‘anders’ zijn bij personen met ASS zien we in beperkingen op vlak van sociale interacties, communicatie en verbeelding. Wat ‘stelt men vast’ op gebied van sociale interactie, communicatie en verbeelding? In het boekje AliASS staan zeer concrete voorbeelden. Daarnaast vind je ook zeer concrete tips onder de noemer ‘Dit werkt’. Omgaan met leerlingen met autismespectrumstoornissen (ASS) vergt heel wat van het schoolteam. Het boek AliASS biedt concrete handvatten om autisme binnen een schoolse context te hanteren. Het boek richt zich tot schoolteams, leerkrachten, begeleiders en ouders van alle onderwijsniveaus: basis- als secundair onderwijs, deeltijds kunstonderwijs, gewoon en buitengewoon onderwijs, internaten en verenigingsleven. Maar wat het boek bijzonder maakt en ook in de voorstelling op ons zorgforum duidelijk werd is de zeer concrete en praktische informatie over omgaan met ASS binnen het schools klimaat: pauzes, schooluitstappen, regels en afspraken, straffen en belonen, instructies geven, groepswerk organiseren. Bron: AliASS; De Caluwe, Meganck, Michiels & Pauwels; Politeia. AliASS is uit te lenen bij: cozoco Ilse Pipeleers of orthotheek CLB (IDnr. 02.07.02/033). AliASS kan besteld worden (19 € voor 1 ex. en 16,50 € voor 3 of meer ex.) via http://www.politeia.be/article.aspx?a_id=ALIASS704V Via deze link kan je ook de inhoudstafel en enkele voorbeeldbladzijden downloaden. Veel leesplezier!

2.5.2. Zorgforum secundair onderwijs: herstelgericht werken. Coördinatie Pieter Bevers

Herstelgericht werken. Sinds een twintigtal jaar bestaat er in de hele wereld een groeiende aandacht voor herstelgericht werken. Niet enkel in de context van justitie, maar ook in andere sectoren zoals onderwijs neemt de belangstelling toe.



Herstelgericht werken is een alternatief voor een strafgerichte aanpak, die op scholen nog steeds veelvuldig wordt toegepast. Bestraffing wordt nog heel vaak gezien als het beste antwoord op wangedrag. In de strafgerichte aanpak worden er drie vragen gesteld, nl. ‘Welke regel is overtreden?’, ‘Wie heeft dat gedaan?’ en ‘Hoe gaan we de overtreder straffen?’. Op deze manier krijgen leerlingen niet of onvoldoende de kans om na te denken over hun gedrag. Met herstelgericht werken neem je de tijd om naar dader en slachtoffer te luisteren (kunnen 2 leerlingen zijn, maar evengoed een leerling en een leerkracht). Je leert de leerlingen zelf verantwoordelijkheid op nemen voor hun daden en nadenken hoe ze het probleem kunnen oplossen. Die verantwoordelijkheid impliceert dat de leerling beseft welke schade hij heeft aangericht en dat hij de schade herstelt. Deze schade kan materieel zijn, maar belangrijker is het feit dat er relaties tussen mensen geschonden zijn (soms volstaan excuses, of nieuwe afspraken, vergoeden schade,…). Het is goed te weten dat herstelgericht werken, sanctioneren niet uitsluit, maar er wordt samen nagedacht over wat een gepaste straf is en hoe de aangerichte schade hersteld kan worden. Aan de dader van het ongewenste gedrag vraag je wat er precies gebeurde, hoe hij zich hier bij voelde, wie er benadeeld is en wat hij kan doen om het op te lossen of goed te maken. Eveneens worden er aan het slachtoffer enkele vragen gesteld, zoals. ‘Wat is er gebeurd?’, ‘Wat dacht je toen?’, ‘Wat is er voor jou nodig om het goed te maken?’ Bij herstelgericht werken zijn er vier principes belangrijk: (1) alle partijen worden betrokken in het hele proces, (2) gevoelens spelen een erg belangrijke rol in de gesprekken tussen de verschillende partijen, (3) er is een evenwicht tussen het aanbieden van structuur, zorg en ondersteuning en (4) men gebruikt de principes van ‘verbindend taalgebruik’. Verbindend taalgebruik is gebaseerd op Geweldloze Communicatie van M. Rosenberg. Deze verbindende communicatie houdt in dat we de oorzaak van onze gevoelens zien in de eigen behoeften en niet de verantwoordelijkheid bij de ander leggen. Bijv.: We gingen deze taak nu afwerken, ik zie dat je aan het praten bent en je blad nog blanco is. Ik voel me daardoor teleurgesteld. Ik wil graag dat we deze les vandaag kunnen afwerken. Ik zou je willen vragen om aan de slag te gaan.

Proactieve cirkel. De proactieve cirkel is een werkvorm die geplaatst kan worden binnen dit herstelgericht werken. Deze methodiek is erop gericht om preventief te werken en relaties te versterken. In deze cirkels krijgen alle leerlingen van de klas de mogelijkheid om hun zegje te doen over een bepaald onderwerp. Door deze methodiek geregeld toe te passen in de klas, raken leerlingen vertrouwd met



deze manier van werken, er wordt in principe ‘geoefend’ om een herstelgericht gesprek te kunnen voeren. Hier gelden ook weer enkele regels: er is slechts één persoon tegelijk aan het woord; we onderbreken de andere niet; we geven geen negatieve reacties (verbaal en non-verbaal); je hebt het recht om niet te antwoorden. Deze proactieve cirkels kunnen aan het begin (check-in cirkel) maar ook aan het einde van de les (check-out cirkel) plaatsvinden. Hierin kan bijvoorbeeld bevraagd worden hoe de volgende les voor iedereen boeiend zou kunnen zijn of wat men van de les meeneemt. Je kan ook een proactieve cirkel gebruiken om een hoofdstuk te beginnen en de voorkennis in te schatten of evengoed om te polsen waar jouw klas deze week naar uitkijkt. De bedoeling van deze proactieve cirkels is om een positief klasklimaat te creëren waarbij er wederzijds respect is en de wil om naar elkaar te luisteren. Vanuit dit positief klasklimaat is er een betere mogelijkheid om herstelgericht te werken. Denkplek. In scholen die meer aandacht geven aan herstelgericht werken, richt men vaak in de klas, op de gang of in het leerlingensecretariaat een denkplek in. De bedoeling is om een leerling even een time-out te geven wanneer hij ongewenst gedrag vertoont, maar met iets meer visie dan louter aan de deur zetten. Op die denkplek hangen 3 vragen: Wat gebeurde er? Wie heb ik gestoord? Hoe kan ik het oplossen? Als de leerkracht de mogelijkheid heeft om tijdens de les even naar de leerling te gaan, worden deze vragen besproken en enkel als hij het gevoel heeft dat de leerling echt heeft nagedacht (en er dus Een tocht van 1000 mijl moet een gemeend antwoord komt op de vragen), krijgt de beginnen met een eerste hij een 2 kans. Indien niet, kan aan de leerling stap. Lao-Tse, Chinees filosoof +/gevraagd worden een reflectiefiche in te vullen. 600 vC

De scholen die herstelgericht werken zijn er enthousiast over. Het vraagt uiteraard weer een inspanning maar het is een inspanning die, in tegenstelling tot enkel straffen, een groter effect bewerkstelligt. Voorwaarde is wel dat je instapt in een proces, gedragen vanuit het beleid, gebaseerd op een duidelijke visie. Geen enkele school/leerkracht kan dit van vandaag op morgen toepassen. Er is nood aan vorming, ondersteuning en tijd om tot een goede herstelgerichte werking te komen Meer weten over herstelgericht werken? Kijk op Smartschool-> intradesk -> zorgforum SO ->2013-2014. http://www.herstelgerichtwerkenopschool.be/ http://www.herstelrechtinhetonderwijs.nl/ Terug naar inhoud



2.6. Leerrecht: bouwen aan een motiverend afspraken- en evaluatiebeleid (SO). Joke Hendrickx De evaluaties op de vorming ‘van moetivatie tot goesting’ op 13 september 2013 waren zeer positief. 95% Van de deelnemers waren tevreden tot zeer tevreden. 50% Wilde echt aan de slag met de verworven inzichten in de eigen concrete werking. Al de scholen die aanwezig waren op de vorming 13 september konden inschrijven voor verdiepende vormingsessies om een motiverend afsprakenbeleid, evaluatiebeleid of huistaakbeleid uit te bouwen. Eind januari 2014 komt Maarten Vansteenkiste terug naar Limburg. Tijdens 2 dagen, dinsdag 28 januari en woensdag 29 januari, geeft hij vorming voor de collega’s van die secundaire scholen, die zich inschreven en voor hun CLB-medewerkers. Deze vorming gaat door in de stadscampus van de Universiteit Hasselt, Martelarenlaan 42. De eerste sessie is een herhaling van de plenaire lezing door prof. Vansteenkiste zelf op 13 september in de U-Hasselt. Gebaseerd op de Zelf-Determinatie Theorie wordt vanuit wetenschappelijk oogpunt en in interactie met de deelnemers ingegaan op de vraag omwille van welke redenen jongeren medewerking verlenen en leren dan wel verzet plegen en wordt de voedingsbodem van groei en motivatie besproken. Om deze groei te stimuleren dienen directies, leerkrachten en leerlingbegeleiders een goed gestructureerd, autonomieondersteunend en betrokken les- en schoolklimaat te creëren. Dit wordt toegelicht aan de hand van een aantal illustraties. Deze sessie gaat door op dinsdag 28 januari van 9u30 tot 12u30, en staat open voor alle geïnteresseerden van de ingeschreven secundaire scholen en het CLB. Bedoeling is om zoveel mogelijk leerkrachten en begeleiders met de motiverende inzichten te laten kennismaken. De volgende sessies zijn bedoeld voor de kernteams die binnen deze school concrete initiatieven gaan uitwerken waardoor leerlingen regelmatig en graag naar school komen en meer gedreven hun studies aanpakken. Twee thema’s zijn gekozen door de scholen: 1. ‘Het EVALUATIEBELEID: hoe de kennis en vaardigheden van de leerlingen op een motiverende wijze toetsen?’ De vorming gaat door op 28 januari van 13u30 tot 16u30. 2. ‘SANCTIONERINGSBELEID: hoe wordt het SANCTIONERINGSBELEID een positief AFSPRAKENBELEID?’ Hoe betrekken we leerlingen bij het maken van regels en afspraken? Hier zijn 2 parallelsessies gezien de grote interesse bij de scholen: op 29 januari van 9u30 tot 12u30 en van 13u30 tot 16u30. De ingeschreven scholen krijgen enkele voorbereidende taken waarmee ze meteen hun eigen concrete werking uitbouwen. Heb je nog vragen? Voor bijkomende informatie kan je terecht op het mailadres: [email protected].



Puber quote “Ik ben niet lui. Ik ben gewoon heel erg gemotiveerd om niks te doen.”

Terug naar inhoud

2.7. Vormingsaanbod Datum

Tijdstip

Locatie

Doelgroep

Inhoud

Zorgforum BaO

25/03/2014

9u-12u30

Halmstraat SGR

Zorgcoördinatoren, CLB, SESleerkrachten, directies school

uitbouw van een zorgbeleid (preventieve basiszorg of fase 0 en verhoogde zorg of fase 1) rond motorische ontwikkeling.

Zorgforum SO

22/05/2014 25/02/2014

13u-16u

Halmstraat Scholengroep 14

Leerlingenbegeleiders, CLB, directies school

27/05/2014



Datum

“Van 28/01/2014 moetivatie naar motivatie”. Prof. Vansteenkiste.

Tijdstip

Locatie

Doelgroep

Inhoud

9u3012u30

Universiteit Hasselt, Martelarenlaan 42

Leerkrachten, begeleiders, directie SO en CLB

Kennismaken met motiverende inzichten.

Enkel voor de deelnemers van de vorming op 13/09/2013. Enkel voor de deelnemers van de sessie op 13/09/2013.

Evaluatiebeleid.

13u3016u30

Vervolgsessie 29/01/2014 “Van moetivatie naar motivatie”.

9u3012u30

Universiteit Hasselt, Martelarenlaan 42

Afsprakenbeleid.

13u3016u30 Seks@school Provincie Limburg www.limburg.b e/welbevinden

2013-2014 3-daagse

Kasteel Bokrijk Educatief centrum Hasselt

Terug naar inhoud


Bao + SO: directie, leerkrachten, zorgcoördinatoren, leerlingbegeleiders , CLB

Lichaamsbeleving, seksualiteit en relaties op school.

INHOUD. icare januari Informatieve nieuwsbrief voor onderwijsprofessionals Scholengroep 14

Recommend Documents