INHOUD
Inleiding
11
Bruikbare documenten bij deze pocket
15
Deel 1 De financiering van de pensioenen van de statutaire personeelsleden van de lokale besturen 1
Huidige situatie 1. Historische context: vijf pensioenstelsels 1.1. Pool 1: het gemeenschappelijk pensioenstelsel van de plaatselijke besturen 1.2. Pool 2: het stelsel van de nieuwe bij de Rijksdienst aangeslotenen 1.3. Pool 3: het stelsel van de bij een instelling voor bedrijfspensioenvoorziening aangesloten besturen 1.4. Pool 4: het stelsel van de besturen met een eigen pensioenkas 1.5. Pool 5: het Fonds voor de pensioenen van de geïntegreerde politie 2. Evolutie van de bijdragevoeten 3. Dramatische pensioensituatie eind 2011 3.1. Pool 1 3.2. Pool 2 3.3. Reservefonds gezinsbijslag 3.4. Overzicht pensioenreserves op 1 januari 2012 3.5. Eind 2011 werd de situatie onhoudbaar
19 21 22 23 26 28 28 30 31 31 32 33 34 35
INHOUD
5
4. Oorzaken van de financieringsproblemen voor de pensioenen 4.1. Oorzaken van de hoogte van de pensioenfactuur 4.2. Allerhande herstructureringen, zoals de fusie van gemeenten, de oprichting van politiezones, de verzelfstandiging of privatisering van openbare ziekenhuizen 4.3. Oorzaak van de sterke stijging van de pensioenlasten: de vergrijzing 4.4. Te weinig statutairen? 4.4.1. Aantal contractanten neemt toe 4.4.2. Hoe kunnen we verklaren dat het aantal statutaire medewerkers verhoudingsgewijs daalt? 4.4.3. In welke mate is de verhouding statutair/ contractant relevant voor de pensioenfinanciering? 5. Prognoses 2004-2050: de Exsyspen-studie 5.1. Basisscenario 5.2. Varianten op het basisscenario 5.3. Conclusies van de Exsyspen-studie 6. Evolutie loonmassa en pensioenlast 2012-2016
2
6
De wet voor de financiering van de Lokale Ambtenarenpensioenen van 24 oktober 2011 1. Veralgemeende aansluiting bij de DIBISS 2. Fusie van alle pools 1-2-3-4-5 3. Basisbijdrage en responsabiliseringsbijdrage 3.1. Basisbijdragepercentage 3.2. Responsabiliseringsbijdrage 4. Reserves ex-pool 1 5. Wettelijk bestemde reserves 6. Niet-bestemde reserves 7. Federale sociale dotatie politiezones 8. Hulpverleningszones
INHOUD
37 37
43 45 47 47
50
56 57 58 60 64 64
69 71 74 75 75 78 81 83 83 85 86
8.1. Eenmalige federale subsidie voor het jaar 2015 86 8.2. Berekening responsabiliseringsbijdrage 87 9. Federale dotatie ziekenhuizen 89 10.Andere maatregelen voor een sluitende financiering van de ambtenarenpensioenen 90 11.Vragen van besturen naar aanleiding van de Wet van 24 oktober 2011 91 12.Kostprijs 97 12.1. Ramingen 97 12.2. Waar staan we nu (2015)? 98 13.Evaluatie van deze wet en kritische nabeschouwingen 101
Deel 2 Het aanvullend pensioen voor de contractueel aangestelde personeelsleden van lokale besturen 1
Problematiek
111
2
Sectoraal akkoord 2008-2013 en kaderpensioenreglement van 9 december 2009
117
3
Groepsverzekering 1. Aanstelling groepsverzekeraar 2. Rol DIBISS (de voormalige RSZPPO) 3. Welke besturen kunnen zich aansluiten? 3.1. Kunnen gemeentelijke vzw’s zich aansluiten? 4. Stappenplan voor het bestuur 4.1. Budgetten 4.2. Intentieverklaring 4.3. Advies OCMW, respectievelijk gemeente 4.4. Onderhandeling met vakbonden 4.5. Definitieve beslissing over pensioentoezegging op de raad en aanstelling DIBISS als opdrachtencentrale 4.6. Uitvoering
123 125 128 129 129 130 130 131 131 131 132 133
INHOUD
7
5. Aangesloten personeelsleden 133 5.1. Medewerkers met een arbeidsovereenkomst 133 5.2. Uitgesloten categorieën 134 5.3. Personeel woonzorgcentra 135 5.4. Personeel dat tijdelijk werkt via werkgelegenheidsmaatregelen (bv. sine, Activa, werkervaringsprojecten) 136 5.5. Politiepersoneel 137 5.6. Brandweerpersoneel 138 6. Ingangsdatum 138 7. Vaste werkgeversbijdrage 139 7.1. Minstens 1% op het jaarloon 139 7.2. Geleidelijke invoering 141 7.3. Afgezonderd fonds per bestuur maar collectief beheer 141 7.4. Loonbasis 142 8. Kosten 143 9. Personeelslid ontvangt lijfrente 144 9.1. Lijfrente 144 9.2. Voorbeelden 146 9.3. Begrenzing van het pensioen 148 9.4. Afhoudingen op de rente 148 9.5. Pensioenleeftijd 149 10.Overlijdensdekking 149 11.Enkele specifieke situaties 150 11.1. Als de contractant een vaste benoeming krijgt 150 11.2. Als de contractant het bestuur verlaat vóór zijn pensionering 151 11.3. Moeten hulpverleningszones een tweede pensioenpijler organiseren naar aanleiding van de overdracht van het contractueel niet-operationeel personeel van de gemeente naar de zone? 152
8
INHOUD
12.Informatieverplichtingen 12.1. Pensioenreglement 12.2. Pensioenfiche 12.3. Beheersverslag
153 153 153 154
13. Stand van zaken 1 maart 2015
154
Deel 3 Financiering mandatarispensioenen Deel 4 Eenvoudige vergelijking van het ambtenarenpensioen en het werknemerspensioen 1. Personeelscategorie, bijdrageregeling en uitbetalingsinstelling 163 2. Ruwe vergelijking van het werknemers- en het ambtenarenpensioen 167
INHOUD
9
