Inhoud
De Tegenstelling 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17.
7
De Makelaar 11 De Chauffeur 17 De Directeur 20 De column 26 Verwachting 35 De open deur 38 Wat van waarde is 40 Het eigendomsrecht 44 Kansen benutten 51 De volgende stap 58 Huis en hart 70 De inventaris 75 Dankbaarheid 79 De terugkomst 91 Een nieuwe openbaring 95 Alles valt op z’n plaats 102 Wat er daarna gebeurde 120
Lovende woorden over ‘Ruimhartig Leven’
Vrijgevigheidsfactor.indd 5
123
08-09-2005 17:09:41
Aan hen die in lichamelijke, financiële, emotionele of geestelijke nood verkeren en aan hen die deze nood proberen te lenigen.
<
Vrijgevigheidsfactor.indd 6
08-09-2005 17:09:41
De Tegenstelling
Er is een uitspraak van Jezus – van een kleine tweeduizend jaar terug – die luidt als volgt: ‘Het is zaliger te geven dan te ontvangen.’ Maar in onze tijd lijken veel mensen zich te laten leiden door een tegengesteld principe: ‘Pakken wat je pakken kunt.’ Andere veelgehoorde opmerkingen zijn: • ‘Haal alles uit het leven wat erin zit.’ • ‘Probeer altijd de beste te zijn.’ • ‘Met minder kunnen we niet toe.’ • ‘Ik heb er hard voor gewerkt. Als jij dit ook wilt, moet je je handjes laten wapperen.’ • ‘Alleen de sterksten blijven over.’ Hoe wordt er in onze tijd zaken gedaan? De winst wordt geïnvesteerd in nieuwe ontwikkelingen, om het bedrijf zo aantrekkelijk mogelijk te maken voor de naderende beursgang. In plaats van goede doelen te steunen, investeren veel mensen hun nieuw verworven rijkdommen in beleggingsfondsen om zich te verzekeren van een rustige oude dag. De kloof tussen rijk en arm lijkt steeds groter te worden. De giften aan goede doelen blijven min of meer gelijk: in de meeste industrielanden slechts een paar procent van
Vrijgevigheidsfactor.indd 7
08-09-2005 17:09:41
8
Ruimhartig leven
het Bruto Nationaal Product – ook al leven we in een nog steeds toenemende welvaart. Denk eens na over de volgende vragen: • Gaat elk kind in ons land en in de rest van de wereld naar bed met een volle maag en een liefdevolle omhelzing van iemand die om hem geeft? • Wordt alles in het werk gesteld om geneesmiddelen te vinden voor slopende ziekten? • Kan elke goede vwo-student zich een universitaire studie veroorloven? • Hebben daklozen een warme plek waar ze ’s nachts kunnen slapen? Sommige mensen beweren dat dit niet hun probleem is. Ze maken zich ervanaf met uitspraken als: • ‘Ik heb het gemaakt in het leven, maar ik heb het niet cadeau gekregen.’ • ‘Als ze de moeite namen om te gaan werken, zouden ze niet dakloos zijn.’ • ‘Als we de ene ziekte genezen, komt er wel weer een andere voor in de plaats.’ • ‘Dat is een taak voor de overheid.’ Maar zulke gemakkelijke antwoorden hebben nog nooit iets opgelost. Voor het oplossen van een probleem zijn toegewijde mensen nodig, mensen die tijd investeren en geld geven. Geven – of het nu gaat om talenten, tijd of geld – doet soms pijn. Soms kost het een offer. Iemand die geeft, moet het misschien zonder nieuwe computer stellen, of zonder een seizoenkaart voor zijn favoriete sportwedstrijden. Een
Vrijgevigheidsfactor.indd 8
08-09-2005 17:09:42
De tegenstelling
9
gezin dat geeft, moet misschien afzien van die twee extra dagen vakantie, of van grotere geluidsboxen in de nieuwe auto. Een bedrijf dat geeft, kan de vragen van aandeelhouders misschien niet op de gewenste manier beantwoorden. Een kerk of synagoge die geeft, kan misschien de nieuwe videoprojector niet kopen die ze denkt nodig te hebben, of een andere kostbare verbetering van haar onderkomen. De keerzijde van de medaille is dat geven een enorme beloning oplevert. Deze beloning kan tot uiting komen op allerlei verschillende terreinen – emotioneel, relationeel, financieel, ja zelfs geestelijk. Het is ons een voorrecht om u te laten kennismaken met de wonderlijke aard van deze beloningen. We nodigen u uit met ons mee te gaan op reis en te ontdekken hoeveel vreugde het schenkt als we geven – en hoeveel invloed ‘ruimhartigheid’ op uw leven kan hebben! KEN BLANCHARD EN S. TRUETT CATHY
Vrijgevigheidsfactor.indd 9
08-09-2005 17:09:42
Vrijgevigheidsfactor.indd 10
08-09-2005 17:09:42
1 De Makelaar
Wat is het toch heerlijk om geld te hebben, zei de Makelaar tegen zichzelf, toen hij op een winderige morgen in oktober de voordeur van zijn indrukwekkende woning op Long Island uitstapte. En wat is het heerlijk dat ik het allemaal zelf heb verdiend! De jonge, slanke, atletisch gebouwde man was blij dat zijn limousine vlakbij de ingang stond. Hij zette de kraag van zijn jas op en liep snel langs de Chauffeur, die het portier voor hem openhield. ‘Pak de drie tassen even die om het hoekje bij de deur staan, wil je?’ vroeg de Makelaar, op een manier die aangaf dat hij ervan uitging dat zijn verzoek zonder tegenspreken zou worden ingewilligd. Hij droeg tegenwoordig zelden iets zelf – zijn computertas misschien, maar dan had je het wel gehad. Hij schoof op de achterbank en de Chauffeur deed het portier zachtjes maar stevig achter hem dicht. Een paar seconden later zette de Chauffeur de tassen in de kofferbak, waarna hij achter het stuur ging zitten. ‘Zou je de verwarming wat hoger kunnen zetten?’ ‘Ja, meneer,’ gehoorzaamde de Chauffeur. De Makelaar pakte zijn favoriete financiële dagblad. De editie van die dag lag op de zitplaats naast hem – wat hij als iets vanzelfsprekends was gaan beschouwen. Hij zocht
Vrijgevigheidsfactor.indd 11
08-09-2005 17:09:42
12
Ruimhartig leven
snel bladzijde drie op, om zijn favoriete tweewekelijkse column te lezen: ‘De Persoonlijke Kant’. Deze column werd geschreven door een innemende verslaggeefster, die onderwerpen behandelde als gezondheid en welzijn, persoonlijke groei, eetgewoonten en lichaamsbeweging. De Makelaar voelde zich tijdens het lezen al een beetje gezonder worden. Het onderwerp van de column was: ‘Uw stofwisseling veranderen met een koolhydraat-arm dieet.’ De Makelaar had zich niet altijd zo druk gemaakt om zijn persoonlijke gezondheid en welzijn. Als erfgenaam van een rijke familie – hoewel hij nog niet geërfd had – kende hij het voorrecht om te kunnen genieten van alle voordelen die het leven bood. Hij had gestudeerd aan een gerenommeerde economische faculteit, maar dat hij zijn diploma had gehaald, was waarschijnlijk meer te danken aan de financiële steun van zijn vader dan aan zijn eigen intelligentie. Het betekende niet dat hij in zijn studententijd nooit hard had gewerkt. Tussen allerlei bierfeesten door studeerde hij. Tussen drugsfeesten en skireisjes door studeerde hij hard. Na de zwelgpartijen met vlotte jonge vrienden, die niet zoveel nadachten over hun toekomst, studeerde hij hard. Hij studeerde net hard genoeg om zijn diploma te behalen, al was het met middelmatige cijfers. Zijn vader – die hoopte naam te maken in de financiële wereld – nodigde de jonge, pas afgestudeerde Makelaar uit om in het familiebedrijf te komen werken. Als ik pech heb, dacht de Makelaar destijds, zal ik een beetje moeten werken. Als ik geluk heb, hoef ik helemaal niets te doen. De vader van de Makelaar deed zijn best om zijn zoon
Vrijgevigheidsfactor.indd 12
08-09-2005 17:09:42
1. De Makelaar
13
het ouderwetse arbeidsethos bij te brengen. Er was dan ook geen sprake van een snelle carrière. Hij werd niet onmiddellijk gebombardeerd tot compagnon. Hij kreeg niet telkens een salarisverhoging of bonus. Er was geen sprake van extraatjes of speciale voordelen. De Makelaar maakte zijn ongenoegen al snel kenbaar. Hij probeerde er met zijn vader over te praten, maar de ‘ouwe heer’ luisterde niet naar zijn pleidooien. Toen, als bij toverslag, verscheen er een verbijsterende kans aan de horizon van de jonge Makelaar: het Internet! De Makelaar besloot een eigen bedrijf op te zetten: een online-makelaarskantoor. Hij zou effecten gaan verhandelen via de steeds snellere modems en DSL*-lijnen, waarmee je binnen de kortste keren contact kon maken met iedere computer in Amerika (en het buitenland). Hij begon een nieuw bedrijf en liet zijn comfortabele positie in het succesvolle bedrijf van zijn vader achter zich. Het eerste jaar viel hem niet gemakkelijk. Hij woonde in Brooklyn, in een koude flat met verveloze muren, een paar straten verwijderd van de Verrazano Narrows Bridge. Hij reisde met de trein naar Manhattan en zat naast secretaresses op gymschoenen, bendeleden met tatoeages en zakenmensen in nette pakken. Zijn kantoor lag een heel eind uit de buurt van Wall Street, aan de oostelijke rand van het centrum. Het leek absoluut niet op het prestigieuze kantoor van zijn vader, met het panoramische uitzicht over de haven, waarbij zelfs iets van het Vrijheidsbeeld te zien was. Nee, de Makelaar * DSL: Digital Subscriber Line (een variant is: Asymetric Digital Subscriber Line – ADSL)
Vrijgevigheidsfactor.indd 13
08-09-2005 17:09:42
14
Ruimhartig leven
had uitzicht op een gammele brandtrap van het vervallen bakstenen gebouw dat vlak voor zijn raam was gebouwd. In het begin had hij het niet erg druk met zijn bedrijf. Er kwamen maar weinig mensen op zijn website terecht. Misschien heb ik wel een enorme fout gemaakt, dacht de Makelaar. Ik had waarschijnlijk beter kunnen blijven hangen in de firma van mijn vader, om daar carrière te maken. Maar er gebeurde iets waardoor alles veranderde. De Makelaar zag op een dag een economisch programma op de televisie, waarin de oprichter van een concurrerend online-makelaarskantoor vertelde wat het geheim van zijn succes was. Het waren zulke eenvoudige, verstandige dingen, die zo gemakkelijk konden worden doorgevoerd, dat de Makelaar de ideeën onmiddellijk overnam. Binnen vierentwintig uur nadat hij met de uitvoering van een eenvoudig marketingplan was begonnen, nam de drukte op de website van de Makelaar explosief toe. Een paar dagen later adverteerde hij in The New York Times en The Wall Street Journal, omdat hij personeel nodig had. Twee weken later kwam hij tot de conclusie dat het plaatsen van advertenties en het screenen van sollicitanten veel tijd kostte en weinig opleverde. Dus schakelde hij een uitzendbureau in dat gespecialiseerd was op het gebied van high tech en high finance. Vervolgens zette hij een heel grote stap. Door de fusie van twee bedrijven kwam er een grote ruimte vrij in een prestigieus kantoor aan Wall Street. Hij wist die ruimte te bemachtigen en kreeg zelfs een optie op een aangrenzend kantoor. Hij had het gemaakt. Helemaal zelf, zonder zijn vader, zijn vaders bedrijf of de ouderwetse ideeën van zijn vader.
Vrijgevigheidsfactor.indd 14
08-09-2005 17:09:42
1. De Makelaar
15
‘Die internet-rage duurt nog geen jaar,’ had zijn vader hem gewaarschuwd. Papa had het mis. De gedachten van de Makelaar werden onderbroken door het geluid van het opengaande raam tussen hem en de Chauffeur. ‘Zal ik de tassen naar uw flat brengen, of moet u er nog iets uit pakken?’ vroeg de Chauffeur. ‘Ze kunnen allemaal naar de flat worden gebracht,’ antwoordde de Makelaar. ‘Prima, meneer. En hebt u me voor vrijdag nog nodig?’ ‘Nee… oh, wacht. Ik heb een dinerafspraak voor donderdagavond.’ ‘Gaan we juffrouw Stephanie ook ophalen?’ ‘Natuurlijk. Ik ga dineren met Stephanie. Dacht je soms dat ik uitging met de zwerfster die altijd voor mijn kantoor rondhangt?’ ‘Nee, meneer. Het spijt me, meneer.’ De Makelaar drukte op een knop en sloot het tussenraam. Als er twee dingen waren die bovenaan stonden op zijn lijstje met ‘dingen-die-ik-kan-missen-als-kiespijn’, waren het wel die slonzige zwerfster en nieuwsgierige chauffeurs. Mensen in een dienstbare positie moesten volgens de Makelaar niet meer willen weten dan de werkgever nodig achtte. Toch was de Chauffeur al bij hem in dienst sinds zijn bedrijf was gaan groeien, en de man was redelijk te verdragen. Goede chauffeurs waren niet dik gezaaid – zeker niet als ze bereid moesten zijn om gebroken diensten te draaien en op lastige tijden te werken. Ik betaal hem goed genoeg, suste de Makelaar zichzelf, terwijl de limousine tot stilstand kwam voor de indruk-
Vrijgevigheidsfactor.indd 15
08-09-2005 17:09:43
16
Ruimhartig leven
wekkende wolkenkrabber waarin hij zijn kantoor had. Het uitzicht was zo mooi, dat zijn vaders kantoor erbij in het niet viel. En ja hoor, de zwerfster was er ook, omringd door andere daklozen die, zoals ze blijkbaar gewend waren, even een praatje met haar maakten en daarna weer doorliepen. Ik wou dat de politie van New York hier eens wat aan deed, dacht de Makelaar. ‘Ik zie je donderdagavond om zes uur bij de flat,’ zei de Makelaar tegen de Chauffeur. ‘We gaan dineren bij een Frans restaurant aan de East 55. Het heet La…, of zo.’ ‘Prima, meneer.’ De Chauffeur stapte uit terwijl het andere verkeer voorbij raasde en haastte zich om de achterkant van de limousine heen om het portier voor zijn werkgever open te houden. Net voordat de Makelaar door de glimmend koperen draaideur het met marmer beklede atrium van zijn kantoorgebouw betrad, keek hij omhoog langs het imposante bouwwerk dat tot in de hemel leek te reiken, en er schoot een verontrustende gedachte door zijn hoofd: Waarom voel ik me soms zo verschrikkelijk onbelangrijk?
Vrijgevigheidsfactor.indd 16
08-09-2005 17:09:43
2 De Chauffeur
Als de Makelaar zijn heden of verleden had kunnen bepalen, zou hij zeker niet het leven van zijn chauffeur hebben gekozen. Maar de Chauffeur had nooit het gevoel gehad dat hij achtergesteld werd, hoewel hij zulke gedachten gemakkelijker zou kunnen rechtvaardigen dan de meeste andere mensen. Hij was geboren uit arme ouders in een van de meest verarmde wijken van ‘Amerika’s Grote Smeltkroes’. Toen de Chauffeur nog maar twaalf jaar was, werd zijn vader vermoord bij een uit de hand gelopen drugsdeal. Toch kon dat hem niet zoveel schelen. Zijn vader was zelf verslaafd en sloeg zijn moeder zo nu en dan bijna bewusteloos, zonder dat daar enige aanleiding voor was. Het was maar goed dat hij dood was en nooit meer terugkwam. De Chauffeur overleefde zijn jeugd door een vechtersbaas te worden. Hij was gemener, taaier en koelbloediger dan zijn leeftijdgenoten. Dat moest hij ook wel. Door zijn spraakgebrek was hij een gemakkelijk mikpunt van spot. Maar op de dag dat hij een politieagent bewerkte met zijn ijzeren vuisten – waardoor de man in het ziekenhuis terechtkwam en zijn carrière moest beëindigen – was het afgelopen met de bespottingen.
Vrijgevigheidsfactor.indd 17
08-09-2005 17:09:43
18
Ruimhartig leven
Hij werd voor deze misstap naar een jeugdgevangenis gestuurd, waar hij zes lange, eenzame jaren doorbracht. In die tijd kwam er een mentor in zijn leven, of liever: een mentrix. Het was een lerares die ’s avonds en in het weekend vrijwillig kwam lesgeven aan de jonge mannen in de gevangenis. Ze leerde hun lezen en rekenen, maakte hen vertrouwd met de wonderen van de wetenschap en bracht hun zelfs persoonlijke verzorging bij. Maar ze werkte vooral aan hun eigenwaarde. ‘W… wwat… k… kk… kom… je… hhh… hier eigenlijk doen?’ had hij haar in het begin gevraagd. Maar toen ze zijn hart beroerde met haar luisterende oren, haar betraande ogen en haar zachte woorden van bemoediging, drong het plotseling tot hem door: Dit kan niet anders dan echte liefde zijn. Dat had hij goed gezien, ook al had hij van deze liefde bij zijn moeder weinig gemerkt. De Lerares voelde zich tot de jongeman aangetrokken. Hij kan het nog ver schoppen, dacht ze. Ze nam extra tijd voor hem. Ze bracht hem het soort zelfvertrouwen bij dat niet ten koste gaat van anderen. Ze overtuigde hem ervan dat hij, op de dag dat hij zou worden vrijgelaten, niet terug hoefde te gaan naar zijn oude leven. Ze had gelijk. In tegenstelling tot heel veel andere exgevangenen, die na hun vrijlating snel in hun oude patroon terugvallen, heeft de Chauffeur nooit meer een misdaad gepleegd – of een straf moeten uitzitten in de gevangenis. Tegenwoordig kent iedereen de Chauffeur als een vriendelijke, zorgzame man. Hij heeft een liefhebbende vrouw en vijf prachtige kinderen. Zijn oudste – zijn enige doch-
Vrijgevigheidsfactor.indd 18
08-09-2005 17:09:43
2. De Chauffeur
19
ter – is heel intelligent en zou naar de universiteit kunnen gaan, als hun financiën het toelieten. Maar ze konden het absoluut niet betalen, zelfs niet met de beurzen die ze kon krijgen na haar laatste jaar van het vwo. Ze werkt nu als schoonmaakster bij mensen die wel een zoon of dochter op de universiteit hebben – zwaar werk. De Chauffeur is actief in zijn wijk en zijn kerk. Hij loopt wacht in de buurt en zingt in het koor. In de spaarzame vrije tijd die hij overhoudt, helpt hij ex-gevangenen om hun leven weer op te pakken. Dat is zijn manier om de Lerares te eren die hem indertijd te hulp was gekomen. Hij zou wel meer willen doen, maar hij werkt in de nachtploeg van een schoonmaakbedrijf om zijn dagen en avonden vrij te houden voor de Makelaar. Er zijn perioden dat hij nauwelijks genoeg slaap krijgt om op de been te blijven. De Makelaar heeft soms feestjes tot diep in de nacht, waardoor de Chauffeur niet op tijd is om aan zijn schoonmaakwerk te beginnen. Bij die gelegenheden schiet zijn dochter hem altijd op het laatste moment te hulp door het schoonmaakwerk van haar vader over te nemen. De Chauffeur wordt heel hoog aangeslagen door alle mensen die hem kennen. Ze verbazen zich erover dat ze nog nooit een negatief woord over zijn lippen hebben horen komen. Ze vragen zich af hoe een man met zo weinig geld – een man voor wie elke dag van het leven een strijd is – een oprechte glimlach en een warm woord kan opbrengen voor iedereen die hij ontmoet. Maar de Chauffeur vindt dat zelf helemaal niet verwonderlijk. Het verbaast hem juist hoe mensen op een andere manier kunnen leven.
Vrijgevigheidsfactor.indd 19
08-09-2005 17:09:43
