Inhoud - Colofon
Inhoud Budgetmonitoring en de begroting van de Burgerperspectievennota Voorwoord van Mellouki Cadat 3 1. Doel van het experiment 4 2. De Burgerpespectievennota 5 3. Inhoud van het experiment 6 4. De training 7 5. De begroting maken, in 6 stappen 8 6. Het resultaat 9 Slotwoord: van Firoez Azarhoosh 12 Het Centrum voor budgetmonitoring en burgerparticipatie zet budgetmonitoring in als een instrument om de burger toegang te geven tot financiële informatie om maatschappelijke participatie in de beleidsvorming te bevorderen en om de besteding van de vastgestelde begrotingen van de verschillende overheidsorganisaties te controleren en desgewenst te beïnvloeden. Het Centrum heeft in 2012 budgetmonitoring uitgevoerd in de Indische Buurt. In dit experiment is een routekaart ontwikkeld, waarna bewoners zijn getraind en budgetmonitoring voor de allereerste keer in Nederland is uitgevoerd. De ervaringen en resultaten van het experiment zijn opgetekend in de brochure ‘Routekaart voor budgetmonitoring, het Nederlandse experiment.’ In 2014 is het tweede experiment uitgevoerd. Het is een co-productie van het centrum, de communities uit de Indische Buurt en Stadsdeel Oost. Het experiment bestaat uit drie delen: een training voor leden van de communities, het maken van de begroting voor de burgerperspectievennota en het testen van de buurtbegroting van Stadsdeel Oost. De brochure bestaat uit twee delen. In dit deel kunt u lezen hoe de begroting door de leden van de communities is gemaakt en wat de resulaten zijn. Ook wordt de training over budgetmonitoring beschreven. In het andere deel staat informatie over de buurtbegroting.
2
Budget Monitoring
Colofon Deze brochure is een uitgave van: Stichting Centrum voor budgetmonitoring, en burgerparticipatie.
Centrum voor budgetmonitoring en burgerparticipatie Weesperzijde 69 1091 EH Amsterdam Nederland E-mail:
[email protected] www.budgetmonitoring.nl tel. 003120 8852852 Aan de totstandkoming van deze brochure hebben meegewerkt: Marjan Delzenne (Centrum) KapaCity (design) KapaCity (foto’s) Herbert Koobs (foto Javaplein) Robert-Jan Stokman (foto Mellouki Cadat) Ellen Delzenne (infographics) Merijn Bram Rutgers (cartoons) Ilan Stoelinga (Stadsdeel Oost) Renee Witteveen (Stadsdeel Oost) Firoez Azarhoosh (Meevaart Ontwikkel Groep) Mellouki Cadat (Makassarplein Community) Nienke Offermans (Stadsdeel Oost) Aram Rijerkerk (Stadsdeel Oost) Rob van Veelen (Stadsdeel Oost) Joke Plomp (redactie) Met dank aan alle leden van de communities en andere buurtgroepen en de deelnemers aan het experiment. Amsterdam, april 2014
Budgetmonitoring en buurtbegroting, vliegwiel voor burgerparticipatie
V
oorwoord Budgetmonitoring en buurtbegroting, vliegwiel voor burgerparticipatie Voor u ligt de weergave van een intensief budgetmonitoring- en buurtbegrotingsexperiment in de Indische Buurt. Van december 2013 tot en met februari 2014 nam ik daaraan deel samen met een groep Indische Buurt-medebewoners. De uitkomst van dit project is in het voorjaar aan raad en buurt gepresenteerd. Het Centrum voor budgetmonitoring en burgerparticipatie verzorgde de begeleiding. Ambtenaren uit Stadsdeel Oost gaven actieve ondersteuning. De Burgerperspectievennota 2014-2015, geschreven door de buurtbewoners zelf, was uitgangspunt. Op basis hiervan hebben wij alternatieve begrotingsvoorstellen gemaakt waarvan er één centraal staat: de herverdeling van 25% van het stadsdeelbudget voor het sociaal domein in de Indische Buurt. Deze herverdeling moet ten voordeel gaan van kwetsbare groepen: meer geld naar o.a. minimajongeren en alleenstaande vrouwen. Met als inzet: meer werk, betere zorg en efficiëntie. Budgetmonitoring in de Indische Buurt begint in 2011 van onderop. Door internationale uitwisseling leren wij van de ervaring van burgers in Brazilië. Samenwerkingspartner Iara Pietricovsky de Oliveira van het NGO INESC: “Exchanging between communities is to be together strengthening souls to be a better world: human rights, transparant budget”. Anno 2014 heeft de Indische Buurt het allereerste Nederlandse experiment met gebiedsgericht burgerscontrole op overheidsgeld achter de rug. De learned lessons zijn in een methodische routekaart vastgelegd. Tientallen burgers zijn getraind. De laatste drie jaar analyseerden wij de beschikbare financiële buurtgegevens; vroegen wij het stadsdeel om haar data toegankelijker te maken op buurtniveau vanuit het oogpunt van transparantie; deden wij activerend wijkonderzoek onder bewoners; stelden wij op basis daarvan prioriteiten. Dit leverde vier kernthema’s werk, zorg, samenleving en ruimte. Thema’ s die wij vervolgens vertaalden in een eerste Burgerperspectievennota voor 2013. Aanvankelijk aarzelend maakt het bestuur van Stadsdeel Oost een keuze voor open data en buurtbetrokkenheid. Wijkgegevens worden toegankelijk gemaakt middels infographics en online mappen. Ambtenaren voeren samen met bewoners activerend wijkonderzoek uit. In directe samenwerking met -voormalig- wethouder Jeroen van Spijk en zijn ambtenaren worden plannen bedacht en uitgevoerd. Vanaf dat moment komen twee lijnen bijeen: aan de kant van de overheid de lijn van buurtbegroting (gebiedsgericht en transparant) en aan de kant van de civil society de lijn van de budgetmonitoring (controle en dialoog). Goed voorbeeld doet goed volgen. Buurtbegrotingen, het beschikbaar stellen van gemeentelijke data en het online zetten van het huishoudboekje van Amsterdam staan in de hervormingsagenda van de Amsterdamse politieke coalitiepartners 2014-2018. Het Ministerie van Binnenlandse Zaken ondersteunt een landelijk project om budgetmonitoring uit te rollen over Nederland. Voorbij het experiment lijkt Budgetmonitoring in de Indische Buurt een geweldig vliegwiel te zijn voor buurtbegroting en burgerparticipatie in heel Nederland.
Mellouki Cadat Communityleader
Budget Monitoring
3
Budgetmonitoring en buurtbegroting, vliegwiel voor burgerparticipatie
1
DOEL VAN HET EXPERIMENT
De Indische Buurt Communities (IBC) hebben een projectplan gemaakt. Daarin staat dat een groep van minimaal 15 bewoners zich zal verdiepen in budgetmonitoring van de begroting van Stadsdeel Oost. Met als doel om zelf een begroting te maken bij de Burgerperspectievennota voor de Indische Buurt. De thema’s die volgens de bewoners prioriteit hebben en in de begroting moeten worden opgenomen zijn: werk, samenleving, zorg en ruimte. De periode waarin het experiment zal plaatsvinden is december 2013 tot maart 2014. Bij elkaar zo’n tien tot twaalf sessies. Er wordt onder hoge druk gewerkt, want er zijn krap 2,5 maand beschikbaar om zelf een begroting te maken. IBC heeft met het Stadsdeel afgesproken dat deze de werksessies ondersteunt door informatie te leveren en voorlichting te geven. Ook zullen de afdelingen binnen het Stadsdeel worden geïnformeerd en zo nodig betrokken bij de pilot.
4
Budget Monitoring
Het Centrum voor budgetmonitoring zal de sessies organiseren. Einddoel is een presentatie van de begroting tijdens een conferentie in de Indische Buurt. Deze conferentie vindt plaats voor de gemeenteraadsverkiezingen van 19 maart 2014. In dit project wordt, nadat de fijne kneepjes van budgetmonitoring in een training aan de orde komen, de nadruk gelegd op het zelf maken van een begroting voor de Burgerperspectievennota door bewoners
uit de Indische Buurt. Daartoe zullen de uitgaven van het stadsdeel bestudeerd en gemonitord worden. IBC stelt een groep samen die aan het experiment mee gaat doen. Zij zullen de begroting voorbereiden, alsmede voorstellen doen ter besteding van financiële middelen. Het is in Nederland niet eerder voorgekomen dat een groep bewoners zelf aan de slag gaat met de begroting voor hun buurt.
Budgetmonitoring en buurtbegroting, vliegwiel voor burgerparticipatie
2
DE BURGERPERSPECTIEVENNOTA
Tijdens de week van de Indische Buurt en een buurtbijeenkomst in de Meevaart is in 2013 door communities en Stadsdeel de agenda voor de buurt opgehaald. Met behulp van deze informatie zijn de opgaven voor de buurt, de prioriteiten en kansen die daaruit voortkomen als ook de rol van de bewonersinitiatieven en bewonersbedrijven op een rij gezet. En op basis van deze informatie hebben de communities de Burgerperspectievennota gemaakt waarin een visie op de buurt wordt geformuleerd. Ook geven de communities aan op welke wijze zij een rol kunnen spelen bij de realisatie van de plannen. De communities gaan uit van de volgende punten: • Iedere bewoner moet in staat zijn voor zichzelf, zijn leefomgeving en zijn medebewoners ambities te formulieren die gericht zijn op het verbeteren van de wijk en de situatie van individuen. • Iedere bewoner heeft het recht om samen met anderen netwerken en communities te vormen, gericht op het bereiken van deze ambities. • Iedereen mag de faciliteiten, potenties en kansen van de buurt benutten om te participeren in arbeid, ondernemerschap, vrijwilligerswerk om zijn individuele situatie en die van de omgeving te verbeteren. • Bewoners die door problemen en beperkingen niet in staat zijn om zelfstandig hun potentie te benutten moeten optimaal en gericht ondersteund en gesteund te worden.
Het gaat bij de opgaven voor de buurt om vraagstukken op het gebied van ruimte, zorg, samenleving en werk. Bij de uitwerking staan consequent de inbreng en de inzet van bewoners centraal. Omdat de bewoners het voornaamste (sociaal) kapitaal zijn.
De communities willen onder eigen regie aan het werk, met als inzet versterking van hun bereik, resulterend in een breed gedragen wijkagenda waarbij vooral de potentie uit de wijk benut wordt.
Ruimte: er zijn veel groepen op zoek naar ruimte voor activiteiten. Het gaat om activiteiten die betekenis hebben voor de buurt en die personen en initiatieven vooruit kunnen helpen bij het realiseren van hun ambitie. Tegelijkertijd staat er in de buurt veel ruimte leeg. De communities bieden dan ook aan om het leegstandsbeheer uit te laten voeren door de bewoners. Samenleving: door de open structuur van de communities kan het sociaal kapitaal gebundeld worden. Naast het bevorderen van sociale cohesie, acceptatie en waardering van diversiteit gaat het ook om het tegengaan van verloedering en het bevorderen van de veiligheid in de wijk.
Budget Monitoring
5
Budgetmonitoring en buurtbegroting, vliegwiel voor burgerparticipatie Zorg: de lokale overheid krijgt er steeds meer taken en verantwoordelijkheden bij. Dit gaat gepaard met bezuinigingen. Het antwoord hierop is het verwijzen naar burgerkracht, aanspreken op eigen verantwoordelijkheid en het stimuleren van zelfredzaamheid. Maar, dit is alleen mogelijk als de verhoudingen tussen hulp- en dienstverlening verricht door zelforganisaties en bewonersinitiatieven en professionele instellingen drastisch veranderen. Formele en informele hulp en zorg moeten goed aansluiten.
Werk: De Indische Buurt kent relatief veel bewoners zonder werk. Veel van hen willen hun diensten en deskundigheid inzetten om economisch zelfredzaam te worden. De vrije markt van ondernemerschap biedt hen meer kansen dan loondienst. De Indische Buurt kan alleen een vitale wijk zijn als er sprake is van een sterke lokale economie. Dit legitimeert het opzetten van bewonersbedrijven. In de gesprekken over het werk gaat het steeds om het realiseren van stages en opleidingen, toeleiding naar werk, het
bevorderen van ondernemerschap en een ondernemersklimaat. In de Burgerperspectievennota worden de perspectieven voor 2014 geschetst. De communities stellen dat ‘een verschuiving van (project) subsidies, naar investering in dynamiek die tot gewenste resultaten zal leiden’ nodig is om de aanpak te laten slagen. De communities hebben in de vorm van een Indische Buurt Bod de eerste stap gezet om tot een uitvoeringsplan voor de Indische Buurt te komen.
Dit zijn belangrijke punten in het Indische Buurt Bod 1. Met minder geld meer efficiëncy en effectiviteit uit het maatschappelijk vastgoed creëren; 2. Met dezelfde middelen veel meer kwetsbare bewoners bereiken en ondersteunen; 3. Met een ombuiging van middelen veel meer banen en ondernemerschap creëren waarbij het aantal mensen dat participeert aantoonbaar toeneemt; 4. Het aantal betrokken burgers neemt toe en het budget dat we vanuit andere bronnen dan het stadsdeel bij elkaar brengen levert substantieel een positieve bijdrage aan onze buurt.
3
INHOUD VAN HET EXPERIMENT
Wethouder Jeroen van Spijk heeft op 6 december 2013 het startsein gegeven voor het experiment budgetmonitoring en buurtbegroting. Het experiment bestaat uit de volgende onderdelen: - Training budgetmonitoring - Analyse en testen van de Buurtbegroting aan de hand van opgaven, activiteiten en inzet van middelen - Begroting maken van de burgerperspectievennota inclusief het toekennen van posten aan de programmabegroting In totaal zijn er, inclusief de startbijeenkomst op 6 december en een voorbereidingsbijeenkomst voor de conferentie, twaalf bijeenkomsten geweest. In de eerste helft lag het accent op de training, daarna is getest en de begroting gemaakt.
6
Budget Monitoring
Budgetmonitoring en buurtbegroting, vliegwiel voor burgerparticipatie
4
DE TRAINING De agenda van de training: • De oorsprong en de kracht van budgetmonitoring • Budgetcyclus van de overheid • Bestuurlijk stelsel en beleidsplannen van de stad • Programmabegroting 2014, jaarrekeningen uit voorgaande jaren • Buurtbegroting 2014 • Beïnvloedingsmethodes • Uitleg over de Burgerperspectievennota • Open data en transparantie • Partijprogramma’s
Het Centrum voor budgetmonitoring en burgerparticipatie heeft de training verzorgd, in nauwe samenwerking met medewerkers van het Stadsdeel. Er is veel gebruik gemaakt van bestaande documenten, zoals de jaarrekeningen of de beleidsdocumenten over het bestuurlijk stelsel. De meeste van deze documenten zijn enorm groot. Om te voorkomen dat de deelnemers honderden bladzijden moeten lezen, zijn uittreksels gemaakt. Soms zijn infograhics gemaakt, om een en ander nader te verduidelijken. Rechts een voorbeeld van de budgetcyclus.
De agenda is al werkende weg van nieuwe onderwerpen voorzien. Zo hebben twee medewerkers van de woningcorporaties De Allinatie en Eigen Haard op een vrijdagmiddagsessie aan de deelnemers uitgelegd op welke wijze de budgetcyclus van de corporaties is vormgegeven. Voorts heeft Mellouki Cadat de plannen rond de buurtwet toegelicht. Tijdens de training is veel aandacht besteed aan de wijzigingen in het Amsterdamse bestuurlijke stelsel. De transitie van de stadsdelen was en is in volle gang. De stukken die tijdens de trai-
ning zijn behandeld, moesten dan ook regelmatig aangepast worden op de laatste ontwikkelingen in de stad. De ontwerper van de buurtbegroting, Ilan Stoelinga heeft tijdens de training uitgelegd hoe de buurtbegroting werkt. De buurtbegroting is opgebouwd uit programma’s die per buurt
zijn uitgewerkt. Dus voor de Indische Buurt is te zien welke activiteiten er plaats vinden en hoeveel ze kosten. De website van de buurtbegroting is nog in ontwikkeling, dus er komen steeds weer nieuwe activiteiten bij. In het andere deel van deze brochure wordt uitgebreid ingegaan op de buurtbegroting. Ook is in dit deel beschreven wat de resultaten van het testen van de buurtbegroting zijn. In het hierna volgende hoofdstuk 4 wordt het zelf maken van de begroting beschreven.
Budget Monitoring
7
Budgetmonitoring en buurtbegroting, vliegwiel voor burgerparticipatie
5
DE BEGROTING MAKEN, IN 6 STAPPEN
De begroting van de Burgerperspectievennota is in een zestal stappen gemaakt. Na de training is onderzoek gedaan naar de plannen van de communities en de bedragen die hier in omgaan. De begroting is tot stand gekomen in de vorm van een co-creatie proces.
Bij het opmaken van de begroting is gebruik gemaakt van de gegevens die vermeld staan op de website van de buurtbegroting van stadsdeel Oost en aanvullende informatie op basis van de beleidsdossiers van de gemeente Amsterdam en stadsdeel Oost. Om een vergelijking te kunnen maken zijn de cijfers van Stadsdeel Oost gebruikt die (maart 2014) vermeld staan op de website van de buurtbegroting. De buurtbegroting wijkt overigens af van de Stadsdeelbegroting zoals door het stadsdeelbestuur is vastgesteld in november 2013.
Stap 1 Burgerperspectievennota
Stap 2 Thema’s en activiteiten
In de eerste stap is de Burgerperspectievennota bestudeerd. Deze nota moet immers van een begroting worden voorzien. De Burgerperspectievennota geeft aan welke thema’s van belang zijn voor de buurt. Belangrijke uitgangspunten voor de begroting staan in het bod van de Indische Buurt Communities. Voorbeelden zijn: met dezelfde middelen meer kwetsbare bewoners bereiken, met het ombuigen van middelen veel meer banen en ondernemerschap creëren waardoor meer mensen participeren.
In de bijlage van de Burgerperspectievennota is een lijst van doelen en activiteiten opgenomen geordend naar de thema’s werk, samenleving, zorg en ruimte. Deze lijst is op sommige onderwerpen te abstract beschreven. De Indische Buurt Communities hebben dan ook op verzoek van de groep alle thema’s omgezet in concrete activiteiten. Deze lijst van activiteiten is toegelicht door de opstellers en na bespreking met de leden van de groep weer aangepast.
8
Budget Monitoring
Budgetmonitoring en buurtbegroting, vliegwiel voor burgerparticipatie
Stap 3 Zoeken in buurtbegroting In deze stap begint het monitoren van budgetten. Immers, aan de hand van de activiteitenlijst van de Burgerperspectievennota , kan in de buurtbegroting opgezocht worden welke bedragen er per activiteit omgaan. Een deel van de activiteiten is gemakkelijk te vinden, een groot deel jammer genoeg niet. Deze informatie is door de ambtenaren uitgezocht en aan de groep gegeven. De reden dat niet alles te terug te vinden is in de buurtbegroting heeft onedr meer te maken met de programma indeling. Zo is het het thema werk terug te vinden in het programma werk. Maar ook in de programma’s van zorg en welzijn, onderwijs en jeugd. Tenslotte moet vermeld worden dat de buurtbegroting nog niet helemaal gereed is. Het is ‘work in progress’.
Stap 4 Inzet bestuderen Ook in deze stap gaan we verder met het monitoren van de budgetten. De inzetrapportage is te vinden op de website van de buurtbegroting. Onder inzet wordt verstaan: alle middelen die beschikbaar zijn voor de uitvoering van de activiteiten. Het inzetrapport geeft de middelen geordend weer. Het gaat om panden, gronden, accommodaties, auto’s en geld. Het is indrukwekkend om te zien welke middelen ingezet worden. De lijst beslaat tientallen pagina’s. Het merendeel van de middelen wordt voor het gehele stadsdeel ingezet; slechts een klein deel is te traceren op de Indische Buurt. Dit gebeurt aan de hand van buurtcodes.
Stap 5 Subsidies bestuderen Stadsdeel Oost geeft subsidie aan een aantal zorg- en welzijnsinstellingen. Hier zijn relatief grote bedragen mee gemoeid. De werkzaamheden van deze organisaties staan nog niet in de buurtbegroting. De informatie is nodig om er achter te komen wat er op de thema’ s werk, samenleving en zorg in de Indische Buurt gebeurt. Aan de hand van subsidiebeschikkingen en afsprakenlijsten is nagegaan welke afspraken gemaakt zijn. Het Stadsdeel maakt over het algemeen geen specifiek op de wijk afgestemde afspraken met zorg- en welzijnsorganisaties. Meestal gaat het over de werkzaamheden in het stadsdeel. Een voorbeeld is schuldhulpverlening: het is niet te zien hoeveel geld (trajecten) in de Indische Buurt omgaat.
Stap 6 Begroting maken Door de combinatie van de buurtbegroting, inzetrapportage, subsidiebeschikkingen en de informatie van de ambtenaren is het gelukt de begroting te maken. Dit overzicht is opgenomen in een technische begroting met een opsomming van uitgaven ten behoeve van de activiteiten van de Burgerperspectievennota. De deelnemers aan het experiment hebben ombuigvoorstellen ten voordeel van kwetsbare groepen in de buurt gedaan. De communities kunnen de dialoog vervolgens in eigen kring en met het Stasdeel en de andere partners voortzetten.
De groep is onderverdeeld in vier subgroepjes. Geordend per thema. Een van de subgroepen schreef: Concrete objecten zijn makkelijk te vinden in de buurtbegroting. Programma’s en activiteiten zijn niet goed te vinden. Hoe komen we er achter wat de welzijnsorganisaties doen? Er moet meer informatie komen, want dan krijgen we een beter beeld van de uitgaven voor samenleving en zorg. Hoe brengen we een thema als werk in? Sommige acties worden al uitgevoerd, andere moeten nog worden uitgewerkt. Hoe komen we er achter wat de stand van zaken is?
Budget Monitoring
9
Budgetmonitoring en buurtbegroting, vliegwiel voor burgerparticipatie
6
HET RESULTAAT
Op 6 maart 2014 hebben enkele leden van de groep, tijdens het buurtplatform de eigen begroting voor de buurt gepresenteerd. Drie dagen later vond eenzelfde presentatie plaats, in het kader van een verkiezingsdebat.
Vier thema’s De Burgerperspectievennota bevat de thema’s werk, samenleving, zorg en ruimte. Per thema zijn activiteiten opgesomd en van een bedrag voorzien. Het overzicht van alle activiteiten is per thema opgenomen in een technische begroting. Mede door de hulp van de medewerkers van het Stadsdeel is het mogelijk geweest om alle activiteiten uit de nota te vergelijken met de uitgaven van de overheid. Naast de technische begroting is een publieksversie van de begroting gemaakt, in de vorm van de buurtbegroting. Een voorbeeld hiervan is te vinden op de volgende pagina. Ook zijn infographics ontwikkeld om de budgetten, thema’s en activiteiten inzichtelijk te maken.
Begroting per thema Het totaalbedrag van de activiteiten in de Indische Buurt is € 4.194.556. Deze begroting sluit aan op die van Stadsdeel Oost (inclusief incidentele gelden). De verdeling van het budget over de vier thema’s is als volgt:
Uit deze infographic valt op te maken dat het thema Werk voor ruim € 1.5 miljoen begroot wordt; Samenleving en Zorg zijn begroot op respectievelijk bijna € 1,2 miljoen en iets meer dan € 1 miljoen. De begroting van het thema Ruimte bedraagt € 440.000.
.
De groep heeft voorgesteld om deze beleidswijzigingen op het thema werk mogelijk te maken door een eenmalig budget voor de werkzaamheden van communities in te zetten. Met als doel de samenwerking en afstemming tussen de vele aanbieders en de match met de doelgroep te verbeteren. Tevens kan dan nagegaan worden in hoeverre de aanbieders van werkgelegenheidstrajecten voor jongeren efficiënter kunnen opereren.
10
Budget Monitoring
Voor het thema werk is een taakstelling opgenomen van 25% op het totaal budget. Zo zal niet alleen nagegaan worden in hoeverre gemeentelijke diensten taakstellingen kunnen overnemen, ook zullen de communties actiever betrokken worden bij de uitwerking en afstemming van projecten, teneinde de particpatie van buurtbewoners te vergroten. Het gaat om werk, bedrijvigheid en stages.
Voor de thema’s samenleving en zorg wordt een ombuiging van 25% van het subsidiebudget, voorgesteld. Het gaat om het ombuigen van subsidies op het gebied van zorg en samenleving in de richting van kwetsbare groepen in de Indische Buurt. Tevens wordt de betrokkenheid van de communities bepleit. Om deze ombuiging mogelijk te maken, zal de dialoog met de aanbieders van zorg en welzijn moeten plaatsvinden.
Het thema ruimte bevat activiteiten zoals postzegelparkjes en moestuinen. Het beleid is reeds ingezet om groene communities te betrekken bij de ontwikkeling en uitvoering van deze activiteiten. Een van de grote kostenposten is de ontwikkeling van twee postzegelparkjes en een Fruitpark bij een school. De kosten zijn 85.000 euro per park. Dus in totaal 255.000 euro per jaar.
Budgetmonitoring en buurtbegroting, vliegwiel voor burgerparticipatie
De begroting van de Burgerperspectievennota Het eindresultaat is overhandigd aan de Indische Buurt Communities. Zij zullen deze begroting bespreken en met de resultaten aan de slag gaan. De Burgerperspectievennota en de begroting staan inmiddels op de agenda van de partners die in maart 2014 een intentieverklaring hebben ondertekend om de komende jaren intensief te blijven samenwerken aan een sociale en fysieke verbetering van de buurt. Het is voor de Indische Buurt nieuw dat de bewoners, verenigd in de coöperatieve vereniging Indische Buurt, mee tekenen. De andere partners zijn Stadsdeel Osst, Ymere, Eigen Haard en De Alliantie. De stadsdeelbegroting voor 2014 is al vastgesteld door de stadsdeelraad. Ook heeft de raad een aantal moties en amendementen aangenomen waardoor het mogelijk is de begroting van de Burgerperspectieven uit te voeren.
Het resultaat mag er zijn Het is nog niet eerder voorgekomen dat een aantal actieve bewoners een Burgerperspectievennota maakt en die voorziet van een begroting. Met het instrument budgetmonitoring is nagegaan welke budgetten begroot zijn op de vier thema’s. En er zijn wijzigingen voorgesteld. Wijzigingen die ten goede komen aan de mensen in de buurt.
De begroting is gedetailleerd. Iedere geïnteresseerde kan zien welke activiteiten door het Stadsdeel begroot zijn. En welke wijzigingen door de groep zijn voorgesteld. Soms is sprake van nieuw budget, dat kan worden ingezet om verbeteringen en versnellingen aan te brengen. Kortom, door het opstellen van een eigen begroting kunnen bewoners invloed uitoefenen op de beslidssingen.
Reacties van de deelnemers ‘Ik was nieuwsgierig naar de begroting van het Stadsdeel. Hoe het werkt, hoe het bestuur tot beslissingen komt. Dat is belangrijk want zo weet je hoe het zit. En kun je er wat aan doen, want de sociale problemen worden steeds groter.’ ‘Het is voor mij belangrijk dat rekening met je wordt gehouden. Dat je mening wordt meegenomen in nieuw beleid en concrete projecten. Je kunt daadwerkelijk invloed uitoefenen. ‘Voor mij zijn zorg en samenleving belangrijk. Daar let ik extra op in de uitgaven van het stadsdeel.’ ‘Het buurtbudgetmonitoren geeft een belangrijke inkijk in het publieke gebeuren!’ ‘Ik vind de buurtbegroting razend interessant. Het is belangrijk dat de stadsdeelbegroting preciezer en gedetailleerder wordt, want dat komt de verantwoording van de uitgaven ten goede.’ ‘Door ons werk is gebleken dat de stadsdeelbegroting bijgestuurd kan worden. Het kan nodig zijn het beleid bij te sturen, bijvoorbeeld omdat er een economische crisis uitbreekt, met grote sociale gevolgen.’
Budget Monitoring
11
Budgetmonitoring en buurtbegroting, vliegwiel voor burgerparticipatie
S
lotwoord Bij het schrijven van dit slotwoord besef ik dat we op de vooravond staan van grote veranderingen in onze stad. D66 en GroenLinks hebben in Amsterdam al aangegeven dat transparantie van overheidsuitgaven en buurtbegroting speerpunten zullen zijn van het vernieuwingsbeleid. Recent, in maart 2014, hebben Stadsdeel Oost, de corporaties en bewoners een intentieovereenkomst getekend om samen de agenda van de vernieuwing in Indische buurt te bepalen. Nog geen maand later zijn deze partijen op uitvoerend niveau bij elkaar geweest om de agenda te benoemen. En ja hoor, buurtbegroting en budgetmonitoring zijn als onderdelen hiervan meegenomen. De ontwikkelingen gaan snel en de olievlek verspreidt zich in een razend tempo. Een reden om trots te zijn en te juichen maar ook een reden voor behoedzaamheid. In de afgelopen jaren komt de ene hype na de andere voorbij. Trustvorming, wijkondernemingen, sociale vernieuwers, bewonersgestuurde wijkontwikkeling en vele andere termen hebben in de afgelopen jaren de revue gepasseerd. Sommige zijn een zachte dood gestorven en andere zijn in de zoveelste definitiefase beland. Budgetmonitoring en buurtbegroting horen wellicht ook bij dit rijtje. Waarom zoveel hypes in zo’n korte tijd? Mijns inziens omdat we met zijn allen op zoek zijn naar nieuwe instrumenten voor vernieuwing. De zoektocht zal de komende jaren intensiever worden zonder dat er zekerheden en voorspellingen bestaan. Elke hype is echter een boodschapper van wat in de toekomst op een authentieke wijze de werkelijkheid wordt. De digitale werkelijkheid van vandaag werd 15 jaar terug nog een zeepbel genoemd. De hypes kenmerken zich door het element tijd. Als men te snel en te veel wil, dan is een ontwikkeling snel een hype. Hier vergeet men simpelweg de organiek van de ontwikkeling en de benodigde rijpingstijd. Het is aan ons om te zorgen dat budgetmonitoring geen hype-status krijgt zodat het kind straks niet met het badwater weggegooid wordt. Budgetmonitoring en buurtbegroting dienen een vast onderdeel te worden van bewonersactiviteiten en overheidscycli (beleid en financiën). Hiervoor is sociale duurzaamheid nodig. Meer mensen, meer pioneers. Zowel aan de kant van bewoners als ook binnen de overheid. Aan beide kanten is onderlinge dialoog noodzakelijk. Hoe breder de dialoog des te meer de intensiteit van lokale democratie en verdichting van het sociale weefsel. Het gaat niet alleen om inspraak maar om het mede bepalen van budgetten en het meten van effectiviteit met als resultaat een gezamenlijke zoektocht naar vernieuwing van voorzieningen en interventies. Voor de hierboven genoemde uitwerking is tijd en inzet nodig. Rustig en langzaam bouwen met steeds nieuwere bouwstenen. In de Indische Buurt zijn we ver maar toch nog aan het begin. De komende jaren moeten we er voor zorgen dat trainers in de buurt het werk kunnen verspreiden en methodes verder kunnen ontwikkelen om effecten te meten en te vergelijken. Dit betekent voor ons als community een nieuwe attitude en denkwijze. Maar ook constructieve participatie, oftewel een hedendaagse vorm van actief en verantwoord burgerschap speelt hierin een grote rol. Voor de overheid betekent dit nieuwe beleidsmatige en organisatorische paradigma en voor de politiek een nieuwe denkwijze waarin participatieve democratie een eminente plaats neemt. Deze weg kunnen we alleen gezamenlijk doorlopen. Ik ben trots op ons en op het feit dat ik hieraan mag werken. FIROEZ AZARHOOSH MEEVAART ONTWIKKEL GROEP
12
Budget Monitoring
