Inhoud Cantate Cantoro Bijlage 3

Inhoud Cantate Cantoro Bijlage 3 Cantate Cantoro is een muziekspektakel, samengesteld door en uitgevoerd onder leiding van componist/dirigent/artistiek leider Jorge Martínez Galán. Cantate Cantoro brengt een aantal muzikale, literaire en historische componenten uit verschillende culturen samen en zet ze op een nieuwe manier neer. Met als vertrekpunt de 15e eeuw ontstaat een historisch-muzikale schets die uitkomt in het heden. De voorstelling gaat over de actualiteit en legt de kiem voor de nieuwe mondiale cultuur. Doelen van de voorstelling 1. Presenteren van nieuwe muzikale ontwikkelingen in drie continenten: Amerika, Europa en Afrika. 2. Vergroten van de muzikale diversiteit en verrijken van de lokale, regionale, nationale en universele muziekcultuur. 3. Verbinding leggen met en stimuleren en ondersteunen van de doelstellingen van organisaties, die cultuur, kunst, onderwijs en eigentijds onderzoek voorstaan. 4. Realiseren/verder aanmoedigen van communicatie en samenwerking, van verbinding tussen generaties: tussen kinderen, jongeren en volwassenen. 5. Leggen van de basis voor een nieuw podium voor dialoog, reflectie en het heroverwegen van de eigentijdse cultuur. Duur Cantate Cantoro heeft een speelduur van 90 minuten. Structuur en genre De voorstelling bestaat uit twee delen:  Het eerste deel laat de betekenisvolle ontmoeting tussen drie continenten - Europa, Afrika en Amerika - zien.  Het tweede deel toont de resultaten van deze culturele uitwisseling, de samensmeltingen en het ontstaan van nieuwe culturele uitingen in de loop van 4 eeuwen. Cantate Cantoro is opgebouwd uit vocale en instrumentale elementen. Uitvoerenden Een gezelschap van 69 artiesten (incl. een dirigent en ass. dirigent) en 8 back stagemedewerkers, totaal 77 mensen:  een gemengd koor van 50 zangers en zangeressen van 25-75 jaar + dirigent  een kinderkoor van 10 kinderen van 8-10 jaar + assistent dirigent  een orkest met 7 professionele muzikanten. Gebruikte instrumenten Snaarinstrumenten: Spaanse gitaar en Cubaanse tres, (een soort gitaar), Toetsinstrumenten: piano en keyboard Blaasinstrument: trompet Percussie:  congas  bongos  cajón

   

batá drums güiro maracas katá

Repertoire Onder meer de volgende bekende werken...  Una sañosa porfía van Juan del Encina  Ave María van F. Schubert  Tabú van Margaritha Lecuona,  Cielito lindo van Quirino Mendoza y Cortes  La bella cubana van José White  La vida es un carnaval van Víctor Daniel  La guantanamera van José Fernández. Deze werken maken deel uit van de voorstelling, omdat ze tot de canon van de universele muziek behoren. Ze zijn gemakkelijk te herkennen door het publiek. Ze roepen intense beelden en associaties op van tijdperken, landen en culturen. Zo is het mogelijk oude klassieke liederen in een nieuw instrumentaal jasje te steken. ... en een aantal eigen composities:  Mambo holandés  Pólder tonada,  Canción de los drankjes,  Cantate Cantoro  Voetbal voor iedereen. Bovenstaande werken zijn eigen composities van Jorge Martínez Galán. Ze zijn tonaal, melodieus, om te zingen en te dansen. De werken hebben een zekere ritmische, harmonische en melodische complexiteit en bouwen voort op de traditie voor wat betreft structuur, harmonie, melodie, ritme en contrapunten. Ze nodigen uit tot een nieuwe kijk op het maken, delen en genieten van muziek. In de ontwikkeling van de composities maakt de componist gebruik van eenvoudige melodieën, harmonische sequenties, contrapunten, en het naast elkaar zetten van ritmische patronen. Er worden zelfstandige motieven geïntroduceerd die in staat zijn een eigen discours naar voren te brengen. De teksten: in de liedteksten wordt vanzelfsprekend herhaaldelijk gebruik gemaakt van rijm, proza en kwatrijnen. Zij weerspiegelen het alledaagse, maar wel met veel gevoel voor humor. Ze zijn filosofisch, optimistisch, hoopvol, romantisch, gepassioneerd en vreugdevol. De Spaanse taal heeft de overhand, maar er wordt ook in andere talen gezongen, waaronder Nederlands, Engels, Portugees en Haïtiaans. Andere belangrijke aspecten  Cantate Cantoro gebruikt de regelmatig maten: 2/4, 4/4,3/4, 6/8 en 12/8. Het werk verenigt oude klassieke Europese liederen en Latijnse ritmes met de rijkdom van de Afrikaanse percussie. Diverse thema’s en liedjes worden in harmonieuze modulatie aan elkaar verbonden.  Het orkest zorgt voor afwisseling tijdens de intermezzo’s. Er wordt gebruik gemaakt van de virtuositeit van solisten, duo’s, trio’s, kwartetten.

 

 

Dirigent Jorge Martínez Galán introduceert het programma en de optredende zangers en musici, richt zich tijdens de uitvoering tot de bezoekers en nodigt hen regelmatig uit actief mee te doen. Het decor is eenvoudig, afgestemd op de rol van de artiesten. Achter op het podium verschijnen twee witte banden hangend aan het plafond. Daarop staan de klassieke symbolen van het theater afgebeeld, enkele Caribische attributen en de naam van de voorstelling. De muzikanten treden in gala gekleed op aan de voorkant van het podium. Het koor en de solisten doen dat in het midden van en achter op het podium. De kleding van koor en solisten is alledaags: de dames dragen jurken, blouses en lange rokken. De mannen: broeken, hemden en petten. In acht kleuren, maar ‘wit’ overheerst, naast veelkleurige halskettingen.

De ouverture van het spektakel Het lied Cantate Cantoro opent het gelijknamige muzikale theaterstuk. Het geeft een treffende vooruitblik op de samensmelting van ritmes (door de cajón, bata drums en conga’s), melodieën (door de trompet en het koor) en harmonieën (door het koor, de piano en de gitaar) tijdens de gehele uitvoering. Cantate Cantoro geeft een goed beeld van de voorstelling en leidt direct tot interactie tussen de optredende musici en het publiek. Tijdens de ouverture speelt de trompet als solo-instrument, kondigt middels melodische passages het koor en de rest van het orkest aan en gaat daar de dialoog mee aan. Zijn doordringende klank doet denken aan Hip Hop. Het koor vertegenwoordigt het volk, eenmaal in dialoog met de solist (de trompet) en de rest van het orkest, laat het zijn kracht, bekwaamheid en verworven vaardigheden horen en zien. Hieronder volgt de tekst van de ouverture: onbevangen en eenvoudig, gebruikmakend van symboliek en herhaling: Cantatate Cantoro, Cantate Cantoro ay ay ay ay ay, ay ay ay ay aaaaaay ayaleluya ole, ole, salsa, ayaleluya ole, ole, salsa ay ay ay ay ay, ay ay ay ay aaaaaay Het koor en zijn functie Het koor symboliseert het volk en haar eenheid, diversiteit en de muzikale koortraditie. Het bestaat uit volwassenen (mannen en vrouwen tussen de 25-75 jaar, die symbool staan voor continuïteit, stevigheid en sociale verworvenheden) en een groep basisschoolkinderen (tussen de 8 en 12 jaar). Zij symboliseren naast continuïteit, jeugdig elan, frisheid, vernieuwing en ontwikkeling. Het koor splitst zich in groepjes van 4, 8 en 12 zangers/zangeressen, om visueel en in klankaanbod een ruimere variatie aan te brengen. De koorleden staan er niet stijf bij, maar dansen op de maat van de muziek en voeren kleine, vrolijke en sierlijke choreografieën uit. Het orkest Dit vervult een hoofdrol en is onvervangbaar. Het voert het gehele instrumentale gedeelte uit, begeleidt het koor, de solisten en vult zijn eigen intermezzo’s in. Het bestaat uit ervaren beroepsmuzikanten met een staat van dienst en erkenning op zowel het landelijke als internationale podium.

Tijdens de intermezzo’s brengt het orkest individuele instrumenten ten gehore. Met deze waardevolle bijdragen is het in staat een sterke verbinding tot stand te brengen tussen de verschillende onderdelen van de voorstelling en slaagt het erin het publiek intens te laten genieten. Daarnaast zorgt het orkest voor dynamiek in de voorstelling, doet het andere geheimen van de traditie onthullen en brengt het de kwaliteiten van de hedendaagse muzikanten naar voren. Professionele musici  Jorge Martínez Galán - composities, koordirectie, piano  Lisbeth Anker - zang  Ariel Bridon - zang, acteur  Tyrone Collis - bas  Pedro Pardo - Cubaanse Tres  Jan Luc van Eendenburg - percussie  Marcos Betancourt - batá drums  Miguel Hiroshi - cajón  Bart Noorman - trompet Twee uitmuntende zangers en solisten:  Ariel Bridon: zanger, Afrikaanse Griot (sociaal en spiritueel leider), danser en voordrachtskunstenaar  Lisbeth Anker: zangeres, witte godin en dirigent Beide musici vertegenwoordigen twee extremen, niet alleen door hun verschil in cultuur en continent van afkomst, maar ook door hun ras, karakter en verschillend geslacht. Hun vocale kwaliteiten stellen hen in staat vele muziekstijlen (pop, jazz, Afrikaans, Cubaans, de fusion en Latijns-Amerikaans) samen te voegen, te bewerken en ermee aan de slag gaan. Het zijn experts in deze materie en uitstekende professionals. Hun interventies als solist of duo zijn van buitengewoon niveau (vol romantiek, passie, intimiteit en vuur). Dit komt mooi naar voren in de scene, waarin de mooie blanke dame (Lisbeth) verschijnt, terwijl ze het Ave María ten gehore brengt, waarin zij begeleid wordt door twee muzikanten: de ene is de Afrikaan (Marcos) met zijn ritmische, polemische en complexe batádrums en de andere is de creool (Jorge), die virtuoos de klassieke Europese piano bespeelt, maar die er nu nieuwe accenten, karakters en krachtige waarden in legt. Cultureel-religieuze samensmelting en gebruik van door belichting ondersteunde kleuren We gaan ervan uit dat het syncretisme [de versmelting van wijsgerige en religieuze opvattingen en meningen van verschillende herkomsten, zonder dat er een synthese bereikt wordt] een poging is om verschillende doctrines met elkaar te verzoenen. Over het algemeen weet men dat deze verbintenissen niet van lange duur zijn. Syncretisme wordt ook gebruikt in relatie tot cultuur, of religie om de aandacht te vestigen op twee van haar specifieke eigenschappen: het versmelten en laten samengroeien van verschillende elementen. Aan de andere kant is de Santería of Regla de Osha-Ifá een geheel van religieuze systemen, die christelijke overtuigingen met de traditionele Yorubacultuur samen laten smelten. Dit is een religieuze overtuiging die voortkomt uit een syncretisme van Europese en Afrikaanse elementen. De kleuren en hun aanwezigheid staan de componist toe andere waarden, die meer authenticiteit, rijkdom en vitaliteit aan de voorstelling geven, te becommentariëren, te herhalen en te bevorderen. Ze bieden een meervoud aan nuanceringen en contrasten. Ze vertellen een

hele geschiedenis die vol zit met gewichtige, werkelijk-mythologische en onbekende feiten. Ze bieden diversiteit en samenhang; ze overstijgen grenzen en brengen andere culturen, geloven en kunstdisciplines met elkaar in verband. Hieronder enkele voorbeelden van Orisha’s [associaties met Afro-Cubaanse goden]: Eleguá - zwarte en rode kleuren. Er wordt gerefereerd aan Santo Niño de Atocha. Dit is een rooms-katholieke voorstelling van het Kind Jezus. De Heer van alle wegen, opent en sluit de deuren en is populair in de culturen van Spanje, Mexico, de Filippijnen, Colombia, Honduras en Venezuela en het zuidwesten van de Verenigde Staten, met name New Mexico. Obatalá - witte kleuren. Dit is Onze Lieve Vrouw van Barmhartigheid, patroonheilige van Barcelona. De maagd van de genade. Changó - witte en rode kleuren. De god van de donder is Santa Bárbara, die in het katholieke geloof vertegenwoordigd wordt door een rode kleding en een zwaard. De heer van de Gerechtigheid en het geluk, van rechtvaardigheid, dansen en muziek, eigenaar van de Bata drums, de intensiteit van het leven, mannelijke kracht, schoonheid, passie, intelligentie en rijkdom. Ogún - groene, rode en witte kleuren. Er wordt gerefereerd aan San Pedro, San Pablo, San Juan Bautista en aan de aartsengelen San Miguel en San Rafael. Virgen de Regla - blauwe kleuren. Is een van de aanroepingen van de Maagd Maria, is Yemayá, godin van het moederschap en van de zee. Zij is de vrouw van de voorzieningheid en de broederschap. Oshún - gele kleuren. Is een van de aanroepingen van de Maagd Maria, godin van de rivieren, is de Virgen de la Caridad del Cobre, de patroonheilige van Cuba. Zij is de heerseres over de liefde, de sexualiteit en het goud; schepper van het geld, de schoonheid en de behaagzucht. We kunnen stellen dat zowel het muzikaal-religieuze syncretisme als de kleuren noodzakelijk zijn voor het begrip, de fundamenten en structuur van de voorstelling. Zij maken het mogelijk tussen de partners van de voorstelling, de artiesten en het publiek, een hechte relatie tot stand te brengen. Samenvatting De voorstelling Cantate Cantoro volgt de traditie van gevestigde (muzikale) waarden, maar is tevens het embryo van het hedendaagse muzikale syncretisme. Cantate Cantoro is een instrument, een platform dat het complexe tijdperk van regels - zover nog niet aan iedereen geopenbaard - overdraagt en promoot, een centrum van het symbolisme, ontwikkelingen, gelovigen en alle onbekenden van het universum. Met deze voorstelling biedt de maker ons de mogelijkheid de rijkdommen en bevindingen van dit magisch-muzikale universum te ervaren. Hij opent hiermee nieuwe deuren voor oneindige reflectie, analyse en veelzijdig onderzoek om ruimte, tijd, geluiden, literatuur, theater, expressie, kleuren en licht te combineren, met elkaar te verbinden. Want dát is Cantate Cantoro!