Inhoud
-3
Veilig nek- en lichaamsgebruik met de STEP GHT
Naast Veilig Nekgedrag ook
Veilig & Gezond & Gemakkelijk Bewegen met de STEP GewichtHeffersTechnieken GewichtHeffersTechnieken zijn: 1. Natuurlijk & Sportief bewegen, zo VAST als een huis 2.
Veilig & Actief & Stabiel & Totaal bewegen
Eerste druk, oktober 2007 © STICHTING ERGONOMIE & PREVENTIE (STEP) Deldenerstraat 40, 7551 AG Hengelo
t. f. e. w.
074 2502828 074 2500470
[email protected] step.nl
Niets uit deze uitgave mag op welke manier dan ook worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van STEP. Deze uitgave mag uitsluitend voor individuele nekscholing worden gebruikt door gecertificeerde STEP Instructeurs. Groepsgewijze nekscholing met deze uitgave is ook uitsluitend aan gecertificeerde STEP Instructeurs voorbehouden.
STEP boek Nekscholing, deel I
-1
Het STEP Nekscholingssysteem
NOS Nek Op Slot, Nek Op Strekken
Bukken & Tillen bij nekklachten
SBD Spreiden, Buigen, Draaien
Opstaan uit zit
AOS Afdrukken, Opstrekken, Spreiden Veilig nekgedrag met EHBO-N STEP PETS en GHT
0
S T I C H T I N G
I. Nekklachten, diverse aspecten
E R G O N O M I E
&
P R E V E N T I E
Wat vindt men van de STEP begeleiding? Nekklachten, je kunt er zelf veel aan doen Mijn nekverhaal, Inge van Wijhe Op vrijdag 5 mei heb ik ‘s morgens een paar dingen versjouwd (bureau, stoelen) i.v.m. het klaarmaken van een zaal voor een cursus. Tussen de middag begon ik last van mijn nek te krijgen. Met de nek naar voren (kin op de borst) was erg pijnlijk en ook links en rechts kijken was niet prettig. Naarmate de middag vorderde kreeg ik steeds meer last. Ik werd door mijn baas direct naar STEP gestuurd. STEP stelde mij direct een EHBO-N koffer ter beschikking. EHBO-N staat voor Eerste Hulp Bij Overbelasting Nekklachten. In de koffer zitten diverse hulpmiddelen; een stugge nekkraag, een soepele nekkraag, een hulpmiddel om jezelf nektractie te geven, een STEP Bel om veilig nekgedrag mee te trainen, een warmtepakking tegen de pijn en een eierwekker om draagtijd en trainingstijd aan te geven. Op schrift kreeg ik uitleg over de EHBO-N koffer mee, hieronder in het kort: 1. Eerst met de stugge neksteun beginnen en deze 3 x per dag af doen gedurende 15 minuten. De eerste dag mag je de neksteun vaker afdoen als je er moeilijk aan kunt Thuistractieset wennen. In die 15 minuten moet je beoordelen of een minder Neksteun stugge neksteun mogelijk is; 2. Als je bij de meest soepele neksteun bent aangeland, geldt dezelfde tijdsprocedure, echter nu naar 15 minuten zonder enige steun en het goed toepassen van GewichtHeffersTechnieken (GHT); 3. In die 15 minuten, 3 x per dag moet je nektractie uitvoeren met de STEP Thuistractieset; 4. In die 15 minuten, 3 x per dag moet je ook rustige nekoefeningen doen tot de pijngrens, 5. De rest van de dag moet je goed luisteren naar de neksteun en je nekgedrag hierop aanpassen. Als je dit goed doet, ga je vanzelf de GHT meer gebruiken. Alles werd praktisch en puntsgewijs met mij doorgenomen, totdat ik er meer vertrouwd mee was. Bij problemen mocht ik altijd bellen. Tot zondag heb ik de hele dag de stugge neksteun gedragen en steeds de tractie uitgevoerd, die ik steeds als erg prettig heb ervaren. Ik voelde de pijn dan lekker wegtrekken. De warmtepakking heb ik 2 x gebruikt. De GHT werden mij goed duidelijk door de neksteun, als je de GHT goed gebruikte, voelde je de neksteun nauwelijks. Zondag ben ik overgegaan op de double density neksteun, (een combinatie van hard en zacht materiaal) de middelste in stevigheid. De hele zachte vond ik nog niet lekker. De tractie bleef nog steeds een prettige verlichting geven. De wamtepakking vond ik niet meer nodig. De eierwekker hielp me goed om het programma uit te voeren in een vast ritme. De GHT gingen steeds soepeler en waren nog handig ook. Dinsdag kon ik overgaan op de soepelste neksteun en die heb ik nog een paar dagen gedragen, met steeds verlengde intervallen zonder steun. Tractie was niet meer nodig. Sinds donderdag droeg ik niets meer en trainde ik 3x per dag de GHT, dat beviel me goed en voelde veilig. Op vrijdag, een week later, was ik terug bij STEP en had ik nagenoeg geen klachten meer. Alleen het uiterst links en rechts kijken was nog licht gevoelig. De EHBO koffer leverde ik in en kreeg als enige opdracht 3 nieuwe circuitkaarten mee om te trainen en drie maal per dag gedurende 5 minuten de STEP Bel te dragen. Daarbij moest ik op schrijven hoe vaak en waarmee ik nog fouten maakte bij het toepassen van GHT. De volgende afspraak was 2 weken later, met de opdracht om te bellen bij problemen. Op de laatste afspraak was ik geheel klachtenvrij en legde ik de beheersingstest GHT met een dikke voldoende af. Ik was blij dat ik mezelf zo goed en zo snel van de klachten afgeholpen had. Verzuimd heb ik geen dag, maandag ben ik gewoon aan het werk gegaan, waarbij ik een stugge neksteun droeg. STEP dank ik voor het feit dat ze me direct in de gelegenheid stelden zelf wat aan mijn klachten te doen en voor de heldere uitleg. Inge van Wijhe Bert Bruggeman STEP Instructeur STEP Nekscholing
STEP boek Nekscholing, deel I
Inhoud, I Wat vindt men van de STEP begeleiding? Twee verhalen van STEP cliënten één voorin en één aan het eind van dit STEP boek op blz. 31 Voorwoord Opdracht Is dit STEP boek Nekscholing deel I op jou van toepassing
I.
Nekklachten diverse aspecten 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.
II.
Nekklachten, hoeveel komen ze voor? Werking van je nek Nekklachten, hoe raakt je nek overbelast? Dus oppassen met nekbolling tijdens het herstel Wanneer staat je nek Hol en Bol? Wat raakt er in je nek meestal overbelast? Nekklachten en enkelverzwikking; overeenkomsten en verschillen Whiplash hetzelfde beleid? Nekklachten, hoe nuttig is behandeling? Nekklachten, zijn ze Psychisch? Misverstanden bij nekklachten Nekklachten, de STEP visie Nekklachten, de AADL Lijst Kennistoets over "Nekklachten, diverse aspecten" Vragenformulier over "Nekklachten, diverse aspecten" Notitiepagina
2 3 4
5 6 6 6 9 10 12 14 16 17 18 18 19 20 21 22 23
Andere nekklachten
24
1. 2. 3. 4.
25 27 29 30
Nekklachten type II, "slijtageklachten" Nekklachten type III, "spierpijnklachten" Vragenformulier over "andere nekklachten" Notitiepagina
Wat vindt men van de STEP begeleiding?
31
Veilig nekgedrag met EHBO-N STEP PETS en GHT
1
2
STEP boek Nekscholing, deel I
Voorwoord Er is grote behoefte aan effectieve informatie voor mensen met nekklachten. Het STEP boek Nekscholing deel I is geschreven om aan die behoefte te voldoen. Het STEP boek Nekscholing deel I is geschreven om als een gids te dienen voor mensen, die in eerste instantie zelf hun nekklachten trachten op te lossen. De adviezen in het STEP boek Nekscholing deel I zijn gebaseerd op het meest recente wetenschappelijk onderzoek, dat correspondeert met signalen die mensen met nekklachten zelf aangeven. Het STEP boek Nekscholing deel I wordt door BlessureWinkels en STEP Instructeurs aan hun klanten gegeven die zelf hun nekklachten willen oplossen. Als de nekklachten niet snel genoeg of niet goed genoeg overgaan, wordt aanbevolen bij een STEP ZelfZorg Instructeur veilig nekgedrag aan te leren. Dit boek is mede tot stand gekomen door de aan- en opmerkingen van alle STEPPERS en in het bijzonder de leden van de STEP Kwaliteitscommissie Individuele- en Groepsgewijze Preventie (KIGP). Leden KIGP: Bert Bruggeman John Eekelder Gerben Geerdink Hans Kerkhoven Hans Leusenkamp
STEP Perfect in Preventie
STEP Nekscholing
STEP boek Nekscholing, deel I
Opdracht De essentie bij preventie van nekklachten is preventie van fysieke overbelasting. De essentie bij het herstel van nekklachten is ook en nog veel meer de preventie van fysieke overbelasting. Dit is een algemeen geaccepteerd gegeven in de medisch wetenschappelijke wereld. In de praktijk bij nekklachten vult echter niemand deze essentie nog in. In de huidige paramedische wereld ligt het accent geheel en veel te veel op behandelen. Hopelijk draagt dit STEP boek nekscholing deel I bij aan een cultuuromslag van behandelen naar preventie. En in het verlengde daarvan aan veel meer invloed van de mens zelf op preventie en herstel bij nekklachten. Dit laatste kan namelijk heel goed door mensen te leren, met veilig nekgedrag en preventieve hulpmiddelen, fysieke overbelasting van de nek te voorkomen. Namens KIGP en alle STEPPERS. Bert Bruggeman
STEP Perfect in Preventie
Veilig nekgedrag met EHBO-N STEP PETS en GHT
3
4
STEP boek Nekscholing, deel I
Is dit STEP boek Nekscholing deel I op jou van toepassing? Dit STEP boek Nekscholing deel I gaat in hoofdzaak over zogenaamde “bolle” nekklachten.
Afb. 1
Dit betekent dat je nekklachten vooral ontstaan als je nek bol, rond is, zoals bij: * met voorovergebogen hoofd bukken of zitten (afb. 1) * opstaan uit zit en lig met een bolle nek, bijvoorbeeld uit bed, uit een stoel. en dat je klachten bij lopen en staan minder worden. Het kan ook zijn dat je klachten vooral erger worden door: * achteroverbuigen van het hoofd * draaien en achterom kijken * in elkaar zitten en omhoog kijken, bijvoorbeeld bij beeldschermwerk met een hoogstaand scherm (afb. 2)
Afb. 2
en dat zitten en naar beneden kijken juist verlichting geeft, bijvoorbeeld bij werken met een laptop. Je hebt dan waarschijnlijk zogenaamde “holle” nekklachten. Over deze “holle” nekklachten staat beperkte informatie achterin dit STEP boek Nekscholing deel I, op blz. 24 t/m 26. Ook zijn er nekklachten waarop de bewegingen en belastingen van de nek weinig invloed hebben, maar die bijvoorbeeld erger worden door armheffen en dragen van een tas of koffer (afb. 3). Dit zijn klachten die waarschijnlijk meer door overbelasting van de nekspieren komen, ook hierover vind je beperkte informatie achterin dit STEP boek Nekscholing deel I, op blz. 27 en 28. Twijfel je of het STEP boek Nekscholing deel I op je van toepassing is en wil je graag weten of dit het geval is, neem dan contact op met STEP via http://www.step.nl/infoaanvragen, of per telefoon op nummer 074-2502828. Veel gebruikte afkortingen: GHT
GewichtHeffersTechnieken
EHBO-N
Eerste Hulp Bij Overbelasting Nek
PETS
Preventieve & Educatieve & Trainings c.q. therapie & Scholingshulpmiddelen voor de werk- en thuissituatie
STEP Nekscholing
Afb. 3
I.Nekklachten type I, diverse aspecten
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.
Nekklachten, hoeveel komen ze voor? Werking van je nek Nekklachten, hoe raakt je nek overbelast? Dus oppassen met nekbolling tijdens het herstel Wanneer staat je nek Hol en Bol? Wat raakt er in je nek meestal overbelast? Nekklachten en enkelverzwikking overeenkomsten en verschillen Whiplash hetzelfde beleid? Nekklachten, hoe nuttig is behandeling? Nekklachten, zijn ze Psychisch? Misverstanden bij nekklachten Nekklachten, de STEP visie Nekklachten, de AADL Lijst Kennistoets over "Nekklachten, diverse aspecten" Vragenformulier over "Nekklachten, diverse aspecten" Notitiepagina
WWW.STEP.NL
blz. blz. blz. blz. blz. blz. blz. blz. blz. blz. blz. blz. blz. blz. blz. blz.
6 6 6 9 10 12 14 16 17 18 18 19 20 21 22 23
