Veilig werken met de vorkheftruck
Welkom bij de cursus Veilig werken met de heftruck Leo Korthof
Programma
9.00 - 9.15 9.15 - 10.00 10.00 - 10.15 10.15 –12.00 12.00 – 12.30 12.30 – 13.30 13.30 – 15.00 15.00 – 16.00 16.00 – 16.30
kennismaking / invullen presentielijst theorie Arbo/ veiligheid pauze praktijk pauze theorie lastdiagram praktijk theorie bijzondere verrichtingen afronding invullen evaluatie
Leo Korthof
4 kinderen, samenwonend,Woerden, Werkzaam bij Praktijkschool Woerden Werkzaam als zelfstandig opleider VCA, shovel, minigraver, heftruck, reachtruck, trekker, werkvloertrainer, assessor.
Telefoon op stil a.u.b..
6650_700
Is de heftruck een gevaarlijk arbeidsmiddel?
Op 3 juni organiseerde de Stichting Consument en Veiligheid een congres waarop het voorkomen van ongevallen met heftrucks centraal stond. Volgens de Stichting gaat het hier om één van de meest voorkomende oorzaken van arbeidsongevallen. Op de spoedeisende hulp melden zich jaarlijks gemiddeld 1.700 slachtoffers en overlijden er 5 mensen na een ongeval met een heftruck. Ook de Arbeidsinspectie besteedt extra aandacht besteedt aan de veiligheid van heftrucks en hun omgeving Afgerukte vingers Binnen de top 10 van ongevaltypen blijft de aanrijding de absolute nummer 1. Verder scoort ongezekerde lading hoog, het kantelen van de truck door onjuist gebruik, onvoldoende kijken of ongeoorloofd meerijden. Maar ook de afgerukte en beknelde vingers (tussen het vorkenbord bijvoorbeeld als iemand op de vorken staat....) doen het altijd 'goed'.
Bladzijde 9/42
Hoofdstuk 1
Veilig werken met de vorkheftruck Veiligheid, verantwoordelijkheid, Arbowet en Milieu
De Arbowetarbeidsomstandighedenwet veiligheid, gezondheid en welzijn; voortdurende verbetering; werkgever en werknemer zijn
verantwoordelijk; samenwerking en overleg; deskundige ondersteuning. De controle op naleving van deze wet berust bij de arbeidsinspectie Arbo informatiebladen A1-14 en A1 17
De Arbowetarbeidsomstandighedenwet Plichten van de werkgever: redelijkerwijs
• risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) • opstellen van plan van aanpak; • voeren van beleid; • geven van voorlichting; • onderzoeken, melden en registreren van ongevallen; • zorgen voor veilige middelen en werkmethoden.
6652_700
De Arbowetarbeidsomstandighedenwet Rechten van de werknemers:
• • • •
recht op werkonderbreking; ernstig gevaar voor mensen; direct dreigend; arbeidsinspectie kan niet tijdig ter plaatse zijn; • direct melden aan leidinggevende. Ook melden aan de Arbeidsinspectie 6652_700
De Arbowetarbeidsomstandighedenwet Verantwoordelijkheden werknemers: • geen gevaar veroorzaken • beveiligingen en beschermingsmiddelen toepassen • meewerken aan voorlichting • gereedschap (en machines) op de juiste manier gebruiken • melden van gevaar • meewerken aan ongevallenonderzoek 6652_700
De Arbowetarbeidsomstandighedenwet Tekst in samenhang met hoofdstuk 3 Goed zicht Goedgekeurde machine Dodemansknop Brandblusapparaat in de buurt Dragen van veiligheidsgordel Kooiconstructie Deugdelijke verlichting Verboden personen te heffen tenzij 6652_700
speciale voorziening aanwezig is; Verboden te hijsen tenzij juiste aanpassing aanwezig is; Verboden meerijden tenzij er een 2e zitplaats is; Verboden het contragewicht te verzwaren; Verboden te roken.
De Arbowetarbeidsomstandighedenwet Arbo-eisen waar een Vorkheftruck aan moet voldoen wettelijke verplichtingen; voorzieningen; veilig gebruik; markering en keuring. Verzekering(Wet
Aansprakelijkheid motorvoertuigen W.A.M.)
6652_700
De Arbowetarbeidsomstandighedenwet
• • • • •
6652_700
het soort werk kennis en ervaring de werkplek zelf het welzijn de mentaliteit
De Arbowetarbeidsomstandighedenwet
VEILIGHEID: IS HET BEWUST NEMEN VAN AANVAARDBARE RISICO’S
6652_700
De Arbowetarbeidsomstandighedenwet Drie belangrijke wettelijke eisen ten aanzien van persoonlijke beschermingsmiddelen: Doeltreffende bescherming
Ergonomisch verantwoord
Goede gebruiksaanwijzing
6652_700
Etikettering en signalering Gevaarsymbolen
6652_700
explosief
schadelijk irriterend
(licht) ontvlambaar
bijtend
oxiderend
milieuschadelijk
(zeer) giftig
klein chemisch afval
Etikettering en signalering Gevarendiamant (grootverpakkingen) brandgevaar
2 gezondheidsgevaar
1
0 w
bijzondere aanduidingen 6652_700
reactiviteit instabiliteit
Etikettering en signalering Signalering Signalering van gevaren op de werkvloer verplicht Vergelijkbaar met de verkeerstekens Vijf groepen signaleringstekens: • verbodsbord; • gebodsbord; • veiligheidsvoorzieningbord; • waarschuwingsbord; • mededelingbord. Verder wordt gebruik gemaakt van Markeringen in de vorm van strepen en linten 6652_700
Aanvangscontrole
Algehele toestand van de truck, schade/uiterlijke staat/ lekkages Banden/ velgen/ wielmoeren Vorken en vorkenbord/ hefmast Veiligheidskooi Hefketting/ kruiskop Keuringsticker Lastdiagram Stoel Speling stuur Regelventielhendels/ Hefleidingen Rem/ pedaalrubbers Handrem Display/ Urenteller Batterijstekker/ Batterij Verlichting /Claxon Cilinders
Milieueisen- en wetgeving Afvoer Opslag Preventie Belangrijke wetten; Wet milieubeheer Wet inzake luchtvervuiling De Mijnwet Wet verontreiniging oppervlaktewater
Bladzijde 25
Hoofdstuk 2
Vorkheftruck
Algemene begrippen en soorten werktuigen
Verschillende masten Enkelvoudige mast Tweevoudige mast Drievoudige mast
De hefinrichting
De taak van de hefmast is: - het geleiden van het vorkbord. De hefmast bestaat uit één of meerdere delen. De mastdelen zijn opgebouwd uit profielen, die bij elkaar worden gehouden door stalen verbindingsstrips. Er zijn verschillende soorten masten. De belangrijkste masten zijn: De tweedelige mast. Hierbij schuift maar één gedeelte van de mast uit. De driedelige mast. Hier schuiven twee delen van de mast uit. De verschillende mastdelen bewegen door middel van rollen langs elkaar. Met een driedelige mast kan over het algemeen hoger geheven worden. Het zal duidelijk zijn dat een truck met een driedelige mast een kleinere bouwhoogte heeft dan een truck met een tweedelige mast, als dezelfde hefhoogte moet worden bereikt. Op de hefcilinder is de kruiskop gemonteerd. Over de kruiskop lopen de kettingen. Aan de kettingen is het vorkbord opgehangen. De plaat waar de vorktanden aan zijn bevestigd, wordt vorkbord genoemd. Hij glijdt of rolt tussen de profielen van het binnenste mastdeel in. In het bord zijn uitsparingen aangebracht om de vorktanden te kunnen vergrendelen
Filmpje 2 delige mast
Filmpje 3 delige mast
Verschillende hoogtes Hefhoogte =maximale heffing van de vorken boven de vloer
.
Afzethoogte =Maximale hefhoogte – 25 cm Vrije hefhoogte of freelift, vrije werkruimte zonder uitschuiven van de mast
Doorrijhoogte Hoogste punt van mast of kooi met de last of lege vorken op 15 cm van de grond. Bouwhoogte is het hoogste punt van de truck met de vorken op de grond.
Soorten stellingen Palletstelling Inrijstelling Doorrijstelling Doorrolstelling Draagarmstelling
Soorten werktuigen
Stapelaar Reachtruck Hoogwerkbouwtruck Electrische pallet truck (EPT) Handpallettruck Meeneemtruck Orderverzameltruck Zijlader Verreiker Ruw-terreintruck Containertruck Reachtackers Hoogwerker Wielladers
Boek bladzijde 28 t/m 34
•Een goede chauffeur begint met de aanvangscontrole •Let op de bandenspanning •Stilstaande heftruck - •weinig sturen •Werkt veilig met pallets, laat geen materiaal slingeren, •niet laten slingeren, vallen •vlakke vloer gebruiken •juiste stand van de vorken •niet schuiven •let op uitstekende vorken •pallet niet te zwaar laden
Bladzijde 37
Hoofdstuk 3
Vorkheftruck
Algemene eisen
filmpje verzameling
Veilig werken / rijgedrag
Achteroverhellende lading, zo laag mogelijk Geen hoog geheven last of vorken Niet heffen op een helling Niet heffen met mast voorover Helling vooruit oprijden Achteruit afrijden Last belemmert zicht, rij dan achteruit Iemand aanwijzingen geven bij helling Niet keren op een helling Uiteinden van de vorken Regelmatig starten en remmen Kuilen, hobbels mijden Claxoneren bij onoverzichtelijke situaties Pas op voor slippen
Rijden maar Denk aan de veiligheidsvoorschriften Begincontrole Geen natte schoenen en handen Zithouding Goed op je heen kijken Geen grappen en stunts uithalen Hou de aandacht erbij Rij niet vlak achter een voorligger Pas op bij laadperron Blokkeer remmen van oplegger/aanhangwagen Juiste stand van de vorken Let op doorrijhoogte Spoorrails schuin oversteken Denk bij draaien aan achterste deel heftruck Blijf binnen de kooi Niemand op geheven vorken verplaatsen Geen personenlift of vervoer van personen Hou lading bij vallen niet tegen Niet roken bij laden batterij Niet roken tijdens tanken Negeer geen brandlucht Parkeer een heftruck altijd veilig
Denk aan je lijf
Als je de veiligheidsvoorschriften niet kent dan heb je geluk gehad dat je nog leeft.
Bladzijde 43 / 55
Hoofdstuk 4
Vorkheftruck
Banden/Remmen en besturing
De vorkheftruck Blz 43 Hefinrichting Besturing Remmen Banden Aandrijving
Lichaamstrillingen
Banden Soorten banden zijn: Luchtbanden Massieve banden Semi-lucht of Volrubberbanden
3 soorten banden Op een heftruck kunnen drie soorten banden liggen:
volrubberbanden, luchtbanden en massieve banden. In Nederland en Europa rijdt circa 80 procent van de heftrucks op volrubberbanden. 15 procent rijdt op luchtbanden en 5 procent op massieve banden. Reachtrucks rijden uitsluitend binnen en hebben vrijwel altijd kleinere massieve banden. In Amerika liggen die cijfers totaal anders. Daar rijdt 80 procent van de heftrucks op lucht en 15 procent op massief, terwijl volrubberbanden daar tot de minderheid behoren. De verklaring daarvoor is dat er in Amerika met de heftrucks veel vaker grotere afstanden worden gereden op een oneffen ondergrond.
Volrubber Volrubberbanden, worden ook wel aangeduid als SE-
banden. De afkorting staat voor super elastic. Dit type banden combineert de goede eigenschappen van massieve banden met die van luchtbanden. Het toegepaste rubbermengsel bepaalt de rolweerstand, de veerkracht en de rijeigenschappen. Een ander voordeel van volrubberbanden is dat ze niet lek kunnen raken. De nadelen zijn een hogere temperatuur bij grote belasting en hoge snelheid. Minder vering Voor bepaalde belasting is een grotere wieldiameter nodig.
Volrubber
Lucht
Luchtbanden Luchtbanden hebben een luchtkamer en geven de –beste schokdemping op oneffen terrein. Dit voorkomt beschadiging van de heftruck en de last. De goede veereigenschappen voorkomen ook overbelasting van de rug van de heftruckbestuurder. Er treedt in een luchtband minder warmteontwikkeling (accumulatie) op als er grote afstanden mee worden gereden. De warmte is de grootste slijtagefactor van iedere rubberband. Door overmatige warmteontwikkeling kan de rubberstructuur beschadigd raken en kunnen de diverse aan elkaar gevulkaniseerde bandlagen loslaten. Als alternatief voor lucht kan ook stikstof worden gebruikt. Zuivere stikstof heeft –grotere moleculen dan gewone lucht, waardoor het spanningsverlies van de band, door de natuurlijke poreusheid van rubber, minder is. Nadeel is ook dat banden lek kunnen raken. Luchtbanden worden niet gebruikt bij hefhoogte boven 5 meter
Luchtbanden Verschillende maten en profielen
Massief Massief Massieve banden worden ook wel cushion (Engels),
staalcilindrisch, of op zijn Amerikaans ‘press on’ (PON) banden genoemd. Soms hoor je voor dit bandtype ook wel de aanduidingen vulkollan, of vulkolon. Dat is de materiaalnaam van het beleg rondom de velg en niet de correcte benaming van dit type band. Massieve banden zijn betrekkelijk smal en gemonteerd op kleine wielen. Het voordeel van deze banden is een hoog draagvermogen bij kleine inbouwmaten. Omdat de schokdemping vanwege het harde stijve loopvlak minder goed is, worden ze gewoonlijk alleen binnen op een gladde vloer gebruikt. Dit type wordt toegepast op veel magazijntrucks, reachtrucks en op sommige zware heftrucks.
Massief Zonder en met profiel
keuze voor een soort band, dit zijn: de wielbelasting; de werkvloer; de werkomstandigheden
De banden van de truck moeten zorgen voor: overbrengen van krachten van de truck op de
vloer; zorgen voor een goede stabiliteit; zorgen voor een zo hoog mogelijk rijcomfort. Om een betere grip op de vloer en een lagere rolweerstand te krijgen, is op de meeste banden een profiel aangebracht
Vijf tips: Kies altijd de juiste band/truckcombinatie Rijd beheerst om snelle slijtage en een hoog
energieverbruik te voorkomen Vul oneffenheden in de vloer op Kies voor vloeiende rijroutes in het magazijn Wissel indien nodig banden per as voor een regelmatiger slijtagepatroon.
Bladzijde 67/ 76
De vorkheftruck
Belasten van de heftruck
Lastdiagram Korte omschrijving Op een heftruck moeten een typeplaat en een werklastdiagram
aanwezig zijn op een plaats waar ze voor de heftruckchauffeur duidelijk en afleesbaar zichtbaar zijn. Bij het heffen van lasten spelen onderstaande zaken een rol:
• Totale hoogte van de uitgeschoven hefmast • Maximale vorkhoogte • Totale hoogte ingeschoven hefmast • Maximale vrije heffing • Gewichtsverdeling en de afmetingen van een last
Waarom?
Met behulp van de gegevens op het diagram kan een heftruckchauffeur in een oogopslag bepalen of het veilig en verantwoord is betreffende last op te nemen en te vervoeren. Dit diagram dient precies te vermelden hoe groot het hefvermogen (aanduiding nominale last) van de heftruck is en hoeveel de exacte hefhoogte bedraagt. Ook dienen er diverse lastzwaartepunten vermeld te worden. Standaard zijn dat de waardes die horen bij 500, 600 en vaak ook 800 mm uit de hiel van de vork. Deze afstanden horen bij een palletdiepte van respectievelijk 1.000, 1.200 en 1.600 mm. Via het lastdiagram krijg je makkelijk een indruk hoe het met de stabiliteit van een heftruck is gesteld. Als de chauffeur merkt dat de truck minder stabiel rijdt en werkt dan hij doorgaans gewend is, kijk dan extra goed op het lastdiagram en verzeker u van de correctheid van de opgegeven waardes en het masttype. Zijn er wijzigingen aan het betreffende voertuig (b.v. montage van voorzetapparatuur), dan moet het diagram aangepast worden.
lastzwaartepunt
Lastzwaartepunt met sideshift
Soorten pallets
Claus
