Ingredienten voor Duurzame Grondstofketens
Ernst Worrell Copernicus Instituut voor Duurzame Ontwikkeling Universiteit Utrecht NVRD Themadag Verpakkingen en Grondstoffen Nijmegen, 7 november 2011
We consumeren grote hoeveelheden materialen
CO2 en Materialen CO2 Emissions to Atmosphere Cement, lime Ammonia Plastics
Extraction
Materials Production
Anaerobic Digestion Incineration
Processing
Consumption
Waste Management
Recycling and reuse
Natural resources
Waste
CO2 from energy CO2 from feedstock (fossil fuels, limestone) CO2 from waste treatment (fossil and biomass)
Materiaal-intensiteit economie daalt… 70.0 United States
Consumption (kg/1000$ GDP (1996))
60.0
Iron Steel Cement Aluminum Copper Clay Ammonia (N)
Steel
50.0
40.0 Iron
30.0 Cement 20.0
Clay
10.0
Ammonia (N) 0.0 1950
1960
1970
1980
1990
2000
..en stabiliseert per persoon…. 800
….United andStates material consumption per capita Iron stabilizes…. 700
Steel Cement Aluminum Copper Clay Ammonia (N)
Steel
App. Consumption (kg/cap)
600
500 Iron 400
300
200
Cement
Clay
100 Ammonia (N) Aluminum 0 1950
1960
1970
1980
1990
2000
…maar wereldconsumptie blijft groeien
..but global material consumption will grow rapidly, due to growing demand in developing countries and constant demand in industrialized countries
0 5/3/09
1/3/09
9/3/08
5/3/08
1/3/08
9/3/07
5/3/07
1/3/07
9/3/06
5/3/06
1/3/06
9/3/05
5/3/05
1/3/05
9/3/04
5/3/04
1/3/04
9/3/03
5/3/03
1/3/03
9/3/02
5/3/02
1/3/02
9/3/01
5/3/01
1/3/01
9/3/00
5/3/00
1/3/00
9/3/99
5/3/99
1/3/99
9/3/98
5/3/98
120
1/3/98
9/3/97
5/3/97
1/3/97
Average World Crude ($/bbl)
..en prijzen stijgen…
160
140
Olie (1997-2009) IJzererts (2000-2009)
100
80
60
40
20
Ondanks de zwaarste economische crisis in 50 jaar blijven grondstofprijzen hoog of stijgen zelfs weer
Ketenbeheer in opmars • Toenemend belang van ketenbeheer: de klanten stellen eisen aan CO2 “footprint” • • • •
Overheden Consumenten Retail: Walmart, Tesco B2C: Unilever, PepsiCo.
• Beleidsinstrumenten nemen toe:
• EPR • Verpakkingen: convenanten, belastingen • Verbod op plastic zakken
• Ontwikkeling tools voor bepaling footprint
Materiaal Efficiency Verbetering
Mogelijkheden om materiaal efficiency te verbeteren en CO2 emissies te reduceren bestaan in de gehele levenscyclus van een materiaal: • • • • • •
Preventie Product herontwerp Materiaal substitutie Product hergebruik Materiaal recycling Energy terugwinning
Resources
E recycling E material
Material production Product design Material substitution
E manufacturing
E filling
Packaging making
Filling
E maintenance
Maintenance Consumption
Product reuse E collection
E waste processing
Waste collection
Material recycling
Waste management
Waste
Levenscyclus van Verpakkingen
Preventie China's Plastic Bag Ban Will Save 37 Million Barrels of Oil China Leapfrogs Other Nations with Simple Message: Bring Your Own Bag China has never been considered an environmental role model. Given a population of 1.3 billion, unprecedented carbon emissions and a slew of recent lead-toy scandals, many would say the country stands as a — if not the — prime example of environmental failure. Yet, in a bolt from the blue, it looks like the red has embraced green. Yesterday, China’s State Council put a nationwide ban on plastic bags. The cabinet has demanded all stores (from major supermarkets to small shops) go plastic bag-free after June 1. According to the Daily Mail, China uses more plastic bags than any other country. China squanders 37 million barrels of crude oil on plastic bag production every year. The nationwide ban will no doubt help correct China’s tarnished image, especially before the Beijing Olympic Games.
Leaf Rapids San Francisco New York City Austin Bakersfield Boston New Haven Portland Phoenix Annapolis China Kenya Uganda Zanzibar Ireland Italy India Bangladesh
Eliminating components/ elements
Elimination
Resource extension
Quantitative Prevention
More optimal packing
Void space/ material mitigation Bulk packing
Reduction Lightweighting
Reducing packaging volume
Lightweight material Laminating Switch to flexible packaging
POSTPONE
ENERGY
MATERIAL
Preventie: Product Herontwerp
Type of Changes in Packaging (n = 131)
Bron: Sluisveld & Worrell (forthcoming)
Changes by Product Category (n = 131)
Product Hergebruik
Recycling
Saving Materials studie: Emissiereductie ruim 2 Mt CO2/jr Recycling+ 2500
Verbranding+
Succesvol huidig beleid
Dakafval Beton
CO2 emissie besparing tov 2008 referentie (ktCO2 /jaar)
Hout
2000
Drankenkartons PVC PET
1500
PS PP
1000
PE GFT
500
Koper Aluminium Staal
0
Textiel Glas
-500
Papier en karton
Verpakkingenbeleid in Nederland - 1 Date
Dutch Policy
Date
European policy
1988
Memorandum Prevention and Reuse of Waste Materials
1985
European Directive (85/339)
1991–1997
Packaging Covenant I
1994
Law Environmental Management
1994
European (94/62)
1997
Agreement Packaging and Packaging Waste
1998–2002
Packaging Covenant II
2003–2005
Packaging Covenant III
2006–2007
Decree on Packaging and Paper & board Management
2007–2012
Framework Agreement
2008
Packaging Tax
Directive
Verpakkingenbeleid in Nederland - 2 CV I (1991-1997)
Prevention
CV II (1998-2002)
CV III (2003-2005)
Decree (2006-2007)
Framework (2008-2012)
ktonnes
2063 (1997) 1914 (2000)
2128 (2001)
2676 (2005)
-
-
Total
%
40 (1995) 60 (2000)
65 (2001)
70 (2005)
65 (2006)
65 (2008) 70 (2010)
Paper & board
%
60
85
75
75
75
Glass
%
80
90
90
90
90
Metals
%
75
80
85
85
85
Plastics
%
50
27 353
43
95/55/274
38 (2009) 42 (2012)
Wood
%
-
15
25
25
25
Recovery
%
-
-
73 (2005)
70 (2006)
70 (2008) 75 (2010)
Disposal
ktonnes
-
940 (2001)
850 (2005)
-
-
Recycling
Verpakkingenbeleid Effectief?
Packaging material consumption (ktonnes)
3600 3400 3200 3000 2800 2600 2400 2200
CV II
CV I
2000 1991
1993 Upper baseline
1995
1997
Lower baseline
1999
2001
Dutch packaging data
CV III 2003
2005
EU packaging data
Decree 2007
Time (years)
Bron: Rouw, 2009
Effectitiviteit Verpakkingenbeleid
• Verpakkingenbeleid was effectief tot 1998/1999 resulterend in een absolute afname van verpakkingsafval • Na 2000, veel en frequente veranderingen in beleid (o.a. doelen, doeljaar, definitie baseline) • Na 2000 nam de consumptie van verpakkingsmateriaal sneller toe dan de baseline, wat suggereert dat verpakkingenbeleid sinds 2000 geen effect heeft gehad • En het huidige akkoord?
Het Huidige Akkoord • Huidige akkoord: • Inconsistent met EU richtlijnen door producthergebruik in feite af te schaffen (door verandering definitie) • Zet in op verlaging kwaliteit recyclaat wat een kringloop
onmogelijk maakt • Zet in op premature afschaffing statiegeld (statiegeld PET is gelijk aan 27% ingezameld plastic door huishoudens!) • Noemt geen concrete doelstellingen voor preventie • Lost onduidelijkheid over op de markt gebrachte hoeveelheid verpakkingen niet op • Zet de onduidelijke definities mbt monitoring en rapportage voort • Bevat toezeggingen bedrijfsleven die inconsistent zijn of reeds behaald (o.a. afschaffing gratis plastic draagtassen)
• Verbiedt alternatieve inzamelsystemen • Leidt hoogstwaarschijnlijk tot toename zwerfafval
• Aanpassingen noodzakelijk, zoals door de VNG commissie aanbevolen
Dank voor uw aandacht
Ernst Worrell Universiteit Utrecht
[email protected]
