Informatievaardigheden

Workshop

Informatievaardigheden Oriëntatie op de informatiezoeksystemen

Mediatheek R5 versie Economie algemeen

september 2007

Workshop Informatievaardigheden Economie algemeen

Mediatheek R5 Eindhoven

INHOUD 1.

INLEIDING EN DOEL WORKSHOP

3

2.

INFORMATIE OVER MEDIATHEEK R5

3

3.

WEBSITE FONTYS MEDIATHEEK 3.1 Starten van Fontys Mediatheek Website 3.2 Nieuws 3.3 Zoeken 3.4 Achtergrond

6 6 7 8 9

4.

FONTYS CATALOGUS 4.1 Booleaanse operatoren 4.2 Zoekopties 4.3 Zoekopdracht verfijnen

11 11 12 13

5.

INFORMATIEBRONNEN 5.1 Picarta 5.2 LexisNexis-Newsportal 5.3 EBSCOhost 5.4 Company.info 5.5 Overige relevante databanken

15 15 20 22 27 31

6.

ZOEKEN OP INTERNET 6.1 De URL (het internetadres) 6.2 Webgidsen en startpagina’s 6.3 Zoekmachines 6.4 Google 6.5 Betrouwbaarheid 6.6 Fontys Internetbronnen

33 33 33 34 36 42 43

7.

NASLAGWERKEN 7.1 Algemene encyclopedieën 7.2 Woordenboeken 7.3 Adresboeken 7.4 Vakspecifieke naslagwerken

44 44 44 45 46

2


1


Inleiding en doel workshop

Het aanbod van informatie is tegenwoordig enorm groot. En iedereen heeft deze informatie nodig: in je beroep, voor je hobby, en natuurlijk voor je studie. Een deel van deze informatie ontvang je van je docenten; een ander deel zul je zelf op moeten zoeken. Naarmate je studie vordert, gebruik je steeds meer verschillende materialen. Het informatieaanbod zie je terug in verschillende informatiedragers. De informatiedragers die je tijdens je opleiding kunt gebruiken, zijn vaak in of via de mediatheek beschikbaar. Je kunt hierbij denken aan: - Boeken - Cd-roms - Scripties - DVD’s - Tijdschriften - Computerprogramma’s - Video’s - Internetbronnen - E-books - Databanken Niet alleen de mediatheek van R5 staat tot je beschikking, maar je kunt ook gebruik maken van de mediatheken van alle andere Fontys-vestigingen.

Doel workshop: Om goed gebruik te maken van de beschikbare bronnen moet je ze natuurlijk wel weten te vinden. Via deze workshop word je wegwijs gemaakt in de diverse informatiebronnen die je kunt raadplegen. Aan de hand van verschillende informatiebronnen gaan we je alle onderdelen van de mediatheek presenteren. Vervolgens ga je werken met deze bronnen door middel van opdrachten die aansluiten bij je studierichting. Alvorens de workshop te starten: • Log in met je PCN en wachtwoord.

2

Informatie over Mediatheek R5

De collectie die aanwezig is in de mediatheek van R5 wordt up-to-date gehouden in samenwerking met de docenten van je opleiding. De collectie is afgestemd op de studierichtingen die gebruik maken van deze mediatheek. Ter plaatse kun je de informatiedragers raadplegen, bekijken, beluisteren en lenen. Hiervoor zijn studieplekken, studieruimten met afspeelapparatuur en computerwerkplekken ingericht. Alle materialen zijn voor studenten en docenten toegankelijk via de catalogi. In de mediatheek van R5 kun je diverse artikelen kopen die je voor de verwerking van je informatie nodig hebt, zoals inbindmateriaal, papier, sheets, cd-recordables, dvd’s en videobanden. Voor o.a. het houden van presentaties is er diverse AV-apparatuur te leen, zoals beamers, digitale foto- en filmcamera’s en geluidsinstallaties.

3



Hoe zijn de materialen geplaatst De materialen zijn geplaatst via het SISO-systeem. Het SISO-systeem rubriceert de materialen naar onderwerp. Men hanteert hierbij onderstaande hoofdindeling. Dit systeem wordt ook door openbare bibliotheken gebruikt.

SISO indeling hoofdrubrieken: 000

Algemeen

100

Wijsbegeerte

200

Godsdienst

300-330

Sociale wetenschappen

340-380

Economie

390-398

Rechtswetenschap

399

Krijgswetenschap

410-420

Psychologie

430-490

Opvoeding en onderwijs

500

Wiskunde – Informatica - Natuurwetenschappen

600-610

Geneeskunde – Gezondheidszorg – Lichaamsoefening en sport

620

Bord-, denken kansspelen enz. Handenarbeid enz. Huishoudkunde enz

630

Land- en tuinbouw – Jacht en visserij

640-690

Techniek

700-770

Kunst; algemeen –Beeldende kunst

780-790

Muziek – Dans – Toneel - Film

800

Taal- en letterkunde

900-940

Geschiedenis

950-990

Land- en volkenkunde

4



Plattegrond Mediatheek R5

computerwerkplekken

videomontage

tijdschriften

naslagwerken

studieruimtes dvd, cdr, video

scripties

balie ingang

talenpracticum

uitleencollectie workshopcomputers

5


3


Website Fontys Mediatheek

‘Fontys Mediatheek’ is de Internetsite van de mediatheken van Fontys Hogescholen. 3.1

Starten van Fontys Mediatheek Website

Er zijn 2 mogelijkheden waarop de Mediatheek Website geopend kan worden: Opstarten via FontysPortal Vanuit de FontysPortal kan de Mediatheek Website direct worden opgestart via de optie Direct naar:

Klik op: Mediatheek Opstarten via de rechtstreekse URL Een tweede manier om de Website op te starten is via het intikken van de URL www.fontysmediatheek.nl

Na het opstarten kun je de Fontys Mediatheek Toolbar downloaden, waarmee je voortaan eenvoudig en snel de mediatheeksite kunt openen. Klik op: Als je de mediatheek website op één van bovenstaande manieren hebt opgestart verschijnt het volgende scherm:

De website bestaat uit drie kolommen: Nieuws, Zoeken, Achtergrond. 6

Workshop Informatievaardigheden Economie algemeen 3.2


Nieuws

In de kolom Nieuws vind je de berichten die in de Mediatheek Weblog geplaatst zijn. ‘Een weblog, of ook wel blog, is een website die regelmatig – soms meerdere keren per dag – vernieuwd wordt en waarop de geboden informatie in chronologische volgorde (op datum) wordt weergegeven. Wie een weblog bezoekt, treft dan ook op de voorpagina de meest recente bijdrage(n) aan. De auteur(s) biedt in feite een logboek van informatie die hij wil delen met zijn publiek, de bezoekers van zijn weblog. Weblogs bieden hun lezers ook veelal de mogelijkheid om – al dan niet anoniem – reacties onder de berichten te plaatsen of een reactie via een Trackback-mechanisme achter te laten.’ Trackback is een systeem om vanuit weblog A een signaal te sturen naar weblog B. Op die manier weten lezers van weblog B dat er op weblog A een mogelijk interessant bericht staat. (Bron: nl.wikipedia.org) De weblog van de Fontys Mediatheken is een hogeschoolbreed project waarin een groot aantal informatiespecialisten als auteur fungeren. Docenten kunnen een gastaccount aanvragen. De informatiespecialisten vullen vanuit hun domeindeskundigheid de weblog met nieuws, interessante links en opiniestukjes. Je kunt de nieuwsberichten per cluster (Economie, Educatie, Techniek etc) lezen,

Klik op het cluster Economie

Aan de linkerkant van het scherm zie je de kennisdomeinen binnen het cluster Economie. De cijfers achter de kennisdomeinen geven aan hoeveel berichten er geplaatst zijn.

Op de voorpagina van de mediatheekwebsite verschijnen alle nieuwe berichten. Oudere berichten zijn terug te vinden in de respectievelijke clusters of via het archief. Je kunt de laatste berichten bekijken, en/of de laatste reacties opvragen. 7


Dit archief kun je vinden onder ‘Alle berichten’

Boven aan het scherm verschijnt de optie ‘Trefwoorden en Archief’

Het volgende scherm verschijnt:

De trefwoordenlijst kun je gebruiken om in het archief te zoeken. Om terug te gaan naar het beginscherm klik je op het tabblad Start 3.3

Zoeken

In de kolom Zoeken vind je de Fontys catalogus en alle digitale informatiebronnen. De Fontys catalogus wordt verder uitgelegd in hoofdstuk 4. De overige digitale informatiebronnen komen aan bod in hoofdstuk 5.

In deze kolom kun je ook opvragen welke bronnen je thuis kunt raadplegen. Klik op ‘Thuistoegang’ en bekijk het resultaat.

8



Daarnaast is het mogelijk de nieuwe aanwinsten van alle Fontys Mediatheken te bekijken. Deze lijst wordt maandelijks vernieuwd. Klik op ‘Aanwinsten’. Er verschijnt een rolmenu met alle Fontys Mediatheken. De optie Zoek in FontysMediatheek.nl biedt de mogelijkheid om in de gehele Mediatheek website te zoeken.

3.4

Achtergrond

In deze kolom vind je de Contactgegevens en Openingstijden van alle Fontys Mediatheken.

Voor buitenlandse studenten wordt een korte introductie van de Mediatheken gegeven in het Engels en Duits. In het introductiefilmpje wordt uitleg gegeven over de Mediatheek Website.

Voor meer achtergrondinformatie klik op:

9



In het scherm dat dan verschijnt, kun je informatie opvragen over deze onderwerpen:

Maak nu opdracht 1

10



4


Fontys Catalogus

De catalogus geeft toegang tot de collecties van alle Fontys Mediatheken. Je kunt daarin dus op zoek naar bronnen die aanwezig zijn in één van deze mediatheken. Zorg dat de Mediatheek-website in beeld staat. In de kolom Zoeken vind je direct de Fontys Catalogus

4.1

Booleaanse operatoren

In de catalogus kun je zoektermen combineren met AND, OR en NOT: Met behulp van deze booleaanse operatoren kun je de zoekopdracht specifieker maken of het aantal resultaten acceptabeler maken. Met behulp van AND wordt aangegeven dat termen tegelijkertijd moeten voorkomen

KOFFIE en BRANDEN (koffie AND branden) Zowel koffie als branden moeten voorkomen

Terwijl met NOT aangegeven kan worden dat bepaalde termen zeker niet moeten voorkomen

KOFFIE maar niet BRANDEN (koffie NOT branden) Eerste term moet voorkomen, de tweede niet

OR daarentegen kan worden gebruikt wanneer het voorkomen van een van beide termen voldoende is

KOFFIE of BRANDEN (koffie OR branden) Beide termen of een van de twee moeten voorkomen

Voorbeeld Zoeken met booleaanse operatoren In de Fontys Catalogus geef je d.m.v. AND aan dat beide woorden moeten voorkomen, maar dat de volgorde waarin de woorden staan niet uitmaakt. Het resultaat van het gebruik van ‘and’:

11



In het volgende voorbeeld wordt de operator AND niet gebruikt. Je geeft in die zoekopdracht dan aan dat de zoektermen na elkaar in de titel moeten voorkomen. Het resultaat zonder het gebruik van ‘and’:

LET OP het verschil in resultaat met de vorige zoekactie.

4.2

Zoekopties

In het zoekvenster van Fontys Catalogus zie je een tweetal zoekvelden en twee keuzevakjes: Klik op het pijltje naast het keuzevak ‘alle woorden’ De volgende zoekopties verschijnen:

Je kunt in de catalogus dus kiezen of je op titelwoorden, auteur, trefwoord of een andere mogelijkheid wilt gaan zoeken. Voorbeeld Zoeken op auteur Kies de zoekoptie: Typ altijd eerst de achternaam van de auteur in en eventueel daarna de voornaam of voorletter. Bijvoorbeeld: hermans,w als je zoekt naar: Willem Frederik Hermans of W.F. Hermans Typ in: salinger,j Klik op ‘Zoek’ of geef een Enter. Bekijk het resultaat. Voorbeeld zoeken op corporatie Kies de zoekoptie: Met deze optie zoek je naar publicaties over bedrijven, organisaties en instellingen of naar publicaties die in beheer van deze bedrijven zijn uitgegeven. Je kunt hiermee ook stage- en afstudeerbedrijven zoeken. Typ in: IBM Klik op Zoek of geef een Enter. Bekijk het resultaat. Zoeken op jaar van uitgave Bij het zoekveld Jaar van uitgave kun je aangeven in welk jaar (welke jaren) de publicatie moet zijn uitgegeven: 12



Vul het scherm als volgt in: Titelwoorden: Eigenschappen and materialen Jaar van uitgave: 2002

Je zoekt nu dus titels die de titelwoorden ‘eigenschappen’ EN ‘materialen’ bevatten en die zijn uitgegeven in 2002. Klik op Zoek of geef een Enter. Bekijk het resultaat. Je kunt ook zoeken vanaf een bepaald jaartal tot nu: Of je kunt zoeken binnen twee gegeven jaartallen: Zoeken op materiaalsoort Via het keuzevak Materiaalsoort kun je aangeven of je naar boeken, tijdschriften, videobanden of ander materiaal zoekt: Klik op het pijltje naast het keuzevak ‘Materiaalsoort alle’: Het volgende venster verschijnt:

Vul het zoekscherm als volgt in: Titelwoorden: voeding Jaar van Uitgave: 2000-2006 Materiaalsoort: audiovisueel Klik op ‘Zoek’ of geef een Enter. Bekijk het resultaat. 4.3

Zoekopdracht verfijnen

De catalogus biedt de mogelijkheid om de gevonden resultaten te verfijnen. Vul het zoekscherm als volgt in: Trefwoord: studenten

Klik op ‘Zoek’ of geef een Enter. 13



Aan de linkerkant van het scherm zie je de volgende opties verschijnen:

Klik op ‘Verfijnen’ Het volgende scherm verschijnt:

Als het aantal zoekresultaten erg groot blijkt te zijn, kun je de zoekopdracht aanpassen door een of meerdere trefwoorden, titelwoorden, auteurs etc. toe te voegen. Ook kun je hier alsnog op jaar van uitgave en op materiaalsoort gaan verfijnen. Verfijn je zoekopdracht door het zoekscherm als volgt verder in te vullen:

Klik op ‘Start zoekactie’ of geef een Enter. Bekijk het resultaat.

Maak nu de opdrachten 2 en 3 14


5


Informatiebronnen

Naast de eigen Fontys informatiebronnen, heeft Fontys ook toegang tot diverse andere vakspecifieke databanken. Zorg dat de Mediatheek-website in beeld staat. Klik op: Informatiebronnen van A tot Z :

Je krijgt het volgende uitrol menu te zien: Een totaal overzicht van alle databanken waartoe Fontys toegang heeft, vind je onder: Alle informatiebronnen.

Onder ‘Informatiebronnen van A tot Z’ zijn de informatiebronnen ingedeeld op kennisclusters. Klik op cluster Economie en bekijk het resultaat.

De voor jouw meest interessante databanken worden hieronder besproken. 5.1

PiCarta

• PiCarta PiCarta is een dienst van Pica Online Information Services. Een groot aantal bibliotheken (universiteiten, hogescholen en openbare bibliotheken) binnen Nederland zijn hierbij aangesloten. Zoals je m.b.v. de Fontyscatalogus de collecties binnen Fontys kan doorzoeken, kun je met PiCarta in collecties zoeken van alle aangesloten bibliotheken. Het betreft hier kwalitatief hoogwaardige informatie, die naar wens voor je aangevraagd worden. Iedere bibliotheek bepaalt zelf welke bestanden op die manier doorzocht kunnen worden. Binnen de Fontys-mediatheken kun je simultaan zoeken in de bestanden NCC en Online Contents. • NCC-Nederlandse Centrale Catalogus Bibliografische gegevens en vindplaatsen van circa 14 miljoen boeken en andere informatiedragers en bijna 500.000 tijdschriften in meer dan 400 bibliotheken. • Online Contents Inhoudsopgaven van bijna 15.000 tijdschriften op alle wetenschapsgebieden. Dit bestand bevat naast wetenschappelijke tijdschriften ook veel algemene, populair-wetenschappelijke en 15



populaire tijdschriften. Je kunt in dit bestand naar tijdschriftartikelen zoeken maar vindt er geen full-text informatie. Bij de artikelen wordt de vindplaats van het tijdschrift genoemd. 5.1.1

Starten van PiCarta

Zorg dat de Mediatheek-website in beeld staat. Kies onder ‘Informatiebronnen van A tot Z’ voor het cluster ‘Economie’. Klik op PiCarta

Kies bij Toegang voor optie 2 : PiCarta – OCLCPICA interface

5.1.2

Zoeken in PiCarta

In de zoekbalk kun je een zoekvraag samenstellen door een of meer zoektermen in te tikken en op zoeken te klikken. De zoekvraag wordt nu uitgevoerd. Na voltooiing van de zoekvraag, zullen de zoekresultaten op het scherm worden getoond. De standaard zoekoperator bij het zoeken met meerdere zoektermen is OF. Gebruik bij voorkeur zoekoperator EN.

Naast het opgeven van een zoekvraag in de standaard zoekbalk kun je tijdens het zoeken ook gebruik maken van het geavanceerd zoekscherm. Klik op Geavanceerd: Het volgende scherm verschijnt:

16



Dit scherm bestaat uit 3 onderdelen: Algemeen deel: In dit deel kun je een aantal zoekargumenten opgeven door deze in de zoekvelden in te vullen. De velden kunnen worden gecombineerd. Daarnaast kun je aangeven of de resultaten op relevantie of op jaar van uitgave moeten worden gesorteerd Je kunt aangeven wanneer de publicatie moet zijn verschenen en eventueel ook in welke taal. Materiaalselectie: Je kunt aangeven op welke materiaalsoort je wilt zoeken.

Database-selectie: Je kunt aangeven in welke databases je wilt zoeken.

Voorbeeld zoeken in PiCarta op materiaalsoort Zorg dat je het geavanceerde zoekscherm voor je hebt zoals hierboven staat beschreven. Klik op Geavanceerd:

Vul het zoekformulier als volgt in: 17



Klik bij materiaalselectie op ‘niets’: Vink nu als volgt aan:

Klik op de knop: Zoeken Bekijk het resultaat. Voorbeeld zoeken naar tijdschriftartikelen in de Online Contents Klik op Geavanceerd: Om het zoekformulier leeg te maken klik op: Vul het zoekformulier als volgt in:

Vul bij jaar van publicatie in dat het artikel moet zijn verschenen in 2006

Klik bij materiaalselectie op ’niets’: Vink nu als volgt aan:

18



Vink bij Database-selectie als volgt aan:

Klik op de knop: Zoeken Bekijk het resultaat:

Je kunt in deze beschrijving zien in welk tijdschrift het artikel verschenen is. Andere bibliotheken die het tijdschrift in de collectie hebben vind je onder het tabblad Beschikbaarheid. Klik op tabblad: Beschikbaarheid Bekijk het resultaat:

Maak nu opdracht 4 en 5 Een deel van opdracht 5 moet worden uitgevoerd in de Mediatheek van R5. Noteer de gevonden gegevens nauwkeurig en ga na afloop van de Workshop naar de naslagwerken en de tijdschriften.

19



LexisNexis-Newsportal

Via deze newsportal hebben studenten en medewerkers van Fontys toegang tot de dagelijks geactualiseerde digitale archieven van zes Nederlandse dagbladen. Er kan online gezocht worden in de archieven van het Algemeen Dagblad, Volkskrant, NRC Handelsblad, Parool en Trouw, Het Financieele Dagblad. 5.2.1

Starten van de LexisNexis-Newsportal

Zorg dat de Mediatheek-website in beeld staat. Kies onder ‘Informatiebronnen van A tot Z’ voor het cluster ‘Economie’. Klik op LexisNexis Newsportal

Kies dan voor:


Kies voor: Je krijgt nu het zoekscherm te zien. 5.2.2

Zoeken in LexisNexis-Newsportal

Om een artikel te vinden vul je het woord of woorden in waarop je wilt zoeken, selecteer je de periode waarin je wilt zoeken en klik je op zoeken. In de artikelen die dan verschijnen, komt het door jou ingevoerde woord voor.

20



Landelijke dagbladen Hier kan een keus gemaakt worden in welk dagblad je wilt zoeken. Door ‘al deze bronnen’ af te vinken worden alle velden leeggemaakt. Zoekwoorden Hier kan worden gezocht op een zoekwoord of op een combinatie van zoekwoorden. Er kan alleen gezocht worden op enkelvoudige woorden. Datum Hier kun je aangeven binnen welke periode je wilt zoeken. Voorbeeld Zoeken in LexisNexis-Newsportal Je zoekt een artikel uit de Volkskrant met de titel :’Nederland raakt ontwricht’ dat op 14 april 2001 verschenen is Vul de zoeksleutels als volgt in:

Klik op de knop: Zoeken Bekijk het resultaat.

Maak nu opdracht 6

21



EBSCOhost

EBSCOhost is het centrale portal van informatieleverancier EBSCO. De Fontys Mediatheek heeft abonnementen op een aantal EBSCO-informatiebronnen, onder andere Academic Search Premier, Business Source Premier, Medline, Cinahl en SPORTdiscus. Bijzonder aan EBSCOhost is dat alle bronnen zowel individueel als gezamenlijk doorzocht kunnen worden. Academic Search Premier is een internationale databank met veel full text artikelen uit tijdschriften op allerlei (populair)wetenschappelijke gebieden inclusief de sociale wetenschappen. Via Business Source Premier vind je artikelen over o.a. marketing, management, economie, financiën, landeninformatie, bedrijfsinformatie, branche- en marktinformatie etc. 5.3.1 Starten van EBSCOhost Zorg dat de Mediatheek website in beeld staat en klik op ‘Informatiebronnen van A tot Z’. Klik daarna op ‘Economie’. Kies voor: Kies dan voor: Je krijgt het volgende scherm:

5.3.2

Zoeken in EBSCOhost

Binnen EBSCOhost kun je zoeken in diverse informatiebronnen. Je kunt zelf bepalen in welke informatiebronnen je wilt zoeken door ze aan te vinken. In onderstaand voorbeeld gaan we wat uitgebreider in op de zoekmogelijkheden binnen de informatiebron Business Source Premier. Voorbeeld Zoeken in EBSCOhost: Indien Academic Search aangevinkt staat, eerst uitklikken en vink Business Source Premier aan. Klik op:

22



Je ziet onderstaand zoekscherm verschijnen:

Om geavanceerd te zoeken klik op:

In EBSCOhost heb je verschillende zoekopties ter beschikking. Binnen Business Source Premier zie je de volgende opties:

Je kunt bijvoorbeeld op trefwoord (keyword)gaan zoeken maar je kunt ook op zoek gaan naar bepaalde tijdschrifttitels (publications). Voorbeeld zoeken via Publications: Klik op het tabblad: Vul het zoekscherm (van tabblad Publications) als volgt in en klik op Browse:

23


Er verschijnt een lijst met tijdschrifttitels:

Klik op de titel:

Journal of Economic Education

In het scherm dat dan verschijnt zie je de details van dit tijdschrift:

Aan de rechterkant staan alle jaargangen. Klik op het bovenste jaartal: Je krijgt dan de laatste nummers van het tijdschrift te zien: Klik Vol. 38 Issue 1 – Winter 2007 aan. Je ziet dan de artikelen die in dat nummer verschenen zijn:

Klik op HTML Full Text of op PDF Full Text om de artikelen te lezen. Voorbeeld zoeken via Keyword Bij het zoeken op trefwoord heb je veel extra zoekopties: Klik indien nodig eerst op Clear om voorgaande zoekacties te verwijderen. Klik op het tabblad Advanced Search: Klik vervolgens op Keyword:

24




In het bovenste zoekscherm kun je kiezen voor diverse opties. Door op het pijltje te klikken bij Select a Field (optional), krijg je alle opties in beeld:

Vul nu het zoekscherm als volgt in:

Je kunt je zoekactie nog verder verfijnen met: Vul de opties als volgt in:

25



Klik vervolgens op de Search button:

Resultaat:

Klik op HTML Full Text of op PDF Full Text om de artikelen te lezen. In Business Source Premier kun je ook nog veel branche-informatie en bedrijfsinformatie vinden via ‘industry profiles’ en ‘company profiles’. Industry profiles vind je via het tabblad ‘Publications’. Om branche-informatie uit Nederland te vinden vul je het zoekscherm als volgt in:

Klik op ‘Browse’ Bekijk het resultaat. Voor het zoeken naar bedrijfsinformatie klik je in de balk op de button ‘Company Profiles’. Vul het zoekscherm als volgt in:

Klik op ‘Browse’ en bekijk het resultaat.

Maak nu opdracht 7

26



Company.info

Company.info bevat bedrijfsinformatie van Nederlandse organisaties met meer dan vijftig medewerkers of meer dan € 1 miljoen omzet. Daarnaast bevat het bedrijfsinformatie over internationale, veelal in Nederland actieve ondernemingen. Je kunt in Company.info o.a. jaarverslagen, jaarrekeningen, peer group analyses en marktrapporten vinden. 5.4.1 Starten van Company.info Zorg dat de Mediatheek-website in beeld staat. Kies onder ‘Informatiebronnen van A tot Z’ voor het cluster “Economie”. Klik op Company.info


Kies voor de 1e optie. Company.info wordt als volgt gestart:

27


5.4.2 Zoeken in Company.info Vul in het zoekscherm de term ‘rabobank’ in:

Kies uit de geboden opties voor Rabobank (Coöperatie) Indien de pagina van de gevraagde organisatie niet automatisch verschijnt klik je op ‘Zoek organisatie’: Bekijk het resultaat:

28




Klik bij de sector Nutsbedrijven op ‘Elektriciteit

Bekijk het resultaat. In Company.info zijn ook een groot aantal marktrapporten opgenomen. Kies op de hoofdpagina voor ‘Zoek Marktrapporten’

Vul in het zoekscherm de term ‘Supermarkten’ in:

Klik op ‘Zoek marktrapporten’ en bekijk het resultaat:

29


Met het pijltje naast Datum kun je de resultaten sorteren:

Kies voor ‘aflopend’ om de nieuwste rapporten bovenaan te zetten.

Maak nu opdracht 8

30




5.5 Overige relevante databanken: Adformatie Archief (incl. Tijdschrift voor Marketing) Adformatie Archief Online bevat alle artikelen uit Adformatie vanaf januari 1996 en artikelen uit het Tijdschrift voor Marketing. Het biedt informatie en nieuws over reclame, marketing en media. Dit archief is bij uitstek geschikt voor achtergrondinformatie bij een redactioneel stuk of een scriptie (de geschiedenis van een bureau, opvallende overnames, personeelswisselingen) of informatie over de concurrent. Ook is veel te vinden over merken, zoals bijvoorbeeld de ontwikkeling van het merk Unox door de jaren heen. DAREnet Gratis toegang tot de nationale wetenschappelijke onderzoeksoutput van alle Nederlandse

universiteiten, enkele hogescholen, het KNAW en NWO. DAREnet bevat een brede collectie die gegarandeerd digitaal beschikbaar is, zonder beperkingen. HBO Kennisbank Ieder jaar produceren studenten, docenten en lectoren van de hogescholen in Nederland duizenden scripties, onderzoeken, afstudeerverslagen, papers en artikelen. Deze worden in de HBO Kennisbank digitaal beschikbaar gesteld aan geïnteresseerden van over de hele wereld. Tot medio 2007 worden vooral scripties opgenomen van zeven hogescholen. Het is de bedoeling in de loop van 2007 ook ander materiaal op te slaan. Dan zullen ook meerdere hogescholen hun producten via de HBO Kennisbank publiceren. Kluwer Juridisch en Fiscaal Portal met de volledige teksten van een groot aantal juridische en fiscale tijdschriften en handboeken. Kluwer Media Bases. Een aantal publicaties van Kluwer worden digitaal uitgegeven onder de noemer Kluwer Media Bases. Hieronder vallen o.a.: FactoMedia-base: Kennisdatabank op het gebied van facility- en inkoopmanagement. Archiefbeheer, onderhoud, hygiëne, beveiliging, informatiewetenschap en meer. Finance & Control base: Toegang tot 1500 artikelen afkomstig uit 10 losbladige handboeken op het gebied van financieel management en administratie. Management Executive Base: Database met meer dan 1000 artikelen, afkomstig uit vijf Kluwertijdschriften op het gebied van management. Management Tools Base: Database met meer dan 500 artikelen en instrumenten, afkomstig uit diverse Kluwer titels op het gebied van management. Vanaf augustus 2003 wordt de database aangevuld met artikelen uit het tijdschrift Management Tools. Daarnaast zullen ook losse tools (checklisten, modellen, stappenplannen) in de base worden opgenomen. SigmaBase: De kennisbank voor kwaliteitsmanagement. SigmaBase bevat het Handboek voor Integrale Kwaliteitszorg, Handboek Kwaliteit in Praktijk en een archief van het tijdschrift Sigma vanaf 1997. Marketing Data MarketingData is een digitale uitgeverij van zakelijke informatie voor de Nederlandse markt. Het levert dagelijks actueel zakelijk nieuws, branche-informatie, trends & ontwikkelingen van markten en bedrijven en de laatste ontwikkelingen binnen diverse (management)vakgebieden. MarketingData bestaat uit MD Marktinfo met berichten over markten, bedrijven en trends op basis van de persberichten, landelijke dagbladen en 500 vak- en branchebladen en MD Vakinfo met 30.000 berichten over alle managementdisciplines uit 150 vakbladen. 31



Retriever Retriever is een professionele mediadatabase waarin gegevens van alle Nederlandse advertentiedragende media snel en eenvoudig zijn terug te vinden. De volgende media zijn opgenomen: Out-of-Home (in- en outdoor media), Publieksbladen, Vakbladen, Regionale- en Landelijke Dagbladen, Huis-aan-huisbladen, Nieuwsbladen en Digitale communicatiemiddelen. TFC Vijftig titels uit de TFC collectie (onder andere met John Cleese) zijn beschikbaar voor alle studenten en medewerkers van Fontys Hogescholen. De onderwerpen die de trainingsmedia van TFC Training Facilities Center belichten zijn: Klantgericht werken, verkoop, management, teamwork, verandering, communicatie, persoonlijke effectiviteit, personeelsmanagement, kwaliteitszorg en veiligheid. Wettenbank Databank met alle geïntegreerde wetteksten en besluiten. Niet alleen de wettekst zoals die nu geldt, maar ook alle historische versies vanaf 1 april 1996. Bovendien is de parlementaire geschiedenis van de wetten (vanaf 1 januari 1995) opgenomen.

32


6


Zoeken op Internet

Er is op Internet een schat aan informatie te vinden. De kunst is alleen om op een zo efficiënt mogelijke manier een betrouwbaar antwoord op je zoekvraag te krijgen. Om te kunnen zoeken op het World Wide Web, maak je gebruik van o.a. zoekmachines, startpagina’s, weblogs en links (URL) 6.1 De URL (Het internetadres)

De makkelijkste manier om direct naar een website te gaan is natuurlijk het intypen van de URL (Uniform Resource Locator). Je kunt daarbij heel vaak uitgaan van je intuïtie. Om de website van Schiphol te vinden begin je met het intypen van www.schiphol.nl. In o.a. Internet Explorer is het zelfs al niet meer nodig om de volledige URL in te typen, het woordje schiphol intypen in de adresbalk volstaat al. Wanneer gebruiken: Als je verwacht dat de naam van een bedrijf of instelling in de URL voorkomt. Voorbeeld zoeken op bedrijfsnaam: Start Internet Explorer op en tik in het zoekscherm Schiphol. Klik op zoeken en bekijk het resultaat.

6.2

Webgidsen en Startpagina’s

Een webgids wordt samengesteld door een redactie of een team van beheerders. Zij bekijken aangemelde webpagina’s en brengen deze onder in categorieën. Startpagina’s zijn commerciëler van opzet en daardoor minder betrouwbaar. Wel zijn ze beiden opgebouwd via een boomstructuur. Dat wil zeggen van Algemeen naar Specifiek. Door steeds keuzes te maken op pagina's van rubrieken en subrubrieken kom je uiteindelijk bij een aantal links uit die betrekking hebben op het onderwerp dat je interesseert. Bekende voorbeelden zijn Startpagina.nl, Startkabel.nl, Yahoo.com., Demoz.org

33



Wanneer gebruiken: Als je je wilt oriënteren op een onderwerp. Als je op zoek bent naar documenten over een niet al te specifiek onderwerp. Als je een specialistische vraag hebt, maar je weet (nog)niet welke zoektermen je moet gebruiken. Voorbeeld zoeken via Startpagina: Start internet Explorer op en tik in het zoekscherm: www.startpagina.nl Klik op ‘Alle dochters’ en vink ‘Op categorie' aan. Klik op het onderwerp HBO in de rubriek Onderwijs en bekijk het resultaat.

6.3

Zoekmachines

Er bestaan talloze zoekmachines die voor jou het Web afspeuren. Zogenaamde ‘spiders’ vinden en lezen (nieuwe) internetpagina’s en stoppen deze in een database. Spiders volgen daarbij ook de links die op een pagina voorkomen. Zo blijven ze voortdurend bezig. De meeste zoekmachines werken met een rankingsysteem; belangrijke sites komen dan bovenaan de zoekresultaten te staan. Hoewel er enkele algemene voorwaarden bestaan, gaat iedere zoekmachine anders om met het bepalen van de belangrijkheid van een website. Zoekmachines moeten op een heel andere manier worden bediend dan directories. Je zult de zoekmachine opdrachten moeten geven om duidelijk te maken wat je wilt. Daarbij zul je je moeten aanpassen aan de taal (zoektermen) die de zoekmachine verstaat. In dit hoofdstuk wordt onder paragraaf Google enkele relevante zoektermen besproken. Wanneer gebruiken: Als je zeer gerichte en gedetailleerde informatie zoekt, waarover vermoedelijk niet zo heel veel relevante documenten te vinden zullen zijn, en je weet welke zoektermen je moet gebruiken om die informatie met een zoekmachine te vinden. Als je snel iets op moet zoeken.

34



6.3.1 Springplankzoekmachines (multiple search engines)

Springplankzoekmachines of multiple search engines bieden een simpele toegang tot een uitgelezen pakket van zoekmachines, waaruit je zelf kunt kiezen. Ze bieden één zoekregel waarin je maar één keer een vraag hoeft in te typen die vervolgens – met eventuele aanpassingen – door meer zoekmachines wordt uitgevoerd. Het grote voordeel hierbij is dat je door gebruik te maken van meerdere zoekmachines, een groter gedeelte van het Web kunt doorzoeken. Voorbeelden van dit soort zoekmachines zijn Fagan Finder, Proteus Internet Search en TurboScout. Wanneer gebruiken: voor simpele vragen, waarop je snel antwoord wilt hebben. Ook voor vragen die in één zoekmachine heel weinig treffers opleveren, zijn ze goed te gebruiken. Voorbeeld zoeken via Turboscout: Start Internet Explorer op en tik in het zoekscherm www.turboscout.com Tik in het zoekscherm ‘weersverwachting Nederland’ en klik op’ Search’ Door bovenaan het resultatenvenster op de zoekmachines te klikken kun je de resultaten met elkaar vergelijken.

6.3.2 Speciale zoekmachines

Speciale zoekmachines beperken zich tot het doorzoeken van een bepaald, specifiek deel van het Web. Zo zijn er speciale zoekmachines die zich beperken met het doorzoeken van: een bepaald geografisch domein (Nederland, Duitsland, Spanje) (bv Vindex.nl en Ilse.nl)) vakgebied (bij voorbeeld filosofie, internationale betrekkingen. chemie) (bv ChemFinder) een onderwerp (bij voorbeeld celebrities) bepaalde mediatypes, bijvoorbeeld beeld- en geluidsmateriaal (Google Video) of boeken (Google.nl/books) een bepaald type informatie (bijvoorbeeld nieuws en blogs). een bepaalde functie (bijvoorbeeld 'shopping search engines' of 'prijsvergelijkings-zoekmachines', zoekmachines die de voordeligste aanbieders bij een bepaald product zoeken). Grote mondiale zoekmachines zoals Google en Yahoo! hebben naast hun grote database van webdocumenten nog speciale databases voor deze doelen; Google bijvoorbeeld heeft Google Images, Google Video (Beta), Google News en Froogle (shopping), en Oristus, een audiozoekmachine van Google, komt eraan. 35



Wanneer gebruiken: Speciale zoekmachines kunnen om verschillende redenen de voorkeur verdienen boven de grote mondiale zoekmachines. Zo kunnen zoektermen in een beperkt, vakspecifiek domein een veel beter afgebakende betekenis hebben (de term 'vervreemding' in een juridische context betekent iets anders dan dezelfde term in een sociologische context). De kwaliteit van de gevonden documenten kan met een speciale zoekmachine een stuk beter zijn. 6.4 Google

Om goed te kunnen zoeken m.b.v. een zoekmachine is het aan te raden om één zoekmachine goed te leren gebruiken. De meest bekende zoekmachine van dit moment is Google. ‘Googlen’ wordt zelfs al als werkwoord gebruikt. We gaan er in dit hoofdstuk van uit dat je al enigszins bekend bent met Google. Alleen enkele specifiekere zoekmogelijkheden binnen Google die voor je studie interessant kunnen zijn, worden behandeld, zoals het zoeken m.b.v. specifieke zoektermen, geavanceerd zoeken en speciale databases en diensten. 6.4.1 Zoeken m.b.v. specifieke zoektermen

Door de juiste zoektermen te gebruiken kun je je zoekresultaten beperken en/of uitbreiden. De meeste zoekmachines kennen de volgende zoektermen: zoeken met een beperking tot bepaalde velden: URL, title, link, define enz. Voorbeeld: intitle:fontys

zoeken met hele zinnen of frases "Derde Wereld", "Tweede Kamer", "vitamine C" Dit zijn termen die uit meer dan een woord bestaan en een eigen betekenis hebben. Maar ook langere zinsneden of zinnen kunnen als zoekvraag opgegeven worden door ze tussen aanhalingstekens te plaatsen. Bijvoorbeeld “to be or not to be”. zoeken met de Booleaanse operatoren AND, NOT en OR zoeken binnen een bepaald domein .edu, .gov, .nl, .be. Door een taal, een domein (.edu, .gov, .com, .nl, .de enz.), een continent of een host op te geven beperk je je zoekresultaat tot webdocumenten die in een bepaald land, continent, type organisatie.

36



Google's tilde (~) Als je bij Google '~anorexia' als zoekterm opgeeft, vindt je ook treffers die de term 'anorexia' niet bevatten, maar wel 'eating disorders', 'bulimia' en/of 'anorexic'. 6.4.2 Geavanceerd zoeken met Google

Geavanceerd zoeken binnen Google biedt allerlei opties die het zoeken preciezer maken en bruikbaardere zoekresultaten opleveren. Enkele zoektermen (zoals de booleaanse operatoren) zijn hierin verwerkt. Voorbeeld Geavanceerd zoeken met Google: Klik in het Google startscherm op “geavanceerd zoeken”

Je zoekt naar informatie over het eigen risico in verband met ziektekosten. Vul het zoekscherm als volgt in:

Bekijk het resultaat.

37



6.4.3 Speciale databases en diensten van Google

Bij het opstarten van Google worden de diensten ‘Afbeeldingen’, ‘Discussiegroepen’, en ‘Nieuws’ direct getoond. Onder de knop ‘meer’ vind je andere diensten en producten van Google. Klik op de knop ‘meer’:


Enkele voorbeelden van speciale zoekdiensten: Zoeken naar Boeken Voor het doen van literatuuronderzoek is de optie ‘Zoeken naar boeken’ interessant. Klik op:

Via deze dienst kun je zoeken naar (nieuwe) publicaties van aangesloten uitgeverijen en naar boeken die in een aantal bibliotheken aanwezig zijn. In een aantal gevallen zul je alleen de titelinformatie, een samenvatting of enkele vrijgegeven bladzijdes uit het boek vinden. Alleen auteursrechtvrije titels worden full text weergegeven. Uitgeverijen kunnen deze dienst bijvoorbeeld gebruiken om boeken te promoten.

38



Google Scholar Via Scholar kun je zoeken in bijvoorbeeld full text (academische)scripties, wetenschappelijke publicaties en andere ‘grijze literatuur’ (publicaties die niet via erkende boekhandels en/of uitgeverijen worden verspreid). Omdat Google Scholar nog in ontwikkeling is vindt je deze onder de knop ‘Labs’. Klik op ‘Labs’ en het volgende scherm verschijnt:

Let op: Via deze weg word je gelinkt naar de Engelstalige versie van Scholar. Er is ook een Nederlandse variant ‘Google Wetenschap’. Deze vind je nu alleen via de rechtstreekse URL: http://scholar.google.nl/

39



In Google Wetenschap is het mogelijk om geavanceerde zoekacties te doen. Klik op:

Vul het zoekscherm dat verschijnt als volgt in:

Bekijk het resultaat. Google Alerts Met Google Alerts (Google Meldingen) ontvang je via email updates van de nieuwste zoekresultaten op Google (web, nieuws enz.) gebaseerd op de zoekopdracht of het onderwerp dat je hebt opgegeven. Klik in het beginscherm van ‘Meer Google-producten’ op ‘Meldingen’: Het volgende scherm verschijnt:

40



Een door jou gekozen zoekopdracht wordt door Google onthouden. Je krijgt een mailtje wanneer er nieuwe websites en/of nieuwsitems zijn verschenen die voldoen aan de zoektermen. Let hierbij wel op dat je de juiste zoekopdracht formuleert. Bij heel algemene termen zul je merken dat je postbus volstroomt met berichten. Dit werkt voor je studie alleen maar vertragend. Dezelfde dienst is ook via Google Nieuws beschikbaar. Zodra je via de startpagina van Google naar nieuwsberichten hebt gezocht zie je links op de pagina een mogelijkheid voor nieuwsmeldingen.

E-mail alerts worden steeds meer door zoekmachines en databanken gehanteerd. Daarnaast maken veel nieuwspagina’s of weblogs gebruik van RSS-feed. RSS is heel eenvoudig gezegd een manier van tekstopmaak. Deze opmaak maakt het mogelijk om tekst van een website in te lezen in een zogenaamde RSSlezer. Als je vaak websites bezoekt waarvan de inhoud wisselt, zoals een weblog, hoef je niet steeds zelf te kijken of er iets nieuws geplaatst wordt. Via een RSS-lezer krijg je automatisch bericht of de websites van jouw keuze nieuwe berichten geplaatst hebben. Je bespaart hiermee een heleboel surf- en zoektijd. In hoofdstuk 1.2 van deze workshop wordt gesproken over de weblog van de Fontys Mediatheken. Ook daar zie je de mogelijkheid voor RSS terug.

Er bestaan verschillende gratis RSS-lezers, zowel Engels- als Nederlandstalig. Deze zijn via het Internet te downloaden. De RSS-feeds komen dus niet binnen in je mailbox, je hebt een apart programma nodig om de verzamelde nieuwsitems te kunnen bekijken. Overigens is bij de meest recente versies van internetbrowsers een rss-programma veelal al ingebouwd. Voorbeelden hiervan zijn Internet Explorer 7.0 en Firefox.

41



Betrouwbaarheid

Via het Internet wordt wereldwijd een enorme hoeveelheid informatie aangeboden. Vrijwel iedereen kan informatie publiceren zonder dat er een overkoepelende redactie is. Hoe bepaal jij nu welke informatie betrouwbaar is? Daarvoor zijn enkele criteria opgesteld. Deze kunnen gelden voor de webpagina’s maar ook voor de via Internet gevonden documenten: • -

• -

-

• -

• -

De maker(s) Is de auteur een deskundige binnen het vakgebied? Heeft de auteur al meer gepubliceerd? Wordt er een (e-mail)adres of telefoonnummer genoemd of blijft de auteur anoniem en/of onbereikbaar? Is de auteur in dienst van een (bekende) organisatie? Persoonlijke pagina’s zijn vaak te herkennen aan een tilde (~) in de URL, of aan de woorden ‘member’, ‘user’ etc. Belangenverstrengeling / uitgangspunt De informatie kan gekleurd zijn door de achtergrond van de auteur of de organisatie. Komt de informatie over milieuvervuiling door uitlaatgassen van een autofabrikant of bijvoorbeeld van een milieuorganisatie? Wordt de internetpagina gesponsord? Is de informatie gebaseerd op de mening of het standpunt van slechts een persoon of een kleine groep? opbouw van de pagina Wanneer is de pagina voor het laatst aangepast/vernieuwd? Werken de links? Is de informatie recent? Is de afkomst van de informatie te achterhalen? Worden er bijvoorbeeld literatuurverwijzingen gegeven? Hoe is het taalgebruik? Een tekst vol taal- en spelfouten is doorgaans minder betrouwbaar. overige tips Ga nooit af op één bron. Verifieer de gevonden informatie op meerdere plaatsen. Maak gebruik van gezond verstand. Hoe betrouwbaar zal de informatie zijn die je haalt van een pagina als Snopes.com die als ondertitel ‘Rumor has it’ heeft? Via InterNIC (Public Information Regarding Internet Domain Name Registration Services) kun je nakijken wie er achter een bepaalde domeinnaam zit. Ga op een pagina altijd op zoek naar een ‘About Us’, Help, Contact Us of iets dergelijks. Indien een zoekmachine gebruik maakt van een ranking systeem, achterhaal dan waar die op gebaseerd is. Peer-reviewed documenten zijn door vakgenoten bekeken en beoordeeld.

Betrouwbare en vakspecifieke Internet sites kun je ook vinden in “Fontys internetbronnen”

42



6.6 Fontys internetbronnen

Deze databank wordt actief gevuld door een team van informatiespecialisten uit de Fontys Mediatheken. Het is een steeds verder groeiende verzameling kwalitatief goede internetbronnen gericht op de vakgebieden waarbinnen de Fontys Hogescholen opereren. De internetpagina’s worden voorzien van trefwoorden en een korte samenvatting. Fontys internetbronnen zijn te vinden op de mediatheekwebsite onder de rubriek Fontys Collecties.

Maak nu de opdrachten 9 t/m 12

43


7


Naslagwerken

In naslagwerken vind je snel korte informatie over allerlei onderwerpen. Je kunt denken aan woordenboeken, atlassen of encyclopedieën. Verder zijn er ook allerlei vakspecifieke naslagwerken in de diverse mediatheken aanwezig. Hieronder volgt een selectie uit het aantal naslagwerken dat beschikbaar is in de Mediatheek R5 (waar ze geplaatst zijn, staat aangegeven achter de betreffende titel). 7.1

Algemene encyclopedieën

Grote Winkler Prins (N 041 GROT) Amsterdam [etc.] : Elsevier Een universele, complete encyclopedie, die de gehele cultuur, de natuur- en geesteswetenschappen en de technologie behandelt. Alfabetisch ingericht, met veel literatuurverwijzingen. Nieuw cultureel woordenboek : encyclopedie van de algemene ontwikkeling (N 041 NIEU) Amsterdam : Anthos Gerangschikt naar een groot aantal kennisgebieden geeft dit boek in korte, heldere omschrijvingen dié begrippen, namen, feiten, gebeurtenissen en gezegden weer, die tot onze culturele bagage zouden moeten behoren. Het is daarmee niet alleen een handzaam naslagwerk, maar ook een leesbaar compendium van de Nederlandse en internationale cultuur in brede zin. 7.2

Woordenboeken

Van Dale groot woordenboek der Nederlandse taal (N Nederlands 831 NEDE) Utrecht : Van Dale Dit is het standaard woordenboek van de Nederlandse taal. Het geeft verder een overzicht van de spellingsregels, het gebruik van leestekens en titulatuur. Als bijlagen vinden we een lijst met gevleugelde woorden en citaten, een lijst van de antieke oudheid en een lijst met bijbelse begrippen en personen. Van Dale woordenboeken voor hedendaags taalgebruik Utrecht : Van Dale Een reeks meer omvangrijke woordenboeken, vooral ook geschikt voor vertaalwerkzaamheden. Duits-Nederlands en Nederlands-Duits (N duits 831 VAN) Frans-Nederlands en Nederlands-Frans (N frans 831 VAN) Engels-Nederlands en Nederlands-Engels (N engels 831 VAN) Spaans-Nederlands en Nederlands-Spaans (N spaans 831 VAN) Groot woordenboek van synoniemen en andere betekenisverwante woorden/P.G.J. van Sterkenburg (N Nederlands 837.5 STER) Utrecht [etc.] : Van Dale Titel op de omslag: Groot synoniemen woordenboek Een alfabetisch geordend woordenboek van synoniemen en woordvarianten. Woordenlijst Nederlandse taal (N Nederlands 842 WOOR) Den Haag [etc.] : SDU Dit boek geeft een uitgebreide woordenlijst met o.m. de vervoegingen en de meervoudsvormen. Daarnaast wordt in de inleiding een uitleg gegeven van de nieuwe spellingsregels. Het is in de wandeling ook bekend als Het groene boekje.

44



Idioomwoordenboek : verklaring en herkomst van uitdrukkingen en gezegden (N Nederlands 844 IDIO) Utrecht: Van Dale Lexicografie Dit idioomwoordenboek bevat naast een aantal veelgebruikte spreekwoorden ook woordgroepen die doorgaans worden aangeduid met termen als zegswijze, spreuk, gezegde, uitdrukking, frase en vergelijking. Idioom komt veel voor in onze taal, meer dan we vaak denken. Een groot aantal uitdrukkingen die wij nauwelijks als idioom ervaren, blijkt dat te zijn als we een poging doen ze (letterlijk) in een andere taal te vertalen: een hekel hebben aan iets, in de war zijn, iemand voor de gek houden, iets tot stand brengen. Natuurlijk zijn er ook uitzonderingen: ook in het Engels kun je iemand door dik en dun (through thick and thin) steunen en kastanjes uit het vuur halen voor iemand kan letterlijk in het Spaans worden vertaald (sacarle a alguien las castaflas deljaego). Welke rol speelt idioom in de taal? Idioom is een uitstekend middel om de communicatie soepel en efficiënt te laten verlopen. Spreekwoordenboek : Nederlands, Fries, Afrikaans, Engels, Duits, Frans, Spaans, Latijn (N Nederlands 845 COX) Utrecht: Van Dale Lexicografie In het Van Dale Spreekwoordenboek vind je bekende en minder bekende Nederlandstalige spreekwoorden met hun verklaring en varianten in het Fries, Afrikaans, Engels, Duits, Frans, Spaans en Latijn. Het boek bevat 2378 Nederlandse spreekwoorden gerangschikt op thema met verklaring van achtergrond en herkomst. Kramers Business woordenboek (N Engels 844.5 KRAM) Amsterdam : Elsevier Een vertaalwoordenboek (Engels-Nederlands en Nederlands-Engels) met zakentermen op het gebied van marketing, economie, bank- en geldwezen, (effecten)handel, recht en ICT. Het boek bevat tevens de regels voor de Engelse grammatica en een hoofdstuk over brieven schrijven in het Engels. 7.3

Adresboeken

HBO-almanak (N 489.12 HBO) Den Haag : Voorlichtingsdienst HBO-raad. Per hogeschool vermeldt de HBO-Almanak een groot aantal belangrijke gegevens: allerlei nuttige adressen en telefoonnummers, de samenstelling van het college van bestuur danwel de centrale directie en studentenaantallen. Ook wordt aangegeven hoe de instelling is georganiseerd. Voorts worden alle studierichtingen vermeld die de hogeschool verzorgt. Hierbij staat tevens aangegeven of er sprake is van voltijd- of deeltijdonderwijs. Ook andere zaken komen aan de orde zoals informatie over de diverse soorten waarin het hbo is onderscheiden, de toelatings- en inschrijvingsregeling in het hbo, titulatuur, studiefinanciering, overheid, parlement en buitenland (subsidiemogelijkheden en dergelijke). Handboek van de Nederlandse pers en publiciteit (N 092 HAND) Schiedam : Nijgh-Periodieken Delen 1 en 2 geven een overzicht van de regelmatig in Nederland verschijnende publicaties, voorzien van gegevens over de oplage, frequentie, uitgever, redactie en advertentietarieven. Deel 3 is een overzicht van bedrijven en bureaus die actief zijn op mediagebied (bijv. landelijke en regionale omroepen, callcenters, reclamebureaus).

45



Vakspecifieke naslagwerken

Fondsenboek (N 048FOND) Zutphen : Walburg Pers Naslagwerk met informatie over de doelstellingen, activiteiten, aanvraagprocedures en dergelijke van bijna 600 Nederlandse vermogensfondsen. Vermogensfondsen (zoals bijvoorbeeld Stichting Algemene Loterij Nederland en Nederlands Astma Fonds) zijn fondsen die geld uit eigen vermogen geven uit de opbrengst uit eigen vermogen, bijvoorbeeld voor studie, culturele activiteiten, mensen in financiele nood of gehandicapten. Het 'Fondsenboek' (dat jaarlijks verschijnt) is maatschappelijk breed inzetbaar. De ontsluiting gebeurd door een drietal registers: 'rubriekindeling trefwoorden fondsenboek', 'trefwoordenregister', en 'alfabetisch register'. Interessant voor onder meer fondswervers van maatschappelijke en hulporganisaties, onderwijs en individuen. Mediafeitenboekje (N 090.1 MEDI) Amsterdam : Carat Het Mediafeitenboekje is een helder en compact boekje over het Nederlandse medialandschap. Het bevat bereikscijfers, kosten, tarieven, bestedingen, trends en ontwikkelingen over televisie, radio, bioscoop, dagbladen, tijdschriften, Internet, out-of-home, sponsoring en brievenbusreclame. Statistisch jaarboek (N 301.1 STAT) ’s-Gravenhage : SDU Statistische gegevens over uiteenlopende onderwerpen in cijferreeksen en grafieken. Macro economische verkenning (N 355.1 MACR) Den Haag : Sdu uitgevers Jaarlijkse uitgaven waarin aandacht wordt besteed aan ontwikkelingen en verwachtingen binnen de Nederlandse en internationale conjunctuur. Ieder jaar worden actuele thema’s (bijvoorbeeld op gebied van arbeid en inkomen) uitgewerkt. Marketing zakboek (N 369.1 MARK) Doetinchem : Elsevier Bedrijfsinformatie Het Marketing Zakboek geeft een uitgebreide samenvatting van alle relevante informatie op het marketinggebied. Het bevat een compleet en toch beknopt overzicht van alle marketingbegrippen en –principes, -instrumenten, -technieken en strategieën. Praktisch opgezet door de systematische indeling en het uitgebreide trefwoordenregister. Juridisch woordenboek (N 390.1 FOCK) Groningen : Wolters Noordhoff Duizenden juridische termen, afkortingen en begrippen, gevolgd door een korte verklaring met een verwijzing naar de desbetreffende wetsartikelen. Dit woordenboek fungeert behalve als een trefwoordenregister op de wetgeving ook als een beknopte juridische encyclopedie. Nieuwe gids voor school en beroep / A. Martens (N 430.8 MART) Haarlem : De Toorts Systematisch gerangschikte opleidingen, vooropleidingen, leerprogramma’s en beroepsmogelijkheden.

46



Regional surveys of the world London: Europa Publications Een landenoverzicht met gedetailleerde artikelen betreffende regionale onderwerpen en problemen als: milieu, economische situatie, religie, toerisme, transport, enz. Met o.a. de delen: Eastern Europe, Russia and Central Asia (N 950.2 EAST) Western Europe (N 950.2 WEST) Central and South-Eastern Europe (N 950.2 CENT) The USA and Canada (N 950.2 USA) The Far East and Australasia (N 950.2 FAR) De grote Bosatlas (N 950.6 GROT) Groningen : Wolters-Noordhoff De bekendste Nederlandse atlas. Met ruime aandacht voor Nederland. Met een diversiteit aan kaartmateriaal. The Times atlas of the world (N 950.6 TIME) Londen : Times Dit is een van de meest uitgebreide algemene geografische atlassen ter wereld. De atlas geeft bij veel landen plattegronden van grote steden. Voorzien van een zeer uitgebreide index op geografische namen.

Ga na afloop van deze workshop naar de naslagwerken van de Mediatheek van R5 en maak de opdrachten 13 en 14.

Na het raadplegen van een naslagwerk dient deze teruggezet te worden op de juiste plaats in de kast.

47

Informatievaardigheden

Recommend Documents