Informatievaardigheden (in het onderwijs)
Jaap Walhout & Saskia Brand-Gruwel
Overzicht
§
Introductie
§
Opdracht
§
Nabespreken opdracht
§
Informatievaardigheden & 10 jaar onderzoek
§
Discussie
§
Vooruitblik & huiswerk
Even voorstellen
economie
promotie onderzoek
cursusontwikkelaar
CELSTEC ict-rijk onderwijs Ruud de Moor Centrum informatievaardigheden
Opdracht
Op internet lees je een bericht van iemand die beweert dat het rijden veel veiliger is geworden sinds de opkomst van GPS navigatie: "Doordat je niet meer op de borden en de route hoeft te letten, heb je meer aandacht voor wat er om je heen gebeurt! Zo gebeuren er minder ongelukken." Een andere persoon reageert: "Daar ben ik het niet mee eens! Doordat mensen blindelings vertrouwen op hun TomTom, hebben ze juist minder aandacht voor de weg. Zo gebeuren er juist meer ongelukken!" Je vraagt je af of er onderzoek gedaan is naar deze kwestie, en wie van deze personen gelijk heeft. Zoek op internet naar een antwoord, en schrijf dan een korte reactie op deze twee meningen.
Nabespreking opdracht
§
Welke zoektermen hebben jullie gebruikt?
§
Welke websites geven de informatie die u zoekt?
§
Wat zijn de belangrijkste stappen in het zoekproces?
“Ik hoef niet naar school, want ik google.”
Alles staat op internet
Je hebt school niet meer nodig om alle informatie tot je te nemen
Google = het nieuwe leren
Stel taakeisen vast
1
Verduidelijk de opdracht
Oriënteer op het onderwerp Baken onderwerp af Stel vragen op Bepaal de zoekstrategie
2
Zoek informatie
Voer de strategie uit Evalueer de zoekresultaten Scan sites
3
Selecteer en verwerk info
Beoordeel sites / informatie Bestudeer gekozen sites Bewaar relevante informatie Oriënteer op de opdracht
4
Presenteer informatie
Plan productontwikkeling Werk het product uit Reviseer het product
5
Reguleer en evalueer
Reguleer proces Evalueer proces en product
De Stappen
Vragen opstellen Stel taakeisen vast
1
Verduidelijk de opdracht
Oriënteer op het onderwerp Baken onderwerp af Stel vragen op
§
§
Feitvragen –
In welk jaar kwam Hitler aan de macht?
–
Welk land heeft Columbus ontdekt?
Open vragen –
Waar is x een onderdeel van…?
–
Welke maatregelen vereist het om…?
–
Welke gevolgen heeft…?
Vragen opstellen Stel taakeisen vast
1
Verduidelijk de opdracht
Oriënteer op het onderwerp Baken onderwerp af Stel vragen op
§
Hoeveel mensen zijn er met de Mexicaanse griep tot dusver opgenomen in een ziekenhuis?
§
Hoe betrouwbaar is het menselijk geheugen in rechtszaken?
§
Hoofd- en deelvragen
Bepalen zoekstrategie
Bepaal de zoekstrategie
2
Zoek informatie
Voer de strategie uit Evalueer zoekresultaten
§
De sneeuwgrens van de Kilimanjaro verschuift. Biedt het verdrag van Kyoto hiervoor een oplossing?
Bepalen zoekstrategie
Bepaal de zoekstrategie
2
Zoek informatie
Voer de strategie uit Evalueer zoekresultaten
§
Data-driven versus goal-driven
§
Hanteren zoekmachine – Gebruik portal – Intypen URL – Gebruiken database
Zoektermen formuleren Bepaal de zoekstrategie
2
Zoek informatie
Voer de strategie uit Evalueer zoekresultaten
§ §
Formuleren vanuit taakbeschrijving Maken mindmap (associatief) – Aquabrowser
§
Synoniemen
§
Combineren
Beoordelen van informatie Beoordeel sites / informatie
3
Selecteer en verwerk informatie
Bestudeer gekozen sites Bewaar relevante informatie
§ § §
Aansluiting taak Auteur Doel – Primair / secundair
§ §
Structuur Hoeveelheid info
Beoordelen van informatie en sites Beoordeel sites / informatie
3
Selecteer en verwerk informatie
Bestudeer gekozen sites Bewaar relevante informatie
§
Reputatie (organisatie achter de site)
§
Actualiteit
§
Soort site (informatief, internetforum, weblogs, videosites etc …)
§
Primair / Secundair
§
Taalgebruik
§
Lay-out
Uitwerken van een schrijfproduct Oriënteer op de opdracht
4
Presenteer informatie
Plan productontwikkeling Werk het product uit Reviseer het product
INHOUD
OPBOUW
Onderwerp omschrijven en inkaderen
Hoofdstuk 1: Inleiding
Hoofdvraag beschrijven
Hoofdstuk 1: Inleiding
Deelvragen beschrijven
Hoofdstuk 1: Inleiding
Antwoord op deelvraag 1
Hoofdstuk 2: (Inhoudelijke titel)
Antwoord op deelvraag 2
Hoofdstuk 3: (Inhoudelijke titel)
Antwoord op deelvraag 3
Hoofdstuk 4: (Inhoudelijke titel)
Antwoord op deelvraag …..
Hoofdstuk 5: (Inhoudelijke titel)
Terugkoppelen deelvragen naar hoofdvraag
Hoofdstuk 6: Conclusie
Bronvermelding
Bronnen
Reguleren en Evalueren
5
Reguleer en evalueer
Reguleer proces Evalueer proces en product
§ § § §
Was mijn oriëntatie op het onderwerp voldoende? Waren mijn vragen voldoende gespecificeerd? Was mijn zoekstrategie adequaat? Was ik in staat goede zoektermen te formuleren?
§
Vond ik betrouwbare en bruikbare sites en informatie?
§
Heb ik voldoende aandacht besteed aan het beoordelen van de informatie? Heb ik de gevonden informatie goed geordend? Heb ik de essentiële informatie grondig bestudeerd? ……
§ § §
Beïnvloedende factoren
Individuele factoren
Taalvaardigheid Voorkennis Bekendheid met taakcontext Opvattingen over kennis Geloof ó weten
Context factoren
Vraagstelling Aanwijzingen Taakcondities
Bron factoren
Hoeveelheid en type informatie Toegangsmogelijkheden
Informatievaardigheden
§
Instrumenteel vaardig ó strategisch vaardig
§
Iteratief
§
Onbewust ó bewust
§
Automatisering van deelvaardigheden
10 jaar onderzoek
§
Gericht op hoe het proces verloopt
§
Gericht op instructie principes en het ontwikkelen van onderwijs
10 jaar onderzoek
10 jaar onderzoek
10 jaar onderzoek
§
Proces van oplossen van informatieproblemen
§
Experts vs beginners
§
Beoordelen van bronnen en informatie
§
Beoordelen en de rol van voorkennis
§
Integratie van informatievaardigheden & vakinhoud in het onderwijs
Huidig onderzoek
§
Het effect van het gebruik van een outline-tool op het schrijf- en leerproces
§
De invloed van opvattingen over kennis op het beoordelen van informatie
§
Effecten van verschillende typen feedback op het leren van informatievaardigheden
§
Het leren ordenen van informatie tijdens het zoekproces
Vooruitblik
§
Optimaal gebruik van zoekmachines
§
Innovatieve informatietechnologie
§
Wat wil jij de komende 2 sessies leren?
Contact
E-mail:
[email protected]
Twitter:
@jaap_w
