Informatieuitwisseling voor Actueel Medicatie Overzicht; Een praktische handleiding

Informatieuitwisseling voor Actueel Medicatie Overzicht; Een praktische handleiding.

Datum 27 november 2012

Versie V1.0

Uitvoering Nictiz Regionaal Architectuur Platform (RAP)

© Nictiz

www.nictiz.nl

Documenthistorie Versie 0.1

Datum 28-03-2012

0.2

01-06-2012

Omschrijving Gé Klein Wolterink. Eerste versie bedoeld om op het RAP van 4 april • te checken of deze uitvoering in lijn is met verwachtingen • af te spreken hoe de verdere uitwerking te organiseren Tweede versie bedoeld voor bespreking op de RAP bijeenkomst van 6 juni

0.9

04-07-2012

Aanvullingen n.a.v. RAP 6 juni

0.95 1.0

3-10-12 27-11-2012

Twee ontbrekende overdrachtsmomenten uitgewerkt. Laatste reviewcommentaar verwerkt

Informatieuitwisseling voor Actueel Medicatie Overzicht; een praktische handleiding 2

27 november 2012 v1.00



Inhoud

Management samenvatting

6

H-1

Inleiding

7

1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5.

Doel van dit document Richtlijn Overdracht van Medicatiegegevens (Richtlijn OvM) Regionale samenwerking; praktische vragen Opzet van de handleiding Regionale Richtlijnen

7 7 7 7 9

H-2

Uitgangspunten en overwegingen

10

2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6. 2.7.

Use cases gebaseerd op concrete overdrachtssituaties Medicatieoverzicht en afleveroverzicht EMD Plus Andere informatiestandaarden Infrastructuren De praktijk Aanpak

10 10 11 12 12 12 12

H-3

Thuis wonen, met thuiszorg, of wonend in een verzorgingshuis- Indien de cliënt de regie over zijn medicatiegebruik geheel of gedeeltelijk heeft overgedragen aan de thuiszorg of het verzorgingshuis

14

3.1.

Beschrijving use case

14

H-4

Consult in de eerste lijn.

16

4.1. 4.2. 4.3. 4.4.

Beschrijving use case Apotheker verstrekt afleveroverzicht aan voorschrijver Apotheker verstrekt afleveroverzicht aan patiënt op diens verzoek Voorschrijver informeert apotheker over wijzigingen in medicatieoverzicht

16 19 20 21

H-5

Aanmelding/opname in zorginstelling, toegelaten voor de functie behandeling.

22

5.1. 5.2.

Beschrijving use case Openbare apotheker verstrekt afleveroverzicht aan apotheker instelling op diens verzoek

22 24

H-6

Ontslag uit instelling naar huis of naar de volgende instelling

26

6.1. 6.2.

Beschrijving use case Apotheker instelling zorgt dat AMO bij ontslag terecht komt bij volgende partij.

26 28

H-7

Ambulante behandeling/polikliniek

31

7.1.


31

Bijlage I.

Literatuurlijst

34

Bijlage II.

Betrokken personen

35

Bijlage III. AMO model (ORIA) Informatieuitwisseling voor Actueel Medicatie Overzicht; een praktische handleiding 4

36 27 november 2012 v1.00

Bijlage IV. EMD Plus in de praktijk

37

IV.1 IV.2 IV.3 IV.4 IV.5

37 38 39 40 40

Overzicht Logische interacties binnen EMD Plus Relatie tussen logische interacties en onderdelen van het AMO Logische interacties en bijbehorende HL7 berichten Implementatie in de praktijk



Management samenvatting

De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) toetst vanaf januari 2011 de naleving van de Richtlijn Overdracht van Medicatiegegevens. Er zijn diversen initiatieven om partijen in het veld te helpen bij de implementatie van die richtlijn. Veel informatie daarover is te vinden op www.medicatieoverdracht.nl. De vraag welke praktische mogelijkheden er zijn om naleving van de richtlijn te ondersteunen op het gebied van informatievoorziening kwam op tijdens overleg in het Regionaal Architectuur Platform (RAP) 1. Die mogelijkheden variëren van het aan de patiënt meegeven van een “papieren” medicatieoverzicht tot uitwisseling van informatie op basis van digitale berichten via een landelijke infrastructuur. Welke oplossing in de praktijk mogelijk en wenselijk is, is afhankelijk van allerlei factoren zoals: • Voor welke praktische situatie wordt een oplossing gezocht? • Welke zorgverleners zijn daarbij betrokken? • Wat zijn de (functionele) mogelijkheden van de informatiesystemen van de betrokken zorgverleners? • Zijn er standaarden beschikbaar voor de gewenste informatie uitwisseling? • Is er een landelijk of regionaal transportmechanisme beschikbaar om die informatie uit te wisselen? • Etc.. Uiteindelijk zijn het de betrokken zorgverleners die beslissen hoe een en ander in te vullen. In de praktijk zal daarbij gekozen moeten worden voor oplossingen die aansluiten bij de lokale c.q. regionale situatie (wat past daar het best). Vaak zal het gaan om een migratietraject van wat op korte termijn mogelijk en praktisch is naar een gewenste situatie die op langere termijn bereikt kan worden. Tijdens het eerder genoemde overleg kwam de vraag op naar een handleiding die veldpartijen ondersteunt bij de keuzes voor praktische implementaties. Als uitgangspunt voor de handleiding is gekozen voor de overdrachtssituaties die zijn beschreven in de bijlage van de genoemde richtlijn. Daarbij sluiten we aan bij de consensus die er is rond deze situaties, volgen we de afgesproken richtlijn en hebben we een goed uitgangspunt om het complexe onderwerp in "behapbare stukken" op te pakken. Een drietal overdrachtssituaties is verder uitgewerkt: • Consult eerste lijn (huisarts) • Aanmelding/opname in zorginstelling (ziekenhuis) • Ontslag uit een instelling (ziekenhuis) naar huis of naar een volgende instelling De praktische uitwerking richt zich specifiek op de Informatieuitwisseling tussen verschillende zorgaanbieders en niet op de activiteiten die bij één zorgaanbieder of binnen één instelling liggen. Er wordt een overzicht gegeven van de mogelijkheden die op dit moment in de praktijk beschikbaar zijn. Daarmee vormt het een praktische handleiding voor alle marktpartijen die zich met dit onderwerp bezighouden. De handleiding is daarbij niet noodzakelijkerwijs compleet maar beoogt een praktische aanzet te geven om tot een daadwerkelijke implementatie in het veld te komen.

1

Het Regionaal Architectuur Platform (RAP) is een overlegstructuur waar diverse Regionale Samenwerkingsorganisaties (RSO’s) en Nictiz van gedachten wisselen en afspraken maken over architectuur aspecten van informatievoorziening in de zorg.



H-1 Inleiding

1.1.

Doel van dit document

Dit document is bedoeld voor informatiemanagers, informatiearchitecten en anderen die betrokken zijn bij het tot stand brengen van informatieuitwisseling over medicatie tussen zorgverleners, met het doel de zorgverleners in staat te stellen te voldoen aan de Richtlijn Overdracht van Medicatiegegevens in de keten [1]. Het voorliggende document analyseert de situaties waarin medicatiegegevens beschikbaar gemaakt moeten worden en geeft aanwijzingen welke praktische mogelijkheden beschikbaar zijn (met en zonder ICT) om medicatiegegevens beschikbaar te maken.

1.2.

Richtlijn Overdracht van Medicatiegegevens (Richtlijn OvM)

De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) heeft in 2010 in een brief aan alle zorginstellingen en zelfstandige zorgverleners aangegeven dat ze vanaf januari 2011 de naleving van de Richtlijn Overdracht van Medicatiegegevens in de keten (hierna te noemen "Richtlijn OvM") zullen gaan toetsen. De IGZ stelt verder dat de aanwezigheid van een actueel medicatieoverzicht (AMO) een basisvoorwaarde is voor veilige zorg. De Richtlijn OvM, die is opgesteld op initiatief van de Inspectie en het ministerie van VWS in samenwerking met negentien veldpartijen, werd op dat moment als conceptrichtlijn al gebruikt. In de richtlijn zijn de basisprincipes voor overdracht van medicatiegegevens opgenomen. De richtlijn is van toepassing op elke situatie waarin medicatie wordt voorgeschreven, gewijzigd of gestopt en waarbij medicatie wordt verstrekt. De richtlijn zorgt ervoor dat bij elk contact met een voorschrijver een actueel medicatieoverzicht beschikbaar is waarop het medisch handelen wordt gebaseerd. Ook bij spoedopnames en overdracht naar de volgende schakel moet binnen een dag een actueel medicatieoverdracht beschikbaar zijn. Aan de Richtlijn OvM is een bijlage toegevoegd met daarin Handreikingen voor zes overdrachtssituaties [2]. Daarin staan voor zes veel voorkomende situaties handreikingen voor de wijze waarop het zorgproces georganiseerd kan worden om in lijn te zijn met de richtlijn. Er zijn diversen initiatieven om partijen in het veld te helpen bij de implementatie van de richtlijn. Veel informatie daarover is te vinden op www.medicatieoverdracht.nl.

1.3.

Regionale samenwerking; praktische vragen

Overdracht van medicatiegegevens vindt plaats tussen verschillende zorgverleners en zorginstellingen, vaak op regionaal niveau. Het Regionaal Architectuur Platform (RAP) is een overleg waarin Regionale Samenwerkingsorganisaties (RSO’s) en Nictiz architectuur thema’s op het vlak van Informatieuitwisseling in de zorg op regionaal niveau aan de orde stellen. Gedurende 2011 kwam vanuit de betrokken RSO’s de vraag om meer duidelijkheid te creëren rond de Richtlijn OvM en de praktische invulling daarvan op het gebied van informatievoorziening en informatieuitwisseling. In een aantal RAP bijeenkomsten is daaraan aandacht besteed. Eind 2011 is de wens geuit om e.e.a. te beschrijven in een handleiding waarin de focus ligt op de praktische mogelijkheden voor de informatieuitwisseling en overdracht van medicatiegegevens om tot een AMO te komen.

1.4.

Opzet van de handleiding

De handleiding inventariseert voor een aantal concrete situaties praktische oplossingen voor het uitwisselen van medicatie-informatie die bijdragen aan een zo goed mogelijk invulling van het AMO. Daarbij worden niet alleen op ICT gebaseerde oplossingen meegenomen maar ook andere (zoals het gebruik van een papieren uitdraai). Ook worden meerdere (alternatieve) oplossingen beschreven als die er zijn. De handleiding is bedoeld voor partijen in het veld (zorgaanbieders, RSO's, leveranciers en anderen) die samenwerken aan praktische oplossingen om te komen tot een AMO. In hoofdstuk 2 wordt ingegaan op een aantal uitgangspunten en overwegingen die de basis vormen voor de Informatieuitwisseling voor Actueel Medicatie Overzicht; een praktische handleiding 7


uitwerking in deze handleiding. Voor de uitwerking van de praktische situaties is er voor gekozen om aan te sluiten bij de overdrachtssituaties die worden beschreven in de handreiking die als bijlage is toegevoegd aan de richtlijn. De opzet van de handleiding is gebaseerd op onderstaande structuur.

Uitgangspunt is de “Richtlijn Overdracht van Medicatiegegevens in de keten” en de bijbehorende “Handreiking voor zes overdrachtssituaties”. In deze handleiding zijn vijf van die overdrachtssituaties (Thuis wonen, met thuiszorg, of wonend in een verzorgingshuis, Consult 1ste lijn, opname instelling, ontslag instelling en Ambulante behandeling/polikliniek) uitgewerkt respectievelijk in de hoofdstukken H-3, H-4, H-5 , H-6, H-7. De interne overdracht binnen een zorginstelling is niet uitgewerkt, omdat de situaties binnen een instelling te zeer uiteenlopen voor een algemene uitwerking. Elk van die overdrachtssituaties bestaat uit een aantal stappen. Voor elk van die stappen zijn waar relevant de oplossingen beschreven die nu in de praktijk worden gebruikt zoals bv. telefoon, papier, fax, OZIS berichten en viewers en EMD Plus berichten. Een gedetailleerde uitwerking van de EMD Plus gebaseerde oplossingen is te vinden in de bijlage IV. Het gaat bij de handleiding nadrukkelijk niet om de zorginhoudelijke aspecten maar om de manier waarop de Informatieuitwisseling voor Actueel Medicatie Overzicht; een praktische handleiding 8


informatievoorziening op een praktische manier en waar mogelijk met ondersteuning van ICT kan worden ingevuld. De praktische uitwerking richt zich specifiek op de informatieuitwisseling tussen verschillende zorgaanbieders en niet op de activiteiten die bij één zorgaanbieder of binnen één instelling liggen.

1.5.

Regionale Richtlijnen

Bij de uitwerking van de handleiding zijn een aantal regio’s betrokken geweest (zie bijlage II). Sommige regio’s hebben een eigen vertaling gemaakt van wat de Richtlijn OvM in de praktijk betekent voor de betrokken zorgverleners: • De Stichting Transmurale Zorg Den Haag e.o. heeft met de zorgverleners in de regio het document “Regionale Richtlijn Overdracht van Medicatiegegevens” [4] opgesteld. • Zorgverleners in Zuidwest Friesland hebben gezamenlijk afgestemde protocollen gebundeld in het document “Medicatieoverdracht in Zuidwest Friesland” [5]. Beide document leggen de nadruk op het zorgproces en de taken en verantwoordelijkheden van de betrokken zorgverleners. De voorliggende handleiding die ingaat op de concrete mogelijkheden om de daarbij behorende informatieuitwisseling in de praktijk te ondersteunen vormt daarop een goede aanvulling.



H-2 Uitgangspunten en overwegingen

2.1.

Use cases gebaseerd op concrete overdrachtssituaties

Om zo goed mogelijk aan te sluiten bij de Richtlijn OvM is er voor gekozen om de praktische uitwerking te baseren op de overdrachtssituaties die worden beschreven in de handreiking die als bijlage toegevoegd is aan richtlijn. Daarbij sluiten we aan bij de consensus die er is rond deze situaties, volgen we de afgesproken richtlijn en hebben we een goed uitgangspunt om het complexe onderwerp in "behapbare stukken" op te pakken. Van de zes situaties die worden gedefinieerd in de handreiking worden situaties A, B, C, E en F uitgewerkt in de hoofdstukken H-3, H-4, H-5 , H-6, H-7. : A. Thuis wonen met thuiszorg of wonend in een verzorgingshuis B. Consult in de eerste lijn (hoofdstuk 3) C. Aanmelding/opname in zorginstelling, toegelaten voor de functie behandeling D. Interne overdracht in een zorginstelling E. Ontslag uit instelling naar huis of naar de volgende instelling F. Ambulante behandeling/polikliniek De uitwerking van consult eerste lijn is beperkt tot de huisarts. Voor de uitwerking van opname en ontslag instelling is met name aandacht geweest voor het ziekenhuis als instelling. Door de regio's is aan de betreffende situaties prioriteit gegeven omdat het met name hier gaat om informatieuitwisseling tussen zorgaanbieders.

2.2.

Medicatieoverzicht en afleveroverzicht

In de Richtlijn OvM is een definitie opgenomen van het medicatieoverzicht: Het medicatieoverzicht is de registratie per patiënt van alle geneesmiddelen (al dan niet op recept) en relevante gegevens over het gebruik daarvan in een periode van tenminste drie maanden voorafgaand aan het moment van aanmaak en gebruik van dat medicatieoverzicht of zolang als nodig is voor verantwoorde zorg. In het medicatieoverzicht staan ten minste de volgende gegevens: 1. Voorgeschreven, ter hand gestelde, toegediende en gebruikte medicatie, de sterkte, dosering en de toedieningsvorm van het geneesmiddel, gebruiksperiode, inclusief eventuele vermelding dat het gebruik van een geneesmiddel voortijdig is gestopt. 2. Gebruik van alcohol en/of drugs (aard en duur) 3. De reden van starten/stoppen/wijzigen van medicatie en de initiator hiervan. 4. 1e voorschrijver en actuele voorschrijver. 5. De apotheken die deze geneesmiddelen hebben verstrekt. 6. Basale patiëntkenmerken: Burger Service Nummer (BSN), naam, geboortedatum, geslacht en adres van de patiënt. 7. Afgeleide of indien beschikbaar contra-indicatie onderdeel co-morbiditeit. 8. Afgeleide of indien beschikbaar contra-indicatie onderdeel geneesmiddelallergie/intolerantie en ADE (adverse drug events, ernstige bijwerkingen). Op aanvraag kunnen de volgende gegevens worden verstrekt: 9. Laboratoriumgegevens. 10. Indicatie, indien nodig om de dosering te kunnen beoordelen. In de richtlijn is ook een definitie opgenomen van het afleveroverzicht: Overzicht van de door de apotheker ten behoeve van de patiënt afgeleverde medicatie in een periode van minimaal zes maanden voorafgaand aan het moment van aanmaak en gebruik van dat afleveroverzicht.



2.3.

EMD Plus

Het Nictiz programma EMD Plus realiseert standaarden voor het verbeteren van de medicatieveiligheid. Met systemen die deze standaarden ondersteunen kunnen bevoegde zorgverleners op ieder moment medicatiegegevens opvragen, beter beoordelen welke medicijnen voor een patiënt geschikt zijn en (voor het overgrote deel) voldoen aan de Richtlijn OvM. EMD Plus heeft in samenwerking met zorgpartijen en ICT-leveranciers keuzes gemaakt om de belangrijkste wensen op landelijke schaal te realiseren. Aan zorgverleners wordt hierdoor stap voor stap nieuwe functionaliteit geboden waarmee zij beter, met behulp van elektronische medicatieoverdracht, hun patiënten kunnen behandelen. EMD Plus realiseert voor het samenstellen van het medicatieoverzicht standaarden voor de elektronische uitwisseling van de volgende gegevens: • Verstrekkingen • Afgeleide of indien beschikbaar contra-indicatie onderdeel comorbiditeit. • Afgeleide of indien beschikbaar contra-indicatie onderdeel geneesmiddelallergie/intolerantie en ADE (ernstige bijwerkingen) • Medicatievoorschriften, inclusief reden van voorschrijven • De apotheken die deze geneesmiddelen hebben verstrekt • Basale patiëntkenmerken: Burger Service Nummer (BSN), naam, geboortedatum, geslacht en adres van de patiënt. • Stop- en Mutatieberichten • Gebruiksgegevens • Labgegevens in de apotheek • Actueel Medicatieoverzicht (voorbeeld software voor viewer) Een aantal van deze informatiestandaarden is gereed, een aantal is nog in ontwikkeling. Niet alle informatiestandaarden zijn nu ook daadwerkelijk in de praktijk te gebruiken omdat dat afhankelijk is van: • De feitelijke beschikbaarheid van een informatiestandaard voor de elektronische uitwisseling van bepaalde gegevens. Een aantal standaarden is beschikbaar en een aantal is nog in ontwikkeling. • Geschiktheid van het informatiesysteem van de zorgverlener voor het toepassen van de standaard voor informatieuitwisseling. Ondersteunt het informatiesysteem de standaard? Per ICT-leverancier is dit verschillend. • Aansluiting op een infrastructuur voor gegevensuitwisseling. Is het informatiesysteem aangesloten op een zorginfrastructuur, zoals de infrastructuur van het Servicecentrum voor Zorgcommunicatie? De standaarden zijn infrastructuuronafhankelijk, maar een aantal standaarden kan worden uitgewisseld via de infrastructuur van het Servicecentrum voor Zorgcommunicatie. De standaarden kunnen echter in principe voor iedere infrastructuur worden gebruikt. Daar waar relevant en praktisch worden EMD Plus gebaseerde oplossingen meegenomen in deze handleiding. De volgende EMD Plus interacties komen in dit document voor: #

Naam

Komt voor in

1

OpvragenVerstrekkingenlijst

§ 4.2.,§ 5.2 en § 6.2

2

VerzoekUitvoerenVoorschrift

§ 4.4

3

Recept

§ 4.4

4

OpvragenVoorschriftenlijst

§ 4.4

5

Opvragen PotentieleContraIndicaties

§ 4.4

Meer informatie over EMD Plus gebaseerde oplossingen is te vinden in Bijlage IV. Informatieuitwisseling voor Actueel Medicatie Overzicht; een praktische handleiding 11


2.4.

Andere informatiestandaarden

Naast de berichtenstandaarden die zijn of worden ontwikkeld in het kader van EMD Plus bestaan er ook andere (in het algemeen oudere) berichtenstandaarden voor het uitwisselen van medische informatie, waaronder medicatie-informatie. De belangrijkste daarvan zijn Edifact 2 en OZIS3.

2.5.

Infrastructuren

Voor het uitwisselen van informatie (bv in de vorm van EMD Plus, OZIS of Edifact berichten) wordt gebruik gemaakt van een infrastructuur zoals: • De landelijke infrastructuur voor zorgcommunicatie • OZIS infrastructuren • Regionale infrastructuren Landelijke infrastructuur voor zorgcommunicatie. De landelijke infrastructuur voor zorgcommunicatie (voorheen het LSP) is ondergebracht bij het Servicecentrum Zorgcommunicatie. Meer informatie is te vinden op: http://www.sczorg.nl/ .

2.6.

De praktijk

In de praktijk moet aansluiting gezocht worden bij de lokale c.q. regionale situatie (wat past daar het best): • Wat is op korte termijn mogelijk en praktisch? • Hoe ziet een gewenste situatie op langere termijn er uit? • Op welke manier kan stap voor stap van de huidige naar de toekomstige situatie gemigreerd worden? Er zal dus altijd sprake zijn van een migratietraject. De verantwoordelijkheid voor de keuzes die gemaakt worden tijdens dat traject ligt bij de betrokken zorgverleners. Het is aan hen om onderling afspraken te maken: • Op welke manier zij samen de richtlijn willen uitvoeren • Welke oplossingen ze kiezen voor de korte termijn • Welke oplossingsrichting ze kiezen voor de langere termijn • Hoe het migratiepad eruit zou kunnen zien Deze handleiding geeft oplossingen die op dit moment in de praktijk beschikbaar zijn. Het kan zo zijn dat plaatselijk bepaalde oplossingen niet beschikbaar zijn die elders wel mogelijk zijn omdat bepaalde functionaliteit nog niet ondersteund wordt door de lokaal gebruikte systemen of door de beschikbare infrastructuur.

2.7.

Aanpak

In elk van de navolgende hoofdstukken wordt een overdrachtssituatie uit de handreiking op een praktische manier uitgewerkt. In de eerste paragraaf van elk hoofdstuk wordt de overdrachtssituatie beschreven zoals die is gedefinieerd in de handreiking: • De actoren worden benoemd • De interacties worden weergegeven in een diagram • De verschillende stappen worden weergegeven in een tabel. Daarbij worden exact de details aangehouden zoals die in de handreiking zijn beschreven. Alleen die stappen in de overdrachtssituatie waarbij informatieuitwisseling tussen verschillende zorgverleners aan de orde is worden in de navolgende paragrafen uitgewerkt (paragrafen 4.2, 4.3, 4.4, 5.2 en 6.2): • Allereerst wordt een uitwerking gegeven aan de hand van de betrokken actoren, de uit te wisselen of te delen informatie en de bijbehorende acties • Vervolgens worden (bekende) praktische oplossingen beschreven die de gewenste stappen en acties 2 3

Zie http://www.nictiz.nl/page/Standaarden/Edifact Zie http://www.ozis.nl/



ondersteunen



H-3 Thuis wonen, met thuiszorg, of wonend in

een verzorgingshuis- Indien de cliënt de regie over zijn medicatiegebruik geheel of gedeeltelijk heeft overgedragen aan de thuiszorg of het verzorgingshuis 3.1.


De interacties zoals beschreven in de handreiking zijn weergegeven in de figuur hieronder. Op de volgende pagina worden de afzonderlijke stappen beschreven.

Figuur 1 Interacties tussen rollen, excl. de trombosedienst.

De volgende stappen worden onderscheiden in de handreiking (zie ook figuur op de vorige pagina): Stap

Interactie

Discussie

§

1

De openbaar apotheker is ervoor verantwoordelijk om bij elke ter hand stelling een afleveroverzicht en een gebruiksschema mee te geven aan de cliënt of diens vertegenwoordiger en deze af te geven aan de zorgorganisatie (thuiszorg of verzorgingshuis). De trombosedienst stelt het doseringsschema voor de antistollingsbehandeling (ook) ter beschikking van de

Specifiek voor deze situatie is dat de zorgorganisatie verantwoordelijk is voor de toediening. Zij heeft daarom een gebruiksschema nodig. Meestal krijgen deze categorie patienten medicatie per week via een Baxterrol met bijbehorende gebruiksschema. In de richtlijn fungeert de cliënt als intermediair bij de medicatieoverdracht. Aan te raden is om de Openbare apotheker direct het gebruiksschema en afleveroverzicht te laten versturen aan de instelling, net zoals de trombosedienst dat moet doen. De voorschrijver (vaak huisarts) wordt conform paragraaf 4.2 en 4.3 geïnformeerd.

4.2 4.3

Omdat informatieuitwisseling tussen zorgaanbieders hier niet aan de orde is wordt deze stap niet verder uitgewerkt.

---

zorgorganisatie.

2

De zorgorganisatie is verantwoordelijk voor het bijhouden van de toedienregistratie.



3

De zorgorganisatie is verantwoordelijk voor het meegeven van de toedienregistratie met de cliënt indien deze op consult gaat bij een voorschrijver of indien de zorg wordt overgedragen aan een andere zorgorganisatie.

De toedieningsregistratie is relevant voor de voorschrijver. Deze wordt meegegeven met de cliënt. Als de zorg wordt overgedragen aan een andere zorgorganisatie is overdrachtsituatie “opname in een instelling”, 5.2 van toepassing.


5.2


H-4 Consult in de eerste lijn.

4.1.


De use case kent een drietal actoren: patiënt, openbare apotheker, voorschrijver. In het geval consult eerste lijn worden meerdere voorschrijvers onderscheiden. Zie hiervoor ook, de Landelijke Eerstelijns Samenwerkings Afspraak (LESA)- Actueel medicatieoverzicht in de eerste lijn. De uitwerking in dit hoofdstuk is vooralsnog beperkt tot de huisarts als voorschrijver. De interacties zoals beschreven in de handreiking zijn weergegeven in de figuur hieronder. Op de volgende pagina worden de afzonderlijke stappen beschreven.

1a. verstrek afleveroverzicht

1b. verstrek afleveroverzicht

7. informeer over wijzigingen in medicatieoverzicht



De volgende stappen worden onderscheiden in de handreiking (zie ook figuur op de vorige pagina): Stap

Interactie

Discussie

§

1a

De openbare apotheker is verantwoordelijk voor het verstrekken van een afleveroverzicht aan de voorschrijver in het kader van de behandeling.

Deze stap is uitgewerkt in paragraaf 4.2

4.2

1b

De openbare apotheker is verantwoordelijk voor het verstrekken van een afleveroverzicht aan de patiënt op diens verzoek.


4.3

2

De openbare apotheker is ervoor verantwoordelijk om aan de patiënt toestemming te vragen voor overdracht van medicatiegegevens aan de voorschrijver in het kader van de behandeling.

Het AIS kan de mogelijkheid geven om de toestemming vast te leggen.

---

3

De voorschrijver is ervoor verantwoordelijk dat hij zich ervan vergewist dat hij het actuele afleveroverzicht bij aanvang van het consult heeft.

Deze stap is gerelateerd aan stap 1a. Als de voorschrijver het actuele afleveroverzicht niet heeft kan hij/zij initiatief nemen. De mechanismes die daarvoor beschikbaar zijn worden beschreven in paragraaf 4.2

4.2

4

De voorschrijver is ervoor verantwoordelijk om het afleveroverzicht door te nemen met de patiënt en het daadwerkelijke gebruik vast te stellen van de actuele, voorgeschreven medicatie en in gebruik zijnde zelfzorgmiddelen.

In hoeverre deze informatie kan worden geregistreerd is afhankelijk van het HIS.

---

De trombosedienst 4 neemt bij de eerste controle tijdens het intakegesprek de gegevens op het aanmeldingsformulier inclusief medicatie en zelfzorgmiddelen door met de patiënt alsmede het actuele medicatiedossier van de apotheek.



5

De voorschrijver is verantwoordelijk voor het al dan niet voorschrijven van medicatie en daarmee voor eventuele wijzigingen in de medicatie en het registreren van elk van die wijzigingen in het medicatieoverzicht.

Eventuele wijzigingen in de medicatie worden vastgelegd in het HIS. Omdat informatieuitwisseling tussen zorgaanbieders hier niet aan de orde is wordt deze stap niet verder uitgewerkt.

---

6

De voorschrijver is ervoor verantwoordelijk de patiënt aan het einde van het consult te informeren over de (gewijzigde) medicatie.


---


4.4


---

De trombosedienst verstrekt 24 – 48 uur na INR controle een doseringsschema aan de patiënt.

7

De voorschrijver is ervoor verantwoordelijk na het consult de openbare apotheker van de wijzigingen in het medicatieoverzicht op de hoogte te stellen. De trombosedienst informeert apothekers en zo nodig de huisarts/specialist over belangrijke wijzigingen in de antistollingsbehandeling.

8

De openbare apotheker is ervoor verantwoordelijk na de ter hand stelling van de medicatie het medicatieoverzicht bij te werken.

Nota bene:

4

De casus rond de trombosedienst is op dit moment niet uitgewerkt.



In de use case wordt verschillende malen gerefereerd aan de openbare apotheker. In de LESA wordt uitgegaan van één dossierhoudende apotheek, maar in de praktijk is dat meestal niet het geval. Een patiënt maakt vaak gebruik van meerdere apotheken. Apothekers maken onderling afspraken of en hoe elkaar te informeren.



4.2.

Apotheker verstrekt afleveroverzicht aan voorschrijver

Stap 1a - uitwerking Aspect

Invulling

Beschrijving

Actoren & proces

Apotheker, huisarts

De openbare apotheker is verantwoordelijk voor het verstrekken van een afleveroverzicht aan de huisarts in het kader van de behandeling.

Informatie

Afleveroverzicht van apotheker

Zie definitie afleveroverzicht in paragraaf 2.2. Uitwisseling kan op initiatief zijn van • De apotheker als het geactualiseerd is • De huisarts als het nodig is De handreiking spreekt zich daar niet over uit maar legt de verantwoordelijkheid bij de apotheker.

Systemen

AIS, HIS

Het afleveroverzicht is vastgelegd in het AIS. Het AIS moet in staat zijn om een afleveroverzicht op te leveren (afhankelijk van de manier van uitwisselen) als • Papieren afdruk, pdf document • Elektronisch bericht (gestructureerd)

Stap 1a - praktische mogelijkheden 5

Oplossingen

Opmerkingen

Verwijzing

1

Papieren afdruk meegeven aan de patiënt

Elke keer als de patiënt bij een apotheker is neemt hij actueel afleveroverzicht mee • Het AIS moet in staat zijn om zo’n uitdraai te genereren • Voor een voorbeeld van een medicatieoverzicht zie het model dat is ontwikkeld door Oria (zie bijlage II)

Wordt o.a. toegepast in regio Haaglanden

2

Papieren afdruk faxen

Apotheker faxt bericht naar huisarts als patiënt geweest is • Zie opmerkingen hierboven


3

Pdf via (secure) email

Apotheker mailt bericht naar huisarts als patiënt geweest is • Zie opmerkingen hierboven

4

Inzage via “clusterkoppelingen”

Indien apotheker en huisarts gebruik maken van dezelfde groep van (AIS/HIS) systemen is onderlinge inzage mogelijk

5

Edifact MedRec Afleverbericht

Een Edifact Medisch Recept Afleverbericht is beschikbaar. Hiermee kan apotheker de huisarts informeren over daadwerkelijke medicatie die is verstrekt. Deze informatie 6 kan worden vastgelegd in het HIS .

6

OZIS viewer

Inzage in de afleverinformatie via een OZIS viewer (portaal) die via een gateway is gekoppeld aan een OZIS ring

7

EMDplus OpvragenVerstrekkingenlijst via landelijke infrastructuur

PULL bericht via landelijke infrastructuur. Voorwaarden: • Gebruikmaken van één van de gekwalificeerde XIS systemen en voldoen aan de eisen van een GBZ • Koppeling van beide systemen met de landelijke infrastructuur

Zie bijlage IV: EMD Plus in de praktijk

8

EMDplus OpvragenVerstrekkingenlijst via regionale infrastructuur

PULL bericht via regionale infrastructuur. Voorwaarden: • Gebruikmaken van XIS systemen waarin de benodigde berichten zijn geïmplementeerd (eventueel geverifieerd door een kwalificatie) • Koppeling van beide systemen met een regionale

Nog niet in de praktijk gebruikt voor zover bekend

Bij bepaalde oplossingen worden één of meerdere regio’s genoemd waar die werkwijze wordt toegepast. Voor die gevallen wordt verwezen naar Bijlage II voor de namen van contactpersonen uit de genoemde regio. 6 Dit is niet het zelfde als een afleveroverzicht, maar als de informatie in het HIS wordt vastgelegd ontstaat er wel zoiets als een afleveroverzicht. 5



infrastructuur die uitwisseling v.d. berichten ondersteunt.

4.3.

Apotheker verstrekt afleveroverzicht aan patiënt op diens verzoek

Stap 1b - uitwerking Aspect

Invulling

Beschrijving

Actoren & proces

Apotheker, patiënt

De openbare apotheker is verantwoordelijk voor het verstrekken van een afleveroverzicht aan de patiënt op diens verzoek.

Informatie

Afleveroverzicht van apotheker

Zie definitie afleveroverzicht in paragraaf 2.2. Uitwisseling vindt plaats op verzoek van de patiënt

Systemen

AIS

Het afleveroverzicht is vastgelegd in het AIS. Het AIS moet in staat zijn om een afleveroverzicht op te leveren.

Stap 1b - praktische mogelijkheden 7

Oplossingen

Opmerkingen

Verwijzing

1


• Het AIS moet in staat zijn om zo’n uitdraai te genereren • Als een patiënt ook bij andere apothekers medicatie ophaalt is het niet zeker dat het afleveroverzicht compleet is • Voor een voorbeeld van een medicatieoverzicht zie het model dat is ontwikkeld door Oria (zie bijlage II)


2

Pdf bestand op een drager (bv USB stick) zetten

Idem

3

Pdf bestand (secure ) emailen

Idem

4

Online inzien

Bv. via het patiëntportaal van een AIS of via een Regioportaal

7

8

8

Regio Haaglanden start project

Bij bepaalde oplossingen worden één of meerdere regio’s genoemd waar die werkwijze wordt toegepast. Voor die gevallen wordt verwezen naar Bijlage II voor de namen van contactpersonen uit de genoemde regio. bij ‘secure’ e-mail is sprake van maatregelen om het bericht tegen inzage door onbevoegden te beschermen, zoals bv. versleuteling van het bericht en/of de verbinding.



4.4.

Voorschrijver informeert apotheker over wijzigingen in medicatieoverzicht

Stap 7 - uitwerking Aspect

Invulling

Beschrijving

Actoren & proces

Voorschrijver, apotheker

De voorschrijver is ervoor verantwoordelijk na het consult de openbare apotheker van de wijzigingen in het medicatieoverzicht op de hoogte te stellen.

Informatie

Wijzigingen in het medicatieoverzicht

Het is niet duidelijk uit de handreiking bij de richtlijn of alle wijzigingen in het medicatieoverzicht moeten worden doorgegeven bv. ook betreffende gebruik van alcohol en drugs

Systemen

HIS, AIS

Stap 7 - praktische mogelijkheden 9

Oplossingen

Opmerkingen

Verwijzing

1

Papieren recept meegeven aan de patiënt

De patiënt krijgt het recept mee en overhandigt het recept aan de apotheker


2

Papieren recept faxen

De voorschrijver faxt het recept naar de apotheker


3

Uitwisseling via “clusterkoppelingen”

Indien apotheker en huisarts gebruik maken van dezelfde groep van (AIS/HIS) systemen is onderlinge uitwisseling mogelijk


4

Edifact MedRec Aanvraagbericht

Een Edifact Medisch Recept Aanvraagbericht is beschikbaar. Hiermee kan de huisarts een elektronisch recept sturen naar de apotheker.


5

EMDplus berichten • VerzoekUitvoerenVoorschrift • Recept via landelijke infrastructuur


Nog niet ingebouwd door leveranciers

6

EMDplus berichten • OpvragenVoorschriftenlijst via landelijke infrastructuur



7

EMDplus berichten • Opvragen PotentieleContraIndicaties via landelijke infrastructuur



9

Bij bepaalde oplossingen worden één of meerdere regio’s genoemd waar die werkwijze wordt toegepast. Voor die gevallen wordt verwezen naar Bijlage II voor de namen van contactpersonen uit de genoemde regio.



H-5 Aanmelding/opname in zorginstelling,

toegelaten voor de functie behandeling.

5.1.


2. verstrek afleveroverzicht



De volgende stappen worden onderscheiden (zie ook figuur hiervoor): Stap

Interactie

Discussie

§

1

De apotheker van de instelling is ervoor verantwoordelijk om de voorschrijver(s) binnen de zorginstelling in het kader van een behandeling een actueel medicatieoverzicht ter beschikking te stellen.

Omdat informatieuitwisseling tussen instellingen hier niet aan de orde is wordt deze stap hier niet verder uitgewerkt.

---

2

De openbare apotheker is verantwoordelijk voor het verstrekken van een afleveroverzicht aan de apotheker van de instelling op diens verzoek.


5.2

3

De openbare apotheker is ervoor verantwoordelijk om aan de patiënt toestemming te vragen voor de overdracht van medicatiegegevens aan de instelling.

Omdat informatieuitwisseling tussen zorgaanbieders hier niet aan de orde is wordt deze stap hier niet verder uitgewerkt.

---

4

De voorschrijver is ervoor verantwoordelijk zich ervan te vergewissen dat hij het actuele medicatieoverzicht bij aanvang van de behandeling heeft.

Deze stap is gerelateerd aan stap 2. Als de voorschrijver het actuele afleveroverzicht niet heeft kan hij/zij initiatief nemen. De mechanismes die daarvoor beschikbaar zijn worden beschreven in paragraaf 5.2.

5.2

De voorschrijver is er voor verantwoordelijk (of dient) kennis te nemen van het meest actuele doseerschema 10 dat de trombosedienst aan de patiënt ter hand heeft gesteld.

10

5

De voorschrijver is ervoor verantwoordelijk om het medicatieoverzicht door te nemen met de patiënt om vast te stellen welke medicatie, zelfzorgmiddelen en indien nodig voor verantwoorde zorg, welke drugs en alcohol daadwerkelijk door de patiënt worden gebruikt..


---

6

De voorschrijver is verantwoordelijk voor het registreren van elke wijziging in medicatie in het medicatieoverzicht.


---

De casus rond de trombosedienst is op dit moment niet uitgewerkt.



5.2.

Openbare apotheker verstrekt afleveroverzicht aan apotheker instelling op diens verzoek


Invulling

Beschrijving, opmerkingen

Actoren & proces

Openbare apotheker, Apotheker instelling of Apotheek Service Punt (ASP)

De apotheker van de instelling of ASP vraag de openbare apotheker om een afleveroverzicht dat vervolgens wordt verstrekt door de openbare apotheker.

Informatie

Afleveroverzicht

Zie definitie. Uitwisseling is volgens de handreiking op initiatief van de instellingsapotheker.

Systemen

AIS, ZAIS

Stap 2 - praktische mogelijkheden 11

Oplossingen

Opmerkingen

Verwijzing

1


• Elke keer als de patiënt bij een openbare apotheker is neemt hij actueel overzicht mee • Het AIS moet in staat zijn om zo’n uitdraai te genereren • Als een patiënt ook bij andere openbare apothekers (incl. poliklinische apothekers) medicatie ophaalt is het niet zeker dat het afleveroverzicht compleet is • Voor een voorbeeld van een medicatieoverzicht zie het model dat is ontwikkeld door Oria (zie bijlage III)


2


Openbare apotheker faxt bericht naar apotheker instelling op verzoek van patiënt of instellingsapotheker


3


Openbare apotheker mailt bericht naar apotheker instelling op verzoek van patiënt of instellingsapotheker

4

OZIS

Er is een OZIS oplossing die bestaat uit de volgende stappen: • Patiëntselectie vanuit het ziekenhuis via Directory Service (DS), op basis van een LDAP protocol naar de OZIS CPI (Centrale Patiënten Index) • Ziekenhuis apotheek --> Openbare apotheek Bericht Verzoek om Waarneeminformatie: MVWI MH (Verzoek om Waarneem Informatie Bericht Medicatie Historie). • Openbare Apotheek --> Ziekenhuis apotheek Bericht Antwoord Medicatiehistorie: MTRS AMH (Transmuraal Berichtenverkeer Antwoord Medicatiehistorie)

Tot op heden is er nog geen concreet gebruik van deze berichten vastgesteld.

Zie www.OZIS.nl Tab: Producten Onderdeel: transmurale berichten

5

OZIS viewer

Inzage in de afleverinformatie via een OZIS viewer (webportaal) die via een gateway is gekoppeld aan een OZIS ring


6




7


PULL bericht via regionale infrastructuur. Voorwaarden: • Gebruikmaken van XIS systemen waarin de benodigde berichten zijn geïmplementeerd (eventueel geverifieerd door een kwalificatie) • Koppeling van beide systemen met een regionale infrastructuur die uitwisseling van de berichten ondersteunt.

Wordt nog niet in de praktijk gebruikt voor zover bekend

11






H-6 Ontslag uit instelling naar huis of naar de

volgende instelling

6.1.


5. Geef AMO door 5. Geef AMO door 5. Geef (indien van toepassing) AMO door 5. Geef (indien van toepassing) AMO door



De volgende stappen worden onderscheiden (zie ook figuur hiervoor): Stap

12

Interactie

Discussie

§

1

De voorschrijver is verantwoordelijk voor het tijdig bijwerken van het medicatieoverzicht voor overdracht aan de ontvangende partijen.


---

2

De voorschrijver is verantwoordelijk voor het informeren van de patiënt in het ontslaggesprek over de (gewijzigde) medicatie


---

3

De voorschrijver is ervoor verantwoordelijk de patiënt te vragen zoveel mogelijk mee te werken en het actuele medicatieoverzicht mee te geven met het dringende verzoek dit te bespreken met de volgende voorschrijver, de trombosedienst en de huisarts.


---

4

De voorschrijver is verantwoordelijk voor het afspreken wie bij de aangepaste farmacotherapie verantwoordelijk is voor de continuering van de behandeling: hijzelf of een andere voorschrijver, bijvoorbeeld de huisarts. Bij orale antistollingsbehandeling informeert de voorschrijver de medisch leider van de trombosedienst wie verantwoordelijk is voor de continuering van deze specifieke behandeling.


---

5

De apotheker van de instelling is ervoor verantwoordelijk dat het actuele medicatieoverzicht bij ontslag 12 terecht komt bij de openbare apotheker of de apotheker van de volgende instelling, bij de huisarts en, indien van toepassing, bij de trombosedienst, bij de thuiszorg of het verzorgingshuis indien de patiënt de regie over zijn medicatiegebruik heeft overgedragen aan de thuiszorg of het verzorgingshuis.

6.2.1. Apotheker 6.2.2. Huisarts 6.2.3. Andere instelling of zorgverlener

6.2.1 6.2.2 6.2.3

Hierbij zijn twee situaties te onderscheiden: • Er wordt medicatie meegegeven aan de patiënt door de ziekenhuisapotheek • Er wordt een recept meegegeven vanuit het ziekenhuis en de patiënt haalt de medicatie op bij de openbare apotheek



6.2.

Apotheker instelling zorgt dat AMO bij ontslag terecht komt bij volgende partij.


Invulling

Beschrijving

Actoren & proces

Apotheker instelling of Apotheek Service Punt (ASP), Openbare apotheker, Huisarts, etc..

De apotheker van de instelling is ervoor verantwoordelijk dat het actuele medicatieoverzicht bij ontslag terecht komt bij de openbare apotheker of de apotheker van de volgende instelling, bij de huisarts en, indien van toepassing, bij de trombosedienst, bij de thuiszorg of het verzorgingshuis indien de patiënt de regie over zijn medicatiegebruik heeft overgedragen aan de thuiszorg of het verzorgingshuis.

Informatie

AMO

Systemen

ZIS, ZAIS, AIS, ...

Stap 5 - Praktische mogelijkheden:

6.2.1. Informatie naar apotheker Oplossingen Openbare apotheker

Opmerkingen

Verwijzing

13

1


• Als de patiënt het laatste contact met de voorschrijver in de instelling heeft neemt hij een actueel overzicht mee. Binnen de instelling wordt afgesproken wie dit overzicht meegeeft (voorschrijver, instellingsapotheker, ASP). Het instellingssysteem moet in staat zijn om zo’n uitdraai te genereren. • Voor een voorbeeld van een medicatieoverzicht zie het model dat is ontwikkeld door Oria (zie bijlage III)


2


Instellingsapotheker faxt bericht naar openbare apotheker


3


Instellingsapotheker mailt bericht naar openbare apotheker

4

OZIS

Er is een OZIS oplossing die bestaat uit de volgende stappen: • Patiëntselectie vanuit het ziekenhuis via Directory Service (DS) op basis van een LDAP protocol naar de OZIS CPI (Centrale Patiënten Index) • Ziekenhuis apotheek --> Openbare apotheek Bericht Afgeleverde Medicatie: (MTRS) AFM: (Transmuraal Berichtenverkeer) Afgeleverde Medicatie

Tot op heden is er nog geen concreet gebruik van deze berichten vastgesteld.

Zie www.OZIS.nl Tab: Producten Onderdeel: transmurale berichten

5


PULL bericht via landelijke infrastructuur (de openbare apotheker vraagt de verstrekkingen op bij de instellingsapotheek). Voorwaarden: • Gebruikmaken van één van de gekwalificeerde XIS systemen en voldoen aan de eisen van een GBZ • Koppeling van beide systemen met de landelijke infrastructuur

Zie bijlage IV EMD Plus in de praktijk

6


PULL bericht via regionale infrastructuur (de openbare apotheker vraagt de verstrekkingen op bij de instellingsapotheek). Voorwaarden: • Gebruikmaken van XIS systemen waarin de benodigde berichten zijn geïmplementeerd (eventueel geverifieerd door een kwalificatie) • Koppeling van beide systemen met een regionale

Wordt nog niet in de praktijk gebruikt voor zover bekend


13



infrastructuur die uitwisseling van de berichten ondersteunt.

6.2.2. Informatie naar huisarts Oplossingen Huisarts

Opmerkingen

Verwijzing

14

1


• Als de patiënt het laatste contact met de voorschrijver in de instelling heeft neemt hij een actueel overzicht mee • Het instellingssysteem (bv ZIS) moet in staat zijn om zo’n uitdraai te genereren • Voor een voorbeeld van een medicatieoverzicht zie het model dat is ontwikkeld door Oria (zie bijlage III)


2


Instellingsapotheker faxt bericht naar apotheker volgende instelling


3


Instellingsapotheker mailt bericht naar apotheker volgende instelling

4


PULL bericht via landelijke infrastructuur (de huisarts vraagt de verstrekkingen op bij de instellingsapotheek). Voorwaarden: • Gebruikmaken van één van de gekwalificeerde XIS systemen en voldoen aan de eisen van een GBZ • Koppeling van beide systemen met de landelijke infrastructuur


5


PULL bericht via regionale infrastructuur (de huisarts vraagt de verstrekkingen op bij de instellingsapotheek). Voorwaarden: • Gebruikmaken van XIS systemen waarin de benodigde berichten zijn geïmplementeerd (eventueel geverifieerd door een kwalificatie) • Koppeling van beide systemen met een regionale infrastructuur die uitwisseling van de berichten ondersteunt.

Nog niet in de praktijk gebruikt

6.2.3. Informatie naar andere instelling of zorgverlener Oplossingen Apotheker volgende instelling, thuiszorg, trombosedienst, verpleeghuis, verzorgingshuis, .

Opmerkingen

Verwijzing

1


• Als de patiënt het laatste contact met de voorschrijver in de instelling heeft neemt hij een actueel overzicht mee • Het instellingssysteem (bv ZIS) moet in staat zijn om zo’n uitdraai te genereren • Voor een voorbeeld van een medicatieoverzicht zie het model dat is ontwikkeld door Oria (zie bijlage III)


2


Instellingsapotheker faxt bericht naar apotheker volgende instelling


3


Instellingsapotheker mailt bericht naar apotheker volgende instelling




EMDplus OpvragenVerstrekkingen-

PULL bericht via regionale infrastructuur. Voorwaarden: • Gebruikmaken van XIS systemen waarin de benodigde

Wordt nog niet in de praktijk gebruikt voor


14



lijst via regionale infrastructuur

berichten zijn geïmplementeerd (eventueel geverifieerd door een kwalificatie) • Koppeling van beide systemen met een regionale infrastructuur die uitwisseling van de berichten ondersteunt.


zover bekend


H-7 Ambulante behandeling/polikliniek

7.1.


De volgende stappen worden onderscheiden (zie ook figuur hiervoor): Stap 1

Interactie

Discussie

§

De apotheker van de instelling is ervoor verantwoordelijk dat voorschrijvers in de polikliniek tijdig kunnen beschikken over een actueel medicatieoverzicht.

Als de instellingsapotheker verantwoordelijk is bij poliklinisch bezoek, dan zal deze apotheker continu in contact moeten staan met alle openbare apothekers (in de regio) voor actuele informatie. (OZIS, of LSP) en deze ook online

---



beschikbaar hebben voor voorschrijver op polikliniek.

2

De openbare apotheker is verantwoordelijk voor het tijdig verstrekken van minimaal een afleveroverzicht aan de voorschrijver van de instelling op diens verzoek.

Dit kan via een OZIS koppeling of LSP. De instelling moet ervoor zorgdragen dat de informatie op de polikliniek te raadplegen is en over te nemen in ziekenhuissysteem.

4.2

Deze stap is beschreven in 4.2 3

De openbare apotheker is ervoor verantwoordelijk om de patiënt te vragen om toestemming te geven voor de overdracht van medicatiegegevens aan én binnen de instelling.

Het AIS kan de mogelijkheid geven om de toestemming vast te leggen. N.B. In andere uitwerkingen is het aspect toestemming niet meegenomen.

4

De voorschrijver is ervoor verantwoordelijk zich ervan te vergewissen dat hij het actuele medicatieoverzicht bij aanvang van het poliklinische consult heeft.

Deze stap is gerelateerd aan stap 2. Als de voorschrijver het actuele afleveroverzicht niet heeft kan hij/zij initiatief nemen. De mechanismes die daarvoor beschikbaar zijn worden beschreven in paragraaf 5.2.

5

De voorschrijver is verantwoordelijk voor het doornemen van het medicatieoverzicht met de patiënt om de juistheid vast te stellen van het daadwerkelijke gebruik van de actuele, voorgeschreven medicatie en in gebruik zijnde zelfzorgmiddelen.


6

De voorschrijver is ervoor verantwoordelijk de patiënt aan het einde van het consult te informeren over de (gewijzigde) medicatie.


7

De voorschrijver is ervoor verantwoordelijk de patiënt te vragen zoveel mogelijk mee te werken en geeft het actuele medicatieoverzicht mee met het dringende verzoek dit te bespreken met de voorschrijver in de volgende zorginstelling, de trombosedienst of de huisarts.


8

De voorschrijver is ervoor verantwoordelijk af te spreken wie bij de aangepaste farmacotherapie verantwoordelijk is voor de continuering: hijzelf of een andere voorschrijver, bijvoorbeeld de huisarts.

9

De apotheker van de instelling is ervoor verantwoordelijk dat het medicatieoverzicht na consult wordt aangeleverd aan de volgende apotheker, aan de huisarts en, indien van

Instelling moet een EVS systeem hebben, dat na het poliklinisch bezoek een overzicht maakt van de actuele medicatie. Vraagt grote discpline van de voorschrijver om



toepassing aan de trombosedienst, bij de thuiszorg of het verzorgingshuis indien de patiënt de regie over zijn medicatiegebruik heeft overgedragen aan de thuiszorg of het verzorgingshuis.

ook andere medicatie, dan door hem/haar voorgeschreven mee te nemen in overzicht. Indien elektronisch verzenden (nog) geen optie is, kan dit aan patiënt meegegeven worden. (zie ook stap 7).



Bijlage I.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Literatuurlijst

Document Richtlijn Overdracht van Medicatiegegevens in de keten (Richtlijn OvM) Handreikingen voor zes overdrachtssituaties (bijlage bij Richtlijn OvM) Landelijke Eerstelijns Samenwerkings Afspraak (LESA)- Actueel medicatieoverzicht in de eerste lijn Regionale Richtlijn Overdracht van Medicatiegegevens (Stichting Transmurale Zorg Den Haag e.o.) Medicatieoverdracht in Zuidwest Friesland

Referentie http://www.medicatieoverdracht.nl/uploaddb/downl_object.asp?atoom= 9008&VolgNr=1 http://www.medicatieoverdracht.nl/uploaddb/downl_object.asp?atoom= 9008&VolgNr=2 http://nhg.artsennet.nl/kenniscentrum/k_richtlijnen/k_samenwerking/k_l esas.htm http://www.transmuralezorg.nl/files/Microsoft%20Word%20%20110615%20Regionale%20Richtlijn%20Overdracht%20van%20Medicat iegegevens%20v_3_5.pdf http://www.medicatieoverdracht.nl/artikelen/raadplegen.asp?display=2& atoom=10935&atoomsrt=2&actie=2



Bijlage II. Betrokken personen

De volgende organisaties en personen hebben een bijdrage geleverd aan dit document. #

Naam

Organisatie

Functie/rol

Regio

1

Liesbeth Bosma

Apotheek Haagse Ziekenhuizen

Ziekenhuisapotheker

Haaglanden

2

Inge Stollman

SAL Apotheken

Apotheker

Haaglanden

3

Rolien de Jong

Stichting Transmurale Zorg Den Haag e.o.

Projectleider

Haaglanden

4

Dave Ormel

RSO Haaglanden b.v.

Service Delivery Manager

Haaglanden

5

Arend Roos

Stichting Innovatieve Zorg Zeeland (IZ-Zeeland)

Programmamanager

Zeeland

6

Floor Bos

Stichting EZDA (Amsterdam)

Programmamanager

Amsterdam

7

Wim Hodes

Stichting Gerrit (Friesland, Groningen)

Directeur

Friesland Groningen

8

Johan Krijgsman

Nictiz

Senior Consultant

9

Gert Koelewijn

Nictiz

Programmamanager EMD Plus

10

Jan Jongenelen

Nictiz

Consultant

11

Gé Klein Wolterink

Nictiz

Adviseur

12

Frank Benne

Caransscoop

Adviseur eerste lijn

13 14 15 16



Bijlage III. AMO model (ORIA)

ORIA is door de KNMP opgericht en is de regieorganisatie voor de informatiehuishouding van alle apotheken in Nederland. ORIA heeft een model ontwikkeld voor een medicatieoverzicht dat o.a. in de regio Haaglanden wordt gebruikt. Het model is te vinden op: http://www.oria.nl/Diensten/Dossier%20Medicatieoverzicht/Bijlage%20MO_april%202011.pdf/view



Bijlage IV. EMD Plus in de praktijk

IV.1

Overzicht

In onderstaande figuur is de relatie weergegeven tussen de verschillende aspecten die een rol spelen in het geval van oplossingen gebaseerd op EMD Plus berichten.

Binnen EMD Plus zijn zogenaamde logische interacties gedefinieerd om overdracht van medicatiegegevens te ondersteunen. Deze interacties zijn in de tabel in paragraaf IV.2 weergegeven. In de tabel is ook de status (de beschikbaarheid in de praktijk) te zien van de interacties. Elk van deze logische interacties ondersteunt bepaalde onderdelen van het Actuele Medicatie Overzicht (AMO). In de tabel in paragraaf IV.3 is weergegeven hoe die relatie is: welk onderdeel van het AMO wordt ondersteund door welke logische interactie. Elke logische interactie wordt in de praktijk vormgegeven door het gebruik van één of meer HL7 berichten met namen als QURX_IN990111NL. De relatie tussen de logische interacties en de bijbehorende HL7 berichten is weergegeven in de tabel in paragraaf IV.4. Daar is ook voor elk van de berichten de bijbehorende rol weergegeven (bv. voorschrijver of verstrekker) van het systeem dat de berichten genereert. In paragraaf IV.5 wordt tenslotte uitgelegd op welke manier bepaald kan worden welke berichten en daarmee Informatieuitwisseling voor Actueel Medicatie Overzicht; een praktische handleiding 37


functionaliteit wordt ondersteund door welke leverancier.

IV.2

Logische interacties binnen EMD Plus

Binnen de context van EMD Plus zijn diverse logische interacties gedefinieerd die elk een bepaalde functionaliteit vertegenwoordigen die bijdraagt aan het tot stand komen van een actueel medicatie overzicht. In onderstaande tabel is een overzicht weergegeven van de verschillende logische interacties. Of zo’n interactie of functionaliteit ook daadwerkelijk beschikbaar is voor implementatie in de praktijk is afhankelijk van een aantal factoren: • Is er een informatiestandaard ontwikkeld is voor de specifieke interactie? • Is de standaard geïmplementeerd in de systemen van de leveranciers? • Zijn de systemen van de leveranciers gekwalificeerd voor de landelijke infrastructuur? De kolom status geeft aan of een interactie in de praktijk beschikbaar is of niet. #

Interactie

Betekenis binnen EMD

Actoren

Status

1


Overzicht verstrekkingen (afleveringen)

Door Verstrekker of Voorschrijver bij Verstrekker

In de praktijk beschikbaar

2


Vervanging MedRec (push verkeer)

Van Voorschrijver naar Verstrekker

Geen leveranciers gekwalificeerd

3

Recept

idem, met elektronische handtekening

Van Voorschrijver naar Verstrekker


4


Overzicht voorschriften (incl. mutaties!)

Door Verstrekker of Voorschrijver bij Voorschrijver


5

OpvragenPotentiëleContraIndicaties

Inclusief allergieën en intoleranties

Door Verstrekker of Voorschrijver bij Zorgverlener


6

Mutatievoorschrift

Stopbericht en andere mutaties, vrijwel gelijk aan regulier medicatievoorschrift

Van Voorschrijver naar Verstrekker of Voorschrijver

In voorbereiding

7

Meldverstrekking

Actieve melding (push verkeer)

Van Verstrekker naar Voorschrijver

In voorbereiding

8

OpvragenGebruiklijst

Overzicht registratie feitelijk gebruik (bv. als onderdeel anamnese / intake)

Door verstrekker of Voorschrijver bij Zorgverlener of Patiënt

In voorbereiding

9

OpvragenLabResultatenApo

Subset van Labuitslagen (conform wet)

Doorverstrekker of Voorschrijver bij Laboratorium

In voorbereiding

10

AfleverenAbonnementSignaal

Algemene functie om geïnteresseerd systeem (huisarts, medicatiebegeleider) actief te signaleren over nieuwe info)

NvT

In voorbereiding

De laatste versie van de beschrijving van de landelijke infrastructuur Aorta waarvan de EMD Plus standaarden een onderdeel zijn is te vinden op: http://www.nictiz.nl/page/Standaarden/AORTA/AORTA-2011-Html



IV.3

Relatie tussen logische interacties en onderdelen van het AMO

Elke logische interactie ondersteunt bepaalde onderdelen van het AMO. Voor de interacties die beschikbaar zijn en die in de pijplijn zitten is die relatie weergegeven in onderstaande tabel. De functionaliteit die is weergegeven met De functionaliteit die is weergegeven met

is beschikbaar en in de praktijk te implementeren. is ontworpen maar nog niet breed beschikbaar in de praktijk.

1.c

Toegediende medicatie, inclusief toedieningsvorm van geneesmiddel.

1.d

Gebruikte medicatie met gebruiksperiode, inclusief eventuele vermelding dat het gebruik van een geneesmiddel voortijdig is gestopt.

2

Gebruik van alcohol en/of drugs (aard en duur).

3

De reden van starten/stoppen/wijzigen van medicatie en de initiator hiervan.

4

1e voorschrijver en actuele voorschrijver.

5

De apotheken die deze geneesmiddelen hebben verstrekt.

6

Basale patiëntkenmerken: burger service nummer (BSN), naam, geboortedatum, geslacht en adres van de patiënt.

7

Afgeleide of indien beschikbaar contra-indicatie onderdeel co-morbiditeit.

8

Afgeleide of indien beschikbaar contra-indicatie onderdeel geneesmiddelallergie / intolerantie en ADE (ernstige bijwerkingen).

9

Laboratoriumgegevens.

10

Indicatie, indien nodig om de dosering te kunnen beoordelen.


5. Opvragen Potientiele ContraIndicaties

Ter hand gestelde (verstrekte) medicatie.

4. Opvragen Voorschriften lijst

1.b

3. Recept

Voorgeschreven medicatie, inclusief sterkte, dosering.

2. VerzoekUitvoeren Voorschrift

1.a

1. OpvragenVerstrekkingen-lijst

Logische interacties

Onderdelen van het AMO


IV.4

Logische interacties en bijbehorende HL7 berichten

Elke logische interactie wordt concreet vormgegeven / geconcretiseerd door één of meer HL7 berichten zoals weergegeven in onderstaande tabel. Meer details zijn te vinden in het document: http://www.nictiz.nl/page/Publicaties?mod[Nictiz_FileCabinet_Module][i]=405 #

Interactie

HL7 naam

HL7 bericht

Rol

1


Medication Dispense List Query

QURX_IN990111NL

Medicatieraadpleger

OpleverenVerstrekkingenlijst

Medication Dispense List Query Response

QURX_IN990113NL

Medicatieverstrekker


Medication Combined Order Activate

PORX_IN932000NL

Ontvangstbevestiging

Accept Acknowledgement

MCCI_IN000002

Recept

Medication Combined Order Activate with Signature

PORX_IN932100NL

Ontvangstbevestiging

Accept Acknowledgement

MCCI_IN000002


Medication Combined Order List Query

QURX_IN990101NL

OpleverenVoorschriftenlijst

Medication Combined Order List Query Response

QURX_IN990103NL

OpvragenPotentiëleContraIndicaties

Patient Medical Potential Contraindications Query

REPC_IN000023NL

OpleverenPotentiëleContraIndicaties

Patient Medical Potential Contraindications Query Response

REPC_IN000024NL

2

3

4

5

IV.5

Implementatie in de praktijk

Of bepaalde functionaliteit daadwerkelijk in de praktijk beschikbaar is hangt af van een aantal factoren: • De bijbehorende HL7 berichten moeten door de leverancier geïmplementeerd zijn in de systemen van zorgverleners • De systemen moeten voor de specifieke rollen als XIS gekwalificeerd zijn • De gebruikte systemen moeten aangesloten zijn op de landelijke infrastructuur of een andere infrastructuur die de uitwisseling van de desbetreffende berichten ondersteunt. Kwalificatie van systemen. Op de website van Nictiz is te vinden welke systemen van welke leveranciers voor bepaalde toepassingsrollen gekwalificeerd zijn: www.nictiz.nl/page/Standaarden/Kwalificaties/XIS-kwalificaties



Informatieuitwisseling voor Actueel Medicatie Overzicht; Een praktische handleiding

Recommend Documents