Informatiegids Windopleiding. Paarden slaan een brug tussen het bewuste en het onbewuste

Informatiegids Windopleiding “Paarden slaan een brug tussen het bewuste en het onbewuste”

Fort 5 , 7924 RA Veeningen (+31) 6 - 24134437)

De inhoud van deze gids en publicaties van Wind Organisatieontwikkeling zijn schriftelijk te bestellen via het secretariaat van Wind Organisatieontwikkeling: [email protected]

Copyright 2014/2015 Wind Organisatieontwikkeling Het gebruik van (delen van) het materiaal is toegestaan mits een duidelijke bronvermelding wordt opgenomen.

Informatiegids Windopleiding

Wind Organisatieontwikkeling

Pagina 2 van 26

Voorwoord Beste deelnemer, je hebt je opgegeven voor de Windopleiding. Dank voor je interesse in dit mooie vakgebied. Voorheen heette deze opleiding: Basisopleiding Systemische Paardencoaching. Vanwege samenwerkingsverbanden met Brazilië heet deze opleiding thans de Windopleiding. Voor je ligt de informatiegids van deze opleiding. De informatie in deze gids is bedoeld om je een goed beeld van de opleiding te geven. Daarnaast helpt het je bij de planning, voorbereiding en voortgang van de diverse blokken. Uiteraard zijn de begeleiders altijd bereid de nodige toelichting te geven. De opleiding wordt twee maal per jaar in Nederland en Brazilië aangeboden. De huidige versie van de gids betreft alleen de opleidingen in Nederland. De meeste opleidingsgroepen bestaan uit gemiddeld 10 studenten. De afgelopen jaren zijn tientallen systemische paardencoaches afgestudeerd en actief binnen het vakgebied. Waar nodig, huurt Wind Organisatieontwikkeling zoveel mogelijk afgestudeerde paardencoaches in voor het begeleiden en/of ondersteunen tijdens paardensessies voor klanten. Van onze deelnemers verwachten wij een basishouding waarin de bereidheid tot samen leren, doorontwikkelen, zelfstudie en (zelf)reflectie centraal staan. Met elke nieuwe deelnemersgroep gaan wij steeds de uitdaging aan om het vakgebied verder te ontwikkelen.

Ruud Knaapen & Muriël Daal



Pagina 3 van 26

Inhoudsopgave Niveaus in paardencoaching.........................................................................................................7 Gedrag ..............................................................................................................................................7 Systemisch......................................................................................................................................7 Casuïstiek: beschrijving van een sessie ..................................................................................8 De Windopleiding..............................................................................................................................9 Studiebelasting..............................................................................................................................9 Oriëntatie.........................................................................................................................................9 Zelfstudie en reflectie .................................................................................................................9 Systemisch werken ......................................................................................................................9 Praktijkdagen: oefenen met gastcliënten ...........................................................................9 Gastcollege over de wijze waarop paarden communiceren .......................................10 Gastsessie Familieopstellingen..............................................................................................10 Laatste Blok ..................................................................................................................................10 Didactiek ............................................................................................................................................11 Werkwijze ......................................................................................................................................11 Reflectie .........................................................................................................................................11 Beoordeling...................................................................................................................................11 Evaluatie ........................................................................................................................................11 Schriftelijk materiaal .................................................................................................................11 Electronisch materiaal ..............................................................................................................12 Een gemiddelde dag binnen de opleiding .............................................................................13 Voorbereiding...............................................................................................................................13 Ochtend..........................................................................................................................................13 Oefensessies met gastcliënten ..............................................................................................13 Middag ............................................................................................................................................13 Begeleiders .......................................................................................................................................14 Inhoudsdeskundige Ruud Knaapen .................................................................................14 Leercoach Muriel Daal...........................................................................................................14 Gastdocente: Klinische Etholoog Machteld van Dierendonck ................................15 Gastdocent : Expert Familieopstellingen Bibi Schreuder ........................................15 Overige coaches..............................................................................................................................16 Secretariaat ..................................................................................................................................16 Informatiegids Windopleiding


Pagina 4 van 26

De opleidingslocatie.......................................................................................................................17 Stal ten Broecke te Bennekom..............................................................................................17 Regelingen ........................................................................................................................................18 Certificering ..................................................................................................................................18 Afwezigheid...................................................................................................................................18 Verzekering...................................................................................................................................18 Betalingsvoorwaarden ..............................................................................................................18 Regeling gastcliënten ................................................................................................................18 Annuleringsregeling ...................................................................................................................18 Bijlage 1: Competentietabel Windopleiding .........................................................................19 Bijlage II: Literatuurlijst ..............................................................................................................23 Bijlage III: Algemene informatie voor gastcliënten over een gastsessie..................25



Pagina 5 van 26

Waarom paarden en coaching? Paarden worden alert wanneer zij in contact met een mens incongruentie tussen het bewuste en onbewuste ervaren. Wanneer afweermechanismen bij de mens actief zijn, ervaart het paard de meeste incongruentie en wordt hij extra alert. Het lijkt er op alsof het paard datgene wat afgeweerd wordt, laat zien via zijn gedrag. Misschien wel juist omdat wat uit beeld is geraakt uiteindelijk wel het meest in beeld wil komen. Paarden zetten dus terug wat wij als mens vaak onbewust weglaten, dat maakt hen geschikt voor paardencoachen. Het paard probeert iets of iemand compleet te maken. De Windopleiding leidt deelnemers op om dit proces tussen mens en paard waar te gaan nemen en daar interventies op te plegen. Dit vraagt veel van de houding van de coach, namelijk in dienst te zijn van het geheel (het collectief/de kudde).



Pagina 6 van 26

Niveaus in paardencoaching We werken binnen de opleiding op 3 niveaus, namelijk gedrag- intrapsychisch- en systemisch niveau. Hierna volgt een korte toelichting.

Gedrag

Systemisch

Op dit niveau zijn de coaching en bijbehorende interventies gericht op het gedrag van zowel deelnemer als paard. De paardencoach doet interventies om de deelnemer bewust te maken van (het effect van) zijn gedrag.

Het paard kan iets of iemand representeren uit het (organisatie)systeem van de deelnemer. Op dit niveau werken wij met èèn of meer menselijke deelnemers (representanten) om meer informatie te krijgen over het (organisatie of familie) systeem van deelnemer. Dit heet een opstelling. Doel van de opstelling is om mogelijke systemische dynamieken aan het licht te krijgen en/of op te lossen.

Intrapsychisch Het paard wordt op dit niveau gebruikt als spiegel voor de innerlijke toestand van de deelnemer, bewust dan wel onbewust. De paardencoach vertaalt het gedrag van het paard, en de “gestalt” van paard en deelnemer, naar wat mogelijk bij de deelnemer innerlijk speelt.



Pagina 7 van 26

Casuïstiek: beschrijving van een sessie Als je als paardencoach in spé een sessie begeleidt kun je van te voren niet weten op welk(e) niveau(s) je zult begeleiden. Je werkt met wat zich aandient in de bak in de interactie tussen mens en paard. Jij beslist op dat moment op welk(e) niveau(s) je welke interventie(s) doet. Uiteraard toets je altijd bij de klant of het akkoord is om op het betreffende niveau te werken, zeker in het geval van het systemische niveau. Hierna geven wij een voorbeeld van een sessie van Ruud Knaapen die zich langs alle drie niveaus voltrekt.

De sessie in de bak

Reflectie

Een leidinggevende wil samen met haar team nagaan hoe het komt dat het team overbelast is, terwijl daarvoor feitelijk wat betreft werkdruk geen reden is. Het team kijkt vanachter het touw in de bak naar hun vrouwelijke leidinggevende. Zij wil contact maken met het paard. Wat ze echter ook doet, het paard geeft geen respons. Naarmate de vrouw actiever wordt in het contact, trekt het paard zich verder terug. Langzaam sluit het paard uiteindelijk de ogen en wordt compleet onbereikbaar voor de deelneemster. De systeemdruk lijkt toe te nemen. Het wordt stil in de manege en de overige teamleden zijn zichtbaar geëmotioneerd. Terwijl ik dit als begeleider waarneem, voel ik plotseling angst, angst dat het paard doodgaat, terwijl ik weet dat dat niet kan. In een flits besef ik dat deze informatie uit het organisatiesysteem in de bak komt. Ik vraag haar: ‘Wie of wat is onvermijdelijk verloren gegaan of onbereikbaar?’ Er gaat een schok door het team heen. De vrouw schrikt en geeft aan dat er collega’s uit haar team overleden zijn bij een ongeval. Het team en de leidinggevende staan oog in oog met wat voor hen zo pijnlijk is maar wat tevens om erkenning vraagt.

De basistechniek van het Systemisch Coachen met paarden is de houding van de coach. De coach is het belangrijkst én het meest onbelangrijk. Hij begeleidt én laat zich leiden door wat er gebeurt in de bak. De coach is gewaar van een innerlijke beweging die gemaakt wil worden in het systeem van de coachee, daar volgt een interventie uit die een waarneembaar effect heeft op het systeem in de bak. Deze continue beweging van de coach heet ‘interventiecirkel’. De coach gebruikt de reacties van het paard als indicator voor de toestand in het systeem, maar checkt zijn waarnemingen bij de coachee. In dit voorbeeld is het verlaagt het Instemmen met de werkelijkheid precies zoals die is, de systeemdruk en biedt een basis voor verdere ‘onbelaste’ groei.



Pagina 8 van 26

De Windopleiding De huidige Windopleiding bestaat uit negen blokken. We geven hierna, vanwege het algemeen karakter van de informatiegids alleen de inhoud van de 9 blokken weer en nog niet de koppeling met de 9 blokken. Per opleidingsgroep wordt de definitieve koppeling tussen inhoud en (volgorde) van de 9 blokken vastgesteld en gecommuniceerd met de deelnemers. Tijdens de opleiding werken de deelnemers aan het behalen van competenties voor de opleiding. Deze staan in bijlage I beschreven. Om maximaal te leren tijdens en tussen de blokken is een bepaalde voorkennis vereist. Hierna geven we aan welke voorkennis nodig is. Ook beschrijven we in hoofdlijnen de inhoud van de blokken, werkwijze en het materiaal.

Vereiste voorkennis

Zelfstudie en reflectie

Voor de Windopleiding is het noodzakelijk een coachingsachtergrond te hebben. Ook basis ervaring met paarden is aan te bevelen. Heb je deze voorkennis niet dan zal in een (telefonisch) intakegesprek bekeken worden welke aanvullende activiteiten nodig zijn. Bijvoorbeeld, het lezen van achtergrond literatuur of volgen van een aanvullende cursus of e.d. Wat daarnaast noodzakelijk is, is het vermogen om te reflecteren op je eigen handelen. Hier wordt dieper op ingegaan tijdens het intakegesprek.

Tussen de blokken worden opdrachten gericht op zelfstudie en reflectie opgegeven. Daarnaast, levert het veel aanvullende inzichten op om met elkaar te oefenen, tussen de blokken door. Veel vlieguren maken in het begeleiden van elkaar of bevriende klanten versnelt daarbij het leerproces en het durven doen van interventies

Studiebelasting De gemiddelde studiebelasting varieert tussen de 112 en 140 uur. Hierin zit niet alleen het volgen van de 9 blokken van 7 uur maar ook het maken van reflectieverslagen, het oefenen tussen de blokken en het lezen van (verplichte) literatuur.

Oriëntatie Tijdens blok 1 maken de deelnemers kennis met elkaar en wordt de opzet van de opleiding en de methodiek besproken. Ook wordt meteen geoefend zodat concreet wordt wat deze methodiek zoal behelst en vereist. Wij raden deelnemers aan meteen na dag 1 afspraken te maken om samen de inhoud uit het betreffende blok te oefenen Informatiegids Windopleiding


Systemisch werken Het werken vanuit systemisch perspectief start tijdens blok 2. De uitgangspunten van het systemisch werken en systeemdynamieken worden doorgesproken en geoefend. Het oefenen gebeurt met concrete oefeningen over deze dynamieken.

Praktijkdagen: oefenen met gastcliënten De basisbeginselen van het begeleiden van een echte klant (gastcliënten) worden geoefend. Deze gastcliënten dragen de deelnemers zelf aan. De gastcliënten krijgen in een telefonisch gesprek achtergrondinformatie over de bedoeling van een sessie (zie hiervoor bijlage III). De gastcliënten kunnen zowel contacten uit de privésfeer als uit de werksfeer zijn. Vanaf blok 3 starten wij hiermee tot aan blok 9. In de ochtenden gebeurt de voorbereiding en . Hierbij gaat het vooral om de cyclus van waarneming naar interventie

Pagina 9 van 26

(interventiecirkel). Een kort gesprek volgt na afloop van een sessie. Gastcollege over de wijze waarop paarden communiceren De gastdocente Machteld van Dierendonck zoemt, tijdens dit blok in op het natuurlijk gedrag van paarden en toont met onderzoek aan hoe paarden communiceren wat hun aard is en hoe wij als mensen met paarden om moeten gaan. Ook misvattingen over het houden van paarden worden behandeld.

behandeld. In de middag wordt geoefend met een team en wordt deze sessie ook nabesproken. De rest van de dag staat in het teken van een afscheidsoefening, de uitreiking van het certificaat en een feestelijke afsluiting.

Gastsessie Familieopstellingen De gastdocent Bibi Schreuder legt uit wat familie-opstellingen zijn, wat systemisch werken is en licht haar interventies steeds toe. Elke deelnemer krijgt, tijdens dit blok, de kans een persoonlijk thema in te brengen. . Oefenen met een team Indien de deelnemersgroep daarvoor kiest, wordt er geoefend met een gastteam. Het begeleiden van een team komt in het laatste blok aan bod.

Laatste Blok Vragen en thema’s die nog aandacht behoeven worden in de ochtend



Pagina 10 van 26

Didactiek De onderstaande onderdelen, vormen de basis voor het leer- en ontwikkelproces van deelnemers:

Werkwijze Leren door doen, werken met praktijkvoorbeelden, veelvuldig oefenen, nabespreken en reflecteren met elkaar in subgroepen zijn kernactiviteiten van de opleiding.

Reflectie Een reflectieverslag schrijf je in eerste instantie voor jezelf. Het is, naast veel meer, een manier om je leren te laten landen, zodat het niet voorbijdrijft. Voor ons is nodig dat je ons inzicht geeft in je leerproces, zodat wij waar nodig het kunnen optimaliseren. Het is van belang dat je een reflectieverslag schrijft na afloop van ieder blok. Een verslag kan kort zijn maar mag ook uitgebreider zijn. De volgende vragen zijn leidend: • Wat veranderde er tussen het begin en het einde van de dag? • Hoe werkt dat op dit moment door op jou? • Wat zet dit voor jou in werking? Het reflectieverslag stuur je per mail naar: [email protected] De reflectieverslagen worden altijd gelezen door de begeleiders. Tijdens de volgende bijeenkomst worden overkoepelende inhoudelijke thema’s eruit gelicht en behandeld. Op persoonlijke thema’s wordt, desgewenst, individueel ingegaan. Beoordeling Beoordeling vindt continu plaats. De beoordeling is primair gericht op het geven van feedback op de ontwikkeling die de deelnemers doormaken. Via het Informatiegids Windopleiding


bekijken van de verslagen en reacties daarop. Maar ook via de progressie aangegeven in de competentietabel en de reacties op de oefenmomenten tussen de blokken. Aanvullend hierop is het commentaar en de tips van de begeleiders op de video/opname van de begeleiding van de sessie met een gastcliënt. Via een reflectieopdracht wordt dit commentaar concreet vorm gegeven.

Evaluatie Aan het begin van de opleiding levert elke deelnemer zijn ingevulde competentielijst in. Deze lijst fungeert zowel voor de deelnemer als begeleiders als rode draad voor het leerproces. Er wordt tussentijds geëvalueerd. De deelnemers wordt gevraagd naar wat nog nodig is om het werk als paardencoach goed uit te kunnen voeren. Het resterende programma wordt zoveel mogelijk, hierop aangepast c.q. aangevuld. Na blok 9 wordt de gehele opleiding door middel van een evaluatieformulier geëvalueerd. De resultaten worden gebundeld en teruggekoppeld aan de deelnemers. Hierbij wordt aangegeven welke zaken gereviseerd zullen worden in de volgende opleidingsgroep. Schriftelijk materiaal Bij aanvang van de opleiding wordt een handboek uitgedeeld en per blok wordt het desbetreffend oefenmateriaal aangeleverd. Het betreft vaak een complexe inhoud, die eerst uitleg nodig heeft, waarna er een verdieping in de theorie en oefeningen kan plaatsvinden. Bij dit materiaal horen aanbevolen literatuur en elektronische bronnen. Deze vind je in bijlage II. Pagina 11 van 26

Electronisch materiaal Video-opnamens van de sessies met gastcliënten en reacties van de begeleiders hierop, worden elektronisch opgeslagen. Dat gebeurt in “dropbox”. Uitleg volgt tijdens de opleidingsdagen. Elke deelnemers krijgt een aparte map



en er is ook een groepsmap. In de groepsmap staan de video’s van de sessies met gastcliënten incluis de reflecties op de sessies en de reactie van de begeleiders. Deelnemers geven aan hier veel aan te hebben.

Pagina 12 van 26

Een gemiddelde dag binnen de opleiding Om een indruk te geven van een dag binnen de opleiding geven wij hieronder aan hoe een gemiddelde dag er zoal uitziet. Voorbereiding Ruim voor aanvang van ieder blok krijgt elke deelnemer een voorbereidingsmail met informatie over de voorbereiding van het volgend blok en allerhande huishoudelijke mededelingen. Ochtend Elk blok start om 9.30 u en eindigt om circa 16.30 u. Behalve op de dagen met gastdocenten werken wij altijd met paarden. Over het algemeen is er een terugblik op de vorige sessie en worden ingebrachte inhoudelijke vragen besproken. Daarna behandelen wij op een interactieve manier een stuk theorie waarbij deze vaak letterlijk gedemonstreerd wordt.

Middag Het middagdeel is meestal gereserveerd voor toepassing van de theorie middels oefeningen. En vanaf blok 3 komen daar gastcliënten bij. De oefeningen zijn veelal in subgroepen en het paard is daar een onderdeel van. Een enkele keer zijn de oefeningen zonder paard. Na elke oefensessie volgt een nabespreking waarbij gereflecteerd wordt op het effect en de impact van het beoogde doel van de oefening. Elk blok wordt afgesloten met een korte terugblik en een vooruitblik.

De ochtend sluiten we af met een lunch van circa 30 minuten of zoveel als nodig blijkt. Oefensessies met gastcliënten Elke sessie met een gastcliënt duurt circa 45 minuten en wordt afgesloten met een reflectiegesprek tussen de begeleider en de paardencoach in kwestie. Hier is de gastcliënt, bij voorkeur, niet bij aanwezig.



Pagina 13 van 26

Begeleiders Binnen de opleiding zijn zowel vaste begeleiders als gastdocenten betrokken. Nederland Vaste begeleiders binnen OSP Nederland zijn Ruud Knaapen en Muriël Daal Inhoudsdeskundige Ruud Knaapen Ruud is een van de grondleggers in Nederland van het coachen met paarden en oprichter van Wind organisatieontwikkeling. Hij startte de opleiding in 2006 en is sindsdien als inhoudsdeskundige actief. Hij heeft vooral binnen het bedrijfsleven diverse verandertrajecten begeleid. Daarnaast coacht hij zowel individuen als teams in ontwikkeltrajecten. Overige activiteiten van Ruud zijn intervisiebegeleiding en het geven van lezingen. Binnen de opleiding is hij degenen die de inhoudelijke thema’s introduceert en bespreekt. De inhoudelijke vragen worden daarom door Ruud opgepakt en beantwoord. Hierbij staat het delen van kennis en het uitnodigen hiertoe centraal. Samen met de leercoach stelt hij het programma en de inhoud van de blokken vast. Zijn drive is het vakgebied verder brengen door zoveel mogelijk te publiceren, casuïstiek te beschrijven en uit te werken in de opleiding. Daarnaast doet hij veel aan kennisuitwisseling met collega’s. Deze inhoudelijke ontwikkelingen zijn deels terug te vinden op zijn weblog.

Leercoach Muriël Daal Muriël is sinds 2007 als leercoach binnen de opleiding betrokken. Zij heeft als onderwijskundig adviseur binnen diverse innovatietrajecten geadviseerd. Daarnaast heeft ze didactische trainingen verzorgd, zowel binnen het onderwijs- als het bedrijfsleven. Onderzoek doen naar leerprocessen en effecten va onderwijs op het leerproces en verbeterplannen hiervoor opstellen, heeft daarnaast haar interesse. Als onderwijskundig adviseur, trainer en onderzoeker volgt zij het leerproces van de deelnemers binnen de opleiding nauwlettend. Samen kijken ze welke vervolgstappen in het ontwikkelingsproces nodig zijn. Hierbij is het belangrijk stil te staan bij de impact die de opleiding op de deelnemers heeft. Dit betekent soms het leerproces te verragen om later te kunnen versnellen. Transparantie naar de deelnemers over de werkwijze en de wederzijdse verwachtingen is daarbij haar motto.



Pagina 14 van 26

Gastdocenten Naast de vaste begeleiders wordt er extra expertise ingezet in de vorm van gastdocenten, die over specifieke onderwerpen dagdelen verzorgen. Daarnaast zetten wij paarden als coaches binnen de opleiding in. Deze zijn een belangrijke en onmisbare informatiebron, voor zowel deelnemers, klanten als docenten. Tenslotte zorgt het secretariaat voor de afhandeling van alle administratieve zaken en correspondentie. Gastdocente: Klinische Etholoog Machteld van Dierendonck Machteld is wetenschapper en is gespecialiseerd in en gepromoveerd op het gedrag van paarden. Zij was verantwoordelijk voor het wetenschappelijk onderzoek en de monitoring bij de eerste herintroductie van het Przewalski paard; deed onderzoek naar het sociale leven van vrij-levende Koniks maar ook naar gedomesticeerde groepen ruinen en merries in onder andere Nederland, Zweden en IJsland. Als gedragsspecialist paard werkte zij zeven jaar binnen de faculteit Diergeneeskunde te Utrecht. Naast onderwijs, onderzoek en patiëntenzorg werkte zij mee aan het opzetten van de gedragskliniek voor dieren. Onderzoeken en behandelen van gedragsgestoorde paarden is haar specialisatie. Hiervoor is ze geaccepteerd als associate bij de ECVBM-CA (een Europese veterinaire specialisten organisatie). Vanuit haar eigen praktijk “Equus research & Therapy” behandelt ze deze paarden(problemen). Verder geeft zij (post) doctoraal onderwijs, lezingen en cursussen in binnen en buitenland en ontwerpt en begeleidt (wetenschappelijk) onderzoek. Ook is zij gastmedewerker op de faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit van Sydney.



Gastdocent : Expert Familieopstellingen Bibi Schreuder “Sinds ik in 1995 ‘gegrepen werd’ door het fenomeen familieopstellingen, voelde het als thuiskomen. Met het systemisch gedachtegoed kan ik de krachten van de natuur, waar ik me zo mee verbonden voel, inzetten in mijn werk.” Bibi werkte hiervoor 25 jaar in het middelbaar beroepsonderwijs. Zij heeft een liefde voor leren, gunt mensen hun eigen leerproces en kan dat goed ondersteunen. Verder biedt ze een klimaat waar het veilig en prettig leren is. Een scherpe waarneemster, met humor en liefde voor het vak. Zij is steeds bezig de diepere betekenis van inzichten uit systemisch werk en opstellingen om te zetten voor het dagelijks leven. Samen met Jan Jacob Stam richtte zij het Bert Hellinger Instituut Nederland op. In contact met Bert Hellinger en vele opstellers van het eerste uur, wordt het systemisch werk steeds verder doorontwikkeld. Bibi geeft workshops en opleidingen in familie- en organisatieopstellingen en Systemische Pedagogiek. Zij ontwikkelt vele oefeningen om het systemisch gedachtegoed aan den lijve te ervaren. Zo maakt zij inzichtelijk hoe systemische krachten ons leven en werk beïnvloeden.

Pagina 15 van 26

Overige coaches De paarden die wij inzetten tijdens oefeningen en sessie met klanten zijn als het ware de non/verbale coaches. Zij geven direct en zonder woorden de voorwaarden van een interventie weer Secretariaat Via het secretariaat lopen alle administratieve zaken zoals de mailing, de facturering en de vragen die je aan de begeleiders wilt stellen. Deze vragen worden naar de betreffende begeleider of gastdocent doorgespeeld en door deze beantwoord. Tel: +31 624134437 E-mail: [email protected] .

De opleidingslocatie De locatie van de Windopleiding in Nederland is Stal den Broecke te Bennekom. In België is de locatie Stal Den Eenhoorn, te Zoersel. De locaties voor de gastcolleges zijn wisselend en worden te zijner tijd bekend gemaakt. Stal ten Broecke te Bennekom Stal den Broecke bevindt zich op een eenvoudige en authentieke locatie in Bennekom. De stal, staat bekend om zijn Friese paarden. De stal beschikt over een overdekte rijhal van 20 x 40 meter en een kantine. In deze rijhal vinden de meeste lessen plaats. Tevens wordt de bak gebruikt tijdens de oefeningen en sessies, deze vinden zowel met en als zonder paarden plaats. Er is een kantine aanwezig, waar de lunch gebruikt kan worden.

Stal ten Broecke is gevestigd op het volgende adres: Lange Rijnsteeg 2, Bennekom Parkeren kan zowel op achterin op het terrein, als vooraan de weg. .

Aangrenzend aan de bak bevinden zich de boksen van de paarden. Tijdens een sessie kan het voorkomen dat de paarden die op stal staan ook een onmisbare toevoeging op een sessie zijn.



Pagina 17 van 26

Regelingen De belangrijkste regelingen worden hieronder vermeld. Certificering Na afloop van de opleiding ontvangt elke deelnemer een certificaat. Hierop staat vermeld dat de deelnemer de opleiding met succes heeft afgelegd. De deelnemer krijgt het certificaat pas nadat alle te volgen blokken gevolgd en /of ingehaald zijn. Afwezigheid Het kan voorkomen dat je door ziekte of andere redenen afwezig bent tijdens één van de cursusdagen. Voor het behalen van je certificaat is het geoorloofd om één cursusdag te missen zolang dat niet blok “systemisch werken” (meestal het 2e blok) betreft. Dit blok vormt namelijk het hart van de opleiding. De gemiste dagen zijn in te halen tijdens een van de volgende opleidingsblokken. Hiervoor dien je contact op te nemen met een van je trainers. Ben je afwezig tijdens één van de cursusdagen meld dit dan telefonisch aan het secretariaat. Verzekering Tijdens de paardensessie staat de veiligheid van de deelnemers voorop. Wind is daarom verzekerd bij Midstaete via een beroepsaansprakelijkheidsverzekering. Betalingsvoorwaarden De opleiding wordt vooraf betaald. Ongeveer één maand voor de opleiding ontvang je een factuur hiervoor. Mocht je een betalingsregeling willen treffen dan moet je dat voor aanvang van de opleiding aan het secretariaat doorgeven.

mogen zowel uit de privésfeer als uit de werkomgeving afkomstig zijn. Informatie die je aan een mogelijke gastcliënt kunt meegeven bevind zich in bijlage III. Wil je een mogelijke gastcliënt opgeven geef dan de naam, het e-mailadres en het telefoonnummer door aan het secretariaat. Zij worden dan telefonisch en via de mail geïnformeerd zodat ze weten wat van hun verwacht wordt en wat zij van ons kunnen verwachten. We screenen de gastcliënten op geschiktheid van hun vraag/thema voor de opleidingsgroep. Het leerproces van de deelnemers staat daarbij centraal. Iedere deelnemer begeleidt een gastcliënt (van een andere deelnemer) en van elke sessie worden , met goedkeuring van de gastcliënt, video-opnames gemaakt. Annuleringsregeling Annulering van de trainingen dient schriftelijk aan bureau Wind te gebeuren. Bij vervanging van de ingeschreven cursist worden geen kosten in rekening gebracht. Bij annulering tot 4 weken tot 1 week voor de eerste cursusdag wordt 50% van het cursusbedrag in rekening gebracht. Bij annulering binnen 1 week voor de eerste cursusdag bedragen deze kosten 100% van de cursusprijs met een minimum van € 25,-. Volledig algemene voorwaarden worden op verzoek toegezonden.

Regeling gastcliënten Vanaf het derde blok 3 kunnen we gastcliënten plaatsen. Deze gastcliënten



Pagina 18 van 26

Bijlage 1: Competentietabel Windopleiding

ALGEMENE COMPETENTIE:

(SYSTEMISCHE) BEGELEIDEN VAN EEN PAARDENSESSIE

Bij een paardensessie begeleiden gaat het om het zelfstandig of in samenwerking met een andere coach een sessie inleiden (inleidend interview), begeleiden en uitleiden zodat alle onderstaande competenties in meer of mindere mate worden ingezet afhankelijk van het contract tussen de paardencoach en het klantsysteem. Hiermee bedoelen we het niveau waarmee gewerkt wordt namelijk op gedrag en/of intrapsychisch en/of systemisch niveau. Verstaan van de kunst van het helpen Bij de kunst van het helpen gaat het om het vertonen van transparantie in de basishouding van de paardencoach zodat hij: a. b. c. d. e. f.

in contact is met systeemenergie; vastberaden is in leiderschap; ieder zijn eigen lot gunt; zichzelf toestaat om niet te “weten”; zonder (moreel oordeel), alpartijdig is; zich bewust is van eigen thema’s en die kan scheiden van thema’s van anderen (o.a. klanten); g. kunnen toepassen van de interventiecirkel. Uitleggen van de methodiek van systemische paardencoaching Bij het uitleggen van de methodiek van systemische paardencoaching gaat het om herkennen van de achterliggende denkwijze en modellen van paardencoaching zodat hij het op een klant kan overbrengen. Hierbij: a. legt hij uit wat het verschil is tussen gewoon coachen en systemisch coachen met behulp van paarden; b. laat hij zien dat hij in staat is het denkkader en de gebruikte modellen van paardencoaching te expliciteren.



Pagina 19 van 26

Voeren van een inleidend interview Bij het voeren van een inleidend interview gaat het om het zodanig voeren van een intakegesprek met een klant, zodat er een werkvraag ontstaat. De paardencoach demonstreert hierbij dat hij: a. het verschil tussen gewone vragen en systemische vragen kan uitleggen en toelichten met voorbeelden; b. bewust kiest voor het niveau waarop hij/zij gaat werken (gedrag, intra-psychisch en / of systemisch); c. mogelijke systeemdynamieken uit het inleidend interview herkent omdat hij die benoemt en duidt. Grondwerk uitvoeren (gedragsniveau) Bij het uitvoeren van eenvoudig grondwerk gaat het om het zelfstandig uitvoeren en begeleiden van een paardensessie in de bak, zodat er een werkbare coachingsrelatie tussen deelnemer en paard wordt gecreëerd. In het begeleiden laat de paardencoach zien dat hij: a. positie en effect van de deelnemer t.o.v. het paard onderkent doordat hij er naar vraagt en positioneert; b. reacties van het paard op innerlijke beweging en/of toestand van de deelnemer signaleert en benoemt; c. verschillende basistechnieken van het grondwerk beheerst en deze kan overbrengen zoals hanteren touw, diverse posities, lichaamstaal, gangen (stap, draf etc.), volgen, drijven en leiden; d. verschillende technieken voor grondwerk toepast met als doel oefeningen te kunnen ontwerpen voor deelnemers; e. bewust kiest welke paarden hij/zij inzet gegeven de vraag van de klant en dat ook toelicht; f. zich bewust is van eigen mogelijkheden en beperkingen in relatie tot paarden en die waar nodig ook vertelt tegen de klant.



Pagina 20 van 26

Werken op intrapsychisch niveau Bij het werken op intrapsychisch niveau gaat het om het benoemen van afweer mechanismen en de effecten daarvan zodat de paardencoach zijn interventies daarop afstemmen. Hierbij demonstreert de paardencoach dat hij: a. b.

afweermechanismen bij de client kan benoemen; het verschil tussen primaire, secundaire of tertiaire gevoelens bij de deelnemer benoemt en deze gevoelens herkent; c. de werking van het bewustzijn kan uitleggen; d. interventies kan doen die erkenning van relevante thema’s, gevoelens, innerlijke beelden kunnen ondersteunen. Werken op systemisch niveau Bij het werken op het systemisch niveau gaat het om het zodanig duiden van basale systeemdynamieken, zowel tijdens het inleidend interview als op basis van waarneming in de bak, zodat de paardencoach: a. b.

op de hoogte is van de uitgangspunten van systemisch werk; onderscheid maakt tussen systemisch werk en andere vormen van coaching/consultancy; c. de werking van het persoonlijk en collectieve geweten kent en herkent en hierin onderscheid kan maken; d. de verschillende dynamieken bij de deelnemer kent en herkent; e. weet waar het zwaartepunt ligt van de eigen dynamiek; f. de dynamieken tussen paard en deelnemer herkent. Eerste aanzet tot systemisch coachen Bij het demonstreren van systemisch cochen gaat het er om dat de paardencoach een eerste aanzet tot systemisch coachen laat zien, zodat hij: a.

zich bewust is (en dat ook verwoordt), van de deze manier van coachen in verhouding tot andere manieren van coaching; b. in staat is vragen te stellen en basisinterventies te doen die gericht zijn op mogelijke systeem dynamieken. Werken met een team Bij het uitvoeren van een paardensessie met een team gaat het om een opdracht voor een team ontwerpen zodat deze opdracht ingeleid, begeleiden en nabesproken kan worden. Binnen deze opdracht vervlecht de paardencoach de fasen in teamontwikkeling.



Pagina 21 van 26

Reflectie Bij het reflecteren op het eigen gedrag en de daarbij behorende interventies gaat het om het zodanig constructief kritisch kunnen terugblikken op het eigen gedrag als paardencoach zodat de paardencoach: a. b. c.

zijn eigen gedrag waar nodig kan bijstellen en aangeven waarom hij denkt dat bijgesteld gedrag beter zal uitwerken; zich bewust is van zijn eigen oordelen en interpretaties tijdens een sessie en die terug kan nemen; in reflectieverslagen over zijn denkwijze en handelen kan communiceren en kan aangeven welke veranderingen in denkwijze en handelen nodig zijn en waarom.



Pagina 22 van 26

Bijlage II: Literatuurlijst (De vet afgedrukte boeken zijn verplicht) Aduddell, M. (2002). Effects of Equine Assisted Psychotherapy on Adolescent Attitudes and Behaviors. Colorado Christian University . Bert Hellinger Instituut. (2009). Paardencoaching. Magazine 2009 . Bosch, I. (2001). De herontdekking van het ware zelf. Veen. Bosch, I. (2003). Illusies. Veen. Budiansky, S. (2003). De aard van het paard. Het Spectrum. Cullenberg, J. (1995). Moderne psychiatrie. AMBO. Dijk, S. (2002). Assesment door een knol. Intermediair . Edwards, J. (2001). Being alive: Building on the work of Anna Alvares. Frowijn, J. Promotot: Stefan Alen . Osteopathische visie op emoties bij paarden (2008, Mei) . Thesis aangeboden voor het behalen van het diploma Osteopathie bij dieren. International College for Research on Equine Osteopathy. Gerweck, G. (1998). Het gedrag van uw paard. Hoefslag . Hellinger, B. (2004). De kunst van het helpen. Uitgeverij het Noorderlicht. Hempfling, K. (Director). (2001). Lichaamstaal [Motion Picture]. Hempfling, K. (2001). Natuurlijk paardrijden. Tirion Uitgevers. Hoek, B. v. (2010, Juli). Een Fries als spiegel, wat zegt het paard. Phryso , pp. 40-43. Irwin, C. (1999). Een paard liegt niet. BZZTOH. Kersten, G., & Thomas, L. (2001). Equine-assisted mental health resource handbook. Santaquin, UT: EAGALA. Knaapen, R, (2012) Coachen met paarden: het systemisch perspectief/Uitgeverij boom/nelissen Knaapen, R. (2009). Coaching mit Pferden. Praxis der systenaufstellung . Knaapen, R. (2005, Januari). Een kwestie van gevoel. Leren in ontwikkeling . Knaapen, R. (2009, Maart). Het paard in dienst van het geheel. Paardendiepgang . Knaapen, R. (2008). Wat paarden je kunnen vertellen over wie je echt bent. Veerkracht . Magnum, A. (2003, November). Horses, growth and learning. Western Horseman . Maxwell, e. (2000). Van veulen tot rijpaard. Zuid boekproducties.



Pagina 23 van 26

Mclean, A. (2000). Kuddehierarchie: letterlijk van levensbelang. Horsemanship . Mills, D., & Nankervis, K. (1999). Equine behavior: Principles & Practice. London: Blackwell Science. Nelstein, P. (2009). Het paard als leermeester, therapie met paarden. Uitgeverij AnkhHermes B.V. Noach, K. (2010). Het paard als spiegel. Limburgs Dagblad . Paarden communiceren door te kiezen, Favoriete werkvorm. (1999). Nederlands tijdschrift voor bedrijfsopleidingen . Parelli, P. (2002). Natural Horsemanship. Western Horseman. Roberts, M. (2001). Gezond verstand. Bosch en Keuning. Roberts, M. (2001). Man die naar paarden luistert. Pockethuis. Roberts, M. (2002). Shy Boy. Tirion Uitgevers. Robijns, S., Passen, S. v., promotor Soyez, Dr. V. (2009-2010). Exploratief onderzoek naar de bruikbaarheid en de meerwaarde van de ervaringsgerichte methodiek 'Equicoaching' binnen de Bijzondere Jeugdzorg. 'Coaching in galop. Universiteit Gent, Faculteit Psychologie en Pedagigische Wetenschappen, Vakgroep Orthopedagogiek . Senge, P (2009). Presence. Een ontdekkingsreis naar diepgaande verandering in mensen en organisaties. SDU Uitgevers bv. Sheldrake, R. (2002). Honden weten wanneer hun baas thuiskomt. Kosmos-Z&K. Stable Solutions. (2003). Horse help people find their own answers through equineassisted psychotherapy. America's Horse. Stam, J., & Bik, L. (n.d.). Stysteem Dynamiek in Organisaties. Stysteem Dynamiek in Organisaties (SDO) . Bert Hellinger Instituut. Tellington Jones, L. (1996). De persoonlijkheid van uw paard. Hoefslag. Tyler, J. (1994). Equine psychotherapy: Worth more than just a horse laugh. Woman and Therapy , 15, 139-146. Van Ass, S (2011) Het coachingsmethodenboek. Uitgeverij Boom/Nelissen Voest, E. (1999). Freestyle Training Fase 1. Voest Freestyle Training. Voest, E. (2000). Freestyle Training Fase 2. Voest Freestyle Training.



Pagina 24 van 26

Bijlage III: Algemene informatie voor gastcliënten over een gastsessie Om de wederzijdse verwachtingen tussen gastcliënten en de opleidingsgroep gelijk te stemmen krijgt elke gastcliënt een mondelinge toelichting als ook onderstaande informatie. Duur van een sessie Een volledige sessie inclusief de intake en het nagesprek duurt maximaal 45 minuten. De sessie in de bak zelf duurt maximaal 30 minuten of zoveel korter als nodig en mogelijk is. Locatie/reiskosten Stal den Broecke: Lange Rijnsteeg 2 Bennekom. Stal den Eenhoorn: Pulderbossteenweg 2, Zoersel Een tegemoetkoming in de gemaakte reiskosten is mogelijk, middels een declaratieformulier. Leerproces Het leerproces van de deelnemers aan de opleiding staat centraal. Dit betekent veelal dat je na de sessie nog vragen hebt. Je krijgt altijd de mogelijkheid om na afloop contact op te nemen met één van de begeleiders. Via de leercoach wordt dan een telefonische afspraak gemaakt. Een gemiddelde sessie Deze start met een inleidend interview door de paardencoach die je begeleidt. Zij of hij zal kort het thema of de vraag (je casus), waar je naar wilt kijken, met je verkennen. Het paard is voor de paardencoaches een belangrijke informatiebron gerelateerd aan je thema of vraag. Uit het gedrag van het paard destilleert de paardencoach mogelijke patronen die hij dan ook expliciet bij jou checkt.



Video-opname Van elke sessie wordt een video-opname gemaakt zodat de paardencoach die op een ander moment rustig kan bekijken. Het is materiaal puur bestemd voor opleidingsdoeleinden. Mocht je dit niet willen dan kan je dat aan de leercoach doorgeven. Niveaus binnen een sessie We werken binnen de opleiding op 3 niveaus, namelijk gedrag- intrapsychisch en systemisch niveau. Hierna volgt een korte toelichting. Gedragsniveau Na de intake vraagt de paardencoach je om de bak in te gaan en je t.o.v. het paard in de bak te positioneren. De paardencoach zal je ook enkele opdrachten geven en nagaan hoe het paard op je reageert. Dit kan variëren van “maak contact met het paard” tot en met “neem de leidende positie in ten opzichte van het paard”. Het gedrag van het paard in relatie tot jouw gedrag is dan aan de orde. Intrapsychisch niveau Op intrapsychisch niveau kijkt de coach vooral wat voor effect de interactie tussen jou en het paard heeft, maar vooral hoe dat voor jou voelt. De paardencoach zal dan vooral doorvragen en interventies doen op gevoelsniveau. Bijvoorbeeld: “…… Het paard draait zich nu om, hoe voelt dat voor jou” of “Het paard komt nu heel dichtbij je staan, wat is het effect op jou?” Wij bedanken je dan nogmaals voor de bijdrage die je aan de opleiding hebt geleverd, in de vorm van je casus.

Pagina 25 van 26

Systemisch niveau De paardencoach kan besluiten om op systemisch niveau te werken. De paardencoach zal je dan vragen of het akkoord is om naar je systeem van herkomst (familie) of de organisatie te kijken en daar vragen over te stellen. Dit hangt helemaal af van de aard van je thema/vraag. Bijvoorbeeld “Het paard is buiten de bak op iets anders gericht en reageert herhaaldelijk niet op jou. Herken je een soortgelijke situatie binnen je werkomgeving tussen jou en je leidinggevende?

Nagesprek Na afloop vraagt de paardencoach je kort of je wat terug wilt geven aan wat je ervaren hebt. Dat hoeft niet maar mag. Je kunt dan even een kop koffie/thee pakken. De paardencoach zondert zich af en voert met één van de begeleiders een reflectiegesprek over hoe de sessie. Jij bent als gastcliënt dan klaar en wordt uitgeleide gedaan door of de leercoach of de deelnemer die je aangemeld heeft.

NB. Het kan dus ook zo zijn dat je puur alleen op gedragsniveau werkt omdat het leerproces van de deelnemers centraal staat en zij aan het leren zijn en daarbij aangeven waar de grenzen liggen.



Pagina 26 van 26

Informatiegids Windopleiding. Paarden slaan een brug tussen het bewuste en het onbewuste

Recommend Documents