Informatiebrochure Werkplekleren Tweedegraads lerarenopleidingen van de Hogeschool van Amsterdam Onderwijs en Opvoeding

Informatiebrochure Werkplekleren Tweedegraads lerarenopleidingen van de Hogeschool van Amsterdam Onderwijs en Opvoeding

2015-2016

juli 2015

INHOUD 1 Organisatie van het werkplekleren HvA ......................................................................................... 1 1.1 Jaaragenda Werkplekleren tweedegraads lerarenopleidingen HvA 2015-2016 .................... 1

1.2 Algemene gegevens van leerwerktrajecten ........................................................................... 4 1.3 Stageovereenkomsten voor studenten ................................................................................... 5 2 Werkplekleren per studiejaar ........................................................................................................... 9 2.1 Werkplekleren 1 ...................................................................................................................... 9 2.2 Werkplekleren 2 .................................................................................................................... 10 2.3 Werkplekleren 3 .................................................................................................................... 11 2.4 Werkplekleren 4: het LiO-traject ........................................................................................... 12 3 Samenwerking tussen de opleiding en de scholen ..................................................................... 14 3.1 De scholen ............................................................................................................................ 14 3.2 Begeleiding en beoordeling van de studenten ..................................................................... 15 3.3 Beroepsopdrachten en Les op locatie .................................................................................. 15 4 Werkplekleren voor deeltijdstudenten, studenten IDEE, de Kopopleiding, AD en educatieve minor .................................................................................................................................................... 17 4.1 Werkplekleren voor deeltijdstudenten .................................................................................. 17 4.2 De lerarenopleiding IDEE ..................................................................................................... 17 4.3 Kopopleiding tweedegraads leraar ....................................................................................... 18 4.4 AD-traject .............................................................................................................................. 19 4.5 Educatieve minor .................................................................................................................. 19 5 HvA- lerarenopleidingen in het kort .............................................................................................. 20 5.1 Competenties........................................................................................................................ 20 5.2 Structuur van de opleiding .................................................................................................... 20 5.3 Profilering.............................................................................................................................. 21 6 Gereserveerde weekdagen voor WPL ........................................................................................... 22 6.1 Indeling studiejaren .............................................................................................................. 22 6.2 Schema voor het werkplekleren dagen voor jaar 1 t/m 4 voltijd in 2015-2016 .................... 22

Voor reacties en vragen: Stagebureau VO-BVE Wibautstraat 2-4, 1091 GM Amsterdam 020- 5995650 [email protected] Postbus 1025, 1000 BA Amsterdam De informatie over werkplekleren is te vinden via www.hva.nl/stagetweedegraads

HvA Onderwijs en Opvoeding tweedegraads lerarenopleidingen Informatiebrochure Werkplekleren 2015- 2016

1

Organisatie van het werkplekleren HvA

Voor u ligt de Informatiebrochure Werkplekleren van de HvA. Om met de deur in huis te vallen, begint dit hoofdstuk met de jaaragenda 2015-2016. Hier kunt u verschillende activiteiten vinden, die uitgevoerd worden m.b.t. werkplekleren. Tevens staat hierin een overzicht van het jaarrooster van de HvA. Vervolgens vindt u in dit hoofdstuk algemene gegevens van leerwerktrajecten. 1.1 Jaaragenda Werkplekleren tweedegraads lerarenopleidingen HvA 2015-2016 Datum

Activiteit

Eind april 2015

Informatiebrochure WPL 20152016 Stagebureau op de site WPL plaatsen

Begin mei 2015

Informatie over WPL 2015-2016 naar alle studenten verzenden

Stagebureau

Medio april 2015

Invoeren in Centuri van compleet aanbod stageplaatsen voor 20152016 voor studenten van alle jaren Monitoren aanbod in Centuri

Opleidingsscholen

mei 2015

Betrokkenen

Stagebureau

18 mei 2015

Zoveel mogelijk vacatures voor Opleidingsscholen 2015-2016 staan in Centuri

22 mei 2015

Stagemarkt voor alle aanstaande 2e, 3e en 4e jaars studenten

april t/m juni 2015

Solliciteren op scholen via Centuri

Uiterlijk 1 juli 2015

Afronden sollicitaties a.s. 2e, 3e en 4e jrs. studenten

17 augustus 2015

Start leerwerktraject. Alle studenten dienen aan hun stageplaats gekoppeld te zijn in Centuri

31 augustus 2015

Start semester 1a

augustus en september 2015

Actualiseren en aanvullen van het aanbod in Centuri voor de 1e jaars studenten

Opleidingsscholen

september 2015

Monitoren aanbod in Centuri

Stagebureau

Opleidingsscholen, aankomende 2e , 3e en 4e jaars studenten, stagebureau Aankomende 2e, 3e en 4e jaars studenten Opleidings- & samenwerkingsscholen aankomende 2e , 3e en 4e jaars studenten 2e , 3e en 4e jaars studenten vt (vertragers, versnellers en deeltijders kunnen op een ander moment in het jaar starten), vo-scholen en mbo’s, HvAbegeleiders

1


14 september 2015

Start educatieve minor

18 september 2015

Stagemarkt 1e jaars studenten

september tot en met december 2015

1e jaars studenten solliciteren op stageplaatsen via Centuri

13 oktober 2015

Oplisnetwerk

8 oktober en 15 oktober 2015 Week van 19 oktober 2015

Bezoekdag 1 voor 1e jaars studenten vt Onderwijsluwe week HVA

Week van 26 oktober 2015

Toetsweek voor 1e jaars studenten Toetsweek voor alle studenten

Week van 2 november 2015 9 november 2015 9 november 2015

Studenten, vo-scholen en mbo’s, begeleiders educatieve minor Opleidingsscholen 1e jaars studenten stagebureau 1e jaars studenten

Opleidingsscholen, ambassadeurs, instituutsopleiders 1e jaars studenten vt, voscholen en mbo’s Alle studenten 1e jaars studenten Alle studenten

Start semester 1b Facultatatief: Start leerwerktraject eerstejaars studenten (in overleg met de vo/mbo-school) Bezoekdag 2 voor 1e jaars studenten vt Onderwijsweek / herkansingsweek Afronden sollicitaties 1e jaars studenten

Eerstejaars studenten vt; vo/mbo-scholen, HvA begeleiders 1e jaars studenten vt en voscholen Alle studenten

Week van 21 december en 28 december 14 januari 2016

Roostervrij HvA

Alle studenten

Oplisnetwerk

Maand januari en februari 2016

Mogelijk knelpunt eerstejaarsplaatsen waardoor extra vraag naar 1e jaarsplaatsen

Opleidingsscholen, ambassadeurs en instituutsopleiders Vo-scholen en mbo’s

Week van 18 en 25 januari 2016 1 februari 2016

Toets- en herkansingsweken en BP2 Start semester 2a

Alle studenten

Week van 1 februari 2016

Start stage 1e jaars vt studenten. Alle 1e jaars studenten vt dienen aan hun stageplaats in Centuri gekoppeld te zijn

1e jaars studenten vt

26 november en 3 december 2015 Week van 30 november 2015 18 december 2015


1e jaars studenten en opleidingsscholen

Alle studenten 2


Onderwijsweek / herkansingsweek Onderwijsluwe week HvA

Alle studenten

Week van 28 maart en 4 april 2016 Medio april 2016

Toets- en herkansingsweken

Alle studenten

Medio april 2016

Informatie over WPL 2016-2017 naar alle studenten verzenden

Stagebureau

Medio april 2016

Opleidingsscholen

april, mei en juni 2016

Invoeren in Centuri van compleet aanbod stageplaatsen voor 20162017 voor studenten van alle jaren Solliciteren op scholen via Centuri

11 april 2016

Start semester 2b

Maand mei 2016

Monitoren en reageren op aanbod in Centuri

Stagebureau

19 mei 2016

Oplisnetwerk

Week van 2 mei 2015

Roostervrij HvA

Opleidingsscholen, ambassadeurs en instituutsopleiders Studenten

Week van 9 mei 2016

Onderwijsweek / herkansingsweek

Alle studenten

16 mei 2016

Alle vacatures WPL voor 20162017 staan in Centuri

Opleidingsscholen

20 mei 2016

Stagemarkt voor alle aanstaande 2e, 3e en 4e jaars studenten

29 mei 2016

Alle vacatures voor educatieve minor zijn bekend

Opleidingsscholen aankomende 2e , 3e en 4e jaars Studenten stagebureau Vo-scholen en mbo’s

1 juni 2016

Aantal plaatsen voor bezoekdagen 1e jaars 2015-2016 zijn aangemeld Alle beoordelingsgesprekken WPL1 hebben plaatsgevonden


11 juni 2016

Week van 6 juni, 13 juni, 20 juni en 27 juni 2016 4 juli 2016

Week van 11 juli t/m 8

Informatiebrochure WPL 20162017 Stagebureau naar scholen verzenden

Toets- en herkansingsweken en BP2 Sollicitaties zijn afgerond met a.s. 2e, 3e en 4e jrs studenten en geregistreerd in Centuri Roostervrij HvA

Aankomende 2e, 3e en 4e jaars studenten

Vo-scholen en mbo’s

Vo-scholen en mbo’s, studenten, HVA begeleiders Alle studenten Opleidingsscholen en a.s. 2e , 3e en 4e jaars studenten Alle studenten 3


augustus 2016 Week van 22 augustus 2016 Week van 29 augustus 2016

Herkansingsweek

Alle studenten

Start leerwerktraject 2016-2017. Alle studenten dienen aan hun stageplaats gekoppeld te zijn in Centuri

Week van 29 augustus 2016

Start studiejaar 2016-2017

2e , 3e en 4e jaars studenten vt (vertragers, versnellers en deeltijders kunnen op een ander moment in het jaar starten), vo-scholen en mbo’s, HvAbegeleiders Alle studenten

1.2 Algemene gegevens van leerwerktrajecten In de tweedegraads lerarenopleidingen van de HvA Onderwijs en Opvoeding heeft het werkplekleren een belangrijke plaats. In ieder studiejaar maakt een leerwerktraject onderdeel uit van het curriculum. Dit geldt zowel voor de voltijd- als de deeltijdopleidingen. Voor wat betreft de inhoud, d.w.z. de te verwerven competenties is er geen onderscheid tussen voltijd en deeltijd. In de organisatie zitten verschillen. Voltijdstudenten hebben vaste begin- en eindmomenten en vaste omvang van stagedagen in de week. Bij deeltijdstudenten is er vaak sprake van individuele afspraken in het studieprogramma, bijv. een verkort traject, dit leidt ertoe dat de deeltijdstudenten een individueel leerwerktraject kan afspreken met de school.

In elk jaar van de lerarenopleiding is een leerwerktraject geprogrammeerd. Er is een onderscheid tussen werkplekleren voltijd en deeltijd. Planning werkplekleren voltijd Studiejaar Start en afronding Jaar 1 vt

School kiest startmoment Semester 1b start op 9 november 2015 Semester 2a start op 1 februari 2016

Jaar 2 vt

Einde in juli 2016 Gehele schooljaar

jaar 3 vt

Semester 1

Aantal dagen 1 dag per week In semester 1b alleen donderdag; in semester 2a donderdag óf een andere dag afhankelijk van de opleiding

1 dag per week Woensdag en/óf een andere dag, afhankelijk van de opleiding 3 dagen per week Afhankelijk van de opleiding

Voor de opleiding IDEE geldt een andere planning, zie pag. 23

4


Jaar 4 vt

Lint- LiO: gehele schooljaar BlokLiO: Semester 1: van begin schooljaar t/m januari óf semester 2 van februari tot einde van het schooljaar

Lint- LiO: 2 ½ dag per week Woensdag én 2 andere dagen, niet op donderdag Blok- LiO: 4 dagen per week Woensdag én 3 andere dagen

 Semesterindeling: Het studiejaar bestaat uit semester 1a; 1b en semester 2a; 2b. - semester 1a start 31 augustus 2015; - semester 1b start op 9 november 2015; semester 2a start 1 februari 2016; semester 2b start 11 april 2016.  De lint- LiO is een LiO-traject gedurende het hele jaar, gecombineerd met een lint- minor De blokLiO is een LiO- traject gedurende 1 semester, gecombineerd met een blokminor in het andere semester van het studiejaar.  Voor studenten gelden de regiovakanties van de school. De stages worden niet onderbroken tijdens de tentamen-of verwerkingsweken op de HvA. Handleiding Werkplekleren en andere documenten De HvA geeft een Handleiding Werkplekleren uit voor de studenten en de begeleiders van de studenten. In verband met de vernieuwing van het curriculum zijn er aparte handleidingen voor jaar 1, jaar 2 en jaar 3 voltijd en voor jaar 4 voltijd en jaar 1, jaar 2, jaar 3 en 4 deeltijd. Een digitale versie van de handleidingen is te vinden via www.hva.nl/stage-tweedegraads. Verklaring omtrent het gedrag (VOG) Veel scholen vragen een VOG aan de student. De student dient de VOG zelf aan te vragen bij de gemeente waar hij staat ingeschreven. De lerarenopleiding speelt in de aanvraagprocedure geen rol. Meer informatie: http://www.justis.nl/Producten/verklaringomtrentgedrag/ 1.3 Stageovereenkomsten voor studenten Er zijn verschillende vormen van aanstelling en honorering mogelijk op basis waarvan een student in de school aanwezig kan zijn. Niet alle combinaties van aanstellingsvormen met leerwerktrajecten zijn mogelijk of toelaatbaar. Vooral bij de combinatie van een docentaanstelling met een leerwerktraject is er een risico aanwezig van studievertraging, wat voor alle betrokkenen onwenselijk is. In onderstaand overzicht staat welke status is te combineren is met een leerwerktraject.

Stagiaire

Omschrijving

Mogelijk als leerwerktraject

De student heeft geen arbeidsovereenkomst met de school en krijgt geen honorering

Mogelijk voor alle leerwerktrajecten in vt en dt en voor de kopopleiding

Aandachtspunt

Contract

Overeenkomst Werkplekleren van de HvA

5


Onderwijsassistent Aanstelling als onderwijsassist ent, met ondersteunende taken. Omvang enkele dagen per week.

Mogelijk bij alle leerwerktrajecten vt en dt. Niet passend bij het leerwerktraject van kopstudent en LiO

Onbevoegd docent

Aanstelling als onbevoegd docent (met dispensatie)

Mogelijk voor dtstudenten en zijinstromers. Bij vt alleen toegestaan in jaar 3 en 4, en met een maximum urenaantal. Niet geschikt voor kopstudent

LiOaanstelling

Aanstelling als LiO volgens de LiOregeling in de cao (vo en mbo).

De student heeft bekwaamheidsproef 2, BP2, behaald en minimaal 166 ects behaald

Overeenkomst Werkplekleren HvA In combinatie met een arbeidsovereenkomst met de school Bij vt-studenten: jaar 1 en 2 geen aanstelling; jaar 3 max. 8 klokuren, jaar 4 max. 12 klokuren. Bij voorkeur aanstelling overleggen met schoolopleider of instituutsopleider HvA, IO

Overeenkomst Werkplekleren HvA In combinatie met een arbeidsovereenkomst met de school

Overeenkomst Werkplekleren HvA en een leerarbeidsovereenkomst met de school

Door via Centuri een leerwerkplek te accepteren gaan de partijen automatisch akkoord met de Overeenkomst Werkplekleren. Deze overeenkomst geldt voor de student, de school en de HvA. In de overeenkomst worden o.a. de volgende zaken geregeld:  Algemene regels en gedragsregels;  Inzetbaarheid van de student;  Omvang van een eventuele betaalde inzet van de student;  Mogelijkheden voor de student om werkzaamheden en leeractiviteiten uit te voeren in de school, gekoppeld aan de bekwaamheidseisen en de Persoonlijk OntwikkelingsPlan, POP, van de student;  Begeleiding van de student door de HvA en door begeleiders van de school De tekst van de Overeenkomst Werkplekleren staat op www.hva.nl/stage-tweedegraads. Het verwerven van een leerwerkplek door studenten Voor alle studenten geldt, dat zij zelf door sollicitatie een leerwerkplek verwerven. Alle studenten worden in april per mail uitvoerig geïnformeerd over de mogelijkheden en verplichtingen hierover voor het volgende studiejaar. De nieuwe eerstejaarsstudenten ontvangen de informatie in de eerste lesweken van het nieuwe collegejaar. Stagemarkten De opleidingsscholen worden uitgenodigd voor de "Stagemarkten HvA" die jaarlijks in mei en in september op de HvA plaatsvinden. Op de markten kunnen deze scholen gericht studenten werven voor leerwerktrajecten in de school. De markt op 22 mei 2015 en de markt op 20 mei 2016 richten zich op de aanstaande 2e, 3e en 4e jaars voltijd- en deeltijdstudenten. De markt op 18 september 2015 richt zich op de 1e jaars voltijd- en deeltijdstudenten. 6


Algemene spelregels voor studenten bij solliciteren 2015-2016 1. Verwerven van een leerwerktraject Alle studenten, zowel voltijd als deeltijd, zijn zelf verantwoordelijk voor het op tijd solliciteren en het op tijd starten van hun leerwerktraject. 2. Opleidingsscholen en individuele stagescholen Studenten kunnen op een opleidingsschool solliciteren voor het verkrijgen van - een aanstelling als stagiaire; - een aanstelling in een vacature als onbevoegd docent met eigen klassen; aanstelling als LiO.

een

Voor voltijdstudenten gelden de volgende richtlijnen bij een aanstelling als onbevoegd docent. - 4e jaars vt-studenten max. 12 klokuren les per week; - 3e jaars vt-studenten max. 8 klokuren les per week; - 1e en 2e jaars vt-studenten benoeming als docent is niet toegestaan als leerwerktraject; - Voor vt- LiO’s dient de aanstelling te zijn volgens de LiO- regeling in de cao. Een aantal studenten heeft de mogelijkheid te solliciteren op een individuele stageschool voor een stageplek. Dit geldt voor studenten DT en voor 3e en 4e jaars studenten VT, die een benoeming hebben als onbevoegd docent. In dit geval wordt een uitzondering door de HvA vastgesteld, bijv. een tekort aan beschikbare leerwerkplaatsen voor een bepaald vak. Het stagebureau stelt in overleg met de opleidingscoördinator de uitzondering vast en deze wordt via de SLB- ers aan studenten bekendgemaakt. Het stagebureau controleert de uitzonderingssituatie bij de school en bij de opleiding. 3. Ondersteuning stagebureau Studenten, die ondanks hun eigen inspanningen niet via eigen sollicitatie een leerwerkplek hebben verworven, kunnen zich richten tot het stagebureau met een verzoek tot ondersteuning bij het zoeken en solliciteren. De reeds uitgevoerde acties van de student worden dan bekeken en de wijze van solliciteren wordt besproken. Vervolgens geeft het stagebureau advies op maat bij het verwerven van een leerwerkplek. 4. Centuri Alle leerwerktrajecten moeten in Centuri geregistreerd zijn. Zonder registratie wordt geen HvA- begeleider aangewezen. De opleidingsscholen kunnen hun leerwerkplaatsen rechtstreeks via het online stageregistratiesysteem Centuri aanbieden. Studenten reageren daar rechtstreeks op en ook de afhandeling van deze sollicitaties loopt via Centuri. Acties van opleidingsscholen en studenten m.b.t. Centuri: - Het plaatsen van alle vacatures in Centuri voor 2015-2016; - De school neemt binnen twee weken contact op met studenten, die via Centuri op een vacature reageren; - Aangenomen studenten registreren hun stageplaats zelf in Centuri als hun stageplaats bevestigd is door de school. Individuele stagescholen hebben geen eigen Centuri- account. Als deze stagescholen plaatsen hebben voor studenten kunnen zij deze per mail of telefonisch doorgeven aan het stagebureau.

7


Studenten die zelf hun stage op een individuele stageschool vinden, melden deze stage zelf aan in Centuri. De handleiding van Centuri is te vinden via www.hva.nl/stage-tweedegraads 5. Overeenkomst Werkplekleren De student, de school en de HvA gaan automatisch akkoord met de Overeenkomst Werkplekleren door via Centuri een plaats te registreren. In de overeenkomst is een aantal belangrijke zaken geregeld. De invulling van het leerwerktraject, op basis van een goedgekeurd POP van de student; De activiteiten die er voor zorgen dat de student aan alle zeven competenties werkt; De begeleiding van de student, zowel vanuit de HvA als op de school. De Overeenkomst Werkplekleren staat in de Handleiding Werkplekleren dt en vt en op www.hva.nl/stage-tweedegraads

8


2

Werkplekleren per studiejaar

In dit hoofdstuk vindt u informatie over de verschillende fasen van het werkplekleren en over de begeleiding en beoordeling van het leerwerktraject. 2.1 Werkplekleren 1 Schema werkplekleren jaar 1 voltijd voor alle opleidingen Omvang en periode

1 dag/week op school in semester 2; totaal ongeveer 17 weken; eerder starten in semester 1b is toegestaan

Weekdagen voor het werkplekleren

In semester 1b alleen donderdag beschikbaar, in semester 2 donderdag én een per opleiding verschillende dag (zie pag. 24)

Begeleiding en beoordeling op school

• • • • •

Studiepunten

• •

Een centrale begeleider voor alle eerstejaars studenten; Begeleiding door vakdocent bij lesactiviteiten gedurende het leerwerktraject; Begeleiding door andere docenten/functionarissen bij specifieke taken/opdrachten; Verdeling begeleidingstaken tussen werkbegeleider, schoolopleider en HvA-begeleider kan per school verschillen; Beoordelingsadvies WPL 1A en WPL 1B door werkplekbegeleider, nadat de student zelfevaluatie heeft toegevoegd aan portfolio; eindbeoordeling door HvA- examinator. 1a: 2 ects 1b: 4 ects

Inhoud, begeleiding en beoordeling In het eerste jaar van de opleiding is het belangrijk, dat de voltijdstudent een beeld krijgt van het werk van een leraar en van de school als organisatie waarin een leraar werkt. Dit betekent, dat een oriëntatie op de school, de leerling en het leraarschap belangrijk is. Daarnaast is ook een kennismaking met het zelf lesgeven in het schoolvak waarin de student wordt opgeleid een centraal element. Van de studenten verwachten we dat ze aan het eind van het eerste jaar een visie op het leraarschap kunnen formuleren. De kennismaking met de praktijk biedt de studenten de gelegenheid zich op hun studiekeuze te bezinnen; het propedeusejaar is mede bedoeld ter oriëntatie en selectie. De school kan de brede leeractiviteiten van de student koppelen aan ondersteunende taken in de school. De specifieke leeractiviteiten m.b.t. het vak en het lesgeven zijn  Het uitvoeren van vakgebonden activiteiten, zoals assisteren in vaklessen, lesmateriaal maken, toetsen nakijken;  Zelf drie of meer lessen voorbereiden en uitvoeren. Voorbeelden van taken  Het begeleiden van groepjes leerlingen, bijv. bij ICT-activiteiten of -lessen, bij huiswerkklassen, steunlessen, opvanguren;  Assisteren bij praktijklessen, voorbereiden en uitvoeren van projecten en evenementen (open dag, excursie, sportdag) surveillance in pauzes, werkzaamheden voor een sectie of team;  Assisteren bij algemene werkzaamheden in de school; uitvoeren van een onderzoek voor de school.

9


Parallel aan het leerwerktraject voeren de studenten in semester 2 een beroepsopdracht uit. Meer informatie over de beroepsopdrachten staat op pagina 15. De student wordt begeleid door werkplekbegeleiders, vakdocenten, en door de schoolopleider van de vo-school of het mbo. Dit gebeurt in overleg met de instituutsopleider of vakdocent van de HvA. De HvA-examinator is verantwoordelijk voor de eindbeoordeling. Wat verwacht de HvA van de vakdocent of werkplekbegeleider van de school vooraf en tijdens de periode van het werkplekleren? • Het aanbieden van leerwerktaken; • De student aan het begin van de dag instrueren en hem begeleiden bij de voorbereiding en de uitvoering van de taken; • Reflectiegesprekken met en feedback geven aan de student; samen met de HvA- begeleider en/of schoolopleider een evaluatie geven van de activiteiten van de student. 2.2 Werkplekleren 2 Schema werkplekleren jaar 2 voltijd voor alle opleidingen Omvang en periode

1 dag per week op school in gehele schooljaar, ± 42 weken;

Weekdagen voor het werkplekleren Begeleiding en beoordeling op school

De student is 2 dagen per week beschikbaar voor de school, nl. de woensdag en een tweede dag welke verschilt per opleiding (zie pag. 24) •

• Studiepunten

Een vakdocent als werkplekbegeleider (WPB) voor dagelijkse begeleiding; Daarnaast lesbezoek/voortgangsbespreking door schoolopleider en/of HvA-begeleider; werkwijze kan per school verschillend zijn afgesproken; Beoordelingsadvies WPL 2 door werkplekbegeleider, student zet zelfevaluatie in portfolio; eindbeoordeling door HvA- examinator. 12 ects

Inhoud, begeleiding en beoordeling Sleutelwoorden tijdens WPL2 zijn: lesvoorbereiding en -uitvoering, organisatie en klassenmanagement, oefenen met verschillende werkvormen, gebruik van lesmateriaal en hulpmiddelen. Het leerproces dient breder te zijn dan de lesgevende taken. De school kan de student inzetten bij taken in de klas. Hierbij hoort ook de inzet binnen een sectie of een team. Voorbeelden van taken  Het begeleiden van groepjes leerlingen: bij het werken aan opdrachten, projectwerk in de klas of daarbuiten, het zoeken van informatie;  Het begeleiden van de klas als geheel, het verzorgen van een inleiding, instructie of afsluiting van de les, het uitvoeren van een gehele les;  Lessen ondersteunen door lesmateriaal te verzamelen en te bewerken, extra opdrachten samen te stellen, toetsen samenstellen en nakijken;  Assisteren bij algemene activiteiten in de klas, de vaksectie of het team, bijv. ondersteuning verlenen bij organisatie, registratie en informatievoorziening, uitvoering van een onderzoek. Parallel aan het leerwerktraject volgen de studenten in ieder semester een beroepsopdracht, waarin het lesgeven centraal staat (zie pag.15). De student wordt begeleid door werkplekbegeleiders, vakdocenten, en door de schoolopleider van de vo-school of het mbo. Dit gebeurt in overleg met de instituutsopleider of vakdocent van de HvA. De HvA-examinator is verantwoordelijk voor de eindbeoordeling. 10


Wat wordt verwacht van de vakdocent of de werkplekbegeleider van de school?  De student begeleiden bij de voorbereiding en de uitvoering van de (les)taken;  Het verzamelen en structureren van leerwerktaken en het instrueren van de student;  Reflectiegesprekken met en feedback geven aan de individuele student; samen met de schoolopleider of HvA- begeleider een evaluatie geven van de activiteiten van de student. Professioneel spreken: Studenten doen ervaring op met het effectief gebruik van hun stem en spraak in de lespraktijk tijdens een training Professioneel spreken. Deze training vormt voor de studenten een verplicht onderdeel van de module Werkplekleren-2, dat wil zeggen dat deelname aan de training voorwaarde is voor het toekennen van de studiepunten van Werkplekleren 2. 2.3 Werkplekleren 3 Schema werkplekleren jaar 3 voltijd voor alle opleidingen behalve IDEE Omvang en periode

2 ½ of 3 dagen op school afhankelijk van de opleiding gedurende semester 1a en 1b

Weekdagen voor het werkplekleren

De student is 2,5 dagen of 3 dagen per week beschikbaar voor de school, dit verschilt per opleiding (zie pag. 24)


• • •

Studiepunten

Een vakdocent als werkplekbegeleider (WPB) voor de dagelijkse begeleiding; Een lesbezoek en voortgangsbespreking door schoolopleider en/of HvAbegeleider; werkwijze kan per school verschillend zijn afgesproken; Beoordelingsadvies WPL 3 door werkplekbegeleider; student zet zelfreflectie in portfolio; eindbeoordeling door HvA- examinator. 12 ects

Inhoud, begeleiding en beoordeling De student bouwt het repertoire aan lesvaardigheden uit en ontwikkelt oog voor het leren en gedrag bij individuele leerlingen. De student is in toenemende mate zelfstandig aan het werk in de klas. Voorbeelden van taken  Uitvoeren van complete lessen en lessenseries, volgens de gebruikte methode, maar ook met eigen ideeën en materiaal;  Lessen met diverse didactische werkvormen en (audiovisuele) hulpmiddelen; lessen met een differentiatie in tempo en uitwerking;  Opstellen van lessenseries, proefwerken en schoolexamens;  Meewerken aan de organisatie van projecten, excursies, practica, veldwerk. Parallel aan het leerwerktraject volgen de studenten in semester 1 een beroepsopdracht (zie pag. 15). Vanaf studiejaar 2015-2016 volgen 3e jaars studenten een minor. Het is beleid van de HvA om minoren aan te bieden als full time blok in één semester. Dit maakt het nl. mogelijk dat studenten ook minoren kiezen buiten de eigen opleiding of buiten de eigen instelling, dit gebeurt in semester 2a en 2b. Er zijn echter ook minoren die de tweedegraads lerarenopleidingen alleen voor de eigen studenten aanbiedt en die in “lint”vorm (door het hele jaar heen) worden uitgevoerd.

11


De student wordt begeleid door werkplekbegeleiders, vakdocenten, en door de schoolopleider van de vo-school of het mbo. Dit gebeurt in overleg met de instituutsopleider of vakdocent van de HvA. De HvA-examinator is verantwoordelijk voor de eindbeoordeling.

2.4 Werkplekleren 4: het LiO-traject Schema werkplekleren jaar 4 voltijd voor alle opleidingen behalve IDEE Omvang en periode

• •

Dagen voor het werkplekleren

• •


• • •

Studiepunten

Lint-LiO: 5 dagdelen per week op school gedurende het gehele schooljaar (± 42 weken). Indicatie aantal lesuren per week: 6-8 Blok-LiO: 8 dagdelen per week op school gedurende één semester (± 21 weken). Indicatie aantal lesuren per week: ca. 12 Lint-LiO: student is 3 dagen/week beschikbaar voor de school: woensdag plus twee dagen per week die verschillen per opleiding (zie pag. 24) Blok-LiO: student is 4 dagen/week beschikbaar voor de school: woensdag plus drie dagen per week die verschillen per opleiding (zie pag. 24) Een vakdocent als werkplekbegeleider (WB) voor dagelijkse begeleiding Lesbezoek/voortgangsbespreking door schoolopleider en/of HvAbegeleider; werkwijze kan per school verschillend zijn afgesproken Beoordelingsadvies door werkplekbegeleider; student zet zelfreflectie in portfolio; eindbeoordeling door HvA- examinator 18 ects

Inhoud en vorm van het vierde jaar In de laatste fase van zijn studie werkt de LiO (Leraar in Opleiding) zoveel mogelijk als zelfstandig leraar. Hij verzorgt de voorbereiding en uitvoering van onderwijs en alle daaraan gerelateerde taken. De LiO levert een bijdrage aan het schoolleven van elke dag: functioneert in een team of vaksectie, neemt deel aan vergaderingen, voert gesprekken met ouders, is medeorganisator van activiteiten. De begeleiding van de LiO is op afstand: de werkbegeleider evalueert de activiteiten door reflectiegesprekken met de LiO te voeren; lesbezoeken komen in beperkte mate voor. De HvAexaminator is verantwoordelijk voor de eindbeoordeling. In het vierde jaar werkt de student tevens aan zijn LiO- praktijkonderzoek. Dit is voor de student een integratieve opdracht met een brede probleembenadering waar vakdidactiek een onderdeel van kan zijn. 2015- 2016 is het laatste studiejaar waarin de minoren worden aangeboden aan 4e jaars studenten. De vormgeving van jaar 4 wordt dan ook mede bepaald door de minor die de student kiest. Het is beleid van de HvA om minoren aan te bieden als fulltime blok in één semester, blokminor. Dit maakt het mogelijk dat studenten ook minoren kiezen buiten de eigen opleiding of instelling. Daarnaast zijn er minoren die de tweedegraads lerarenopleidingen alleen voor de eigen studenten aanbiedt en die in lintvorm, door het hele jaar heen, worden uitgevoerd. Bij de keuze van een blokminor zal de student meestal genoodzaakt zijn het LiO-traject ook in blokvorm uit te voeren, nl. in het andere semester dan de minor. Er zijn drie varianten mogelijk op basis waarvan een LiO werkzaam is op een school. 1. De Leraar in Opleiding met een stageovereenkomst: de LiO-stagiaire Deze vorm van werken in de school als LiO heeft de kenmerken van een schoolstage: 12


• • •

De LiO blijft volledig de status van student behouden. Hij is geen werknemer krachtens een aanstelling of benoeming en ontvangt geen salaris. De LiO kan dan ook niet ingezet worden als arbeidskracht; hij mag niet voorzien in een vacature. Tevens is het niet toegestaan voor langere tijd te functioneren als vervanger. Het is mogelijk dat het bevoegd gezag van de school een (onkosten-) vergoeding toekent.

Praktisch gezien komt het er op neer dat een docent van de school gedurende het schooljaar 6-8 lesuren per week afstaat aan de LiO, waarvan er 1 à 2 gereserveerd worden om de LiO te begeleiden. De lesuren draait de LiO zoveel mogelijk zelfstandig, maar onder begeleiding, toezicht en eindverantwoordelijkheid van een bevoegd docent. Naast lestaken dient de student ook ruimte te krijgen voor leertaken, leerwerktaken en het doen van onderzoek. De school vraagt van de student niet meer tijd dan de door de opleiding aangegeven tijdbesteding voor het reguliere, bij de opleiding horende leerwerktraject (en de daaraan gekoppelde studiepunten). 2. De Leraar in Opleiding met een leerarbeidsovereenkomst die wordt aangesteld volgens LiO-bepalingen in de cao (voor VO dan wel BVE): het LiO- schap In de cao, zowel voor het VO als voor de BVE, zijn bepalingen opgenomen over het LiO- schap, o.a. dat de LiO werkzaamheden mag verrichten zoals het zelfstandig functioneren voor een klas, zonder dat door de school ontheffing hoeft te worden gevraagd van de bevoegdheidseisen. LiO’s kunnen hiervoor worden ingezet omdat zij door middel van de bekwaamheidsproef 2, BP2, op de opleiding hebben aangetoond bekwaam te zijn zelfstandig lessen te verzorgen. De school dient te controleren of de student BP2 behaald heeft, voordat een LiO-aanstelling kan plaatsvinden. Om de LiO voldoende tijd te laten behouden voor de studie, is de aanstelling volgens de regeling van de lerarenopleidingen maximaal 0,5 fte. De student is gedurende het LiO- schap zowel student als werknemer. De LiO combineert 50% werktaken (met 50% leertaken. Naast lestaken dient de student ook ruimte te krijgen voor het uitvoeren van onderzoek. De student valt binnen het begeleidings- en beoordelingstraject, zoals dat geldt voor alle studenten die een leerwerktraject lopen op de school. Enkele aandachtspunten zijn • De LiO ontvangt salaris volgens de van toepassing zijnde cao; • Bij aanvang van de LiO moet de student minimaal 166 ects hebben behaald en BP2 hebben behaald; • Voor het LiO- schap sluiten de LiO, de school en de opleiding een leerarbeidsovereenkomst. Een model voor zo’n overeenkomst is te vinden in de cao’s voor vo en mbo en ook op de Werkplekleren-site van de HvA. Daarnaast geldt de Overeenkomst Werkplekleren van de HvA. 3. De Leraar in Opleiding met een leerarbeidsovereenkomst die onbevoegd lesgeeft met een akte van benoeming/aanstelling en dispensatie van de inspectie: de leraar-met-dispensatie Een student van een lerarenopleiding kan door een school aangesteld worden als onbevoegd leraar. Daarbij gelden twee belangrijke bepalingen. De school dient via de inspectie dispensatie aan te vragen: een tijdelijke ontheffing van de bevoegdheidseisen (niet van toepassing in de BVE-sector); De aanstelling kan uitsluitend plaatsvinden in tijdelijke dienst. De aanstelling is een zaak van de student en de school. De student is door het aanvaarden van de aanstelling niet automatisch Leraar in Opleiding (LiO). Rechtspositioneel heeft hij voor de omvang 13


en de duur van de aanstelling de status van werknemer. Los daarvan heeft hij de status van student aan de lerarenopleiding. De student bespreekt met de SLB-er van de opleiding of de aanstelling in aanmerking komt voor erkenning als leerwerktraject LiO. Dit is mogelijk als de werkzaamheden in hoge mate bijdragen aan het bereiken van de leerdoelen voor het LiO- traject zoals die zijn beschreven in de Handleiding Werkplekleren. Voor het leerwerktraject geldt de Overeenkomst Werkplekleren van de HvA.

3

Samenwerking tussen de opleiding en de scholen

In dit hoofdstuk vindt u informatie over de verschillende vormen van samenwerking tussen de scholen en de HvA, de begeleiding en beoordeling van de studenten. Daarnaast staat in hoofdstuk 3 informatie over de Beroepsopdrachten, Les op locatie en het nieuwe curriculum. 3.1 De scholen De tweedegraads lerarenopleidingen onderhouden voor de leerwerktrajecten van de studenten een vast contact met meer dan 120 scholen in vo en mbo. De HvA maakt onderscheid tussen opleidingsscholen en individuele stagescholen, dit gekoppeld aan de wijze van samenwerking. Zowel opleidingsscholen als individuele stagescholen werken nauw samen met de lerarenopleiding. Beide bieden studenten mogelijkheden en uitdagingen om aan een brede competentieontwikkeling te werken. Een opleidingsschool onderscheidt zich door een structurele samenwerking met de HvA op meerdere gebieden. De opleidingsscholen hebben een intentie uitgesproken tot deze samenwerking met de HvA en geven het concept Opleiden in de school vorm, gerelateerd aan de NVAO-eisen. De scholen zijn als opleidingsschool in verschillende stadia van ontwikkeling. Het studentaantal op de opleidingsschool ligt globaal vast per studiejaar. De begeleider en beoordelaar op opleidingsscholen van uit de HvA is de Instituutsopleider. De begeleiding op de school gebeurt door een schoolopleider. De dagelijkse begeleiding op de school wordt uitgevoerd door werkplekbegeleiders en vakdocenten. Een individuele stageschool is een school, die nog geen intentie heeft uitgesproken tot het vormgeven van het concept Opleiden in de school, gerelateerd aan de NVAO-eisen. De school begeleidt wel regelmatig HvA- stagiaires. Het studentaantal op de individuele stageschool varieert per studiejaar. De HvA- begeleiding en de beoordeling gebeurt door een HvA vakdocent. De begeleiding op de school wordt uitgevoerd door een werkplekbegeleider en vakdocenten van de school. Sinds 2009 heeft een aantal samenwerkingsverbanden van scholen een formele erkenning en subsidiëring als Opleidingsschool van het ministerie van OCW. De HvA is partner in negen van deze erkende samenwerkingsverbanden. Daarnaast werkt de HvA samen met ongeveer tien opleidingsscholen die niet de officiële erkenning hebben, maar wel volgens de methodiek van het opleiden in de school werken. De namen en van de opleidingsscholen en de contactgegevens zijn te vinden via www.hva.nl/stagehttp://www.hva.nl/stage-tweedegraadstweedegraads

14


3.2 Begeleiding en beoordeling van de studenten De begeleiding van de student wordt uitgevoerd door de werkplekbegeleider, de schoolopleider en de instituutsopleider of vakdocent van de HvA. De werkplekbegeleider is een docent in de school, die de inhoudelijke, dagelijkse begeleiding van de student bij het werkplekleren verzorgt en is de eerste aanspreekpersoon voor de student. Dit betekent dat hij de student wegwijs maakt, activiteiten afspreekt, voortgangsgesprekken voert, lessen of andere activiteiten bijwoont en nabespreekt en een belangrijke inbreng heeft bij de tussen- en eindbeoordeling. De schoolopleider is op een opleidingsschool een medewerker van de school die samen met de instituutsopleider van de HvA verantwoordelijk is voor inhoud en organisatie van het opleiden in de school. De schoolopleider begeleidt de studenten in algemene zin. De schoolopleider heeft ook een ondersteunende rol voor de werkbegeleiders in zijn school. De instituutsopleider of vakdocent van de HvA begeleidt de student in overleg met de schoolopleider of coördinator en is tevens HvA-examinator. Het stagebureau voor de tweedegraads lerarenopleidingen zorgt voor de praktische organisatie en het coördineren van de administratie van alle zaken rond het werkplekleren. 3.3 Beroepsopdrachten en Les op locatie In 2013-2014 is in de voltijdopleidingen gestart met het invoeren van een nieuw curriculum. Om meer samenhang in de opleiding te brengen werkt de HvA met een model waarin vak, vakdidactiek, de generieke kennisbasis, de studieloopbaanbegeleiding en de schoolpraktijk meer verweven zijn. Concreet komt dit tot uiting in de professionele ontwikkelingslijn; deze is opgebouwd uit beroepsopdrachten. Een beroepsopdracht is een complexe integratieve leertaak op hbo-niveau waarin o.a. delen van de generieke kennisbasis in combinatie met de vakspecifieke kennisbasis worden aangeleerd en getoetst. De opdracht kent een mix van literatuuronderzoek, praktijkontwerp en –onderzoek, reflectie, analyse en vaardigheden waaraan studenten gedurende het semester werken. De begeleiding hiervan wordt wekelijks ingeroosterd bij een vak(didactiek)docent die meestal tevens SLB-er is. De beroepsopdracht heeft een strakke planning met duidelijk omschreven doelen en tussenproducten en beoordelingsformulieren, zodat de student goed weet waaraan zijn opdracht moet voldoen. En de docent in staat is tussentijds feedback te geven. De beroepsopdrachten kennen een toename in complexiteit, ontwerp-, denk- en onderzoeksvaardigheden van de student. De student voert in totaal zes beroepsopdrachten uit, verspreid over vier jaar. Studiejaar 1 2

Semester 1 2 1

Beroepsopdracht BO1 BO2 BO3

3

2 1

BO4 BO5

2 1

BO6

Thema Beelden van onderwijs Lesgeven het begin Leren van leerlingen en effectieve interactie in de klas Kritisch gebruik maken van een vakmethode Verschillen tussen leerlingen en differentiatie in de les Leraar in de context van de school

2

-

-

4 Vanaf 2015-2016

15


Les op Locatie bestaat uit schooleigen leerwerktaken, het is een manier om vorm te geven aan het samen opleiden. Les op Locatie houdt in, dat studenten bijvoorbeeld bij opdrachten, die onderdeel zijn van een beroepsopdracht extra verdiepende opdrachten aangeboden krijgen. Het is ook mogelijk, dat studenten activiteiten uitvoeren in echte klassen met leerlingen. Niet iedere opleidingsschool of individuele stageschool voert Les op locatie uit Als u hier meer over wilt weten, kunt u contact opnemen met Herald Hofmeijer ([email protected]) of met Karen Slot ([email protected]). Hieronder vindt u een overzicht van de curriculumwijziging. Studiejaar Oude curriculum Nieuwe curriculum 1e jaar

Sinds 2014-2015 Vak en vakdidactiek (36 ects) Ontwikkelingspsychologie (6 ects) Beroepsopdrachten in semester 1 en 2 (ieder 6 ects) Werkplekleren 1a: 2 ects Werkplekleren 1b: 4 ects

2e jaar

Sinds 2014-2015 Vak en vakdidactiek (36 ects) Beroepsopdrachten in semester 1 en 2 (ieder 6 ects) Werkplekleren (12 ects)

3e jaar

Vanaf 2015-2016 Vak en vakdidactiek in sem. 1 (12 ects) Beroepsopdracht in sem. 1 (6 ects) Werkplekleren in sem. 1 (12 ects) Minor in sem. 2 (30 ects)

4e jaar

In 2015-2016 Werkplekleren LiO (18 ects) Supervisie (3 ects) LiO-praktijkonderzoek (9 ects) Minor (30 ects)

Vanaf 2016-2017 Vak en vakdidactiek (18 ects) Beroepsopdracht (6 ects) Werkplekleren (24 ects) LiO-praktijkonderzoek (9 ects) Afstudeerdossier (3 ects)

16


4

Werkplekleren voor deeltijdstudenten, studenten IDEE, de Kopopleiding, AD en educatieve minor

In dit hoofdstuk wordt aandacht besteed aan het WPL-traject voor deeltijdstudenten; voor studenten IDEE en voor studenten van de Kopopleiding. Verder vindt u informatie over het AD-traject en de educatieve minor. 4.1 Werkplekleren voor deeltijdstudenten HvA Onderwijs en Opvoeding verzorgt alle tweedegraads lerarenopleidingen, behalve IDEE, ook in deeltijd. Over alle opleidingen gezien zijn er bijna evenveel deeltijd- als voltijdstudenten. De leerwerktrajecten van de deeltijdstudenten zijn zeer uiteenlopend. Bij de vormgeving van de deeltijdopleidingen gaat de HvA van de volgende principes uit.  Deeltijdopleidingen en voltijdopleidingen gaan uit van dezelfde competenties. De twee opleidingsvormen hebben echter een ander georganiseerd curriculum;  Bij deeltijdstudenten wordt verondersteld dat zij over eerder verworven competenties (EVC’s) beschikken op het gebied van studievaardigheden en studiehouding die hen in staat stellen met minder studietijd en met minder begeleiding startbekwaam te worden;  Flexibilisering van de deeltijdopleidingen waar mogelijk. Met studenten wordt afgesproken welk programma voor hen nodig is, op basis van de elders verworven competenties en de vorderingen die zij in de loop van hun opleiding maken Alle deeltijdstudenten hebben na inschrijving een intakegesprek met de opleiding. Hierin wordt een studiecontract opgesteld, waarin vrijstellingen kunnen zijn opgenomen op grond van vooropleiding of werkervaring. Dit betekent dat vorm en omvang van het werkplekleren per student zeer verschillend kunnen zijn. Het individuele studiecontract en de afspraken daarin over het werkplekleren zijn een belangrijk onderdeel van de sollicitatie. Voor wat betreft de inhoud van de leerwerktrajecten in de deeltijd gelden dezelfde eisen als in de voltijd: de competenties en hun uitwerking in leerdoelen per opleidingsjaar (zie Handleiding Werkplekleren). De HvA hanteert de volgende indicatie van hoeveel dagen een "gemiddelde" student minimaal nodig zal hebben:    

WPL jaar 1 WPL jaar 2 WPL jaar 3 WPL jaar 4

minimaal 5 werkdagen in school minimaal 15 werkdagen in school minimaal 20 werkdagen in school minimaal 30 werkdagen in school

Het gaat hier om een richtlijn en niet om een toetscriterium voor een beoordeling. Veel deeltijdstudenten hebben een betrekking in het onderwijs, als (nog onbevoegd) docent, soms al vanaf het begin van hun opleiding. Deze betrekking kan gelden als leerwerktraject als  Er op de school begeleiding is voor de studerende;  Er op school ruimte is voor het leerproces en voor het werken aan alle zeven competenties, op basis van het POP van de student 4.2 De lerarenopleiding IDEE

17


De opleiding International Degree in English & Education (IDEE) 1 is een opleiding waarin Nederlandse en internationale studenten toewerken naar de 2e graad lesbevoegdheid Engels. Dit gebeurt afwisselend in Nederland en aan een universiteit in Groot-Brittannië. IDEE werkt samen met de Universiteit van Cambridge in Engeland waardoor de studenten naast hun tweedegraads bevoegdheid het ICELT-diploma2 kunnen halen. De oplelding IDEE van de HvA is een officieel erkend opleidingscentrum van de Universiteit van Cambridge voor het ICELT-diploma. De opleiding kenmerkt zich door haar internationale karakter en academische benadering. Academische scholing in het vak en de vakdidactiek, en het ontwikkelen van het kritisch denkvermogen en onderzoeksvaardigheden, maken dat IDEE studenten een onderzoekende en oplossingsgerichte houding aannemen ten aanzien van het onderwijs in de vreemde talen. De samenwerking met Engelse universiteiten zorgt ervoor dat onze studenten al snel een native of near-native fluency in geschreven en gesproken Engels ontwikkelen, en dat zij kennis hebben van sociaal-culturele aspecten van Engeland. De opleiding schenkt relatief veel aandacht aan nieuwe onderwijsmethodieken zoals taak- en inhoudsgericht talenonderwijs en Content and Language Integrated Learning (CLIL). Deze kennis en vaardigheden nemen studenten mee de school in. Werkplekleren bij IDEE  IDEE-studenten lopen in tweetallen stage, soms met één niet-Nederlandssprekende partner.  IDEE-studenten studeren in hun derde jaar aan een Engelse universiteit en lopen dus alleen in jaar 1, 2 en 4 een leerwerktraject op een Nederlandse school. Op opleidingsscholen doen zij daarbij, net als andere studenten, mee aan de schoolgroep en aan les ‘op locatie’. Daarnaast krijgen zij op de opleiding onderzoeksvaardigheid en vakdidactiek.  IDEE-studenten werken ook met eigen leerdoelen (in hun POP en PAP) en portfolio, maar volgen hierin de Cambridge-methodiek; studenten kunnen dit zelf aangeven bij hun werkbegeleider.  IDEE-studenten worden beoordeeld op de vereisten van de ICELT-certificering. Dit wordt uitgevoerd door HvA-docenten die daarvoor geaccrediteerd zijn. De stageschool hoeft daarvoor geen extra activiteiten te ontwikkelen. IDEE- studenten zijn internationaal gericht. Daardoor kunnen zij een waardevolle steun zijn bij internationalisering zoals in Comeniusprojecten, op TTO-scholen, bij versterkt taalonderwijs en op internationale scholen. 4.3 Kopopleiding tweedegraads leraar Sinds 2005 bestaat er landelijk een eenjarige voltijdse kopopleiding tot tweedegraads leraar. Deze opleiding is bedoeld voor hbo- en wo-bachelors die een opleiding gevolgd hebben die nauw verwant is aan een schoolvak. De kopstudent volgt een uitgebreide onderwijskundige en pedagogisch- didactische scholing op de HvA. Geen specifiek vakonderwijs, wel vakdidactiek. In beide semesters van het studiejaar zit een intensief leerwerktraject. De student is vanaf het begin van het schooljaar tenminste twee dagen op de school aanwezig. In dit leerwerktraject is sprake van een groeimodel: de student ontwikkelt de rol van leraar, doel is dat hij aan het einde van het schooljaar kan aantonen, dat hij startbekwaam is aan de hand van de zeven competenties die uitgangspunt zijn van de opleiding. Werkplekleren in de Kopopleiding Blok

Start semester

Indicatie lesuren en dagen

1

In 2010 heeft de NVAO deze opleiding geaccrediteerd met het predikaat ‘excellent’.

2

ICELT = In-Service Certificate of English Language Teaching

Activiteit

18


Blok 1a

Start rond september

4 lesuren per week, twee tot drie dagen op de stageschool

Blok 1b

Start rond november

Blok 2a en 2b

Start rond februari

6 lesuren per week, twee tot drie dagen op de stageschool 8 lesuren per week, twee tot drie dagen op de stageschool De student heeft een paar eigen klassen

Observeren (2 weken), ontwikkelen van het geven van lesdelen tot hele lessen Hele lessen aanbieden onder begeleiding Start fase Leraar In Opleiding (LiO) na behalen van de 1e bekwaamheidsproef.

4.4 AD-traject Sinds 2009 heeft de HvA voor drie opleidingen de licentie voor de Associate Degree: Onderwijsondersteuner van het hogere niveau. Het betreft de opleidingen Gezondheidszorg en Welzijn, Horeca en Voeding en Techniek in de Onderbouw. De AD wordt bij de HvA alleen in deeltijd aangeboden. De AD-opleiding richt zich op het primair proces in het (beroeps)onderwijs. De afgestudeerde AD-er verzorgt onderwijs in de klas, maar werkt altijd onder verantwoordelijkheid van een bevoegde leraar, en zal zich niet bezig houden met het ontwikkelen van curriculum, kwaliteitszorg en organisatorische zaken. De AD-opleiding omvat 120 studiepunten van het bachelorprogramma waar de opleiding van is afgeleid. Het eerste jaar (de propedeuse) is gelijk aan dat van de bachelor. In jaar twee volgen de studenten met name de meer praktijkgerichte vakken, daar ze in het beroepsonderwijs daar vaak op ingezet zullen worden na hun diplomering, en drie vakken naar keuze uit het bachelorprogramma. Alle vakgericht curriculumonderdelen zijn afgeleid van de kennisbasis van de bacheloropleiding, waar de AD aan is gekoppeld. Daarnaast volgen de studenten het gehele generieke programma (Algemene beroepsvorming, voorbereiding werkplekleren), lopen ze in jaar 2 een AD-stage, waarvoor op competentieniveau specifieke eindkwalificaties zijn beschreven, en ronden ze hun studie af met een bekwaamheidsproef AD. Studenten kunnen daarna doorgaan met de bachelor en de resterende 120 studiepunten behalen. Ze kunnen ook besluiten als AD-er aan het werk te gaan. Werkplekleren in de AD-opleiding In het eerste jaar loopt de Ad-student een oriënterende stage, die gelijk is aan de stage van de eerstejaars deeltijd. Het betreft 5-10 stagedagen, in semester 2. Studenten behalen niveau 1 van de SBL-competenties. De stage is gericht op kennismaken met de school, met leerlingen, met het werk van de onderwijsondersteuner en met de eerste beginselen van het lesgeven. In het tweede jaar loopt de AD- er 15-20 dagen stage, waarbij deze zich moeten ontwikkelen tot start bekwaam onderwijsondersteuner van het hogere niveau. Dit niveau zit tussen niveau 1 en niveau 2 van de SBL-competenties in. Op competentieniveau is dit door de opleidingen uitgeschreven in de handleiding Werkplekleren binnen de AD-opleiding. De student geeft les aan kleine groepen leerlingen en begeleidt deze met name bij het aanleren van praktische vaardigheden. AD-student leert wel reflecteren op zijn eigen handelen en past zijn handelen daar op aan. De AD-stage vindt plaats in semester 1 met eventueel een uitloop naar semester 2. 4.5 Educatieve minor De Educatieve minor wordt aangeboden aans tudenten van een vakbachelor (niet-lerarenopleiding) en is een oriëntatie op een carriere in het beroepsonderwijs. Een afgeronde minor biedt de mogelijkheid om een tweedegraads lerarenopleiding versneld te doorlopen. 19


Het traject dat de minorstudenten afleggen, wijkt op een aantal onderdelen af van de reguliere trajecten van de lerarenopleidingen. Met name in de beoordeling van de stage en het eindassessment zijn er aanpassingen gemaakt, die recht doen aan de mogelijkheden van de ontwikkeling tot docent binnen de tijdsbeperkingen van de minor. Hiervoor is de in de lerarenopleiding gebruikelijke beoordelingssystematiek op 2 onderdelen aangepast: de stagebeoordeling en het eindassessment. De aanpassingen richten zich er op dat bij de beoordeling de vakinhoudelijke competentie niet bewezen hoeft te worden, maar dat de ontwikkeling tot docent centraal staat. Verder is rekening gehouden met de ontwikkelingsmogelijkheden van studenten binnen de vastgestelde stageperiode van ruim 4 maanden. De minor biedt een kennismaking met het beroep van leraar, en kan dienen als een opstap naar een vervolgtraject in de vorm van een tweedegraads lerarenopleiding. Het is een van de manieren waarop het in het voorbereidend (middelbaar beroeps) onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs verwachte tekort aan leraren aan te pakken is. Bovendien kan zo het verbeteren van de kwaliteit van actuele vakinhoudelijke competenties van leerkrachten een sterke impuls gegeven worden. Werkplekleren in de Educatieve minor De studenten lopen drie dagen per week gedurende een semester stage op een opleidingsschool. Daarbij voeren ze onderwijsactiviteiten uit, zoals het geven van (delen van) lessen. De schoolopleider spelt een belangrijke rol bij de begeleiding en beoordeling. De eindbeoordeing gebeurt door de HvAexaminator. Voor de eindbeoordeling wordt gebruikt gemaakt van de criteria die in “Beoordeling werkplekleren Educatieve Minor 2014” staan vermeld.

5

HvA- lerarenopleidingen in het kort

In hoofdstuk 5 vindt u achtergrondinformate over de lerarenopleidingen. 5.1 Competenties De tweedegraads lerarenopleidingen richten zich op de ontwikkeling van de competenties voor het beroep van leraar in het voortgezet onderwijs (vo) en het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Uitgangspunt zijn daarbij de zeven competenties en de daarop gebaseerde bekwaamheidseisen1 die zijn vastgelegd in de Wet BIO (Beroepen In het Onderwijs). De competenties zijn 1. Interpersoonlijk competent 2. Pedagogisch competent 3. Vakinhoudelijk en didactisch competent 4. Organisatorisch competent 5. Competent in het samenwerken met collega’s 6. Competent in het samenwerken met de omgeving 7. Competent in reflectie en ontwikkeling Het competentiegericht leren krijgt bij HvA Onderwijs en Opvoeding o.a. vorm doordat de student leert om zelf zijn ontwikkeling te sturen met behulp van een Persoonlijk OntwikkelingsPlan (POP). De student heeft een portfolio waarin hij de ontwikkeling van zijn competenties zichtbaar maakt o.a. door reflecties, feedback en eigen producten. In de Handleiding Werkplekleren wordt uitvoerig ingegaan op de competenties en op het werken met een POP. Bij de beoordeling van de leerwerktrajecten is het uitgangspunt dat de student aan de hand van producten in zijn portfolio zichtbaar maakt dat hij het vereiste competentieniveau heeft bereikt. 5.2 Structuur van de opleiding

1

Voor uitvoerige informatie over bekwaamheidseisen en competenties zie: http://www.onderwijscooperatie.nl/

20


Voor de volgende schoolvakken biedt de HvA de tweedegraads lerarenopleiding aan Aardrijkskunde Geschiedenis Mens & Technologie Biologie Gezondheidszorg en Welzijn Natuurkunde/Scheikunde Economie Horeca & Voeding Nederlands Engels IDEE (alleen vt) Wiskunde Frans Maatschappijleer Daarnaast bieden wij de lerarenopleiding Pedagogiek aan. Meer informatie via https://extranet.doo.hva.nl/nl/stage_werkplekleren/pedagogiek De opleidingen, behalve IDEE, zijn in voltijd én in deeltijd te volgen. De vierjarige lerarenopleiding is verdeeld in een major en een minor. De major vormt de basisopleiding en omvat 210 studiepunten (ects)1 van het totaal van 240. In de major komen globaal de volgende inhoudelijke zaken aan de orde. • Vak en vakdidactiek. Het spreekt vanzelf dat een docent een gedegen kennis van zijn vak en de didactiek van dat vak moet hebben. Per vak zijn er landelijke afspraken gemaakt over de minimaal vereiste vakinhoud, de zogenaamde vakkennisbasis. • Algemene onderwijskundige en pedagogische kennis en vaardigheden; ook hierbij is de inhoud landelijk door de lerarenopleidingen afgesproken, de zgn. generieke kennisbasis. • Werkplekleren (WPL). In ieder jaar van de opleiding is er ruimte is voor het werkplekleren, dit is werken en leren in de onderwijspraktijk, ondersteund vanuit de opleiding. Het uitvoeren van het werkplekleren door een student heet een leerwerktraject. • Studieloopbaanbegeleiding, onderdeel hiervan is de reflectie op de groei tot competent leraar. 5.3 Profilering De HvA- lerarenopleidingen werken, in aansluiting op landelijke afspraken, met een geprofileerde opleiding. De studenten kiezen aan het eind van hun tweede of derde jaar één van onderstaande profielen. • Uitstroomprofiel havo/vwo, gericht op het lesgeven binnen het havo/vwo (onderbouw); • Uitstroomprofiel beroepsonderwijs, gericht op het lesgeven in het beroepsonderwijs, vmbo en mbo. Hierbinnen kunnen studenten zich nader specialiseren voor vmbo of mbo. Het gekozen uitstroomprofiel komt tot uitdrukking in de volgende programmaonderdelen. • Het onderdeel vak/vakdidactiek; • Het werkplekleren zal in jaar 4 geheel plaatsvinden in een onderwijstype passend bij het profiel; • Het LiO- praktijkonderzoek wordt gedaan binnen een bij het profiel passend onderwijstype; Het afstudeerdossier; • Beroepsopdracht 6. Voor de clusters Talen en Maatschappijvakken is het uitstroomprofiel in zijn geheel in jaar 4 gepositioneerd. In het cluster Exact kiezen de studenten een jaar eerder een afstudeerprofiel. Niet alle opleidingen bieden beide profielen aan. Voor deeltijdstudenten met een aanstelling op een school geldt, dat de werkplek bepalend us voor de afstudeerrichting.

1

Eén studiepunt staat voor 28 uur studiebelasting (Europese norm) en wordt aangeduid met ects (European Credit Transfer System). Eén studiejaar omvat 60 studiepunten.

21


6

Gereserveerde weekdagen voor WPL

In dit laatste hoofdstuk staat informatie over de duur en indeling van het stagetraject. 6.1 Indeling studiejaren Op onderstaande dagen zijn de voltijdstudenten uitgeroosterd op de HvA om beschikbaar te zijn voor het werkplekleren op de school. De beschikbaarheid van deeltijdstudenten wordt individueel afgesproken.  1e jaars studenten Vanaf semester 1b beschikbaar op donderdag en in semester 2 op de donderdag en daarnaast ook Duur: vanaf semester 1b of semester 2 tot juli 2016.  2e jaars studenten Beschikbaar op dagen die per opleiding verschillen, veelal woensdag. De school gebruikt in het reguliere traject één dag. In het geval van Les op locatie kunnen beide dagen gebruikt worden. Duur: hele schooljaar  3e jaars Een semester beschikbaar op 2 ½ dag of 3 dagen die per opleiding verschillen. Periode: semester 1.  4e jaars in een lint-LiO traject Drie dagen per week beschikbaar voor de school. De donderdag is gereserveerd voor lessen in de minor. Eén andere dag is gereserveerd voor activiteiten op de opleiding. Duur: hele schooljaar.  4e jaars in een blok-LiO traject Vier dagen per week beschikbaar voor de school. Eén dag per week gereserveerd voor activiteiten op de opleiding. Periode: 1 semester, afhankelijk van de keuze van de student.

6.2 Schema voor het werkplekleren dagen voor jaar 1 t/m 4 voltijd in 2015-2016 jaar 1 vt jaar 2 vt jaar 3 vt (in sem. 1b alleen donderdag)

jaar 4 vt

Opleiding x

Aardrijkskunde Economie

x x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x O

x

x

x

x

x

Maatschappijleer

x

x

x

x

x

x

x

Engels

x

x

x

x

-

-

Geschiedenis

x

IDEE Frans

x

x

x

x x

x

Nederlands

x

x

Biologie

x

x

x x

-

x

x

x

x

x

M

x

x

x

x

x

x

(x)

x

x

x

(x)

x

x

x

(x)

x

x

x

(x)

x

x

(x)

x

x

x

x

x -

x

x

x (x)

x

x

M

x

x

x

x (x)

x

x

x

x (x)

x

x 22


x

Gez.zorg & welzijn Horeca & Voeding

x

x x

Nat/scheikunde x

Wiskunde Mens & Technologie

X (X) O M

x

x x x

x x

x x x x

x

x

x

O

x

x

x

x

(x)

x

x

x

x

x

x

(x)

x

x

x

x

(x)

x

x

(x)

x

x

x x

x

x

x

O

x

x x

x x

x x

x

= dag is voor het werkplekleren beschikbaar = dag is voor het werkplekleren beschikbaar bij de blok-LiO = ochtend is voor het werkplekleren beschikbaar, tot uiterlijk 12.30 uur activiteiten op de school = middag is voor het werkplekleren beschikbaar, tot uiterlijk 12.00 uur activiteiten op de HvA

23

x

Informatiebrochure Werkplekleren Tweedegraads lerarenopleidingen van de Hogeschool van Amsterdam Onderwijs en Opvoeding

Recommend Documents