Informatie voor werkstukken en spreekbeurten Wist je dat?
In meer dan dertig landen in de wereld is er oorlog. Wereldwijd zijn er dus miljoenen kinderen die een oorlog mee maken. Waarom is er oorlog? Oorlogen kunnen verschillende oorzaken hebben. Regeringsleiders kunnen het on eens met elkaar zijn waardoor er oorlog tussen landen ontstaat. Of een groep mensen in een land kan onafhankelijkheid willen (dan willen ze van een deel van een land een nieuw land maken). Of groepen mensen kunnen strijden om de macht in een land.
Stel je voor hoe je leven zou zijn als je niet meer zou kunnen spelen... Hoe zou je je dan voelen?
Oorlog betekent angst en onzekerheid voor mensen. Opgroeien in een oorlog kan voor kinderen allerlei gevolgen hebben, bijvoorbeeld: • ze krijgen nachtmerries en slapen slecht • ze worden stil en praten niet meer zo makkelijk met anderen • ze worden agressief en gaan alleen maar oorlogsspelletjes spelen • ze spelen niet meer, omdat ze zo slecht in hun vel zitten of omdat er geen veilige plek is om te spelen • ze worden heel druk en gespannen Niet alle kinderen reageren hetzelfde op een oorlog, want ieder kind is anders. Het maakt ook uit hoe hevig de oorlog is, en hoe lang die al aan de gang is. Voor kinderen is het ook belangrijk dat ze kunnen rekenen op zorg van volwassenen. Soms hebben volwassenen al zoveel zorgen aan hun hoofd, dat ze niet genoeg aandacht meer hebben voor de kinderen. De kinderen zijn dan meer op zichzelf aangewezen. En dat maakt leven in een oorlog extra moeilijk.
Wat oorlog voor kinderen ook heel moeilijk maakt, is dat hun dagelijkse structuur wordt verstoord. Dat betekent dat je niet meer de dingen op dezelfde manier kunt doen zoals je gewend was. Soms kunnen kinderen, als het oorlog is bijvoorbeeld niet meer naar school, of ze kunnen niet meer over straat lopen omdat het te gevaarlijk is. Dat kan voor heel veel verwarring en onzekerheid zorgen.
Er in meer dan 30 landen in de wereld oorlog of een gewapend conflict is? Meer dan 80% van de slachtoffers van oorlogen geen soldaten zijn, maar burgers? De meerderheid daarvan bestaat uit vrouwen en kinderen?
FOTO: THOM HOFFMAN
Kinderen en oorlog
Wat doet War Child? War Child vindt het belangrijk dat oorlogs kinderen ook gewoon kunnen spelen en plezier kunnen maken. Anders kunnen kinderen zich namelijk niet goed ontwikkelen. Als je je niet goed voelt, is het bijvoorbeeld moeilijker om je te concentreren in de klas. En door te spelen met elkaar leren kinderen ook allerlei dingen. Je leert van elkaars ideeën en je leert met anderen omgaan. War Child organiseert allerlei sport en spelactiviteiten voor kinderen. En leert volwassenen, bijvoorbeeld leraren, in oorlogslanden hoe ze de
"
Kinderen fotograferen hun huis, hun dromen en hun leven in Colombia
sport en spelmogelijkheden voor kinderen kunnen verbeteren. War Child doet niet in ieder land precies hetzelfde, omdat de situatie, cultuur en mogelijkheden per land verschillen. Voordat War Child iets voor kinderen opstart, overlegt ze eerst met mensen uit dat land wat er nodig is. Daarna gaat War Child samen met die mensen iets opzetten, bijvoorbeeld: • een jeugdcentrum, een Safe Space, maken waar kinderen veilig kunnen spelen;
• wekelijks ‘creatieve activiteiten’ met groepjes kinderen doen. Daarin gaan ze onder begeleiding van een volwassene tekenen, schilderen, muziek maken en toneelspelen. • met een groep kinderen een toneelstuk maken; • een sportveld aanleggen; • leraren leren wat ze allemaal met sport en spel op school kunnen doen en waarom dat belangrijk is voor kinderen.
"
Kinderen spelen in teams een bal-doorgeef spel in Sierra Leone.
Foto’s maken voor vrede In Colombia maken kinderen ‘Foto’s voor vrede’. Zo heet de organisatie waar War Child mee samenwerkt. In dit project leren kinderen zelf foto’s maken en ontwikkelen. Met een camera kunnen zij hun ervaringen, dromen en kijk op de wereld laten zien. Kinderen fotograferen zichzelf, hun huis en hun omgeving. Daarover schrijven ze een verhaal. Zo beginnen ze met vertellen over hun leven. Iets wat voor kinderen die een oorlog hebben meegemaakt, vaak lastig is. Door hun leven te fotograferen, durven kinderen makkelijker iets over zichzelf te vertellen.
Voor kinderen in vluchtelingenkampen in Soedan zijn er normaal niet veel moge lijkheden voor sport en spel. Daarom organiseert War Child dat voor ze.
Paula (15 jaar) vertelt: "Dit is mijn huis in Soacha. Ik woon hier met mijn moeder, mijn neef en mijn zusje. We hebben een wc, een keukentje en een slaapkamer. Door het project ‘Foto’s maken voor vrede’ heb ik andere mensen leren kennen. Ik wil graag andere mensen leren om foto’s te maken."
Het hoofdkantoor
"
De oprichting van War Child
Willemijn Verloop is oprichter van War Child. Hier zie je haar met een jongetje in Sierra Leone.
De Nederlandse War Child is in 1995 opgericht door Willemijn Verloop. Zij is nog steeds betrokken bij War Child. Er zijn ook War Childs in Engeland, Canada en Zweden. Maar iedere organisatie is onafhankelijk, wat betekent dat ze zelf verantwoordelijk zijn voor de hulp die ze in oorlogslanden geven en dat ze daar genoeg geld voor ophalen.
Landen en gebieden waar War Child werkt:
Hoe kwam Willemijn op het idee om War Child op te richten? Nederland
“Ik was in Bosnië toen het daar oorlog was. Ik kwam twee mannen tegen die met een grote zak met muziekinstrumenten naar een schuilkelder gingen om met kinderen muziek te maken. Zij waren van War Child Engeland. Ik besloot eens te gaan kijken. In het begin waren de kinderen heel stil en verlegen. Maar toen ze muziek gingen maken, veranderden ze in blije opgetogen kinderen die stonden te springen en te dansen. Ik vond het zo mooi om dat te zien, dat ik besloot dat we zoiets ook vanuit Nederland moesten gaan doen.”
Ksovo Afghanistan
Colombia
Sierra Leone
Soedan Oeganda Sri Lanka
Democratische Republiek Congo
Bezet Palestijns Gebied
Het hoofdkantoor van de Nederlandse War Child is in Amsterdam. Daar werken ongeveer 70 mensen. Er moeten allerlei verschillende dingen worden gedaan op kantoor om War Child draaiende te houden, en te zorgen dat de hulp aan de kinderen door kan gaan. Om een paar voorbeel den te noemen: • Er moet geld worden opgehaald. Er zijn dus mensen die bedenken hoe War Child dat kan doen (dit heet: marketing en fondsenwerving). • Er moet worden bij gehouden hoeveel geld er binnenkomt en weer uitgaat (financiën en administratie). • Journalisten en andere mensen moeten worden verteld over wat War Child doet en wat de resultaten zijn (communicatie en voorlichting). • En de mensen in de oorlogsgebieden moeten weten wat ze wel of niet moeten doen en al het nodige geld en spullen hebben (Projectmanage ment en Methodiek).
Amal bij War Child Hoi,
stijnse woon in het Pale ik en r a ja 10 ben Ik ben Amal. Ik s. zusjes en 3 broer 6 eb h Ik . in il’ B dorp el is Grote muur uur die door Isra m e ot gr e el h n t ee r bij In ons dorp staa rbeeld niet mee oo ijv b nu n ne un n onze neergezet. We k een groot deel va landbouwgrond ak komen. Er zijn va gedemonstraties en vechten. e muur Amal heeft dez in het getekend. Het is aar echt een hek, m r ze heeft een muu d a met prikkeldra getekend. bang dat en voor Waarom? “Ik ben hek gaat vervang et h t or nk r ne in b Israel s land nooit mee on e w en jg ri k n a mal. een muur en d ten door.” Zegt A ch ve et h t a ga n terug en da e vertelt haar grot en en zi g in en k zon Ze laat haar te Bil’in, onder de in n a a st es sj ui h t zorgen wens “Deze p die ervoor gaa or d et h t ui n a m gstaat een s land weer teru on ij w en t a ga dat het hek weg krijgen."
Amal doet mee met de activiteiten van het ‘Young Artist Forum’. Dat is een organisatie die War Child steunt. Zij doen allemaal activiteiten als muziek maken, theater, sporten en tekenen met kinderen. Ze vertelt met een grote glimlach op haar ge zicht dat ze heel blij is dat ze van haar ouders deel mag nemen aan deze workshop. “Mijn ouders vonden het belangrijk dat ik beter met mijn gevoelens leer om te gaan, sinds ik mee doe ben ik niet meer al leen maar boos en bang, maar kan ik ook aan fijne dingen denken”
Wil je meer informatie over War Child? kijk op www.kidsforwarchild.nl
Kindsoldaten
…Soedan – Het was jarenlang oorlog in Soedan. Tussen het noorden en het zuiden. Vanwege macht. Het noorden en het zuiden hebben in januari 2005 vrede gesloten. In 2011 is het land in tweeën gesplitst. Soedan in het noorden en Zuid-Soedan in het zuiden. …DR Congo – Mensen in Congo waren het niet eens met de ideeën van president Mobutu. Ze waren boos en hebben hem toen verjaagd. Maar, er was meer aan de hand. Ook soldaten uit de buurlanden Oeganda, Rwanda en Burundi vielen Congo binnen. …Burundi – Er is gelukkig geen oorlog meer. Maar het is er sinds kort wel weer gevaarlijk. Door presidentsverkiezingen is er geweld, en hebben de mensen het moeilijk. Ouders en kinderen moeten daarom vaak vluchten naar een veilige plek. Er wonen nu al meer dan 13.000 vluchtelingen in DR Congo.
…Libanon - Hier wonen heel verschillende bevolkingsgroepen, wel meer dan vijftien. Een aantal van deze groepen kwam jaren geleden naar Libanon omdat het te onveilig was in hun eigen land. Zij vluchtten. Bijvoorbeeld de Palestijnen. …Colombia – groepen mensen strijden om de macht. In sommige delen van het land heeft de regering weinig te zeggen en maken rebellen de dienst uit. …Bezet Palestijns Gebied – Ruzie kan soms erg ingewikkeld zijn. Dat is zo tussen Israël en de Palestijnen. Al 65 jaar lang. Er is ruzie over land, geloof en afkomst. ...Sri Lanka – In Sri Lanka woedde een burgeroorlog. Tussen de grootste bevolkingsgroep, de Singalezen, en een kleinere groep, de Tamils. De Tamils wilden een nieuw, eigen land in het noordoosten van Sri Lanka. De Singalezen wilden geen land aan de Tamils geven. ...Syrië - De burgers van Syrië kwamen in opstand tegen de regering. Zij deden dit op een manier zonder geweld, maar de reactie van de regering ging erop in mét geweld. Daar reageerden de opstandelingen weer op, ook met geweld. Zo is de oorlog begonnen.
War Child werkt in twaalf landen waar oorlog is of is geweest. In die twaalf landen helpt War Child oorlogskinderen een nieuw leven op te bouwen. Ze organiseert bijvoorbeeld creatieve activiteiten zoals dansen, sporten, zingen, fotograferen en toneelspelen. Door deze activiteiten leren de kinderen onder andere weer spelen en elkaar vertrouwen. Daarnaast zorgt War Child voor veilige plekken om te spelen en vertelt ze kinderen over hun rechten.
Andrew vocht een paar jaar als kindsoldaat in de oorlog in Sierra Leone. Hij was 10 toen hij door rebellen werd ontvoerd. Ze gaven hem drugs, zodat hij niet meer bang was. Hij zegt dat hij ook mensen heeft vermoord. Hij krijgt er een naar gevoel van als hij eraan terug denkt. En hij slaapt er slecht van. Uiteindelijk wist hij te ontsnappen uit het rebellenleger. Hij kon zijn ouders niet meer vinden, maar gelukkig wel een tante. Toen is hij bij haar gaan wonen. Hij gaat graag naar school en vindt het fijn om met vrienden te spelen.
In sommige oorlogen zijn kinderen ook soldaten: kindsoldaten dus. Soms worden de kinderen ge dwongen om het leger in te gaan. En soms willen ze het zelf, omdat ze het stoer vinden of omdat ze alles kwijt zijn en niet weten waar ze anders naartoe moeten. In het le ger vechten ze mee of ze moeten voor de soldaten zorgen en spullen dragen. De Verenigde Naties, waar alle landen van de wereld samen afspraken maken, hebben veel regerin gen besloten dat er geen kinderen meer in het leger mogen. Helaas willen nog niet alle landen zich aan die afspraak houden.
"
...Afghanistan – Hier wonen verschillende stammen, die het vaak niet eens zijn met elkaar. Ook zijn ze het vaak oneens met de regering en willen ze hun eigen regels volgen. Dit zorgt er vaak voor dat ze met elkaar gaan vechten. Maar ook andere landen bemoeien zich met Afghanistan. Hierdoor is het er al tientallen jaren oorlog.
"
Waarom is of was er oorlog in...…
Andrew (in het midden) en zijn vriendje Michael links van hem zien er niet uit als kindsoldaten. Toch zijn allebei een paar jaar kindsoldaat geweest. Ze werden ontvoerd en moesten meevechten in de oorlog in Sierra Leone. Nu zijn ze gelukkig weer vrij. Ze vonden het allebei een vreselijke tijd. Nu proberen ze weer om een normaal leven op te bouwen.
Noord Oeganda
"
Rijst met bruine bonensoep?
Ernst werkte voor War Child in Oeganda. ‘Kinderen daar zijn helemaal niet zo anders dan de kinderen in Nederland’, zegt hij.
“Hi, ik ben Ernst. Ik ben 32 jaar oud en ben net terug uit het noorden van Oeganda, waar ik lang heb gewerkt. Oeganda is een Afrikaans land waar zich jarenlang een conflict afspeelde. Dat conflict vond plaats tussen de rebellen en het regeringsleger.” Ernst was daar ‘Program Development Ad visor’. Dat is de Engelse term voor Adviseur Programmaontwikkeling. Hij bekijkt hoe de activiteiten voor kinderen in Oeganda kunnen worden verbeterd. “Ik begon in Kosovo om sport en speltraining te geven. Na een half jaar Kosovo reisde ik naar Sierra Leone om hetzelfde te doen. Daarna werkte ik in Soedan. Voordat ik weer in Oeganda aankwam, deed ik een onderzoek in Afghanistan. Ik heb dus al veel landen gezien!”
Mooiste land? In alle landen vond ik het erg leuk. Als ik heel eerlijk ben, vind ik Oeganda op dit moment het land wat het beste bij mij past. De oorlog in Oeganda is na 20 jaar tot een einde gekomen. Daardoor hoeven we niet elke dag bang te zijn dat we gevaar lopen tijdens ons werk. En... mijn vriendinnetje is Oegandees en wie wil er nou ver weg van zijn of haar geliefde zitten? Ik niet! Wat is typisch voor Oeganda? Vanaf de eerste keer dat ik in Oeganda was tot nu, verbaas ik me over de vriendelijkheid, de humor en doorzettingsvermogen van de mensen hier. Typisch Oegandees is gastvrijheid. Als je bijvoorbeeld in Oeganda bij iemand op bezoek gaat, dan kun je eigenlijk niet weg voordat je gegeten en gedronken hebt. Dit gebeurt zelfs in de armste gebieden in Oeganda, waar mensen bijna niets hebben. Ze zullen altijd proberen je iets te eten geven. Dat hoort nu eenmaal bij de cultuur! Mooi hè? Wat eet je daar? Wat je dan te eten krijgt kan van alles zijn. Maar meestal is het een bordje rijst en wat bruine bonensoep. Niet een super lekker maaltje, maar als iemand die bijna niets heeft dit aan je geeft, dan eet je het natuurlijk op! Welke taal praat je in Oeganda? In Oeganda krijgen de kinderen op de meeste scholen les in het Engels. Ik spreek Engels met mijn collega’s, vrienden en de mensen
die op school hebben gezeten. Er zijn helaas nog altijd veel kinderen die door de oorlog niet meer naar school gaan. De school is dan bijvoorbeeld door de oorlog verwoest of de meesters en juffen zijn gevlucht voor het ge weld en dus is er niemand die les kan geven. Deze kinderen spreken geen Engels en om met hen te praten gebruik ik, of een Oegan dese collega die kan vertalen, of gewoon handgebaren. Handgebaren zijn namelijk in heel de wereld te begrijpen, denk maar aan je duim opsteken! Hoe verschillend zijn de Oegandese kinderen van de Nederlandse? Ik denk dat Oegandese kinderen en Neder landse kinderen niet zo heel veel verschillen. Ik vind kinderen overal ter wereld erg leuk en overal waar ik ben geweest zijn kinderen ondeugend. Zo ook in Oeganda! Als ik soms even in Nederland ben dan valt me wel altijd op dat de kinderen in Oeganda een minder grote mond hebben als jullie in Nederland. haha...!
In NoordOeganda was sinds 1986 een strijd tussen de rebellen en het regeringsleger. Er werden meer dan 25.000 kinderen ontvoerd. Sinds een paar jaar is de rust weer een beetje terug in het land. Maar je ziet nog goed dat er een conflict is geweest.
War Child is een project in Oeganda gestart om kinderen te helpen. Veel kinderen zijn opgegroeid tussen heel veel angst en geweld en hebben moeite om weer een normaal leven op te bouwen. Ook geeft War Child voor lichting over de rechten van kinderen. Samen met kinderen maken we voorlichtingsmateriaal als posters, brochures en flyers die in het hele dorp worden verspreid. Er worden ook radio programma’s gemaakt!
" Ambassadeurs Marco Borsato is sinds 1998 ambas sadeur van War Child. Een ambassadeur is iemand die aan een heel groot publiek kan vertellen wat de organisatie doet. Marco Borsato is zo betrokken bij War Child dat hij ‘het gezicht’ van de organisatie is geworden. Ongeveer één keer per jaar bezoekt hij een oorlogsgebied om te kijken wat War Child daar doet. Van zijn bezoek wordt altijd een documentaire gemaakt die op TV wordt uitgezonden. Marco Borsato vertelt veel over War Child in interviews voor kranten, bladen en radio en televisie. Verder vertelt hij zijn publiek tijdens concerten ook over het werk van War Child.
Jetske van den Elsen is sinds eind 2003 ‘kidsambassadeur’ van War Child. Jetske gaat af en toe naar evenementen en acties van kinderen voor War Child. En in de media vertelt ze veel over de lesmaterialen van War Child en de kidswebsite (www.warchild.nl/kids).
Marco Borsato schrijft altijd over zijn reizen voor War Child. Hier een stukje uit zijn dagboek van zijn reis naar Sierra Leone (een land aan de west-kust van Afrika). Daar ontmoette hij Mabinthi.
“In de activiteiten van War Child gingen de kinderen elkaar schminken. Dat is voor deze kinderen hele grote stap. Om elkaar te kunnen schminken moet je elkaar vertrouwen. Je moet durven om je ogen dicht te doen en erop vertrouwen dat de ander je geen pijn doet. Je zit dichtbij elkaar, ook dat kan heel eng zijn. Mabinthi mocht mij schminken. Het halve dorp stond te kijken hoe zij dat deed. Het was super! Mabinthi heeft een lief koppie. Je ziet duidelijk littekens op haar hoofd. In de oorlog probeerde iemand haar met een mes te doden. Bij elke penseelstreek die ze maakte, lag het hele dorp in een deuk. Iedereen vond het reuze grappig. Ik mocht haar gezicht ook schilderen en dat was heel bijzonder om mee te maken.”
Wil je meer informatie over War Child? Kijk op www.kidsforwarchild.nl
Hoe komt War Child aan geld? Er zijn heel veel mensen, clubs, scholen en bedrij ven die geld geven aan War Child. Soms geven ze gewoon geld en soms doen ze een actie om geld in te zamelen. En er zijn ook veel bedrijven die gratis kantoorspullen aan War Child geven of gratis dingen voor War Child doen (zoals zorgen dat de computers op kantoor het doen, of folders en posters maken, of een advertentie plaatsen).