Informatica bachelor- en masteropleiding
2011
Welkom 3 De opleiding Informatica Waarom Informatica studeren? Wat is Informatica? Klaar om hoge toppen te scheren?
4 4 5 6
Toekomstperspectieven 8 Aan jou de keuze! 8 Carrièremogelijkheden 9 Doel en ambitie 10 Slagen, hoe doe je dat? 11 Troeven 11 Een goede motivatie en doorzettingsvermogen 11 Een efficiënte studieplanning 11 Een degelijke voorkennis 12 Studieprogramma Bachelor in de Informatica Bachelor in de Informatica Bachelor eerste jaar Bachelor tweede jaar Bachelor derde jaar Keuzeopleidingsonderdelen Bachelor tweede en derde jaar
13 13 14 15 16 17
Studieprogramma Master of Science in de Informatica 18 Master of Science in de Informatica 18 Afstudeerrichtingen 18 Opties 18 Keuzemomenten 20 Afstudeerrichting Computationele Informatica 21 Afstudeerrichting Computernetwerken en Gedistribueerde Systemen 22 Afstudeerrichting Databases 23 Afstudeerrichting Software Engineering 24
Studie- en studentenvoorzieningen Faciliteiten voor Informaticastudenten
25 25
Studentenverenigingen 26 Plattegrond van campus Middelheim
27
Plattegrond van campus Groenenborger
28
Bijkomende informatie 29 Provinciale informatiedagen 29 Infomomenten voor toekomstige studenten 29 Brochures over andere opleidingen 30 Internet 30 Wegwijzer voor de toekomstige student 30 Wegbeschrijving 30 Studenten Informatie Punt (STIP) 31 Faculteit Wetenschappen Decanaat 31 Departement Wiskunde - Informatica 31
Welkom | 3
Welkom bij de opleidingen bachelor en master in de Informatica aan de Universiteit Antwerpen! In deze brochure vind je gedetailleerde informatie over onze opleiding Informatica. We hopen dat deze informatie je helpt bij de grote beslissing waar je nu voor staat. Een doordachte studiekeuze is immers belangrijk om met veel enthousiasme en doorzettingsvermogen aan je opleiding te beginnen. Wij bieden een unieke opleiding aan, conform de visie van de Universiteit Antwerpen op studentgecentreerd onderwijs. Voor de Informatica is dit het meest zichtbaar in het projectwerk: in elk van de studiejaren is er minstens één project voorzien waarin je (al dan niet in samenwerking met je collegastudenten) aantoont dat je de opgedane kennis ook in de praktijk kan omzetten. Dit is een afspiegeling van wat er van je verwacht zal worden als je eenmaal afgestudeerd bent. Meer algemene informatie over het studeren aan de Universiteit Antwerpen onderwijs en examens, studie- en studentenbegeleiding, voorbereidende cursussen, studentenleven, sociale voorzieningen, bibliotheken, enz. - vind je op de website www.ua.ac.be bij ‘Toekomstig student’ en in de brochure ‘Wegwijzer voor de toekomstige student. Je kan ons ook ontmoeten op de infodagen, de proeflessen aan de Universiteit Antwerpen en op de SID-in in Antwerpen. We zijn er dan om een antwoord te geven op al je vragen over onze opleiding Informatica. We wensen je alvast alle succes op je zoektocht naar een geschikte opleiding en bij het maken van je studiekeuze, de onderwijscommissie Informatica* departement Wiskunde-Informatica campus Middelheim, gebouw G *De onderwijscommissie informatica bestaat uit alle leden van het academisch personeel die actief zijn in de opleiding Informatica en uit studentenvertegenwoordigers van de verschillende studiejaren. De onderwijscommissie is verantwoordelijk voor het informaticaonderwijs binnen de faculteit Wetenschappen.
4 | De opleiding Informatica Waarom Informatica studeren? Ben je wetenschapper of ondernemer: zonder informatica kan je je baanbrekende dromen wel opbergen. Wil je biologische systemen doorgronden, wil je onze geneeskunde en gezondheidszorg revolutionair veranderen, wil je het heelal of de oorsprong van het leven begrijpen, wil je de cruciale systemen op aarde beschermen die ons in staat stellen om te overleven: informatica is een basisvereiste bij de uitwerking van deze ideeën en bij de toepassing ervan in de samenleving. In het Humane Genome Project werden de meer dan 20 000 genen van het menselijk DNA geïdentificeerd, wat alleen kon doordat informatica voorzag in concepten, instrumenten en rekenkracht. Dat stelde wetenschappers bijvoorbeeld ook in staat om driedimensionale proteïnen te ontcijferen. De cruciale rol van informatica in wetenschappelijke vooruitgang zal alleen maar toenemen. Dat was al duidelijk in 2005, toen een denktank gerenommeerde wetenschappers in hun toonaangevende rapport Science 2020 het belang en de impact van computing en computer science op wetenschap beschreef. We vermelden hieronder enkele aspecten van de visie die deze wetenschappers uitschreven. Je zult zien dat de uitdagingen groot zijn en de groeimogelijkheden onbeperkt. Om complexe menselijke systemen te kunnen begrijpen, zijn informaticainstrumenten en -concepten onmisbaar. Je wil bijvoorbeeld de effecten van menselijke activiteit op een ecosysteem berekenen. Dan heb je krachtige predictieve modellen nodig om de interacties te vatten van de vele complexe factoren die een ecosysteem bepalen en beïnvloeden. Of denk aan het immense fileprobleem in grote transportnetwerken. Zonder het abstractieniveau en de algoritmen uit de informatica, is het onmogelijk om over dergelijke complexe netwerken te redeneren. Daarnaast groeit ook de overtuiging dat je cellen en cellulaire systemen zoals het brein maar écht kunt doorgronden als je ze beschouwt als informatieverwerking. Ook in de ondernemingswereld heeft informatica voor een ware revolutie gezorgd. E-business, informatietechnologie en elektronische communicatie hebben het mogelijk gemaakt om bedrijfsprocessen te analyseren en te verbeteren. Bedrijven kunnen zo hun efficiëntie fors verhogen. Soms gaat het daarbij om iets eenvoudigs, zoals een website voor rechtstreekse verkoop aan de klant, maar het kan ook gaan om een volledige ommezwaai in de manier waarop een bedrijf zijn orders intern afhandelt. De kern van de zaak
De opleiding Informatica | 5 is altijd communicatie. De meeste bedrijfsprocessen zijn immers in essentie een verplaatsing van gegevens van A naar B. Goederen worden veel minder verplaatst, bijvoorbeeld tijdens de productie of na verkoop. Het zal dan ook niet verbazen dat vele verbeteringen in bedrijfsresultaten het gevolg zijn van betere informatietechnologie. De veranderingen op dit vlak gaan trouwens razendsnel.
• • • •
• • •
Informatica maakt niet alleen vooruitgang mogelijk in andere disciplines van wetenschap en techniek, het is ook zelf een bloeiende wetenschap. Tijdens je opleiding kom je al in contact met een aantal onderzoeksproblemen die van fundamenteel belang zijn, zoals: Hoe kan je, gegeven enkele sleutelwoorden, zo efficiënt mogelijk de meest relevante documenten terugvinden in een enorme documentenbank? Welke testcases zijn er nodig om alle lijnen van een stuk code minstens één keer uit te voeren? Hoe kan je getallen voorstellen op een computer met een beperkt aantal bits? Welke weg moeten pakketjes, die over het internet verstuurd worden, volgen van A naar B? Computerwetenschappers bestuderen en geven vorm aan de wetenschap achter onmisbare systemen en toepassingen, zoals: Principes van besturingssystemen - Windows, MacOS, Linux; Peer-to-peer applicaties - uTorrent, Skype, or limeware; Google page ranking algoritmen. Informatici hebben niet alleen een grote impact op computergebruikers, ze kunnen ook een impact hebben op de gemeenschap en de andere wetenschappen.
Wat is Informatica? Het mag duidelijk zijn: informatica heeft veel aspecten en erg veel toepassingen. Maar wat is het nu precies? Daarom even een definitie. Informatica is de studie en de wetenschap van de theoretische grondslagen van informatie en informatieverwerking en de implementatie en toepassing daarvan in computersystemen.
6 | De opleiding Informatica Binnen de Informatica (of computerwetenschappen) zijn er vele subdomeinen: · Sommige leggen de nadruk op de berekening van specifieke resultaten, zoals computer graphics. ·
Andere leggen zich toe op de eigenschappen van berekeningsproblemen, zoals computationele complexiteitstheorie.
·
Nog andere focussen op de vraag wat eigenlijk kan berekend worden met een computer en wat dan wel de beste manier is om dat te doen. Zo vergelijkt de theorie van programmeertalen verschillende manieren om een berekening te beschrijven.
· Een heel ander domein is dat van de interactie tussen mens en computer. Hier draait alles om de uitdaging om computers en hun berekeningen nuttig, bruikbaar, universeel en intuïtief toegankelijk te maken voor mensen. ·
Een van de nieuwste en meest belovende subdomeinen situeert zich op het vlak van embedded systemen en draadloze netwerken van passieve en actieve sensoren. Niettegenstaande hun hoge graad van distributie, heterogeniteit, decentralisatie en onderlinge afhankelijkheid moeten dergelijke systemen voldoen aan strenge eisen qua betrouwbaarheid, veiligheid en flexibiliteit. Een belangrijke uitdaging voor de informatica dus.
Klaar om hoge toppen te scheren? Om een goed beeld te krijgen van wat informatica precies is, kan je ook kijken naar de wetenschappelijke en technologische uitdagingen die informatici momenteel te lijf gaan. •
Computerplatformen worden steeds complexer. Wat vroeger alleen door supercomputers berekend kon worden, wordt nu voorgeschoteld aan systemen met niet-uniforme multi-processor (multi-core) systemen. Alleenstaande processoren met uniforme geheugensystemen raken steeds meer in onbruik, en dat heeft drastische gevolgen voor de bestaande programmeermodellen. Die uitdaging wordt nog groter door de toenemende nood aan integratie via het internet. Er is dan ook nood aan nieuwe programmeermodellen en nieuwe geïntegreerde software instrumenten om deze nieuwe hardware technologie volop te kunnen benutten.
De opleiding Informatica | 7 •
Bedrijfsgegevens, financiële data, resultaten van klimaatobservaties, gegevens uit de nanofysica, de bio-informatica, ... de hoeveelheid data waarmee beleidsmakers, managers en wetenschappers overspoeld worden, is niet meer te overzien. Het Sanger Centre in Cambridge, bijvoorbeeld, steunt op een indrukwekkend IT-systeem voor haar genoomonderzoek. Dit instituut alleen al beheert op dit moment 150 terabytes (1012 bytes) aan gegevens. De Large Hadron Collider (LHC) van CERN in Genève zal jaarlijks zo’n 15 petabytes (15 miljoen gigabyte of 15 keer 1015 bytes) aan data voortbrengen – genoeg om elk jaar meer dan 1,7 miljoen DVD’s te vullen. Data management is dan ook een kwestie die dagelijks aan belang wint, net als de visualisatie van data. De behoefte aan goede instrumenten om groeiende datastromen te beheersen en om de kennis die erin verborgen zit bloot te leggen, is groot. De huidige ontwikkeling van nieuwe methodes voor data mining en data analyse is alvast veelbelovend.
•
Elke technologie, ongeacht de bedrijfstak waar ze wordt toegepast, steunt op modellen. Of het nu gaat om financiële of productietechnologie, om een dienst of een wetenschappelijke toepassing: elk bedrijf wil met een model nagaan of de technologie werkt, alvorens tijd en geld te investeren in grootschalige productie. Informatici worden dan ook ingeschakeld in uiteenlopende sectoren. Je helpt misschien mee bij de creatie van een nieuw product, een pacemaker, een gsm antenne of een onderdeel voor een satelliet. Of je wordt betrokken bij de layout van de componenten in een nieuw draagbaar toestel, om ervoor te zorgen dat de onderdelen optimaal geplaatst worden. Of je helpt bij de ontwikkeling van algoritmen voor een bewegende robot. Reken maar dat het ontwerp van zo’n model en het tot stand brengen van overeenstemming tussen dat model en de werkelijkheid een serieuze uitdaging is.
•
Beeld je even in dat een klein deel van de (naar schatting) 650 miljoen PC’s op aarde en de 250 miljoen gezinnen met breedband internet een deel van hun onbenutte rekencapaciteit beschikbaar stellen voor wetenschappers. Daardoor worden grootschalige berekeningen die veel verwerkingstijd vragen plots mogelijk! Zo gebruikt het grid computersysteem SETI@home onbenutte CPU tijd van privé computers om radiosignalen te analyseren van de Arecibo radiotelescoop, op zoek naar mogelijk bewijs van buitenaards intelligent leven. Een grid computernetwerk werkt echter alleen maar goed als de capaciteit van vele verschillende computers in een netwerk efficiënt gebruikt wordt - opnieuw een taak voor informatici.
8 | Toekomstperspectieven Aan jou de keuze! Wie Informatica studeert, verzekert zichzelf van een ruime keuze op de arbeidsmarkt en heeft – meer dan ooit – het vooruitzicht van een boeiende carrière. Met het diploma informatica op zak, zul je je niet moeten afvragen waar je een job kunt vinden. De vraag is eerder welke job je toelaat je talenten tot volle bloei te brengen en een belangrijke impact te hebben. De grootste uitdagingen in wetenschap en technologie in de 21ste eeuw zijn multidisciplinair (verschillende wetenschappelijke disciplines werken daarbij nauw samen). De computerwetenschappers zullen hierbij gevraagd worden om vanuit verschillende disciplines data te verzamelen en software, systemen, netwerken, algoritmen en databeheer op elkaar af te stemmen. Ze spelen dus een cruciale rol om pakweg een fysicus en een ingenieur toe te laten vlot samen te werken, of om de complexe gegevensuitwisseling tussen een arts en een biochemicus succesvol te laten verlopen. De moderne economie die steeds competitiever wordt en de groeiende nood aan duurzaamheid hebben eveneens veel in petto voor informatici. De nood groeit immers aan nieuwe industriële systemen, de ontwikkeling en optimalisatie van gespecialiseerde software, netwerken met meer capaciteit en veiligheid, nog grotere rekencapaciteit – een kolfje naar de hand van een computerwetenschapper.
Toekomstperspectieven | 9 Carrièremogelijkheden 1) In een bedrijf kan je aan de slag als (technologie)consultant, software ontwikkelaar, systeemontwerper, software architect, software analist, web ontwerper en ontwikkelaar, projectleider, industrieel onderzoeker, infrastructuurbeheerder of medewerker op de afdeling verkoop en marketing. 2) Je kan terecht op de afdeling ‘onderzoek en ontwikkeling’ van een industrieel bedrijf of een bank, maar je kan in het bedrijfsleven ook je brede achtergrond als wetenschapper gebruiken in snel wijzigende projecten en onderzoeks uitdagingen. 3) Je legt je toe op een wetenschappelijke carrière waarbij je je verdiept in de theoretische computerwetenschappen. De kennis die je hierbij opbouwt, draag je uit door samen te werken met wetenschappers uit verschillende disciplines, faculteiten, universiteiten en bedrijven, binnen Europese en internationale projecten. Dit geven we nog even mee: enkele van de toepassingen die algemeen beschouwd worden als economisch beloftevol en technologisch belangrijk (en waar je als computerwetenschapper een serieuze impact op hebt): alternatieve energiebronnen, highperformance computing, nanotechnologie, biotechnologie, draadloze communicatie, sensoren, micro-elektronica systemen, nieuwe materialen zoals zelfherstellende materialen, supergeleiders, halfgeleiders. Tijdens je studie aan de Universiteit Antwerpen kan je alvast proeven van uiteenlopende toepassingen van computerwetenschappen. Als student stap je mee in de boeiende, creatieve, dynamische en veelzijdige wereld van de informatica en kan je mee (internationale) projecten helpen realiseren.
10 | Toekomstperspectieven Doel en ambitie Het doel van de opleiding Informatica aan de Universiteit Antwerpen is bekwame en wetenschappelijk gevormde informatici af te leveren. Na je opleiding: • ben je in staat je de nieuwste technologische ontwikkelingen in de diverse deelgebieden van de informatica eigen te maken, • kan je deze, waar nodig, exploiteren binnen je beroepscontext • kan je zelf een originele bijdrage leveren tot de verdere evolutie van de Informatica. Het is onze ambitie om een unieke opleiding aan te bieden gebaseerd op de aanbevelingen van gerenommeerde wetenschappelijke organisaties zoals ACM, IEEE en SIAM. We wensen je niet alleen een diploma mee te geven, maar ook voldoende diepgang en flexibiliteit zodat je gegeerd bent op de arbeidsmarkt en een academische positie kan bekleden aan universiteiten en onderzoeksinstellingen met wereldfaam. Webwonder Dries Buytaert: alumnus van het jaar 2010 aan het woord Wereldwijd gebruiken miljoenen mensen en organisaties, waaronder het Witte Huis, de Drupal-software om websites te ontwikkelen. Dat het zo’n hoge vlucht zou nemen, had bedenker Dries Buytaert nooit durven denken. “Toen ik met Drupal ben gestart, heeft mijn academische opleiding me sterk vooruitgeholpen. Er waren toen al enkele programma’s beschikbaar om websites te bouwen, maar ik had echt het gevoel dat ik beter kon. Drupal is sterk gestart, met een beter design, betere architectuur en betere code dan de alternatieven. Dat is mede te danken aan de Universiteit Antwerpen.” “Elke dag heb ik wel een idee voor een nieuw concept op internet. Geregeld laat ik op mijn blog een ballonnetje op. Leuk, want dan kunnen anderen mee brainstormen.”
Slagen, hoe doe je dat? | 11 Troeven Is slagen een kwestie van geluk? Hangt het grotendeels af van je vooropleiding? Hoeveel moet je dan wel studeren? Kan je zelf inschatten of je voldoende voorbereid bent voor een examen? Krijg je hulp bij het maken van een studieplanning? Terechte vragen, want aan de universiteit ligt de lat hoog. Maar laat je niet te snel ontmoedigen. De belangrijkste troeven om te slagen in de opleiding Informatica zijn een goede motivatie, doorzettingsvermogen, een efficiënte studieplanning en - in mindere mate - een degelijke voorkennis. Een goede motivatie en doorzettingsvermogen Met een goede motivatie en grote belangstelling voor informatica kan je jezelf blijvend aanzetten tot een succesvolle studiehouding. Dit betekent dat je vanaf de eerste week enthousiast aan het werk gaat en bereid bent wekelijks een 45-tal uren (contactmomenten inbegrepen) aan je studies te besteden. En dit terwijl je op de universiteit heel wat vrijheid krijgt en er volop studentenactiviteiten worden georganiseerd ... Van doorzettingsvermogen gesproken! Je merkt het al: het is van groot belang een evenwicht te vinden tussen verschillende aspecten van het studentenleven! Een efficiënte studieplanning In het secundair onderwijs heb je heel wat ervaring opgedaan met studeren volgens een strikte planning die meestal door je leraars werd opgelegd. Aan de universiteit mag je zelf gaan plannen en wat dit betreft is het eerste semester van het eerste jaar cruciaal. In dit semester ervaar je wat een universitaire studie in de praktijk inhoudt: je krijgt in een behoorlijk tempo nieuwe kennis te verwerken en daarbij is het aan jou om zo snel mogelijk je studiestrategie aan te passen aan het universitair onderwijssysteem. Je staat er echter niet alleen voor: je kan hierbij de hulp inroepen van docenten, assistenten en medestudenten. Onthoud vooral dat je niet met je vragen mag blijven zitten tot het te laat is. Proffen, assistenten, studiebegeleiders en de medewerkers van Studieloopbaanbegeleiding zijn er om je zo goed mogelijk te begeleiden. Gewoon aankloppen of een mailtje sturen en je wordt geholpen.
12 | Slagen, hoe doe je dat? Via de semesterindeling, de studiepunten, de lage drempel naar proffen en assistenten, studiewijzers, een elektronisch leerplatform (Blackboard), zelfstudieopdrachten, groepswerk, peerevaluatie, onderwijskwaliteitszorg, … helpen we je bij de ontwikkeling van een efficiënte studiestrategie. Al nemen we je vanzelfsprekend niet alles uit handen: het is in de eerste plaats aan jou om de klus te klaren! Een degelijke voorkennis Bij de start van je informaticaopleiding hoef je geen informaticavoorkennis te hebben. Maar een specifieke voorkennis wiskunde is wél nodig. Elementaire rekentechnieken moet je beheersen en een basiskennis van een aantal fundamentele wiskundige begrippen is noodzakelijk. Om je een idee te geven van wat dit in de praktijk betekent: een opleiding in het secundair onderwijs met 6 uur wiskunde verhoogt je kans op slagen aanzienlijk. Op voorwaarde natuurlijk dat je dit combineert met motivatie, doorzettingsvermogen en de studieplanning uit het vorige punt. En wat als je een andere opleiding hebt genoten met minder wiskunde? Geen paniek! Je kan bijvoorbeeld je voorkennis opkrikken door deel te nemen aan de septembercursussen wiskunde of aan de hand van het boek ‘Wiskunde voor de beginnende bachelor’. Op die manier kan je je abstractievermogen op een goed startniveau brengen, want dat is een vaardigheid die je absoluut nodig hebt. Verder kan je met een grote inzet en een goede studiestrategie een extra inhaalbeweging maken in de loop van het academiejaar. Veel wiskundeleerstof uit het secundair onderwijs wordt immers herhaald, weliswaar aan een beduidend hoger tempo. Zo slagen er elk jaar studenten uit richtingen met minder dan 6 uur wiskunde. Kortom, je zal ervaren dat je studieresultaat vooral van je eigen inzet en discipline afhangt en dat slagen geen kwestie van geluk is!
Studieprogramma Bachelor in de Informatica | 13 Bachelor in de Informatica Het bachelorprogramma geeft je een wetenschappelijk onderbouwde opleiding in de Informatica. Je ontwikkelt er de competenties, kennis, vaardigheden en attitudes die je nodig hebt om te functioneren in het vakgebied van de informatica. Je krijgt een beeld van de vervolgopleiding (de masteropleiding), de beroepsmogelijkheden en de internationale uitwisselingsprogramma’s waar je aan kan deelnemen. Je komt ook in contact met het onderzoekswerk dat, vaak in een internationaal kader, aan de universiteit wordt verricht. Vanaf het eerste jaar van je studie besteden we veel aandacht aan concrete projecten en aan teamwerk. In het tweede en derde jaar heb je heel wat ruimte om eigen accenten te leggen in je programma: meer dan een kwart ervan - de profileringsruimte - vul je zelf in met keuzevakken. De volledige bacheloropleiding Informatica omvat 180 studiepunten. Elk studiepunt komt overeen met een studietijd van 25 tot 30 uren. Studietijd slaat zowel op het bijwonen van de lessen of practica als op de voorbereidingstijd en het studeren voor de examens. De studietijd van een voltijds academiejaar varieert van 1500 tot 1800 uren studie. Het aantal studiepun ten van een opleidingsonderdeel zegt dus veel meer over hoeveel tijd je er uiteindelijk aan zal besteden, dan enkel het aantal uren dat je les hebt. Deze normen van het ECTS-project (European Community Course Credit Transfer System), vind je in heel Europa terug. Hieronder vind je de lijsten met opleidingsonderdelen van het model programma van de drie bachelorjaren. Bij ieder onderdeel wordt het aantal contacturen theorie (Th.), het aantal contacturen practicum (Pr.) en het aantal studiepunten (sp.) opgegeven. De indeling in uren theorie (Th.) en praktijk (Pr.) is in werkelijkheid niet altijd even scherp te maken omdat er heel wat mengvormen bestaan van klassieke lessen en minilessen, projecten, portfoliowerk, zelfstudie en praktisch werk. Je kan er ook voor kiezen om gedurende één semester aan een buitenlandse universiteit te studeren, als onderdeel van je studie aan de Universiteit Antwerpen. Hierover vind je meer informatie in de brochure ‘Wegwijzer voor de toekomstige student’.
14 | Studieprogramma Bachelor in de Informatica
Bachelor eerste jaar Zoek je een voorbeeld van een collegerooster? Surf dan naar www.ua.ac.be/collegeroosters. Daar vind je een overzicht van de huidige collegeroosters. Th = aantal uren theorie Pr = aantal uren practicum Sp = studiepunten De indeling in uren theorie (Th.) en praktijk (Pr.) is in werkelijkheid niet altijd even scherp als hier weergegeven. Sommige vakken bieden een mengvorm van klassieke lessen, zelfstudie en praktisch werk. De studiepunten geven een goed beeld van de relatieve tijdsbesteding die verwacht wordt voor elk opleidingsonderdeel.
Opleidingsonderdelen Inleiding programmeren Discrete wiskunde Computersystemen- en architectuur Talen en automaten Gegevensstructuren Inleiding software engineering Calculus Inleiding tot C++ Computer Graphics totaal
Th.
Pr.
Sp.
30 45 45 30 30 15 45 12 30
30 45 45 30 30 60 45 18 30
6 9 9 6 6 6 9 3 6
282
333
60
Studieprogramma Bachelor in de Informatica | 15
Bachelor tweede jaar Opleidingsonderdelen Gevorderd programmeren Machines en berekenbaarheid Uitbatingssystemen Databases Algoritmen en complexiteit Programming Project databases Lineaire algebra Numerieke lineaire algebra Computernetwerken Profileringsruimte: 12 sp kiezen uit keuzeopleidingsonderdelen (a) totaal
Th.
Pr.
Sp.
30 30 30 40 30
30 30 45
6 6 6 4 6 5 5 4 6
25 20 30
30 50 25 20 30
12 235
260
60
Op de website www.ua.ac.be/ood2010 vind je meer uitgebreide informatie over de inhoud van de opleidingsonderdelen van het eerste, tweede en derde jaar bachelor Informatica.
16 | Studieprogramma Bachelor in de Informatica
Bachelor derde jaar Opleidingsonderdelen
Th.
Pr.
Sp.
Bachelor eindwerk
0
90
12
Databases (XML & webtechnologie)
30
30
6
Telecommunicatiesystemen Wetenschappelijk programmeren Software engineering Levensbeschouwing Inleiding gedistribueerde systemen Profileringsruimte: 21 sp kiezen uit keuzeopleidingsonderdelen (a) of (b)
30 15 30 30 15
30 45 30
6 6 6 3 3
totaal
165
15
18 225
60
Studieprogramma Bachelor in de Informatica | 17
Keuzeopleidingsonderdelen Keuzeopleidingsonderdelen (a) voor Ba 2 en Ba 3
Th.
Pr.
Sp.
15 30 30 15 15
15 30 15 15
3 6 3 3 3
Keuzeopleidingsonderdelen (b) enkel voor Ba 3
Th.
Pr.
Sp.
Bedrijfseconomie en ondernemerschap Labo computernetwerken Inleiding tot datamining Formele technieken in de software engineering Netwerk protocols Artificiële intelligentie Toegepaste logica Gevorderde programmeertechnieken Beeldverwerking
15
15 30 15 30 30 15 15 15 15
3 3 3 6 3 3 3 3 3
Elementaire statistiek Fysica Economie Datastructuren en graafalgoritmen Computerarchitectuur
15 30 15 15 15 15
18 | Studieprogramma Master of Science in de Informatica Master of Science in de Informatica De volledige masteropleiding Informatica omvat 120 sp. Aan de Universiteit Antwerpen is er keuze tussen vier afstudeerrichtingen (elk 90 sp.) en 3 opties (elk 30 sp.). Je kan elke afstudeerrichting combineren met elke optie. Afstudeerrichtingen (90 sp.) De masteropleiding is georganiseerd rond vier specialisaties op het gebied van de informatica, die elk bepaald zijn door hun inhoudelijke specialisatie. De vier afstudeerrichtingen zijn: - Computationele Informatica - Computernetwerken en Gedistribueerde Systemen - Databases - Software Engineering De 90 sp. van de afstudeerrichting zijn verdeeld in 30 sp. verplichte vakken, 30 sp. keuzevakken en 30 sp. masterproef. Een andere kijk op het curriculum geeft aan dat de 90 sp. van de afstudeerrichting verdeeld zijn in 30 sp. verplichte vakken, 30 sp. keuzevakken en 30 sp. masterproef. De samenwerking met andere universiteiten (KU Leuven, U Hasselt, VU Brussel) geeft je nog ruimere mogelijkheden om je interesses na te streven. Indien het programma daar niet ten volle aan tegemoet komt, kan de Onderwijscommissie Informatica op basis van jouw persoonlijk voorstel een gepersonaliseerd programma goedkeuren. Zo kan je verzoeken om vakken te volgen van andere opleidingen, of kan je verzoeken om ontheven te worden van beperkingen in studiepunten op één van de componenten van het curriculum. Opties (30 sp.) Naast de inhoudelijke vakspecialisatie speelt de beroepsfinaliteit natuurlijk ook een zeer belangrijke rol. De beroepscontext waarin de afgestudeerde informaticus moet functioneren is enorm gevarieerd. De belangrijkste beroepsfinaliteiten, namelijk, 1) Ondernemerschap, 2) Onderwijs en 3) Onderzoek en Ontwikkeling vind je terug in de structuur van de opleiding waar ze elk vertegenwoordigd zijn door een overeenkomstige optie van 30 sp.
Studieprogramma Master of Science in de Informatica | 19
1. Optie Ondernemerschap De master met een bedrijfsgericht profiel zal als projectleider de technische verantwoordelijkheid en leiding dragen over ICT projecten. Hij/zij kan op termijn doorgroeien naar een verantwoordelijke functie binnen een onderneming waar hij/zij beslist over strategische keuzes betreffende informaticainfrastructuur en -oplossingen. Deze optie omvat 5 opleidingsonderdelen van elk 6 sp., waaronder bedrijfscommunicatie, management en organisatie, innovatie en ondernemerschap. Als je deze optie wil kiezen, wordt er van je verwacht dat je in de bachelorstudies de keuzevakken “Algemene Economie” en “Bedrijfseconomie en Ondernemerschap” volgt. Gedetailleerde informatie hierover is beschikbaar in de infobrochure: Ondernemerschap voor Wetenschappen en Biomedische Wetenschappen. Deze kan je aanvragen bij het Studenten Informatie Punt (STIP).
20 | Studieprogramma Master of Science in de Informatica
2. Optie Onderwijs De master met een onderwijsgericht profiel bereidt voor op een functie als lesgever in het secundair en in het hoger onderwijs. Het diploma lerarenopleiding omvat in totaal 60 sp. waarvan er 30 gevolgd worden tijdens de masteropleiding. Dat is precies de optie Onderwijs. Ze omvat 21 sp. voor onderwijskundige vakken en 9 sp. praktijk met oefenlessen en stage. Gedetailleerde informatie hierover is beschikbaar in de infobrochure lerarenopleiding of op de bijbehorende website: www.ua.ac.be/lerarenopleiding.
3. Optie Onderzoek en ontwikkeling De master met een onderzoeksprofiel komt terecht in één van de kenniscentra, een universitaire instelling of onderzoekscentrum, of in een meer toepassingsgericht industrieel onderzoekslabo. De vorser draagt hier bij tot de ontwikkeling van nieuwe methodes en technologieën, zowel in een academische als industriële context. De optie Onderzoek omvat 18 sp. van opleidingsonderdelen die onderzoeksvaardigheden aanbrengen en 12 sp. van onderzoeksstages. Keuzemomenten Er zijn drie keuzemomenten. Bij aanvang van de masteropleiding leg je één van de 12 mogelijke combinaties van afstudeerrichting en optie vast. Op het einde van het eerste semester van het eerste masterjaar leg je de keuzevakken voor dat jaar vast. Bij aanvang van het tweede masterjaar kies je een promotor en het onderwerp van de masterproef en leg je ook de keuzevakken voor het tweede masterjaar vast.
De opleidingsonderdelen voor de masteropleiding vind je op: www.ua.ac.be/masters.
Studieprogramma Master of Science in de Informatica | 21
Afstudeerrichting Computationele informatica Master: eerste jaar Verplichte vakken Compilers Gedistribueerde Systemen Capita Selecta van de Computationele Wetenschappen Optimalisatietechnieken Modelleren en simuleren Keuzevakken
Th.
Pr.
Sp.
15 25
35 20
6 6
25 25 25
3 20 20
6 6
Vrij te kiezen (binnen of buiten afstudeerrichting/opleiding)
6
Te kiezen uit onderstaande lijst verdiepende keuzevakken
6
Master: tweede jaar
Th.
Pr.
Sp.
Keuzevakken Vrij te kiezen (binnen of buiten afstudeerrichting/opleiding)
6
Te kiezen uit onderstaande lijst verdiepende keuzevakken
12
Masterproef Masterproef
100
100
30
Verdiepende keuzeopleidingsonderdelen
Th.
Pr.
Sp.
25 15 15 30 20 30
20 10 10 15 35 15
6 3 3 6 6 6
Cluster Computing Multirooster en multilevel methoden Computationele meetkunde Computertaalkunde Digitale signaal- en beeldverwerking Computationele neuroscience Keuzelijst van de gelijknamige richting aan de KU Leuven
22 | Studieprogramma Master of Science in de Informatica
Afstudeerrichting Computernetwerken en gedistribueerde systemen Master: eerste jaar Verplichte vakken Compilers Gedistribueerde Systemen Mobiele en draadloze netwerken Distributed Computing Paradigms Introduction to performance modeling Keuzevakken
Th.
Pr.
Sp.
15 25 25 30 25
35 20 20 15 20
6 6 6 6 6
Vrij te kiezen (binnen of buiten afstudeerrichting/opleiding)
6
Te kiezen uit onderstaande lijst verdiepende keuzevakken
6
Master: tweede jaar
Th.
Pr.
Sp.
Keuzevakken Vrij te kiezen (binnen of buiten afstudeerrichting/opleiding)
6
Te kiezen uit onderstaande lijst verdiepende keuzevakken
12
Masterproef Masterproef
100
100
30
Verdiepende keuzeopleidingsonderdelen
Th.
Pr.
Sp.
25 20
20 25 30
3 6 3 3 3 6
Advanced Performance Modeling Cluster Computing Labo sensornetwerken Seminarie Computernetwerken Labo mobiele en draadloze netwerken Topics in distributed computing Keuzelijst van de gelijknamige richting aan de KU Leuven
25 15
25 30
Studieprogramma Master of Science in de Informatica | 23
Afstudeerrichting Databases Master: eerste jaar Verplichte vakken Compilers Gedistribueerde Systemen Geavanceerde Databasesystemen Actuele Trends in Databases Geavanceerde datamining technieken Keuzevakken
Th.
Pr.
Sp.
15 25 25 25 25
35 20 20 20 20
6 6 6 6 6
Vrij te kiezen (binnen of buiten afstudeerrichting/opleiding)
6
Te kiezen uit onderstaande lijst verdiepende keuzevakken
6
Master: tweede jaar
Th.
Pr.
Sp.
Keuzevakken Vrij te kiezen (binnen of buiten afstudeerrichting/opleiding
6
Te kiezen uit onderstaande lijst verdiepende keuzevakken
12
Masterproef Masterproef Verdiepende keuzeopleidingsonderdelen Database Security Gevorderde AI Technieken Project Databases Keuzelijst van de gelijknamige richting aan de KU Leuven, de U Hasselt, de VU Brussel
100
100
30
Th.
Pr.
Sp.
15 15
10 10 45
3 3 6
24 | Studieprogramma Master of Science in de Informatica
Afstudeerrichting Software engineering Master: eerste jaar Verplichte vakken Compilers Gedistribueerde Systemen Modeling and Transformation in Software Development Formele Specificaties Software Re-engineering Keuzevakken
Th.
Pr.
Sp.
15 25
35 20
6 6
25
20
6
25 25
20 20
6 6
Vrij te kiezen (binnen of buiten afstudeerrichting/opleiding)
6
Te kiezen uit onderstaande lijst verdiepende keuzevakken
6
Master: tweede jaar
Th.
Pr.
Sp.
Keuzevakken Vrij te kiezen (binnen of buiten afstudeerrichting/opleiding
6
Te kiezen uit onderstaande lijst verdiepende keuzevakken
12
Masterproef Masterproef Verdiepende keuzeopleidingsonderdelen Capita Selecta van de Software Engineering Software Testing Geavanceerde datamining technieken Database security Keuzelijst van de gelijknamige richting aan de KU Leuven en de VU Brussel
100
100
30
Th.
Pr.
Sp.
25 25 25 15
20 20 20 10
6 6 6 3
Studie- en studentenvoorzieningen | 25 Faciliteiten voor informaticastudenten Op alle campussen van de Universiteit Antwerpen kan je gebruik maken van volwaardige computerfaciliteiten en van het elektronisch leerplatform “Blackboard”. Je vindt zowel computers in de bibliotheekruimten als in speciaal daartoe voorziene lokalen. Bovendien kan je in de bibliotheken en cafetaria’s ook draadloos surfen met je eigen laptop.
• • • • •
Voor je opleiding Informatica vertoef je vooral in het Gebouw G van de Middelheimcampus (CMI). In dit zeer moderne gebouw met state-of-the-art computerfaciliteiten, bevinden zich: alle medewerkers van de opleiding informatica alle medewerkers van de onderzoeksgroepen informatica de leslokalen een bibliotheek met een grote leeszaal waar systemen voor algemeen gebruik opgesteld staan en waar je ook met je eigen laptop aan de slag kan drie computerlabo’s, strikt voorbehouden voor studenten Informatica en wiskunde: Labo G025 is voor begeleide practica - het beschikt over 48 werkplaatsen waarvan 40 desktopsystemen en 8 voorbehouden voor laptops. Labo G026 is voor begeleide practica en voor zelfstudie - het beschikt over 36 werkplaatsen waarvan 34 desktopsystemen en 2 voorbehouden voor laptops. Labo G34 is een polyvalent labo onderverdeeld in PCLab, TelecomLab en ClusterLab.
26 | Studentenverenigingen Studentenleven De boog kan niet altijd gespannen staan. Zoek je wat verstrooiing dan kan je je aansluiten of kennismaken met enkele studentenverenigingen van de Universiteit Antwerpen. Als student informatica kom je in de eerste plaats in contact met WINAK, de studentenvereniging voor informatica-, wiskunde- en fysicastudenten: www.winak.be. Het is een erg actieve vereniging met een clubblad en diverse activiteiten zoals TD’s en traditionele cantussen, maar ook regelmatig uitstappen en weekends. De sfeer tussen de studenten is erg goed in Antwerpen en ook afgestudeerden (zelfs assistenten en professoren) nemen soms deel aan de activiteiten. Uiteraard kan je ook deelnemen aan de activiteiten van de andere studenten verenigingen van de Universiteit Antwerpen, zoals VUAS en Campinaria.
Campus Middelheim | 27 Hoofdadres campus Middelheim Middelheimlaan 1, 2020 Wilrijk (Antwerpen)
28 | Campus Groenenborger Hoofdadres campus Groenenborger Groenenborgerlaan 171, 2020 Wilrijk (Antwerpen)
Bijkomende informatie | 29 Provinciale informatiedagen De studentenbegeleiders en medewerkers van de Universiteit Antwerpen nemen jaarlijks deel aan de netoverschrijdende studie-infobeurzen (Sidin’s). Deze worden per provincie georganiseerd op initiatief van het Ministerie van Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap en de Centra voor Leerlingenbegeleiding. Infomomenten voor toekomstige studenten
Open lesdagen Tijdens de Krokusvakantie van het secundair onderwijs organiseert de Universiteit Antwerpen open lesdagen. Bij de open lesdagen kan je twee soorten van lessen volgen, namelijk de meelooplessen en de proeflessen. Bij de meelooplessen kan je samen met de studenten van de bachelor eerste jaar één of meerdere colleges volgen. Sommige faculteiten organiseren ook proeflessen. De proefles is een ‘voorproefje’ van hoe een les kan zijn. Meer info en inschrijven via www.ua.ac.be/openlesdagen.
Infodagen Elk jaar organiseert de Universiteit Antwerpen informatiedagen voor leerlingen van het secundair onderwijs. Deze hebben plaats in maart en april. Naast een algemene en een specifiek studiegerichte infosessie kan je aan de infostanden cursussen inkijken en een aantal brochures verkrijgen. Je krijgt de gelegenheid tot vragen stellen en desgewenst tot een persoonlijk gesprek. Vooraf inschrijven is niet nodig. De data en meer info vind je op www.ua.ac.be/infodagen.
Infomarkt Twijfel je nog over je studiekeuze? Wil je nog graag een bevestiging van je keuze? Dan kan je terecht op de infomarkt in september. Bachelor-, schakel, master- en master na masterprogramma’s komen aan bod, alsook “flexibel studeren en avondonderwijs”. Aan de infostanden kan je cursussen inkijken, brochures verkrijgen en bijkomende vragen stellen aan de medewerkers van de opleidingen en studentenbegeleiders . Vooraf inschrijven is niet nodig. Meer info vind je op www.ua.ac.be/infodagen.
30 | Bijkomende informatie Bochures over andere opleidingen Andere publicaties in deze reeks (alfabetisch gerangschikt): Biochemie en Biotechnologie, Bio-ingenieurswetenschappen, Biologie, Biomedische Wetenschappen, Chemie, Communicatiewetenschappen, Diergeneeskunde, Farmaceutische Wetenschappen, Fysica, Geneeskunde, Geschiedenis, Handelsingenieur, Handelsingenieur in de Beleidsinformatica, Politieke Wetenschappen, Rechten, Sociologie, Sociaaleconomische Wetenschappen, Taal- en Letterkunde, TEW: Bedrijfskunde, TEW: Economisch Beleid, Wijsbegeerte, Wiskunde. Wil je meer informatie dan kan je een brochure van één van deze opleidingen aanvragen via www.ua.ac.be/brochures of bij het Studenten Informatie Punt (STIP). Internet Surf gerust eens naar de website voor toekomstige studenten: www.ua.ac.be/studiekiezer. Je vindt er uitgebreide informatie over alles wat je als student moet weten: studieaanbod, internationale programma’s, studiebegeleiding, voorbereidende cursussen, sociale voorzieningen, studentenleven, bibliotheken, examenreglement, enz. Wegwijzer voor de toekomstige student Deze brochure vertelt je alles wat je moet weten over onderwijs- en examens, studieloopbaanbegeleiding, studentenadministratie, openbaar vervoer, sociale voorzieningen, huisvesting, sport - studentenrestaurants, etc... Deze brochure verschijnt in april en kan, net zoals bovenstaande brochures, aangevraagd worden op het STIP. Zie pagina 31 voor de contactgegevens. Wegbeschrijving Op www.ua.ac.be/route kan je de wegbeschrijving naar de verschillende campussen terugvinden. De Middelheimcampus en de Groenenborgercampus beschikken over ruime parkings en zijn vlot bereikbaar met het openbaar vervoer (trein tot Antwerpen-Berchem en bus).
| 31
Studenten Informatie Punt (STIP) Stadscampus Grote Kauwenberg 2, Gebouw E (Agora) 2000 Antwerpen T +32 3 265 48 72,
[email protected] Faculteit Wetenschappen Decanaat Campus Groenenborger Groenenborgerlaan 171, Gebouw T 2020 Wilrijk (Antwerpen) T +32 3 265 33 07s
[email protected] Departement Wiskunde - Informatica Campus Middelheim Middelheimlaan 1, Gebouw G 2020 Wilrijk (Antwerpen) T +32 3 265 39 01 F +32 3 265 37 77
32 | Notities
