De Bachelor- en Masteropleiding Informatica. Van : Curriculumcommissie Informatica

Rijksuniversiteit Groningen Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen

Wiskunde en Informatica

De Bachelor- en Masteropleiding Informatica

Van : Curriculumcommissie Informatica 24 juni 2002

Inhoudsopgave 1 Bacheloropleiding Informatica 1.1 Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2 Ingangseisen . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3 Doelstellingen en eindtermen . . . . . . 1.3.1 Doelstellingen . . . . . . . . . . . 1.3.2 Eindtermen . . . . . . . . . . . . 1.4 Inrichting van het curriculum . . . . . . 1.4.1 Onderdelen . . . . . . . . . . . . 1.4.2 Opbouw . . . . . . . . . . . . . . 1.4.3 Semesters, trimesters en blokken 1.4.4 Curriculum . . . . . . . . . . . . 1.4.5 Toelichting . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . .

2 2 2 2 2 3 3 3 4 4 5 5

2 Masteropleiding Informatica 2.1 Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2 Ingangseisen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3 Doelstellingen en eindtermen . . . . . . . . . . . 2.3.1 Doelstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.2 Eindtermen . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4 Inrichting van de opleiding . . . . . . . . . . . . . 2.4.1 Structuur van de opleiding . . . . . . . . 2.4.2 Samenwerking . . . . . . . . . . . . . . . 2.5 Curricula . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.5.1 Intelligent Systems . . . . . . . . . . . . . 2.5.2 Computational Science and Visualisation 2.5.3 Software and Systems Engineering . . . . 2.5.4 Beleid en Bedrijf Informatica . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . .

7 7 7 7 7 8 9 10 10 11 11 12 12 13

. . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . .

3 Overgangsregeling Informatica 2002/2003

14

4 Vakbeschrijvingen Bachelorvakken Informatica (CONCEPT)

16

5 Vakbeschrijvingen Mastervakken Informatica (CONCEPT)

47

6 Vakbeschrijvingen Servicevakken Informatica (CONCEPT)

63

1

Hoofdstuk 1

Bacheloropleiding Informatica 1.1

Inleiding

Met ingang van het academisch jaar 2002-2003 zal het Opleidingsinstituut Wiskunde en Informatica (OWI) de bacheloropleiding Informatica gaan verzorgen. Hieronder volgen de ingangseisen, doelstellingen, eindtermen en het curriculum van de opleiding.

1.2

Ingangseisen

Toegang tot de bacheloropleiding Informatica wordt verschaft door: • het einddiploma VWO ‘oude stijl’ met Wiskunde B en Natuurkunde, • het einddiploma VWO met profiel Natuur & Techniek, • het einddiploma VWO met profiel Natuur en Gezondheid met Wiskunde B 1,2, • de Propedeuse HBO van een verwante richting, dit ter beoordeling van de examencommissie Informatica.

1.3 1.3.1

Doelstellingen en eindtermen Doelstellingen

De bacheloropleiding Informatica beoogt door middel van een breed opgezet curriculum zodanige kennis, vaardigheden, inzicht en attitude bij te brengen op het gebied van de informatica, dat de bachelor in staat is om een masteropleiding Informatica dan wel een andere aansluitende masteropleiding te volgen. Daartoe moet hij/zij inzicht hebben ontwikkeld in de belangrijkste begrippen van het vakgebied. De bachelor dient kennis te hebben gemaakt met het door abstractie en modelvorming doordringen tot de kern van een probleem, om zo te herkennen of bestaande methoden toepasbaar zijn, of vast te stellen dat nieuwe methoden ontwikkeld moeten worden. Hij/zij dient in staat te zijn oplossingen zowel in algemene als in formeel-wiskundige termen te beschrijven. De bachelor dient daarom een goede beheersing te hebben van woord en geschrift. Verder moet hij/zij in staat zijn in teamverband te

2

functioneren. Ten slotte dient de bachelor bekend te zijn met de toepassing van de informatica in andere vakgebieden en met de maatschappelijke, ethische en sociale aspecten van het toepassen van informatica in de praktijk. Deze doelstellingen worden vertaald in de volgende eindtermen.

1.3.2

Eindtermen

De bachelor Informatica (1) is in staat tot het volgen van een masteropleiding in de Informatica, en tot het volgen van een aan de Informatica gelieerde masteropleiding zoals Educatie en Communicatie (variant Informatica), Computational Science, Kunstmatige Intelligentie, Technische Bedrijfskunde (variant Informatietechnologie); (2) beheerst de basisbegrippen en -technieken van de informatica, en is bekend met een aantal klassieke problemen en hun oplossingen; (3) heeft ervaring met het doelmatig gebruiken van gereedschappen die voor het oplossen van informaticaproblemen beschikbaar zijn, zoals compilers, stellingbewijzers, visualisatiesoftware, case-tools en domeinspecifieke software en hardware; (4) is bekend met toepassingen van de informatica in verschillende andere vakgebieden; (5) is in staat mondeling en schriftelijk duidelijk te communiceren over de informatica en haar toepassingen; (6) is in staat in teamverband en projectmatig te werken; (7) heeft oog voor de maatschappelijke aspecten van de toepassingen van de informatica, en de eigen verantwoordelijkheid daarin.

1.4 1.4.1

Inrichting van het curriculum Onderdelen

De bacheloropleiding Informatica bevat de volgende onderdelen: Informatica : computergebruik, programmeren (imperatief, objectgeoriënteerd, functioneel), digitale techniek, architectuur en netwerken, programmacorrectheid, algoritmen en datastructuren, software engineering, grafische user interfaces, talen & automaten, ontwerp van intelligente systemen, operating systems, parallelle en high performance systemen, vertalerbouw, kennisrepresentatie, databases, net-computing, computer graphics & geometrische algoritmen. Wiskunde : analyse, lineaire algebra, differentiaalvergelijkingen, vectoranalyse; discrete structuren; statistiek. Ori¨ entatie op de discipline, de natuurwetenschappen, de cognitiewetenschap, de afstudeervarianten en de latere beroepspraktijk. Communicatieve en sociale vaardigheden : schriftelijke en mondelinge communicatie, samenwerken in teamverband, projectmatig werken. 3

Onderzoeksproject : dit is bedoeld als afronding van de opleiding.

1.4.2

Opbouw

Het eerste jaar van de bacheloropleiding is representatief voor het vakgebied en heeft tevens een selecterende en verwijzende functie. Het wordt afgesloten met het propedeutisch examen. Speciaal het eerste semester heeft een oriënterend karakter. Naast een vak Oriëntatie Informatica is er een keuzevak ter oriëntatie in een ander vakgebied: Oriëntatie Wiskunde, Inleiding Natuurkunde, Oriëntatie Biomedische Technologie of Oriëntatie Kunstmatige Intelligentie. Mede als gevolg hiervan is overstap in de loop van het eerste semester naar een verwante opleiding mogelijk met minimale studievertraging. Verder wordt in het eerste studiejaar een aanvang gemaakt met het verwerven van informaticabasiskennis en het aanbrengen van verbreding, met name in de richting van de wiskunde. Het tweede en het derde studiejaar zijn vervolgens gericht op een verdieping van de basiskennis van de informatica en haar toepassingen. In het derde jaar vindt tevens de oriëntatie op de masteropleiding plaats. De opleiding wordt afgesloten met een afstudeerproject. Hierin voert de student, begeleid door een van de docenten, zelfstandig een literatuurstudie of onderzoek uit. Dit studieonderdeel wordt afgesloten met het schrijven van een scriptie en het houden van een eindvoordracht.

1.4.3

Semesters, trimesters en blokken

In het studiejaar 2002-2003 zal binnen de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen reeds gewerkt worden met semesters. Echter, in de meeste andere faculteiten wordt in het studiejaar 2002-2003 nog vastgehouden aan het trimestersysteem. Vooruitlopend op een nadere discussie over hoe de verschillende vakken over de semesters verdeeld zullen worden, is daarom voorlopig gekozen voor het volgende principe: elk semester is onderverdeeld in drie blokken, die elk met een half trimester overeenkomen.

4

1.4.4

Curriculum

jaar 1

periode semester 1 (blok 1,2)

1

sem.1 (blok 3) en sem.2 (blok 4)

1

semester 2 (blok 5,6)

2


2

sem.1 (blok 3) en sem.2 (blok 4) semester 2 (blok 5,6)

2

3


3

sem.1 (blok 3) en sem.2 (blok 4)

3


vaknaam Inleiding Computergebruik (incl. 1 sp CV) Oriëntatie Informatica Wiskunde 1 voor Chemie & Informatica Oriëntatie Natuurwetenschappen Imperatief Programmeren Digitale Techniek Discrete Structuren Project HTML Objectgeoriënteerd Programmeren A Objectgeoriënteerd Programmeren B Wiskunde 3 voor Chemie & Informatica Project Programmeren Architectuur en Netwerken Programmacorrectheid Functioneel Programmeren Algoritmen en Datastructuren Software Analyse en Ontwerp Statistiek voor Bèta’s Project Software Ontwikkeling Talen en Automaten Ontwerp van Intelligente Systemen (theorie, incl. 1 sp CV) Ontwerp van Intelligente Systemen (technologie, incl. 1 sp CV) IT-Beroepspraktijk Operating Systems APPHPS of Communicatieve Vaardigheden Vertalerbouw Software Engineering Kennisrepresentatie en Redeneren of Oriëntatie op Onderwijs Databases Afstudeerproject Deel 1 Net-Computing Computer Graphics & Computational Geometry Afstudeerproject Deel 2

# sp 2 4 4 4 4 4 4 2 4 4 4 2 4 3 3 4 5 4 5 4 3 5 2 6 3 5 4 4 4 2 5 5 4

CV: Communicatieve Vaardigheden APPHPS: Architectuur en Programmeren van Parallelle en High Performance Systemen

1.4.5

Toelichting

In het onderstaande wordt verwezen naar de ACM/IEEE-lijst: dit is de Tentative list of topics in the computer science body of knowledge die in 2000 gezamenlijk door de internationale beroepsorganisaties ACM (Association of Computing Machinery) en IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers) is opgesteld. 5

Imperatief Programmeren : gebaseerd op de programmeertaal Java. APPHPS : overdekt de onderwerpen CN3 (Architecture for scientific computing) en CN4 (Programming for parallel architectures) uit de categorie Computational Science van de ACM/IEEE-lijst. Net-Computing : in dit vak komen eerst de transport- en de applicatielagen van computernetwerken aan de orde (in aansluiting op de behandeling van netwerken in het vak Architectuur en Netwerken), vervolgens de onderwerpen NC5 (Distributed object systems) en ook NC2 (The web as an example of client-server computing) uit de categorie Net-Centric Computing van de ACM/IEEE-lijst. Computer Graphics & Computational Geometry : bestrijkt de onderwerpen GR1 (Graphic systems), GR2 (Fundamental techniques in graphics), GR3 (Basic rendering) GR4 (Basic geometric modeling) uit de categorie Graphics, Visualisation, and Multimedia, en AL10 (Geometric Algorithms) uit de categorie Algorithms and Complexity van de ACM/IEEE-lijst. Kennisrepresentatie en Redeneren : een aanpassing van het oude vak Logisch Programmeren in de richting van Kunstmatige Intelligentie en Intelligente Systemen, met aandacht voor de onderwerpen IS2 (Search and optimization methods) en IS3 (Knowledge representation and reasoning) uit de categorie Intelligent Systems van de ACM/IEEElijst. AVV (Algemeen Vormende Vakken): zijn ondergebracht in de master-opleiding, aangezien daar meer keuzeruimte is en dus meer vrijheid bij het kiezen van AV-vakken. Communicatieve vaardigheden : komen aan de orde in de vakken Inleiding Computergebruik, Project HTML, Ontwerp Intelligente Systemen en IT-Beroepspraktijk. Ori¨ entatie op de Educatie/Communicatie-variant : dmv. de keuzevakken Communicatieve Vaardigheden en Oriëntatie op Onderwijs.

6

Hoofdstuk 2

Masteropleiding Informatica 2.1

Inleiding

Met ingang van het academisch jaar 2002-2003 zal het Opleidingsinstituut Wiskunde en Informatica (OWI) de masteropleiding Informatica gaan verzorgen. De opleiding is Engelstalig en leidt op tot master in Computing Science. De opleiding kent vier varianten: • P-variant Intelligent Systems (IS) • P-variant Computational Science and Visualisation (CSV) • M-variant Software and Systems Engineering (SSE) • M-variant Beleid en Bedrijf Informatica (BBI) Het is denkbaar dat op termijn één of meer varianten uitgroeien tot een zelfstandige masteropleiding. Verder verzorgt Informatica een deel van de Informatica-variant binnen de Facultaire opleiding tot Master of Science in Education and Communication (de nadere invulling hiervan wordt elders uitgewerkt). Hieronder worden de ingangseisen, doelstellingen, eindtermen en de inrichting van de opleiding beschreven.

2.2

Ingangseisen

Toegang tot de masteropleiding Informatica wordt in elk geval verschaft door een bachelordiploma Informatica.

2.3 2.3.1

Doelstellingen en eindtermen Doelstellingen

Algemeen De masteropleiding Informatica beoogt door middel van een breed opgezet curriculum (dat op de bacheloropleiding Informatica aansluit) zodanige kennis, vaardigheden, inzicht en attitude bij te brengen, dat de master in staat is tot zelfstandige beroepsuitoefening in de informatica. Daartoe moet hij/zij beschikken over inzicht in de fundamenten van de informatica en over specialistische kennis op een deelgebied van de informatica. De master 7

dient in staat te zijn de wetenschappelijke literatuur op waarde te schatten om zo de kennis op peil te houden. Hij/zij dient in staat te zijn problemen en oplossingen zowel in algemene als in formeel-wiskundige termen te beschrijven. Hij/zij dient derhalve een goede beheersing te hebben van woord en geschrift, en ook in staat te zijn in een multidisciplinair teamverband te functioneren. Tenslotte dient de master bekend te zijn met de maatschappelijke, ethische en sociale aspecten van het toepassen van informatica in de praktijk. Specifieke doelstelling voor de P-varianten IS en CSV De P-varianten Intelligent Systems en Computational Science and Visualisation van de masteropleiding Computing Science beogen zodanige gespecialiseerde kennis, vaardigheden, inzicht en attitude bij te brengen, dat de master in aanmerking komt voor een vervolgopleiding tot wetenschappelijk onderzoeker. Specifieke doelstelling voor de M-variant SSE De M-variant Software and Systemes Engineering van de masteropleiding Computing Science beoogt zodanige gespecialiseerde kennis, vaardigheden, inzicht en attitude bij te brengen, dat de master in staat is tot zelfstandige beroepsuitoefening als software and systems engineer en tevens in aanmerking komt voor een vervolgopleiding tot wetenschappelijk onderzoeker in dat vakgebied. Specifieke doelstelling voor de M-variant BBI De M-variant Beleid en Bedrijf Informatica beoogt studenten op te leiden om hun specifieke informatica-achtergrond doelgericht in te zetten in de context van (project)management en van beleidsprocessen, zoals beleidsvoorbereiding, uitvoering en evaluatie, zowel in de profit als in de non-profit sector. De afgestudeerden zullen komen te werken in diverse beleid-, staf- en managementfuncties bij een uiteenlopend scala van overheden, bedrijven en instellingen Deze doelstellingen worden vertaald in de volgende eindtermen.

2.3.2

Eindtermen

De master Computing Science (1) beheerst de basisbegrippen en -technieken van de informatica, en is bekend met een aantal klassieke problemen en hun oplossingen; (2) heeft ervaring met het doelmatig gebruiken van gereedschappen die voor het oplossen van informaticaproblemen beschikbaar zijn, zoals compilers, stellingbewijzers, visualisatiesoftware, case-tools en domeinspecifieke software en hardware; (3) is bekend met toepassingen van de informatica in verschillende andere vakgebieden; (4) is in staat mondeling en schriftelijk duidelijk te communiceren over de informatica en haar toepassingen; (5) is in staat in teamverband en projectmatig te werken; (6) heeft oog voor de maatschappelijke aspecten van de toepassingen van de informatica, en de eigen verantwoordelijkheid daarin;

8

(7) heeft specialistische kennis van theorieën, methoden en technieken op een van de volgende deelgebieden van de informatica: • Intelligent Systems, • Software and Systems Engineering, • Computational Science and Visualisation; (8) is in staat om, met gebruikmaking van wetenschappelijke resultaten en inzichten, problemen uit de informatica of een verwant vakgebied te analyseren, een specificatie van de oplossing te geven, en deze oplossing zo mogelijk te realiseren (in de vorm van een algoritme of programma, of van een implementatie in software of hardware); (9) is in staat de literatuur op het vakgebied kritisch te lezen en te beoordelen op correctheid, bruikbaarheid en relevantie; (10) heeft inzicht in de wetenschappelijke relevantie van probleemstellingen en resultaten, en in de validiteit van de wetenschappelijke methode. De eerste zes eindtermen komen overeen met de eindtermen van de Bacheloropleiding Informatica. Ter aanvulling de eindtermen voor de diverse varianten. De master Computing Science, afgestudeerd in een der P-varianten (11) is in staat een bijdrage te leveren aan wetenschappelijke inzichten op een deelgebied van de informatica. De master Computing Science, afgestudeerd in de variant Beleid en Bedrijf Informatica (12) heeft kennis van en ervaring met het gebruik van de beschikbare kennissystemen (zoals bibliotheken en ICT); (13) heeft inzicht en vaardigheid in communicatief functioneren; (14) heeft kennis van en inzicht in het beleidsmatig en bedrijfseconomisch functioneren van bedrijven en overheden en van de wettelijke kaders die daaraan ten grondslag liggen, inclusief operationele kennis op het gebied van management; (15) heeft, mede door stages, praktijkkennis van en ervaring met het functioneren van organisaties (bedrijven en overheidsinstanties), met name met de beleids- en bedrijfsmatige aspecten.

2.4

Inrichting van de opleiding

Zoals in de inleiding al gesteld, kent de masteropleiding Informatica vier varianten: • P-variant Intelligent Systems (IS) • P-variant Computational Science and Visualisation (CSV) • M-variant Software and Systems Engineering (SSE)

9

• M-variant Beleid en Bedrijf Informatica (BBI) In alle varianten maakt de student kennis met wetenschappelijk onderzoek. Het gaat hierbij vooral om het aanleren van academische onderzoekvaardigheden. Veel waarde wordt gehecht aan het leren hoe een nog niet eerder opgelost probleem aangepakt moet worden: nadenken over een plan van aanpak, ontwerpen van eenvoudige voorbeeldsituaties of testproblemen, oplossen van deelproblemen, conclusies trekken uit doodlopende benaderingen. In de P-varianten is de nadruk op onderzoek het grootst. Hierdoor kan tevens de mate van geschiktheid voor het doen van onderzoek blijken, hetgeen relevant is met het oog op een eventuele vervolgopleiding als wetenschappelijk onderzoeker. In de M-varianten is er daarnaast aandacht voor de maatschappelijke context van wetenschappelijk onderzoek. De student leert wetenschappelijke kennis en vaardigheden toe te passen in een bedrijfsomgeving.

2.4.1

Structuur van de opleiding

De globale structuur van de varianten IS, CSV en SSE is als volgt. cursus/onderdeel verplichte vakken keuzevakken Studentencolloquium AVV onderzoek/stage 4e jaar afstudeeronderzoek Totaal

sp 17 à 30 11 à 24 6 4 12 21 84

Het Studentencolloquium bestaat uit wekelijkse bijeenkomsten met voordrachten, doorgaans door de deelnemers, en verslaglegging door andere deelnemers. Het wordt gecoördineerd door twee stafleden. Aan een deel van de keuzeruimte kunnen beperkingen zijn opgelegd (zgn. gestuurde keuze). Verder kan een deel gebruikt worden om lacunes in de vooropleiding aan te vullen. Het afstudeeronderzoek kan gecombineerd worden met een stage bij een instituut of bedrijf. In de eerste vier maanden van de masterstudie stelt elke masterstudent een concreet studieprogramma samen, in de vorm van een nadere invulling van één van de varianten. Dit gebeurt in overleg met de studieadviseur Informatica.

2.4.2

Samenwerking

Bij het realiseren van elk van de varianten wordt samengewerkt met diverse andere opleidingen en groepen. Een overzicht: IS: samenwerking met de opleidingen Kunstmatige Intelligentie (faculteit PPSW) en Informatiekunde (faculteit der Letteren). Voor een goede afstemming van de ontwikkelingen in deze variant en de masteropleiding Kunstmatige Intelligentie is een geregeld overleg ingesteld, in de vorm van de Interfacultaire Stuurgroep Intelligente Systemen (ISIS).

10

CSV: deze variant wordt gezamenlijk met Wiskunde aangeboden. Hij sluit dicht aan bij de Facultaire M-variant Computational Science, waarin Informatica samenwerkt met Wiskunde, Natuurkunde, Scheikunde, Biologie en Farmacie. SSE: is inhoudelijk gerelateerd aan de opleiding Technische Bedrijfskunde (IT-variant), een samenwerking tussen de Faculteiten Bedrijfskunde en Wiskunde en Natuurwetenschappen. BBI: wordt ontwikkeld in samenwerking met de Facultaire werkgroep Beleid en Bedrijf.

2.5

Curricula

In het studiejaar 2002-2003 zal binnen de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen reeds gewerkt worden met semesters. Echter, in de meeste andere faculteiten wordt in het studiejaar 2002-2003 nog vastgehouden aan het trimestersysteem. Vooruitlopend op een nadere discussie over hoe de verschillende vakken over de semesters verdeeld zullen worden, is daarom voorlopig gekozen voor het volgende principe: elk semester is onderverdeeld in drie blokken (1, 2, 3, resp. 4, 5, 6) die elk met een half trimester overeenkomen. Hieronder de curricula van de varianten van de masteropleiding Informatica.

2.5.1

Intelligent Systems 4e jaar, blok 1 en 2

4e jaar, blok 3 en 4

4e jaar, blok 5 en 6 5e jaar

cursus/onderdeel Student Colloquium Fuzzy Logic Neural Networks keuzevak en/of AVV Student Colloquium Natural Language Processing Computer Vision keuzevak en/of AVV Student Colloquium onderzoek/stage Machine Learning Automated Reasoning Pattern Recognition Multi-Agent Systems Genetic Algorithms and Evolutionary Computing keuzevakken afstudeerwerk

sp 2 4 4 4 2 4 4 4 2 12 3 3 3 3 2 7 21

Van de 11 sp keuzevakken worden 6 sp besteed aan vakken die aan het vakgebied Intelligent Systems gerelateerd zijn, de rest aan vakken uit de Informatica. Daarnaast mag maximaal 4 sp toegevoegd worden aan de 21 sp voor het afstudeerwerk.

11

2.5.2

Computational Science and Visualisation 4e jaar, blok 1 en 2



cursus/onderdeel Student Colloquium Scientific visualization Geometric Algorithms Introduction Computational Science keuzevakken Informatica en/of AVV Student Colloquium Modelling and Simulation onderzoek/stage AVV en/of keuzevakken Informatica Student Colloquium Numerical Mathematics 1 onderzoek/stage keuzevakken CSV keuzevakken Informatica afstudeerwerk

sp 2 3 3 3 3/4 2 4 4 4/3 2 4 8 11 10 21

Studenten die op het moment van instroom het vak APPHPS niet hebben gevolgd, dienen dit alsnog te doen, als keuzevak.

2.5.3

Software and Systems Engineering 4e jaar, blok 1 en 2



cursus/onderdeel Student Colloquium Research Methodology Embedded Systems keuzevak en/of AVV Student Colloquium Systems Engineering Software Architecture keuzevak en/of AVV Student Colloquium bedrijfsstage Real-time Systems Organisation and Mgmt of Software Project Teams keuzevak SSE keuzevakken Informatica afstudeerwerk

sp 2 4 4 4 2 4 4 4 2 12 4 4 4 9 21

Vanaf 2003/2004 wordt Systems Engineering vervangen door Requirements Specification. Het keuzevak SSE is Verification and Validation, Architecture-centric Software Reuse, of Mobile Software.

12

2.5.4

Beleid en Bedrijf Informatica blok 1 en 2

4e jaar, blok 3 en 4 blok 5 en 6

5e jaar

cursus/onderdeel Bèta in Bedrijf en Beleid of: vakken Informatica, waarvan 2 sp Student Colloquium, evt. AVV Student Colloquium vakken Informatica, evt. AVV vakken Informatica, waarvan 2 sp Student Colloquium, evt. AVV of: Bèta in Bedrijf en Beleid vakken Informatica stage/praktijktraject

sp 14 14 2 12 14 14 12 30

De cursus Bèta in Bedrijf en Beleid is een verplicht onderdeel van deze variant en kan naar keuze in het begin of aan het einde van de eerste jaar gevolgd worden. Dit biedt studenten de mogelijkheid in de loop van het eerste jaar naar deze variant over te stappen. Deze variant bevat 32 sp ruimte voor vakken Informatica, en 4 sp AVV. Van deze 32 sp wordt 16 sp besteed aan een samenhangend vakkenpakket uit één van de andere varianten (IS, CSV, SSE). Verder wordt 12 sp besteed aan onderzoek op het gebied van de gekozen variant. Tenslotte is er 4 sp aan vrije keuzeruimte.

13

Hoofdstuk 3

Overgangsregeling Informatica 2002/2003 Hieronder een lijst van vakken die in 2001/2002 gegeven werden maar niet in 2002/2003 gegeven zullen worden, met daarachter het (de) vervangende vak(ken). Voor de met (*) aangegeven vakken is geen directe vervanger voorzien in het curriculum 2002/2003. Neem in die gevallen tijdig contact op met de studieadviseur, evenals in hier niet genoemde gevallen.

14

jaar 1

vak (oud) Programmeren I

sp 8

2

Inleiding Object Georienteerd Programmeren Project Programmeren (inhaalcursus) Computer Systemen

2

Programmeren III

8

2 2

Project Grafische User Interfaces Ontwerp Intelligente Systemen

2 8

4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4

Telematicasystemen User models Beeldbewerking Caput Logica Caput Technische Informatica Caput Theoretische Informatica Mechanische Verificatie Simulatie en Implementatie Prakticum Simulatie en Impl. Real Time Systems Semantiek van Formele Talen Stringalgoritmen System Modeling Technology Mapping VLSI Ontwerp Werkgroep AI en EC Werkgroep Wavelets etc.

4 4 3 3 3 3 3 2 2 4 4 3 3 3 3 2 2

1 1

4

vak (nieuw) Imperatief Programmeren Objectgeoriënteerd Programmeren A Objectgeorienteerd Programmeren B

sp 4 4 4

2

Project Programmeren

2

8

Digitale Techniek Architectuur en Netwerken Softw. Analyse en Ontwerp Algoritmen en Datastructuren (*) Ontwerp Intelligente Systemen (theorie) idem (technologie) Telematicasystemen (BDK) User models (PPSW/KI) (*) (*) (*) (*) (*) (*) (*) (*) (*) (*) (*) (*) (*) (*) (*)

4 4 5 4

15

4 4 4 4

Hoofdstuk 4

Vakbeschrijvingen Bachelorvakken Informatica (CONCEPT)

16

Vakcode

: INAFSP1:01 Vaknaam: Afstudeerproject Deel 1

Studiepunten Docent

: 2

: J. Bosch vanaf 01

Onderwijs

: blok 3, 4

Cohorten

: Informatica (ongedeeld) in jaar 3

Inhoud : Dit vak vervangt Project Software Engineering, en is nu verdeeld over blokken 3 tot en met 6 (zie ook Afstudeerproject Deel 2, hieronder). Dit vak wordt in combinatie met het vak Software Engineering gegeven. Het doel van het afstudeerproject is om de theoretische kennis opgedaan in het vak Software Engineering in de praktijk toe te passen. Dit wordt gedaan door middel van een gesimuleerd software consultancy bedrijf dat software ontwikkelen onderhoudsprojecten uitvoert voor industriële opdrachtgevers. De studenten worden in groepen van ongeveer 10 studenten ingedeeld. Iedere groep wijst een project manager, software architect en quality coordinator aan. De groep is zelf verantwoordelijk voor de requirements specification, contract, acceptatie test, urenschatting, architectuurontwerp, gedetailleerd ontwerp, implementatie, tests, etc. Iedere groep rapporteert minimaal wekelijks aan een head of department (HoD), d.w.z. een studentassistent. Practicum : Het practicum bestaat uit een software ontwikkelings- of onderhoudsproject waarbij een bedrijf als klant ageert. De studenten werken in project vorm met teams van ongeveer 10 studenten. Cursusboek Literatuur

: :

VoorkennisVerplicht VoorkennisGewenst VoorkennisTekst

: Project Software Ontwikkeling :

:

Weeklast

: verroosterd practicum 4 uren zelfwerkzaamheid (totaal) 40 uren

Toetsing

: Anders

ToetsingTekst

: De toetsing vindt plaats op basis van het software engineering project.

17

Vakcode

: INAFSP2:01 Vaknaam: Afstudeerproject Deel 2

Studiepunten Docent

: 4

: J. Bosch

Onderwijs

: blok 5, 6

Cohorten


Inhoud : Zie ook Afstudeerproject Deel 1. Dit vak sluit aan op het vak Software Engineering en Afstudeerproject deel 1. Na afstudeerproject deel 1 worden alle groepen opnieuw gevormd en gaat de onderhoudsfase van start. Hierbij onderhouden groepen software die door een andere groep ontwikkeld is. Practicum : Het practicum bestaat uit een software ontwikkelings- of onderhoudsproject waarbij een bedrijf als klant ageert. De studenten werken in project vorm met teams van ongeveer 10 studenten. Cursusboek Literatuur

: (wordt later bekendgemaakt) :


: Afstudeerproject deel 1 :

:

Weeklast

: verroosterd practicum 4 uren zelfwerkzaamheid (totaal) 120 uren

Toetsing

: Anders

ToetsingTekst

: De toetsing vindt plaats op basis van het software engineering project.

18

Vakcode

: Vaknaam: Algoritmen en Datastructuren

Studiepunten Docent

: 4

:

Onderwijs Cohorten

: blok 1, 2, jaarlijks vanaf 2003 : Informatica (ongedeeld) in jaar 2

Inhoud : Analyse en ontwerp van algoritmen en datastructuren; graafalgoritmen. Dit vak overdekt een breed gebied binnen ontwerp en analyse van algoritmen en datastructuren, zoals asymptotische notatie voor complexiteit, worst-case analyse, randomization, algorithmische paradigma’s, waaronder greedy methoden, divide- en conquer, dynamisch programmeren, backtracking en branch-and-bound. Ook geavanceerde datastructuren komen aan de orde, zoals priority queues, AVL bomen, 2-4 bomen, red-black trees, splay trees, B-trees, skip-lists, en union-find bomen. Tenslotte behandelen we graafalgoritmen, waaronder depth-first en breadth-first traversals, topologisch sorteren, shortest paths algoritmen (all-pairs and single-source), en algoritmen voor minimum spanning trees. Practicum : Er is een klein verroosterd practicum, waarin geoefend wordt met het gebruik van Java-bibliotheken met algoritmen en datastructuren (waaronder de Java Collections). Cursusboek : M.T. Goodrich en R. Tamassia, “Algorithm Design. Foundations, Analysis, and Internet Examples”, John Wiley & Sons, Inc., 2002. URL: http://www.cs.brown.edu/courses/cs016/book/ Literatuur

:


: Object-georiënteerd programmeren A en B, Discrete Structuren. :

:

Weeklast : 4 uur hoorcollege/week, 2 uur werkcollege/week en 2 uur verroosterd practicum/week. Zelfwerkzaamheid (totaal) 80 uur. Toetsing

: Anders

ToetsingTekst (3/4).

: Een gewogen gemiddelde van practicum (1/4) en het schriftelijk tentamen

19

Vakcode : INAPPHPS01 Vaknaam: Architectuur en Programmeren van Parallelle en High Performance Systemen Studiepunten Docent

: 3

: N. Petkov vanaf 96

Onderwijs

: blok 1,2 jaarlijks vanaf 96

Cohorten : Informatica (ongedeeld) vanaf 95 in jaar 2 Informatica HIO-doorstromers vanaf 96 in jaar 1 Wiskunde vanaf 93 keuze in jaar 3 of 4 Technische Mechanica vanaf 93 keuze in jaar 3 of 4 Natuurkunde vanaf 93 keuze in jaar 3 of 4 Inhoud : Dit college vormt een inleiding op: architecturen, programmeerparadigma’s en andere aspecten van parallelle computers. Taxonomie: supercomputers, vector computers, parallel computers, PVP, SMP, clusters, SIMD and MIMD, shared and distributed memory, DSM, NUMA. Geheugensystemen: memory banks, cache. Opbouw van high performance processoren. Theoretische peak prestatie en efficiëntie. Benchmarks. Processor-geheugen bandbreedte. Interconnection structures: bus, dynamically reconfigurable switching networks, crossbar switch, regular grids, trees, binary hypercubes. Data-parallel programmeren in Fortran 90 en High Performance Fortran. Message-passing programmeren in MPI. Vectorisation-techniques. Practicum

:

Cursusboek Literatuur

: Dictaat :


: :

:

Weeklast : hoorcollege 2 uren werkcollege 1 uur verroosterd practicum 2 uren practicum 2 uren zelfwerkzaamheid (totaal) 50 uren Toetsing

: Anders

ToetsingTekst

: Schriftelijk plus practicum

20

Vakcode

: INAN:02 Vaknaam: Architectuur en Netwerken

Studiepunten Docent

: 4

: S. Achterop

Onderwijs

: blok 1,2 jaarlijks

Cohorten

: Informatica in jaar 2

Inhoud : In dit vak wordt een vrij gedetailleerde beschrijving gegeven van de werking, het ontwerp en de implementatie van computersystemen op de verschillende abstractieniveau’s. Bekeken wordt hoe, met de bouwstenen uit digitale techniek, machines gebouwd kunnen worden die onze programma’s uit kunnen voeren. Aan de orde komen onder meer: mechanisch rekenen, overzicht computer architecturen, processor, control unit, datapad, microprogramming, pipelining, cacheing, machinetaalprogrammering, interrupts, virtueel geheugen en virtuele I/O. In het tweede deel van dit vak worden meerdere computers aan elkaar gekoppeld tot een netwerk. Ook hier een gestructureerde opbouw, waarbij het eerst gaat om de elementaire communicatie tussen twee computers. Via locale netwerken komen we uiteindelijk tot de communicatie over een mondiaal netwerk van netwerken genaamd Internet. De behandeling van het internet gaat tot aan de elementaire behandeling van de TCP- en UDP-protocollen. De afronding van het netwerkgedeelte gebeurd in het vak Net-computing. Practicum

:


: Wordt nog bekend gemaakt. :


: Digitale Techniek :

:

Weeklast : hoorcollege 3 uren verroosterd practicum 2 uren practicum 3 uren zelfwerkzaamheid (totaal) 80 uur Toetsing

: Anders

ToetsingTekst

: Schriftelijk tentamen en practicum verslagen

21

Vakcode

: INCGGA:01 Vaknaam: Computer Graphics & Computational Geometry

Studiepunten Docent

: 5

: J.B.T.M. Roerdink, G. Vegter

Onderwijs

: blok 5, 6

Cohorten : Informatica (ongedeeld) in jaar 3 Scientific Computing and Imaging vanaf 01 keuze in jaar 3 of 4 Inhoud : Computer Graphics: Technieken om via de computer beelden van 2D en 3D scenes te genereren. Bresenham lijn- en cirkelalgoritmen. Windowing en clipping. Hidden surface eliminatie. Transformaties, perspectief, homogene coördinaten. Belichtingsmodellen, shading. Grafische representaties van objecten. Ray tracing. Texture mapping. Kleurmodellen. Constructive solid geometry. Procedurele objectrepresentaties (fractalen, shape grammars). Computational Geometry: Algemene meetkundige problemen met een algoritmisch karakter. Convexe omhullenden, het vinden van snijpunten van lijnsegmenten, het sweep-line paradigma, triangulaties en meshes, range searching, Voronoi diagrammen en Delaunay triangulaties. Practicum : Lab sessies waarin verschillende grafische technieken in OpenGL worden ge¨ımplementeerd. Cursusboek : D. Hearn & M.P. Baker, “Computer Graphics”, second edition, PrenticeHall, 1997. M. de Berg, M. van Kreveld, M. Overmars en O. Schwarzkopf: ”Computational Geometry. Algorithms and Applications”. Springer Verlag, Berlin, ISBN 3-540-65620-0 (2nd edition). Literatuur

:


: En( Of(INPB:95, HIO), Of(WILA1:95, WILA2, HIO) ) :

:

Weeklast

: hoorcollege 4 uren practicum 4 uren zelfwerkzaamheid (totaal) 120 uur

Toetsing

: Anders

ToetsingTekst

: Tentamen en praktikumopdrachten.

22

Vakcode

: INDB:96 Vaknaam: Databases

Studiepunten Docent

: 4

: J.H. Jongejan vanaf 96 E.O. de Brock vanaf 96

Onderwijs

: blok 3, 4 jaarlijks vanaf 96

Cohorten : Informatica (ongedeeld) vanaf 94 in jaar 3 TBW vanaf 95 in jaar 2 Technische Informatica HTS-doorstromers vanaf 96 in jaar 1 Inhoud : Het eerste deel is bestemd voor zowel Informatici als TBW studenten: Centraal in dit deel staat het modelleren van database-universa (d.w.z. database-structuur plus statische constraint), queries en transacties. De nadruk ligt op de volgende twee vertaalslagen: van informele verwoording naar formele specificatie naar SQL Bij de formele specificatie wordt gebruik gemaakt van UML-specificaties, logica en verzamelingenleer. Andere begrippen die behandeld worden zijn o.a.: tabellen, database-toestanden, operaties op tabellen, afhankelijkheden, sleutels, referentiële integriteit, database-functies, views, systeemdocumentatie en handleidingen, en toepassingsmogelijkheden van databases. Het tweede deel is Alleen voor Informatici: 1. functionele afhankelijkheden, regels van Armstrong, normalisatie; decompositie, lossless join, dependency preservation 2. E/R-model, netwerk model 3. hashing strategieën; indexstructuren; multilevel indexen (B-bomen) 4. query optimalisatie; concurrency; gedistribueerde systemen Practicum : De student wordt gevraagd een gedeelte van de wereld te modelleren. Er wordt eerst een wiskundige specificatie opgesteld, die vervolgens naar SQL wordt omgezet, en uiteindelijk met behulp van een DBMS wordt ge¨ımplementeerd. Er dient tevens een aantal queries en transacties gespecificeerd te worden, naar SQL omgezet en ge¨ımplementeerd te worden. Dit deel wordt verricht in koppels (bij voorkeur Inf+TBW). Cursusboek deel 2: 1. R. Elmasri/S.B. Navathe, “Fundamentals of Database Systems”, Benjamin/Cummings, third edition, ISBN 0–8053–1755–4,1999; Literatuur

: (voor het eerste deel) wordt nog nader bekend gemaakt.


: :

:

Weeklast : hoorcollege 3 uren gedurende 9 week werkcollege 2 uren gedurende 5 week verroosterd practicum 2 uren gedurende 7 week zelfwerkzaamheid (totaal) 109 uur Toetsing

: Anders

ToetsingTekst

: Schriftelijk tentamen + practicum

23

Vakcode

: INDT Vaknaam: Digitale Techniek

Studiepunten Docent

: 4

: L. Spaanenburg

Onderwijs vanaf 01

: blok 3, 4 jaarlijks blok E jaarlijks in 96 blok D jaarlijks t/m 97 trimester 3

Cohorten : Informatica (ongedeeld) in jaar 1 Technische Informatica HIO-doorstromers vanaf 96 in jaar 1 Technische Informatica HTS-doorstromers vanaf 96 in jaar 1 Inhoud : Het college introduceert het ontwerp en de implementatie van digitale hardware vanuit een technologisch perspectief. Het legt daarmee de grondslag voor het werken met programmeerbare hardware en derhalve voor het programmeren van computers. Daarom wordt eerst het heden en verleden van computersystemen in beeld gebracht. Vervolgens wordt de Schakeltechniek ingevoerd als toepassing van algebra¨ısche logica. Schakeltechniek kan vorm gegeven worden in combinatorische schakelingen: functionele hardware. Daarna wordt het geheugen en de toestand ge¨ıntroduceerd wat leidt tot sequentiële schakelingen. De collegestof vloeit samen in de behandeling van de principiële computer architectuur. Practicum

: oefening in CAD


: wordt later bekend gemaakt. : Syllabus Intr. course to digital system design.


: :

:

Weeklast : hoorcollege 2+2 uren werkcollege 3 uren practicum 3 uren zelfwerkzaamheid (totaal) 60 uur Toetsing

: Anders

ToetsingTekst

: Practicumverslag en tentamen

24

Vakcode

: INDS-95 Vaknaam: Discrete Structuren

Studiepunten Docent

: 4

: J. Terlouw in 97 G.R. Renardel de Lavalette

Onderwijs

: blok 3, 4 jaarlijks vanaf 99

Cohorten : Informatica (ongedeeld) vanaf 95 in jaar 1 Wiskunde (ongedeeld) vanaf 00 in jaar 2 Informatica (ongedeeld) HIO-doorstromers vanaf 95 in jaar 1 Inhoud : Kennismaking met begrippen uit de discrete wiskunde en de logica die in de informatica veel gebruikt worden. Verwerven van inzicht en vaardigheid in het gebruik hiervan. In dit vak worden de volgende begrippen behandeld: verzamelingen, relaties, functies, grafen, rijen, ordeningen. Tevens wordt de predikatenlogica ge¨ıntroduceerd, die gebruikt wordt om een en ander met de vereiste precisie te beschrijven. Practicum

:

Cursusboek : Discrete Mathematics, 4th edition, Kenneth A. Ross & Charles R.B. Wright, Prentice-Hall, 1999, ISBN 0-13-096141-8. Literatuur

:


: Of( En( WIW1CI:99,INOI:99), HIO) :

:

Weeklast

: hoorcollege 2 uren werkcollege 4 uren zelfwerkzaamheid (totaal) 100 uur

Toetsing

: Anders

ToetsingTekst

: Toets en schriftelijk tentamen

25

Vakcode

: INFP-3 Vaknaam: Functioneel Programmeren

Studiepunten Docent 01

: 3

: J.T. Udding vanaf 96 t/m 98 W.H. Hesselink vanaf 99 t/m 00 J. Terlouw vanaf

Onderwijs


Cohorten : Informatica (ongedeeld) in jaar 2 Informatica HIO-doorstromers in jaar 2 Technische Informatica HTS-doorstromers in jaar 1 Inhoud : Een programma in een functionele programmeertaal kan ruwweg tien keer zo kort zijn als een imperatief programma met dezelfde functionaliteit. De executiesnelheid is echter minder. Functionele talen zijn bij uitstek geschikt voor algoritme-ontwikkeling en “rapid prototyping”. In een functionele taal heeft een variabele binnen zijn scope overal dezelfde betekenis (referential transparency). Hierdoor zijn functionele programma’s relatief gemakkelijk te analyseren. In Haskell en sommige andere functionele talen wordt de waarde van een expressie pas berekend als dat nodig is (lazy evaluation). Dit maakt het mogelijk met oneindige datastructuren te werken (b.v. de lijst van alle priemgetallen). Functionele talen zijn gebaseerd op het gebruik van functies die desgewenst functies als argument kunnen hebben en functies als resultaat kunnen opleveren. De typering van een functie of expressie is dus van groot belang. Het doel van de cursus is, dat je een scala van functionele programma’s leert ontwerpen en analyseren, waarbij ook inzicht in de efficiëntie en in algemene typeringsaspecten van belang is. Practicum : een drietal practicumopdrachten, om met diverse aspecten van het functioneel programmeren kennis te maken. Het practicum en het tentamen dienen in hetzelfde cursusjaar gedaan te worden. Cursusboek : Thompson, S.: The Craft of Functional Programming. Addison-Wesley 1999. ISBN 0-201-34275-8, plus een practicumbundel die tzt beschikbaar komt. Literatuur

:

VoorkennisVerplicht

:

VoorkennisGewenst INDS-95 Vaknaam

: INOI:99 Vaknaam, INPI:99 Vaknaam, INPII:99 Vaknaam, en

VoorkennisTekst

:

Weeklast : hoorcollege 2 uren werkcollege 2 uren, 2 uur verroosterd practicum zelfwerkzaamheid (totaal) 60 uur Toetsing

: Anders

ToetsingTekst

: Een verplichte toets, het practicum en een schriftelijk tentamen.

26

Vakcode

: INIP:02 Vaknaam: Imperatief Programmeren

Studiepunten Docent

: 4

: H. Bakker vanaf 02

Onderwijs Cohorten

: blok 3,4 jaarlijks vanaf 02 : Informatica (ongedeeld) vanaf 02 in jaar 1

Inhoud : Het vak Imperatief Programmeren geeft een inleiding in het ontwerpen van programma’s, waarbij de nadruk vooral ligt bij de imperatieve aspecten. De elementaire constructies uit de taal Java worden behandeld, waarbij de nadruk in eerste instantie ligt op het ontwikkelen van algoritmen en in tweede instantie op de manier waarop dit in Java wordt genoteerd. Omdat Java een Objectgeoriënteerde taal is, zal er ook enige aandacht worden besteed aan het werken met objecten. Het werkcollege is bedoeld om aan de hand van elementaire opgaven vat te krijgen op de behandelde onderwerpen. Daarnaast is er een practicum waar de diverse onderwerpen ge¨ıntegreerd moeten worden tot correct werkende programma’s. Practicum

:

Cursusboek : J. Bishop: Java Gently (3rd ed), Addison Wesley; ISBN 0-201-71050-1 P.W. Abrahams: UNIX for the Impatient, Addison-Wesley; ISBN 0-201-55703-7 Opgavenbundel Imperatief Programmeren Literatuur

:

VoorkennisVerplicht

:

VoorkennisGewenst

: Oriëntatie Informatica

VoorkennisTekst

:

Weeklast : hoorcollege 2 uren werkcollege 2 uren verroosterd practicum 2 uren zelfwerkzaamheid (totaal) 100 uur Toetsing

: Anders

ToetsingTekst

: diverse practicumopgaven, toets, schriftelijk tentamen

27

Vakcode digheden

: INICPCV:99 Vaknaam: Inleiding Computergebruik Communicatieve Vaar-

Studiepunten

: 1

Co¨ ordinator : J. Terlouw Onderwijs : blok 1,2 Cohorten

: Informatica (ongedeeld) vanaf 99 in jaar 1

Inhoud : Bij veel vakken in de opleiding zal impliciet of expliciet aandacht worden besteed aan het ontwikkelen van vaardigheden op het gebied van mondelinge en schriftelijke communicatie. In deze eerste periode wordt daar een begin mee gemaakt. De onderhavige cursus loopt in de tweede helft ervan. In een groepje van ongeveer vier studenten krijg je de opdracht een probleem(pje) op te lossen en daaraan gerelateerd een aantal schriftelijke producten te leveren. De exacte organisatie wordt tijdens de startbijeenkomst van de cursus bekend gemaakt en zal ook op Nestor na te lezen zijn. Nadere gegevens over de startbijeenkomst (tijdstip, locatie) worden in september verspreid. NB: 1. Het studiepunt voor deze cursus zal alleen worden uitgereikt in combinatie met de studiepunt voor Inleiding Computergebruik (eerste week van blok 1). 2. Bij deze cursus wordt gebruik gemaakt van Nestor-ondersteuning. Mede in verband hiermee dient men zich tijdig in te schrijven via ProgressWWW (bij voorkeur al in de eerste week van blok 1). Practicum

:

Cursusboek

:

Literatuur : ”Syllabus Communicatieve Vaardigheden voor Informatici”van Femke Kramer (verplicht; t.z.t. aan te schaffen bij de dictatenverkoop). VoorkennisVerplicht VoorkennisGewenst VoorkennisTekst

: :

:

Weeklast : hoorcollege 0 uren werkcollege 0 uren verroosterd practicum 0 uren practicum 2 uren zelfwerkzaamheid (totaal) 20 uren Toetsing

: Anders

ToetsingTekst : de beoordeling van de (deel-)producten die in de groepen zijn gemaakt leiden tot een eindbeoordeling.

28

Vakcode

: INICP:99 Vaknaam: Inleiding Computergebruik

Studiepunten Docent

: 1

: I. Hoveijn in 99 H. Bakker vanaf 00

Onderwijs

: blok 1,2

Cohorten jaar 1

: Informatica (ongedeeld) vanaf 99 in jaar 1 Wiskunde (ongedeeld) vanaf 99 in

Inhoud : Het doel van deze compacte cursus is het introduceren van het practicumsysteem en enig daarop aanwezige software. Dit behelst Linux en de KDE desktop omgeving, de editor emacs, het tekstverwerkingssyteem LATEX, email en internet en tot slot het wiskundepakket Mathematica. NB: voor informatica studenten wordt het studiepunt pas uitgekeerd indien ook het onderdeel Communicatieve Vaardigheden (1 sp) met goed gevolg is afgerond. Practicum

:


: Dictaten Inleiding Computergebruik :


: :

:

Weeklast 22 uur

: hoorcollege 6 uren verroosterd practicum 12 uren zelfwerkzaamheid (totaal)

Toetsing

: Anders

ToetsingTekst

: groepsgewijs een verslag met uitwerkingen van opgaven.

29

Vakcode

: INI&B:972 Vaknaam: IT-Beroepspraktijk

Studiepunten Docent

: 2

: J. Terlouw

Onderwijs

: blok 5,6

Cohorten

: Informatica verplicht in jaar 2

Inhoud : Het doel van het vak is: De deelnemende studenten op boeiende en leerzame wijze in aanraking brengen met aspecten van de IT-beroepspraktijk die niet of slechts gedeeltelijk aan bod komen tijdens de studie Informatica. De via dit vak te verwerven inzichten en vaardigheden kunnen direct van belang zijn voor de latere beroepsuitoefening, in het bijzonder voor de beginperiode daarvan, waarin men wellicht te maken krijgt met, resp. moet wennen aan, een geheel andere bedrijfscultuur dan de academische. Daarnaast biedt het vak ook ruimte voor bespiegelingen op abstracter niveau over aspecten van de beroepspraktijk. De volgende thema’s komen aan bod: Communicatie, management, projectplanning, bedrijfscultuur, loopbaanplanning, beroepsethiek en gedragscode. Het vak wordt gegeven in de vorm van gastcolleges en workshops. Hieraan wordt meegewerkt door diverse bedrijven en instellingen. Practicum

:

Cursusboek

:

Literatuur : de door Femke Kramer (RuG-Letteren) geschreven syllabus ”Communicatieve vaardigheden voor informatici”, meest recente editie. VoorkennisVerplicht VoorkennisGewenst VoorkennisTekst

: :

:

Weeklast

: hoorcollege 2 uur zelfwerkzaamheid (totaal) 60 uur

Toetsing

: Anders

ToetsingTekst : Schriftelijk verslag van of naar aanleiding van de gastpresentatie. Hierbij wordt in groepjes van 3 personen gewerkt. Elk groepje is aan één van de gastdocenten gekoppeld en ontvangt van deze op de dag van zijn of haar presentatie een opdracht, die binnen 3 a 4 weken af moet zijn. (De indeling in groepjes en de koppeling hiervan aan de gastdocenten geschieden tijdens de eerste bijeenkomst.)

30

Vakcode

: INKR:01 Vaknaam: Kennisrepresentatie en Redeneren

Studiepunten Docent

: 4

: G.R. Renardel de Lavalette J. Terlouw

Onderwijs Cohorten

: blok 3,4 : Informatica in jaar 3

Inhoud : Deze cursus gaat over logica als gereedschap voor het representeren van kennis en het redeneren daarover. De cursus begint met een behandeling van de predikatenlogica, toegesneden op logische programma’s. Vervolgens wordt de logische programmeertaal Prolog ge¨ıntroduceerd en worden diverse toepassingen behandeld. Ten slotte wordt nader ingegaan op het principe negation as failure. In het werkcollege worden opgaven over de stof gemaakt. Het prakticum is gewijd aan programmeeropdrachten in de logische programmeertaal Prolog. Practicum

:

Cursusboek : Ulf Nilsson and Jan Maluszynski, Logic, Programming and Prolog, available online (onder voorbehoud) Literatuur

:


: INDS-95 :

:

Weeklast : hoorcollege 2 uren werkcollege 2 uren practicum 4 uren zelfwerkzaamheid (totaal) 80 uur Toetsing

: Anders

ToetsingTekst

: Schriftelijk tentamen en prakticumopdrachten

31

Vakcode

: INNWNC:01 Vaknaam: Net-Computing

Studiepunten Docent

: 5

: M.A. Westenberg S. Achterop

Onderwijs Cohorten

: blok 5,6 : Informatica in jaar 3 TBW keuze in jaar 3 of 4 TCW keuze in jaar 3 of 4

Inhoud : Dit vak bouwt voort op Computer Systemen, waarin de fysieke link- en datalinklaag en de netwerklaag van het OSI-model zijn behandeld. Aan de hand van dit model wordt de opbouw en werking van complete netwerken afgerond, waarbij de nadruk ligt op de applicatielaag en in het bijzonder op gedistribueerde systemen. Belangrijke onderwerpen zijn: remote object invocation (Java RMI), client/server, naming, security, synchronization, consistency, replication, fault tolerance en distributed object systems (CORBA, SOAP, Enterprise JavaBeans). Practicum : Onderwerpen van het practicum zijn: communicatie met sockets, Java RMI, CORBA, encryptie en Enterprise JavaBeans. Het practicum is omvangrijk en een belangrijke doelstelling is dat de student leert om uit aanvullende documentatie (denk aan manuals, tutorials e.d.) relevante onderdelen kiest om tot een werkende implementatie te komen. Er is dus veel leeswerk alvorens men kan beginnen met implementeren. Cursusboek : A. S. Tanenbaum & M. van Steen. ”Distributed systems: principles and paradigms”. Prentice Hall, New Jersey, ISBN 0-13-088893-1, 2002. Literatuur

: Online manuals en tutorials.


: Of(INCSY:00,IND&N:96) :

:

Weeklast


Toetsing

: Anders

ToetsingTekst

: Schriftelijk tentamen en practicumopdrachten.

32

Vakcode

: INOIS2:02 Vaknaam: Ontwerp van Intelligente Systemen (Technologie)

Studiepunten Docent

: 4

: J.A.G. Nijhuis

Onderwijs


Cohorten : Informatica (ongedeeld) vanaf 95 in jaar 2 Technische Informatica HIOdoorstromers vanaf 96 in jaar 1 Technische Informatica HTS-doorstromers vanaf 96 in jaar 1 Inhoud : Aan de hand van het bouwen van een spraakgestuurde telefoon worden verschillende aspecten van het ontwerpproces behandeld: o.a. embedded systemen (hard- en software), real-time aspecten, digitale signaalbewerking, computationele intelligentie, spraakherkenning, en testmethodieken. Dit vak bevat ook een component communicatieve vaardigheden (omvang 1 sp) met zowel schriftelijke als mondelinge communicatie, o.a. marktonderzoek en een productpresentie. Practicum

:


: Dictaat :


: INOIS1 :

:

Weeklast : hoorcollege 4 uren, werkcollege 2 uren, verroosterd practicum 2 uren zelfwerkzaamheid (totaal) 80 uur Toetsing

: Practicumopdracht

ToetsingTekst

:

33

Vakcode

: INOIS1:02 Vaknaam: Ontwerp van Intelligente Systemen (Theorie)

Studiepunten Docent

: 4

: J.A.G. Nijhuis

Onderwijs


Cohorten : Informatica (ongedeeld) vanaf 95 in jaar 2 Technische Informatica HIOdoorstromers vanaf 96 in jaar 1 Technische Informatica HTS-doorstromers vanaf 96 in jaar 1 Inhoud : Dit vak is een eerste kennismaking met signalen en systemen. Aan de orde komen continue en discrete signalen, systeembeschrijvingen middels differentiaal- en differentievergelijkingen, convolutieberekeningen, Fourier transformatie, DFT, DTFT, quantisatie, bemonstering, z-transformatie, digitale filters (FIR/IIR). Dit vak bevat ook een component communicatieve vaardigheden (omvang 1 sp). Practicum

:

Cursusboek : Fundamentals of Signals and Systems using Matlab, E.W. Kamen en B. S. Heck, ISBN 0-02-361942-2. Literatuur

:


: :

:

Weeklast : hoorcollege 2 uren, werkcollege 2 uren verroosterd practicum 2 uren zelfwerkzaamheid (totaal) 100 uur Toetsing

: Toets + Practicumopdracht

ToetsingTekst

:

34

Vakcode

: OO-A Vaknaam: Object Georiënteerd Programmeren A

Studiepunten Docent

: 4

: W.H. Hesselink

Onderwijs

: blok 5,6, jaarlijks vanaf 2003

Cohorten


Inhoud : Object georiënteerd programmeren in Java. Wat is een object, wat is een class, wat is een interface. Eenvoudige UML notatie. Hoe een classe-hiërarchie te ontwerpen. Het gebruik van inheritance, abstracte classes, overerving en herdefinitie. Programmacorrectheid: representatie-invarianten voor classes, lusinvarianten voor herhalingen in methoden. Packages. Exception handling. Recursie en recursive descent parsering. Datastructuren als arrays, vectors, hashtables, lijsten, bomen. Kopiëren en aliasing. Zoeken, lineair, binair, het gebruik van sentinels, slope search. Sorteeralgoritmen en genericiteit. Practicum : Twee kleine opdrachten in weken 1 en 2. In de weken 3, 4 en 5 de expressieopdracht ter illustratie van abstracte classes, overerving, herdefinitie, (expressie)bomen, en hashtables. Deze opdracht bestaat uit drie onderdelen (inlevermomenten). Cursusboek Literatuur

: Wordt nader bekend gemaakt. :


: Imperatief Programmeren :

:

Weeklast : 5 weken met 4 uur hoorcollege/week en 4 uur werkcollege/week, 4 uur verroosterd practicum; 14 uur zelfwerkzaamheid (totaal) 100 uur Toetsing

: Anders

ToetsingTekst (2/3).

: Een gewogen gemiddelde van practicum (1/3) en het schriftelijk tentamen

35

Vakcode

: INOGPB:02 Vaknaam: Object Georiënteerd Programmeren B

Studiepunten Docent

: 4

: R.Smedinga

Onderwijs Cohorten

: blok 5,6 jaarlijks vanaf 02 : Informatica in jaar 1

Inhoud : Het college bouwt voort op Object Georiënteerd Programmeren A. Aan bod komen zaken als event handling, het model-view-controller concept en threads, zoals deze voorkomen in Java. Daarnaast zal een introductie worden gegeven in de swing-libary, het gebruik van javaBeans en het maken van grafische applicaties en applets in Java. Er zal ook aandacht worden gegeven aan de specifieke werkwijze in OO en het aanpassen en hergebruiken van OO programma’s. Practicum

:

Cursusboek : On to Java 1.2, P.H. Winston, S. Narasimham, Addison Wesley, Reading, MA, 1998. afdrukken van de slides en practicumopdrachten zullen via Nestor beschikbaar worden gesteld. Literatuur

: Thinking in Java, 2nd Edition Bruce Eckel, online te downloaden


: Object Georiënteerd Programmeren A :

:

Weeklast uur

: hoorcollege 4 uren verroosterd practicum 8 uren zelfwerkzaamheid (totaal) 40

Toetsing

: Practicumopdrachten en Eindopdracht

ToetsingTekst : Het vak bestaat uit hoorcollege en wekelijkse practicumopgaven. Het eindcijfer volgt uit de beoordelingen van de practicumopgaven en de eindopdracht.

36

Vakcode

: INOI:99 Vaknaam: Oriëntatie Informatica

Studiepunten Docent

: 4

: H. Bakker

Onderwijs


Cohorten : Informatica in jaar 1 Wiskunde in jaar 1 Natuurkunde in jaar 1 Scheikunde in jaar 1 Sterrenkunde in jaar 1 Biologie in jaar 1 Farmacie in jaar 1 Inhoud : Het vak Oriëntatie Informatica geeft een bloemlezing van een aantal (fundamentele) aspecten van het vakgebied Informatica. De nadruk zal liggen op die onderwerpen die in nagenoeg alle deelgebieden van de informatica een rol spelen, meer dan dat aandacht wordt besteed aan de verschillende toepassingen waarin informatica een rol speelt. In de opleiding (technische) informatica worden de in deze cursus behandelde onderwerpen uitgebreid en verdiept. Op deze wijze geeft dit vak voor alle deelnemers een panorama van de informatica als wetenschap en voor de vakstudenten tevens een vooruitblik op de studie (technische) informatica. Centraal in de informatica staat het begrip Algoritme. Een algoritme is een reken- of handelings-voorschrift dat gegarandeerd het gewenste resultaat oplevert. We behandelen diverse zaken die met algoritmen te maken hebben: talen waarin algoritmen kunnen worden opgeschreven, heuristieken die helpen bij het ontwerpen van algoritmen, methoden om de correctheid van algoritmen te beargumenteren. Ook leren we redeneren over de complexiteit van een algoritme: het aantal rekenstappen dat nodig is om het gewenste antwoord te vinden. De algoritmen die we ontwerpen zullen uiteindelijk moeten worden uitgevoerd door een machine. We beschrijven twee soorten automaten, de eindige automaat en de Turingmachine, en ontdekken dat de rekenkracht van elk van deze automaten beperkt is: er zijn problemen die te moeilijk zijn om met zo’n automaat op te lossen. In de hoorcolleges wordt de leerstof gepresenteerd. In de werkcolleges krijg je de gelegenheid om onder begeleiding van een docent de leerstof te verwerken aan de hand van min of meer elementaire oefeningen. Diverse aspecten van de behandelde onderwerpen worden concreet gemaakt, veelal door middel van vraagstukken die moeten worden uitgewerkt in de functionele taal Haskell. Aansluitend op de werkcolleges zijn er practica, waar opgaven zelfstandig moeten worden uitgewerkt. De uitwerkingen moeten, voorzien van een (kort) verslag, worden ingeleverd. Practicum

: 2 uur geroosterd practicum


: Harel: Algorithmics (2nd ed), ISBN 0-201-50401-4 : opgavenbundel Oriëntatie Informatica (Bakker)


: :

:

Weeklast : hoorcollege 4 uur werkcollege 2 uur practicum 2 uur huiswerk 2 uur zelfwerkzaamheid (totaal) 60 uur Toetsing

: Schriftelijk

ToetsingTekst

:

37

Vakcode

: INOS:01 Vaknaam: Operating Systems

Studiepunten Docent

: 6

: C. Bron t/m 98 J.E. Jonker vanaf 99 W.H. Hesselink vanaf 01

Onderwijs

: trimester 1 jaarlijks vanaf 01

Cohorten : Technische Informatica HTS-doorstromers vanaf 96 in jaar 1 Informatica (ongedeeld) in jaar 3 Inhoud : Een operating system is een essentieel onderdeel van elk computersysteem. Het functioneert als een bemiddelaar tussen een gebruiker en de computer hardware. Het voornaamste doel van een operating system is het computersysteem gemakkelijk bruikbaar te maken. Een tweede doel is de hardware efficiënt te gebruiken. Het vak Operating Systems heeft een dubbele doelstelling: (1) inzicht geven in de opbouw van operating systems en in de mogelijkheden en problemen van concurrency, en (2) vaardigheden aanleren die relevant zijn voor het ingrijpen in het operating system en het omgaan met concurrency. Het vak wordt gegeven aan de hand van het onderstaande boek, dat met uitzondering van enkele nader te specificeren gedeelten op de voet zal worden gevolgd, en het diktaat Concurrent Programming. Practicum

: Wekelijks worden programmeeropdrachten gegeven.

Cursusboek : A. Silberschatz, P. Galvin and G. Gagne: “Applied Operating System Concepts”, John Wiley and Sons, ISBN 0–471–36508-4 Diktaat Concurrent Programming (W.H. Hesselink, 2001) Weeklast 120 uren

: hoorcollege 4 uren, werkcollege 2 uren, practicum 6 uren, zelfstudie (totaal)

ToetsingTekst

: Toets in week 6, practicum, schriftelijk tentamen.

38

Vakcode

: INPC Vaknaam: Programmacorrectheid

Studiepunten Docent

: 3

: W.H. Hesselink t/m 99 H. Bakker vanaf 00

Onderwijs


Cohorten jaar 1

: Informatica (ongedeeld) in jaar 2 Informatica HIO-doorstromers vanaf 96 in

Inhoud : Toestand en toestandswijziging van de computer. Specificatie van commando’s door Hoare triples. Bewijsregels voor toekenning, compositie, conditionele keuze, herhaling en procedure-declaratie en -aanroep. In het eerste jaar is bij de diverse vakken een behoorlijke praktische programmeervaardigheid ontwikkeld. Correctheid van de geschreven programma’s werd aannemelijk gemaakt door middel van informele overwegingen en het uitvoeren van een aantal relevante tests. Maar het is doorgaans onmogelijk alle mogelijk voorkomende gevallen te testen. In deze cursus ontwikkelen we methoden en technieken om de correctheid van programmafragmenten op een formele manier aan te tonen. De gepresenteerde bewijsregels worden vanuit de aanwezige kennis beargumenteerd. Vervolgens worden de bewijsregels ingezet om bij gegeven specificatie het algoritme en het correctheidsbewijs hand in hand te ontwikkelen. Practicum

:


: Dictaat Programmacorrectheid 00/01 :


: En(Of(INPB:95, HIO), INDS-95) :

:

Weeklast


Toetsing

: Anders

ToetsingTekst

: Schriftelijk tentamen en toetsen

39

Vakcode

: INPPGUI:02?? Vaknaam: Project Software Ontwikkeling

Studiepunten Docent

: 5

: J.B.T.M. Roerdink vanaf 99 t/m 00 J. le Feber vanaf 01

Onderwijs

: blok 4 jaarlijks

Cohorten

: Informatica in jaar 2

Inhoud : Het doel van dit project is het trainen van de analyse, ontwerp en implementatievaardigheden opgedaan in het vak Software Analyse en Ontwerp alswel het opdoen van ervaring met het ontwerpen van grafische user interfaces (GUI). Hierbij is voor een projectvorm gekozen waarbij de studenten optreden als subcontractors van de projecten voor het vak Afstudeerproject deel 1. De opdracht die de studenten van het software engineering (SE) project ontvangen bestaat voor ongeveer de helft uit het ontwikkelen van een GUI. De studenten dienen voor het GUI deel van het project gebruik te maken van een tool voor GUI implementatie, b.v. JBuilder, en deze iteratief door middel van prototyping te ontwikkelen. De projecten zijn formeel georganiseerd met onder meer een project manager, formele projectdocumentatie, contract, etc. Dit vak bevat ook een component communicatieve vaardigheden (omvang 1 sp). Schriftelijke en mondelinge vaardigheden worden getraind door interactie met het SE project, de industriële opdrachtgever en de staf die bij het vak betrokken is. Practicum

:


: (wordt nader bekend gemaakt) :


: Objectgeöriënteerd Prog.A/B :

:

Weeklast

: introductiecollege, zelfwerkzaamheid (totaal) 196

Toetsing

: Anders

ToetsingTekst : Evaluatie presentatie van het projectteam alswel de kwaliteit van de mondelinge en schriftelijke rapportages

40

Vakcode

: INPLH:99 Vaknaam: Project HTML

Studiepunten Docent

: 2

: M.H.F. Wilkinson J.E. Jonker t/m 99

Onderwijs


Cohorten


Inhoud : Voor het publiceren of presenteren in schriftelijke of electronische vorm is het belangrijk dat je de technische middelen die tegenwoordig beschikbaar zijn doeltreffend gebruikt. Bij het project HTML wordt voortgebouwd op de inleiding communicatieve vaardigheden die in het eerste semester is gegeven. Over het publiceren op internet en de bijbehorende presentatie technieken zullen op het hoorcollege worden besproken. HTML, Javascript, DHMTL en XML worden kort besproken. Er is een werkcollege waarin practische opdrachten betreffende HTML verder worden uitgewerkt. Centraal in dit projectvak staat een wat groter werkstuk, waarin een wetenschappelijk onderwerp dient te worden gepresenteerd (schriftelijk, wwwpagina en (powerpoint-)presentatie). Om het project goed te begeleiden wordt verwacht dat het verslag in drie fasen wordt ingeleverd, waarbij er iedere keer feedback van de werkcollege docent gegeven wordt. Practicum

:


: J. Niederst, Web Design in a Nutshell, O’Reilly, 1999 :


: :

:

Weeklast

: zelfwerkzaamheid (totaal) 80 uur

Toetsing

: Eindopdracht

ToetsingTekst

:

41

Vakcode

: INPP:99 Vaknaam: Project Programmeren

Studiepunten Docent

: 2

: H. Bakker

Onderwijs


Cohorten


Inhoud : Het centrale thema in deze cursus is het vergroten van de vaardigheid in het analyseren en oplossen van (binnen het vakgebied gestelde) problemen. Bij nagenoeg alle eerstejaars vakken in het studieprogramma worden practica georganiseerd. Hoewel dit lang niet altijd uit elementaire oefeningen bestaat, is het bij de meeste opdrachten redelijk duidelijk welke aangereikte methoden en technieken uit de leerstof aangewend moeten worden om tot een bevredigende oplossing te komen. Bij dit project is het de bedoeling dat studenten zelf op zoek gaan. De problemen worden informeel gesteld. De modellering wordt aan de deelnemers overgelaten. Bij elk probleem wordt een eindproduct gevraagd. Dit kan een werkend programma zijn, maar soms wordt alleen een heldere analyse van het probleem gevraagd. Naast schriftelijke verslaglegging wordt ook gevraagd een tweetal mondelinge rapportages te verzorgen in de vorm van een voordracht. Practicum

:


: :


: INPI:99 :

:

Weeklast

: werkcollege 2 uren zelfwerkzaamheid (totaal) 60 uur

Toetsing

: Anders

ToetsingTekst

: Practicumopdrachten

42

Vakcode

: INSAO:02 Vaknaam: Software Analyse en Ontwerp

Studiepunten Docent

: 5

: R. Smedinga

Onderwijs Cohorten

: blok 3 in jaar 2 vanaf 02 : Informatica (ongedeeld)

Inhoud : Het college beschrijft het ontwikkelen van software middels de zgn. “unified process” (UP) methode. De eerste colleges behandelen grotendeels de analyse volgens UP, inclusief de hiervoor benodigde UML-notatie en de vraag hoe uit een gegeven opdracht de requirements zijn af te leiden. Dan komt het ontwerpen volgens UP aan de beurt. Als rode draad wordt hier het homevox-voorbeeld gebruikt. Er is een apart college gewijd aan Design Patterns, waarbij het boek van Gamma et al. wordt gebruikt. Daarnaast wordt aandacht besteed aan het ”design by contract”principe. Hoe projectmatig aan een grote opdracht te werken en met behulp van bovenstaande methoden en technieken tot een werkende implementatie te komen zal eveneens aan de orde komen. Opmerking: het vak bestaat uit drie delen, een algemene inleiding van drie studiepunten (die ook door studenten TBW en TBK/it gevolgd wordt), een verdere uitbouwing van één studiepunt (ook voor TBK/it) en een voorbereiding op projectmatig werken (van één studiepunt). Practicum

:

Cursusboek : Applying UML and Patterns, an Introduction to Object-Oriented Analysis and Design, Craig Larman, Prentice Hall, Literatuur : Design Patterns, Erich Gamma et.al, Addison-Wesley, 1995, ISBN 0-20163361-2 (niet verplicht) VoorkennisVerplicht VoorkennisGewenst VoorkennisTekst

: :

:

Weeklast


Toetsing

: Anders

ToetsingTekst : toetsing gebeurt middels opdrachten (analyses, ontwerpen) die individueel of in kleine groepjes dienen te worden gemaakt en via een doorschuifsysteem door andere studenten resp. groepjes weer dienen te worden gecorrigeerd. Het inleidende deel van 3 studiepunten wordt middels een schriftelijk tentamen afgesloten.

43

Vakcode

: INSE:01 Vaknaam: Software Engineering

Studiepunten Docent vanaf 01

: 4

: H. Bakker t/m 97 R. Moddemeijer vanaf 96 t/m 97 E.J. Dijkstra t/m 98 J. Bosch

Onderwijs


Cohorten : Technische Informatica t/m 94 in jaar 3 Technische Informatica HIO-doorstromers t/m 95 in jaar 1 Informatica t/m 94 keuze in jaar 3 of 4 Informatica HIO-doorstromers t/m 95 keuze in jaar 1 of 2 Informatica (ongedeeld) vanaf 95 in jaar 3 Technische Informatica HTS-doorstromers vanaf 96 in jaar 1 Inhoud : Software engineering is de toepassing van een systematische, gedisciplineerde en kwantificeerbare benadering van ontwikkeling, beheer en onderhoud van software. Dit omvat verschillende activiteiten, nl. requirements engineering, architectuur ontwerp, gedetailleerd ontwerp, implementatie, validatie en evolutie. Echter ook ondersteunende activiteiten zoals configuratiemanagement en documentatie. De cursus is opgedeeld in een theorie- en praktijkgedeelte. In het theoriegedeelte worden de bovenstaande activiteiten behandeld. Het praktijkdeel is georganiseerd in combinatie met de vakken Afstudeerproject deel 1 en Afstudeerproject deel 2. Hierin wordt een software-consultancy bedrijf gesimuleerd waarin projectgroepen worden gevormd die voor een industriële opdrachtgever een software ontwikkel- of onderhoudsproject uitvoeren. Practicum

:


: Wordt nader bekendgemaakt. :


: Project Software Ontwikkeling :

:

Weeklast

: hoorcollege 3 uren, werkcollege 2 uren zelfwerkzaamheid (totaal) 110 uur

Toetsing

: Anders

ToetsingTekst

: tentamen en verslag

44

Vakcode

: INTA Vaknaam: Talen en Automaten

Studiepunten Docent

: 4

: H. Bakker t/m 99 J. Terlouw vanaf 00

Onderwijs


Cohorten : Informatica (ongedeeld) in jaar 2 Informatica (ongedeeld) HIO-doorstromers in jaar 1 Technische Informatica HTS-doorstromers vanaf 96 in jaar 1 Inhoud : Twee methoden voor het specificeren van formele talen worden nader onderzocht, zowel op zich als in hun onderlinge verband: (1) via automaten voor het herkennen van talen, (2) via grammatica’s voor het genereren van talen. De volgende soorten automaten komen aan de orde: eindige automaten, stapelautomaten en Turingmachines. Bij de thematiek van eindige automaten hoort ook die van de reguliere expressies. Wat grammatica’s betreft gaat het bij dit vak vooral om de contextvrije grammatica’s en de aanverwante thematiek van parsers en normaalvormen (i.h.b.: Chomsky-normaalvormen). Tot de te bestuderen eigenschappen van de klassen van de reguliere talen en de contextvrije talen behoren in het bijzonder: geslotenheidseigenschappen (onder bepaalde operaties) en pomplemma’s. Onder verwijzing naar Turingmachines wordt een nadere precisering gegeven van de begrippen beslisbaarheid en berekenbaarheid. Er zal ook aandacht besteed worden aan de thematiek van onbeslisbaarheid. Aangaande het cursusmateriaal: het boek van Hopcroft e.a., dat zich uitstekend leent voor zelfstudie, is de hoofdleidraad bij dit vak. Het dictaat uit Utrecht wordt gebruikt als bron voor extra praktijkgerelateerde opgaven. Via dit dictaat wordt nog wat extra nadruk gelegd op het verband tussen dit vak en andere Informatica-vakken, in het bijzonder Functioneel Programmeren en Vertalerbouw. Practicum

:

Cursusboek : het boek ”Introduction to Automata Theory, Languages, and Computation”van Hopcroft, Motwani en Ullman (Addison Wesley, 2001) in combinatie met het dictaat ”Grammatica’s & Ontleden”van Johan Jeuring en Doaitse Swierstra (Universiteit van Utrecht, Informatica, messt recente editie). Literatuur

:


: INDS-95 :

:

Weeklast

: 6 uur gemengd hoorcollege/werkcollege zelfwerkzaamheid (totaal) 100 uur

Toetsing

: Schriftelijk

ToetsingTekst

:

45

Vakcode

: INVB:01 Vaknaam: Vertalerbouw

Studiepunten Docent

: 5

: J.H. Jongejan

Onderwijs


Cohorten : Informatica (ongedeeld) in jaar 3 Informatica (ongedeeld) HIO-doorstromers in jaar 1 Technische Informatica HTS-doorstromers vanaf 96 in jaar 1 Inhoud : Een vertaler is een ingewikkeld software produkt, daarom loont het om deze op te delen in onderdelen. Eerst wordt input gelezen mbv. een scanner, die we constructiëren middels een standaard techniek. Vervolgens wordt de structuur ontdekt d.m.v. een parser. We behandelen daarbij zowel topdown als bottom-up strategieën. We zullen zien dat we bij deze twee onderdelen gebruik maken van de theoretische resultaten van het vak Talen en Automaten. Daarna kijken we naar een systematische afhandeling van gevonden fouten. Een volgende taak van de compiler is type-controle en genereren van tussencode. Deze tussencode moet afgebeeld worden op de doelmachine (processor). We bekijken speciaal hoe we procedures moeten implementeren, en behandelen verschillende parameter-mechanismen. Heel kort wordt ingegaan op verbetering van code (optimalisatie). Practicum

:

Cursusboek : “Modern Compiler Design”, Dick Grune, Henri Bal, Ceriel Jacobs, Koen Langendoen, Wiley 2000. danwel “Compiler Design”, Reinhard Wilhelm, Dieter Maurer, Addison-Wesley, 1995. Literatuur

:

VoorkennisVerplicht VoorkennisGewenst VoorkennisTekst datastructuren

: :

: gebruikt resultaten van Talen en Automaten, enige kennis met pointer

Weeklast uur

: hoorcollege 2+2 uren praktikum (totaal) 40 uur zelfwerkzaamheid (totaal) 120

Toetsing

: Anders

ToetsingTekst

: Schriftelijk + practicum

46

Hoofdstuk 5

Vakbeschrijvingen Mastervakken Informatica (CONCEPT)

47

Vakcode

: INTSR Vaknaam: Applied Symbolic Computing

Studiepunten Docent

: 4

: G. Vegter vanaf 97

Onderwijs

: blok 1,2 oneven jaren vanaf 97

Cohorten : Scientific Computing and Imaging vanaf 94 keuze in jaar 4 Wiskunde in jaar 3 of 4 Wiskunde & Statistiek in jaar 3 Inhoud : The course starts with a brief introduction in the use of a computer-algebra package (Mathematica) for solving mathematical problems. Attention is given to formal manipulation of polynomials, rational functions, power series, differentiation and integration, linear algebra and solving sets of equations. Next more advanced aspects are treated, such as the various programming styles of Mathematica (imperative, functional, rule-based), graphical presentation, design and implementation of packages. All topics are presented on the basis of examples and demonstrations from mathematics and the natural sciences. Practicum

:

Cursusboek

:

Literatuur : Stephen Wolfram: Mathematica, A system for doing mathematics by computer, Versie 4.0, Addison Wesley Publishing Company. VoorkennisVerplicht VoorkennisGewenst

: :

VoorkennisTekst : Wiskunde 1 en 3 voor Chemie & Informatica, of Wiskunde 1 en 2 voor Wis- Natuur en Sterrenkunde Weeklast : ge¨ıntegreerd hoor-/werkcollege 4 uren practicum 0 uren zelfwerkzaamheid (totaal) 120 uur. Toetsing

: Anders

ToetsingTekst

:

48

Vakcode

: INCV Vaknaam: Computer Vision

Studiepunten Docent

: 4

: J.B.T.M. Roerdink

Onderwijs

: blok 3,4

Cohorten : Informatica (ongedeeld) t/m 94 keuze in jaar 3 of 4 Informatica (ongedeeld) HIO-doorstromers t/m 95 keuze in jaar 1 of 2 Scientific Computing and Imaging vanaf 94 keuze in jaar 4 Computational Intelligence-Intelligent Systems vanaf 94 keuze in jaar 4 Wiskunde keuze in jaar 3 of 4 Technische Mechanica keuze in jaar 3 of 4 TCW keuze in jaar 3 Inhoud : This course develops the theoretical basis as well as practical algorithms for automatically extracting useful information about the world by carrying out computations on images or image sequences. First a number of basic image processing concepts are briefly reviewed, such as digitization, preprocessing, image restoration and segmentation. Both standard linear image processing algorithms are discussed, as well as some concepts and algorithms from nonlinear morphological image processing. Also, some recent results on multiscale image analysis are presented. Then we move to higher level operations, such as object recognition, pattern recognition and three-dimensional scene analysis. Making inferences of a 3D world from 2D pictures requires the analysis of projection methods, geometric transformations and illumination models. We study the shape recovery problem, that is, the question how object properties such as shape can be reconstructed from features which can be measured in images. As illustration of the theory we discuss shape from texture, shape from shading, shape from stereo and shape from motion. Practicum

: Lab assignments using an image processing package.

Cursusboek : L.G. Shapiro and G.C. Stockman: Computer Vision. Prentice-Hall, 2001. ISBN 0-13-030796-3. Literatuur

:


: Of(WILA1:95, HIO) :

:

Weeklast

: college 2 uur praktikum 6 uur zelfwerkzaamheid (totaal) 80 uur

Toetsing

: Anders

ToetsingTekst

: Written test and lab assignments

49

Vakcode

: INES Vaknaam: Embedded Systems

Studiepunten Docent

: 4

: L. Spaanenburg vanaf 99 J.T. Udding vanaf 95 t/m 98

Onderwijs


Cohorten : Informatica (ongedeeld) t/m 94 keuze in jaar 3 of 4 Informatica (ongedeeld) HIO-doorstromers t/m 95 keuze in jaar 1 of 2 Systeemprogrammatuur vanaf 94 keuze in jaar 4 Systeemarchitectuur vanaf 94 in jaar 4 Computational Intelligence-Intelligent Systems vanaf 94 keuze in jaar 4 Fundamentele Informatica vanaf 98 keuze in jaar 4 Inhoud : Computing elements are embedded in an increasing number of products. Such an ubiquity of small and large computers creates a paradigm shift in network architectures characterized by the abundance of ambient processing opportunities. The sheer complexity of such systems and the reliance on software/hardware components challenges a structured design and maintenance effort. The course starts out by applying UML to extract executable and verifiable specifications from an abstract idea. Such specifications will be mapped on platforms, where software programming is the key to ambient functionality (the Virtual Peripheral). It will be discussed how network communication protocols impact the mapping from architecture to implementation. Finally we will go into more depth for platform creation, using the C language for creating local intelligence. The Lab Work in the course means to experiment with the concepts and should lead to a better understanding of how functions can be created in an environment where the number and complexity of available resources is not restricted by physical limitations. Practicum

:


: L. Spaanenburg, ”Web-based intelligent appliances”, to appear :


: :

:

Weeklast


Toetsing

: Anders

ToetsingTekst

: Lab Works

50

Vakcode

: INFL Vaknaam: Fuzzy Logic

Studiepunten Docent

: 4

: J.A.G. Nijhuis

Onderwijs


Cohorten : Informatica (ongedeeld) t/m 94 keuze in jaar 3 of 4 Informatica (ongedeeld) HIO-doorstromers t/m 95 keuze in jaar 1 of 2 Scientific Computing and Imaging vanaf 94 keuze in jaar 4 Computational Intelligence-Intelligent Systems vanaf 94 in jaar 4 Systeemarchitectuur vanaf 94 keuze in jaar 4 Inhoud : Goal of this course is to present a survey of fuzzy set theory and its application in technical and management problems. Some of the topics which will be discussed are: history of fuzzy logic, fuzzy sets, fuzzy relations, fuzzy operators, extension principle, linguistic variables, fuzzification and defuzzification techniques, creating a fuzzy database, deriving membership functions, available design software, available fuzzy hardware, etc. It will be shown during the course how fuzzy logic can be used for technical problems (such as systems control, signal processing, image processing) as well as non-technical problems (such as logistics, databases). Part of the course is a practical/lab session where you will use fuzzy design software to solve a number of practical problems. During this practical the design process of fuzzy applications will be central. Practicum

:

Cursusboek : H.H. Bothe, Fuzzy Logic, Springer Verlag, 1995, ISBN. 3-540-56967-7, (Duits, ca. fl 60,–) of W. Pedrycz en F. Gomide, An Introduction to Fuzzy Sets, The MIT Press, 1998, ISBN. 0-262-16171-0, (ca. fl 175,–) Literatuur

:


: :

:

Weeklast

: hoorcollege 2 uren praktikum 2 uren zelfwerkzaamheid (totaal) 120 uur

Toetsing

: Final assignment

ToetsingTekst

:

51

Vakcode

: INGALG:02 Vaknaam: Geometric Algorithms

Studiepunten Docent

: 3 sp

: G. Vegter

Onderwijs Cohorten

: blok 3,4 :

Inhoud : Upon successful completion of this course the student will be able to design and implement algorithms for geometric problems in applied areas like geometric modeling, computer graphics, visualization, and computer vision. He will be able to prove the correctness of these algorithms, to derive their time and space complexity, and to select appropriate data structures for efficient implementations. The student will also be able to give presentations of solutions to problems in a clear, concise, and correct way. This course also aims at developing skills to understand scientific papers, and to start doing research in geometric computing. Detailed course content: Randomized algorithms for geometric problems: paradigm and examples (linear programming in 2 variables, point location), Delaunay triangulations and Voronoi diagrams, Arrangements of lines and planes, duality, Geometric searching, convex hulls in 3-space, binary space partitions. Practicum

:

Cursusboek : M. de Berg, M. van Kreveld, M. Overmars en O. Schwarzkopf: Computational Geometry. Algorithms and Applications. Springer Verlag, Berlin, ISBN 3-540-65620-0 (2nd edition), 2000. Literatuur

: Handouts en cursusboek.

VoorkennisVerplicht VoorkennisGewenst

: :

VoorkennisTekst : Basic combinatorial and geometric algorithms. Discrete mathematics and basic probability theory. Weeklast


Toetsing

: Standaard

ToetsingTekst

:

52

Vakcode

: INICS Vaknaam: Introduction Computational Science

Studiepunten Docent

: 3

: H. Bekker M.H.F. Wilkinson

Onderwijs


Cohorten : Informatica (ongedeeld) keuze in jaar 4 Wiskunde keuze in jaar 3 of 4 Technische Mechanica keuze in jaar 3 of 4 Scientific Computing and Imaging vanaf 94 in jaar 4 Natuurkunde vanaf 93 keuze in jaar 3 of 4 Inhoud : This course is an introduction into the field of Computational Science, which deals with large scale computation in any field of science (e.g. physics, astronomy, chemistry, and increasingly biomedicine). The course consists of two parallel parts: classroom courses and a project part. The classroom courses typically consist of four times two hours of lectures about molecular dynamics simulation, heat conduction simulation, genetic algorithms and intestinal microflora simulation. In the project part groups of two students design and implement a simulation of their own choice. Last year there were amongst others projects about simulating the flocking of birds, simulating the brilliance of Venus, and simulating traffic jams. Project proposals are welcomed. In the last weeks students present their projects in a conference-like style. Practicum

:


: Syllabus :

VoorkennisVerplicht

:

VoorkennisGewenst Systems

: Architecture and Programming of Parallel and High Performance

VoorkennisTekst

: Good programming skills

Weeklast

: hoorcollege 2 uren praktikum 4 uur zelfwerkzaamheid (totaal) 60 uur

Toetsing

: Anders

ToetsingTekst

: presentation of project, report, lecture presentation stof.

53

Vakcode

: INMSIM:02 Vaknaam: Modelling and Simulation

Studiepunten Docent

: 4

: M.H.F. Wilkinson

Onderwijs

: blok 1,2

Cohorten

:

Inhoud : Modelling and Simulation covers the most important techniques used for simulating a large variety of systems. These systems may come from fields of science ranging from sociology to high energy physics. Topics covered include ordinary and partial differential equations, many-particle systems, discrete event simulations, cellular automata, self-aggregating molecules, molecular dynamics simulation, simulation of living matter through virtual machines, cosmological models, elucidating protein structure, topics from theoretical biology and modelling in bioinformatics. The main emphasis is on the techniques used, rather than on the applications, which serve as illustration. Practicum

:


: to be determined :


: :

: Students will need a good grasp of calculus

Weeklast uur


Toetsing

: Anders

ToetsingTekst

: Practical assignments and written exam

54

Vakcode

: ?? Vaknaam: Natural Language Processing

Studiepunten Docent

: 7 (10 ECST)

: Gertjan van Noord, Mark-Jan Nederhof

Onderwijs Cohorten

: blok 1-3 :

Inhoud : This master course constitutes a solid introduction to the field of natural language processing. The course consists of two parts. In the first part (10 weeks) the course treats a number of foundational topics in NLP (regular expressions, finite automata, computational morphology, computational phonology, N-grams, HMMs, Part-of-speech Tagging, Contextfree Grammar, Parsing, Unification grammar, Chomsky hierarchy, computational semantics). In the second part (4 weeks) the course focuses on a topic in particular for which a number of recent research papers are collected and studied. For this part of the course, the students are expected to prepare a presentation on one such paper. The topic for next year’s course is ‘disambiguation and parse selection’. Practicum

:

Cursusboek : Daniel Jurafsky and James H. Martin, Speech and Language Processing. An Introduction to Natural Language Processing, Computational Linguistics and Speech Recognition. Prentice Hall 2000. ISBN 0-13-095069-6. Literatuur

:


: :

:

Weeklast

: college 2 uur werkcollege 2 uur zelfwerkzaamheid (totaal) 224 uur

Toetsing

: Anders

ToetsingTekst

: opdrachten, werkstuk en tentamen

55

Vakcode

: INNN:96 Vaknaam: Neural Networks

Studiepunten Docent

: 4

: J.A.G. Nijhuis vanaf 96

Onderwijs


Cohorten : Informatica (ongedeeld) t/m 94 keuze in jaar 3 of 4 Informatica (ongedeeld) HIO-doorstromers t/m 95 keuze in jaar 1 of 2 Scientific Computing and Imaging vanaf 94 keuze in jaar 3 of 4 Computational Intelligence-Intelligent Systems vanaf 94 in jaar 3 Systeemarchitectuur vanaf 94 keuze in jaar 3 of 4 Inhoud : This course is targeted towards the “engineering” aspects of neural networks. After a brief biological and historical introduction the existing types of neural networks, learning rules and learning paradigms will be discussed. The question will be considered which operations can actually be realized with the different networks and learning algorithms. On the basis of several problems and the available measurements the following points will be treated: is the problem under study a neural network problem, choice of the network type en size, choice of the learning rule, designing the learning trajectory, evaluating and testing the trained neural network, use and usefulness of design software, realization of the neural solution in software/hardware, etc. In various application areas we will look at the usability of neural networks and/or the results obtained. Part of the course is a practical/lab session where you will use neural design software to solve a number of practical problems. Practicum

:

Cursusboek : S. Haykin, Neural Networks : Comprehensive Foundation, 2/e, Prentice Hall, ISBN 0-13-908385-5 Literatuur

:


: :

:

Weeklast

: hoorcollege 2 uren, practicum 2 uren zelfwerkzaamheid (totaal) 120 uur

Toetsing

: Final assignment

ToetsingTekst

:

56

Vakcode

: Vaknaam: Science in Business and Public Policy

Studiepunten

: 14

Docent : Economics: H. van Ees and others; Public Policy: M.Herweijer and others; Science: M.P.Gerkema & H.J. van der Windt Onderwijs semester) Cohorten

: blok 1,2 jaarlijks (start of first semester); blok 5,6 jaarlijks (end of second :

Inhoud : This course aims at understanding strategies in companies and (non-)governmental organizations. In addition, students should know how results and insights from science are applied in such institutions. The first half of this course is focused on ”Economics and Organization”, in a corporate strategy perspective. Subjects: analysis of capability and environment, corporate governance, functional and competitive strategy, implementation and change management. The second half of the course is devoted to ”Policy making”. Subjects: political environment, political agenda, analysis and theory of policies, policymaking, power and influence, networking, instruments. Practicum : In practical projects, students are preparing a business plan and a policy document in a science context. Social skills are trained professionally, aimed at discussion techniques, persuasive presentations, cooperation models, conflict strategy and negotiation. Cursusboek : Exploring Corporate Strategy, G. Johnson and K. Scholes, Prentice Hall, sixth edition 2002 Public policy: not definite yet. Literatuur

:


: :

:

Weeklast

: this is a fulltime block course

Toetsing

: open book examination; presentations of business plan and policy document

ToetsingTekst

:

57

Vakcode

: Vaknaam: Student Colloquium Computing Science

Studiepunten Docent

: 6

:

Onderwijs

: all year long

Cohorten

: 1st year Master of Computing Science

Inhoud : The aim of the Student Colloquium is to train the students in giving oral presentations about a research topic. Each student will give two talks of 30 min., followed by 10 min. discussion. In the first talk the emphasis is on presentation skills, the second focuses on the treatment of the subject matter. The choice of the topic of the first talk is free, but the approval of the teacher is required. The topic of the second talk is in Computing Science, preferably not in the specialisation of the presenting student. For every talk one has to prepare a handout of 1 or 2 pages. Practicum

:


: : to be selected


: :

:

Weeklast

: hoorcollege 2 uren zelfwerkzaamheid 180 uur

Toetsing

: Anders

ToetsingTekst

: obligatory attendance; grades for 2 presentations

58

Vakcode heid )

: ?? Vaknaam: Research Seminar Computing Science (one for each basiseen-

Studiepunten Docent

: to be announced

: members of the ‘basiseenheid’ involved

Onderwijs

: 1st and 2nd semester

Cohorten

: Master of Computing Science

Inhoud : The aim of the Research Seminar is to bring students in contact with the research groups in Computing Science and with the research topics studied there. Each research group (‘basiseenheid’) will have its own Research Seminar. The form is rather free: presentations of scientific papers by students and staff, short courses on special subjects, brainstorm sessions, working out and presenting small projects, . . . . Practicum

:


: : to be selected


: :

:

Weeklast

: hoorcollege 2 uren zelfwerkzaamheid 100-180 uur

Toetsing

: Anders

ToetsingTekst

: ad hoc

59

Vakcode

: INSARCH Vaknaam: Software Architecture

Studiepunten Docent

: 4

: J. Bosch vanaf 01

Onderwijs


Cohorten : Fundamentele Informatica keuze in jaar 4 Computational Intelligence-Intelligent Systems keuze in jaar 4 Systeemarchitectuur keuze in jaar 4 Inhoud : The architecture of software systems is considered by the software engineering industry en research community to be increasingly important. The architecture of a software system determines the first design decisions and controls to a large extent the quality attributes of the system. The goal of this course is twofold. On the one hand it aims to prepare the student for a role as software architect. On the other hand the course gives a survey of the state-of-the-art in software architecture research. Practicum

:

Cursusboek : Design and Use of Software Architectures - Adopting and Evolving a Product Line Approach by Jan Bosch (ISBN 0-201-67494-7) Literatuur

: Article compendium


: :

:

Weeklast

: hoorcollege 2 uren zelfwerkzaamheid (totaal) 140 uur

Toetsing

: Eindopdracht

ToetsingTekst : During the course the student carries out two assignments, i.e. a theoretical study of a research topic related to software architecture, and a practical study consisting of a software architecture design or an evaluation of an existing software architecture.

60

Vakcode

: INSYENG:02 Vaknaam: Systems Engineering

Studiepunten Docent

: 4

: L. Spaanenburg

Onderwijs

: blok 3,4

Cohorten

:

Inhoud : There are many ways to come from an idea to a digital computing implementation. To find a short and comfortable way presupposes the existence of a metric: a parametrization of the design space for establishing the optimal mix of hardware and software. In the course we present metrics on several hardware/software abstraction levels. Such metrics quantify a highly nonlinear design space, where navigation strategies can be qualified. This is first pursued towards the development of energy-aware elements with polymorphic functions to meet the capacity of the battery. Then we continue in the direction of dependability, looking at means whereby the quality of the platform implementation can be raised. Parallel to the lectures a number of instructions and exercises are scheduled to illustrate the concepts with practical experience. It is based on a mixed DSP/FPGA platform where judicious mixtures of hardware and software can be applied. This leads to a project targeted on the creation of energy-aware software. Practicum

:


: collection Power-Point sheets : VHDL book to be announced


: :

:

Weeklast 120 uur

: hoorcollege 2 uren werkcollege/practicum 2 uren zelfwerkzaamheid (totaal)

Toetsing

: Anders

ToetsingTekst

: Project report & demonstration

61

Vakcode

: INWV Vaknaam: Scientific Visualization

Studiepunten Docent

: 3

: J.B.T.M. Roerdink

Onderwijs


Cohorten : Informatica (ongedeeld) t/m 94 keuze in jaar 4 Informatica (ongedeeld) HIOdoorstromers t/m 95 keuze in jaar 1 of 2 Scientific Computing and Imaging vanaf 95 in jaar 4 Wiskunde keuze in jaar 3 of 4 Technische Mechanica keuze in jaar 3 of 4 Natuurkunde keuze in jaar 3 of 4 Scheikunde keuze in jaar 3 of 4 Inhoud : This course treats the role of visualization in scientific research. The visualization process is decomposed into a number of steps which form the so-called visualization pipeline. The first step is data acquisition, either from numerical simulations or from measurements. Then data preparation is discussed, which involves both data selection (what do we want to visualize) and data filtering. Then data have to be mapped to graphical primitives. Various visual metaphors for representing data are presented. The final step is to render the graphical representations to screen space, using computer graphics techniques. The role of human perception and cognition is emphasized. A representative selection of standard visualization techniques is presented, comprising the main areas of volume visualization, vector field visualization and tensor field visualization. Applications in medical visualization, visualization of biomolecular structures, flow visualization and information visualization are discussed. Students work on a case study during the course, about which they give a presentation and write a final report. Practicum

: Lab assignments using a visualization package.


: Reader. :

VoorkennisVerplicht

: En(Of(WILA1:95, HIO), Of(INPB:95, INVP-4))

VoorkennisGewenst

: INCG Vaknaam

VoorkennisTekst

:

Weeklast

: college 2 uur praktikum 6 uur zelfwerkzaamheid (totaal) 40 uur

Toetsing

: Anders

ToetsingTekst

: Lab assignments, presentation and final assignment

62

Hoofdstuk 6

Vakbeschrijvingen Servicevakken Informatica (CONCEPT)

63

Vakcode

: INPA-KI:01 Vaknaam: Inleiding Programmeren voor KI

Studiepunten Docent

: 4

: F. Brokken vanaf 01

Onderwijs Cohorten

: trimester 2 jaarlijks vanaf 01 : TCW propedeuse vanaf 96 in jaar 1

Inhoud : De cursus wordt gegeven in de vorm van hoorcolleges, werkcolleges en (programmeer)practica. Op het hoorcollege worden systematisch constructies uit de taal Java behandeld, ge¨ıllustreerd met voorbeelden. We bekijken de rol van variabelen en hoe deze zijn te manipuleren (toekenning, keuze, herhalingsconstructies). We introduceren methoden als mechanisme om structuur aan te brengen en om recursieve oplossingsstrategieën mogelijk te maken. We maken kennis met het objectmechanisme door middel van communicatie met de gebruiker via grafische user interfaces. Wekelijks dient een aantal programmeeropdrachten te worden uitgewerkt. Een deel hiervan lever je in ter beoordeling. In de laatste week moet een wat groter probleem worden uitgewerkt. Practicum

:

Cursusboek : J. Bishop, Java Gently (3rd ed), Addison-Wesley, ISBN 0-201-71050-1. Opgavenbundel Inleiding Programmeren (voor KI) Literatuur

:


: :

:

Weeklast

: hoorcollege 2 uren werkcollege 2 uren verroosterd practicum 2 uren

Toetsing

: Anders

ToetsingTekst

: Practicum en schriftelijk tentamen.

64

Vakcode : INIPTBPP Vaknaam: Inleiding Programmeren voor Technische Bedrijfswetenschappen en PPSW Studiepunten Docent

: 3

: H. Bakker

Onderwijs Cohorten

: trimester 3 jaarlijks : TBW in jaar 1

Inhoud : De cursus wordt gegeven in de vorm van hoorcolleges en (programmeer-)practica. Op het hoorcollege worden systematisch constructies uit de taal Java behandeld, ge¨ıllustreerd met voorbeelden. We bekijken de rol van variabelen en hoe deze zijn te manipuleren (toekenning, keuze, herhalingsconstructies). We introduceren methoden als mechanisme om structuur aan te brengen en om recursieve oplossingsstrategieën mogelijk te maken. We maken kennis met het objectmechanisme door middel van communicatie met de gebruiker via grafische user interfaces. Wekelijks dient een aantal programmeeropdrachten te worden uitgewerkt. Een deel hiervan lever je in ter beoordeling. Practicum

: geroosterd practicum 2 uur per week

Cursusboek : J. Bishop, Java Gently, Addison-Wesley, ISBN 0-201-71050-1 Opgavenbundel Programmeren voor TBW en PPSW Literatuur

:


: :

:

Weeklast

: hoorcollege 2+2 uren

Toetsing

: Schriftelijk

ToetsingTekst

:

65

Vakcode

: TCPRKENTEC Vaknaam: Practicum kennistechnologie

Studiepunten Docent

: 3

: J. le Feber

Onderwijs

: blok 5 + 6

Cohorten

: AI in jaar 2

Inhoud : Van studenten wordt verwacht dat ze na afronding van dit college: - kennis hebben van het ontwikkeltraject van een kennissysteem - een professionele tool kunnen gebruiken voor de ontwikkeling van (onderdelen van) een kennissysteem - een klein kennissysteem samen met enkele medestudenten hebben ontwikkeld. Practicum

:

Cursusboek : 2 klappers: - ’Introduction to Aion 8: Student guide’, readernr 71333, *E 18; - ’Introduction to Aion 8: Workshop Instructions’, ca. *E 18. Literatuur

:


: Inleiding kennistechnologie :

:

Weeklast


Toetsing

: Anders

ToetsingTekst : prakticumopdrachten en eindopdracht (schriftelijk verslag van ontwerp + werkende versie met documentatie)

66

Vakcode kunde

: INPAW:99 Vaknaam: Inleiding Programmeren voor Wiskunde en Natuur-

Studiepunten Docent

: 2

: M.H.F. Wilkinson

Onderwijs Cohorten

: trimester 1 jaarlijks : Wiskunde (ongedeeld) in jaar 1 Natuurkunde in jaar 2

Inhoud : In het vak Programmeren A worden de eerste beginselen van het programmeren onderwezen. Als taal om de programma’s in op te schrijven is gekozen voor Java. In een rustig tempo worden diverse programmaconstructies behandeld, waarbij de nadruk in eerste instantie ligt bij het ontwikkelen van algoritmen en in tweede instantie pas bij de manier waarop dit in Java wordt genoteerd. Natuurlijk ontkomen we er niet aan om aan de syntax en (operationele) semantiek van Java uitgebreid aandacht te besteden. N.B.: Dit college begint de tweede week van het trimester, in de eerste week wordt Inleiding Computergebruik gegeven. Practicum

:

Cursusboek : J. Bishop: Java Gently, 3rd ed. Addison-Wesley. Opgavenbundel Inleiding Programmeren voor Wiskunde en Natuurkunde Literatuur

:


: :

:

Weeklast

: hoorcollege 2 uren verroosterd practicum 2 uren zelfstudie 3 uren

Toetsing

: Anders

ToetsingTekst

: Practicum en schriftelijk tentamen

67

Vakcode

: INCARCH Vaknaam: Computerarchitectuur

Studiepunten Docent

: 3

: S. Achterop

Onderwijs


Cohorten : TBW in jaar 2 Natuurkunde in jaar 3 of 4 Scheikunde in jaar 3 of 4 Sterrenkunde in jaar 3 of 4 Inhoud : In dit vak wordt een overzicht gegeven van computer architectuur, operating systems en computernetwerken. Er wordt een breed scala van onderwerpen behandeld van de primitieve bouwstenen waar computers mee opgebouwd worden via de machinetaal waarin de computer geprogrammeerd wordt tot de mogelijkheden en eigenschappen van collecties computers in een netwerk. Aan de orde komen o.m.: • de electronische bouwstenen, eindige automaat, toestand, sequentiëring • processoren: control unit, datapath, microprogrammering • machinetaal: instructies, addresseringsmethoden, procedure mechanisme • besturingssysteem: processen, filesystemen, virtueel geheugen • gedistribueerde systemen: shared memory en message passing computers • netwerken: LAN, Internet Practicum

: Het programmeren van enkele programma’s in machinetaal.

Cursusboek : Maarten van Steen, Henk Sips, Computer and Network Organization, an introduction, Prentice Hall 1996, ISBN 0-13-382425-X. Literatuur

:


: :

:

Weeklast


Toetsing

: Anders

ToetsingTekst

: Schriftelijk tentamen en practicum

68

Vakcode

: INPA-KI:01 Vaknaam: Inleiding Programmeren voor KI

Studiepunten Docent

: 4


Onderwijs Cohorten

: blok 3,4 jaarlijks vanaf 01 : TCW propedeuse vanaf 96 in jaar 1

Inhoud : De cursus wordt gegeven in de vorm van hoorcolleges, werkcolleges en (programmeer)practica. Op het hoorcollege worden systematisch constructies uit de taal Java behandeld, ge¨ıllustreerd met voorbeelden. We bekijken de rol van variabelen en hoe deze zijn te manipuleren (toekenning, keuze, herhalingsconstructies). We introduceren methoden als mechanisme om structuur aan te brengen en om recursieve oplossingsstrategieën mogelijk te maken. We maken kennis met het objectmechanisme door middel van communicatie met de gebruiker via grafische user interfaces. Wekelijks dient een aantal programmeeropdrachten te worden uitgewerkt. Een deel hiervan lever je in ter beoordeling. In de laatste week moet een wat groter probleem worden uitgewerkt. Practicum

:

Cursusboek : J. Bishop, Java Gently (3rd ed), Addison-Wesley, ISBN 0-201-71050-1. Opgavenbundel Inleiding Programmeren (voor KI) Literatuur

:


: :

:

Weeklast uur


Toetsing

: Anders

ToetsingTekst

: Practicum en schriftelijk tentamen.

69

Vakcode : INIPTBPP Vaknaam: Inleiding Programmeren voor Technische Bedrijfswetenschappen en PPSW Studiepunten Docent

: 3

: H. Bakker

Onderwijs Cohorten

: blok 5,6 jaarlijks : TBW in jaar 1

Inhoud : De cursus wordt gegeven in de vorm van hoorcolleges en (programmeer)practica. Op het hoorcollege worden systematisch constructies uit de taal Java behandeld, ge¨ıllustreerd met voorbeelden. We bekijken de rol van variabelen en hoe deze zijn te manipuleren (toekenning, keuze, herhalingsconstructies). We introduceren methoden als mechanisme om structuur aan te brengen en om recursieve oplossingsstrategieën mogelijk te maken. We maken kennis met het objectmechanisme door middel van communicatie met de gebruiker via grafische user interfaces. Wekelijks dient een aantal programmeeropdrachten te worden uitgewerkt. Een deel hiervan lever je in ter beoordeling. Practicum

: geroosterd practicum 2 uur per week

Cursusboek : J. Bishop, Java Gently, Addison-Wesley, ISBN 0-201-71050-1 Opgavenbundel Programmeren voor TBW en PPSW Literatuur

:


: :

:

Weeklast 60 uur

: hoorcollege 2+2 uren verroosterd practicum 2 uren zelfwerkzaamheid (totaal)

Toetsing

: Schriftelijk

ToetsingTekst

:

70

Vakcode kunde

: INPAW:99 Vaknaam: Inleiding Programmeren voor Wiskunde en Natuur-

Studiepunten Docent

: 2

: M.H.F. Wilkinson

Onderwijs Cohorten

: blok 1,2 jaarlijks : Wiskunde (ongedeeld) in jaar 1 Natuurkunde in jaar 2

Inhoud : In dit vak worden de eerste beginselen van het programmeren onderwezen. Als taal om de programma’s in op te schrijven is gekozen voor Java. In een rustig tempo worden diverse programmaconstructies behandeld, waarbij de nadruk in eerste instantie ligt bij het ontwikkelen van algoritmen en in tweede instantie pas bij de manier waarop dit in Java wordt genoteerd. Natuurlijk ontkomen we er niet aan om aan de syntax en (operationele) semantiek van Java uitgebreid aandacht te besteden. N.B.: Dit college begint de tweede week van de cursusperiode, in de eerste week wordt Inleiding Computergebruik gegeven. Practicum

:

Cursusboek : J. Bishop: Java Gently, 3rd ed. Addison-Wesley. Opgavenbundel Inleiding Programmeren voor Wiskunde en Natuurkunde Literatuur

:


: :

:

Weeklast uur


Toetsing

: Anders

ToetsingTekst

: Practicum en schriftelijk tentamen

71

Vakcode

: INVPKI-3 Vaknaam: Voortgezet Programmeren KI

Studiepunten Docent

: 4


Onderwijs


Cohorten

: TCW in jaar 1

Inhoud : Het college Voortgezet Programmeren verdiept de stof, zoals behandeld in het college Inleiding Programmeren. In het college wordt nader ingegaan op de mogelijkheden van Java en wordt dieper ingegaan op onderwerpen uit de informatica. Met betrekking tot Java worden de volgende onderwerpen behandeld: Multithreading; Input/Output; Sockets; Remote Method Invocation; Event handling en geneste classes; de Abstract Window Toolkit; Daarnaast worden de volgende onderwerpen uit de informatica behandeld: specificatie van algoritmen, wiskundige aspecten van het programmeren; standaardalgoritmen (zoeken, sorteren); recursie; complexiteit; dynamische datastructuren. Practicum

: vier sets met opgaven om de behandelde stof te oefenen

Cursusboek dictaat. Literatuur

: J. Bishop (2001) Java Gently. 3rd ed., Addison Wesley, plus aanvullend :


: Of(ININF-TBW,INPA:95) :

:

Weeklast uur


Toetsing

: Anders

ToetsingTekst

: Schriftelijk tentamen en practicumopdrachten

72

Vakcode : INVPTBW:02 Vaknaam: Voortgezet Programmeren Technische Bedrijfswetenschappen Studiepunten Docent 97

: 3

: F. Brokken vanaf 01 J.E. Jonker t/m 00 S. Achterop t/m 99 R. Smedinga t/m

Onderwijs


Cohorten

: TBW in jaar 2

Inhoud : Het college Voortgezet Programmeren verdiept de stof, zoals behandeld in het college Inleiding Programmeren. Behandeld wordt: specificatie van algoritmen, wiskundige aspecten van het programmeren; standaardalgoritmen (zoeken, sorteren); recursie, backtracking; complexiteit; dynamische datastructuren (pointers, lijsten, bomen), en object geöriënteerde technieken. Het college gaat vergezeld van een practicum (praktische kennismaking met de behandelde algoritmen). Practicum

: vier sets met opgaven om de behandelde stof te oefenen

Cursusboek dictaat. Literatuur

: J. Bishop (2001) Java Gently. 3rd ed., Addison Wesley, plus aanvullend :


: Of(ININF-TBW,INPA:95) :

:

Weeklast

: hoorcollege 2+2 uren werkcollege 2 uren zelfwerkzaamheid (totaal) 60 uur

Toetsing

: Anders

ToetsingTekst

: Schriftelijk tentamen en practicumopdrachten

73

Vakcode

: INVPS Vaknaam: Voortgezet Programmeren voor Wiskunde en Natuurkunde

Studiepunten Docent

: 4

: M.H.F. Wilkinson R. Moddemeijer t/m 99

Onderwijs


Cohorten

: Natuurkunde vanaf 99 in jaar 2 Wiskunde vanaf 99 in jaar 2

Inhoud : Dit vak is bedoeld als een vervolg op een inleidend programmeervak met als programmeertaal ”Pascal”zoals “Programmeren A voor Wiskunde” of de RC-cursus ”Inleiding Pascal”. Naast een algemene verhoging van de programmeervaardigheid zal sterk de nadruk liggen op software engineering aspecten zoals het verhogen van de kwaliteit, structuur en herbruikbaarheid van de door de student geschreven software. Bij het practicum dienen studenten wekelijks kleinere en vaak samenhangende problemen, bij voorkeur ontleend aan de wiskunde of natuurkunde, op te lossen. Naast het programmeren gaan de studenten elkaars werk testen en reviewen. Naast een algemene verhoging van de algoritmische vaardigheid worden in het bijzonder recursie, parsing, dynamische datastucturen, Abstracte Data Types en modules behandeld. Nota Bene: Dit vak wordt voor het laatst in het studiejaar 2002-2003 in Pascal gegeven! Practicum

: Wekelijks een programmeer-, testen reviewopdracht.

Cursusboek Savitch Literatuur

: Dictaat, An Introduction to the Art & Science of Programming Pascal, W. :


: :

: Programmeren A voor Wiskunde of RC-cursus Inleiding Pascal

Weeklast


Toetsing

: Anders

ToetsingTekst

: practicumopdrachten: programmeer, test en review

74

De Bachelor- en Masteropleiding Informatica. Van : Curriculumcommissie Informatica

Recommend Documents