Industriële wetenschappen [industrieel ingenieur] bachelor- en masteropleiding
2012
COLOFON Redactie
Departement Communicatie van de Universiteit Antwerpen, Artesis Hogeschool Antwerpen, Karel de Grote-Hogeschool
Vormgeving
An Devaux, Sophie Vermeyen, Ellen Willockx
Fotografie
Jan Crab, Jesse Willems
Deze brochure is met grote zorg samengesteld. Studieprogramma’s veranderen echter voortdurend. Het is daarom mogelijk dat de opleidingsonderdelen van de verschillende studierichtingen enigszins afwijken van de informatie in deze brochure.
Inhoud Welkom 3 Waarom studeren aan de Universiteit Antwerpen?
4
De Faculteit Toegepaste Ingenieurswetenschappen
5
De opleiding tot industrieel ingenieur
7
Studieprogramma’s en opleidingsonderdelen
9
Diploma op zak, wat nu?
27
Alumni aan het woord
28
De praktijk op de campus
31
Waar bevindt zich jouw campus?
32
Infomomenten 34 Nuttige contactgegevens
36
2|
Welkom Je hebt de weg naar de opleiding industriële wetenschappen gevonden. Je interesse is dus gewekt, maar heel zeker ben je nog niet. Dit boekje helpt je al een hele stap vooruit in je keuzeproces. Studeren in het hoger onderwijs is het begin van een nieuwe periode in je leven. Belangrijk is dat je je goed voelt bij de opleiding van je keuze en dat je je binnen enkele jaren goed voelt met je behaalde diploma. Daarom stellen de Universiteit Antwerpen, de Karel De Grote-Hogeschool en de Artesis Hogeschool alles in het werk om je studietijd aangenaam te maken en de kwaliteit van de opleiding op topniveau te houden. Samen werkten ze in voorbereiding op de integratie in de universiteit (vanaf het academiejaar 2013-2014) een volledig nieuw studie programma uit, dat van start gaat in het academiejaar 2012-2013. Als je naar een van onze informatiedagen komt, zal je merken dat het prettig studeren is in Antwerpen. Zowel onze medewerkers als onze studenten zullen je er graag over vertellen en kijken alvast uit naar de kennismaking! Prof. dr. Alain Verschoren Rector Universiteit Antwerpen Dr. ir. Amaryllis Audenaert Co-decaan Faculteit Toegepaste Ingenieurswetenschappen Dr. Walter Sevenhans Co-decaan Faculteit Toegepaste Ingenieurswetenschappen
|3
Waarom studeren aan de Universiteit Antwerpen? Beleef wat je studeert Als industrieel ingenieur vind je in Vlaanderen geen boeiendere stad dan Antwerpen. De haven is je speelterrein: vol chemiereuzen, scheepvaartbedrijven en hoogtechnologische ondernemingen. Daar zie jij je lessen in de praktijk toegepast. Je leert ze aan de binnenkant kennen, loopt er stage en maakt veel kans om er straks ook effectief aan de slag te gaan. Bovendien draagt Antwerpen niet toevallig de bijnaam ‘Werf van de eeuw’. Nieuwe hoogbouw duikt met de regelmaat van de klok op en verandert het stadsbeeld. De Kaaien krijgen straks een nieuw aangezicht en ook de noorderlijke Leien krijgen een ingrijpende opknapbeurt. Daar zit jij als industrieel ingenieur met je neus bovenop.
Geniet van je metropool Studeren is niet alleen met je neus in de boeken zitten. Je bent ook benieuwd naar cultuur en nachtleven, naar sport en ontspanning. En dan kan je moeilijk beter zitten dan aan de Schelde. Antwerpenaars zijn trots op hun stad. En dat kan je hen moeilijk kwalijk nemen. Antwerpen is een bruisende metropool met een uniek cultuurhistorisch aanbod, een wereldhaven, een overvloed aan cafés en restaurants, clubs, gezellige pleintjes, cultuur, architectuur, mode, sportinfrastructuur, ... Bovendien telt Antwerpen meer dan 38 000 studenten. Het is dus ook een échte studentenstad met bijbehorende cafés, feestjes, evenementen en clubs. Die combinatie van veel studenten, veel inwoners en veel toeristen is uniek in Vlaanderen. Wedden dat je ervan zal genieten?
Maak gebruik van alle faciliteiten Studeren in Antwerpen staat voor studentgerichtheid. Zo krijg je vaak les in kleine groepen en zijn je docenten en proffen altijd bereikbaar voor vragen. Die vlotte communicatie wordt ondersteund door Blackboard, onze digitale leeromgeving. Je volgt hier les in moderne lokalen met een uitstekende uitrusting. Zeker in de laboratoria en praktijkruimtes ben je omringd door state-of-the-art materiaal. We nodigen je ook uit om actief deel te nemen aan het beleid als studentenvertegenwoordiger en omringen je met een sterke studentenbegeleiding en -ondersteuning.
4|
De Faculteit Toegepaste Ingenieurswetenschappen De toekomst is aan de industriële ingenieurs De nieuwe faculteit heet officieel Toegepaste Ingenieurswetenschappen. En die twee woorden zijn even belangrijk in je opleiding. Je wordt in eerste instantie een ingenieur. Een creatieve geest die wetenschappelijke principes begrijpt en problemen analytisch te lijf gaat. Je gebruikt wiskunde als een handig hulpmiddel om complexe berekeningen uit te voeren en graaft naar de fundamenten van een vraagstuk. Als ingenieur ben je geïnteresseerd in hoe het écht werkt. Maar je houdt het niet bij theorieën en principes. Je bent ook vooral een man of vrouw van de werf. Of van het lab. Of van de elektronische apparatuur. Want modellen en ideeën zijn wel leuk, maar ze veranderen de wereld niet. Daarvoor moet je ze toepassen, in de praktijk brengen en testen. En precies daarin ben je als toegepaste wetenschapper een kei. In een wereld vol technologische innovaties en wetenschappelijke vernieuwingen sta jij dus centraal. Iedereen kijkt straks naar jou om met die nieuwe inzichten aan de slag te gaan. De toekomst is meer dan ooit aan de industriële ingenieurs.
Een studie voor nieuwsgierige onderzoekers De belangrijkste vereiste om aan deze studie te beginnen? Nieuwsgierigheid. Iedere goede ingenieur is benieuwd naar wat zijn experimenten opleveren. Je stelt dus permanent vragen en bent niet tevreden met halfslachtige antwoorden. De enige diplomavereiste is een diploma secundair onderwijs. Wiskunde? Ja, die is belangrijk. Je kan als ingenieur niet zonder forse wiskundeknobbel. Daarom krijg je tijdens je opleiding ook heel wat wiskunde voorgeschoteld. Je vooropleiding speelt niet zo’n grote rol. Kreeg je geen zes of acht uur wiskunde in het secundair onderwijs? Dan volg je gewoon onze zomercursus. Die stoomt je in twee weken klaar voor het grote werk.
Industriële ingenieurs en de Universiteit Antwerpen: dat wérkt De Universiteit Antwerpen, de Karel de Grote-Hogeschool en de Artesis Hogeschool Antwerpen sloegen de handen in elkaar om een voor Vlaanderen unieke opleiding tot industrieel ingenieur uit te bouwen. De hogescholen werkten in voorbereiding op de integratie in de universiteit (vanaf het academiejaar 2013-2014) een volledig nieuw programma uit dat van start gaat in het academiejaar 2012-2013. Het nieuwe studieprogramma ligt dus al klaar voor wanneer de ongeveer 1 200 ingenieursstudenten in de nabije toekomst onderdak vinden in de gloednieuwe Faculteit Toegepaste Ingenieurswetenschappen. |5
Met andere woorden: tijdens het academiejaar 2012-2013 ben je nog student aan de Karel De Grote-Hogeschool of de Artesis Hogeschool (afhankelijk van je afstudeerrichting). Vanaf 2013-2014 ben je student van de Universiteit Antwerpen. Dat is driedubbel voordelig voor jou: •
Uitvoerig geteste opleiding De faculteit is dan wel nieuw, de opleiding is dat voor het grootste stuk niet. Je docenten en de experts die je onderweg ontmoet, hebben veel ervaring. En het lessenpakket is doordacht opgesteld, met veel oog voor de praktijk en voor jouw toekomst op de jobmarkt. De twee hogescholen leerden bovendien van elkaar en hielden alleen het beste van de twee opleidingstrajecten over.
•
Universitair diploma Afstuderen aan een universiteit geeft je een extra troef op de arbeidsmarkt. Zeker als je een job over de grenzen ambieert. De vernieuwde opleiding combineert zo het beste van twee werelden: academische fundamenten en een praktijkgerichte uitwerking.
•
Volledige opleiding Wil je na je bachelordiploma je master halen? Dan moet je daarvoor niet van instelling verhuizen. De Universiteit Antwerpen zal vanaf 2013-2014 naast de bachelor- ook de masteropleiding aanbieden. Al een hele tijd plannen alle Vlaamse universiteiten om de studieomvang van een aantal masteropleidingen uit te breiden van 60 naar 120 studiepunten. Een uitbreiding met 60 studiepunten zorgt natuurlijk voor een verlenging van de studieduur: een voltijdse student zal de masteropleiding vanaf dan niet meer in 1 maar wel in 2 jaren afleggen. Je zal hierover nog voldoende geïnformeerd worden.
Bovendien ben je straks lang niet de enige wetenschapsstudent aan de Universiteit Antwerpen. Je ontmoet hier ook bio-ingenieurs, artsen, handels ingenieurs en een reeks exacte wetenschappers.
6|
De opleiding tot industrieel ingenieur In de Faculteit Toegepaste Ingenieurswetenschappen vind je vier afstudeerrichtingen. Elk van die richtingen biedt je een brede basisvorming aan. Ja, je krijgt een flink pakket wiskunde en wetenschappen. Maar je kiest van bij de start ook al een eigen discipline. De gespecialiseerde opleidingsonderdelen in jouw richting komen bovendien al meteen tijdens het eerste semester op je af. Je wordt een technologisch expert, sleutelt aan je onderzoeksvaardigheden en leert systeemdenken. Zo studeer je straks af als een industrieel ingenieur met brede kennis én een diepgaand inzicht in jouw discipline. Verwacht trouwens geen opeenstapeling van hoorcolleges. We geven je ook les op andere manieren die het best bij de leerstof passen. Denk aan oefensessies, practica in laboratoria op industriële schaal, bedrijfsstages, onderzoeks- en ontwerpprojecten, ... Die aanpak bereidt je perfect voor op je rol als industrieel ingenieur: zo iemand stopt niet bij de theorie en de concepten, maar is pas tevreden als zijn toepassing écht werkt.
Je parcours in vier kernpunten •
Gespecialiseerde opleidingsonderdelen van bij de start Je kiest straks meteen een van de vier afstudeerrichtingen: bouwkunde, chemie/biochemie, elektronica-ICT of elektromechanica. En tijdens je eerste semester krijg je al een pakket opleidingsonderdelen die specifiek zijn voor jouw opleiding. Geen algemeen programma dus, waaraan geen einde lijkt te komen. Het aandeel van deze gespecialiseerde opleidingsonderdelen neemt uiteraard elk jaar toe.
•
Brede ingenieursopleidingsonderdelen op jouw maat De drie ingenieursrichtingen die je niet kiest, zijn toch ook belangrijk voor je algemene ontwikkeling als ingenieur. Daarom krijg je ook een multi disciplinair pakket ingenieursopleidingsonderdelen aangereikt. Die schotelen we je bewust heel praktijkgericht voor.
•
Stevige basis wiskunde en economie Een ingenieur moet sterk zijn in wiskunde, maar economie is voor hem net zo belangrijk. Misschien start je straks wel als zelfstandige. Daarom reiken we je flink wat economische en ondernemingsgerichte opleidingsonderdelen aan, regelrecht uit het bedrijfsleven.
•
Praktijk, praktijk, praktijk In je masterjaren wordt de praktijk heel belangrijk met een semesterlange stage. Maar ook tijdens je bachelorjaren proef je voortdurend de praktische waarde van wat je studeert. |7
Kies één afstudeerrichting Je opleiding tot industrieel ingenieur is van a tot z gefocust op een van de vier afstudeerrichtingen die straks uitmonden in vijf masteropleidingen. Hieronder zetten we ze kort uiteen. Verderop vind je uitgebreidere inhoudsomschrijvingen.
Bouwkunde Als industrieel ingenieur bouwkunde sta je met je voeten in de praktijk. Of beter: in de bouwputten waaruit straks nieuwe huizen verrijzen. Of kantoren, shoppingcenters, voetbalstadions, wegen, tunnels en bruggen. Dat ze allemaal steunbalken hebben die stevig genoeg zijn en een structuur die de tand des tijds weerstaat, is jouw werk. En ook het feit dat ze moderne en duurzame materialen bevatten en volgens innovatieve constructietechnieken werden neergezet, komt door jou. Als bouwkundige zorg jij voor de infrastructuur van de maatschappij van morgen.
Chemie/biochemie De zeep waarmee je je handen wast? Chemie! De lak op je auto? Chemie! De samenstelling van diesel? De technologie voor afvalverwerking en recyclage? De houdbaarheid van voedingsmiddelen? Chemie, chemie en chemie! Meer dan ooit liggen chemici aan de basis van onzichtbare maar levensbelangrijke vernieuwingen in onze maatschappij. Denk maar aan het in kaart brengen van genetische informatie. En meer dan ooit hebben industrieel ingenieurs chemie en biochemie de tools in handen om onze wereld milieuvriendelijker en veiliger te maken. In het laatste jaar van je bacheloropleiding en bij de start van je master maak je een keuze tussen chemie en biochemie.
Elektronica-ICT Elektronica en ICT zijn de motoren van onze maatschappij. Je vindt de weg met je gps. Je belt je vrienden met je gsm. En je luistert naar muziek op je iPod. Maar ook in bedrijven is het al elektronica en ICT wat de klok slaat: draadloze netwerken, microcontrollers, datacommunicatie, … Iedereen is eindgebruiker. Maar industriële ingenieurs zitten aan de ontwerp- en bedenkzijde van elektronica en ICT. En daarom is jouw rol in de maatschappij van morgen cruciaal.
Elektromechanica Neem de elektromechanica weg, en onze maatschappij valt stil. Ziekenhuizen, fabrieken, vliegtuigen, … ze draaien allemaal op elektromechanische processen. Soms piepkleine, soms levensgrote. Met je diploma elektromechanica ben jij tegelijk de uitvinder, regelaar en specialist van toestellen voor automatisering, klimaatregeling en onderhoudstechnologie. Jij bent straks gewild op de arbeidsmarkt, omdat jij begrijpt hoe we onze maatschappij soepeler en vlotter laten draaien. En omdat jij creatief genoeg bent om nieuwe ideeën te bedenken én ze in praktijk om te zetten. 8|
Studieprogramma’s en opleidingsonderdelen Je vindt in deze brochure een overzicht van je studieprogramma en een korte inleiding bij de belangrijkste onderdelen. Wil je daar graag even in detail over praten? Kom dan zeker langs op een van onze infodagen. Dan vertellen je toekomstige docenten je precies wat je mag verwachten van je opleidingsonderdelen. Belangrijk: al van bij de start krijg je gespecialiseerde ingenieursopleidingsonderdelen voor jouw afstudeerrichting. Zo word je onmiddellijk in de praktijk gekatapulteerd.
Een woordje uitleg In de tweede, derde en vierde kolom van de tabellen vind je telkens het aantal uren theorie (th.), het aantal uren praktijk (pr.) en het aantal uren oefeningen (oef.) dat aan elk opleidingsonderdeel besteed wordt. Deze indeling is in werkelijkheid niet altijd even scherp als hier wordt weergegeven. In de vierde kolom vind je de studiepunten (sp.).
Bouwkunde Bachelor eerste jaar
th.
pr.
oef.
sp.
Eerste semester Wiskunde Informatica Elektrotechniek Economie Scheikunde voor niet-scheikundigen Bouwkundig tekenen CAD Statica van constructies
36 12 24 24 48 24
16 12 48 -
24 12 24
6 3 3 3 6 3 6
Tweede semester Wiskunde Materiaalkunde Elektronica voor niet-elektronici Elektromechanica voor niet-elektromechanici Minor Ontwerptekenen CAD Topografie en topometrie
18 24 48 12 24 24
8 48 24
12 -
3 3 6 6 3 3 6
Totaal
60 |9
Bachelor tweede jaar
th.
pr.
oef.
sp.
Eerste semester Wiskunde Statistiek Thermodynamica en warmtetransport Bedrijfseconomie Sterkteleer en stabiliteit Betontechnologie Bouwmaterialen
24 12 18 24 36 24 24
4 12 24
12 12 12 36 36 -
3 3 3 3 6 6 6
Tweede semester Wiskunde Minor Wetenschappelijk project Uitvoeringstechnieken Bouwfysica Stromingsleer en hydraulica
12 24 6 24 36 24
8 48 12 -
12 24
3 3 6 6 6 6
Totaal
60
Bachelor derde jaar
th.
pr.
oef.
sp.
Eerste semester Recht
24
-
-
3
Ruwbouw, afbouw, sanitair, verlichting en domotica
48
-
-
6
Energieprestatie van gebouwen en HVAC Sterkteleer en stabiliteit Geotechniek Zorgsystemen: milieu, veiligheid, kwaliteit
24 36 24 24
36 -
36 36 -
6 6 6 3
24 30 24 36 36 6
12 12 -
36 -
3 3 3 6 6 9
Tweede semester Minor Levensbeschouwing Planning en kostprijsberekening Gewapend beton Wegenbouwkunde en infrastructuur Bachelorproef Totaal 10 |
60
Gebouwen Wie gebouwen wil ontwerpen en neerzetten, moet kennis hebben van sterkteleer en stabiliteit. Want daarmee voer je straks berekeningen uit om constructies in beton, staal en hout te dimensioneren. Natuurlijk besteden we daarbij veel aandacht aan de eigenheden van specifieke bouwmaterialen, bouwfysische kenmerken en belangrijke uitvoeringstechnieken. Want die bepalen hoe jouw ontwerpen er straks uitzien. Maar daarnaast zoom je ook in op de regelgeving rond de energieprestatie van het binnenklimaat (EPB) en de bijbehorende software, en elektrische, sanitaire en HVAC-installaties die het binnenklimaat regelen.
Infrastructuurwerken Elk infrastructuurproject begint met topografische metingen. Die leer je zelf uitvoeren na een flinke portie lessen rond topografie. Je verwerft ook inzicht in hoe water stroomt en welk effect jouw bouwwerken daar straks op hebben. Dan is het de beurt aan grondmechanica en funderingstechnieken. Tot slot doe je ook heel wat kennis op over wegenbouw en grote infrastructuurprojecten zoals bruggen, tunnels, waterbouwkundige toepassingen (baggerwerken, kaaimuren en sluizen), rioleringen en waterzuivering.
Bouwmanagement Als ingenieur moet je ook rekening houden met juridische regels en economische wetmatigheden als je later een project wilt realiseren. Daarom leer je constructies ontwerpen die veilig, duurzaam én economisch haalbaar zijn (volgens de kostenanalyse). Je leert ook omgaan met de sociale aspecten van bouwwerven en oefent communicatievaardigheden om de omgang met collega’s en andere partners in het bouwproces te vergemakkelijken.
Ingenieursvaardigheden Iedere ingenieur heeft een handvol algemene vaardigheden nodig. Zo moet je kunnen spelen met wiskunde, moet je thuis zijn in thermodynamica, materialenleer en elektrotechniek en kan je niet zonder informaticavaardigheden en kennis van CAD. Deze opleidingsonderdelen volg je samen met andere industriële ingenieurs. Bovenop deze algemene ingenieursvaardigheden krijg je inzicht in de andere disciplines van de opleiding toegepaste ingenieurswetenschappen, op een manier die zinvol is voor jouw opleiding. Je volgt dus lessen chemie, elektronica-ICT en elektromechanica. De inhoud van deze opleidingsonderdelen is gericht op jouw noden als bouwkundige.
| 11
Ondernemerschap, innovatie en talen Als ingenieur heb je vermoedelijk meer dan alleen wetenschappelijke taken. Er wordt op jou gerekend als ondernemer, innovator en communicator. Tijdens je studietraject kies je aan welk van deze drie talenten je extra aandacht besteedt. •
Ondernemerschap Samen met studenten van alle bachelor- en masterjaren werk je in een bedrijf: The Company. Daarin neem je de rol op van marketeer, projectingenieur, financieel analist, HR-manager en CEO. Mét de bijbehorende verantwoordelijkheden.
•
Innovatie en productontwikkeling Je ontwerpt zelf een product van a tot z. Je houdt rekening met ergonomie, esthetiek en realiseerbaarheid. Aan het eind van de rit presenteer je een robuust, attractief en gebruiksvriendelijk product. Klaar voor productie.
•
Communicatie Je taalvaardigheid is een belangrijke troef. Je schaaft je talenkennis bij tot je vlot een discussie met een buitenlandse klant, leverancier of collega kan voeren.
12 |
Chemie/biochemie Bachelor eerste jaar
th.
pr.
oef.
sp.
Eerste semester Wiskunde Informatica Elektrotechniek Economie Bouwkunde voor niet-bouwkundigen Algemene chemie Algemene chemie labo
36 12 24 24 36 42 -
16 12 48
24 12 12 12 -
6 3 3 3 6 6 3
Tweede semester Wiskunde Materiaalkunde Elektronica voor niet-elektronici Elektromechanica voor niet-elektromechanici Minor Algemene chemie Industriële chemie
18 24 48 12 24 30 24
8 24 -
12 12 -
3 3 6 6 3 6 3
Totaal
60
| 13
Bachelor tweede jaar
th.
pr.
oef.
sp.
Eerste semester Wiskunde Statistiek Thermodynamica en warmtetransport Bedrijfseconomie Analytische chemie Fysische chemie Fluïdomechanica Materiaalkunde
24 12 18 24 36 36 24 18
4 12 24 24 12
12 12 12 -
3 3 3 3 6 6 3 3
Tweede semester Wiskunde Minor Wetenschappelijk project Koolstofchemie Fysische chemie Dimensieanalyse, m- en E-balansen Overzicht van de bioprocessen
12 24 6 24 24 48 36
8 24
12 -
3 3 6 3 3 6 6
Totaal
60
Bachelor derde jaar - afstudeerrichting chemie
th.
pr.
oef.
sp.
Eerste semester Recht Analytische chemie Koolstofchemie Kwaliteit, veiligheid, milieu Warmte- en massaoverdracht
24 48 30 48 48
48 36 -
-
3 9 6 6 6
Tweede semester Minor Levensbeschouwing Bachelorproef Toegepaste mechanica en thermodynamica Petrochemie en polymeren CIT (scheidingstechnologie) en simuleren
24 30 6 24 48 36
24
-
3 3 9 3 6 6
Totaal 14 |
60
Bachelor derde jaar - afstudeerrichting biochemie
th.
pr.
oef.
sp.
Eerste semester Recht Analytische chemie Koolstofchemie Kwaliteit, veiligheid, milieu Biochemie
24 48 30 48 36
48 36 24
-
3 9 6 6 6
Tweede semester Minor Levensbeschouwing Bachelorproef Toegepaste mechanica en thermodynamica Polymeren Proceswater Bioproceskunde
24 30 6 24 24 24 42
12
-
3 3 9 3 3 3 6
Totaal
60
Chemie Je gaat heel diep in je studie van de verschillende chemiedisciplines. Dat is logisch: al je toegepaste opleidingsonderdelen en projecten hangen daarvan af. Na een grondige studie van de algemene chemie, verdiep je je in analytische chemie, fysische chemie en koolstofchemie. Zo bouw je sterke fundamenten voor al je concrete toepassingen.
Chemical engineering Tijd om je chemie nuttig te maken. Autolak krasvrij maken? Diesel uit olijfolie puren? Stevigere tentzeilen ontwikkelen en winddichte fleecetruien creëren? Jij gaat het straks als chemische ingenieur doen. En tijdens deze lessen leer je hoe. Je leert eerst de zogenoemde ‘unit operations’ beheersen. Dat zijn de basisbewerkingen voor alle chemische productieprocessen. Daarvoor heb je een grondige kennis van fluïdomechanica nodig en moet je thuis zijn in warmte- en stofoverdracht. Later krijg je ook scheidingstechnieken, chemische procesregeling, chemische reactoren en simulatietechnieken onder de knie. Daarnaast kijk je door je beschermende bril naar de belangrijkste industriële basisprocessen (anorganische en petrochemische). En je geraakt vertrouwd met wat er in de praktijk allemaal bij komt kijken.
| 15
Bioprocess engineering Een groot stuk van de chemie wordt gecontroleerd door bioprocessen. Afvalwater reinigen met bacteriën, voedingsstoffen niet laten bederven, energiedrankjes doen oppeppen en yoghurt verrijken met weerstandsbacteriën, … Allemaal werk van biochemici. Je leert met micro-organismen en enzymen werken en duurzame, biotechnologische fijnchemicaliën, bioplastics en biobrandstoffen produceren. Maar je zet je ook in voor milieutechnologie en waterbeheer. En dus bestudeer je meetmethoden en sanerings- en preventietechnieken, inclusief de relevante wetgeving.
Ingenieursvaardigheden Iedere ingenieur heeft een handvol algemene vaardigheden nodig. Zo moet je kunnen spelen met wiskunde, moet je thuis zijn in thermodynamica, materialenleer en elektrotechniek en kan je niet zonder informaticavaardigheden. Deze opleidingsonderdelen volg je samen met de andere industriële ingenieurs. Bovenop deze algemene ingenieursvaardigheden krijg je inzicht in de andere disciplines van de opleiding toegepaste ingenieurswetenschappen, op een manier die zinvol is voor jouw opleiding. Je volgt dus lessen bouwkunde, elektronica-ICT en elektromechanica. De inhoud van deze opleidingsonderdelen is gericht op jouw noden als chemicus of biochemicus.
Ondernemerschap, innovatie en talen Als ingenieur heb je vermoedelijk meer dan alleen wetenschappelijke taken. Er wordt op jou gerekend als ondernemer, innovator en communicator. Tijdens je studietraject kies je aan welk van deze drie talenten je extra aandacht besteedt. •
Ondernemerschap Samen met studenten van alle bachelor- en masterjaren werk je in een bedrijf: The Company. Daarin neem je de rol op van marketeer, projectingenieur, financieel analist, HR-manager en CEO. Mét de bijbehorende verantwoordelijkheden.
•
Innovatie en productontwikkeling Je ontwerpt zelf een product van a tot z. Je houdt rekening met ergonomie, esthetiek en realiseerbaarheid. Aan het eind van de rit presenteer je een robuust, attractief en gebruiksvriendelijk product. Klaar voor productie.
•
Communicatie Je taalvaardigheid is een belangrijke troef. Je schaaft je talenkennis bij tot je vlot een discussie met een buitenlandse klant, leverancier of collega kan voeren.
16 |
Elektronica-ICT Bachelor eerste jaar
th.
pr.
oef.
sp.
Eerste semester Wiskunde Informatica Elektrotechniek Economie Scheikunde voor niet-scheikundigen Bouwkunde voor niet-bouwkundigen Gestructureerd programmeren
36 12 24 24 48 36 6
16 12 24
24 12 12 -
6 3 3 3 6 6 3
Tweede semester Wiskunde Materiaalkunde Elektromechanica voor niet-elektromechanici Minor Basis elektronica 1 Objectgeoriënteerd programmeren Computernetwerken
18 24 12 24 24 12 12
8 48 18 48
12 -
3 3 6 3 6 3 6
Totaal
60
| 17
Bachelor tweede jaar
th.
pr.
oef.
sp.
Eerste semester Wiskunde Statistiek Thermodynamica en warmtetransport Bedrijfseconomie Basis elektronica 2 Software design Netwerkarchitectuur
24 12 18 24 24 24 12
4 12 48 36 48
12 12 12 -
3 3 3 3 6 6 6
Tweede semester Wiskunde Minor Wetenschappelijk project Computerarchitectuur Beeldverwerking Besturingssystemen Automotive 1
12 24 6 24 18 24 24
8 36 12 36 8
12 -
3 3 6 6 3 6 3
Totaal
60
Bachelor derde jaar
th.
pr.
oef.
sp.
Eerste semester Recht Systeemtheorie Embedded systems Multimedia Gedistribueerde systemen Infrastructuur en beveiliging Automotive 2
24 24 30 24 24 24
36 18 36 24 8
-
3 3 3 6 6 6 3
Tweede semester Minor Levensbeschouwing Telecommunicatie Geavanceerde programmeertechnieken Mobiele communicatie Bachelorproef
24 30 48 30 6
36 18 -
-
3 3 6 3 6 9
Totaal 18 |
60
Elektronica Analoge elektronica is nog heel erg alive and kicking. Daarom begint je opleiding met een studie van eenvoudige componenten, schakelingen, filters en regeltechnieken. Maar uiteraard besteden we ook heel veel aandacht aan digitale elektronica, computerarchitectuur, hoogfrequent-technologie en optische elektronica.
Communicatie Jij gaat straks netwerken ontwerpen, beheren en herstellen. Daarom leer je hoe die intern werken: van de hardware op de fysieke laag tot de toepassingen op de applicatielaag. Dat doe je voor alle soorten netwerken. Daarnaast hou je je ook bezig met mobiele aspecten van communicatie, beveiliging en de kwaliteit van gegevensoverdracht en multimediastromen. Uiteraard doe je dat heel vaak in het lab.
Informatica Je wordt wegwijs gemaakt in de verschillende aspecten van softwareontwikkeling. Je leert diverse besturingssystemen in detail kennen en verdiept je in softwareontwikkelingstechnieken. Van gestructureerd programmeren over objectgeoriënteerd programmeren tot softwaredesign en engineering. Daarnaast gaat ook veel aandacht naar nieuwe technologieën in gedistribueerde systemen en parallel programmeren op multi-coresystemen.
Multimedia en automotive Je bestudeert de specifieke wiskunde en de technologieën die aan de basis liggen van multimediatoepassingen. Je gaat ook dieper in op transformatietechnieken, digitale filters en compressie voor spraak en beeld. Heel actuele thema’s dus. In de automotive-opleidingsonderdelen krijg je een inleiding op de mechanica, elektronica en ICT van voertuigen. Ook voertuignetwerken, sensoren en voertuigsoftware krijgen ruime aandacht. En uiteraard vergeten we de hybride wagens niet.
Ingenieursvaardigheden Iedere ingenieur heeft een handvol algemene vaardigheden nodig. Zo moet je vlot kunnen spelen met wiskunde, moet je thuis zijn in thermodynamica, materialenleer en elektrotechniek en kan je niet zonder informaticavaardigheden. Deze opleidingsonderdelen volg je samen met andere industriële ingenieurs.
| 19
Bovenop deze algemene ingenieursvaardigheden verwerf je inzicht in de andere disciplines van de opleiding toegepaste ingenieurswetenschappen, op een manier die zinvol is voor jouw opleiding. Je krijgt dus lessen bouwkunde, chemie en elektromechanica. De inhoud van deze opleidingsonderdelen is gericht op jouw noden als electronicus of ICT’er.
Ondernemerschap, innovatie en talen Als ingenieur heb je vermoedelijk meer dan alleen wetenschappelijke taken. Er wordt op jou gerekend als ondernemer, innovator en communicator. Tijdens je studietraject kies je aan welk van deze drie talenten je extra aandacht besteedt. •
Ondernemerschap Samen met studenten van alle bachelor- en masterjaren werk je in een bedrijf: The Company. Daarin neem je de rol op van marketeer, projectingenieur, financieel analist, HR-manager en CEO. Mét de bijbehorende verantwoordelijkheden.
•
Innovatie en productontwikkeling Je ontwerpt zelf een product van a tot z. Je houdt rekening met ergonomie, esthetiek en realiseerbaarheid. Aan het eind van de rit presenteer je een robuust, attractief en gebruiksvriendelijk product. Klaar voor productie.
•
Communicatie Je taalvaardigheid is een belangrijke troef. Je schaaft je talenkennis bij tot je vlot een discussie met een buitenlandse klant, leverancier of collega kan voeren.
20 |
| 21
Elektromechanica Bachelor eerste jaar
th.
pr.
oef.
sp.
Eerste semester Wiskunde Informatica Elektrotechniek Economie Scheikunde voor niet-scheikundigen Bouwkunde voor niet-bouwkundigen Statica
36 12 24 24 48 36 24
16 12 -
24 12 12 16
6 3 3 3 6 6 3
Tweede semester Wiskunde Materiaalkunde Elektronica voor niet-elektronici Minor Elektriciteit Automatisering CAD 3D, ontwerpen Dynamica Fluido
18 24 48 24 24 24 12 12 12
8 12 24 -
12 12 12 12
3 3 6 3 3 3 3 3 3 60
22 |
Bachelor tweede jaar
th.
pr.
oef.
sp.
Eerste semester Wiskunde Statistiek Thermodynamica en warmtetransport Bedrijfseconomie Wisselstroomtechniek Automatisering, robotica + factory automation CAD 2D, normering Sterkteleer Metaalkunde
24 12 18 24 24 24 24 12 24
4 12 12 36 12 8
12 12 12 12 16 -
3 3 3 3 3 6 3 3 3
Tweede semester Wiskunde Minor Wetenschappelijk project Wisselstroomtechniek Automatisering Energie Automotive
12 24 6 36 12 36 24
8 24 24 12 8
12 12 -
3 3 6 6 3 6 3 60
| 23
Bachelor derde jaar
th.
pr.
oef.
sp.
Eerste semester Recht Elektrotechniek Besturingstechnieken Energie Automotive Sterkte van constructies Kunststoffen en composieten Uitvoeringstechnieken
24 36 24 24 24 12 24 24
24 36 8 8 12
24 -
3 6 6 3 3 3 3 3
Tweede semester Minor Levensbeschouwing Elektrotechniek Regeltechniek Energie CAD 3D, simulaties Machinebouw Bachelorproef
24 30 24 24 24 12 24 6
12 8 12 -
12 12 12 -
3 3 3 3 3 3 3 9 60
Automatisering Hoe weet een robot aan een lopende band welke appels geschikt zijn voor consumptie? Hoe werkt volautomatisch stockbeheer? En welke technologie zit achter domotica? Jij weet het straks. Sterker nog: je zet die kennis om in praktische toepassingen. Zo leer je omgaan met Programmeerbare Logische Controle-apparatuur, stuur je robots aan en hou je toezicht op industriële processen. Je leert ook data verzamelen en verwerken, beheerst regeltechnieken en komt alles te weten over veiligheid en machinerichtlijnen. Dat doe je vaak op de bedrijfsvloer of in een geavanceerd lab.
24 |
Energie en automotive Energieprojecten zijn levensbelangrijk voor het voortbestaan van onze planeet. Jouw rol daarin? Jij weet alles over industriële energiesystemen zoals warmtewisselaars, pompen en turbines. Je kent verbrandingstechnieken door en door. En je bent op de hoogte van nieuwe technologieën. Pas je die kennis graag toe op de auto-industrie? Dan moet je eerst de mechanische details van motors, aandrijflijnen en chassis begrijpen en zicht krijgen op veiligheid en wagencomfort. Beheers je dat allemaal? Dan zijn groene wagens helemaal jouw domein en past het internationale programma CarEcology en het prestigieuze project KdG-racing helemaal in je kraam.
Engineering Wil je aan de slag als ontwerper? Droom je van constructies met nieuwe materialen? Dan moet je op zoek naar de basis van engineering: belastingen op constructies, materialenleer, doordachte ontwerpprocessen (met CAD) en creatieve berekeningsmethodes (zoals EEM). Al die kennis tover je nog tijdens je studie om tot een gerealiseerd ontwerp, zoals een 3D-printer.
Elektriciteit Elektriciteit is weer helemaal sexy. Smart grids zouden wel eens een groot stuk van onze energievraag kunnen oplossen. Maar hoe werken ze? En hoe realiseren we ze? Daarvoor grijpen we terug naar de basisprincipes van de elektriciteit: gelijk- en wisselspanning, serie- en parallelschakeling, statische elektriciteit en magnetisme, versluieren, … Maar uiteraard ga je veel verder: driefasige wisselstroomtechniek, gelijkstroommachines, inductiemotoren, industriële transformatoren, ... In het lab ga je praktisch en eigenhandig om met alle soorten elektrische machines en ontwerp je zelf een elektrische installatie.
Ingenieursvaardigheden Iedere ingenieur heeft een handvol algemene vaardigheden nodig. Zo moet je kunnen spelen met wiskunde, thuis zijn in thermodynamica, materialenleer en elektrotechniek en kan je niet zonder informaticavaardigheden en kennis van CAD. Deze opleidingsonderdelen volg je samen met andere industriële ingenieurs. Bovenop deze algemene ingenieursvaardigheden krijg je inzicht in de andere disciplines van de opleiding toegepaste ingenieurswetenschappen. Je volgt dus lessen bouwkunde, chemie en elektronica-ICT. De inhoud van deze opleidingsonderdelen is gericht op jouw noden als elektromechanicus. | 25
Ondernemerschap, innovatie en talen Als ingenieur heb je vermoedelijk meer dan alleen wetenschappelijke taken. Er wordt op jou gerekend als ondernemer, innovator en communicator. Tijdens je studietraject kies je aan welk van deze drie talenten je extra aandacht besteedt. •
Ondernemerschap Samen met studenten van alle bachelor- en masterjaren werk je in een bedrijf: The Company. Daarin neem je de rol op van marketeer, projectingenieur, financieel analist, HR-manager en CEO. Mét de bijbehorende verantwoordelijkheden.
•
Innovatie en productontwikkeling Je ontwerpt zelf een product van a tot z. Je houdt rekening met ergonomie, esthetiek en realiseerbaarheid. Aan het eind van de rit presenteer je een robuust, attractief en gebruiksvriendelijk product. Klaar voor productie.
•
Communicatie Je taalvaardigheid is een belangrijke troef. Je schaaft je talenkennis bij tot je vlot een discussie met een buitenlandse klant, leverancier of collega kan voeren.
26 |
Diploma op zak, wat nu? Verder studeren Je bachelordiploma is straks vermoedelijk maar een tussenstap naar je master. Maar zelfs daar moet je academische carrière niet eindigen. Je kan een verkort programma volgen om burgerlijk ingenieur te worden. Of aan de universiteit blijven voor een doctoraatsstudie. Dan duik je in de wereld van onderzoek en spitstechnologie.
Op de arbeidsmarkt Er is een chronisch tekort aan technologisch hooggeschoolden. Dus net nu is jouw profiel zo belangrijk. Want nooit eerder volgden technologische evoluties elkaar zo snel op. Bijblijven met de rest van de wereld hangt dus voor een groot stuk af van … jou. •
Als bouwkundige kan je straks aan de slag als werf- of projectleider. Je speelt met je technische vaardigheden en je oog voor veiligheid, kwaliteit en milieu een cruciale rol. Of je wordt ontwerpingenieur of stabiliteitsingenieur en tekent nieuwe constructies die ruimtelijk, functioneel én economisch verantwoord zijn. Of je verzilvert al je technische bagage in een commerciële rol.
•
Veel chemici of biochemici komen straks in de Antwerpse haven terecht. Maar ook daarbuiten heb je keuze te over: petrochemie, farmacie, milieutechnologie, kunststoffenindustrie, voedingsmiddelenindustrie, bodemsanering, …
•
Met een diploma elektromechanica ben je meteen inzetbaar in de procesen productindustrie en in de sector van de elektrische energievoorziening. Maar veel van je studiegenoten vinden ook een job in een kaderfunctie bij de openbare sector in automatisering, productie, sales, onderhoud, ontwerp of ICT.
•
Voor studenten elektronica-ICT wenkt een toekomst in het bedrijfsleven. Je bent uitermate geschikt voor een mooie functie in de telecommunicatiesector en de wereld van computers en automatisering. Meer geïnteresseerd in mobiele communicatie, internet en gaming? Ook dan is je diploma een grote troef.
| 27
Alumni aan het woord Elektromechanica “De Frisian Solar Challenge is een race tussen 45 zelf ontworpen boten (van Poolse tot Braziliaanse) met één belangrijke regel: zonne-energie als aandrijfkracht. Met acht studenten namen we in juli 2010 deel aan deze zomervariant van de beroemde Elfstedentocht. We bouwden onze solarboat als eindwerk en deden alles zelf: van de eerste schets tot het op punt stellen van het sturingssysteem, een ultieme uitdaging voor ingenieurs in spe. De race zelf werd een enorme ervaring. We namen een prima start, maar toen werden we achtervolgd door pech. Op de tweede vaardag tastte water in de boot de batterijen fataal aan. We beten door en haalden de finish, moe maar toch tevreden.”
28 |
Chemie “Voorjaar 2010. Locatie: Congo. Naam van het project: TRIPLE-E3. Doel: biobrandstof vervaardigen uit palmolie, onderzoeksproject fase II. We optimaliseerden de installatie uit een vorig onderzoeksproject en zetten stappen om in het lokale ziekenhuis ethanol te gebruiken die we gerecupereerd hadden uit het productieproces. Hierdoor daalt de kostprijs van de biobrandstof onder die van conventionele diesel. Ecologisch, economisch en maatschappelijk verantwoord dus. Die interdisciplinaire en interdepartementale samenwerking was een unieke ervaring.” Hannes Sels en Serge Tavernier
Elektronica-ICT “Wat ik bovenal waardeerde aan mijn opleiding is de open en kritische geest die ik er leerde ontwikkelen. Een eigenschap die voor mij doorheen mijn hele beroepsloopbaan het verschil heeft gemaakt. Elke nieuwe technologie op de snel evoluerende IT-markt kwam meteen in onze opleiding aan bod. Er was een degelijke professionele wisselwerking tussen de hogeschool en de industrie. Daardoor verwierf ik een zeer sterke technische achtergrond. En ik behield mijn leergierigheid. Voor mijn huidige job bij het European Patent Office is precies die combinatie van knowhow en kritisch denken de absolute meerwaarde.” Wout Taveirne
Bouwkunde “Met de studie industrieel ingenieur beperk je je niet tot het leren van één vak, maar hou je veel deuren open. Vanaf het tweede jaar volgde ik bouwkunde. Tijdens mijn opleiding was ik vooral geboeid door de praktijklessen: soorten beton bestuderen, landmeten, het reilen en zeilen op de werf leren kennen. Mijn eerste werkgever was Geberit, waar ik me bezig hield met afvoersystemen voor regenwater. Bij de Antwerpse Bouwwerken was ik vervolgens twee jaar lang betrokken bij de vernieuwing van het Centraal Station. Nadien zorgde ik voor de renovatie van een loods in Park Spoor Noord. Ik heb in die periode veel geleerd, met vallen en opstaan. Ik deed de job graag, maar het buitenland lonkte. Vandaar dat ik toehapte toen er bij Reynaers Aluminium een vacature vrijkwam op de exportafdeling. Ik kreeg de kans om het kantoor van Reynaers in China mee uit te bouwen en de klanten technische ondersteuning te bieden: een indringende ervaring, die veel flexibiliteit en improvisatie vereiste! Sinds mijn terugkomst werk ik op het hoofdkantoor en coördineer ik de activiteiten in Scandinavië en de Balkan. Binnenkort krijg ik een baby. Een overwegend buitenlandse carrière combineren met een gezin lijkt me net iets moeilijker. Met mijn diploma en ervaring kan ik gelukkig veel richtingen uit.” Femke Deckers | 29
30 |
De praktijk op de campus Je diploma is voorlopig nog toekomstmuziek. De eerstvolgende jaren ben je natuurlijk student.
Praktijkgerichte lessen Laat je niet afschrikken door de stempel ‘universiteit’. Die wil helemaal niet zeggen dat je opleiding uitsluitend theoretisch en dus praktisch onbruikbaar is. Integendeel: je academische opleiding wil net dat je de principes en theorieën uit je vakgebied in praktijk brengt. Maar om dat te kunnen, moet je die achtergrond natuurlijk eerst begrijpen. Want alleen dan maak je als industrieel ingenieur écht het verschil. Verwacht dus heel uiteenlopende lesvormen. Soms volg je les in een aula met veel collega-studenten. Maar veel vaker werk je in kleine groepjes aan practica en oefeningen. Of je duikt het lab in om experimenten te doen en je theorieën uit te testen in de praktijk. We bereiden je ook voor op een leven als industrieel ingenieur. En dus laten we je kennismaken met de realiteit van je vakgebied. Je praat met ingenieurs en gaat op bedrijfsbezoek. Je bezoekt fabrieken of bouwwerven en gebruikt materiaal in gespecialiseerde laboratoria.
| 31
Waar bevindt zich jouw campus? In afwachting van het nieuwe gebouw worden de industrieel ingenieurs opleidingen gehergroepeerd: twee worden aan de Karel de Grote-Hogeschool ZWIJNDRECHT ZWIJNDR CHT gedoceerd en twee aan de Artesis Hogeschool Antwerpen. Campus Paardenmarkt (Artesis), Paardenmarkt 92, 2000 Antwerpen • academische bachelor en master industriële wetenschappen: bouwkunde • academische bachelor en master industriële wetenschappen: elektronica-ICT Campus Don Bosco (KdG), Salesianenlaan 30, 2660 Hoboken • academische bachelor industriële wetenschappen: chemie (met aansluitend de masters industriële wetenschappen: chemie en biochemie) • academische bachelor en master industriële wetenschappen: elektro mechanica Vanaf 2016 zal de Faculteit Toegepaste Ingenieurswetenschappen onderdak krijgen in een gloednieuwe infrastructuur op de Campus Groenenborger van de Universiteit Antwerpen.
32 |
Burrcht Bu
Merkksem Mer
Eilandje Park Spoor Noord
Dam
MAS
Campus Paardenmarkt
Stadscampus Roosevelt plaats
Linkeroeever
Stadscentrum
Borg Bor gerhout Centraal Station
ANTWERPEN ANTWER Zuid Zurenbor nborg nbor g
Berch cheem Kiel
Nachtegalen chtegalen park
Campus Middelheim
Middelheim museum
Hobokken Hobo
Campus Groenenborger
MOR MO RTSEL
Campus Don Bosco Hoboken
Wilrijk
Campus Drie Eiken
HO EDEGEM M | 33
Infomomenten We kunnen onze brochures en folders nog zo vol stoppen met informatie, vragen zal je altijd nog hebben. En dat is logisch: je maakt een belangrijke keuze. En die neem je best niet te licht. Daarom kijken we uit naar je bezoek aan onze infodagen. Daar kan je praten met de docenten die straks je lessen en labo’s leiden. Zij vertellen je haarfijn wat je wilt weten over je opleiding. Zodat je zeker de juiste keuze maakt. Hieronder vind je alle infomomenten voor 2012. Online vind je nog meer informatie: www.artesis.be/studiekeuze en www.kdg.be/kalender/infomomenten.
Openlesdag Je leert je opleiding kennen zoals ze is. Zonder verkooppraatjes, zonder stapels folders. Maar mét echte lessen en echte docenten. Op voorhand inschrijven! •
Chemie en elektromechanica Wanneer? 9 mei Waar? Campus Don Bosco, Salesianenlaan 30, Hoboken
Opencampusdag Je ontdekt de campus waar je straks les volgt, krijgt uitleg van docenten en hebt de kans om individuele lesgevers aan te spreken en uit te vragen. •
Bouwkunde en elektronica-ICT Wanneer? 17 maart Waar? Campus Paardenmarkt, Paardenmarkt 92, Antwerpen
•
Chemie en elektromechanica Wanneer? 17 maart Waar? Campus Don Bosco, Salesianenlaan 30, Hoboken
Infodagen We zetten de deuren van onze campussen wijd open en leren je alle hoekjes en kantjes van je opleiding kennen. •
Bouwkunde en elektronica-ICT Wanneer? 27 juni en 10 september Waar? Campus Paardenmarkt, Paardenmarkt 92, Antwerpen
•
Chemie en elektromechanica Wanneer? 23 juni en 6 september Waar? Campus Don Bosco, Salesianenlaan 30, Hoboken
34 |
Studie-informatiedagen Je maakt kennis met alle opleidingen van onze universiteit. Vraag de aanwezige docenten uit en ga naar huis met een helder idee over je toekomst. Wanneer? 12 tot 14 januari 19 tot 21 januari 26 tot 28 januari 1 tot 3 maart 8 tot 10 maart
Waar? Expohallen Roeselare, Diksmuidsesteenweg 400, Roeselare Brabanthal, Brabantlaan 1, Haasrode Flanders Expo, Maaltekouter 1, Gent Limburghal, Jaarbeurslaan 6, Genk Antwerp Expo, Jan Van Rijswijcklaan 191, Antwerpen
| 35
Nuttige contactgegevens Neem een kijkje op www.ua.ac.be/integratie of stuur een e-mail naar
[email protected].
Heb je nog vragen? Artesis Hogeschool Antwerpen Josiane Verkouter
[email protected] Karel de Grote-Hogeschool Katrien Van Eerdenbrugh
[email protected]
36 |
| 37
38 |
| 39
40 |
Studenten Informatie Punt (STIP) Stadscampus - Gebouw E (Agora) Grote Kauwenberg 2, 2000 Antwerpen T +32 3 265 48 72,
[email protected] www.ua.ac.be/studiekiezer
De Universiteit Antwerpen behoort tot de Associatie Universiteit en Hogescholen Antwerpen.