1
Infopunt op za.13 september en zo. 14 september Waar Café Brasserie Dudok Koningstraat 40 Wanneer Zaterdag 13 sept. van 12.00 tot 17.00 uur en zondag 14 september van 10.00 tot 16.00 uur. Tenzij anders vermeld zijn de bezichtigingen, lezingen, wandelingen en rondleidingen gratis toegankelijk. Voor een digitale versie van het programma, meer foto’s, toelichting bij de thema’s en het laatste nieuws: www.openmonumentendagarnhem.nl. We raden u aan kort van te voren de website te raadplegen voor eventuele veranderingen in het programma. Volg ons op facebook: www.facebook.com/OpenMonumentendagArnhem
In het weekend van 13/14 september vindt Open Monumentendag plaats.
Het landelijk thema is dit jaar Op reis In Arnhem richten we ons op de aantrekkingskracht die de stad heeft gehad op mensen van buiten, van de negentiende eeuw tot heden. Op toeristen, maar ook op gepensioneerde oud-Indiëgangers. Waaraan kunnen we nog zien dat Arnhem een bijzondere trekpleister vormde wat leidde tot de bijnaam Haagje van Oosten? Wat ondernamen gemeentebestuur en bewoners om na de Tweede Wereldoorlog de stad weer op de kaart te zetten? Wat dankt de stad aan haar ‘genoeglijkheden’ en evenementen? Operation Market Garden is één van de redenen waarom men van heinde en verre naar de stad komt. In het jaar van Liberation Route Europe heeft deze geschiedenis - die Arnhem tekent - vanzelfsprekend onze aandacht.
1
Belangrijke andere programmaonderdelen van Open Monumentendag Arnhem zijn het drieluik Arnhem en celluloid en het vierluik Mobiel Arnhem. In het drieluik komt Arnhem voorbij vóór, rond en na de Tweede Wereldoorlog. Een zeer recentelijk gedigitaliseerde film over Arnhem en omgeving uit 1919 in Luxor, muzikaal begeleid, historische filmbeelden van de oorlog, waaronder de evacuatie, in Showroom Arnhem, en fragmenten van Star Wars en bioscoopjournalen in een lezing in Pathé. In het vierluik Mobiel Arnhem is aandacht voor de trolleybus die zo echt bij de stad hoort, maar ook voor andere vervoersmiddelen als de ‘Arnhemse’ Mobylette, historische schepen en klassieke auto’s. Waar mogelijk kijkt u deze zondag vanuit een van deze vervoersmiddelen op een andere manier naar de aantrekkelijkheden van de stad.
2
Tentoonstelling in Dudok Op 1 augustus opent in Café Brasserie Dudok de tentoonstelling Layered Liberty met foto’s van de historische locaties van Operation Market Garden. Deze foto’s zijn gemaakt door veertien cursisten van Kunstbedrijf Arnhem volgens een procedé dat double exposure heet en waarmee het beeld van de huidige situatie gecombineerd wordt met hoe het er tijdens de oorlog uitzag. Voor meer informatie kunt u terecht op www.dudok.nl en www.kunstbedrijfarnhem.nl. Deze tentoonstelling is mede mogelijk gemaakt door het vfonds. De tentoonstelling duurt tot en met 20 september.
3
De UITboulevard Open Monumentendag Arnhem is aanwezig op de UITboulevard tijdens het laatste weekend van augustus. U vindt ons achter en voor de informatiestand van Café Brasserie Dudok, in de directe omgeving van Musis Sacrum. Zondag 31 augustus begint met een ontbijt in Dudok: het Liberation Breakfast, ter gelegenheid van de herdenking van de Tweede Wereldoorlog. Tot de speciale gasten die aanschuiven, behoren burgemeester Herman Kaiser, zijn echtgenote en Lies Melssen-Dorigo, die haar oorlogservaringen naar voren zal brengen. Haar dochter Quirine Melssen zingt drie liederen waarin die ervaringen vertolkt worden. Er is een beperkt aantal plaatsen beschikbaar voor dit ontbijt. Reservering is mogelijk door een mail te sturen naar
[email protected]. Dit programmaonderdeel is mede mogelijk gemaakt door het vfonds. Voor andere optredens van Quirine Melssen rond het thema Oorlog en Vrede, op 18 en 19 september, verwijzen wij u naar haar website: www.quirinemelssen.nl.
4
Architectuurcentrum CASA en Stichting Verborgen Landschap: ‘A Bridge So Close’ Op 9 september organiseert architectuurcentrum CASA in samenwerking met Stichting Verborgen Landschap een discussieavond over slagveldtoerisme in de stad. Hoe verhouden recente initiatieven zich tot elkaar, welke kansen liggen er nog meer en hoe zorgen we ervoor dat deze plannen geen brug te ver blijken? Arnhem is wereldberoemd dankzij de slag om de Rijnbrug, maar doet het daar wel voldoende mee? Wanneer dinsdag 9 september, aanvang 20.00 uur, zaal open vanaf 19.30 uur. Waar Showroom Arnhem, Kleine Oord 177 Entree 5 euro. Leden van CASA-Sociëteit en studenten gratis. Voor meer informatie: www.casa-arnhem.nl
5
‘Operatie Market Garden 1944-2014, veranderende perspectieven’ De Arnhemse historicus Frank van Lunteren verzorgt op donderdagavond 11 september een lezing over de Slag om Arnhem. Wanneer donderdag 11 september, van 20.00 tot 22.00 uur Waar Auditorium Rozet. Maximum aantal toehoorders: 80. De lezing is mede mogelijk gemaakt door het vfonds.
6
Klassendag in het Huis der Provincie en Rozet Op 12 september vindt een klassendag plaats. Scholieren uit het speciaal basisonderwijs krijgen een rondleiding door het Huis der Provincie en ervaren aan den lijve wat het is een bestuurder van de Provincie te zijn. Ze voeren onder meer een debat in de Statenzaal. Kinderen uit de groepen 7 en 8 van Openbare basisscholen De Schatgraaf en Heijenoord bezoeken Rozet, onlangs uitgeroepen tot het beste Nederlandse gebouw van het afgelopen jaar. Tijdens dit bezoek wordt veel aandacht geschonken aan de Slag om Arnhem. Wie Genodigde klassen uit het speciaal en regulier basisonderwijs. Waar Huis der Provincie en Rozet
7
Opening in Trolleybusmuseum Arnhem – het enige trolleybusmuseum in Nederland Om 15.00 uur opent Open Monumentendag Arnhem in het Trolleybusmuseum. Na de introductie volgt een rondleiding door het museum en de bezichtiging van de vermaarde trolleybus 101. Wanneer 15.00 uur Waar Kantine van Connexxion / Trolleybusmuseum. Het museum is gevestigd aan de Remisestraat 4 (achter Stadskantoor Arnhem). Voor informatie over de bereikbaarheid, de collectie en de normale openingstijden: www.trolley-busmuseum.nl. Op zondag wordt er met een oude bus een tocht gemaakt van Arnhem naar Velp. Onderweg kan men op historische locaties uitstappen.
8
First National Rolls Royce & Bentley Museum Toni Bienemann, directeur van Peja Producten B.V., droomde ervan ooit een klassieke auto te bezitten. Zijn eerste auto werd de Chevrolet-Corvette, maar daar bleef het niet bij. Hij ging Rolls Royce en Bentley verzamelen. Inmiddels heeft hij op zijn bedrijfsterrein ruim 100 modellen, ook van andere merken, ondergebracht. De hoogste tijd om deze unieke verzameling bij het grote publiek onder de aandacht te brengen. Het ‘First National Rolls Royce & Bentley Museum’ opent tijdens Open Monumentendag zijn poorten. U wordt rondgeleid langs een breed scala klassieke auto’s vanaf de jaren 20. Maximale groepsgrootte: 30 pers. Reserveren kan via openmonumentendagarnhem@gmail. com onder vermelding van ‘automuseum’. Dit programma maakt deel uit van een vierluik over Mobiel Arnhem. Wanneer zaterdag 13 sept.: Rondleidingen om 10.30 uur, 12.30 uur en 14.30 uur. Zondag 14 sept.: 12.00 uur en 14.00 uur. Waar Verzamelen ingang kantoor Peja: Van Oldenbarneveldtstraat 85a
9
Huis der Provincie Het Huis der Provincie aan de Markt in Arnhem is zoals elk jaar op de tweede zaterdag van september open voor het publiek met een uitgebreid programma. Zo zijn er rondlei¬dingen, speelt de Young Gelders Jazz Musicians en om 15.00 uur wordt Van pottenkijker tot boegbeeld, een boek over 200 jaar commissarissen van de Koning in Gelderland gepresenteerd. Verder kunt u zelf op ontdekking uitgaan om de speciale bouwstijlen en de kunstwerken te bekijken. Voor meer informatie over de Open Dag: www.gelderland.nl. Wanneer 11.00 -16.00 uur Waar Markt
10
‘A long time ago, in a galaxy far, far away....’; Star Wars lezing in Rembrandt Theater De zondag begint al vroeg met een lezing door filmjournalist en hoofdredacteur van Schokkend Nieuws filmmagazine, Barend de Voogd. In zijn lezing vertelt hij over de Nederlandse première van Star Wars: Episode IV: A New Hope tijdens de Internationale Arnhemse Film Week in 1977. Daarbij gaat hij in op de ontstaansgeschiedenis, productie en blijvende invloed van de beroemdste ruimtesaga aller tijden. De lezing, vergezeld van bioscoopjournalen en filmbeelden, duurt een uur. Deze lezing maakt deel uit van het drieluik Arnhem en celluloid over Arnhem vóór, rond en – hier - na de Tweede Wereldoorlog. Wanneer 10.00 uur Waar Rembrandt Theater, Velperplein 10
11
Reizen van en naar NederlandsIndië - uitgebreid programma in Museum Bronbeek
de tropen. Beroemd zijn de Indrapoera, de Sibajak en de Willem Ruys van de Rotterdamsche Lloyd.
Conservator drs. Hans van den Akker vertelt in zijn dialezing Een ‘handschoentje’ op reis over de bijzondere lotgevallen van Antje Lakeman (1896-1986). Zij probeerde in 1918 haar kersverse echtgenoot Henk Joop (1891-1959) te bereiken, die als korporaal in Tjimahi op Java diende in het Koninklijk Nederlands-Indisch leger (KNIL).
Informatie op maat over repatriëringsschepen Mensen, van wie familie of bekenden in de jaren 1942 tot 1962 van Nederlands-Indië naar Nederland zijn gerepatrieerd, kunnen bij de daarvoor ingerichte infodesk een antwoord krijgen op de vraag op welk schip zij hebben gereisd en wanneer precies. Museum Bronbeek beschikt over uniek bronnenmateriaal.
Maritiem-historicus dr. Nico Guns zal een aantal keren de reis naar de Oost met tal van schitterende illustraties tot leven wekken in zijn lezing Zeereizen naar Indië. De rederijen bouwden luxe zeekastelen om de Indië-gangers zo comfortabel mogelijk te vervoeren op hun overtocht naar
12
Verder kan men de hele dag het hoofdgebouw van Bronbeek bezoeken. Hierin is het museum voor de Nederlandse koloniale geschiedenis gehuisvest. Men kan ook deelnemen aan een op de architectuur gerichte rondleiding. Het complete activiteitenprogramma met aanvangstijden is vanaf 1 september te vinden op http://www.defensie.nl/ onderwerpen/bronbeek/inhoud/agenda. Wanneer 10.00 - 17.00 uur Waar Museum Bronbeek Velperweg 147
13
Wandeling Singels en omgeving De binnen- en buitensingels zijn een bijzonder fenomeen in het centrum van Arnhem. Opgenomen als beschermd stadsgezicht, vormen ze het visitekaartje van de stad. Nu rijden er auto’s, maar oorspronkelijk lag hier een prachtig ontworpen wandelgebied gevormd uit de middeleeuwse vesting. Ontdek wat er allemaal is veranderd sinds de komst van de automobiel. Deelname bij voorkeur na het bijwonen van de korte lezing door Benno Landsheer in De Vergaderie. Maximaal aantal toehoorders bij de lezing en deelnemers aan de wandeling: 25. Organisatie is in handen van Gilde Stadswandeling Arnhem; voor meer informatie: www. wandeleninarnhem.nl. Wanneer Elk half uur vanaf 13.00 uur; laatste wandeling start om 15.00 uur. Waar Startpunt wandeling: Velperbuitensingel 20 (De Vergaderie); duur: ca. 90 minuten.
14
De Vergaderie De Vergaderie is een karakteristiek herenhuis met opvallend gedecoreerde plafonds en wanden, daterend uit 1865. De huidige eigenaren, die het pand een herbestemming gaven, ontdekten prachtige kunstschatten uit het roemrijke Arnhemse verleden en restaureerden het pand met respect voor authentieke details. Het is op zondag doorlopend te bezichtigen; de eigenaren zullen u rondleiden. Wanneer 12.00 - 16.00 uur Waar Velperbuitensingel 20 Om 13.00 en 14.30 uur geeft Benno Landsheer in De Vergaderie een lezing over de historische architectuur van de singels; duur: ca. 30 minuten. Max. aantal plaatsen per lezing: 25. Reserveren kan via openmonumentendagarnhem@gmail. com onder vermelding van ‘lezing singels’. Aansluitend verzorgt Gilde Stadswandeling Arnhem een rondleiding door het Singelgebied.
15
Bustocht Arnhem - Velp met bus 22 Bus 22 uit 1968 brengt u van Park Sonsbeek, via onder andere Huis Zypendaal en Kasteel Rosendael naar station Velp. U kunt op een van deze locaties opstappen. Er zijn 40 zitplaatsen in de bus. Tijdens de rit of op één van de locaties hoort u voordrachten van schrijvers en dichters. Vertrek- en aankomststijden en verdere informatie vindt u op www.openmonumentendagarnhem.nl. De tijden hier zijn bij benadering. Geschatte rijtijd, een bezoek aan de landgoederen niet meegerekend, bedraagt ongeveer 60 minuten. De bustocht en de entree van kasteel Zypendaal zijn op deze dag gratis; voor een bezoek aan kasteel Rosendael geldt een gereduceerd tarief. Bent u echter vriend van De Geldersche Kasteelen, dan is de entree in Rosendael eveneens gratis.
16
First National Rolls Royce & Bentley Museum Zie onder ‘zaterdag’ voor informatie over dit museum en de rondleidingen. Dit programma maakt deel uit van een vierluik over Mobiel Arnhem. Maximale groepsgrootte: 30 personen. U wordt aangeraden te reserveren via
[email protected] onder vermelding van ‘automuseum’. Wanneer 12.00 uur en 14.00 uur Waar Verzamelen ingang kantoor Peja: Van Oldenbarneveldtstraat 85a
17
Spelevaren in Park Sonsbeek Bezoekerscentrum Sonsbeek organiseert voor de jeugd diverse activiteiten in het park en rond de vijvers. Allemaal binnen het thema Reizen vroeger en nu. Ook kunt u, kun jij, historische figuren tegenkomen die je mee terugnemen in de tijd. Wil je met je familie op een ansichtkaart? Dat kan! De fotograaf wacht op je bij de waterval. Deze activiteit is geschikt voor ouders met kinderen. Voor meer informatie: www.bezoekerscentrumsonsbeek.nl. Wanneer 11.00 -16.00 uur Waar Tussen de Witte Watermolen en waterval in Park Sonsbeek (Zijpendaalseweg 24a).
18
Kaptein Mobylette Wist u dat in Arnhem één van de grootste bromfietsfabrieken van Nederland heeft gestaan? Peter Langemeijer, oudwerknemer bij de Kapteins Handelsonderneming te Amsterdam, kent de verhalen. De Kaptein Mobylette werd een goudmijn, met meer dan 14 miljoen verkochte exemplaren. In Bezoekerscentrum Sonsbeek wordt verslag gedaan van deze succesvolle Arnhemse Motorrijwielfabriek. Buiten, achter het bezoekerscentrum, zullen verscheidene oude Mobylettes staan uitgestald. Trotse bezitters brommen deze dag uit alle hoeken van het land naar Arnhem. Organisatie: Nico Teunissen, Mobylette Forum Nederland. Dit programma maakt deel uit van een vierluik over Mobiel Arnhem. Wanneer Zondag 14 september: 12.00 – 17.00 uur. Lezing Peter Langemeijer: 13.00 uur en 15:00 uur; duur van de lezing: ca. 60 minuten. Waar Bezoekerscentrum Sonsbeek, Zijpendaalseweg 24a
19
Groene stad aan de Rijn – film met live muziek in Luxor Live Voor de Tweede Wereldoorlog was Arnhem een geliefde plaats voor renteniers en dagjesmensen. De combinatie van het groene Veluwelandschap en de NederRijn aan de voet van de heuvelrug maakte Arnhem tot een zeer geliefde plek om te wonen of te recreëren. In Luxor, een voormalig bioscooptheater, wordt een stomme film uit 1919 over Arnhem en omgeving vertoond, waarbij Kevin Toma, bekend filmrecensent van de Volkskrant, muziek componeerde. De lezing maakt deel uit van het drieluik Arnhem en celluloid over - in dit geval - Arnhem vóór de Tweede Wereldoorlog. Deze zeer unieke film is door Eye beschikbaar gesteld. Wanneer 12.00 uur (filmvertoning en nagesprek duren ruim 45 minuten). Waar Luxor Live Willemsplein 10
20
Varen op de Rijn Als stad aan de Rijn mag natuurlijk het reizen over het water niet in het programma ontbreken! Vroeger naar de Westerbouwing, vandaag een tochtje vanaf de Rijnkade. Maar liefst drie bijzondere boten liggen hiervoor klaar, te weten de Emanuel, een open zaadbakje, de Dickens, een open verbouwd Amsterdammertje en een heuse blusboot. Voor u aan boord gaat, kunt u bij de opstapplaats de sleepboot Anders J. Goedkoop bezichtigen. Dit programma maakt deel uit van een vierluik over Mobiel Arnhem. Wanneer Meerdere afvaarten tussen 12.30 en 16.30 uur. Waar Opstappen vanaf de Anders J. Goedkoop (sleepboot), aan de Rijnkade
21
Souvenir Arnhem Filmmatinee: Remember September In samenwerking met het Gelders Archief en Kwartiermakers Arnhem organiseert architectuurcentrum CASA op Open Monumentendag een filmmiddag met bijzonder bewegend beeldmateriaal van Arnhem tijdens en kort na de oorlog. De evacuatie – waarin de Arnhemmers van toen noodgedwongen ‘Op Reis’ moesten – speelt hier een hoofdrol in. Wanneer 16.00 uur, zaal open vanaf 15.30 uur. Waar Showroom Arnhem, Kleine Oord 177 Voor meer informatie: www.casa-arnhem.nl
22
Huis Zypendaal Huis Zypendaal is een in oude stijl ingerichte buitenplaats, gebouwd in de jaren 1762-1764 door de Arnhemse regentenfamilie Brantsen. De familie Brantsen had al een groot woonhuis in de binnenstad, maar liet huis Zypendaal bouwen als buitenhuis voor de zomermaanden. De begane grond is ingericht en opengesteld. Het interieur heeft een intieme uitstraling, door de vele herinneringen aan de voormalige bewoners. Zo is de collectie familieportretten grotendeels teruggekeerd. Voor verdere informatie: www.glk.nl/zypendaal. Wanneer 11.00 - 17.00 uur Waar Zypendaalseweg 44
23
De Eusebius De Eusebius - een Rijksmonument - is een bijzonder fraai exemplaar van gotische bouwkunst. Kenmerkend zijn de hoge vensters, de complexe gewelven en de decoraties aan in- en exterieur. De Eusebius is op Open Monumentendag gratis toegankelijk; met uitzondering van het gebruik van de lift. Een rondleiding door de Kerkzaal onder leiding van een deskundige gids is mogelijk. Check actuele informatie op www.eusebius.nl en www.openmonumentendagarnhem.nl. Wanneer 11.00 - 17.00 uur Waar Kerkplein 1
24
Memorarium Gelderland in de voormalige Sint Jan de Doperkerk Memorarium Gelderland stelt op Open Monumentendag de voormalige Sint Jan de Doper open. Dit rijksmonument heeft een herbestemming als plaats waar urnen of herdenkingsplaquettes geplaatst kunnen worden. Deze kerk heeft bijzondere gebrandschilderde ramen en een gebeeldhouwde kruiswegstatie. Uitvoerige informatie over de geschiedenis van dit rijksmonument vindt u op www. memorarium.nl Wanneer 11.00 - 16.30 uur Waar Verlengde Hoflaan 74
25
Stationswandeling De stationswandeling wordt vooraf gegaan door een lezing in het informatiecentrum Stationsgebied. Duur van lezing plus wandeling is ca. 90 minuten. Maximaal aantal deelnemers per wandeling: 30. Dit programma is tot stand gekomen in samenwerking met Arnhem-Centraal. Wanneer 13.00 uur en 15.00 uur Waar Bergstraat 1
26
Activiteiten ná zondag 14 september Na Open Monumentendag zijn er nog volop activiteiten rondom de herdenking van Operation Market Garden (OMG70), zoals de Airborne fietstocht van Driel naar Arnhem en de Freedomtrail route die voert langs Arnhemse locaties die een belangrijke rol speelden in de Tweede Wereldoorlog. Voor meer en actuele informatie www.wandeleninarnhem.nl en de lokale media. Deelname is niet kosteloos.
27
kinderen en jongeren
13.30u
13.00u
12.30u
12.00u
11.00u
16.00u
15.00u
14.30u
www.openmonumentendagarnhem.nl
Huis der Provincie
www.openmonumentendagarnhem.nl
19
Bezoekerscentr. Sonsbeek
21 22 23 24 25 26
Rijnkade Showroom Arnhem Huis Zypendaal De Eusebius Sint Jan de Doperkerk Station ontwerp, dtp nico en co ontwerpers www.nico-en-co.com
20
Luxor Live
demonstratie
lezingen
18
17 Sonsbeekpark
rondleidingen
First National Rolls Royce & Bentley Museum
Bustocht Arnhem-Velp
wandelingen 16
14
De Vergaderie lezingen
12
Museum Bronbeek
10
9
8
6
5
3
11
17.00u
Rembrandt Theater
ZONDAG
15.15u
di 9 september 20.00 uur
rondleidingen Stedelijk Gym
15.30u
do 11 september 20.00 uur
First National Rolls Royce & Bentley Museum
Trolleybusmuseum
16.30u
reguliere openingstijden 1 aug -20 sept
14.00u
OPENING 15.00 uur
ZATERDAG
Auditorium Rozet
Casa
Kunstbedrijf bij Dudok
VOORAFGAAND
jongeren
10.00u
kinderen
10.30u
ook geschikt voor
blz.
30
