INFOMAP
1
voor studenten verpleegkunde en vroedkunde
AZ SINT-LUCAS BRUGGE WWW.STLUCAS.BE
1
Deze infomap is eveneens terug te vinden op de website van het ziekenhuis onder “Info voor studenten”, zie: http://www.stlucas.be/media/272374/Introductiemap -stagiairs-verpleegkunde-algemeen.pdf
1-07-2015
Introductiemap stagiairs verpleegkunde - algemeen
p. 1
INHOUDSTAFEL 1
INLEIDING ................................................................................................................................................................................ 4
2
HIËRARCHIE: VOORSTELLING VIA ORGANIGRAM ............................................................................................................ 4
3
ONTHAALBROCHURE EN RAADPLEGINGSFOLDER ........................................................................................................... 4
4
BEREIKBAARHEID (O.A. INFO OVER BUSVERVOER)......................................................................................................... 4
5
LIGGING VAN HET ZIEKENHUIS............................................................................................................................................ 5
6
PLAN VAN HET ZIEKENHUIS ................................................................................................................................................. 6
6.1 6.2 6.3
Perspectieftekening .................................................................................................................... 6 Blokken, niveaus en routes .......................................................................................................... 6 Verpleegeenheden en andere diensten ........................................................................................ 7
7
STATISTISCHE GEGEVENS OVER HET ZIEKENHUIS (2014) ............................................................................................... 8
7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6
Algemene gegevens .................................................................................................................... 8 Verpleegdiensten........................................................................................................................ 8 Patiëntenstatistieken .................................................................................................................. 9 Medische staf (maart 2015) ......................................................................................................... 9 Personeel ................................................................................................................................. 10 Kostenstructuur (procentuele verdeling) .................................................................................... 10
8
CENTRALE AANKOOP EN VOORRAADBEHEER ................................................................................................................ 10
8.1 8.2
Barcode-scanning en herbevoorrading ....................................................................................... 10 Zorg voor materialen................................................................................................................. 11
9
MAALTIJDEN ......................................................................................................................................................................... 11
9.1
Productie, portionering en distributie......................................................................................... 11
9.1.1 9.1.2 9.1.3
Productie – ‘koude lijn’......................................................................................................................................................... 11 Portionering........................................................................................................................................................................... 12 Afwerking / voorbereiding bedeling in de dienstskeuken op de verpleegeenheid....................................................... 12
9.2
Voor- en nadelen ...................................................................................................................... 12
9.2.1 9.2.2
De ‘koude lijn’........................................................................................................................................................................ 12 De regeneratiemethode met contactwarmte in combinatie met het ’Carbo-fresh’-koelsysteem............................. 12
9.3 9.4
Menukeuze door de patiënt....................................................................................................... 13 Taken van de hotelhostess op de verpleegeenheid ..................................................................... 13
10
GENEESMIDDELENDISTRIBUTIESYSTEEM (GMD) ........................................................................................................... 13
11
SCHOONMAAK ..................................................................................................................................................................... 15
11.1 11.2
Definitie ................................................................................................................................... 15 Methode .................................................................................................................................. 15
11.2.1 11.2.2
Hoofdregel ............................................................................................................................................................................. 15 Juiste volgorde ...................................................................................................................................................................... 15
11.3
Voordelen................................................................................................................................. 15
1-07-2015
Introductiemap stagiairs verpleegkunde - algemeen
p. 2
12
ZIEKENHUISHYGIËNE ........................................................................................................................................................... 15
12.1 12.2 12.3 12.4 12.5 12.6
Algemeen ................................................................................................................................. 15 Coördinaten dienst ziekenhuishygiëne ....................................................................................... 16 Afspraken i.v.m. bereikbaarheid................................................................................................. 17 Samenstelling CVZ AZ Sint-Lucas ................................................................................................ 17 Zie ook ..................................................................................................................................... 17 Opmerkingen............................................................................................................................ 18
13
VEILIGHEID, GEZONDHEID EN WELZIJN ........................................................................................................................... 18
13.1 13.2
Algemeen ................................................................................................................................. 18 Aandachtspunten per soort risico............................................................................................... 19
13.2.1 13.2.2 13.2.3 13.2.4 13.2.5 13.2.6 13.2.7 13.2.8 13.2.9 13.2.10 13.2.11 13.2.12 13.2.13 13.2.14 13.2.15 13.2.16 13.2.17
Arbeidsongevallen en beroepsziekten ............................................................................................................................... 19 Brandbeveiliging ................................................................................................................................................................... 19 Elektrische veiligheid ............................................................................................................................................................ 19 Gevaarlijke stoffen................................................................................................................................................................ 20 Manueel hanteren van lasten ............................................................................................................................................. 20 Orde en netheid .................................................................................................................................................................... 20 Prikongevallen....................................................................................................................................................................... 21 Stralingsrisico’s...................................................................................................................................................................... 21 Stress ...................................................................................................................................................................................... 21 Veilig werken met beeldschermen ..................................................................................................................................... 22 Beveiliging van het ziekenhuis ............................................................................................................................................ 22 Klachten - meldingen - defecten ......................................................................................................................................... 22 Persoonlijke hygiëne............................................................................................................................................................. 22 Energiegebruik ...................................................................................................................................................................... 23 Milieu en afval....................................................................................................................................................................... 23 Noodplan ............................................................................................................................................................................... 23 Welzijn.................................................................................................................................................................................... 23
14
BADGE .................................................................................................................................................................................... 24
15
VESTIAIRE .............................................................................................................................................................................. 24
15.1 15.2 15.3
Locatie ..................................................................................................................................... 24 Vestiairesleutel ......................................................................................................................... 24 Aandacht voor orde en netheid.................................................................................................. 24
16
GEBRUIK CAFETARIA ........................................................................................................................................................... 24
16.1 16.2 16.3
Werkkleding ............................................................................................................................. 24 Openingsuren ........................................................................................................................... 24 Voordeeltarief met badge.......................................................................................................... 25
17
VARIA ..................................................................................................................................................................................... 25
17.1
Parkeren................................................................................................................................... 25
17.1.1 17.1.2
Autoparking........................................................................................................................................................................... 25 Fietsenbergplaats ................................................................................................................................................................. 25
17.2 17.3
Fotokopies................................................................................................................................ 25 Onthaal bij start van de stage .................................................................................................... 25
18
VERWACHTINGEN VAN HET ZIEKENHUIS ........................................................................................................................ 26
1-07-2015
Introductiemap stagiairs verpleegkunde - algemeen
p. 3
1
INLEIDING
Het Algemeen Ziekenhuis Sint-Lucas Brugge is een algemeen en acuut ziekenhuis met katholieke inspiratie. Het ziekenhuis is privé en is eigendom van de vzw Vereniging van de Zusters van de Heilige Jozef te Brugge. Het ziekenhuis telt 415 bedden (waaronder 3 voor Sp palliatieve zorg in PZE De Vlinder, 42 dagziekenhuisbedden en 18 plaatsen dagziekenhuis oncologie) en biedt een aantal diensten aan. Het ziekenhuis heeft verscheidene samenwerkingsverbanden met andere ziekenhuizen, onder meer op het vlak van radiotherapie, het gebruik van de niersteenverbrijzelaar, de palliatieve zorgeenheid, BIRTH (Bruges Institute for Reproductive Technology and Health), EPSI (eenheid voor psychiatrische spoedinterventie), neurochirurgie en cardiologie.
Heel wat informatie over de diensten die het ziekenhuis aanbiedt is terug te vinden op de website: www.stlucas.be . Op deze website is ook een rubriek voorzien met informatie en documenten voor studenten verpleegkunde en vroedkunde, zie http://www.stlucas.be/professionals/voor-studenten.aspx.
2
HIËRARCHIE: voorstelling via organigram
Het organigram kan je raadplegen op het intranet van het ziekenhuis (de portaalsite) bij Onderwerpen/Algemene informatie ziekenhuis/Ziekenhuisorganisatie/Organigram. Zie:
3
ONTHAALBROCHURE EN RAADPLEGINGSFOLDER
De informatie uit de onthaalbrochure en de raadplegingsfolder voor patiënten staat op de website van het ziekenhuis. Zie: http://www.stlucas.be/patienten.aspx
4
BEREIKBAARHEID (O.A. INFO OVER BUSVERVOER)
Op de website van het ziekenhuis vind je alles over de bereikbaarheid van het ziekenhuis onder de volgende link: http://www.stlucas.be/bereikbaarheid/contactgegevens.aspx
1-07-2015
Introductiemap stagiairs verpleegkunde - algemeen
p. 4
5
1-07-2015
LIGGING VAN HET ZIEKENHUIS
Introductiemap stagiairs verpleegkunde - algemeen
p. 5
6
PLAN VAN HET ZIEKENHUIS
6.1
Perspectieftekening
6.2
Blokken, niveaus en routes
Het ziekenhuis bestaat uit verscheidene blokken (A-B-C-D-H-M).
1-07-2015
Introductiemap stagiairs verpleegkunde - algemeen
p. 6
Vroeger waren deze blokken bepalend voor de naamgeving van de verpleegeenheden (bv. verpleegeenheid (VE) A1 bevond zich in de A-blok op de 1ste verdieping). Wegens de veelvuldige verhuis van diensten naar aanleiding van verbouwingen de laatste jaren werd besloten om in de naamgeving van diensten niet meer te verwijzen naar het blok en de verdieping. De meeste verpleegeenheden veranderden daardoor van naam (bv. VE A1 werd VE Inwendige geneeskunde), waarbij er meestal naar de belangrijkste medische discipline(s) op de dienst verwezen wordt. Tegenwoordig wordt er overigens gewerkt met routenummers, waarbij het nummer van elke patiëntenkamer uniek is en overeenkomt met een specifiek routenummer in een specifiek blok. Een flyer met toelichting over deze routenummers is te vinden aan de receptie van het ziekenhuis en een bord met het overzicht van deze routenummers is te vinden, in de centrale hal, in de trappenhal op elke verdieping en aan de lift op elke verdieping. In de routering verwijst de aanduiding van het blok nog naar het blok waar een lokaal zich bevindt en het eerste nummer nog naar de verdieping waar een bepaald lokaal zich bevindt. Een overzicht van de routenummers kan je raadplegen op de website van AZ Sint-Lucas Brugge (www.stlucas.be) onder de rubriek Verblijf en bezoek. Tijdens het algemeen onthaalmoment bij de start van de stage krijg je een ‘wegwijzertje’.
6.3
Verpleegeenheden en andere diensten
Om verwarring te vermijden met “afdeling” in KWS (wat verwijst naar “medische dienst”), wordt er o fficiëel niet meer gesproken over verpleegafdeling of verblijfsafdeling, maar nog uitsluitend over “verpleegeenheid”. Een overzicht van de verpleegeenheden (VE), dagziekenhuizen, medisch-technische diensten en enkele paramedische diensten vind je hieronder: Benaming (afkorting tussen haakjes) VE Inwendige geneeskunde (VE Inw) VE Inwendige geneeskunde-Heelkunde (VE Inw-Hk) VE Perinatologie- Gynaecologie (VE Perinat-Gyn) Materniteit-Gynaecologie (Mat-Gyn) Verloskwartier (VK) Neonatologie (Neo) VE Heelkunde (VE Hk) VE Orthopedie (VE Ortho) VE Geriatrie-Revalidatie (VE Ger-Rev) VE Pediatrie (VE Ped) Dagziekenhuis Oncologie (DZH Onco) Radiologie (Rad) VE Inwendige geneeskunde-Revalidatie (afgekort VE Inw-Rev) VE Midcare, CCU en Stroke unit (VE MiCS) VE Neurologie-Revalidatie (VE Neu-Rev) Dialyse (Dial-Br, Dial-Oost, Dial-Eekl, VE Dial-Kn) Dagziekenhuis Heelkunde (DZH Hk) Dagziekenhuis Inwendige geneeskunde (DZH Inw) Dagziekenhuis Geriatrie (DZH Ger)
1-07-2015
Introductiemap stagiairs verpleegkunde - algemeen
blok +verdieping A-blok, 1ste verdieping A-blok, 2de verdieping A-en B-blok, 3de verd. A-blok, 3de verdieping B-blok, 3de verdieping B-blok, 3de verdieping de A-blok, 4 verdieping A-blok, 5de verdieping de A-blok, 6 verdieping A-blok, 7de verdieping ste B-blok, 1 verdieping B-blok, 2de verdieping B-blok, 4de verdieping B-blok, 5de verdieping B-blok, 6de verdieping de B-blok, 7 verdieping M-blok, verdieping -1 ste B-blok, 1 verdieping H-blok, 6de verdieping
p. 7
C-blok, 1ste verdieping + K-paviljoen C-blok, 2de verdieping de C-blok, 3 verdieping B-blok, verdieping -1 B-blok, verdieping 0 M-blok, 1ste verdieping H-blok, 1ste verdieping B-blok, verdieping 0 de H-blok, 2 verdieping B-blok; verdieping -1 D-blok, verdieping 1 B-blok, verdieping -1 B-blok, verdieping -1
VE Kinder- en Jeugdpsychiatrie (VE K&J) VE Psychiatrie (VE Psy) VE Geriatrie (VE Ger) Centrale sterilisatie (CSA) Kinesitherapie DBC (samen Kine-DBC) Endoscopie & Functieafdeling (Endo & FA) Ergotherapie Isotopen VE Intensieve Zorg (VE IZ) Labo (Labo) Operatiekwartier-Recovery (OK-Rec) Spoedgevallendienst (Spoed)
7
STATISTISCHE GEGEVENS OVER HET ZIEKENHUIS (2014)
7.1
Algemene gegevens
Oppervlakte terrein (ha) Oppervlakte gebouwen (m²) Parkeerplaatsen Verbruikscijfers: -verlichting -verwarming
5 45.088 889 kWh bedrag (euro) kWh (elektr.) 3 m bedrag (euro)
Opening ziekenhuis Aantal bedden vanaf 01-01-2001
7.2
Verpleegdiensten
Omschrijving Heelkunde Inwendige geneeskunde Pediatrie Materniteit Geriatrie Kinder- en jeugdpsychiatrie Volwassenpsychiatrie Psychiatrische daghospitalisatie Intensieve zorgen functie (reeds in C/D) Sp Locomotorische revalidatie Sp Neurologische revalidatie Sp Palliatieve zorgen (1) Totaal (1) in associatie met AZ Sint-Jan Brugge-Oostende
1-07-2015
3.357.554 361.756 3.357.549 301.077 512.705 dec. 1965 415
Introductiemap stagiairs verpleegkunde - algemeen
Index C D E M G K A A1 I S2 S3 S4
Bedden 114 93 24 22 56 25 30 8 (10) 20 20 3 415
p. 8
7.3
Patiëntenstatistieken
Verpleegdagen Gehospitaliseerde patiënten Bezettingspercentage Bevallingen Pasgeborenen Overlijdens Aantal patiënten dagziekenhuis Aantal dialyses Aantal ingrepen operatiekwartier Aantal aanmeldingen spoedgevallendienst Herkomst patiënten: Groot-Brugge Oostkamp Beernem Zedelgem
7.4
118.661 14.721 78,91% 1.005 1.021 270 21.818 36.878 13.754 18.211 44,75% 13,80% 7,71% 7,15%
Knesselare Maldegem Jabbeke Damme
Medische staf (maart 2015)
Stafleden: Inwendige geneeskunde Anesthesiologie Orthopedie Fysische geneeskunde en reumatologie Gynaecologie en verloskunde Radiologie Spoedgevallen Algemene heelkunde, thorax- en vaatheelkunde Pediatrie Neurologie Klinische biologie Oogziekten Pathologische anatomie Dermatologie Nucleaire geneeskunde Kinderpsychiatrie Neus-, keel- en oorziekten Nierziekten Psychiatrie Urologie MKA heelkunde en stomatologie Neurochirurgie Plastische heelkunde Tandheelkunde Toegelaten artsen en consulenten: Artsen assistenten
1-07-2015
2,23% 2,10% 2,03% 2,01%
Introductiemap stagiairs verpleegkunde - algemeen
111 16 10 7 8 7 7 5 4 4 5 4 4 2 2 2 3 2 8 2 2 2 2 2 1 53 22
p. 9
7.5
Personeel
Aantal FTE gemiddeld in 2014 (2) -Medisch -Vak- en dienst -Administratief -Verplegend -Paramedisch -Ander (incl. uitzendkrachten) Totaal Nominatief aantal op 31-12-2014 (2) Aantal voltijdse Aantal deeltijdse Aantal mannen Aantal vrouwen (2) Inclusief artsen assistenten en inclusief uitzendkrachten
7.6
Totaal 18,50 125,66 142,79 531,73 96,91 9,19 924,78 1.245 38,88% 61,12% 17,67% 82,33%
484 761 220 1.025
Kostenstructuur (procentuele verdeling)
Loonlasten Med/Param. honor. Afschrijvingen/huur Financiële lasten Algemene kosten Onderhoud
42,42% 21,92% 6,84% 0,89% 1,95% 1,88%
Verwarming Administratie Was & linnen Voeding Internaat Medische kosten
8
CENTRALE AANKOOP EN VOORRAADBEHEER
8.1
Barcode-scanning en herbevoorrading
0,39% 2,43% 1,01% 1,34% 0,06% 18,87%
De logistieke ploeg ziet na wat moet aangevuld worden op de verpleegeenheden. Linnen en incontinentiemateriaal wordt aangevuld tot een maximum voorraad. Medisch-verpleegkundige materialen wordt bevoorraad a.d.h.v. het dubbel-vak voorraadsysteem. Principes van het dubbel-vak voorraadsysteem: de voorraad van één product wordt over twee vakken verdeeld; telkens wanneer men het product nodig heeft, neemt men deze uit hetzelfde “actieve” vak; vooraan in elk vak zit per voorraadartikel een kaartje met een barcode. Als dit vak leeg is, hoeft de persoon die het laatste stuk meenam enkel de bijhorende barcode om te draaien en kan uit het tweede vak genomen worden. Soort goederen: medisch-verpleegkundig materiaal : sets, naalden, spuiten, verbandmateriaal, afvalcontainers, katheters, enz.
1-07-2015
Introductiemap stagiairs verpleegkunde - algemeen
p. 10
Indeling van de goederen: volgens de lichaamstelsels (terug te vinden op de portaalsite): ○ hart- en bloedsomloopstelsel ○ ademhalingsstelsel ○ centraal zenuwstelsel ○ urogenitaal stelsel ○ spijsverteringsstelsel ○ huid (= wondzorg) ○ mobiliteit daarnaast zijn er nog andere productgroepen: ○ hygiënische zorgen ○ keukenbenodigdheden ○ diagnose algemeen ○ bureaumateriaal ○ drukwerk ○ schoonmaakproducten. Voordelen van deze werkwijze : tijdswinst voor de verpleging : de verpleegafdeling draait enkel de barcode bij de lege vakken, al de rest (scanning, levering, bevoorrading) gebeurt door de logistieke ploeg bevoorrading in gebruiksklare verpakkingen (geen oververpakking) logische indeling per stelsel of productgroep.
8.2
Zorg voor materialen
De zorg voor de ons ter beschikking gestelde materialen is evenzeer een kwaliteitselement van ons totaal functioneren. Met betrekking tot materialen verwachten wij: goed gebruik (= materialen gebruiken waarvoor ze gemaakt zijn) goed onderhoud (schoonmaak + technisch onderhoud waar nodig) melden van problemen in het gebruik melden van alternatieven ... Dit wil zeggen dat elk een eigen verantwoordelijkheid heeft over de ter beschikking gestelde ma terialen.
9
MAALTIJDEN
9.1
Productie, portionering en distributie
9.1.1
Productie – ‘koude lijn’
Het kookproces ‘koude lijn’ omvat de volgende stappen: bereiding van de maaltijdcomponenten volgens de klassieke bereidingsmethode en voorgeschreven productiefiches in de centrale keuken na bereiding worden de componenten binnen de twee uur teruggebracht van 70° naar 10° via snelkoeling. Daarna binnen 24 uur van 10° naar 2° via gewone koeling de componenten worden in bulk gedurende max. 72 uur (tussen productie en verbruik) opgeslagen in een voedselbibliotheek. Aanvullende informatie: de soep wordt dagelijks (ook in het weekend) vers gemaakt. alle maaltijden worden in het ziekenhuis bereid met inachtname van de HACCP-voorschriften.
1-07-2015
Introductiemap stagiairs verpleegkunde - algemeen
p. 11
9.1.2
Portionering
De componenten worden een 2-tal uur vóór verbruik koud geportioneerd. De portionering gebeurt volgens de vraag/keuze van de patiënt, maar met inachtname van de opgelegde (medische) restricties en/of dieet. Aanvullende informatie: De portionering gebeurt in een afzonderlijke ruimte, afgescheiden van de productiezone. De portioneerband staat onder controle van een diëtist(e) of een daartoe opgeleide medewerk(st)er. 9.1.3
Afwerking / voorbereiding bedeling in de dienstskeuken op de verpleegeenheid
De soep wordt, afhankelijk van de dienst, vooraf verdeeld en verstrekt. Zo niet wordt de soep mee met de warme maaltijd aan de patiënt verstrekt. De middagmaaltijd wordt door middel van ‘contactwarmte’ geregenereerd gedurende een 50-tal minuten. Bedeling van de maaltijden bij de patiënt gebeurt met de hulp van de verpleegkundigen en studenten.
9.2
Voor- en nadelen
9.2.1
De ‘koude lijn’
Voordelen: effectieve spreiding van de te presteren arbeid in de keuken over de vijfdagenweek (overbrugging weekend / feestdag) de periode dat er zich eventueel een bacteriologische besmetting t.g.v. het warm houden (40°60°C) kan ontstaan, wordt zéér beperkt gehouden behoud van de kwaliteit van de voeding mogelijkheid tot menukeuze door de patiënt blijft mogelijk zonder extra belasting voor het keukenpersoneel. Nadelen: gefrituurde producten zijn minder gemakkelijk te regenereren grote energielast ten gevolge van afkoeling en regeneratie grotere bergruimte nodig er moeten aangepaste recept-uren toegepast worden. 9.2.2
De regeneratiemethode met contactwarmte in combinatie met het ’Carbo-fresh’-koelsysteem
Voordelen: de opwarming gebeurt zeer geleidelijk de warme maaltijden zijn niet meer verschroeid en/of uitgedroogd de regeneratie gebeurt volledig automatisch de HACCP-normen worden beter controleer- en opvolgbaar koelsysteem: ○ de ‘Carbo-fresh’-transportkarren maken gebruik van ‘statische koeling’ → een cassette wordt net voor het transport geïnjecteerd met CO 2. De CO2 brengt de temperatuur in de kar terstond naar de gewenste temperatuur. Door het gebruik van CO 2 moet er geen koelgroep per kar voorzien worden → ± 30 kg minder gewicht → ergonomisch ○ de gebruikte CO 2 is een recuperatie-(afval)product uit de zware industrie → milieubewust ○ de componenten (< 7°) blijven koud. Deze zijn gescheiden van de op te warmen schotel. Nadelen: de regeneratietijd is verdubbeld de transportkarren nemen iets meer plaats in.
1-07-2015
Introductiemap stagiairs verpleegkunde - algemeen
p. 12
9.3
Menukeuze door de patiënt Voor de keuze van de maaltijden werkt het ziekenhuis met een geautomatiseerde maaltijdbevraging. Hierbij kan de patiënt dagelijks uit een gevarieerd aanbod zijn of haar keuze voor de volgende dag bepalen. Een medewerker hoteldienst komt dagelijks tussen 11 en 13 uur bij de patiënt langs om de keuze voor de maaltijden van de volgende dag op te nemen. Onder bepaalde omstandigheden kan de eigen keuze van de patiënt gewijzigd worden, bv. bij dieetwijziging in de voeding van de patiënt. Op de verpleegeenheden Materniteit, Pediatrie en Psychiatrie ontvangt de patiënt ’s morgens om 8 uur de maaltijdkaart met de keuzes van de volgende dag, die de patiënt zelf kan invullen. De patiënt kleurt de hokjes naast zijn keuze volledig in met blauwe of zwarte pen. De keuzekaarten worden om 12.30 uur weer opgehaald. Indien de patiënt geen specifieke keuze kenbaar maakt krijgt hij of zij de volgende dag automatisch het standaardvoorstel: ontbijt en avondmaal: 4 sneden wit brood, smeerstof, hartig en zoet beleg, koffie of thee, melk en suiker middagmaal: soep, vlees/vis met saus, groenten, aardappelen en dessert
9.4
Taken van de hotelhostess op de verpleegeenheid Op- en afdienen van de maaltijden met hulp van de verpleegkundigen / student (zeker 's mi ddags, gezien warme bediening). De maaltijden worden op de volgende uren gebracht: ontbijt: tussen 7.30 en 8 uur middagmaal: tussen 11.30 en 12 uur avondmaal: tussen 17.30 en 18 uur Voorbereidingen van de maaltijden Opnemen van de maaltijdkeuze bij de patiënt en administratieve verwerking
10
GENEESMIDDELENDISTRIBUTIESYSTEEM (GMD) Geneesmiddelen worden opgeslagen centraal in de apotheek en op de verpleegeenheden. Er wordt gestreefd naar een maximaal gebruik van unitdose medicatie-verpakkingen (= eenheidsverpakkingen met vermelding van productnaam, lotnummer en vervaldatum per eenheid. Het is belangrijk om de juiste bewaring van medicatie te respecteren (kamertemperatuur, koelkast, diepvries). Multidosisproducten met een beperkte houdbaarheid éénmaal aangebro ken dienen voorzien te worden van de datum van eerste opening. De regel wordt gehanteerd van 1 eenheid per patiënt (en dus niet doorgebruiken voor meerdere patiënten). Verdovende medicatie wordt apart bewaard in een afgesloten verdovingskast of lade. De medicatiekasten of het lokaal waarin de medicatiekasten staan moeten steeds afgesloten worden indien er geen permanentie is. Om vervallen medicatie te voorkomen, is het belangrijk om FIFO (= first in, first out = medicatie met de langste vervaldatum staat achteraan, eerst te vervallen medicatie staat vooraan) toe te passen. Dit kan manueel gebeuren door de bestaande voorraad naar voren te plaatsen in de kast en de nieuwe voorraad achteraan te plaatsen. Waar mogelijk wordt een dubbelvak-systeem toegepast. Tijdens de openingsuren van de apotheek (8.30 – 12.30 u. en 13 – 18 u.) kunnen geneesmiddelen afgehaald worden aan het loket van de apotheek, opgestuurd worden met het buizentransport of worden de geneesmiddelen afgeleverd aan de verpleegeenheden door middel van vaste transportrondes.
1-07-2015
Introductiemap stagiairs verpleegkunde - algemeen
p. 13
Een centrale transportdienst bezorgt de medicatie in groene transportbakken aan de verpleegeenheden. De bakken worden verzegeld door de apotheek bij het opsturen. Indien er gekoelde medicatie in de bak zit, hangt een “FRIGO” etiket op de bak. Het is belangrijk om bij ontvangst van de gekoelde medicatie op de verpleegeenheid deze meteen ook weg te zetten in de koelkast. Er wordt extra aandacht besteed aan Hoog Risico Medicatie (= HRM). De term HRM omvat geneesmiddelen waarbij er een verhoogd risico is op het veroorzaken van ernstige tot zeer ernstige schade bij de patiënt indien ze verkeerdelijk wordt gebruikt. Het gaat hierbij in eerste instantie om geconcentreerde elektrolietoplossingen, bloedverdunnende medicatie, insulines, cytostatica en verdovende middelen. Vanweg het hoge risico bij incidenten zijn er specifieke voorzorgsmaatregelen vereist om incorrect gebruik te voorkomen. Daarnaast vragen ook de anti-aggregantia, heparines en Soundalike (= SAL) en Lookalike (= LAL) medicatie belangrijke ondersteunende maatregelen naar een veilig gebruik toe. Algemene kenmerken voor HRM zijn o.a. gele markeringen (gele medicatiezak voor transport en bewaring, gele labels met ‘HRM’, geel handje in het Elektronisch Medicatie Voorschrift, ge le tussenschotjes met ‘HRM’ in de patiëntbakjes van de medicatiekarren), specifieke labeling van LAL medicatie, extra informatie bij toedienen, dubbele controle bij klaarmaken voor toediening en/of toediening als dusdanig. De aflevering van geneesmiddelen gebeurt steeds op basis van een bij voorkeur ondertekend of gevalideerd medicatievoorschrift van de arts én de apotheker. Verpleegeenheden die met een elektronisch voorschrift werken (verblijfseenheden en dagziekenhuis): dit voorschrift wordt vertaald in een toedieningsschema voor de verpleegkundige en de arts. De totaal af te leveren hoeveelheden medicatie worden berekend door de computer waarbij de apotheek aflevert volgens een vast schema onmiddellijk in de patiënten medicatiebakjes (voorzien van een geel etiket per patiënt met vermelding van de af te leveren medicatie). De bevoorrading gebeurt dus hoofdzakelijk individueel per patiënt. De medicatie hoeft dus niet meer apart klaargezet te worden door de verpleegkundige. Op de verpleegeenheid is er slechts een beperkte voorraadkast aan geneesmiddelen aanwezig aangepast aan de ziektebeelden op die verpleegeenheid en dit enkel voor noodgevallen (eerste toediening, toediening buiten de openingsuren van de apotheek, standing order ). Verpleegeenheden die met een papieren medicatievoorschrift werken (kritieke diensten, medisch-technische diensten, raadplegingen): vanuit het medicatieschema wordt een medicatievoorschrift opgemaakt aan de apotheek. Het medicatievoorschrift is een voorgedrukt medicatieformulier per patiënt per dag. De medicatie die nodig is wordt hoofdzakelijk uit de grote voorraadkasten op de afdelingen gehaald en wordt genoteerd op het medicatievoorschrift. De apotheek vult dagelijks de verbruikte medicatie uit de kast aan. De medicatie die nodig is maar die niet aanwezig is in de kast, wordt aangeleverd door de apotheek op basis van een AV (= ander voorschrift). Substitutie van geneesmiddelen gebeurt steeds door de arts of met toestemming door de apotheker. Belangrijke regel om voor ogen te houden: “de juiste medicatie moet in de juiste dosis, in de juiste hoeveelheid, op het juiste tijdstip en bij de juiste patiënt toegediend worden”. Eveneens belangrijk is de traceerbaarheid van de genomen acties: elke (niet) toediening moet kunnen geïdentificeerd worden. Teruggave (retour) van medicatie aan de apotheek wordt steeds correct genoteerd op een teruggaveformulier of de gele patiëntenklever. De medicatie wordt opgestuurd naar de apotheek in een gesloten plastiek medicatiezakje via de groene transportbak. Retour van gekoelde medicatie gebeurt steeds via het buizentransport!
1-07-2015
Introductiemap stagiairs verpleegkunde - algemeen
p. 14
11
SCHOONMAAK
In ons ziekenhuis wordt het 1-staps dampvochtig mopsysteem toegepast, of meer bepaald de Vileda-Swepmethode.
11.1
Definitie
Het 1-staps dampvochtig mopsysteem is een compleet en efficiënt schoonmaaksysteem dat een beduidende verbetering van de hygiëne en de ergonomie met zich meebrengt.
11.2
Methode
11.2.1 Hoofdregel 2 handelingen in één: stofwissen en reinigen Één mop per kamer → voorkomt kruisbesmetting! 11.2.2 Juiste volgorde Voorbereiding shuttle: moppen en doekjes plooien volgens voorschrift deponeren in de daartoe bestemde bakjes reinigingsoplossing klaarmaken en evenredig verdelen over de moppen en doekjes d .m.v. de geperforeerde box. Activiteit: een geïmpregneerde mop wordt op het frame geplaatst een ‘waterspoor’ wordt getrokken naar het verst gelegen punt in het midden van de ruimte in een S-beweging komt men terug het vuil blijft vooraan bij de mop. Het tweede gedeelte van de mop reinigt het vloeroppervlak.
11.3
Voordelen
Uitstekende ergonomie, bewezen minder fysieke klachten (schouders -30%; rug -20%) Hoge levensduur van het materiaal Minder verbruik van water en product → milieuvriendelijk Zeer korte droogtijd van de gereinigde vloer → sneller beschikbaar zonder gevaar en loopstrepen Gemakkelijkere en snellere schoonmaak
12
ZIEKENHUISHYGIËNE
12.1
Algemeen
Ziekenhuishygiëne bekommert zich hoofdzakelijk over preventie van ziekenhuisinfecties. De opdrachten en eisen van/voor de verschillende personen/instanties, alsook de samenstelling van het Comité voor Ziekenhuishygiëne, liggen vast in het Koninklijk Besluit van 27/04/2007, “Normen die door ziekenhuizen en hun diensten moeten worden nageleefd”. Binnen een ziekenhuis zijn de volgende personen/instanties belast met het bevorderen van de hygiëne: de medisch directeur de verpleegkundig directeur (= in AZ Sint-Lucas: de directeur patiëntenzorg) team/dienst ziekenhuishygiëne 2 3 Comité voor Ziekenhuishygiëne . 2
Arts-ziekenhuishygiënist en verpleegkundigen -ziekenhuishygiënisten
1-07-2015
Introductiemap stagiairs verpleegkunde - algemeen
p. 15
De dienst ziekenhuishygiëne heeft de operationele verantwoordelijkheid voor het beheersen van ziekenhuisinfecties. De beslissingen worden uitgevoerd na overleg met, in opdracht van en onder verantwoordelijkheid van de medisch directeur en de directeur patiëntenzorg. De taken zijn: ontwikkeling, implementatie en opvolging van een beleid rond standaard- en bijzondere (= isolatie) voorzorgsmaatregelen surveillance opzetten van een epidemiebeleid opvolgen van hygiëneaspecten bij bouwwerken, bij activiteiten in operatiekwartier en verloskwartier en bij aankoop van materialen implementatie van richtlijnen uitgeschreven door officiële instanties (bv. Hoge Gezondheidsraad). uitwisselen van informatie met andere instellingen. De dienst werkt nauw samen met andere diensten en comités. Het Comité voor Ziekenhuishygiëne komt minstens viermaal per jaar samen en vervult minstens de volgende taken: bespreken en goedkeuren van het algemeen strategisch plan en het jaarlijks beleidsplan opgesteld door de dienst ziekenhuishygiëne bespreken en goedkeuren van het jaarlijks activiteitenverslag opgesteld door de d ienst ziekenhuishygiëne bespreken en goedkeuren van het jaarlijks verslag van de werking van het team bespreken en goedkeuren van de budgetten en kostenramingen coördineren van het toewijzen van opdrachten op het vlak van: controle op technieken van sterilisatie antibioticabeleid opstellen reglement inwendige orde operatiekwartier, verloskwartier, risicodiensten uitwerken van richtlijnen voor en het houden van toezicht op de methoden van wassen en verdelen van linnen hygiëne in de bereiding en distributie van voeding in keuken en melkkeuken verzamelen en verwijderen van ziekenhuisafval. De beslissingen van het comité worden geacteerd in een register en worden als advies overgemaakt aan de algemeen directeur. Ze zijn beschikbaar en ter inzage door de geneesheer-inspecteur.
12.2
Coördinaten dienst ziekenhuishygiëne
De dienst ziekenhuishygiëne bestaat uit een arts-ziekenhuishygiënist en twee verpleegkundigenziekenhuishygiënisten. Dr. Katelijne Floré neemt de taak van arts-ziekenhuishygiënist waar en wordt hierbij bijgestaan door dr. Wouter Vandewal, die eveneens over de erkenning van arts-ziekenhuishygiënist beschikt en lid is van het Comité voor Ziekenhuishygiëne. Coördinaten: arts-ziekenhuishygiënist: dr. Katelijne Floré Telefoon: 5349 E-mail:
[email protected] verpleegkundige-ziekenhuishygiënist: Greet Manderyck Telefoon: 5718 E-mail:
[email protected] verpleegkundige-ziekenhuishygiënist: Annelies Catoor Telefoon: 5719 3
Algemeen directeur, dienst ziekenhuishygiëne, ziekenhuisapotheker, microbioloog, medisch directeur, directeur patiëntenzorg, drie artsen aangewezen door de medische raad, drie verpleegkundigen aangewezen door het hoofd van het verpleegkundig departement – de voorzitter is een arts
1-07-2015
Introductiemap stagiairs verpleegkunde - algemeen
p. 16
E-mail:
[email protected] klinisch bioloog: dr. Wouter Vandewal Telefoon: 5347 E-mail:
[email protected]
12.3
Afspraken i.v.m. bereikbaarheid
Bij afwezigheid van de verpleegkundigen-ziekenhuishygiënisten (Greet Manderyck en Annelies Catoor) kan contact opgenomen worden met de arts-ziekenhuishygiënist (dr. Katelijne Floré). Bij afwezigheid van de arts-ziekenhuishygiënist kan contact opgenomen worden met dr. Johan Robbrecht of met dr. Wouter Vandewal. Buiten de kantooruren kan contact opgenomen worden met de persoon die vermeld staat op de lijst 'wacht ziekenhuishygiëne'. De wachtdiensten ziekenhuishygiëne worden volgens beurtrol uitgevoerd door de artsen-ziekenhuishygiënisten.
12.4
Samenstelling CVZ AZ Sint-Lucas
Arts-ziekenhuishygiënist – voorzitter: dr. Katelijne Floré (klinisch bioloog) Verpleegkundige-ziekenhuishygiënisten: Greet Manderyck en Annlies Catoor Algemeen directeur: Niko Dierickx Medisch directeur: dr. Dirk Bernard Directeur patiëntenzorg: Koen Martens Zorgmanagers: Sophie Vancauwenberghe en Tom Durnez Klinisch bioloog – microbioloog: dr. Wouter Vandewal Apotheker: An Surmont Artsen aangeduid door de medische raad: dr. Stefaan Allaert (anesthesist) dr. Henk Thieren (algemeen chirurg) dr. Tracy Ghillemijn (geriater) dr. Johan Robbrecht (klinisch bioloog) Overige artsen: dr. Jan Vrielynck (arbeidsgeneesheer) Verpleegkundigen: Goele Verstraete (verpleegkundige VE Geriatrie) Sabrina Willaert (hoofdverpleegkundige VE Heelkunde) Kurt Van den Abeele (hoofdverpleegkundige IZ/MICS) Eveline Pollet (hoofdverpleegkundige Operatiekwartier-Recovery) Didier Salembier (preventieadviseur) en Alex Masquelier (directeur infrastructuur en facilitaire diensten) krijgen systematisch de agenda en het verslag van het comité. Dr. Stefan De Moor (voorzitter medische raad) krijgt systematisch het verslag van het comité. In functie van de behandelde onderwerpen worden daarnaast bijkomende personen uitgenodigd voor bepaalde agendapunten zoals HACCP, schoonmaak …
12.5
Zie ook
Verslagen Comité voor Ziekenhuishygiëne Persoonlijke hygiëne (cf. punt 11.2.13 verder in dit document)
1-07-2015
Introductiemap stagiairs verpleegkunde - algemeen
p. 17
12.6
Opmerkingen
De preventie van infecties wordt gerealiseerd door preventie van de overdracht van micro-organismen. Deze preventie situeert zich op verschillende vlakken: preventie van overdracht van mens op mens preventie van overdracht via voedsel, water en medicatie preventie van overdracht via de omgeving (meubilair, interieur, materiaal en lucht). De belangrijkste bijdrage in de preventie van infecties wordt geleverd door de medewerkers op de werkvloer. Binnen het ziekenhuis worden bijzondere voorwaarden gesteld aan de persoonlijke hygiëne en kleding van deze medewerkers. Ze zijn terug te vinden in het arbeidsreglement onder de rubrieken: algemene richtlijnen met betrekking tot voorkomen en hygiëne arbeidskledij voorschriften inzake veiligheid, hygiëne en gezondheid opmerkingen. Van elke arts en ziekenhuismedewerker wordt verwacht dat de standaard- en bijzondere voorzorgsmaatregelen, specifiek voor de eigen opdracht, gekend zijn en ook uitgevoerd worden.
13
VEILIGHEID, GEZONDHEID EN WELZIJN
13.1
Algemeen
Veiligheid, gezondheid en welzijn zijn niet de taken van één persoon. Elkeen heeft zijn rol in het preventiebeleid: De werkgever is de eindverantwoordelijke. Eenieder die leiding geeft aan anderen zorgt voor de dagelijkse uitvoering van het preventiebeleid. In het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW) overleggen werkgever en werknemer via verkozen vertegenwoordigers. Het CPBW krijgt informatie over alles op het gebied van veiligheid en gezondheid. Het brengt vaak advies uit en werkt mee aan de klachtenbehandeling en het onderzoek naar arbeidsongevallen. De Interne Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk (IDPBW): geeft informatie en advies aan iedereen. De dienst heeft ook heel wat wettelijke verplichtingen op het gebied van veiligheid. De Externe Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk (EDPBW): deze dienst, met name Provikmo, vroeger de arbeidsgeneeskundige dienst, staat in voor alle aspecten in verband met gezondheid en preventie op het werk. Ook ziekenhuismedewerkers en studenten op stage moeten zorg dragen voor de veiligheid en gezondheid, zowel van jezelf als van anderen. Je wordt gevraagd je aan de voorschriften te houden en gebruik te maken van de beschermingsmiddelen wanneer deze voorzien zijn. Gevaarlijke situaties, onaanvaardbare risico’s, incidenten en bijna-incidenten meld je aan je leidinggevende. Veilig werken is meer dan geen arbeidsongevallen oplopen. Om echt veilig te werken, let je best op de volgende drie stappen: 1. Gevaren en risico’s herkennen Je dient te weten welke gevaren en risico’s je in je werkomgeving kan tegenkomen. Deze introductiemap is een eerste stap. Een inventaris van risico’s in AZ Sint-Lucas Brugge vind je op de portaalsite via Onderwerpen/Preventie (veiligheid) en milieubeheer/Welzijn en gezondheid (niveau medewerker)/Risicoanalyse. Je leidinggevende helpt ervoor zorgen dat je met de risico’s van je werkpost vertrouwd raakt (zie je werkpostfiche). 2. Gevaren en risico’s evalueren Niet alles is even gevaarlijk. Je dient te weten welke nadelige gevolgen iets kan hebben, zowel voor jezelf als voor anderen. Zo kan je inschatten wat je moet doen. 3. Gepast reageren
1-07-2015
Introductiemap stagiairs verpleegkunde - algemeen
p. 18
Wanneer je net aan een ongeval ontsnapt bent, is het niet de bedoeling dat je gewoon verder werkt. Gepast reageren, betekent dat je een of andere maatregel neemt of laat nemen om dit risico onschadelijk te maken. Soms is dit iets eenvoudigs en kan je het zelf oplossen, soms zal je een beroep moeten doen op anderen. Maar een of andere reactie is altijd nodig! Meld het voorval ook steeds aan je leidinggevende of aan de preventiedienst via tel. 5685 (of via secretariaat technische dienst, tel. 5651).
13.2
Aandachtspunten per soort risico
13.2.1 Arbeidsongevallen en beroepsziekten De grote risico’s op arbeidsongevallen bestaan (een ongeval op weg van of naar het werk uitgezonderd) vooral uit prikongevallen, vallen, stoten, rug- en nekklachten. Elk ongeval moet in het ziekenhuis onmiddellijk gemeld worden via het aangiftesysteem Datix, dat je terugvindt op de portaalsite in de rechterkolom, onder de rubriek “Melding incidenten”. Zorg dat je op de hoogte bent van bedieningsvoorschriften en de gebruikte producten. Gebruik de voorgeschreven persoonlijke beschermingsmiddelen. Meld de aanwezige risico’s aan je leidinggevende. 13.2.2 Brandbeveiliging Brandveiligheid in een ziekenhuis is uiterst belangrijk. Een kleine onachtzaamheid kan tot een ware catastrofe leiden. De voornaamste brandoorzaken in een ziekenhuis zijn: roken (algemeen rookverbod!) elektriciteit (kortsluiting) technische installaties gebruik van zuurstof aanwezigheid van brandbare producten … Wees steeds alert rond brandvoorkoming. Ken je werkomgeving en de beschikbare blusmiddelen. In geval van brand is het belangrijk om: De brand snel te ontdekken door het ruiken van rook of verbrande stoffen, het zien van rook of vlammen, het horen van alarmkreten, het voelen van abnormale temperatuur. De instructies in geval van brand juist en snel uit te voeren: waarschuwen: meld meen intern noodnummer) of druk de brandmelder in blussen: blus één poging bij een beginnende brand evacueren verboden de liften te gebruiken: gebruik NOOIT de liften in de gevarenzone ramen en deuren sluiten volg de instructies van personeel of brandweer. Meer info hierover vind je op startpagina van de portaalsite zie knop “Intern noodplan” in de rechterkolom. 13.2.3 Elektrische veiligheid De aanwezigheid van talrijke medische apparatuur en complexe elektrische installaties kenmerken onze instelling. Kortsluiting, implosie, elektrocutie vormen risico’s voor de medewerker, maar ook voor de patiënt en de gebouwen. Gebruik geen aan de instelling vreemde apparatuur en breng deze ook niet binnen. Alvorens je medische apparatuur gebruikt, zorg je ervoor dat je volledig op de hoogte bent van de gebruiksaanwijzingen. Het ziekenhuis beschikt over een ‘technische dienst’ en een ‘interne dienst preventie’. Abnormale toestanden kan je daar onmiddellijk melden. Volg de richtlijnen bij het blussen van (elektrische) branden.
1-07-2015
Introductiemap stagiairs verpleegkunde - algemeen
p. 19
13.2.4 Gevaarlijke stoffen Elke gevaarlijke stof heeft specifieke risico’s, eigen aan de stof. Men kan deze risico’s rangschikken door zich te baseren op de aard of de ernst van de inwerking. Vooreerst zijn er de risico’s van ontploffingen of branden. Vervolgens de huidletsels, irritaties of allergieën door contact van stoffen met de huid. Ten slotte zijn er de acute ziekten die zich plots voordoen na een eenmalige blootstelling of die zich kunnen ontwikkelen na verscheidene jaren blootstelling. Voor je een stof gebruikt, lees je eerst het etiket op de verpakking. Je draagt, indien nodig, aangepaste bescherming voor de stof waarmee je werkt. Je gebruikt de voorziene afzuiginrichting wanneer je met producten werkt die stofdeeltjes, gas, damp, uitwasemingen of rook kunnen produceren. Je gebruikt geen maaltijd in de lokalen waar met gevaarlijke producten gewerkt wordt. Je vervangt je werkkleding wanneer deze bevuild is met de stoffen waarmee je gewerkt hebt. Je mag zeker niet roken of cosmetische producten gebruiken. Je drinkt slechts nadat je ervan overtuigd bent dat je handen en de recipiënt, waar je uit drinkt, proper zijn. Je brengt nooit je handen noch enig ander voorwerp naar je mond. Je doet onmiddellijk aangifte van elke verwonding, aantasting van de slijmvliezen of enig ander mogelijk ongemak. Je verwijdert elke mogelijke ontstekingsbron als open vlammen, kapotte elektrische draden, sigaret, vonken, verhitte materies ... Wanneer je gebruik maakt van ontvlambare stoffen, zorg dan steeds dat je weet waar eventuele blusmiddelen voorhanden zijn. Je (over)schrijft nooit een etiket van een gevaarlijk product. Dit kan tot verwarring leiden. 13.2.5 Manueel hanteren van lasten Bepaalde handelingen kunnen je rug zo belasten dat er letsels ontstaan. Deze letsels kunnen heel pijnlijk zijn en dikwijls de oorzaak van een lange inactiviteit. Vaak denkt men dat manueel tillen sneller gaat. Maar bij de kwaliteit van de zorg zijn specifieke hulpmiddelen een belangrijk onderdeel. Ze verhogen het comfort en de veiligheid van alle betrokken partijen. Het is belangrijk dat je op een veilige wijze til- en verplaatsingstechnieken toepast. Gebruik de aanwezige hulpmiddelen als tillift, rolstoel, transpalet, glijmat, steeklaken, dien- en transportwagens ... Zorg dat je altijd het juiste hulpmiddel gebruikt voor het werk dat je verricht. Doe indien nodig een beroep op anderen bij het tillen en heffen. Gebruik schoeisel waarvan de hiel op zijn minst omsloten is door een riem. (Op sommige diensten zijn veiligheidsschoenen verplicht.) 13.2.6 Orde en netheid Hou je werkplek ordelijk en net, dit is erg belangrijk als je veilig wilt werken. Leg of zet grote en kleine dingen steeds op hun plaats. Steek naalden in de naaldcontainer, onmiddellijk na gebruik. Hou de gang zo veel mogelijk vrij. Als je toch iets in de gang moet zetten, plaats dit dan aan één kant, zodat er een doorgang vrij blijft. Hou de brandblusmiddelen en branddeuren vrij, zij kunnen levens redden. Hou de uitgang, nooduitgang en trappen vrij van obstakels: bij evacuatie telt elke seconde.
1-07-2015
Introductiemap stagiairs verpleegkunde - algemeen
p. 20
13.2.7 Prikongevallen Het voornaamste risico bij prikongevallen is het besmettingsrisico. Bloed en met bloed vermengde lichaamsvochten kunnen belangrijke ziekteverwekkende kiemen bevatten als het hepatitis B- en Cvirus en het hiv. Je vermijdt elk contact met bloed en/of andere lichaamsvochten. Als dit onmogelijk is, draag dan handschoenen en/of aangepaste kleding, zo nodig ook een masker en/of bril. Je steekt nooit een gebruikte naald terug in haar beschermhuls. Je laat nooit scherpe voorwerpen rondslingeren. Je werpt nooit scherpe voorwerpen in een vuilbak of vuilniszak. Je gooit scherpe voorwerpen weg in de hiertoe bestemde naaldcontainers. Je vult een naaldcontainer nooit meer dan driekwart. Je sluit volle naaldcontainers onmiddellijk en verwijdert deze via de dozen besmet afval. Als je toch in aanraking kwam met bloed of bloedhoudende lichaamsvochten, volg dan de procedure handhygiëne. Heb je toch een prikongeval, meld je dan bij de spoedgevallendienst en vertel hen precies wat er is voorgevallen; zij weten wat ze in dat geval verder moeten doen. Elk prikongeval moet onmiddellijk gemeld worden via het aangiftesysteem Datix, dat je terugvindt op de portaalsite in de rechterkolom onder de rubriek “Melding incidenten”. 13.2.8 Stralingsrisico’s In een ziekenhuis geven sommige activiteiten aanleiding tot de aanwezigheid van straling, telkens met een specifiek risico. Straling kan je niet zintuiglijk waarnemen (niet horen, ruiken, smaken, voelen of zien): Ioniserende straling (radioactiviteit) tref je onder meer aan bij radiologie, radiotherapie, nucleaire geneeskunde en in de laboratoria. Niet-ioniserende straling doet zich onder meer voor bij nucleaire magnetische resonantie, bij laserstraling (bv. in de chirurgie) of bij ultravioletstraling (bv. bij lassen). Blijf altijd uit de aangegeven risicozones (zie signalisatie). Als je toch met deze stralingen te maken hebt, volg dan de procedures en preventie- en beschermingsmaatregelen strikt op. Hou de blootstelling steeds minimaal. Uiteraard gebruik je steeds de persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen die je ter beschikking gesteld worden: Bij blootstelling aan ioniserende straling gebruik je steeds loodafscherming. Bij blootstelling aan laserstralers draag je steeds gepaste oogbescherming. Bij blootstelling aan ultravioletstraling draag je steeds gepaste oogbescherming en beschermende kleding (handschoenen …). Je neemt actief deel aan de aangeboden opleiding. Je kent de procedures bij een incident of ongeval en leeft deze strikt na. Als medewerker blootgesteld aan ioniserende straling draag je steeds je individuele dosismeter. Lever deze dosismeter tijdig in! Gsm-gebruik is in het ziekenhuis verboden op de kritieke diensten en op een afstand van minder dan 3 m nabij levensnoodzakelijke medische apparatuur. 13.2.9 Stress Stress is een symptoom, een alarmsignaal. Iedereen heeft wel eens met stress te maken, de een al wat meer dan de ander. Door de toenemende arbeidsdruk, ook in de ziekenhuizen, wordt het een steeds belangrijker thema. Herken de alarmsignalen: Lichamelijke klachten: hoofdpijn, buikpijn, rugklachten, slapeloosheid, verhoogde bloeddruk, verhoogde bloedsuiker, zweten, eetzucht, overmatig drinken … Emotionele klachten: angst, vlug huilen, achterdocht, gebrek aan zelfvertrouwen, niets kunnen verdragen. Als deze klachten samengaan, leidt dit tot overspanning of een burn-out.
1-07-2015
Introductiemap stagiairs verpleegkunde - algemeen
p. 21
Psychische signalen: prikkelbaarheid, sakkeren en jammeren, meer of opnieuw roken, ongeduld, verkeersagressie. Bij aanhoudende en sterke klachten of signalen raadpleeg je de arbeidsgeneesheer of huisarts. Bij het negeren van de stresssignalen raak je enkel nog verder in de knoop. Stress voorkom je door een goede slaap, goede eet- en drinkgewoonten en voldoende ontspanningsmogelijkheden. Belangrijk is je mogelijke stressproblemen bespreekbaar te maken bij anderen. 13.2.10Veilig werken met beeldschermen Er bestaan specifieke richtlijnen voor ziekenhuismedewerkers die lange tijd (> 2 uur) ononderbroken met een beeldscherm werken. Informatie hierover kan je krijgen bij de preventiedienst. 13.2.11Beveiliging van het ziekenhuis Spreek verdachte personen op een vriendelijke en voorkomende wijze aan en vraag waarvoor ze in het ziekenhuis op bezoek komen. Zomaar rondzwerven in het ziekenhuis is verboden. Zo nodig vraag je hulp aan de dienstverantwoordelijke of een verpleegkundige. Ook meld je de aanwezigheid van verdachte figuren aan collega’s op andere diensten. Sluit daar waar mogelijk steeds de deuren af. Bewaar waardevolle voorwerpen op een veilige plaats op je dienst of in d e vestiaire. Roep bij verbale agressie of mogelijk fysiek geweld tijdig de hulp in van ziekenhuismedewerkers via het intern noodnummer 9000. Als je slachtoffer van agressie, diefstal, vandalisme ... bent, dan doe je hiervan aangifte bij de politie en via Datix. 13.2.12Klachten - meldingen - defecten Defectmeldingen, klachten en verbeteringsvoorstellen horen ook bij preventie. Ze bieden de mogelijkheid doeltreffend op te treden. Klachten, meldingen, suggesties … omtrent de aspecten van veiligheid, welzijn, preve ntie en bescherming maak je in eerste instantie over aan je dienstverantwoordelijke. 13.2.13Persoonlijke hygiëne Een goede persoonlijke hygiëne is noodzakelijk voor iedereen die in een ziekenhuis werkt: Om te vermijden dat je infecties overbrengt op patiënten die een verminderde weerstand hebben. Om jezelf en anderen te beschermen tegen infecties die kunnen ontstaan door contact met een besmettelijke patiënt. Zorg voor een goede persoonlijke hygiëne: Handhygiëne – je wast je handen goed en regelmatig. Zij zijn immers het transportmiddel bij uitstek voor ziekteverwekkende organismen (procedure handhygiëne). Je nagels hou je kort en goed verzorgd. Je draagt geen sieraden. Je haar is schoon en verzorgd (baard en/of snor zijn kort geknipt). Je draagt steeds de voorgeschreven kleding, deze moet steeds schoon zijn en regelmatig vernieuwd worden. Eten en drinken doe je enkel in de daartoe voorbestemde ruimte. Meldingsplicht (aan de dienstverantwoordelijke) voor medewerkers in de patiëntenzorg of in de voedingsdienst van: huidaandoeningen, diarree, infecties. Neem kennis van de procedures aangaande hygiëne en ter voorkoming van infecties: informatie hierover is beschikbaar op de dienst.
1-07-2015
Introductiemap stagiairs verpleegkunde - algemeen
p. 22
13.2.14Energiegebruik In koudere seizoenen heb je aandacht voor het sluiten van deuren en rame n. Je gaat spaarzaam om met elektriciteit. Je dooft de lichten in lokalen die niet gebruikt worden en waar het om veiligheidsredenen niet nodig is om ze te laten branden. Je verspilt geen water. Je meldt lekkende kranen en toiletten. 13.2.15Milieu en afval Ook afval is belangrijk in het ziekenhuis en wel om twee redenen: Het is een belangrijke kost. Het kan ook gevaar opleveren. Rond ziekenhuisafval bestaat een strikte reglementering. Afval moet verwijderd worden op de juiste manier: Medisch niet-risicohoudend: blauwe vuilniszak. Medisch risicohoudend, vast afval: kartonnen doos met gele plastic zak. Medisch risicohoudend, vloeibaar of pasteus: WIVA-vat (geel plastic vat). Scheid zorgvuldig en volgens de geldende voorschriften het niet-risicohoudend van het risicohoudend afval. Het medisch risicohoudend afval kan besmet zijn. Zorg ervoor dat de recipiënten niet langs de buitenkant bevuild worden, dat ze niet lekken en dat ze ordelijk gestapeld worden. Ga zorgvuldig om met naalden of andere scherpe voorwerpen. Zorg ervoor dat ze niet terechtkomen op plaatsen waar ze prikongevallen bij anderen kunnen veroorzaken: op de grond (schoonmaak), op het dienbord (keuken) of in een vuilniszak (ophaaldienst). Andere afvalstoffen worden gescheiden opgehaald: papier, karto n, glas of GFT. Chemicaliën mag je niet weggieten of met het gewone afval mengen. Deze moeten afzonderlijk afgevoerd worden. 13.2.16Noodplan Alle ziekenhuizen beschikken over een uniform intern en extern rampenplan. Informatie hierover is beschikbaar op de portaalsite via Onderwerpen/Preventie (veiligheid) en milieubeheer/Noodplan. 13.2.17Welzijn Bij een schokkende gebeurtenis kan de student terecht bij de psychologe die instaat voor ‘zorg voor de medewerker’, Flore Barremaecker, 050 36 58 03, e-mail
[email protected]. In geval van grensoverschrijdend gedrag kan de student terecht bij de vertrouwenspersonen: Annick Kerkaert, 050 36 58 32, of e-mail
[email protected] Rob De Waepenaere, 050 36 57 98, of e-mail
[email protected].
1-07-2015
Introductiemap stagiairs verpleegkunde - algemeen
p. 23
14
BADGE
Een individuele badge wordt je tegen een waarborg van 15 euro ter beschikking gesteld op de personeelsdienst. Na de stage wordt de waarborg terugbetaald als de badge onbeschadigd teruggebracht werd. De badge wordt gebruikt voor: toegang via de personeelsingang toegang tot de vestiaires identificatie in de cafetaria, zodat je tegen personeelstarief kan eten het verlaten van de parking met de wagen (doch zie opmerking onder 17.1.1: alleen van toepassing op de parkeertoren!) toegang tot de beveiligde fietsenbergplaats voor personeel naast de parkeertoren voorrang bij de liften.
15
VESTIAIRE
15.1
Locatie
De vestiaire bevindt zich dicht bij de personeelsingang (zijkant ziekenhuis, kant van de beveiligde fietsenbergplaats en het nieuwe parkeergebouw). De te volgen route naar deze vestiaire is C-54. Vestiaire 4 op de eerste verdieping is voorbehouden voor studenten. De nummers van de vestiairekastjes voor studenten beginnen met een “S”+ cijfer.
15.2
Vestiairesleutel
Bij de start van de stage krijg je een vestiairesleutel op de personeelsdienst. Hiervoor betaal je een waarborg van 10 euro.
15.3
Aandacht voor orde en netheid
Wil de vestiairekastjes netjes houden en de rust bewaren in de vestiaire.
16
GEBRUIK CAFETARIA
16.1
Werkkleding
Bij voorkeur wordt er in de cafetaria geen werkkleding gedragen, om redenen van ziekenhuishygiëne.
16.2
Openingsuren
Maandag tot en met vrijdag: 8 - 19.30 uur Zaterdag, zondag en feestdagen: 11 - 19 uur
1-07-2015
Introductiemap stagiairs verpleegkunde - algemeen
p. 24
16.3
Voordeeltarief met badge
Soep, water en koffie is gratis ter beschikking op de dienst. Het ziekenhuis biedt je de mogelijkheid een warme maaltijd te gebruiken tegen een voordelig personeelstarief (vanaf 1 juli 2014 is dit 3,5 euro: dit is het voordeeltarief dat personeelsleden betalen mits domiciliëring van de restaurantkosten. Omdat het voor studenten dikwijls niet haalbaar is zich te laten domiciliëren gezien de kortere duur van aanwezigheid in het ziekenhuis, geldt dit voordeeltarief voor elke student! Als je dit voordeeltarief in het restaurant wenst te genieten, dan moet je je aan de kassa/badgelezer identificeren aan de hand van je badge (zie punt 14). De kassierster is in de onmogelijkheid het tarief manueel aan te passen.
17
VARIA
17.1
Parkeren
17.1.1 Autoparking Maak enkel gebruik van de parkeertoren. De open parking vóór het ziekenhuisgebouw is bedoeld voor bezoekers en patiënten die op consultatie komen. Mogelijkheden om de parkeertoren te verlaten: met een parkeerticket. Parkeertickets zijn te verkrijgen in de automaten in de centrale hal. Het parkeerreglement kan je raadplegen op de portaalsite via Onderwerpen/Techniek, schoonmaak, voeding en parking/Parking. met de badge (zie punt 14). 17.1.2 Fietsenbergplaats Er is een beveiligde fietsenbergplaats ter hoogte van de personeelsingang, die enkel met een badge (zie punt 14) geopend kan worden. Er is ook een niet-overdekte fietsenbergplaats ter hoogte van de ingang van het ziekenhuis. Deze kan vrij gebruikt worden. We raden wel aan steeds je fiets te beveiligen met een extra slot.
17.2
Fotokopies
Fotokopies kunnen worden genomen op het toestel van het secretariaat patiëntenzorg, 8 ste verdieping (route H801). Kopiëren voor privé-gebruik (bv. in het kader van een stageopdracht) kan er tegen de kostprijs van 4 eurocent per kopie.
17.3
Onthaal bij start van de stage
Bij de start van elke stageperiode wordt er vanuit het ziekenhuis een gemeenschappelijk onthaalmoment voorzien voor nieuwe stagiairs. Afspraak om 8 uur ‘s morgens aan de personeelsdienst (= gelegen niet in het hoofdgebouw maar in de Sint-Lucaslaan nr. 7). Daar word je opgehaald door de stagecoördinator. Meer informatie is te vinden op de website van het ziekenhuis.
1-07-2015
Introductiemap stagiairs verpleegkunde - algemeen
p. 25
18
VERWACHTINGEN VAN HET ZIEKENHUIS
Naast de specifieke verwachtingen per verpleegeenheid omtrent dienstgebonden aspecten, willen we nog enkele algemene verwachtingen verduidelijken. Waarden Als student draag je naast het label van de school op je schort, ook een badge van het ziekenhuis. Dat betekent dat je enerzijds de school en anderzijds het ziekenhuis vertegenwoordigt. Gedraag je dus waardig, zodat de waarden waarvoor wij als ziekenhuis staan, ook waarachtig aangevoeld worden. Respect Stel jezelf steeds voor aan de patiënt, een bezoeker of een medewer ker bij wie je iets onderneemt of aan wie je iets vraagt. Benader de patiënt, de bezoeker en de medewerker zoals je zelf graag benaderd zou worden. Heb respect voor ieders overtuiging (geloof, politiek, mening). Indien je verhinderd bent naar de stageplaats te komen, verwittig de dienst. Ga met materialen om alsof ze van jezelf zouden zijn. Zorg voor een verzorgd voorkomen. Veiligheid De veiligheid van de patiënt gaat boven alles. Neem dus geen risico’s. Neem bij onzekerheden of onduidelijkheden steeds contact op met een begeleider (stagementor, stagedocent of verpleegkundige). Liever iets 10 keer vragen dan 1 keer te weinig. Bij een probleem, vergetelheid of fout, wil dit zo snel mogelijk rapporteren, om eventuele schade hiervan zo veel mogelijk te beperken. Gedraag je verantwoordelijk. Pas de afspraken van het ziekenhuis toe op het vlak van ziekenhuishygiëne. Zorg er steeds voor dat je goedgekeurde arbeidsattest in je stagemap zit, alsook de werkpostfiche van de verpleegeenheid. Beroepsgeheim We verwachten strikte toepassing van het beroepsgeheim. Wees dus voorzichtig met het delen van informatie in kleedkamers, liften, cafetaria, op sociale netwerksites, enz…! Bij het verlaten van de dienst (bv. op het einde van de stage) worden de overdrachtsformulie ren vernietigd in de papierversnipperaar op de dienst. Onder geen beding verlaten documenten van het ziekenhuis met patiëntgegevens het ziekenhuis. We verlangen ook discretie bij het verkrijgen van organisatiegebonden informatie, waarvan het niet de bedoeling is ze door te vertellen. Stageproces We verwachten dat je de introductiemap (of onthaalbundel) van de dienst waar je stage loopt hebt doorgenomen vóór de aanvang van de stage. Neem je eigen leerproces in handen. Bespreek de doelstellingen van je stage en neem het initiatief om bij te leren, vraag feedback, enz... Toon interesse in de werking van de dienst en help waar nodig.
1-07-2015
Introductiemap stagiairs verpleegkunde - algemeen
p. 26