INTRODUCTIEBROCHURE STUDENTEN VERPLEEGKUNDE

2014-2015 Az Damiaan Thierry Claeys Cel begeleiding en retentie

ZE 105 SPOED

INTRODUCTIEBROCHURE STUDENTEN VERPLEEGKUNDE

Beste student

Deze onthaalbrochure biedt heel wat informatie voor de studenten verpleegkunde in voorbereiding van de stage op de dienst spoedgevallen van het Az Damiaan. Je eerste dag op de dienst wordt waarschijnlijk een onwennige dag omdat de spoedgevallendienst met geen enkele andere stageplaats kan vergeleken worden. Laat dit je niet afschrikken want er staat een enthousiast team klaar om je wegwijs te maken op deze boeiende dienst !

Een stukje geschiedenis De spoedopname waar je stage komt lopen werd aanvankelijk in 1976 opgestart. Deze dienst bestond uit 3 verzorgingsboxen, een bureel, een doktersbureel, een wachtzaal, een isolatiecel, een berging en een toegangspoort. De gips- en reanimatiezaal werden met het operatiekwartier gedeeld en het personeel van het OK stond in die tijd in voor de dienstverlening. In 1989 zorgden bouwwerken voor een uitbreiding naar 5 ruime boxen, een eigen reazaal en een gipskamer. Vanaf 1990 kreeg de spoed ook een eigen personeelsequipe. In 1999 werd het spoedteam uitgebreid door de fusie tussen AZ H. Hart en AZ Sint-Jozef en werden in campus St. Jozef 5 verzorgingsboxen bijgebouwd . De berging, het doktersbureel en de gipskamer kregen een andere lokatie. Aanvankelijk bleven beide diensten operationeel, , doch in 2002 werd de spoed op campus H. Hart definitief gesloten. In 2002 werd het onthaal spoedgevallen en de wachtzaal gerenoveerd en uitgerust met veiligheidsdeuren en kogelvrij glas. Door de vergrijzing van de bevolking werd de spoedgevallen geconfronteerd met een toenemende patiëntenpopulatie. Het toerisme aan de kust is trouwens niet alleen seizoensgebonden, maar ook gedurende de vakantieperioden in het jaar neemt de populatie binnen de regio spectaculair toe. De drempel om beroep te doen op de dienst spoedgevallen blijft ondanks de maatregelen van de overheid nog steeds laag, waardoor heel wat zorgvragers beroep doen op de hulpverlening van de spoedgevallen. Ook het zorgaanbod binnen onze dienst is geëvolueerd . Vroeger lag het accent op een opvangfunctie, maar omwille van het urgent gegeven krijgen de observatie, het stabiliseren van de vitale functies en het opstarten van de behandeling een belangrijke plaats, in voorbereiding van een mogelijke opname in het ziekenhuis. Op 18 oktober 2012 werd de spoedgevallen in de nieuwbouw operationeel.

ALGEMENE GEGEVENS

HOOFDVERPLEEGKUNDIGE Philiep Vandamme [email protected]
059 41 40 85

SPECIALISME spoedgevallen Tel. nummer: 059/404180

DIENSTHOOFD Dr. Nuytten VERPLEEGKUNDIG TEAM De dienst wordt verzekerd door 23 verpleegkundigen en 1 hoofdverpleegkundige. Daarnaast zijn er ook 9 administratieve en 3 logistieke medewerkers. De administratieve medewerkers verzorgen de inschrijving van de patiënten en werken het administratief dossier volledig af.

Stagementoren • • • • • • •

Wendy Van Buren Nanda Lingier Conny Dierendonck Frederik Dewulf Paul Rogiers Bram Depoorter Tommy Ballieu

AANTAL KAMERS 2 Reanimatiezalen 9 Behandelruimtes, waaronder twee behandelkamers speciaal uitgerust voor kinderen, die zonodig ook voor volwassenen kunnen worden gebruikt. 1 Isolatiecel Daarnaast ook gipszaal, hechtingskamers…

PLATTEGROND SPOEDGEVALLENDIENST

INFORMATIE OVER DE SPOEDOPNAME WERKSHIFTEN Op onze zorgeenheid werken de verpleegkundigen in vier shiften. Dit kan een vroegdienst, een avonddienst, een dagdienst of een nachtdienst zijn. De uren zijn aldus: • V (vroegdienst) • D (dagdienst) • A (avonddienst) • N (nachtdienst)

: 06.30u – 14.36u : 10.00u – 18.06u : 13.30u – 21.36u : 21.15u – 06.45u

De verpleegkundigen worden aan een zone/functie toegewezen. • Zone A: overwegend ambulante patiënten met mineure heelkundige, urologische, othopedische problemen. • Zone B en reazaal: overwegend patiënten voor opname in het ziekenhuis, hoofdzakelijk interne pathologie, maar ook kritische patiënten waarbij de vitale parameters instabiel zijn. • Mug verpleegkundige, biedt hulp in zone B Ons ziekenhuis is alternerend van wacht met het andere Oostendse ziekenhuis. Dit komt neer op één week wachtdienst op twee. Tijdens deze wachtdienst komen alle 100-ambulances naar hier en zijn we eerste MUG-wacht voor de regio. Tijdens de zogenoemde ‘nul-week’ (= geen wacht) zijn er steeds minimum 3 verpleegkundigen per shift, tijdens de ‘MUG-week’ (= wel wacht) komt daar nog 1 avonddienst bij. Iedere dag is er 1 triageverpleegkundige voorzien (10u00 tot 18u06) De administratieve medewerkers staan ons bij van 06.30 tot 21.36 uur, met verschillende shiften. Er is ook administratieve ondersteuning voorzien voor een aantal nachten. Tijdens de wachtweek van vrijdag tot en met woensdagnacht. Gedurende de volledige zomervakantie is er iedere nacht administratieve ondersteuning. Per dag is er minimum logistieke ondersteuning van 10.00u tot 18.06u. Het middagmaal wordt genuttigd na de overdracht van de V- aan de A-dienst, dus om 13.30 uur; voor het avondmaal wordt er afgesproken om beurtelings te eten.

DAGINDELING Aan het begin van de vroegdienst wordt de dienst gecontroleerd: • alle behandelruimtes worden gecontroleerd en aangevuld • de reanimatiezaal wordt aangevuld; toestellen worden gecontroleerd op hun functioneren • de MUG-wagen wordt aangevuld en gestart; toestellen worden gecontroleerd op hun functioneren • de gipskamer wordt aangevuld en gereinigd • het bord met de medische wachtdienst wordt overlopen en aangepast • het glycemietoestel wordt geijkt • … Daarnaast is het voor elke shift de bedoeling om de dienst zoveel als mogelijk op orde te houden. Dit hangt natuurlijk nauw samen met de werkdruk van het moment.

ROL VAN DE VERPLEEGKUNDIGE De patiënt wordt bij aanmelding in eerste instantie opgevangen door een verpleegkundige. Elke dag staat deze verpleegkundige in voor een eerste triage. Zij of hij verzamelt de gegevens van de patiënt en gaat na wat het probleem is .De triageverpleegkundige j wijst ook een behandelingsruimte toe of laat de patiënt plaats nemen in de wachtzaal. De arts wordt ingelicht over de aanmelding. Van 08.00 tot 18.00 uur is er steeds een geneesheeranesthesist op de dienst aanwezig om de poortwachtfunctie te vervullen.

TRIAGE OP SPOEDGEVALLEN Voor de triage op spoedgevallen baseren wij ons op het Amerikaanse ESI triage systeem. Dit is een gevalideerd systeem bestaande uit vijf verschillende urgentieklassen. Het algoritme van het ESI- triagesysteem wordt onderverdeeld in 4 beslispunten. Het eerste beslispunt onderkent levensbedreigende situaties, het tweede onderkent de hoogrisico-situaties. Het derde besteedt aandacht aan het aantal middelen die patiënt nodig heeft (bijvoorbeeld laboratorium- en röntgenonderzoek). Als laatste beslispunt kijkt men naar de vitale parameters. Indien deze afwijkend zijn, wordt de patiënt in een andere urgentiecategorie geplaatst. Tijdens het verblijf op de spoedgevallen kan de triagecode desgevallend worden aangepast. Er wordt eveneens groot belang gehecht aan adequate pijnbestrijding. ESI Algoritme:

SPOEDGEVALLENDOSSIER Minimaal in te vullen gegevens: • Naam verpleegkundige/student aan wie de patiënt is toegewezen. • Korte anamnese/verslag • Aankruisen aangevraagde onderzoeken/aftekenen uitgevoerde opdrachten. • Parameters. • Infuusbeleid en medicatie: aftekenen na toediening. • Te contacteren: naam en telefoonnummer familie. Op termijn mag je – in het begin nog onder toezicht maar geleidelijk aan zelfstandig- een patiëntendossier invullen. Persoonlijke observaties bij een patiënt zijn belangrijk. Meld deze gerust, ze kunnen van belang zijn voor het patiëntendossier.

MEDISCH PATIËNTENPROFIEL We zien hier mensen voor elke medische discipline. Twee grote noemers kunnen onderscheiden worden: traumatologie en interne pathologie.

TRAUMATOLOGIE Bij traumatologie denken we onmiddellijk aan polytraumapatiënten. Gelukkig vormen deze slechts een klein percentage van alle aanmeldingen. Meest voorkomend zijn kleine traumata zoals distorsies, fracturen, snijwonden…

INTERNE PATHOLOGIE Onder deze noemer vallen cardiologie, pneumologie, gastro-enterologie, geriatrie, oncologie en neurologie. Bij een niet te onderschatten aantal van deze patiënten is de toestand kritiek tot zeer kritiek. Denken we hierbij o.a. aan: • acuut myocard infarct (AMI) • acuut longoedeem (ALO) • cerebro-vasculair accident (CVA) • gastro-intestinale bloeding Naast deze twee grote groepen zijn er nog een groot aantal jonge patiëntjes die onze behandeling nodig hebben. Kinderen tussen 0 en 16 jaar worden door de pediater gezien met volgende medische problemen: luchtweginfecties, gastro-entestinale infecties, maar ook psychische problemen, waarvoor een opname in het ziekenhuis noodzakelijk is.

Tenslotte komen ook vaak psychiatrische patiënten naar de spoedgevallen, met medische en of psychische problemen zoals depressie, medicatie- en/of ethylintoxicatie, suïcidepoging, psychoses, … .

VERPLEEGKUNDIGE ACTIVITEITEN Naargelang de pathologie worden de meest uiteenlopende zorgen toegediend. Een greep uit het aanbod: Traumatologie: • spalken en gipsen, reinigen en ontsmetten van wonden • klaarzetten en assisteren bij hechtingen en kleine heelkundige ingrepen • aanleggen van orthopedische verbanden (claviculasplint, polysling) • Hulp bij reductie van luxaties onder narcose • ….. Interne ziekten: • ECG-afname • Monitoring van vitale parameters • Bloedafname en plaatsen IV-infuus • Toedienen van medicatie • Electrische reconversie • Maag- en blaassondage • …… Pediatrie: • lichaamstemperatuur meten • bloedafname en plaatsen IV-infuus • aërosoltherapie • …. Als verpleegkundige op spoed werk je tevens zeer nauw samen met de urgentieartsen. Patiënten met levensbedreigende aandoeningen of verwondingen worden in de reazaal opgevangen door de urgentiearts en één of twee verpleegkundigen, waarbij de verpleegkundige assistentie verleent bij: • intubatie • plaatsen van diepe veneuze catheter • plaatsen van arteriële lijn • reanimatie (ALS – APLS) • thoraxdrainage Zoals je wellicht weet, is de spoedopname een technische dienst, in de zin dat er veel medische apparatuur aanwezig is. Van de verpleegkundigen wordt verwacht dat ze deze apparatuur kunnen gebruiken. Tijdens je stage krijg je zeker de gelegenheid om daarmee te werken..

DE MUG OF MEDISCHE URGENTIE GROEP Sinds 1988 beschikt de spoedopname over een MUG-wagen (Medische Urgentie Groep). De MUG heeft als doel hulp te bieden buiten het ziekenhuis en dit aan patiënten die zich in kritieke tot zeer kritieke toestand bevinden. De oproep ervan moet steeds door het hulpcentrum 100 gebeuren. Huisartsen en andere ambulancediensten kunnen er beroep op doen, maar dit ook enkel via het hulpcentrum 100. Bij een MUG-uitruk vertrekt steeds een urgentieverpleegkundige (tevens de chauffeur), samen met de urgentiearts. Bij een zwaar verkeersongeval met meerdere gekwetsten kan een tweede verpleegkundige ter versterking meegaan. Ook bij de melding van een ramp wordt een versterkte ploeg uitgestuurd. De verpleegkundige die voor de uitruk instaat, zorgt nadien voor het aanvullen van de koffers en de wagen. Voor iedere patiënt wordt een MUG-fiche ingevuld. In overleg met de hoofdverpleegkundige en een mentor kan je, zo je dit wenst, in de loop van je stageperiode het MUG-team vervoegen.

STAGE OP SPOEDGEVALLEN BEGELEIDING STUDENTEN Met al uw vragen kunt u steeds bij een van de stagementoren terecht. Conny, Nanda, Wendy, Paul, Frederick, Tommy en Bram geven u graag de nodige uitleg en staan u bij in uw leerproces

VERWACHTINGEN NAAR DE STUDENT TOE •

•

•

• • • • • • •

Het is belangrijk om je op deze stage theoretisch goed voor te bereiden. Op deze manier vergroot je de kans om parate kennis maximaal te leren linken aan concrete situaties uit de prakijk.Overleg tijdens het eerste contact je schriftelijk vastgelegde leerdoelen met een mentor . Het is ook belangrijk om in voorbereiding van je stage, je te verdiepen in de aangeleerde verpleegkundige interventies vanuit de opleiding. Indien je op stage openstaat voor de aangeboden feedback, zal je zeker kunnen groeien in heel wat verpleegkundige competenties. Het is ook van belang je nog verder te verdiepen in de waarde van zowel vitale als fysieke parameters, om op deze manier aandacht te geven aan het opvolgen van parameters, die uitermate belangrijk zijn om de klinische toestand van de patiënt op te volgen. Op deze manier krijg je zicht op dringende en minder dringende situaties. Planmatig leren denken is een belangrijke basis om planmatig interventies te kunnen uitvoeren, met aandacht voor details en de concrete noden van de zorgvragers. Initiatief, maar ook inbreng en verantwoordelijkheid wordt gewaardeerd, uiteraard volgens het leertraject en in afspraak met de mentoren en verpleegkundigen. Respectvolle communicatie met patiënten en het spoedteam, vinden we waardevol net als kunnen samenwerken. Dit is eveneens een goede attitude om heel wat bij te kunnen leren op stage. Indien iets niet duidelijk is, mag je altijd vragen stellen, zo bouw je ook vanuit de praktijk vlot parate kennis op. Verzorg je rapportage, zowel schriftelijk op het verpleegdossier als mondeling naar het team en de artsen toe. Het is uiteraard zo, dat we als team waarde hechten aan de privacy van de patiënt en het beroepsgeheim. Blijf rustig, ook in acute situaties. Je staat er immers nooit alleen voor!

DE EERSTE DAG Je wordt zoveel als mogelijk door een van de stagementoren opgevangen. De uurregeling maakt dit echter niet steeds haalbaar en dan word je door een collega onthaald. Je eerste dag begint met een rondleiding en een korte uiteenzetting van wat we van je verwachten. Daarnaast wordt er ook gepeild naar je eigen verwachtingen, verlangens en interesses. Samen met de hoofdverpleegkundige wordt er een uurrooster voor je opgesteld, die zoveel mogelijk gelijk loopt met dat van een stagementor. Daar waar mogelijk wordt rekening gehouden met de noden en wensen van de student. We houden uiteraard rekening met de begeleidingsmomenten vanuit de opleiding. Niet zelden is het erg druk op de dienst. Dit kan ook zo zijn bij uw aankomst. Op zo’n moment is er weinig ruimte voor een uitgebreid onthaal en rondleiding. Het welkomstwoord is dan kort, doch niet minder gemeend. Je volgt je stagementor en probeert daar waar mogelijk te helpen. Laat je niet uit je lood slaan, éénmaal de storm geluwd is, gaan we over tot de normale procedure.

VERLOOP VAN DE STAGE Alle studenten die op onze dienst stage komen lopen, zitten minstens in het derde jaar verpleegkunde en kunnen op het eind van het jaar afstuderen. Voor ons betekent dit dat je in juli een collega van ons kan zijn. De kloof stagiair-personeel wordt bewust klein gehouden, je vormt dus een deeltje van ons team! De stage op de spoedopname richt zich dan ook vooral naar zelfstandig werken. Voor ons is een belangrijk leerdoel hierbij het , na verloop van tijd, in staat zijn een (stabiele) patiënt volledig af te werken aan de hand van het zelf verpleeg-kundig ingevuld patiëntendossier en de medische orders. Uiteraard staat je mentor je hiervoor bij. De eerste dagen wordt nauw samengewerkt met de stagementoren, geleidelijk aan krijg je meer ruimte om na 1 à 2 weken echt zelfstandig werken. Wij en de collega’s blijven echter steeds toezicht en verantwoordelijkheid houden, maar kijken je niet meer voortdurend op de vingers. Laat je niet afschrikken; we zijn steeds in de buurt en bij de minste twijfel kan je ons raadplegen. Wij verwachten ook dat je de verantwoordelijke verpleegkundige of stagementor op de hoogte houdt van de toestand van de patiënt.

FEEDBACK EN EVALUATIE Vóór je je stage hier aanvangt, vragen wij je om je doelstellingen (leerdoelen) te noteren. De eerste dag van je stage worden deze samen met je stagementor overlopen. Tijdens je stage zal je zoveel mogelijk feedback krijgen van de verpleegkundigen waarmee je samenwerkt.In principe is elke verpleegkundige waarmee je samenwerkt op het tijdstip van samenwerken jementor. Na iedere stageweek proberen wij een korte evaluatie te maken zodat er kan worden bijgestuurd. Op de laatste dagen van je stage wordt er in samenspraak met alle verpleegkundigen en stagementoren een evaluatieverslag opgemaakt. Dit stage-evaluatieverslag wordt samen besproken met één of meerdere stagementoren. De evaluatie van het team wordt in overleg met de student besproken met de stagedocent van de opleiding. Eenmaal je punten gegeven zijn, vragen we van jullie een eerlijke en objectieve visie over onze dienst. Dit kan gerust in een gesloten enveloppe afgegeven worden bij het einde van de stage.

DE STUDENT EN DE MUG-INTERVENTIE Na de eerste week stage kent de student al een beetje het reilen en zeilen op de dienst. Zij die dat willen (wie niet?) krijgen de kans om dan met de MUG mee op interventie te gaan. Bij een oproep word je hiervan verwittigd. Je begeeft je dan zo snel als mogelijk naar de verpleegpost van spoed. In de wagen neem je plaats achteraan rechts. We vertrekken van zodra de urgentieverpleegkundige en –arts in de wagen zitten. Omwille van het urgente karakter van een interventie kan niet op de student gewacht worden, indien deze niet tijdig in de wagen zou zijn. Het kan gebeuren dat je onderweg bent met een patiënt naar de consultatie, etc… . Het spreekt voor zich dat je de patiënt dan begeleidt naar waar hij moet zijn, alvorens terug te keren voor de uitruk. Wanneer er meerdere studenten op dienst zijn, wordt er onderling een beurtrol afgesproken.

PSYCHOLOGISCHE OPVANG Kenmerkend voor onze dienst is niet alleen de snelle turn-over, maar ook de diversiteit aan zorgverlening. De toegepaste zorg kan inderdaad minimaal zijn, bv. een eenvoudige wondzorg, tot heel complex, bv. het intuberen en beademen van een patiënt. Bij deze complexe zorgverlening worden we als verpleegkundige soms geconfronteerd met de grenzen van het menselijk leven ... . Inderdaad, ondanks de gespecialiseerde medische en technologische mogelijkheden, ondanks onze gespecialiseerde verpleegkundige zorgen overlijden ook op onze dienst patiënten. Een patiënt verliezen laat niemand onberoerd, hoeveel beroepservaring men ook heeft, hoe “gehard” men ook overkomt ... . Zeker wanneer het, zoals het zo dikwijls op onze dienst gebeurt, een onverwacht overlijden betreft, ten gevolge van een acute aandoening of een ongeval. De leeftijd van de overledene heeft uiteraard ook een grote impact Denken we hierbij aan een kind, een leeftijdsgenoot, een jongvolwassene … . Het blijft echter belangrijk dat

we als verpleegkundige de nodige erkenning geven voor het verdriet van de familie en vrienden van de overledene, wat de leeftijd ook is, want de band met deze persoon kan heel bijzonder zijn.

Hoe hiermee om te gaan? Echte vuistregels bestaan hiervoor niet. Op onze dienst ventileren we onze gevoelens door het gebeuren met elkaar te bespreken. De ervaring heeft ons geleerd dat het letterlijk oplucht om hierover met een collega te praten. Weet dat je er niet alleen voor staat! De mentoren, maar ook het volledige team zullen er zeker voor je zijn om naar jouw gevoelens te luisteren. Het kan goed zijn om na het gebeuren even te praten in een rustige omgeving, zoals onze ontspanningsruimte. Hieronder volgen nog een aantal tips over wat je zelf kan doen om het gebeuren te verwerken … . -

Probeer om wat er is gebeurd onder ogen te zien, door alles in de juiste context te plaatsen. Als je behoefte hebt om hierover te praten, kan dat. We ervaren immers dat het beter is om hierover te ventileren dan in stilte alles op te kroppen. Vraag gerust hulp wanneer het voor je moeilijk is om het gebeuren een plaats te geven! Zijn wij als team niet in staat je te helpen, dan nemen we contact op met de psycholoog van het ziekenhuis … . We begrijpen dat beelden en emoties je nog een zekere tijd kunnen bijblijven. Neem hoe dan ook voldoende tijd om te slapen, want als je vermoeid bent, is alles moeilijker om te dragen. Wees voorzichtig met het gebruik van tranquillizers of slaapmiddelen. Deze middelen kunnen rust bieden, maar helpen niet om het gebeuren te verwerken. Het blijft hoe dan ook belangrijk om over jouw emoties te praten.

AFSPRAKEN Om misverstanden te voorkomen, hadden wij graag nog volgende afspraken gemaakt: -

een beleefde en vriendelijke houding stel je voor aan patiënt en personeel empathie, geduld, tact en respect zijn belangrijke relationele vaardigheden neem geen telefoon op, tenzij op uitdrukkelijk verzoek bedien geen apparatuur waarvan je de werking onvoldoende kent, vraag bijstand. voer geen handelingen uit die je nog niet in de vingers hebt, vraag uitleg of ondersteuning

AANDACHTSPUNTEN NAAR VEILIGHEID EN BEPERKING RISICO’S Nu en dan krijgen we te maken met een agressieve patiënt of agressieve familieleden. Indien u iets dergelijks opmerkt, wordt er gevraagd het personeel hiervan in te lichten. Bij een patiënt die bekend is omwille van risicovol gedrag, wordt de student niet alleen gelaten. Een ander risico vormt de blootstelling aan grote hoeveelheden microbiële agentia. Standaardvoorzorgsmaatregelen naleven, a.u.b. (procedure te vinden op intranet AZ Damiaan). Meerdere keren per uur worden mensen opgetild, van bed verplaatst, … . Bij het tillen van lasten of bij belastende houdingen is er kans op rugproblemen of letsels. Om dit te voorkomen worden de regels van de ergonomie in acht genomen en worden aanwezige hulpmiddelen zoals een rolbord gebruikt!

Heb je vragen of suggesties m.b.t. deze introductiebrochure, aarzel dan niet contact te nemen met de cel begeleiding en retentie van Az Damiaan [email protected]