204
INFO JUNI JUNI 2009 2011
Signum®, dé standaard in de teelt van wortelen Voor een geslaagde wortelenteelt is een goede bescherming van het loof van groot belang, maar
Signum in wortelen
zeker voor bewaarpeen moet de bescherming van
• Zéér breed werkingsspectrum
het ondergrondse deel niet worden vergeten.
• Positieve invloed op gewasontwikkeling
Een wortelengewas kan namelijk worden aangetast
• Zeer zacht voor het gewas
door een aantal ziekten.
• Preventief toepassen
De meestvoorkomende ziekten in wortelen zijn loof-
• Ingebouwd antiresistentie management
verbruining, echte meeldauw, rattenkeutelziekte en bladvlekkenziekte. Signum werkt tegen alle belangrijke schimmels in de
granulaat (WG). Het middel bevat twee werkzame
wortelenteelt. Daarnaast is Signum het enige product
stoffen waarvan boscalid tot de chemische groep van
in de teelt van wortelen dat meerdere werkzame
de carboxylanilide behoort, en pyraclostrobin tot de
stoffen bevat, welke qua werking elkaar grotendeels
chemische groep van de strobilurinen.
versterken en overlappen. Dit past uitstekend in een
Signum is in de volgende gewassen toegelaten: aard-
anti-resistentiestrategie.
appelen, wortelen, prei, sluitkool, bloemkool, broccoli,
Rovral aquaflo® heeft een goede preventieve werking
spruitkool, boerenkool, aardbeien, pruim, kers en morel,
op rattenkeutelziekte en loofverbruining.
in de bedekte, niet-grondgebonden teelt van tomaat,
Signum
paprika, aubergine, in greens van golfterreinen , in de crambe en en graszoden. graszoden, Signum bedektekent teelten teelt van karwij, crambe géén van sla, andijvie, beperkingen meerveldsla, op het rettich gebieden vandaikon. nateelten.
Signum bevat 267 g/kg boscalid en 67 g/kg pyraclostrobin en is geformuleerd als een wateroplosbaar
Een gezond wortelgewas
Boscalid belet de ademhaling van de schimmel en de
Ten opzichte van producten met een enkel werkzame
vorming van aminozuren die essentiëel zijn voor de
stof (strobilurine of EBR) is het uit antiresistentieoogpunt
opbouw van de schimmelcel. Hiermee lijkt de werking
veiliger om met Signum te werken, omdat door de twee
op de werking van de strobilurinen met dit verschil
werkzame stoffen in het product er reeds een anti-
dat boscalid aangrijpt op een andere plaats van het
resistentiestrategie is ingebouwd.
ademhalingsproces waardoor er geen kans op kruisresistentie bestaat. Boscalid wordt door de waslaag
Rovral aquaflo
heen opgenomen en verplaatst zich systemisch door de
Rovral aquaflo bevat 50% iprodion en is eveneens
plant. Bij pyraclostrobin daarentegen is de verplaatsing
geformuleerd als een suspensie concentraat (SC).
locaalsystemisch.
Iprodion heeft een goede vooral preventieve werking op
Boscalid en pyraclostrobin verplaatsen zich translami-
loofverbruining. Verder heeft Rovral aquaflo een goede
nair via de intercellulaire ruimten over de membranen
werking op rattenkeutelziekte. In de praktijk en uit
(celwanden) door het blad. Verder worden deze stoffen
recent onderzoek is weer eens gebleken dat iprodion
acropetaal (richting de bladpunt) getransporteerd.
een zeer brede werking heeft op allerlei bewaarziekten. Daarom is het zeker voor wortelen die bewaard
Beide actieve stoffen in Signum zijn preventief
moeten worden van het grootste belang Rovral aquaflo
werkzaam en zeer effectief tegen een breed scala aan
bespuitingen in het spuitschema op te nemen.
schimmels. Het is daarom zaak dat Signum vóór een
Maximaal vier bespuitingen per teeltseizoen mogen er
infectie op het blad aanwezig is.
met Rovral aquaflo worden uitgevoerd.
Beide actieve stoffen in Signum hebben ook een
De dosering voor Rovral aquaflo in wortelen is 1,5 l/ha.
synergistische werking, dit houdt in dat de stoffen
Rovral aquaflo is verder nog toegelaten in een groot
elkaar versterken in werking. Signum heeft een goede
aantal gewassen. Voor meer informatie hierover ver-
tot zeer goede werking op loofverbruining, meeldauw
wijzen we u naar info 117 (Rovral aquaflo in akkerbouw
en bladvlekkenziekte. Verder heeft Signum een neven-
teelten) en info 206 (Rovral aquaflo in tuinbouw teelten).
werking op rattenkeutelziekte. Ook lijkt Signum in de proeven een duidelijke werking te
Loofverbruining (Alternaria spp)
hebben op bewaarschimmels.
Alternaria dauci is de meestvoorkomende loofziekte
De dosering voor Signum in wortelen is 0,75 kg/ha.
van wortelen. Een aantasting van deze ziekte kan door verlies van assimilerend bladoppervlak tot aanzien-
Anti-resistentiestrategie
lijke opbrengstreductie leiden. Wanneer de wortels
Beide actieve stoffen grijpen in op verschillende complexen in de ademhalingsketen waardoor er geen kans is op kruisresistentie tussen de actieve stoffen. De kans op het ontstaan van resistentie tegen beide groepen kan tóch niet worden uitgesloten vandaar dat een antiresistentiestrategie moet worden gevolgd. Voor de teelt van wortelen is deze als volgt: • Gebruik de door de fabrikant geadviseerde dosering. • Signum preventief toepassen. • Afwisselen met effectieve middelen met een ander werkingsmechanisme. • Maximaal 50% van het totaal aantal fungicide bespuitingen met Signum uitvoeren. • Signum maximaal 3 keer per jaar toepassen. • Wanneer maximaal 2 bespuitingen worden toegepast mogen beide bespuitingen met Signum worden uitgevoerd.
2 | DIVISIE AGRO
Loofverbruining op het loof
Door loofverbruining aangetast gewas
Loofverbruining op de bladsteel Door meeldauw aangetast gewas
machinaal aan het loof worden geoogst kan een groot gedeelte van de wortels in de grond blijven zitten omdat
vocht nodig zodat de groei en ontwikkeling van de
er te weinig stevig loof op staat om de wortelen te lich-
schimmel wordt bevorderd in perioden met een hoge
ten. De schimmel sporuleert uitbundig onder vochtige
luchtvochtigheid (mist) in de nacht en vroege ochtend.
omstandigheden bij een temperatuur tussen de 20 en
Aangetaste bladeren worden bedekt met een
30°C, en tast voornamelijk oud blad aan. Ook onder
witte poederachtige laag (mycelium en sporen).
koelere omstandigheden kan de schimmel sporuleren.
Het blad wordt langzaam bruin en sterft af.
Voor kieming van de sporen is vocht een voorwaarde.
De aantasting kan afhankelijk van de weersomstandig-
De incubatietijd (tijd tussen infectie en zichtbaar
heden sterk en snel uitbreiden. Als het blad door
worden) is 10 tot 21 dagen, afhankelijk van de weers-
meeldauw is aangetast, is hiermee een ideale
omstandigheden. De schimmel veroorzaakt onregelma-
invalspoort ontstaan voor loofverbruining.
tige, donkerbruine tot zwarte vlekken met een gele niet
De schimmel overleeft op overwinterende wortelen of
scherp omrande rand op het loof. Na de teelt kan de
onkruiden uit dezelfde familie. De sporen kunnen over
schimmel op plantenresten in de grond overwinteren.
een grote afstand door de lucht worden verspreid.
Alternaria dauci veroorzaakt geen “zwarte vlekken” op de wortel in de bewaring. Alternaria redicina daaren-
Rattenkeutelziekte (Sclerotinia sclerotium)
tegen laat op het loof dezelfde symptomen zien, maar
Onder aanhoudende koele en natte omstandigheden
kan doordat er sporen op de wortel mee de bewaring in
kiemen de sclerotiën (rattenkeutels) die in de bodem zijn
gaan wél uitval door “zwarte vlekken” geven.
achtergebleven. Vanuit de paddestoelvormige vruchtlichamen (apotheciën) die hieruit groeien verspreidt de
Echte meeldauw (Erisiphe heraclei)
schimmel zijn sporen met behulp van de wind en regen.
Vooral bij warm en vochtig weer zonder regen kan het
De schimmel is zeer polyfaag en kan bijna alle dicotyle
loof aangetast worden door deze schimmel. Er is wel
gewassen aantasten. De eerste infecties worden
Meeldauw in het loof
Vruchtlichamen (apotheciën) van rattenkeutelziekte (Bron: Bejo)
DIVISIE AGRO | 3
gevonden aan de basis van de bladsteel, waarna het zich uitbreidt naar het loof. Geïnfecteerd blad is donkerbruin en wordt vaak overgroeid door een kenmerkend wit mycelium waarin ook op het veld na enige tijd zwarte sclerotiën (rattenkeutels) gevormd worden. De loofinplant raakt vaak ook geïnfecteerd. De wortel zelf blijft aanvankelijk symptoomloos, maar komt in de bewaring naar voren als zachtrot. Al snel wordt er op dit zachtrot het karakteristieke witte schimmelpluis gevormd, en na verloop van tijd de grote zwarte sclerotiën (rattenkeutels).
Door bladvlekkenziekte aangetast gewas
Bladvlekkenziekte-aantasting op de bladsteel
het blad binnen via natuurlijke openingen zoals huidmondjes. Belangrijk voor de schimmel is een bladnatperiode van 24 tot 48 uur. De optimale temperatuur voor de ontwikkeling is 28°C. De incubatietijd is 10 tot 14 dagen afhankelijk van de weersomstandigheden. Een aantasting van Cercospora is te herkennen aan kleine ronde tot ovaalvormige Door rattenkeutelziekte
Gewas aangetast door rattenkeutel-
scherp omrande vlekken die voor kunnen komen op
aangetaste wortel
ziekte
de bladeren en de bladsteel. De kern van de vlek is stro-kleurig. Bij een ernstige aantasting gaan de vlekken
Bladvlekkenziekte (Cercospora carotae)
in elkaar over, waardoor delen van het blad snel kun-
De schimmel overwintert op wortelresten, in de grond
nen afsterven. De schimmel prefereert jong loof, dit in
en op wilde waardplanten. Kiemende sporen dringen
tegenstelling tot loofverbruining.
Tabel 1: Werkingsspectrum van verschillende fungiciden Signum
Rovral aquaflo ++
loofverbruining
Alternaria dauci
+++
echte meeldauw
Erisiphe heracleï
++
-
rattenkeutelziekte
Sclerotinia sclerotium
+
++
bladvlekkenziekte
Cercospora carotae
bewaarziekten
o.a. Alternaria redicina
+++
-
++
++
Thielaviopsis basicola Mycocentrospora Chalaropsis
Effectiviteit: +++ = uitstekend ++ = goed + = matig - = geen
DIVISIE AGRO | 4
Tabel 2: Advies fungiciden-schema wortelen tijdstip 1e bespuiting
product
tegen
Bij het sluiten van
Rovral aquaflo
rattenkeutelziekte
het gewas
1,5 l/ha +
bewaarziekten loofverbruining
Promotor 0,3 l/ha ®
2e bespuiting
Zodra de eerste aantasting zichtbaar is of op waarschuwing
Signum 0,75 kg/ha + 0,75 kg/ha Promotor 0,3 l/ha
loofverbruining echte meeldauw bladvlekkenziekte bewaarziekten
3e bespuiting
Afh. gewasgroei en infectie 2-3 weken na 2e bespuiting
Signum 0,75 kg/ha + 0,75 kg/ha Promotor 0,3 l/ha
loofverbruining echte meeldauw bladvlekkenziekte bewaarziekten
4e bespuiting
Afh. gewasgroei en infectie 2-3 weken na 3e bespuiting
5e bespuiting
Afh. gewasgroei en infectie 2 weken na 4e bespuiting
Rovral aquaflo 1,5 kg/ha + 1,5 l/ha Promotor 0,3 l/ha
loofverbruining
Rovral aquaflo 1,5 l/ha kg/ha + Promotor 0,3 l/ha
loofverbruining
bewaarziekten
bewaarziekten
Stabiliteit in water
Veiligheidstermijnen
Beide actieve stoffen in Signum zijn over een groot
De termijn tussen de laatste bespuiting en de oogst
bereik stabiel in water, namelijk tussen een pH van 4
mag niet korter zijn dan:
tot een pH van 9.
Signum
4 weken
Rovral aquaflo is tot een pH van 7 stabiel in water. Bij
Rovral aquaflo
4 weken
een hogere pH wordt iprodion tamelijk snel afgebroken.
5 | DIVISIE AGRO
Spuitschema wortelen
Promotor ®, Rovral aquaflo ® en Signum® zijn geregistreerde handelsmerken van BASF
Lees voor het gebruik eerst het etiket BASF Nederland B.V. - Divisie Agro - Postbus 1019 - 6801 MC ARNHEM - Telefoon (026) 3717271 - www.agro.basf.nl
