In razend tempo naar China

maandblad voor arbeidsmarktprofessionals 17e jaargang - oktober 2011 - nr 10

In razend tempo naar China Flex_11_10_p01-p03.indd 1

10/11/2011 3:06:14 PM

Portret

14 De diepe zakken van gemeente-

Special

INHOUD

23 Scholing in flexland

detacheerder Kooyenga Groep

Vier acquisities deed de Dokkumer Kooyenga Groep dit jaar al. De detacheerder van gemeenteambtenaren heeft geen schulden, wel een kas vol miljoenen en rashandelaar Romke Kooyenga als eigenaar. Daarmee is het bedrijf de grote uitzondering in de kwakkelende overheidsdetacheringsmarkt.

De branche verandert, de arbeidsmarkt vergrijst en werknemers in de sector veranderen snel van baan. Veel bedrijven gaan deze ontwikkelingen te lijf door meer te investeren in opleiding en ontwikkeling van eigen personeel. In de special gaat het over leerwerkbanen, scholing van arbeidsmigranten en academy’s bij grote uitzenders.

4

18

33

Starter Supergemotiveerde geneeskundestudenten bij MediGo.

China als groeimarkt Uitzenden in China was tot voor kort een onbekend fenomeen. In razend tempo wordt het land nu klaargestoomd voor flexwerk.

Jurisprudentie Drie-uur-loon-regel voor oproepkrachten niet altijd geldig.

Ook in dit nummer

06 Nieuws | 07 Commentaar | 11 Accounts | 12 Markt & Beurs | 31 Stelling | 34 Loopbanen & Colofon

Flex_11_10_p01-p03.indd 3

10/11/2011 3:06:23 PM

ILLUSTRATIE: PETRA KWAADGRAS 18 / OKTOBER 2011 Δ NR 10

Flex_11_10_p18-p23.indd 18

10/11/2011 3:09:52 PM

CHINA ALS GROEIMARKT

‘Made in China’ met dank aan de flexbranche Dat China booming is, weet inmiddels iedereen. Ook de flexbranche heeft haar eerste stappen in deze ‘nieuwe wereld’ gezet. Toch was uitzenden in China tot voor kort een onbekend fenomeen. In razend tempo wordt het land nu klaargestoomd voor het ‘serieuze’ flexwerk. SANNE VAN DER MOST

‘China heeft verreweg de grootse lokale markt ter wereld. En die groeit nog steeds razendsnel’, zegt Deb Loveridge, managing director bij Randstad Asia Pacific, waar China onder valt. ‘Natuurlijk werken wij samen met bekende grote multinationals zoals banken en farmaceutische bedrijven, maar de eigen lokale markt is zeker zo interessant. China is nog steeds productieland nummer één. Hier wordt

derd man en dagelijks tienduizenden mensen bij klanten - waarvan 99 procent lokalen - timmert Randstad behoorlijk aan de weg.

tuur is de strijd om de hoger opgeleide. ‘Lange tijd was het not done om voor een flexbureau te werken’, aldus Loveridge. ‘Je geeft dan in feite toe dat je

NIEUW FENOMEEN

Iedere regio in China wordt apart bestuurd en allemaal hebben ze hun eigen wirwar van regels en wetten. Loveridge: ‘Ondoorgrondelijk in het begin, maar inmiddels kunnen we onze weg aardig vinden en lukt het ons zelfs om te lobbyen en invloed uit te uitoefenen op wet- en regelgeving om de flexwerker een betere positie te geven. Zowel op het gebied van arbeidsomstandigheden en veiligheid, als rechtsbescherming. En dat is nog steeds nodig, want uitzenden is een relatief nieuw fenomeen in China dat eigenlijk pas de laatste vijf jaar echt tot wasdom is gekomen. Het is dus een behoorlijk jonge markt die wij, zeker in het begin, nog echt bewust moesten maken van wat flexwerk nu precies is en hoe het werkt. Gelukkig zijn regeringen behoorlijk geïnteresseerd en willen ze het graag goed doen. Natuurlijk kan het altijd beter, maar voor een markt die zo hard groeit als die van China, vind ik het niveau aardig hoog. Ze weten natuurlijk ook dat de hele wereld naar ze kijkt. Dat scheelt.’ Een ander obstakel in het Chinese avon-

‘Regeringen zijn behoorlijk geïnteresseerd in flexwerk en willen het graag goed doen’ alles gemaakt.’ En dat betekent heel veel manufacturing op alle niveaus. Loveridge: ‘Zo werken wij voor de grootste Chinese noodlefabriek, maar we zenden ook personeel uit in de automobielindustrie en de farmaceutische wereld. Daarnaast doen we veel in de bankensector.’ In 2006 opende Randstad haar eerste vestiging in Shanghai en inmiddels zijn er ook kantoren in Beijing, Guangzhou, Suzhou, Shenzhen en Chengdu. ‘Vanuit die kantoren richten we ons op drie hoofdonderdelen’, legt Loverdige uit. ‘Werving en selectie, staffing en HR-solutions. Dus grootschalige payrolling, recruitment en outsoursing.’ Met een eigen staf van zo’n driehon-

OKTOBER 2011 Δ NR 10 / 19

Flex_11_10_p18-p23.indd 19

10/11/2011 3:09:59 PM

niet in staat bent zelf een geschikte baan te vinden en dat is een grote afgang in China. Daarnaast heerste onder veel hoger opgeleiden het idee dat uitzendwerk veel slechter betaalt en dat er geen carrièremogelijkheden zijn. Klinkklare onzin natuurlijk. Bij Randstad zijn er ontzettend veel interessante en goed betaalde functies. Daarnaast krijgen hoger opgeleiden bij ons volop de kans om buitenlandervaring op te doen en deel te nemen aan internationale netwerken. Gelukkig hebben we deze fabels inmiddels aardig de wereld uit geholpen en dringt steeds meer door dat flexwerk net zo ‘eervol’ is als iedere andere baan.’

lokale sociale netwerk Sina Weibo telt meer dan zeventig miljoen geregistreerde bezoekers waarvan het merendeel starters op de arbeidsmarkt. ‘Dat biedt natuurlijk geweldige kansen waar we als Randstad zeker wat mee moeten doen’, vindt Loveridge. Haar plannen voor de toekomst zijn helder. ‘Onze ambitie is niet zo zeer om de allergrootste te worden. Het zou al geweldig zijn als we over vijf jaar dagelijks veertigduizend mensen konden uitzenden. Wat wij liever willen, is nog beter worden in datgene waar we goed in zijn. Voor ons betekent dat nog meer investeren in werving en selectie en het uitbouwen van bestaande sectoren.’

consumentenproducten; er is vandaag de dag bijna geen sector meer die niet is gecoverd. Green: ‘Vergelijk dit met een land als de Verenigde Staten, waar we dagelijks ‘maar’ honderdduizend flexwerkers uitzenden en het is meteen helder dat het niet eens meer de vraag of, maar vooral wanneer China onze allergrootste markt zal zijn.’ VROUWELIJK TALENT

De afgelopen twintig jaar lag de focus owerGroup met name op voor ManpowerGroup

BELANGRIJK KEERPUNT SINA WEIBO

Als er iets is dat volgens Loveridge bij de Chinese bevolking past, is het wel de eer. ‘Het is absoluut een sleutelwoord. In het zakenleven moet je daar terdege rekening mee houden. Doe je dat niet, dan is het snel bekeken. Alles draait hier om respect en tradities. Tot in het extreme doorgevoerd. Een bekend voorbeeld is natuurlijk het ritueel rondom de business cards. Wij westerlingen pakken een kaartje aan en stoppen hem, vaak zonder ernaar te kijken, gedachteloos in onze tas. In China pak je een kaartje met twee handen aan, bestudeer je het aandachtig en maak je er tot slot nog een opmerking over. Ook de plaats aan tafel in een vergaderzaal is heel strikt hiërarchisch bepaald. Het lastige is dat de Chinezen weer te beleefd zijn om er

Hard op weg om wél een van de grootste spelers te worden, is ManpowerGroup. Zeker na de meest recente overname in juni dit jaar van Xi’an Fesco, een Chinese HR-dienstverlener gevestigd in de noordelijke provincie Shaanxi met meer dan tienduizend ondernemingen. Door de samenwerking met de stad Kaifeng heeft de uitzendorganisatie ook nog eens toegangg tot miljoenen werknemers in Noorden Midden-China, nodig voor de modernisering van het Chinese binij nenland. En last but not least: dankzij h haar aandeel in het megagrote Reach HR, is de afzetmarkt voor ManpowerGroup nog groter geworden. Opgeteld bij de vijfhonderd recruiters die er al waren, verdeeld over 91 kantoren in 35 verschillende steden, kan eer niemand meer nese aanom de Chinese d van Manwezigheid powerGroup heen. ‘Door de groeiende bevolking is de lokale vraag immens’, aldus Darryl Green, president van de ManpowerGroup Asia-Pacific and Middle East. ‘Toen de temporary labour law in 2007 werd ingevoerd, hebben wij hier uiteraard meteen gebruik van gemaakt. Deze wet bracht uitzendwerk naar een hoger plan en zorgde dat de branche zich verder kon professionaliseren. Een proces dat wij in Europa al ruim veertig jaar eerder hebben doorgemaakt.’ Inmiddels zendt ManpowerGroup in heel China dagelijks 125 duizend flexwerkers uit. Informatietechnologie, telecommunicatie, bank en financiën, de farmaceutische sector,

‘Het is niet de vraag of, maar vooral wanneer China onze allergrootste markt zal zijn’ iets van te zeggen als je het fout doet. Daarom is het zaak je hier vooraf uitgebreid in te verdiepen.’ Een ander belangrijk verschil met Europa is het gebruik van sociale netwerken bij het zoeken naar werk. Loveridge: ‘Wij sturen zo een cv’tje over de e-mail en uploaden een profiel op LinkedIn. In China gaat dat er allemaal wat formeler aan toe. Face-to-face contact is daar nog veel belangrijker.’ Toch is daar de laatste tijd een kentering in te zien. Mirco-blogging blijkt namelijk steeds populairder te worden in China. Het 20 / OKTOBER 2011 Δ NR 10

Flex_11_10_p18-p23.indd 20

10/11/2011 3:10:01 PM

CHINA ALS GROEIMARKT

het hogere arbeidssegment. Recent is daar contractwerk bij gekomen. Green: ‘China staat nu op een belangrijk keerpunt: een zeer snel groeiende middenklasse, toenemende vraag naar werk, vergrijzende bevolking en een tekort aan de juiste technische skills om het werk in de fabrieken te kunnen uitvoeren. Het echte hands on werk dus. Met die ontwikkelingen in het achterhoofd hebben wij een nieuwe strategie ontwikkeld om klanten te helpen bij het opzetten van een stevig

lokaal netwerk met de juiste expertise. Ze hebben vaak zelf de tools en de financiën niet om een goede werving en selectie op te zetten. Een voorwaarde is wel dat bedrijven het inhuren van tijdelijk personeel net zo serieus moeten nemen als het aannemen van eigen vast personeel, want daar schort het nog wel eens aan. Wat dat betreft moet er echt nog een cultuuromslag plaatsvinden. Maar we zijn aardig op weg.’ Om de groei van de industriële sector het hoofd te bieden, gaat ManpowerGroup Manp samen met het Chinese ministerie m van Industrie en Informatie Informatietechnologie een talentuitwisselingsc wisselingscentrum opzetten. Green: ‘Een belangrijk belang speerpunt hierbij is het inzetten van va lokale managers die de taal spreken spreke en vanuit hun culturele achtergron achtergrond weten wat de mensen op de werkvlo werkvloer belangrijk vinden.’ Een andere doelstelling doe is het binnenhalen van hoogo hoogopgeleid Chinees vrouwelijk talent. ‘Daar ‘Daa is op dit moment nog een groot tekort tekor aan’, aldus Green. ‘Juist die voorbe voorbeeldfunctie vinden wij ontzettend bel belangrijk.’ Door de jarenlange aanwezigh aanwezigheid en uitgebreide ervaring, is Green niet ni bang voor concurrentie. ‘Wij hebben hebbe zo ontzettend veel energie in het land gestoken en zoveel voorwerk verric verricht. Dat haalt niemand meer in.’ FIJNE KNEEPJES K VAN HET VAK

E andere gigant, die al Een sinds de jaren negentig zijn stempel op de Chinese HR-markt drukt, is Adecco. Oorspronkelijk aalleen via Adecco China, een onderdeel onde dat zich voornamelijk richt op werving en selectie en outplaceme van executives in placement S Beijing, Shanghai, Guangzhou and Chengdu Sinds december 2010 is Chengdu. jo venture met China’s daar de joint grootst HR-dienstverlener Fesco grootste bijgek bijgekomen. Fesco Adecco biedt werkg werkgelegenheid aan meer dan honder honderdduizend gecontracteerde medewer medewerkers die voor een groot op aantal opdrachtgevers in China zijn Met ruim honderd vestiactief zijn. gingen is Fesco Adecco nu veruit de grootste op de Chinese flexmarkt en richt zich vvoornamelijk op staffing, payrolling, outsoursing en expats. Bijzonder is d de rol die in deze nieuwe joint venture ventu is weggelegd voor een aantal Europese Euro collega’s. In oktober reizen vier medewerkers uit Italië, Frankrijk, Duitsland en Nederland

voor een jaar af naar Shanghai om ze daar de fijne kneepjes van het vak bij te brengen. PATERNALISTISCH

Maar waarom nu juist China? ‘Het antwoord is simpel’, zegt Ying Ni, managing director bij Fesco Adecco. ‘China heeft gewoon de allergrootste HR groeimarkt ter wereld. In 2010, na een groei van 20 procent, waren er bijna 2500 miljoen tijdelijke werkers. Met de wereldwijde financiële onzekerheid en het huidige businessklimaat in Europa en de Verenigde Staten, investeren veel bedrijven liever in China. Dat is een markt met een enorme vraag naar werknemers. En dus ook naar talent om dit te managen. De meeste grote spelers op de HR-markt hebben zich inmiddels gevestigd. Allemaal hebben zij een weg moeten banen door de regels en wetten die het land op dit gebied nog steeds heeft. De eerste paar jaar waren ook voor ons behoorlijk ingewikkeld. Uitzenden was helemaal nieuw en de HR-industrie stond nog niet echt open voor buitenlandse spelers. Een zeer groot obstakel vormde ook de eindeloze serie vergunningen die we overal voor moesten aanvragen. Inmiddels weten we onze weg aardig te vinden, maar het blijft ingewikkeld. In elke stad en voor iedere service moeten aparte vergunningen worden aangevraagd.’ Toch is dat volgens Ni niet zo gek. ‘China is gewoon ontzettend groot. Het lijkt daardoor meer op een continent met verschillende landen, net als Europa eigenlijk. Zo moet je het ook zien.’ De verschillen tussen Europa en China zijn volgens Ni sowieso niet zo groot als je op het eerste gezicht zou denken. ‘De meeste productiewerkers komen uit de grotere provinciesteden. Die dienen zich wel aan. Lastiger is het vinden van gekwalificeerd en ervaren managementtalent. Dus de senior functies met gedegen vakkennis op het gebied van R&D, financieren, engineering en dienstverlening. Daar zit echt een uitdaging. Een deel van die top komt uit het buitenland, een deel uit China zelf. Bij de grote internationale bedrijven is die mix geen enkel probleem. De staatsbedrijven zijn wat lastiger. Die zijn nog steeds erg paternalistisch en lastig doordringbaar. Maar goed, de vraag blijft groeien, en op een gegeven moment zullen ze wel moeten.’

OKTOBER 2011 Δ NR 10 / 21

Flex_11_10_p18-p23.indd 21

10/11/2011 3:10:14 PM