Nummer 9, Jaargang 3, November 2014
In dit nummer: Opvoeding en Social Media De radicaliseringsthermometer ...en meer ‘Veilig achter voordeuren’ Rotterdamsalle Kenniscentrum Diversiteit • Nieuws • Mei 2014
Opvoedtafels 2014: Social media en opvoeding Als vervolg op de succesvolle opvoedweek van 2013 heeft het Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit ook dit jaar opvoedtafels in de stad georganiseerd. Dit jaar was het thema ‘Social Media & Opvoeding’
Waarom social media? In 2013 werd de opvoedweek groots aangepakt. Ruim 3000 opvoeders namen enthousiast deel aan gesprekstafels waar uiteenlopende onderwerpen over opvoeden zijn besproken. Het Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit (RKD) heeft hier, samen met Kenniscentrum Emancipatie Dona Daria, een vervolg aan gegeven. In de periode van 6 t/m 12 oktober zijn daarom nieuwe opvoedtafels georganiseerd. Uit de opvoedweek in 2013 bleek dat opvoeders grote behoefte hebben aan meer informatie over social media. Ouders en opvoeders vinden social media maar knap ingewikkeld. Deze opvoedtafels zijn een ideale kans om met elkaar in gesprek te gaan en elkaar te gebruiken als klankbord. Veel vragen Deelnemers aan de opvoedtafels maken zich zorgen over het gebruik van social media. Niet alleen de technische kant levert veel vragen op: hoe werkt Facebook, Twitter of Whatsapp? Maar ook praktische vragen zijn er in overvloed: Wanneer mag mijn kind een Facebook-account? Moet ik haar of hem controleren? Hoe stel je regels over gebruik t.o.v. speeltijd? Waar moet je op letten bij de aanschaf van een smartphone? Met databundel of alleen WiFi? Vanaf welke leeftijd? Het antwoord hierop is lastig want wat is ‘normaal’? Ouders geven verder aan dat het bespreken van het gebruik van
2
smartphone / tablet taboe is. Dit levert vrijwel altijd conflicten en confrontaties op en dat wil je soms gewoonweg liever vermijden. Behoefte aan vaardigheden en uitleg Opvoeders geven aan soms niet in staat te zijn de ontwikkelingen te volgen. De ontwikkelingen gaan razendsnel en het is niet bij te houden welke apps er allemaal op de markt zijn, laat staan dat men weet welke hun kinderen allemaal gebruiken. Om een indicatie te geven: er staan maar liefst 900.000 apps alleen al in de Apple app store. Deelnemers geven aan behoefte te hebben aan vaardigheden en voorlichting. Vaak moeten ze hun uitleg nu juist van hun eigen kinderen krijgen. Terwijl kinderen lang niet altijd geduld hebben om alles stap voor stap en rustig uit te leggen. De opvoedtafels & onze aanpak Opvoeden is een gevoelig thema. Als je wilt bereiken dat mensen
elkaar als klankbord gebruiken, is het erg belangrijk dat deelnemers zich op hun gemak voelen. Wanneer mensen sociale druk ervaren is het delen van persoonlijke dilemma’s rond de opvoeding lastig. Elke ouder heeft het beste met zijn kind voor en ieder probeert dat op zijn eigen manier vorm te geven. Het kan confronterend zijn en soms schaamte oproepen als andere ouders hun oplossing als de beste presenteren terwijl jij die mening niet deelt. Om conflicten te vermijden zijn mensen dan vaak terughoudend met het delen van hun eigen ervaringen. Een evenwichtige samenstelling van de groep is daarom ook belangrijk. RKD heeft een informatiepakket samengesteld voor de deelnemers met algemene informatie, dilemma’s en handige websites als het gaat om social media. Onder leiding van een ervaren gespreksleider worden stellingen en thema’s open en eerlijk besproken.
Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit • Nieuws • November 2014
Workshop diversiteit bij Buurt Bestuurt Millinxbuurt Een voorbeeld van een dilemma is ‘verslaving aan social media’. Dat is iets wat veel deelnemers herkennen. Dit speelt echter niet alleen bij kinderen. Ook ouders kunnen behoorlijk verslaafd zijn aan hun telefoon, tablet of computer. Het is van belang ook zelf de verantwoording te nemen en een voorbeeld te zijn voor je kinderen. Tablets en telefoons zijn vaak een eenvoudig middel om een kind even rustig en bezig te houden, maar dat kan alleen ‘met mate’. Anders ben je indirect ook zelf verantwoordelijk voor het in de hand werken van de verslaving. Pesten via social media – een grote zorg Pesten is ook een thema dat ouders aan het hart gaat. Ze weten dat het op social media vaak voorkomt maar hebben hier nauwelijks zicht op. Berichtgeving in de media maakt hen bezorgd. Waar ligt de verantwoordelijkheid? Op school of juist bij de ouders? Wie kan de nodige sturing en ondersteuning geven wanneer dit nodig is? Uit de evaluatie is gebleken dat ouders het prettig vinden om met elkaar opvoedthema’s te bespreken. Het is fijn om erkenning te krijgen en te horen hoe anderen omgaan met uitdagingen in de opvoeding. Ouders weten ook niet altijd goed bij welke instantie ze moeten aankloppen en vragen zich ook af in hoeverre zij daar dan nadelen van ondervinden. Zo is er angst voor gedwongen ingrijpen. Toch geven deelnemers aan dat wanneer het echt noodzakelijk is, hulp gezocht wordt in het belang van het kind. Bijvoorbeeld bij verslaving aan social media, kinderen die zich in de schulden steken of liegen en onhandelbaar worden.
Op maandag 15 september verzorgde het RKD een workshop over diversiteit en (cultuur)sensitief werken voor betrokkenen bij Buurt Bestuurt in de Millinxbuurt in Rotterdam Charlois. Deelnemers waren onder meer bewoners en betrokkenen van de politie, stadstoezicht, gemeente en jongerenwerk. Onder leiding van gespreksleiders van het Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit zijn onder andere voorbeeldsituaties en stellingen besproken over wat diversiteit betekent en de invloed daarvan op hetgeen Buurt Bestuurt voor de wijk wil doen. Dat leverde een levendig gesprek en open discussie op.
Een van de belangrijkste conclusies was dat sensitief werken in een diverse wijk als de Millinxbuurt een absolute voorwaarde is om effectief te kunnen zijn. Bewustzijn, een open blik en vaardigheden van betrokkenen om problemen te benoemen en te bespreken staan daarbij centraal. Het is essentieel om de valkuil van stereotypering (bijv. op basis van culturele achtergrond) te vermijden. De aanwezigen deelden een sterk gevoel van urgentie om in de brede samenleving te werken aan erkenning van het belang van diversiteit. Daarnaast is het stimuleren van en bijdragen aan de nodige instelling en vaardigheden, bijvoorbeeld in het onderwijs, erg belangrijk ‘Dé’ allochtoon bestaat niet Een van de stellingen was ‘allochtonen moeten op een speciale manier benaderd worden’. De meningen hierover liepen uiteen. De ene deelnemer vond dat je iedereen gelijk moet behandelen en daarom een speciale manier van benaderen niet nodig is. De andere deelnemer vond het juist terecht om allochtonen op een ‘eigen’ manier te benaderen omdat dat effectiever is. Vaak worden alle allochtonen op
Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit • Nieuws • November 2014
een hoop gegooid. Dat terwijl ‘de’ allochtoon eigenlijk niet bestaat. Zo is er gediscussieerd over het feit dat niet alle allochtonen hetzelfde zijn. Besproken is dat je onderling ook veel verschillen ziet. Een Turk is geen Surinamer, een Antilliaan is geen Marokkaan. Daarnaast zijn er binnen verschillende etnische groepen ook weer veel individuele verschillen….net als bij autochtonen. Maatwerk is daarom cruciaal. Maatwerk maakt het verschil De belangrijkste conclusie van deze workshop is dan ook dat ieder persoon uniek is en dat er geen ‘one size fits all’ oplossing kan zijn voor problemen in de wijk. Hier moet men rekening mee houden en cultuur- en misschien zelfs wel wijk-sensitief te werk te gaan. Men moet maatwerk bieden. Is deze workshop ook iets voor uw organisatie? Neem dan contact op met RKD via
[email protected] of 010-3031020. Wij maken deze workshop graag voor u op maat.
3
Vervolg succesvol project ‘Veilig achter alle voordeuren’ Huiselijk geweld komt helaas onder alle bevolkingsgroepen voor. Hoe erover wordt gedacht en mee wordt omgegaan, is echter verschillend. Daarom is het van belang in de aanpak rekening te houden met diversiteit. Eerder dit jaar is er een aantal bijeenkomsten geweest over de preventie van huiselijk geweld. Na het succes van de eerste serie bijeenkomsten geeft RKD aan dit project een vervolg om meer organisaties en doelgroepen te betrekken.
In totaal zijn eerder 15 voorlichtingsbijeenkomsten verzorgd bij verschillende organisaties in Rotterdam. Hiermee hebben 366 Rotterdammers van verschillende achtergronden voorlichting gekregen over huiselijk geweld en kindermishandeling. De bijeenkomsten zijn georganiseerd voor zowel vrouwen, mannen als jongeren. Per bijeenkomst is de insteek afgestemd op de specifieke doelgroep. De basis was bij alle bijeenkomsten gelijk: wat is huiselijk geweld en waar kunnen mensen terecht voor hulp? Waar bij vrouwen vooral is gesproken over slachtofferschap, is bij mannen de nadruk gelegd op hoe je met elkaar omgaat en het voorkomen van geweld binnen het gezin. De deelnemers hadden veel vragen. Dat zorgde voor een levendige discussie. Sommige deelnemers gaven aan dat de informatie voor hen helemaal nieuw was en dat zij er normaliter niet bij stil staan. Anderen vonden het confronterend dat
4
dit overal plaats kan vinden, in alle sociale lagen van de samenleving. Verder kwam naar voren dat men de hulpverlening, zoals jeugdzorg en pleegzorg, vaak wantrouwt. Dit wordt deels veroorzaakt door berichtgeving in de media. Deze verhalen rondom jeugdzorg en pleegzorg werken belemmerend om hulpverlening in te schakelen. Men is bang dat kinderen uit huis geplaatst worden. Deelnemers vonden de bijeenkomsten erg nuttig. Ze gaven aan extra alert te zijn op huiselijk geweld en kindermishandeling en de informatie te delen met hun omgeving. Bevindingen Wat is huiselijk geweld nou eigenlijk? Wat het meest opvalt bij de gehouden bijeenkomsten is, dat er veel
onduidelijkheid heerst over wat huiselijk geweld nu precies inhoudt. Vaak wordt het alleen geïnterpreteerd als fysiek geweld. Maar zaken zoals bedreiging, vernedering of het continu controleren van partner of kind wordt niet door iedereen gezien als een vorm van huiselijk geweld. Dat maakte veel discussie los. Uitleg en voorlichting moeten hier duidelijkheid over geven. Voorlichting in de eigen taal met een laagdrempelige terminologie en taalniveau zijn hierbij belangrijk. Alleen algemene informatiecampagnes bereiken niet iedereen. Weinig bekendheid over, en slecht imago hulp Het hulpaanbod van verschillende instellingen, zoals het Steunpunt Huiselijk Geweld, is zeer beperkt of zelfs helemaal onbekend. Daarnaast kampen hulpverleners zoals de po-
Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit • Nieuws • November 2014
litie en Bureau Jeugdzorg met een slecht imago. Zo ontstaan er allerlei wilde verhalen over ingrepen in - en het uit elkaar halen van - gezinnen door bijvoorbeeld uithuisplaatsing van kinderen. Dit leidt er toe dat men niet tijdig hulp zoekt en angst heeft voor betrokkenheid van instellingen. Deze angst speelt ook bij slachtoffers een rol. Daardoor kiezen zij er vaak voor om bij de daders te blijven in plaats van hulp te zoeken. Behoefte aan bemiddeling In het verlengde hiervan gaven deelnemers aan dat er grote behoefte is aan bemiddelingsen begeleidingsgesprekken. Juist voordat de situatie escaleert en dwangmaatregelen genomen moeten worden. Bij dit soort interventies zou gebruik gemaakt moeten worden van de inzet van mensen uit de eigen gemeenschap. Daarvoor is het wel nodig om nader stil te staan bij de kwalificaties waaraan deze personen moeten voldoen en hoe onder meer de privacy van betrokkenen gewaarborgd kan worden.
Huiselijk geweld is meer dan alleen slaan.
RKD gaat zich verder inzetten om informatie over huiselijk geweld laagdrempelig beschikbaar te maken. Houd onze website in de gaten voor meer informatie.
De radicaliseringsthermometer Radicalisering is een zorg voor veel Rotterdammers. Via expertmeetings wordt van oktober tot en met december gesproken met Rotterdammers met een verschillende achtergrond. RKD wil op deze manier willen we ‘de thermometer’ in Rotterdam steken.
Waarom? Wereldwijd ziet men spanningen toenemen. Deze hebben ook hun effect op onze samenleving. De internationale discussie wordt ook hier in de wijken gevoerd en jongeren sympathiseren met, of vertrekken zelfs naar bijvoorbeeld Irak of Syrië om deel te nemen aan de strijd daar. Ook in Rotterdam maken steeds meer mensen zich zorgen. Zorgen over gewelddadige radicalisering onder jongeren, zorgen over hoe bevolkingsgroepen hier reageren op wat aan de andere kant van de wereld gebeurt en zorgen over hoe de politiek erop reageert. Deze ontwikkelingen hebben een grote invloed op de samenleving en vragen om reacties vanuit zowel de politiek als de samenleving. Als kenniscentrum zien en volgen we deze ontwikkelingen ook, en merken we dat deze een bijdrage leveren aan tweedeling en zorgen in de samenleving. Hoe wordt binnen verschillende gemeenschappen (gewelddadige)
Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit • Nieuws • November 2014
radicalisering ervaren? Herkent men het? Ziet men het? Maakt men zich zorgen over de jongeren? Hoe beleeft men radicalisering binnen eigen kring? Allemaal vragen waar over gesproken wordt. Ook wordt onderzocht hoe mensen de bestaande inzet ervaren, wat ze denken dat er nodig is en vooral ook wat de rol van de verschillende gemeenschappen kan, of zou moeten zijn. Wat doen we met deze informatie? De informatie uit de bijeenkomsten wordt samengevoegd en geanalyseerd. De presentatie daarvan vindt plaats op een kennislab in januari 2015. Tijdens dit kennislab wordt met Rotterdammers en professionals gesproken en gezocht naar hoe men radicalisering kan herkennen, erkennen en tegengaan in Rotterdam. De uitkomsten hiervan worden aan de Gemeente Rotterdam aangeboden. Houd onze website in de gaten voor de datum van dit kennislab of geef uw interesse alvast door via
[email protected].
5
Studenten Thomas More Hogeschool maken kennis met diversiteit Sinds 2013 werkt RKD samen met de Thomas More Hogeschool in het kader van aandacht voor diversiteit in de opleiding van Pabo studenten. Centrale vraag van het project diversiteit is: ‘Hoe sluit ik als leraar aan bij de individuele verschillen tussen leerlingen met verschillende etnische, culturele, sociale en economische achtergronden?’
Voor RKD en de Thomas More Hogeschool is het belangrijk dat de toekomstige leraren zo vroeg mogelijk met een ‘diversiteitsbril’ leren kijken naar maatschappelijke vraagstukken. Studenten richten zich binnen dit thema richten op de specifieke kenmerken van het lesgeven op scholen in grote steden en de rol die stedelijk onderwijsbeleid hierbij speelt. Ook dit jaar levert RKD een bijdrage aan verschillende activiteiten die tot doel hebben de studenten kennis te laten maken met de diversiteit die Rotterdam rijk is.
6
(1) Kick-off op 17 november 2014 Op 17 november a.s. start het project ‘Diversiteit’. Hieraan nemen ruim 90 Pabo-3 studenten deel. Eerst gaan de studenten in groepjes naar verschillenden Rotterdamse wijken om daar de diversiteit van Rotterdam te ontdekken. Daarna krijgen zij op verschillende plekken in de wijk persoonlijke verhalen van Rotterdammers over diversiteit te horen. Een deel van de studenten komt ook naar het Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit. Terug op de hogeschool delen de studenten hun bevindingen met elkaar.
(2) Dialoog tussen studenten, leerlingen en medewerkers Op 8 december worden, net als vorig jaar, gesprekstafels in samenwerking de Thomas More Hogeschool en de Lucia Petrus MAVO gehouden. Het is de bedoeling dat studenten met leerlingen en medewerkers van de Lucia Petrus MAVO in dialoog gaan. Dit jaar is het thema ‘Diversiteit: De energie van Rotterdam!’ Op deze manier krijgen studenten de mogelijkheid in gesprek te gaan met leerlingen van diverse achtergronden.
Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit • Nieuws • November 2014
Ook interessant RKD ondersteunt 13e Dag van Dialoog ‘Energie van Rotterdam!’ – Van 7 t/m 16 november wordt voor de dertiende keer de Dag van Dialoog georganiseerd in Rotterdam. Kijk voor meer informatie op http://www.dagvandedialoog.nl
Nieuwe serie workshops met RTV Rijnmond – Deze workshops zijn een vervolg op eerdere series in twee voorgaande jaren over religieuze en culturele diversiteit in Rotterdam. In de workshops gaan verslaggevers en redacteuren in gesprek met Rotterdammers met verschillende culturele achtergronden. (3) Bezoek aan diverse basisscholen in Rotterdam Op 12 december brengen de studenten een bezoek aan verschillende basisscholen in Rotterdam. De bedoeling is dat de toekomstige professionals kennismaken met de verscheidenheid aan basisscholen in Rotterdam. Zo zullen de studenten een presentatie krijgen over de school, hun werkwijze, eventuele
specifieke problemen binnen de school en buurt en hun positie binnen de stad. De studenten krijgen een rondleiding op school, waarna er gelegenheid is voor vragen en discussie. Onder andere wordt besproken hoe de scholen het vak geestelijke stromingen inrichten.
Wil uw school studenten van Thomas More ontvangen, of heeft u contact met mensen binnen scholen die mogelijk geïnteresseerd zijn? Neem dan contact met ons op via
[email protected] of 010-3031020.
Het project loopt nog tot februari 2015. Bij de officiële afsluiting op 4 februari 2015 brengt burgemeester Aboutaleb een bezoek aan de Thomas More Hogeschool. Hier zal hij ook met de studenten in gesprek gaan. Meer hierover lees je in een van onze volgende nieuwsbrieven.
Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit • Nieuws • November 2014
‘Allochtonen en geluk’ – Bevolkingstrends 2014 – Een publicatie van het CBS met een opmerkelijke uitkomst: Marokkanen in Nederland zijn tevredener met hun leven dan Turken. Het complete rapport kun je vinden op www.cbs.nl/allochtonen onder het kopje ‘Publicaties’
Kent u onze kennisbank al? – De kennisbank van de Rotterdamse kenniscentra biedt informatie over diversiteit en vraagstukken die samenhangen met diversiteit. De kennisbank omvat meer dan 39.000 titelbeschrijvingen van diverse documenten zoals boeken, studies, nota’s, congresverslagen, artikelen, handleidingen, leermiddelen, en televisieprogramma’s. U vindt de kennisbank via www.diversiteitrotterdam.nl.
7
Diversiteit op de markt een column van Alfred Jansen
Het is al jaren een goede gewoonte van me. Eens per week naar de markt om bloemen te kopen. Daarvoor moet ik de stad in. Terwijl er een goede bloemenzaak naast m’n voordeur is. Nog even los van het feit dat er nogal een prijsverschil is tussen mijn buurmans exclusieve zaak en de kraampjes waar je soms vijf bossen voor drie euro kunt kopen, gaat het me eigenlijk om iets anders. Ik ben me dat eigenlijk nog nooit zo bewust geweest maar vandaag, terwijl ik me voorbereidde op het schrijven van deze column, werd het me opeens duidelijk. De markt is een ongelofelijke inspiratiebron en een weerspiegeling van de cultuur van de stad. Van de culturen van de stad, kun je gerust stellen. Dat is niet alleen in het geval op onze Rotterdamse markt,
maar eigenlijk is dat overal ter wereld zo. Iedereen komt er en iedereen voelt zich er thuis. Let maar op. Voor koopjes en aanbiedingen, of een breed aanbod, zijn er genoeg winkels maar er is geen winkel die de sfeer en persoonlijkheid van de markt weerspiegelt. Op de markt hoor je verschillende talen en zie je verschillende mensen. Iedereen neemt, net als ik, de tijd om rond te struinen en af en toe zomaar een praatje te maken. Ook al kun je er over de hoofden lopen, het blijft een prettige mengelmoes van mooie mensen. Ik kom nooit teleurgesteld thuis, hoewel ik soms meer betaal voor de bloemen dan ik van plan was. Ik betaal er nooit te veel. Hoewel… Het verbinden van mensen met verschillende achtergronden is iets dat me boeit. In mijn werk als communicatieadviseur heb ik vaak met verschillende culturen te maken. Het helpt dat ik in mijn jeugd in het buitenland heb gewoond. Dat heeft bijgedragen aan een flexibele houding ten opzichte van… eigenlijk alles. Daar ben ik absoluut niet uniek in. De kooplieden op de markt hebben er niet voor hoeven te reizen. Diversiteit is hier, om het wat moderner te zeggen, geen issue. Ik heb het snel gegoogled: de markt
aan de Rotterdamse Binnenrotte telt jaarlijks 6,7 miljoen bezoekers. Vooral interessant om te weten is dat gezelligheid, ná voedingswaar en koopjes scoren, een goede derde reden is om naar de markt te gaan. Dat klopt. Als de sfeer goed is, ben je bereid om tóch ietsje meer voor je bloemen te betalen. Ik heb het geluk om samen met de Rotterdamse kenniscentra vorm te mogen geven aan Open Mind Rotterdam. Voor ons is diversiteit wél een issue. De formule van Open Mind Rotterdam heeft wel iets weg van de markt, die als een goed voorbeeld fungeert voor hoe we diversiteit willen benaderen. In onze maandelijkse bijeenkomsten benaderen we onderwerpen vanuit een perspectief dat mensen vanuit verschillende achtergronden aanspreekt. We starten zo het gesprek. We sluiten aan op de gezamenlijke behoefte om elkaar beter te leren kennen én we doen dat op een plek die qua sfeer past bij het onderwerp. Het zou aanmatigend zijn om te beweren dat we net zo’n belangrijke rol als de markt vervullen. Maar we halen er wél een deel van onze inspiratie vandaan. Alfred Jansen www.openmindrotterdam.com foto: Karin Oppelland
Waarvoor kunt u terecht bij het RKD? Het Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit (RKD) zet zijn kennis en kunde maximaal in om inwoners en organisaties in de stad met elkaar te verbinden. Zo willen we iedereen de mogelijkheden bieden hun talenten te ontwikkelen en optimaal in te zetten voor de samenleving. RKD biedt onder
meer workshops en trainingen over cultuursensitief werken, geeft gastlessen op het HBO en het WO, geeft informatie en advies over diversiteit, brengt diverse organisaties bij elkaar en ondersteunt bij de opzet en uitvoering van seminars en congressen.
RKD is er voor alle Rotterdammers, maatschappelijke organisaties, beleidsmakers, politiek en gemeentelijke diensten. Voor een compleet overzicht van al onze diensten kunt u kijken op onze website www.diversiteitrotterdam.nl.
Dit is een uitgave van Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit Grotekerkplein 5 3011 GC Rotterdam 010 3031020 www.diversiteitrotterdam.nl
Redactie: RKD / Nenad Haak Ontwerp: Pressure Line Druk: Grafisch Kralingen Foto omslag: Nenad Haak © 2014
