Concept Jaarverslag Leerplicht Schooljaar 2010-2011
Inleiding In dit jaarverslag wordt verslag gedaan van de inspanningen en resultaten op het gebied van de leerplicht over het schooljaar 2010-2011. Op grond van de Leerplichtwet 1969 is het college van burgemeester en wethouders verplicht jaarlijks verslag te doen aan de gemeenteraad. Het verslag bestaat uit een korte feitelijke weergave met een korte toelichting. De cijfers zijn in de vorm van tabellen opgenomen in bijlage 1. Het verslag bevat drie hoofdstukken. Hoofdstuk 1: In hoofdstuk 1 wordt weergegeven hoe de gemeente Oosterhout uitvoering geeft aan haar taken op het gebied van de leerplicht en wat daarvan de resultaten zijn geweest. Jaarlijks wordt daarvan opgave gedaan aan het ministerie van OCW. Daarnaast zijn gegevens vermeld die van lokaal belang zijn.
Pag. 3
Hoofdstuk 2: In hoofdstuk 2 wordt een overzicht gegeven van het beleid wat aan leerplicht gerelateerd is en aan lokale en landelijke ontwikkelingen.
Pag. 10
Hoofdstuk 3: In hoofdstuk 3 worden de doelstellingen van het afgelopen jaar geëvalueerd en nieuwe doelstellingen voor het komend schooljaar geformuleerd.
Pag. 13
Als bijlagen zijn achter in dit verslag opgenomen: 1. Tabellen leerplichtverslag schooljaar 2010-2011, afgezet tegen schooljaar 20092010 en 2008-2009 2. Definities 3. Lijst van gebruikte afkortingen
1. Gemeentelijke taken op basis van de Leerplichtwet 1969 Sinds de invoering van de Leerplichtwet voert de gemeente de wettelijke taken op het gebied van de leerplicht uit. De uitvoering van de Leerplichtwet bestaat uit de volgende werkzaamheden:
1a. Werkzaamheden leerplicht Werkzaamheden leerplichtambtenaren De werkzaamheden van de leerplichtambtenaren die belast zijn met de uitvoering van de Leerplichtwet 1969 worden onderverdeeld in de volgende functies: − Curatieve functie: Het afhandelen van meldingen verzuim en voortijdig schoolverlaten, het bemiddelen bij conflicten; − Administratieve functie: Dossiervorming van meldingen, verslaglegging; − Justitiële functie: Het opmaken van een proces-verbaal voor strafrechtelijke vervolging van overtredingen of het verwijzen naar Bureau Halt voor een alternatieve afdoening; - Besluitvormende functie: Afhandelen van aanvragen en meldingen op basis van de leerplichtwet; − Maatschappelijke zorgfunctie: Het kort begeleiden van jongeren en hun ouders en het doorverwijzen naar diverse instanties; − Signalerende functie: Signaleren van problemen en knelpunten die het schoolbezoek belemmeren; − Preventieve functie: Overleg met scholen en netwerkpartners; − Voorlichtende functie: Informeren van ouders, jongeren, scholen en instanties. Samenwerkingsvormen Om de leerplichtwet naar behoren te kunnen uitvoeren, wordt er met diverse instanties samengewerkt. De volgende samenwerkingsvormen vallen onder de werkzaamheden van de leerplicht: Verwijzen naar hulpverlenende instanties Aan schoolverzuim ligt vaak problematiek van jongeren en/of ouders ten grondslag. Wanneer leerplichtambtenaren signaleren dat er sprake is van gedragsproblemen, problemen in de thuissituatie, verslavingsproblematiek of andere problematiek kunnen zij deze jongeren en/of hun ouders verwijzen naar hulpverlenende instanties, waar adequate hulp verleend wordt. Daarvoor is een professionele samenwerking noodzakelijk, net als een duidelijke communicatie tussen scholen, leerplichtambtenaren en diverse instanties. Deelnemen aan zorgadviesteams (ZAT) De meeste scholen voor voortgezet onderwijs hebben een zorgadviesteam (ZAT). Hierin hebben, naast interne coördinatoren en leerlingbegeleiders, externe Concept Jaarverslag Leerplicht
Pag. 3
deskundigen zitting. Het doel van het ZAT is probleemsituaties snel in beeld te krijgen, waardoor de juiste zorg geboden kan worden aan leerlingen die dit nodig hebben. Dit kan schoolverzuim voorkomen of beperken en voortijdig (zonder diploma) schoolverlaten voorkomen. In het ZAT wordt bekeken wie welke actie gaat ondernemen en wordt een casemanager benoemd. De verschillende disciplines die in een ZAT vertegenwoordigd kunnen zijn, zijn: Zorgcoördinatoren en leerlingbegeleiders van de betreffende school, jeugdarts of – verpleegkundige van de GGD, Schoolmaatschappelijk Werk (SMW), Bureau Jeugdzorg (schoolcoach), eventueel een orthopedagoog verbonden aan de school, wijkagenten en leerplichtambtenaren. Op de meeste scholen vindt 1x per twee weken een overleg met internen plaats en 1x per zes weken een overleg, waarvoor ook de externe deskundigen uitgenodigd worden. Sommige deskundigen nemen alleen op afroep deel aan het overleg, op een van de v.o.-scholen in Oosterhout (het Sint-Oelbert Gymnasium) neemt ook de leerplichtambtenaar alleen op afroep deel aan het ZAT. Deelnemen aan JCO en SOJ Het Justitieel Casus Overleg (JCO) en het Scenario Overleg Jeugd (SOJ) zijn door het Openbaar Ministerie ingerichte overleggen, waarin casussen besproken worden. Per politiedistrict is er een JCO en SOJ. - In het JCO gaat het om jongeren die verdacht worden van een strafbaar feit en/ of waarbij ernstige zorgen bestaan als het gaat om hun ontwikkeling. Deelnemers aan het JCO zijn: parketsecretaris van de Officier van Justitie belast met Jeugdzaken, Bureau Jeugdzorg, Bureau Halt, Raad voor de Kinderbescherming, een zorgcoördinator Jeugd van de Politie en een leerplichtambtenaar. Het doel van dit overleg is om de jongeren goed in beeld te krijgen. Daarbij wordt gestreefd naar een snelle en adequate reactie van Justitie op een strafbaar feit begaan door een minderjarige of het snel en adequaat hulp verlenen aan kinderen en jongeren, waarover bij de instanties betrokken bij het overleg zorgen bestaan. - In het SOJ worden jongeren besproken die meerdere malen met Justitie in aanraking zijn geweest en/of jongeren die zwaardere delicten hebben gepleegd. Er wordt getracht een passend traject (scenario) uit te zetten voor deze jongeren. Vaak blijkt dat er bij deze jongeren ook problemen zijn met schoolbezoek. De deelnemers aan dit overleg zijn: parketsecretaris Jeugdzaken, de afdeling Jeugdreclassering van Bureau Jeugdzorg, Raad voor de Kinderbescherming, zorgcoördinator Jeugd van de Politie en een leerplichtambtenaar. Deelnemen aan overige overleggen Een van de leerplichtambtenaren heeft in de loop van het schooljaar een casusoverleg van het CJG (Centrum voor Jeugd en Gezin) en een bijeenkomst van het COJOR (Casuïstiek Overleg Jongeren in Openbare Ruimte) bijgewoond. Hierna zijn afspraken gemaakt om op afroep deel te nemen. In het resterend gedeelte van het schooljaar is daar geen gebruik van gemaakt. Formatie Leerplichtambtenaren De gemeente Oosterhout voert naast de leerplichttaken voor de gemeente Oosterhout ook de leerplichttaken uit voor de gemeente Geertruidenberg. De Concept Jaarverslag Leerplicht
Pag. 4
formatie is gebaseerd op de werkzaamheden voor beide gemeenten, die samen ruim 12.500 leerplichtige leerlingen binnen hun gemeentegrenzen hebben. De formatie leerplicht bevat 1,78 fte met daarnaast 0,30 fte voor de kwalificatieplichtige leerlingen die het MBO bezoeken. De gemeente Oosterhout heeft twee leerplichtambtenaren in dienst, een met een volledige dienstbetrekking en een met een parttime dienstbetrekking. Een medewerkster van onze gemeente is in het kader van loopbaanontwikkeling opgeleid tot leerplichtambtenaar en is momenteel gedetacheerd bij het regionale MBO-team. Door dit MBO-team wordt de kwalificatieplicht uitgevoerd voor 16- en 17-jarigen, die het MBO bezoeken. Er zijn tien gemeenten betrokken bij dit regionale team. Er is voor gekozen om alle leerplichtambtenaren op te leiden tot buitengewoon opsporingsambtenaar. Ze zijn daardoor allen bevoegd tot het opmaken van procesverbaal. In het schooljaar 2010-2011 is door de leerplichtambtenaren een stagiaire van de Opleiding tot Leerplichtambtenaar begeleid. Zij heeft tevens ondersteund bij administratieve taken en uitvoerende werkzaamheden. In mei 2011 heeft zij haar opleiding met een diploma afgesloten. Het aantal bemiddelde jongeren blijkt in Oosterhout ook in dit verslagjaar hoog te liggen. Uit de berekeningen die in het kader van de regionalisering gemaakt zijn blijkt dat de leerplichtambtenaren in de regio minder leerlingen bemiddelen dan de leerplichtambtenaren in Oosterhout. Ook uit de evaluatie van het MBO-team blijkt dat voor Oosterhout relatief veel jongeren worden bemiddeld. De werkverdeling tussen de leerplichtambtenaren is als volgt: - Eén leerplichtambtenaar behandelt alle meldingen van leerlingen uit Oosterhout en Geertruidenberg die een school in Oosterhout bezoeken en - Eén leerplichtambtenaar behandelt alle meldingen van leerlingen uit Oosterhout en Geertruidenberg die een school buiten Oosterhout bezoeken. - Het regionale MBO-team behandelt alle meldingen van kwalificatieplichtige leerlingen die op het MBO staan ingeschreven. Hierdoor hebben alle scholen een vaste contactpersoon. Leerlingenadministratie Er is 0,89 fte, verdeeld over twee medewerksters. Het langdurig ziekteverzuim van een van de medewerksters is door extra inspanningen van de andere medewerksters binnen de unit leerplicht opgevangen. De meest omvangrijke taak van de leerlingenadministratie is het muteren van in- en uitschrijvingen. Hoewel slechts een klein deel van de leerlingen bemiddeld wordt, is het voor de leerplichtambtenaren van essentieel belang om te weten bij welke school een leerling die gemeld is of besproken wordt staat ingeschreven. Op grond van de RMC-wetgeving moet tot de leeftijd van 23 jaar geregistreerd worden of jongeren al of niet in het bezit zijn van een startkwalificatie. Voor de leerlingenadministratie wordt gebruik gemaakt van specifieke software, het web-based Key2-Onderwijs. Begin 2011 is een update geplaatst waardoor gegevens die door de V.O.-scholen geautomatiseerd aangeleverd zijn bij DUO (voorheen IB-groep en CFI) automatisch ingelezen kunnen worden. Door
Concept Jaarverslag Leerplicht
Pag. 5
kinderziektes in deze manier van gegevensverwerking bleek een aantal handmatige correcties noodzakelijk. In de loop van het schooljaar 2010-2011 zijn de beschikbare modules van de software, die nog niet in gebruik waren, grotendeels ingericht en in gebruik genomen, geëvalueerd en aangepast.
1b. Resultaten uitvoering leerplichtwet Ook dit schooljaar is, met name in het begin van het schooljaar, door de leerplichtambtenaren tijd geïnvesteerd in het geven van voorlichting aan schoolleiders en coördinatoren over hoe om te gaan met te laat komen, het melden van verzuim en het verlenen van vrijstellingen (verlof). De gemeente Oosterhout telt in het schooljaar 2010-2011 in totaal 9172 leer- en kwalificatieplichtige leerlingen. Hiervan zijn 343 leerlingen gemeld bij een leerplichtambtenaar. Het meldpercentage bedraagt daarmee 3,74 procent. Dit is een lichte daling t.o.v. het vorig schooljaar. Hieruit zou afgeleid kunnen worden, dat na een stijging door intensivering van de contacten met scholen, het aantal meldingen nu stabiliseert. Percentage bem iddelde jongeren 4,20% 3,74% 3,40%
2008-2009
2009-2010
2010-2011
Dit betekent dat voor 3,74 % van de Oosterhoutse jongeren op enigerlei wijze een leerplichtambtenaar is ingeschakeld. Een groot deel van de meldingen houdt verband met schoolverzuim of (dreigend) voortijdig schoolverlaten. De rest van de meldingen betreffen bijvoorbeeld aanvragen voor vrijstelling en verzoeken om bemiddeling of ondersteuning bij (her-)plaatsing op een school.
A. Het totale aantal leerlingen schooljaar 2009-2010 totaal man vrouw 4-16 jaar 7959 4031 3928 16- 17jaar 1394 712 682 totaal 9353 4743 4610
Concept Jaarverslag Leerplicht
schooljaar 2010-2011 totaal man vrouw 7792 3962 3830 1380 684 696 9172 4646 4526
Pag. 6
Korte weergave van feiten en cijfers Er is voor gekozen om de gegevens weer te geven die gevraagd worden door het ministerie van OCW. Deze verantwoording wordt op grond van de Leerplichtwet door het ministerie gevraagd. Vanwege het belang voor de lokale situatie zijn deze cijfers aangevuld met onder andere het aantal verwijzingen naar Bureau Halt, het aantal officiële waarschuwingen en het aantal verwijzingen in het kader van het Vangnet in Oosterhout. Zie voor een uitgebreide cijfermatige weergave bijlage 1. - Aantal leerlingen met vervangende leerplicht In het schooljaar 2010-2011 is geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid om vervangende leerplicht aan te vragen. - Aantal leerlingen met een vrijstelling; In het schooljaar 2010-2011 hebben 15 leerlingen een vrijstelling van de leerplicht gekregen. In 9 gevallen gebeurde dit omdat de leerling op basis van lichamelijke en/of psychische gronden (nog) niet in staat was om naar school te gaan. Zes leerlingen kregen een vrijstelling in verband met bezoek aan een school in het buitenland. - Aantal gevallen van absoluut verzuim (ontbreken van een schoolinschrijving); Aan het einde van het schooljaar 2010-2011 stonden - net als vorig jaar - geen jongeren als absoluut verzuimer geregistreerd. In het schooljaar 2009-2010 was bij een periodieke controle op absoluut verzuim in de leerlingenadministratie niet bekend waar een leerling stond ingeschreven. Uit onderzoek bleek dat deze leerlingen wel ingeschreven stonden of na bemiddeling ingeschreven werden. In het schooljaar 2010-2011 is er onderzoek gedaan naar de inschrijving van 22 kinderen of jongeren. - Aantal gevallen van relatief verzuim (wel inschrijving, maar geen geregeld schoolbezoek); In het schooljaar 2010-2011 was er in 267 gevallen sprake van relatief schoolverzuim, waarbij er geen geregeld schoolbezoek plaatsvond. Dit is nagenoeg gelijk aan het schooljaar 2009-2010 (269). In bijlage 1b wordt het relatief verzuim verder uitgesplitst naar soort verzuim en onderwijstype. Het luxe verzuim is toegenomen van 23 in het schooljaar 2009-2010 naar 28 in het schooljaar 2010-2011. De indruk bestaat dat de stijging van het luxe verzuim niet veroorzaakt wordt door een feitelijke stijging van het verzuim, maar door een stijging van het aantal meldingen door de scholen. Het kort verzuim is afgenomen van 216 naar 190. Het kort verzuim bestaat meestal uit veelvuldig te laat komen, soms is er tevens sprake van een uur of enkele uren spijbelen. Scholen hebben in het schooljaar 2010-2011 minder vaak veelvuldig te laat komen gemeld. Bij navraag gaven zowel Effent als het Hanze College aan, dat er minder leerlingen te laat kwamen omdat er de voorgaande jaren strenger toezicht op is geweest. Ook het aantal officiële waarschuwingen (zie verder) is afgenomen. Het matig verzuim is toegenomen van 23 in het schooljaar 2009-2010 tot 39 in het schooljaar 2010-2011; dit bestaat voornamelijk uit een stijging van dit verzuim bij
Concept Jaarverslag Leerplicht
Pag. 7
het MBO. Het MBO-team heeft veel tijd en energie gestoken in het bevorderen van de bereidheid tot melden bij de scholen voor MBO. Het veelvuldig verzuim is toegenomen van 7 naar 10 leerlingen. Deze stijging is terug te vinden bij het (voortgezet) speciaal onderwijs en betreft leerlingen van het Warandecollege (verbonden aan Internaat Lievenshove). - Aantal leerlingen met vrijstelling van geregeld schoolbezoek; Dit betreft aanvragen voor verlof voor vakantie of wegens andere gewichtige omstandigheden. Verzoeken om vrijstelling van geregeld schoolbezoek hebben de leerplichtambtenaren in het verslagjaar niet bereikt. Op grond van de Leerplichtwet moeten verzoeken voor vrijstelling van geregeld schoolbezoek van maximaal tien schooldagen ingediend worden bij de directeur van de school. Bij meer dan tien schooldagen wordt het verzoek behandeld door een leerplichtambtenaar. De leerplichtambtenaren hebben regelmatig voorlichting over vakantieverlof aan ouders gegeven, vaak wanneer ouders het niet eens waren met een (terechte) afwijzing door de directeur van de school. Het aantal keren dat advies of voorlichting is gegeven is gestegen van 13 naar 20. - Aantal leerlingen met een tijdelijke onderbreking van het leerproces; In het schooljaar 2010-2011 is, evenals in het vorig schooljaar, geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid om een onderbreking van het leerproces toe te staan. In het verleden is hiervan wel gebruik gemaakt. Daarbij ging het om leerlingen, veelal kwalificatieplichtig, die een verkeerde keuze gemaakt hebben. - Aantal gevallen vanwege artikel 13a (wel schoolinschrijving, maar niet aanwezig op school vanwege vakantie zonder toestemming); Na contact met ouders van de afwezigen is er 17 keer proces verbaal luxe verzuim opgemaakt voor in totaal 22 leerlingen. - Aantal verstuurde officiële waarschuwingen in verband met schoolverzuim; In het schooljaar 2010-2011 hebben 132 leerlingen een officiële waarschuwing gehad. Dit is een daling ten opzichte van het schooljaar 2009-2010 (157). Het overgrote deel van de officiële waarschuwingen betreft veelvuldig te laat in de les komen. Door het strenge toezicht van scholen en leerplichtambtenaren de afgelopen jaren is het veelvuldig te laat komen gedaald; het lijkt dus of dit effect heeft gehad. - Aantal relatief verzuimende jongeren die naar Bureau Halt zijn verwezen; In het schooljaar 2010-2011 is voor 17 leerlingen een verwijzing naar Bureau Halt opgemaakt, voor de uitvoering van een taakstraf en/of leerstraf. Deze leerlingen hebben eerst een officiële waarschuwing ontvangen. Het aantal jongeren waarvoor kon worden volstaan met een verwijzing naar Bureau Halt is gestegen ten opzichte van het schooljaar 2009-2010, toen 9 jongeren naar Bureau Halt werden verwezen. Dit heeft te maken met veranderingen in de wet- en regelgeving met betrekking tot alternatieve straffen: het maximaal aantal dagdelen verzuim waarvoor naar Bureau Halt verwezen kan worden is verhoogd waardoor meer jongeren kunnen krijgen en voor minder jongeren een proces-verbaal naar de Officier van Justitie gezonden hoeft te worden.
Concept Jaarverslag Leerplicht
Pag. 8
- Aantal gevallen waarin proces verbaal werd opgemaakt met betrekking tot absoluut verzuim en relatief verzuim Evenals vorig schooljaar is er geen proces-verbaal opgemaakt vanwege absoluut verzuim. In 31 gevallen is door de leerplichtambtenaar proces verbaal opgemaakt vanwege relatief verzuim (niet zijnde luxe verzuim). Dit is een daling ten opzichte van het schooljaar 2009-2010 die te verklaren is door de stijging van het aantal verwijzingen naar Bureau Halt (zie voorgaande alinea). Door de leerplichtambtenaren wordt streng opgetreden indien onvoldoende adequaat op waarschuwingen wordt gereageerd. Opgemerkt moet worden dat de opdracht tot het opmaken van proces-verbaal wordt gegeven vanuit het Openbaar Ministerie en niet door het college van burgemeester en wethouders. Dit heeft de wetgever gedaan om politieke invloeden op dit terrein te vermijden. De afhandeling van een proces-verbaal is een taak van het Openbaar Ministerie. Wanneer een proces-verbaal opgemaakt is tegen een jongere wordt de leerplichtambtenaar doorgaans als getuige-deskundige opgeroepen bij de zitting. Tegen tien leerlingen is een aanvullend proces-verbaal opgemaakt omdat het verzuim aanhield tussen het opmaken van het proces-verbaal en de zitting. - Aantal verwijzingen naar Vangnet in verband met (dreigend) voortijdig schoolverlaten van leerplichtige jongeren die kwalificatieplichtig zijn; In het schooljaar 2010-2011 zijn in totaal drie leerlingen doorverwezen naar Transit omdat zij de school zonder startkwalificatie (dreigden) te verlaten. De voornaamste knelpunten betroffen verkeerde opleidingskeuze, motivatieproblemen en adviesvragen. De leerlingen zijn doorgeleid naar een traject. In 2009-2010 ging het om 8 leerlingen die naar het vangnet werden verwezen.
Concept Jaarverslag Leerplicht
Pag. 9
2. Leerplicht (gerelateerd) beleid Schoolmaatschappelijk werk Op het Hanze College, Effent, het Mgr. Frencken College en het Sint Oelbert Gymnasium kunnen leerlingen, ouders maar ook docenten begeleiding krijgen van het Schoolmaatschappelijk Werk, dat door Surplus Welzijn in opdracht van de gemeente Oosterhout wordt uitgevoerd. De schoolmaatschappelijk werkers maken tevens deel uit van het Zorgadviesteam (ZAT). Op Praktijkschool De Zwaaikom wordt het SMW verzorgd vanuit Stichting MEE. Ook in het primair onderwijs is schoolmaatschappelijk werk beschikbaar. Bureau Jeugdzorg Leerplichtambtenaren hebben veelvuldig contact met hulpverleners van Bureau Jeugdzorg in verband met verwijzingen, zorgmeldingen en afstemmen van aanpak van schoolverzuim en andere problematiek. Mede doordat zowel leerplicht als Bureau Jeugdzorg ketenpartners zijn in het JCO en doordat er regelmatig ketenoverleg over individuele leerlingen plaatsvindt, zijn er korte lijnen. Er worden minder problemen door wachtlijsten bij Bureau Jeugdzorg ervaren. Rebound De Reboundvoorzieningen zijn opgezet om een veilig klimaat op scholen te bevorderen, wat een voorwaarde is om kwalitatief goed onderwijs te kunnen geven. Het doel van Rebound is scholen te ontlasten van gedragsmoeilijke leerlingen, waar het veilige schoolklimaat in het geding is en het arsenaal van leerlingenzorg uitgeput is. Voor leerlingen biedt het een nieuwe, maar niet vrijblijvende, kans om te bewijzen dat hij of zij binnen het reguliere onderwijs aan de toekomst kan en wil werken. Rebound kan jongeren kortdurende hulp verlenen, die op een reguliere school niet geboden kan worden. Voorwaarde voor plaatsing is dat er een reëel uitzicht moet zijn op terugkeer naar de eigen school en dat de jongere daar ook gemotiveerd voor is. In de praktijk blijkt het niet altijd mogelijk dat de jongere terugkeert naar de school van herkomst of een andere vorm van regulier onderwijs. In het samenwerkingsverband Breda e.o. worden de instroom en uitstroom jaarlijks geëvalueerd om steeds scherper zicht te krijgen voor wie en wanneer Rebound een goede volgende stap kan betekenen. In het schooljaar 2010-2011 hebben 9 Oosterhoutse leerlingen gebruik gemaakt van Rebound. Kwalificatieplicht Jongeren zijn volledig leerplichtig tot aan het eind van het schooljaar waarin zij 16 jaar zijn geworden. Meteen daarna volgt de kwalificatieplicht en zijn jongeren leerplichtig tot op het moment waarop zij een startkwalificatie behaald hebben of tot hun achttiende verjaardag. Een startkwalificatie is een diploma op havo- of vwoniveau of op minimaal niveau 2 van het middelbaar beroepsonderwijs. Aan het eind van het schooljaar 2008-2009 is in RMC-verband het MBO-team van start gegaan. In het MBO-team is - naast de trajectbegeleiders van Bureau Transit een drietal leerplichtambtenaren aangesteld voor de kwalificatieplichtige jongeren in het middelbaar onderwijs. Deze doelgroep vraagt om een specifieke aanpak. Een belangrijke taak van het MBO-team is de contacten met de diverse onderdelen van de ROC’s te verstevigen en ervoor te zorgen dat alle verzuim en voortijdig Concept Jaarverslag Leerplicht
Pag. 10
schoolverlaten tijdig in beeld komt. Door de samenwerking in één team is deze efficiënter en worden er sneller resultaten geboekt. Na een evaluatie in juni 2010 en in juni 2011 is besloten om de samenwerking voor een jaar te verlengen. Ook voor het schooljaar 2011-2012 is besloten om de samenwerking te verlengen. Convenant Veilige School In oktober 2005 is door een aantal partijen het convenant Scholen en Veiligheid Breda-Etten-Leur-Oosterhout ondertekend. De convenantperiode is inmiddels voorbij en alle partijen zijn benaderd met de vraag of zij bereid zijn het convenant te verlengen. Op grond van de volgende ontwikkelingen: - aanscherping van de WPG (Wet Politie Gegevens) - overdacht van de verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg naar de gemeenten en de vorming van CJG’s - de aankomende wetgeving Passend Onderwijs heeft de stuurgroep voorgesteld de bestaande activiteiten op basis van het convenant te continueren met de intentie om in september 2012 tot ondertekening van een nieuw convenant over te gaan. Ziekteverzuimproject m@zl M@zl staat voor: Medische Advisering van de Ziek gemelde Leerling. Ziekteverzuim op het voortgezet onderwijs is een belangrijke risicofactor voor voortijdig schoolverlaten. De scholen zijn primair verantwoordelijk voor het ziekteverzuimbeleid. In het ziekteverzuimproject m@zl werken scholen, jeugdartsen van de GGD en leerplichtambtenaren samen om het ziekteverzuim terug te dringen en met name het lichtvaardig ziekmelden en het ziekmelden met een andere achterliggende reden (bijvoorbeeld verslapen of huiswerk niet af). De samenwerkingsafspraken zijn in een convenant vastgelegd voor een proefperiode van twee schooljaren, 2010-2011 en 2011-2012. Vier Oosterhoutse scholen nemen deel aan het project: Effent, het Mgr. Frenckencollege, het Hanze College en Praktijkschool De Zwaaikom. De werkwijze is vastgelegd in een samenwerkingsschema. Dit is in februari 2011 geëvalueerd, wat tot een kleine aanpassing van de criteria voor aanmelding heeft geleid. Voor de leerplichtambtenaar is een rol weggelegd wanneer ouders en leerlingen een consult weigeren of wanneer het ziekteverzuim niet stopt nadat de jeugdarts geadviseerd heeft dat de leerling volledig kan deelnemen aan de lessen. De leerplichtambtenaren hebben naar aanleiding hiervan met 7 jongeren en hun ouders een waarschuwingsgesprek gehad. In het schooljaar 2010-2011 is het niet noodzakelijk geweest dat een leerplichtambtenaar juridische stappen zette naar aanleiding van (vermoedelijk onterechte) ziekmeldingen. Afstemming aanpak veelvuldig te laat komen tussen verschillende RMC-regio’s Tijdens de behandeling van het jaarverslag 2009-2010 is door de gemeenteraad van Oosterhout een motie aangenomen waarin aandacht wordt gevraagd voor de rechtsongelijkheid bij het behandelen van veelvuldig te laat komen. (Bij veelvuldig wordt ook bedoeld een enkele keer een uur spijbelen). In de RMC-regio WestBrabant, waarvan de gemeente Oosterhout deel uitmaakt, zijn in het regionaal overleg van leerplichtambtenaren afspraken gemaakt over de aanpak van het veelvuldig te laat komen. Bij 9 keer te laat komen kan een leerling door de leerplichtambtenaar voor een taakstraf verwezen worden naar Bureau Halt. Overigens moet een voornemen tot het opmaken van een (Halt) proces-verbaal Concept Jaarverslag Leerplicht
Pag. 11
altijd besproken worden in het JCO (zie betreffend hoofdstuk) en moet er altijd van tevoren een waarschuwing zijn gegeven door de leerplichtambtenaar. Over het moment van waarschuwen en de wijze waarop zijn met de scholen afspraken gemaakt. Over de aanpak van veelvuldig te laat komen (en met name het minimum aantal keren te laat komen voordat naar Bureau Halt verwezen wordt) is op initiatief van de gemeente Oosterhout overleg geweest met de regio West-Brabant en de regio Midden-Brabant. In Midden-Brabant worden leerlingen bij 16x te laat komen in een schooljaar naar Bureau Halt verwezen, in de regio West-Brabant worden leerlingen bij 9x te laat komen in zes maanden naar Bureau Halt verwezen. Op de scholen voor voortgezet onderwijs in Oosterhout zitten leerlingen uit beide regio’s. In de regio West-Brabant is gekeken naar andere aanpalende regio’s. Hieruit bleek de regio Midden-Brabant de enige regio te zijn waar afgeweken wordt van het aantal van 9x te laat komen. Daarom is in het regionaal overleg van leerplichtambtenaren in de regio West-Brabant besloten vast te houden aan de eerder gemaakte afspraken van Halt-verwijzingen bij een aantal van 9x te laat komen, waarbij wel naar relevante persoonlijke omstandigheden wordt gekeken.
Concept Jaarverslag Leerplicht
Pag. 12
Waar heeft de leerplicht zich het afgelopen jaar in het bijzonder mee bezig gehouden en waar ligt de nadruk voor het komende (lees: lopende) schooljaar.
3a. Doelstellingen voor het schooljaar 2010-2011 Deelname aan Dag van de Leerplicht In 2011 heeft de Dag van de Leerplicht plaatsgevonden op donderdag 17 maart. Met een delegatie van de raad is op twee scholen voor voortgezet onderwijs gecontroleerd op het te laat komen. Er is aan twee leerlingen een rode kaart uitgereikt, met informatie over de actie. De stagiaire heeft, mede in het kader van haar opleiding, een presentatie over leerplicht verzorgd in groep 8 van twee basisscholen. Ook hierbij was een raadslid aanwezig. De leerkrachten van deze twee klassen waren enthousiast over deze presentatie. Actie naast de Dag van de Leerplicht Ook in het schooljaar 2010-2011 hebben de leerplichtambtenaren in het bijzonder aandacht besteed aan het luxe verzuim op de scholen in de gemeente Oosterhout. Er is sprake van luxe verzuim wanneer ouders hun kinderen buiten de schoolvakanties van school houden voor (verlenging van) vakantie, familiebezoek, meenemen op zakenreizen e.d. De leerplichtambtenaren hebben rondom de periodes waarin dit verzuim het meest voorkomt (de zomervakantie en de voorjaarsvakantie) voorlichting gegeven aan de directeuren van de scholen, enerzijds zodat zij de ouders kunnen informeren, anderzijds zodat zij zelf geïnformeerd zijn over de aanpak van luxe verzuim. Meldingen via het Verzuimloket Met ingang van 1 augustus 2009 zijn alle scholen voor voortgezet onderwijs verplicht om verzuim te melden via het digitale verzuimloket van DUO (voorheen de IB-groep). De website kampt nog regelmatig met technische problemen, waardoor de bereikbaarheid niet optimaal is. In januari 2011 is de website beveiligd, hetgeen ook leidde tot tijdelijke slechte bereikbaarheid. Hoewel er een duidelijke toename is in het op de juiste manier melden, blijft het nodig om scholen, met name nieuwe (verzuim-)coördinatoren, te wijzen op de plicht om te melden via het verzuimloket. Ketenoverleg Door de leerplichtambtenaren is in het schooljaar 2010-2011 diverse malen deelgenomen aan een ketenoverleg. Een ketenoverleg wordt gepland door de ketencoördinator wanneer meerdere ketenpartners in het systeem Zorg voor Jeugd melding gemaakt hebben van hun zorg met betrekking tot een jongere. Tijdens een ketenoverleg worden afspraken gemaakt over te nemen acties door de ketenpartners. Door dit overleg ontstaan kortere lijnen met bij de jongeren betrokken instanties en hulpverleners. Regionalisering van de leerplicht De 18 gemeenten in de RMC-regio West-Brabant hebben de intentie uitgesproken het schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten via een regionale aanpak te bestrijden. In het daartoe opgestelde programma schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten zijn twee uitvoeringsniveaus beschreven, waarop de regionale samenwerking vorm gegeven kan worden.
Concept Jaarverslag Leerplicht
Pag. 13
- Uitvoeringsniveau 1 omvat het voeren van een centrale administratie voor leerplicht en RMC. - Uitvoeringsniveau 2 bestaat naast het voeren van een centrale administratie ook uit een stevige aanpak van schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten. De verwachting is dat alle 18 gemeenten per 1 augustus 2012 zullen deelnemen aan uitvoeringsniveau 1. Voor uitvoeringsniveau 2 hebben de gemeenten zich opgesplitst in 3 subregio’s die onafhankelijk van elkaar een samenwerking aangaan. De subregio’s zijn WestBrabant-West, West-Brabant-Oost en het Land van Heusden en Altena. In de gemeente Oosterhout heeft het college eind schooljaar 2010-2011 het besluit genomen deelname op niveau 1 verder uit te werken en t.z.t. een voorstel daartoe voor te leggen aan de raad.
Concept Jaarverslag Leerplicht
Pag. 14
3b. Doelstellingen voor het schooljaar 2011-2012 De doelstellingen voor het schooljaar 2011-2012 blijven grotendeels dezelfde als die van 2010-2011. Deelname aan de Dag van de Leerplicht In 2012 vindt de dag van de leerplicht plaats op donderdag 15 maart. Ook dit jaar zullen de leerplichtambtenaren acties uitvoeren op deze dag. De voorbereidingen daarvoor starten begin 2012. De leden van de raad zullen t.z.t. weer benaderd worden om aanwezig te zijn. Actie naast de dag van de leerplicht Ook in het schooljaar 2011-2012 willen de leerplichtambtenaren aandacht besteden aan luxe verzuim en de voorlichting daarover aan de scholen in Oosterhout. Concreet betekent dit dat de leerplichtambtenaren rondom de periodes dat luxe verzuim meer voorkomt (de dagen voor de voorjaarsvakantie en de zomervakantie) voorlichting zullen geven aan de scholen. De directeuren en/of (verzuim-) coördinatoren worden gewezen op de juiste toepassing van de wet- en regelgeving, eventueel aangevuld met recente voorbeelden uit de praktijk, waaruit bleek dat er nog enige onduidelijkheid bestond. Daarnaast wordt erop gewezen, indien van toepassing, te overleggen met scholen waarop broertjes of zusjes staan ingeschreven. Meldingen via Verzuimloket De leerplichtambtenaren blijven er alert op dat scholen snel en correct melden via het Verzuimloket en reageren zelf snel op het door scholen in het Verzuimloket gemeld verzuim. De verwachting is dat daardoor het kort of beginnend verzuim wordt teruggedrongen en kort verzuim minder vaak escaleert in matig of veelvuldig verzuim. Regionaliseren van de leerplicht/leerlingenadministratie T.z.t. zal het college de raad een voorstel voorleggen om te komen tot regionalisering van de leerplichtadministratie met ingang van het schooljaar 20122013. Omdat het om het overdragen van publiekrechtelijke taken gaat, wordt een samenwerkingsovereenkomst opgesteld waarin een mandaatregeling is uitgewerkt. Gemeenten kunnen deelnemen door het inbrengen van formatie of middelen. In het voorstel aan de raad zal de detachering van de medewerkers van de leerlingenadministratie naar Breda verwerkt worden. Leerlingenadministratie In de loop van het schooljaar 2011-2012 zal door de leverancier van de software een update geleverd worden, die het mogelijk maakt om ook in- en uitschrijvingen van basisschoolleerlingen in te lezen vanuit door DUO aangeleverde bestanden. Na een testperiode en controle op juiste verwerking kunnen de scholen volstaan met vanuit hun software aanleveren van mutaties aan DUO, waarna deze bestanden door de leerlingenadministratie ingelezen worden. Het tijdrovende printen en verzenden van mutaties door de scholen en het handmatig invoeren van mutaties door de leerlingenadministratie behoort dan tot het verleden. Het werken met de verschillende modules van Key2-Onderwijs wordt geëvalueerd en waar nodig aangepast. Voor de regionale leerlingenadministratie (zie hoofdstuk Concept Jaarverslag Leerplicht
Pag. 15
regionalisering) zal de regionale organisatie na een Europese aanbesteding een softwarepakket aanschaffen. De verwachting is, dat de ingevoerde gegevens automatisch ingelezen kunnen worden in het nieuwe systeem. Ziekteverzuimproject m@zl Het ziekteverzuimproject m@zl wordt gecontinueerd in het schooljaar 2011-2012 op de wijze, zoals afgesproken na de evaluatie in februari 2011. Na evaluatie van de jaarcijfers kan er nog een kleine aanpassing plaatsvinden, mocht daar aanleiding toe zijn. In de loop van het schooljaar 2011-2012 zal de GGD met een voorstel komen voor continuering van het project, waarbij ook scholen betrokken worden, die niet aan deze pilot meededen.
Concept Jaarverslag Leerplicht
Pag. 16
