In deze reader tref je teksten aan die informatie geven over of als achtergrond dienen bij het

Voorwoord

I n deze reader tref je teksten aan die informatie geven over of als achtergrond dienen bij het programma van de Pinksterlanddagen 2007 die van 25 tot 28 mei in Appelscha plaatsvinden op het terrein ‘tot Vrijheidsbezinning’.

Dit jaar zijn er wederom een aantal onderwerpen die er uit springen. In de eerste plaats zijn dat onze Vlaamse gasten van Anarchie is Orde die de missie van de hedendaagse anarchistische beweging op de agenda plaatsen. Verder is er een flink programma van GroenFront! die ondermeer hun nieuwe campagne Shut Them Down! Presenteren. De inzet betreft het tegengaan van de bouw van maar liefst 5 steenkolencentrales in Nederland om zodoende een start te maken met een anarchistische versie van de energierevolutie die noodzakelijk is. Controversieel is de workshop van onze Amerikaanse gast Peter Gelderloos waarin hij het dogma van de geweldloosheid in onze beweging aan de kaak gaat stellen. Voorts aandacht voor de strijd die diverse vrijplaatsen in Europa voeren voor hun voortbestaan en de wijze waarop ze dit aanpakken. Uiteraard besteden we ook aandacht aan de protesten die in Duitsland rond de G8 gaan plaatsvinden. De reader bevat teksten over vrijwel alle programmaonderdelen, dus niet alleen van alle politiek inhoudelijke onderdelen maar ook van het culturele programma en het kinderprogramma. Er zijn wederom huishoudelijke mededelingen opgenomen die er hopelijk toe bijdragen dat de dagen voor iedereen gesmeerd en naar tevredenheid verlopen. Deze reader bevat tevens het eigenlijke programma in de zin van welk onderdeel op welke dag, welke tijd en welke plek zal plaatsvinden. De Pinksterlanddagen kennen een lange traditie. De eerste Pinkstermobilisatie vond in 1924 plaats op een terrein bij Amersfoort en was een initiatief van de toenmalige anarchistische jongerenbeweging. De bedoeling van deze jongeren was een krachtige mobilisatie op gang te brengen rond het thema antimilitarisme. De overheid was in opperste paraatheid. Honderden jongeren gaven aan de oproep gehoor. De combinatie van politieke actie, culturele activiteit en de vorm van een kamp sloeg aan. Na het succes van deze mobilisatie werd later die maand in Appelscha de eerste Revolutionaire Anti-Militaristische Landdag gehouden op een terreintje dat van Staatsbosbeheer werd gehuurd. De opkomst hier overtrof zelfs die in Amersfoort. In de jaren die volgden werden door anarchistische jongeren zowel Pinkstermobilisaties gehouden en in Appelscha Landdagen. Na 1933 werd het terrein ‘tot Vrijheidsbezinning’ de vaste thuisbasis van wat inmiddels de Pinksterlanddagen was gaan heten. Het terrein werd aangekocht omdat door de toenemende repressie anarchisten niet meer een stuk bos mochten afhuren. Na de Tweede Wereldoorlog kregen de Pinksterlanddagen een landelijk karakter en groeiden uit tot de belangrijkste anarchistische manifestatie in Nederland. Dit jaar worden de vierenzeventigste Pinksterlanddagen op het terrein ‘tot Vrijheidsbezinning georganiseerd. Antimilitarisme is steeds een belangrijk thema tijdens de Pinksterlanddagen. Op het welkomstbord aan het begin van het terrein staat niet voor niks “Welkom op ons antimilitaristisch, alcohol- en drugsvrij terrein ‘tot Vrijheidsbezinning. Dit jaar willen we opnieuw de aandacht vestigen op het vraagstuk rond alcohol en drugs. In onze beweging is dat al lang geen onderwerp van gesprek meer. In de wandelgangen wordt er soms besmuikt op gereageerd; dat bepalen we immers zelf wel! Dit terwijl alcohol en drugs nog steeds veel sociale onrust en ellende in de samenleving geeft. De argumenten van weleer zijn niet van tafel al kan niet meer gesproken worden van een beweging van geheelonthouders waar de toenmalige anarchisten deel van uitmaakten. Op ons terrein is het nog steeds één van de huisregels, alhoewel minder vanzelfsprekend als vroeger. De reden dat de socialistische en ook anarchistische beweging de geheelonthouding tot norm verhief was simpel: De beweging ondervond hinder van het drankgebruik in tijden van actie en staking. En ook omdat

Een drinkende arbeider denkt niet en Een denkende arbeider drinkt niet. 

de geheven belasting op drank mede het militarisme financierde. “Voor iedere borrel kocht het leger een kogel”. In het gebouw hangt fier het portret van Domela Nieuwenhuis met daarop het statement: “een drinkende arbeider denkt niet en een denkende arbeider dinkt niet.” Rond 1890 zou het streven naar geheelonthouding van alcohol in socialistische kring gemeengoed worden. In 2006 levert dit onderwerp bijna geen belangstelling op, maar er wordt nog steeds verwacht van bezoekers geen alcohol te nuttigen op het terrein. Er wordt echter nog steeds veel gedronken, met alle maatschappelijke gevolgen van dien. Alcohol haalt bij veel mensen het slechtste naar boven. Veel geweld komt tot uiting door alcohol en drugs: huiselijk geweld, seksueel geweld, straatgeweld, uitgaansgeweld, zinloos geweld. Het brengt veel agressie en onverschilligheid met zich mee. In de kroeg en tijdens acties ontstaan rare situaties doordat degene die beneveld is niet meer aanspreekbaar is en van alles denkt te kunnen zeggen en te flikken. Een soort van gedaantewisseling treedt op. De volgende dag kun je degene met een kater ook maar beter niet tegenkomen, want ook dat brengt raar gedrag met zich mee. Argumenten en redenen te over om op die ene unieke plek in Nederland geen alcohol en drugs te gebruiken en eens weer even stil te staan bij wat zo normaal in onze samenleving lijkt te zijn. En wees eerlijk: je kunt toch best minstens een aantal dagen zonder? We wensen iedereen prachtige Pinksterlanddagen vol inspirerende ontmoetingen, interessante bijeenkomsten, zinvolle gesprekken, stimulerende momenten in een goeie sfeer waarin iedereen zichzelf kan zijn! De voorbereidingsgroep www.pinksterlanddagen.nl • •

•

• • • •

• •

• • • •

•

Huishoudelijke mededelingen

Bij de hoofdpoort staat een caravan waar je de entree kan betalen. Het is ook dit jaar weer 10 euro. Dit bedrag is zo laag mogelijk gehouden. Het is er wel op berekend dat iedereen dit betaalt. Met het entreegeld en de opbrengst van de kantine wordt de hele bijeenkomst betaald. De caravan fungeert ook als informatiepunt. Voor al je vragen en opmerkingen kun je hier terecht.

Het diner wordt ook dit jaar weer verzorgd door Rampenplan. Ook zij kunnen altijd wel hulp gebruiken bij het snijden van groenten en de afwas! Informeer bij hun tent. Je dient iedere dag voor 15.00 uur een etensbon te kopen als je een maaltijd wilt nuttigen. Deze bonnen zijn in de kantine verkrijgbaar. De kantine is vanaf 08.00 uur open voor koffie, thee, ontbijt, snoep, soep enz. Het gehele assortiment zoals ook brood, beleg, chips e.d. is biologisch. Houdt het kampeerterrein schoon. Ook het Aekingaterrein en het weiland van de boer! Aan het begin van het terrein staat een vuilcontainer waar je je afval in kan deponeren. Check bij het weggaan of er geen haringen in de grond blijven zitten. (de maaimachine is er niet tegen bestand!) Hou je hond bij je en hou het dier aan de lijn. Laat 'm niet op het terrein poepen.

De w.c.'s en douches moeten regelmatig worden schoongemaakt. Het zou fijn zijn als meerdere mensen zich hierover ontfermen. Er hangen schoonmaakroosters in de vrouwen- en mannentoiletten. Wat eigenlijk streng verboden is, is het kampvuur in het bos. Omdat het elk jaar toch wel plaatsvindt maar drie jaar geleden totaal uit de hand gelopen is, willen we iedereen op het hart drukken dat mensen hun verantwoordelijkheid moeten nemen. Het is in elk bos verboden om een kampvuur te maken i.v.m. brandgevaar. De gevolgen zijn niet te overzien als het misgaat! Voorkom ’s nachts geluidsoverlast. Het zou erg prettig zijn als er wat mensen op maandag helpen met afbreken en schoonmaken. Ongetwijfeld zijn er ook nog mensen nodig om kantinediensten te draaien. De diensten duren 2 uur. Achter de bar hangt een rooster om je in te tekenen. Er komen op het terrein al jaren veel beestjes voor die ‘teken’ worden genoemd. Ze veroorzaken in toenemende mate de ziekte van Lym. Controleer jezelf dus op dit gedierte dat zich nestelt op warme plekjes, zoals je liezen, oksels e.d. Je verwijdert ze met een speciale tekenpen die sommige vaste kampeerders op het terrein wel hebben, een pincet, of als ze snel ontdekt worden gewoon met je nagels. Als er rode kringen rond het wondje ontstaan, is het foute boel en moet je beslist naar de dokter gaan. Het terrein van Aekinga is in 2005 in andere handen overgegaan en heet nu Zeuven Akkers. Er wonen nu verstandelijk gehandicapten die gedragsmoeilijkheden kunnen vertonen en daarom het beste in alle rust ergens kunnen verblijven. Het is daarom dat we niet meer de beschikking hebben over de zaal op hun terrein maar over de gymzaal die pal naast het kampeerterrein ligt. Het is om dezelfde reden niet toegestaan nog langer gebruik te maken van de ingang van hun terrein.

Veel plezier en hopelijk tot volgend jaar!



Programma Vrijdag 25 mei

Grote Zaal

Tent

Gymzaal

Kindertent

19.30 Filmprogramma m.m.v. filmhuis Pasthéi (Utrecht) KRUISTOCHT IN SPIJKERBROEK (125 min.), L’ETOILE NOIRE (28 min.) (makers zullen aanwezig zijn), CHRISTIANIA TRIAS POLITICA, #1: “TO LIVE OUTSIDE THE LAW YOU MUST BE HONEST” (24 min.) van filmmaakster Nicoline van Harskamp die aanwezig zal zijn. Zaterdag 26 mei

Grote Zaal

Tent

Gymzaal

10.00 – 11.00 Openingsprogramma met warm welkomstwoord en opwekkende praatjes. Presentatie: Yolanda Winkelhuyzen



zaterdag

Kindertent

10.00 – 13.00 Bouw je eigen huisje

11.00 – 13.00 Dissent NL met laatste nieuws rond acties tegen G8 en aansluitend discussie over de strategie van de antikapitalistische beweging

11.00 – 11.45 Introductie over GroenFront!

13.00 – 16.00 Programma rond Vrijplaatsen in Europa

12.00 – 13.00 GroenFront!: Workshop acties tegen zware industrie die IJsland bedreigt

12.00 – 13.00 Verslag Wereld Sociaal Forum in Nairobi door GGZ-Cliënten

13.00 – 14.30 Workshop Jens van Tricht en Rymke Wiersma over Idealen als drijfveren in ons leven

Zaterdag 26 mei

Grote Zaal

Tent

Gymzaal

13.00 - 14.00 Workshop Respect voor Dieren over EHBO voor Dieren

16.00 – 17.30 Presentatie campagne Gentechvrije Zone van/door A Seed

Kindertent 14.00 – 16.00 Workshop videointerview (9-14 jaar)

14.00 – 15.30 Workshop Buro Jansen en Janssen over burgerrechten

14.30 – 16.00 Workshop Peter Gelderloos (VS) over bajessysteem in VS en ondersteuning van gevangenen

14.00 – 16.00�. Coöperatieve spelletjes (���������� 4-10 jaar)

15.30 – 16.30 Grassroots Projects houdt discussie over internationale solidariteit

16.00 – 17.00 GroenFront!: Lezing Jaap Krater over duurzame technologie, contradictio in terminis?

16.00-18.00 Avonturenspeurtocht

Gymzaal

Kindertent

16.30 – 17.30 Bijeenkomst Ontwapen! / Onkruit Steungroep over Acties tegen werving door Defensie Vanaf 18.00 uur Eten bij Rampenplan Grote Zaal 20.30 – 21.30 David Rovics (Amerikaanse protestzanger) 21.45 – 22.45 Suicidal Birds������ (mix van blues, soul en garage rock ‘n’ roll)

Tent

20.00 – Verhaal van Ome Krelis

23.00 – 24.00 Fatwa’s (Girlzzz power) Aansluitend DJ Mic Zoot en/of Vitamine ACU DJ’s tot 01.30 uur



zondag Zondag 27 mei

Grote Zaal

Tent

Gymzaal

10.00 – 11.00 u Lezing Ron Blom over libertairsocialistische partijvorming in NL: De oude SP van Harm Kolthek

11.00 – Verzamelen voor Klimworkshop Groen Front

11.00 – 12.00 Lezing Arie Hazekamp over Nederlandse anarchisten en de opkomst van het fascisme

11.00 – 12.30 Discussiebijeenkomst Wereldrevolutie over houding tegenover oorlogen

11.00 – 12.00 Workshop Antipsychiatrie

12.00 – 14.15 Workshop Jens van Tricht over Mannelijkheid en geweld met video Tough Guise

13.00 – 14.30 GroenFront!: Presentatie nieuwe campagne Shut Them Down! Geen nieuwe kolencentrales in Nederland.

12.00 – 16.00 Anarchie is Orde over de missie van de hedendaagse anarchistische beweging

Kindertent

11.00 – 13.00 Bouw verder aan je huisje

11.00 – 13.00 Vervolg videointerview

14.15 - 15.45 Informatief programma van AFA over Blood and Honour 15.45 – 17.00 GroenFront!: “Greenscare”: Activisme en repressie in de VS

14.30 – 16.00 Respect voor Dieren houdt lezing met discussie over ‘De uitbouw van een beweging’

17.00 – 18.00 Workshop AFA over de antiabortusgroep Schreeuw om leven en acties daartegen

16.00 – 17.30 Lezing Peter Gelderloos (VS) rond zijn boek “How nonviolence protects the state” met aansluitend discussie over dogma’s van geweldloosheid

Vanaf 18.00 uur Eten bij Rampenplan Optreden van protestzanger Harry Loco



15.00-16.00 en/of evt. 17.00-18.00 Recyclemuziekinstrumenten maken met de Bucketboyz band & friends 16.00 – 17.00 Apen zonder kooien: sport/ en/spel in de gymzaal (4-10 jaar)

Grote Zaal

Tent

Gymzaal

Kindertent

19.30 – 21.00 Bonte Avond Presentatie: Ka en Harrie. Met o.m. video-interviews kinderprogramma 21.00 - 21.15 Vertoning TAZ Tijdelijke Autonome Zone (korte film over het terrein) 21.15 - 21.45 Buitenspektakel op het terrein 21.45 - 22.45 Muyayos de Raïz (Gypsy/spaans/folk band) 23.00 - 24.00 De Beatzers (Aanstekelijke ska met folk deuntjes) Aansluitend DJ Mic Zoot en/of Vitamine ACU DJ’s tot 01.30 uur

Maandag

Grote Zaal 11.00 Evaluatie van PL 2007. Iedereen welkom!

Tent

Gymzaal

Kindertent

Het Rampenplan avondeten tijdens het anarchistische festival De mobiele actie keuken van Rampenplan zal voor de avond maaltijd zorgen tijdens het anarchistische festival. Zoals gebruikelijk zullen de Rampenplanners de maaltijden verstrekken tegen kostprijs. Indien de bestellingen, zoals wij deze bedacht hadden geleverd worden, zal het volgende op het menu staan. Voor de vrijdagavond een simpele aankomst maaltijd, een goed gevulde rode saus en �������������������� pasta, voor 2 euro. Hiervoor zijn geen bonnen nodig en we rekenen gelijk af. ������������������������������������������ We proberen ook voor mensen die wat later binnen komen een maaltijd achter te houden. Op zaterdag en zondag, zoals gebruikelijk doen wij ook dit keer niet aan ontbijt en lunch, maken we een avondmaaltijd. De bonnen hiervoor zijn tot zaterdagmiddag 16.00 uur verkrijgbaar in de kantine of bij de aankomst caravan. Hierdoor kunnen we een inschatting maken hoeveel mensen er uiteindelijk mee eten. Voor deze maaltijden rekenen we dan 3.50 euro per maaltijd. Tijdens het festival is het voor de Rampenplanners erg prettig als er mensen zijn die willen meehelpen met snijden en wassen van groenten. Uiteraard is het heel fijn als mensen willen helpen bij het doen van de enorme afwas. Zeker wanneer het avondprogramma gaat beginnen dan kunnen ook de RP (als de afwas gedaan is) hiervan genieten. Dus als je wilt mee helpen vraag het dan aan de mensen van de keuken. Met de culinaire groeten van RP. ��������������������������������������������������������������������� Voor meer informatie over Rampenplan kun je kijken op www.rampenplan. nl.



Zaterdag Zaterdagochtend grote Zaal 11.00 - 13.00 uur





Dissent NL

G8 komt, kom ook!

Van 6-8 juni moet de G8-top zich voltrekken in de Noord-Duitse badplaats Heiligendamm. Er staan grote protestacties op touw. Het begint op 2 juni met een grote demonstratie in Rostock en daarna zijn er allerlei acties en wordt geprobeerd de top te blokkeren. Dissent-nl sluit daarbij vanuit Nederland aan. Over het hoe en waarom van alle acties wordt in Appelscha een laatste update gegeven. In een apart programma-onderdeel wordt ingegaan op de redenen om zoveel energie in het verstoren van zo’n topconferentie te steken. Wat kun je daarmee bereiken? En wat zijn de verschillende posities van de verschillende verbanden die zich met de G8 bezig houden? Hoe zorgen we ervoor dat het ook daarna nog wat oplevert? Begin juni willen de G8-leiders (en hun duizenden narren en hulpdiensten) bijeenkomen in de Duitse badplaats Heiligendamm. Het idee deze keer is om ze tegen te houden. Sinds de befaamde WTO-top in Seattle wordt dat natuurlijk wel vaker bedacht. Maar deze keer gaat het (weer) echt lukken. Als iedereen meedoet tenminste. Dus jij ook! De G8-regeringen staan symbool - en de top is meer dan symbolisch - voor het failliete heersende economische en militaire systeem. Ze willen daar in elitaire afzondering plannen maken om hun heerschappij voort te zetten. Maar nu even niet, dus. Tienduizenden demonstranten zullen geen voorzichtige kleine hervorminkjes eisen, zoals we vaak in Nederland zien, maar een abrupte omslag naar iets beters, zolang het nog niet te laat is. Het spectrum dat aan de demonstraties en acties meedoet is zeer breed. Zo wordt er een massale ‘openbare’ blokkade georganiseerd waartoe ook opgeroepen wordt door allerlei kerkelijke en vakbondsgroepen (http://www.block-g8.org/) Daarnaast is er het Dissent-netwerk, dat - in goed overleg met de ‘openbare’ blokkade, werkt aan actiekampen en decentrale acties, omdat de boel echt dicht moet (http://dissentnetzwerk.org). Daar heeft ook het Nederlandse (www.dissent.nl) en Belgische (www.dissent.be) zich bij aangesloten. Er zijn nog veel meer groepen mee bezig, met allemaal websites en adressen en dergelijke. Een goed overzicht kun je bij www.gipfelsoli.org vinden. De geografische omstandigheden lijken een effectieve blokkering goed mogelijk te maken. Weliswaar ligt de piepkleine badplaats met de rug tegen het water, maar ze beschikt niet over een haventje waar schepen aan zouden kunnen leggen om zodoende blokkades te omzeilen. Dat betekent dat het hele circus over niet eens al te brede - verkeerswegen naar binnen gereden moet worden. Uiteraard zal een klein deel per helikopter ingevlogen worden. De grote bups van ambtenaren, koks, vertalers en journalisten, rijdt straks tegen de wegblokkades aan. Overigens worden er ook pogingen gedaan om aan de vooravond van de top het enige nabijgelegen vliegveld te blokkeren... Uiteraard wordt er een fors leger aan ordetroepen ingezet om die blokkades te bestrijden en beschikt die over middelen en praktijken waar je maag van omdraait. Maar als er genoeg mensen komen, en de voortekenen zijn wat dat betreft zeer gunstig, dan zal het onmogelijk worden om de acties goed tegen te houden. Dan wordt het daadwerkelijk yabasta!, ‘het is genoeg geweest!’. In het kielzog van de acties wordt natuurlijk nog van alles georganiseerd. �������������������� Zo is er de bekende tegenconferentie van de ngo’s (http://www.g8alternative-summit.org/) een gigademonstratie op zaterdag 2 juni (http://www.heiligendamm2007. de/) en ontelbare infobijeenkomsten, debatten etc. Ook ����������������������������������������� zijn er acties bij vergaderingen van subdivisies van de G8 en EU-toppen die in dezelfde tijd ook in Duitsland gehouden worden. De top zelf is van 6-8 juni. Voor aansluiting vanuit



het Nederlandse of Belgische kun je het best een van de komende dissent-activiteiten bezoeken, of activiteiten rond de doortocht van de fietskaravaan (4/5 mei Utrecht, 6 mei Nijmegen). Er gaan bussen en andere vormen van gecoördineerd vervoer, en ook in de aktiekampen wordt geprobeerd een structuur op te bouwen zodat men elkaar terug kan vinden en ondersteunen. In de weken voordat de top moet beginnen, gaan er convergence-centra open in Berlijn, Rostock en Hamburg, waar aanreizende actievoerders zich kunnen vervoegen. Ook op de Pinksterlanddagen (25-28 mei) in Appelscha wordt een laatste update van de actievoorbereidingen gegeven. Dissent kan trouwens geld nog goed gebruiken: maak giften over op gironummer 5164853 tnv. Dissent in Amsterdam. Zie voor meer informatie over waarom de G8 eigenlijk geblokkeerd moet worden o.a. het stuk ‘8 redenen om de G8 te blokkeren’ (http://www.globalinfo.nl/content/view/1193/30/) Over hoe te blokkeren is er de tekst ‘Hoe zo’n beetje alles te blokkeren’ (http://www.globalinfo.nl/content/ view/1200/30/)



Zaterdagochtend Tent 11.00 – 11.45 uur







GroenFront! �����������

������������������������������������������� Introductie over de wereld van GroenFront!.

Alles wat je wil weten over GroenFront! maar nooit durfde te vragen. Een ‘met de voeten op tafel’ introductie in GroenFront!. Wat doen we, waar staan we voor en hoe kan jij je steentje bijdragen. Vraag maar raak, wij proberen te antwoorden. Dit weekend presenteert GroenFront! de volgende workshops: - Zware industrie bedreigt IJsland, de laatste grote wildernis in Europa - Duurzame Technologie, contradictio in terminis? lezing - Klimaat en energie campagne: doe mee! - Klimmen - Greenscare





GroenFront!

Zaterdagmiddag 12.00 – 13.00 uur Tent

Zware industrie bedreigt grootste wildernis van Europa in IJsland





IJSLAND is een fascinerend en natuurlijk landschap: een ecologisch paradijs, de grootste ongerepte wildernis van Europa. IJsland manifesteert zich met een panorama van watervallen, wilde rivieren, bergen en mossige hooglanden bezaaid met bloemen en unieke plantsoorten. Rendieren en een grote diversiteit aan beschermde vogels vinden hier hun thuis. Multinationale bedrijven, onder meer ALCOA en ALCAN, zijn begonnen aan een aantal megaprojecten om aluminiumhoogovens te bouwen. Deze zullen van energie voorzien worden door het indammen van alle grote rivieren. Natuurgebieden worden onder water gezet met als enig doel stroom op te wekken voor deze zeer milieubelastende industrie. Aluminium wordt vooral gebruikt voor wapens, auto’s en vliegtuigen. 2006 internationale actiekampen om de projecten met geweldloze directe actie een halt toe te roepen. Saving Iceland organiseerde in de zomers van 2005 en 2006 internationale actiekampen om de projecten met geweldloze directe actie een halt toe te roepen. Ook in 2007 vindt er een nieuw actiekamp plaats, vanaf 6 juli. In deze workshop meer informatie over (acties tegen) het zware industrieprogramma in IJsland, het actiekamp deze zomer en praktische informatie.









Respect voor Dieren

Zaterdagmiddag 13.00 – 14.00 uur Tent

Dieren EHBO

Een praktische workshop voor alle honden, katten en andere dierenbezitters of vrienden. Ziektes leren herkennen, informatie over voer en verzorging en eerste hulp bij ongelukken. We gaan op de meest voorkomende dingen in, maar met vragen uit het publiek kunnen we ook naar speciale gevallen gaan. Met spoedcursus pootje spalken en kop verbinden, dus neem je hond mee!!!



�����



I hate my job

Buro Jansen en Janssen

Zaterdagmiddag Preventief Strafrecht 14.00 – 15.30 uur Tent Als we naar de ontwikkelingen van de afgelopen jaren op het gebied van veiligheid en privacy kijken, dan valt op dat de roep om maatregelen veelal tot cirkelredeneringen leidt. Als de criminaliteit daalt dan helpen de maatregelen en moeten er meer worden ingevoerd om nog meer resultaat te zien en als ze niet helpen moeten er ook meer worden ingevoerd omdat ze nog niet helpen. Cijfers met betrekking tot criminaliteit en gevoelens van veiligheid of onveiligheid zijn voor velerlei uitleg vatbaar. Veel onderzoek maakt dan ook misbruik van de onveiligheidsmythe. Onderzoek van het COT (een onderzoeksinstituut) in 2004 in Amsterdam Zuid Oost met betrekking tot preventief fouilleren toonde aan dat het fouilleren effectief was, maar als we het rapport lezen blijkt die conclusie niet te trekken uit de verzamelde gegevens. Zo is het ook met de geïntegreerde aanpak van de veiligheid in bijvoorbeeld Amsterdam Zuid Oost. In het winkelcentrum de Amsterdamse Poort zijn veel veiligheidsmaatregelen genomen: cameratoezicht, preventief fouilleren, meer patrouilleren, alcoholverbod en ga zo maar door. Maar bij een daling van de criminaliteitscijfers en het onveiligheidsgevoel valt er in wezen niets te concluderen. Individuele functionarissen geven in interviews die wij gehouden hebben aan dat de daling ook gebaseerd zou kunnen zijn op een algemene trend van daling van criminaliteit. ­ Bij veiligheidsmaatregelen wordt altijd over privacy gesproken. Maar privacy is natuurlijk geen statisch begrip. Zonder twijfel is het denken over privacy veranderd. Twintig jaar geleden wilden mensen niet dat er iets van hen in het publieke domein bekend werd. Nu is het veeleer zo dat mensen juist wel open en bloot in het publieke domein deel willen nemen. ­ Er is een vreemde tegenstelling tussen de publieke ruimte, voor veel mensen de traditionele media en de nieuwe media, en de openbare ruimte.­ De publieke ruimte is een bühne waarop je je privacy prijsgeeft. In de openbare ruimte begeef je je maar wil je wel met rust gelaten worden. Het is in dat opzicht opmerkelijk hoe brede lagen van de bevolking reageren op de Wet op de Uitgebreide Identificatieplicht. Ze zijn verbolgen dat beambten hen vragen om hun papieren te tonen. Vorige week sprak ik een oudere vrouw uit Zeeland wiens man op de veerpont was gecontroleerd door ‘mannen in uniform’. Ze heeft inmiddels een klacht ingediend en vragen laten stellen aan de burgemeester van haar dorp.­ ­ Maar breken maatregelen die de afgelopen jaren in het kader van het veiligheidsbeleid zijn genomen wel primair in op de privacy van de burger? Het debat in de kamer over de Wet op de Uitgebreide Identificatieplicht, maar ook de maatregel zelf laat veeleer zien dat het de overheid niet gaat om aantasting van de privacy - ook al is dat een bijwerking van de wetgeving - maar om disciplinering. ­ De behandeling van druggebruikers en dak- en thuislozen door politie en justitie geeft een duidelijker beeld van de uitwerking van die wet op straat. In april 2005 kwam ik een gebruiker tegen die in tien dagen meer dan twintig boetes had gekregen waarvan de helft het gevolg was van het niet kunnen tonen van een identiteitsbewijs. De rest had hij te danken aan doelloos rondhangen, zonder reden zich ergens ophouden, slapen in de openbare ruimte, zich bevinden in het groen, door rood licht oversteken en dergelijke. ­ Politiek, burgers en politie beschouwen deze mensen als veroorzakers van overlast en lastpakken. Er dienen maatregelen genomen te worden om hen van de straat te halen. Maar waar is de betrokkenheid bij hen en het denken aan structurele maatregelen? Of vindt de samenleving het een structurele maatregel deze mensen eens in de zoveel tijd twee jaar op te sluiten of uit te sluiten door middel van dijkverboden? Dit zijn toch niet de zware jongens die onze veiligheid aantasten? Of zijn onveiligheid en overlast synoniem? ­ Iedereen lijkt te denken dit zal mij toch niet overkomen? Ik heb geen last van de bestuurlijke maatregelen die druggebruikers en dak- en thuislozen corrigeren. Ik heb geen last van de agent die als hulpofficier een dijkverbod uitschrijft dat zo ruim is dat ik het centrum niet meer in kan. Ik heb geen last



­

­

­

­

van noodverordeningen die voetbalsupporters treffen. NAC supporters werden in september dit jaar, toen zij zonder problemen te veroorzaken op een terras in Arnhem zaten plotseling een bus in geslagen, het stadion ingedreven en met hun identiteitsbewijs naast hun hoofd op de foto gezet. Het zijn toch maar hooligans hoor ik iedereen denken. Misschien wordt er wel door de overheid in mijn persoonlijke leven gesnuffeld, maar ik heb toch niets te verbergen. Mij zullen de nieuwe maatregelen niet treffen, ik behoor niet tot de doelgroep. ­ Is dat de verklaring dat de overheid zonder noemenswaardig protest, zeker sinds 11 september 2001, zoveel maatregelen heeft ingevoerd dat de vraag kan worden gesteld of ze nog weet wat ze heeft ingevoerd en wat het effect zal zijn. Zoals in een geïntegreerd veiligheidsbeleid niet is te onderzoeken of de afzonderlijke elementen nog enige zin hebben, is bij al die wetgeving die vraag ook nooit meer te beantwoorden. Ja, Samir A. zal na al die wetgeving wel ooit een keer veroordeeld worden of hij nu werkelijk ergens aan schuldig is of niet. ­ ­ Wij hebben in ons laatste boek Onder Druk uitgebreid over de aanslagen van 11 maart 2003 in Madrid geschreven. Los van de vraag wie schuldig zijn is de vraag gerechtvaardigd of de overheid niet meer wist voordat de aanslagen plaatsvonden en waarom er dan niet is opgetreden? Even kort twee punten over die aanslagen. Het dynamiet dat bij de aanslagen gebruikt is werd aan de verdachten verkocht door een informant van de politie en deze man had ook nog een mobiele telefoon van de geheime dienst bij zich. En alle namen van de verdachten, hun telefoonnummers en de kentekengegevens van hun auto’s waren door een imam van een moskee drie maanden voor de aanslagen aan de politie gegeven omdat deze imam de mannen erg verdacht vond. ­ Ook bij terrorismebestrijding zou het om op feiten gebaseerde bewijsvoering moeten gaan. De vraag is gerechtvaardigd of dat nog wel zo is. Het lijkt er soms op dat men zich bij terrorismebestrijding laat leiden door de gedachte: wij denken dat je schuldig bent en dus ben je schuldig. Zelfs wetenschappers laten zich verleiden om mensen als radicaal en fundamentalistisch te bestempelen op basis van eenzijdige informatie. ­ De nette burger lijkt de dans te ontspringen. Alle maatregelen staan in dienst van de veiligheid van die ideale mens die niets te verbergen heeft. Dat dacht een ‘onschuldige’ scheikundeleraar ook. In de NRC van 8 juli 2006 doet hij zijn verhaal. Hij kreeg bezoek van twee leden van de AIVD die hem vroegen of ze konden komen praten over massavernietigingswapens. Hij was bezig met het maken van een examenopgave over zwaar water. Zijn telefoon was getapt, zijn e-mails bekeken en zijn relaties en vroegere werkgevers ondervraagd. De man dient een klacht in en komt… nergens. Hij zegt aan het eind van het interview: ‘van sommige mensen uit mijn netwerk heb ik niets meer gehoord sinds ik verteld heb over de belangstelling van de AIVD’. Eigenlijk viel het nog best mee met deze man. Enkele andere gewone burgers werden in Rotterdam in juli 2005 gearresteerd. De dag voor de arrestatie was een anoniem telefoontje binnengekomen. Na 24 uur observatie werd tot arrestatie overgegaan. De verdenking was: het beramen van een terroristische aanslag. Na zes dagen in de cel werden ze vrijgelaten, want … er was geen enkel bewijs.­ Heeft u nog steeds niets te verbergen?­ ­ Niet de privacy is dood maar iets heel anders, namelijk de authentieke waarheidsvinding en het feit dat je onschuldig bent totdat het tegendeel is bewezen. Zonder het uitgangspunt van onschuld, ben je dus in wezen schuldig en dat maakt het weer logisch dat de overheid allerlei informatie over je verzamelt en bewaart zonder dat je van iets verdacht wordt. Niet om eventueel te gebruiken als je van iets wordt verdacht, maar omdat je dient aan te tonen dat je niet schuldig bent aan een toekomstig vergrijp. Heel langzaam is de omgekeerde bewijslast ons rechtssysteem ingeslopen.

10

Grassroots Projects



Solidariteit, iets van lang geleden?

Zaterdagmiddag Tent 15.30 – 16.30 uur

Grassroots Projects houdt naar aanleiding van haar solidariteitsreis van afgelopen najaar naar Mexico een discussiebijeenkomst over internationale solidariteit door de jaren heen. Van de landencomités in de jaren ’70 tot de meer open functionerende groepen van nu.­ ­ In de jaren 70 en 80 waren er veel landencomités in Nederland, van Vietnam Komitee tot Nederlands Komitee Nigarua. Het waren groepen die zich specifiek op een land richtte, daar veel van af wisten en probeerden daar de strijd voor een politieke omwenteling of verandering te steunen. Internationale solidariteit was de solidariteit met groepen, bewegingen, volken en individuen die in de landen van de zogenaamde Derde Wereld strijden voor een rechtvaardige samenleving. Elk werelddeel had wel een paar landencomités. Het waren linkse, veelal anti-imperialistische groepen.­ Langzaam werden ze (bijna?) allemaal opgeheven omdat de wereld, de machtsstructuren en de situatie in het bepaalde land veranderden. De gerichtheid op een specifiek land maakte plaats voor andere inzichten in solidariteit en de mogelijkheden om veranderingen tot stand te brengen. Een van die inzichten was dat veel wat ‘daar’ mis was voortkwam omdat het ‘hier’ verkeerd gaat en dat steun aan wereldwijde strijd voor eerlijkere verdeling van welvaart en welzijn een strijd is die vooral in het westen/noorden gevoerd moet worden. ‘Internationale solidariteit vanuit het idee dat hun strijd en de onze dezelfde zijn en tegen hetzelfde gericht zijn, een strategie voor de jaren ‘90?’ las ik ergens bij een discussiedag begin jaren 90 over hetzelfde onderwerp. Er zou een mondiaal verbond van basisbewegingen nodig zijn om weerstand te kunnen bieden aan het onrechtvaardige systeem van multinationale bedrijven, kapitaal, staten, internationale financiële instituten en ‘vrij’handelsverdragen dat de wereld regeert. Het idee dat we samen moeten werken om de wereld te veranderen is gekomen in plaats van het idee dat wij mensen in moeilijke omstandigheden in andere landen kunnen en moeten helpen. Mensen moeten vooral zijn/haar eigen situatie veranderen. De opkomst van b.v. de Zapatistas, MST, veel strijdbare bewegingen in India en de wereldwijde andersglobaliseringsbeweging gaven het idee over solidariteit ook een ander aanzien.­ Tijdens de pinksterlanddagen van 2007 zullen we een korte overzicht geven van de geschiedenis van de solidariteitsbewegingen en mensen die toen actief waren in solidariteitsbeweging zullen daar over vertelen. Daarna is er een discussie over solidariteit door de jaren heen en wat we nu kunnen doen.

Zaterdagmiddag 16.30 – 17.30 uur Tent



Ontwapen! / Onkruit Steungroep

Workshop ‘Acties tegen defensiewerving’

Defensie zet zich voluit in om nieuwe militairen te werven, vooral voor gevechtsfuncties. Recentelijk werd er, samen met de Dienst Justitiële Inrichtingen, nog een contract gesloten met de Centra voor Werk en Inkomen (CWI). Bedoeling is nog meer werkloze jongeren, met name op VMBO-niveau, naar defensie te krijgen. Ook breidt het aantal militaire vooropleidingen, voor degenen die nog te jong zijn om echt als militair aan het werk te gaan, zich steeds verder uit. Aan deze instroomopleidingen kan al op een leeftijd van 15 jaar begonnen worden en van speciale jeugdclubs van de krijgsmachtonderdelen kunnen jongeren vanaf 11 jaar lid worden. Verder komen de open dagen van de verschillende krijgsmachtonderdelen er weer aan, de jaarlijkse propagandadagen voor promotie van het leger en werving van nieuw kanonnenvoer. Reden voor het samenwerkingsverband Ontwapen! om, in samenwerking met de Onkruit Steungroep, de verderfelijke wervingspraktijken van defensie nog eens onder de aandacht te brengen. Wat houdt deze werving precies in en wat kunnen er we als antimilitaristen k i was maar en pacifisten tegen doen. Daarbij komt natuurlijk het onnut van bij een militair apparaat aan bod en het nut van directie acties en m o eder publieksacties ertegen. Ter afsluiting praktische workshop en thuis concrete planning van een of meer acties voor de komende tijd, bijvoorbeeld bij de diverse open dagen. gebleve Ontwapen! is een samenwerkingsverband van diverse vredesn.... en antimilitaristische organisaties en individuen. Vooral bekend van acties tegen de diverse wapenbeurzen die de afgelopen jaren in Nederland geweest zijn. De Onkruit Steungroep is een collectief dat zich ten doel stelt Onkruit-acties en antimilitaristische activisme in het algemeen te promoten en te ondersteunen.

11

Zaterdagmiddag 16.00 – 17.30 uur Grote Zaal

A SEED

Gentechvrije Zones Campagne

In diverse Europese landen hebben regio’s zichzelf gentech vrij verklaard. Het gaat hier niet over kleine gebieden; Toscane, Baskenland, heel Polen, Frankrijk en Oostenrijk. Ook diverse Belgische gemeentes en Duitse boeren hebben zich aangesloten. De lijst met regio’s en overige informatie kun je vinden op www.gmo-free-regions.org.­ Nederland loopt hierbij duidelijk achteraan. Dit komt deels doordat de landbouw in Nederland intensiever is dan in veel andere gebieden. Boeren zijn minder grondgebonden en gewend de door het bedrijfsleven opgedrongen technologische ontwikkelingen te volgen. Maar een andere reden is mogelijk dat in Nederland de gemiddelde burger nog verder van het platteland en de voedselproductie afstaat dan in andere landen. ­ Hier moet verandering in komen. Een paar jaar geleden heeft Milieudefensie een poging gewaagd om ook in Nederland provincies en gemeentes te bewegen zich tot Gentech Vrije Zone uit te roepen. Alle gemeentes hebben een brief ontvangen, maar hierna ontbrak het Milieudefensie aan tijd en middelen om dit door te zetten. In Nederland heeft alleen de gemeente Culemborg zich gentech-vrij verklaard.­ ­ A SEED Europe probeert, samen met een groep actieve individuen de draad weer op te pakken. Om het onderwerp aandacht te geven hebben we in de zomer van 2005 een zeiltocht in de Waddenzee georganiseerd. In alle aanlegplaatsen zijn acties gevoerd om de Gentech Vrije Zone te promoten en zijn er gesprekken gevoerd met boeren, politici en maatschappelijk organisaties. Inmiddels is ook de aanpak ietwat aangepast en gaat A SEED ook boeren en consumenten benaderen om ze te overtuigen hun eigen landbouwgrond of huishouden tot Gentechvrije Zone uit te roepen. Hierbij maken we o.a. gebruik van de documentaire The Future of Food. Verder blijven we zogenaamde Genespotting-acties doen om gentechvelden in Nederland onder de aandacht te brengen. Eerste gentech maisvelden voor coexistentie-onderzoek?! Door Nina Holland en Linda Coenen – A SEED Europe 2006 Eind april 2006 is op 6 locaties in Nederland gentechmaïs gezaaid. Deze velden maken deel uit van een onderzoek van het Wageningse Plant Research International (PRI) in opdracht van het ministerie van Landbouw (LNV) om te testen of de afstanden tussen gentechmaïs en conventionele en biologische maïs zoals afgesproken in het zogenaamde Coëxistentie Convenant voldoende zijn om besmetting te voorkomen. A SEED is tegen deze proef en beschouwt dit als de eerste commerciële teelt van genetisch gemanipuleerde maïs in Nederland. ­ Voor het eerst staan er gentech gewassen in Nederland op het veld, die toegelaten zijn om commercieel geteeld te worden. Het betreft MON810, een product van biotech multinational Monsanto. Deze maïs is een zogenaamde ‘BT-mais’, wat wil zeggen dat er een genconstruct is ingebouwd om zelf een insecticide (het ‘bt-gif’) tegen een schadelijk insect aan te maken. Het gaat om 6 velden in Nederland van ieder ongeveer 1 hectare. Sinds donderdag 22 juni, 2 maanden na inzaaiing zijn de precieze locaties pas bekend gemaakt op de website van het ministerie van VROM (www.vrom.nl/ggoregister)­ ­ In Nederland zijn door een aantal partijen afspraken gemaakt voor het telen van GGO-gewassen naast conventionele en biologische gewassen: het ‘co-existentie convenant’. Deze proef moet uitwijzen of de afgesproken isolatieafstand voor maïs van 250 meter voldoende is om uitkruising (en dus contaminatie van niet-GGO gewassen met GGO-pollen) te voorkomen. De proef wordt uitgevoerd door het Wageningse Plant Research International (PRI) in opdracht van het ministerie van landbouw. De BT-mais staat nog meer dan andere gentech gewassen ter discussie in veel EU landen, onder andere vanwege dit hoge uitkruisingsrisico. Hongarije, Griekenland, Oostenrijk en Polen hebben deze mais al verboden.­ Onmogelijke coëxistentie in Spanje Sinds 2003 wordt in Spanje MON810 geteeld, vanaf 2005 zelfs al 31 variëteiten met de MON810 ‘event’. In Aragon en Catalonië wordt de meeste gentech mais geteeld. Milieuorganisaties hebben uitgebreid onderzoek gedaan naar de contaminatie, en kwamen tot schokkende conclusies. Alle monsters die in Aragon genomen werden bevatten gentech-contaminatie, onder andere door uitkruising over grotere afstanden, en een totaal gebrek aan monitoring van de effecten op milieu en gezondheid. Gevolgen voor de betrokken boeren zijn desastreus: biologische maïs kon niet meer als biologisch verkocht worden, lokale, unieke varianten zijn besmet, en de schade komt op het bordje van de getroffen boer, niet de zaadproducent of de gentechteler. Het volledige rapport Impossible Coexistence vind je op www. greenpeace.org­ ­

12

Twijfels over de zinnigheid van het onderzoek­ Alle EU staten moeten een systeem in het leven roepen om de teelt van ggo, niet-ggo en biologisch naast elkaar te regelen. Weinig landen hebben dit tot nu toe gedaan. In Nederland, naar goede poldertraditie, is gekozen voor een ‘convenant’, onderhandeld door een stuurgroep, waar onder andere LTO, Plantum NL (zaadbedrijven), Platform ABC (kritische boeren) en Biologica (biologische ketenorganisatie) in zaten. ­ ­ De 6 proefvelden waar het nu om gaat moeten gegevens opleveren om te bepalen of de isolatieafstand van 250 m, zoals afgesproken in het Nederlandse ‘co-existentie convenant’, voldoende zijn om ggo-vrije maïsteelt te beschermen tegen contaminatie met ggo-maïs. In opdracht van LNV heeft Plant Research International (PRI) een onderzoeksvoorstel geschreven, waarin ze gebruik maken van gentech-maïs, MON810 dus. ­ ­ Volgens de organisatie Biologica zou een proef om uitkruisingsafstanden te bepalen ook mogelijk moeten zijn zonder gebruik van gentech-maïs. Uit de Biologica Nieuwsbrief van maart 2006: “Op verzoek van Biologica hebben onafhankelijke wetenschappers het PRI-voorstel én mogelijke alternatieven zonder ggo’s, bekeken. De wetenschappers stelden vast dat uit de PRI proef geen conclusies over de benodigde isolatie-afstanden getrokken kunnen worden. De proef zou hoogstens wetenschappelijk interessant zijn. Over de haalbaarheid van de alternatieven waren de meningen verdeeld. Biologica heeft duidelijk gemaakt dat ze niet met de proef instemt en er ook geen enkele verantwoordelijkheid voor zal dragen. Daarnaast hebben we bij LNV protest aangetekend en gevraagd het onderzoeksbudget, maar liefst 1 miljoen euro, te reserveren voor monitoring. Helaas heeft LNV besloten het onderzoek toch te financieren. Volgens het PRI zitten er geen biologische bedrijven in de buurt van de proef. Toch eist Biologica dat de onderzoekslocaties zo snel mogelijk openbaar worden gemaakt.” Voorlopige resultaten van dit tweejarig onderzoek worden verwacht in het voorjaar van 2007. Op grond daarvan wordt besloten of het tweede jaar van het onderzoek ook uitgevoerd moet worden.­ ­ Geen gentech!­ Het wereldwijde verzet van boeren, milieuorganisaties en bezorgde burgers tegen gentech, heeft vele redenen. Niet alleen de directe effecten van GMO’s op het ecosysteem (o.a. door uitkruising), maar ook de (nog grootschaliger en op monoculturen gerichte) landbouwsystemen die ze vaak stimuleren. En sociaal-economische redenen: de macht die een handvol multinationals nu al hebben over de wereldvoedselproductie wordt versterkt door de mogelijkheid GM gewassen te patenteren; en ook door de mogelijkheden die gentech biedt om voedsel- en andere gewassen aan te passen aan de wensen van de wereldvoedselconcerns. De film ‘The Future of Food’ geeft een indrukwekkend beeld hiervan (DVD met Nederlandse ondertiteling is via A SEED verkrijgbaar). ������������������������������������������������ Friends of the Earth schreef “Who benefits from GM crops?”, een rapport over gentech en Monsanto. (Te ����������������������������������������������� vinden op www.foeeurope.org/GMOs/Index.htm)­ Vergunning Pioneer voor Dussens genmaïs Bron: Brabants Dagblad Vrijdag 30 maart 2007 - DUSSEN - Het bedrijf Pioneer Hi-Bred heeft deze week vergunningen gekregen voor de aanleg van drie proefvelden met genetisch aangepaste maïs, onder meer bij Dussen ten zuiden van de Schenkelsedijk. De andere twee velden liggen bij Haaksbergen en Venray. De genmaïs wordt getest op resistentie tegen bestrijdingsmiddelen en tegen bepaalde insecten. ���� Het ministerie van VROM heeft de vergunningen enigszins aangepast, nadat vier organisaties bezwaar maakten tegen de velden. In de vergunningen staat nu onder meer duidelijker aangegeven waar de velden komen te liggen. “Maar volgens ons nog steeds niet precies genoeg”, zegt Sandra Schalk van Greenpeace. “Het gebied dat is aangegeven is twintig keer zo groot als het maïsveld zelf, dus weet je nog niet precies waar het ligt. Dat doen ze denk ik om te voorkomen dat de velden vernield worden, maar dat zou niet de zorg van VROM moeten zijn. ��������������������������������������������������������������������������������� VROM moet gaan over de milieuveiligheid, niet over eventuele economische schade.”­ Greenpeace wil in elk geval bij de Raad van State in beroep gaan tegen de vergunningen. Om te voorkomen dat de velden al tijdens dat beroep worden aangeplant, wil de milieuorganisatie een voorlopige voorziening aanvragen. Acties in 2006 tegen proef met mais­ ­ Schrijfactie begin juni­ Het ministerie VROM heeft de locaties van de ggo-maïsvelden niet bekend gemaakt binnen de beloofde 30 dagen na zaaiing maar pas op 22 juni. Dit is 2 maanden na zaaiing. In reactie hierop riep YminY mensen op het hoofd van de afdeling waar dit biotechnologiebeleid wordt gemaakt (Straling, nucleaire en bioveiligheid van VROM) te mailen of te bellen om te protesteren tegen te lange deze geheimhouding. XminY: “Dit geeft een heel slecht voorbeeld waar het gaat om openbaarheid en transparantie waarvan men zegt dat men er zoveel waarde aan hecht. Deze geheimhouding is voor XminY onaanvaardbaar

13

mede omdat hierdoor ook boeren in de omgeving van die velden absoluut niet weten waar ze aan toe zijn. Het ministerie kiest al jaren de kant van de industrie en het wordt de hoogste tijd dat daar een signaal tegen wordt afgegeven.” ­ Zaterdag 24 juni: Anti Gentech Speurtocht­ Ruim 50 milieuactivisten hebben zaterdag 24 juni een bezoekje gebracht aan een veld met genetisch gemanipuleerde maïs bij Hooge Zwaluwe in de gemeente Drimmelen. Met behulp van een sambaband en een divisie van het clownleger zijn de omwonenden en het publiek in West Brabant op de hoogte gesteld van deze zogenaamde test. Om het besmettingsgevaar zichtbaar te maken zijn bij maïsvelden in de omgeving bordjes met de tekst: “Pas op! Mogelijk besmet met gentech maïs”. De testlocatie bleek slecht onderhouden: een deel van de maïsplantjes werden overwoekerd door onkruid. Dit versterkt het vermoeden van de actievoerders dat dit onderzoek niet bedoeld is om besmetting van ‘gewone’ maïs met gentech-dna te testen, maar wel de reactie van het publiek op teelt van genetisch gemanipuleerde gewassen. Zondag 9 juli: Fietstocht naar Nuth­ Om de aandacht te vestigen op het gentechmaïsveld in Nuth organiseerde het Universitair Milieuplatformmaastricht er een fietstocht naar toe. Deelnemers werden getrakteerd op thee, biokoek en informatie over het hoe en waarom van het veld. ������������������������������������������������� ‘s Avonds werd de film The Worm and the Corn - a GMO story bekeken in cinema Lumiere. ��������������������������������������������������������������� Deze film laat zien hoe de situatie in Spanje is, en komt naar verwachting in het najaar van 2006 uit op DVD.­ ­ Zaterdag 22 juli: Gentechinspectie Blitterswijck Zaterdag 22 juli werd er door 15 activisten van XminY en A SEED actie gevoerd bij het veld met genetisch gemanipuleerde maïs in Blitterswijck (Noord-Limburg). De actievoerders wilden door middel van een inspectie controleren of de gegevens die door de overheid en het onderzoeksinstituut zijn verstrekt aangaande de proef ook juist waren. Daarnaast deden zij ook eigen onderzoek door middel van het nemen van bodemmonsters en verstrekten uitleg aan omwonenden. Augustus 2006: 4 Gentech velden vernietigd Bron: Indymedia.nl - maishacker - 21.08.2006 Vier van de zes gentech maïsvelden, experiment van de Nederlandse overheid, hebben het seizoen niet overleefd. De BT-maïs van zadenmultinational Monsanto is resistent gemaakt tegen de (in Nederland nog niet voorkomende) maïsstengelboorder. Maar nature strikes back. De velden bij Lelystad, Drimmelen (Br), Meerlo (N-L) en Nuth (Z-L) zijn deze zomer geheel of gedeeltelijk ten prooi gevallen aan andere plagen als maïsstengelhakkers, -slammers en -knippers

GGZ cliënten naar Wereld Sociaal Forum in Nairobi.

Zaterdagmiddag

12.00 –13.00 uur Frits Bolkestein zegt in een artikel in de Volkskrant, dat de honderdduizenden mensen, Gymzaal die betrokken zijn bij de beweging van anders-globalisten, die overal in Sociale Fora bij elkaar komen, een stuiptrekking van een twintigste eeuws kadaver (te weten het stalinisme) vertegenwoordigen en en passant stelt hij die beweging gelijk met de aanstichters van de 11e september die volgens hem model staan voor allen die een ideologisch alternatief zoeken voor het kapitalisme. Waar Frits voor vrijheid en democratie is, ondergraaft hij hiermee de mogelijkheid voor arme mensen om na te denken over de verbetering van hun situatie. En daarmee vormen de Sociale Fora een belangrijk alternatief voor terrorisme. Want ook de CIA is zich ervan bewust, dat de hopeloze armoede en ellende in de arme landen van de wereld en het onrecht, wat het Westen er mee bedrijft een belangrijke voedingsbodem voor terrorisme is. De beweging van Sociale Fora is strikt geweldloos en sluit groepen, die geweld gebruiken uit van deelname.

De verdachtmaking, dat deze beweging uit Stalinisten zou bestaan, is ook volledig buiten de werkelijkheid. Daar is de beweging veel te anarchistisch, te pluriform, te kleurrijk, te jong en te vrouwelijk voor. Ze is nieuw, een en twintigste eeuws, jeugdig, vol humor en creativiteit. Ook kunstenaars, theatermakers, filmmakers zijn erbij betrokken

14

De kern van de beweging bestaat niet uit allerlei ideologen of filosofen van welke kleur dan ook, maar uit bewegingen van arme mensen, die voor hun problemen een oplossing zoeken. Zoals de milieubeweging ter behoud van het milieu en de natuur, zoekende is naar mogelijkheden om iets te doen tegen klimaatverandering en de daaruit voortkomende natuurrampen. De vredesbeweging ter beëindiging van oorlogen en voor vrede. De vrouwenbeweging ter bevordering van de gelijkwaardige rechten van vrouwen en mannen, ter vermindering van geweld tegen vrouwen en seksueel misbruik. De antiracisme beweging en de beweging van inheemse volkeren, zoals eskimo’s, indianen enz. voor acceptatie van diversiteit. De beweging van homoseksuelen ter verdediging van hun bestaan en de mogelijkheden te leven overeenkomstig hun geaardheid. Maar ook de internationale vakbeweging ter verdediging van de rechten en inkomens van werknemers. En ook bijv de beweging van Dalits, (dat zijn mensen die op grond van een indeling in kasten in het hindoeïsme veroordeeld worden tot een zeer minderwaardig bestaan onder slechte omstandigheden. En die nu de kasten willen afschaffen. Zeker niet de minste zijn ontwikkelingsorganisaties ten behoeve van de derde wereld (zoals Oxfam-Novib en de Nederlandse Katholieke Missieraad), anti-armoede bewegingen en mensenrechten organisaties. Deze beweging is begonnen in 2001 in Porto Allegro in Brazilië en heeft zich nu over de hele wereld verspreid in de vorm van fora. In Nederland vonden nationale bijeenkomsten plaats in 2004 en in 2006. Als GGZ cliënten wilden we daarbij zijn, omdat GGZ cliënten zich meestal in een slechte financiële positie bevinden, gestigmatiseerd en uitgesloten worden en vaak in onze mensenrechten aangetast. Daarom hebben we met succes twee keer meegedaan aan het Nederlands Sociaal Forum en een keer aan het Europees Sociaal Forum. Voorafgaande aan het Wereld Sociaal Forum was er een Wereld Forum over Theologie en Bevrijding. Bij de opening gebeden, gezangen en dergelijke. Bisschoppen, zusters, paters, dominees, professoren in de theologie van over de hele wereld uit zestien kerken. Daarna geeft Francois Houtart (82 jaar oud...) een economische analyse. Hij zegt, dat twintig procent van de wereldbevolking meer dan tachtig procent van de rijkdommen bezit en dat 20 % over 1,4% beschikt. Tien procent van die rijkdom zou genoeg zijn om de grootste problemen van de wereldbevolking op te lossen, maar dat gebeurt niet. Dit wereldkapitalisme verstaat onder vrijheid, dat het ongehinderd door sociale of morele hindernissen of zonder rekening te houden met het milieu zijn gang kan gaan met als doel de korte termijn politiek van het maken van winst voor kapitaalaccumulatie ten behoeve van het privé eigendom van aandeelhouders en andere rijken. Daarom wordt oorlog gevoerd tegen het milieu, tegen vrouwen, tegen werkenden en werkelozen, tegen armen, tegen staten, tegen andersdenkenden of bewegingen, die wat anders willen. Verder worden steeds meer kollektieve goederen zoals water, lucht, grond en dergelijke onder privé beheer gebracht. En aan de andere kant staan kollektieve voorzieningen, zoals onderwijs en gezondheidszorg onder zware druk. Dit internationale economische systeem kan niet vermenselijkt worden, is intrinsiek verkeerd en onwenselijk en dient vervangen te worden door een ander economisch systeem, wat minder destructief en meer efficiënt werkt. Dat zal niet gemakkelijk zijn, want de rijke elite in de wereld voert oorlog om de status quo te handhaven. ����������������������� Dat heet War On Terror. In deze geest werd de hele week met elkaar gesproken, gebeden en gezongen. Op dinsdag brachten we een bezoek aan de slums. In Nairobi wonen vijf miljoen mensen, waarvan twee en een half miljoen in slums. Wereldwijd wonen biljoenen mensen in slums. Wij gaan naar een slum in de buurt van de vuilnisbelt van Nairobi.Daar wonen driehonderdduizend mensen. De vuilnisbelt verspreidt een hoop dioxine dampen. Die veroorzaken longziektes. Een slum bestaat uit duizenden kleine bouwseltjes dicht tegen elkaar. De deur bestaat uit een gordijn of een kartonnen plaat. Tussen de gebouwtjes zijn nauwe gangetjes. In droge periodes droog, in natte periodes uit modder bestaand. Er is geen elektriciteit, geen water, geen sanitair, geen riolering, geen licht, geen medische zorg (of onbetaalbaar) er is gebrek aan alles, ook aan voedsel. Verder is er veel geweld, veel verkrachting, prostitutie, diefstal enz. Het ergst vond ik de gemeenschappelijke latrines met een enorme stank. Trouwens de hele slum stinkt ontzettend naar de vuilnisplaats, ook zonder dioxine dampen.

15

Er is een schooltje. De kinderen gaan acht uur per dag naar school. De onderwijzer heeft tachtig kinderen. In een schuur is een kerk. Nadat de zeven pastors van allerlei nominaties en een imam van de islam het woord gekregen heeft komt een vrouw aan het woord, die aandacht vraagt voor het lot van alleenstaande vrouwen met kinderen en voor het feit dat een begrafenis van een rijke even duur is dan die van een arme, evenals het kerkhof, waardoor het begraven van familie onbetaalbaar is. Er gaat veel familie jong dood in slums.(aids onder andere). We hebben met een vrouw gesproken die er een weeshuis runde met 45 kinderen zonder over geld te beschikken. Enkele Italiaanse missionarissen, enthousiaste aanhangers van de bevrijdingstheologie spelen een grote rol bij de organisatie van de slumbewoners. De slumbewoners zijn zeer actief op en rond het Wereld Sociaal Forum. Zo vindt de opening van het Wereld Sociaal Forum plaats met optochten vanuit de slums. De eerste dagen voeren de slumbewoners actie tegen het heffen van entree prijzen, die zij niet kunnen betalen. En met succes, want op de derde dag worden alle toegangspoorten wagenwijd open gezet, zodat iedereen voor niks binnen kan. Op een van de volgende dagen is er nog een actie van slumbewoners. Het duurste hotel van Nairobi wilde ook geld verdienen aan het Wereld Sociaal Forum door in een kraam duur voedsel te verkopen. Op gegeven moment kwamen hongerige slumbewoners met kinderen zonder eten en vroegen wat ze daaraan konden doen. Toen ze geen antwoord kregen, begonnen de kinderen te eten van het voedsel uit de kraam. En de politie zei, dat het nu een maal een Wereld Forum was van arme mensen, dat die kinderen bij de arme mensen hoorden en dat ze daarom niet optraden. Na een tijdje deden ook volwassen slumbewoners mee aan het leegeten van de kraam. Verder hadden de slumbewoners elke dag wel grootscheepse seminars met massale bezoeken en in een soort carnavalsfeer in een grote sporthal. Op de laatste dag was er een marathon met duizenden deelnemers van slumbewoners die door de slums voerde. Een Nederlander had veel succes door in de slums documentaires te gaan maken en die met andere documentaires te gaan vertonen in zelfgebouwde (van zeildoeken en latten) slum bioscopen. Wij hadden veel succes met onze workshop. Er kwamen veel mensen op af. Er was een intensieve discussie over onder andere het stigma dat psychiatrische patiënten krijgen over van de duivel bezeten te zijn. Ook stelden we een uitgebreide verklaring op met (samengevat ) de volgende punten: 1 We zijn ertegen om alle menselijke lijden ziekte te noemen en met medicijnen te behandelen.Veel van dat lijden is reëel en moet verwerkt worden. Het gaat erom het vermogen om te rouwen te vergroten 2 Wij verwerpen de volmaaktheidsterreur en vinden dat mensen gebrekkig mogen zijn en als zodanig toch een volwaardige plaats moeten kunnen hebben. 3 We verwerpen theorieën en stigma’s over bezetenheid door demonen duiveluitdrijving of exorcisme. 4 Veel psychisch lijden heeft sociale oorzaken in ongelijke machtsverhoudingen. Vooral geweld tegen mensen en misbruik van vrouwen, kinderen, armen, machtelozen veroorzaakt psychisch lijden, oorlog, genocide en armoede. 5 Mensen met psychische problemen behoren in de gemeenschap en niet in een instituut. 6 Zelfhulpgroepen en cliëntenorganisaties kunnen bij het herstelproces een belangrijke rol spelen, maar ook bij de verdediging van de belangen van cliënten , het tegengaan van misbruik en mensenrechten. 7 Het neoliberalisme betekent een belangrijke verslechtering van de positie en gezondheid van cliënten, leidt tot grote sociale problemen met nadelige effecten voor de geestelijke gezondheid, waarop nog geen antwoord gevonden is. Privatisering van de zorg of GGZ is ongewenst. 8 Het psychiatrisch jargon leidt vaak niet tot het begrijpen van de problemen van de cliënt, maar versluieren de problemen of maken ze erger dan ze zijn. 9.Grootschalige psychiatrische klinieken zijn slecht en dienen wereldwijd te worden afgeschaft. 10 Vrijheid, mensenrechten,cliëntenorganisaties en psychiatrie en geestelijke gezondheidszorg staan in rechtstreeks verband met elkaar en hebben alles met elkaar te maken. Daarom hoort het thuis in de Sociale Fora. Verder hebben we wat psychiatrie betreft een groep psychologen uit Brazilie ontmoet, die in hun gebied de kliniek hadden afgeschaft en dat nu wereldwijd willen doen. We hebben een rijke en biologisch medische groep ontmoet, die vooral medicijnen wil invoeren in Afrika. Basic Needs, gesponsord vanuit Engeland. En we ontdekten revolutionaire psychiaters uit Frankrijk die zich baseren op het werk van Frantz Fanon, een Afrikaans psychiater, die actief meevocht in de anti koloniale bevrijdingsstrijd in Algerije (Tegen de Franse koloniale overheersing). Ze vonden de cliëntenbeweging in Frankrijk, en Europa erg ingepakt en verbureaucratiseerd. De volgende bijeenkomst in het kader van Nederlands Sociaal Forum is de Top van onderen op 20 mei In Amsterdam. Wij zullen er een workshop doen over onderdrukking, armoede, neoliberalisme en geestelijke gezondheids(zorg)

16

Zaterdagmiddag Gymzaal



Idealen als drijfveren

Jens van Tricht en Rymke Wiersma

13.00 – 14.30 uur

In deze workshop gaan we op zoek naar wat ons drijft in ons activisme en in ons leven. Voor veel mensen is dat een mix van idealen en verzet. Omdat de wereld niet zo mooi is als we zouden willen maken we ons druk over het overal aanwezige onrecht. Ondertussen proberen we in ons eigen leven de idealen in de praktijk te brengen, zo goed en zo kwaad als dat gaat. Het is niet altijd makkelijk om vanuit je idealen te blijven leven, omdat de werkelijkheid zo vaak niet meewerkt. In de loop der tijd richten steeds meer mensen zich op wat haalbaar lijkt, in plaats van op wat ze eigenlijk wenselijk vinden. De zogenaamde realiteit gaat met je aan de haal, de buitenwereld neemt een loopje met je. Mensen raken vervreemd van hun oorspronkelijke drijfveren en van de kracht die ze hieruit kunnen putten. De strijd tegen onrecht kan op den duur ervaren worden als een slopend en uitputtend proces. Hoe kunnen we daar beter mee om leren gaan? Hoe kunnen we de idealen weer zichtbaar en voelbaar maken, hoe kunnen we ze weer inzetten om ons leven en activisme met hernieuwde kracht aan te gaan? De oorspronkelijke idealen zijn vaak te vinden onder bergen boosheid, frustratie en cynisme. Niet alleen over de wereld in het groot, maar juist ook over de kleine wereld van het activisme. Onvrede is altijd gebaseerd op een verlangen naar iets anders, het komt voort uit het onvervuld blijven van dat verlangen. Veel mensen komen hierdoor vast te zitten in wat ze nu eenmaal doen, of haken op een gegeven moment af omdat ze de zin er niet meer van inzien. En daar sta je dan, met je idealen en frustraties: wat nu? Onze workshop heeft als doel om met de deelnemers op zoek te gaan naar onze oorspronkelijke idealen. Los van wat haalbaar is of lijkt, gaan we die idealen naar boven halen, toelaten, en onderzoeken wat ze met ons doen. Vervolgens kijken we hoe de inspiratie en de kracht van de idealen weer of meer in ons leven in te zetten is; hoe we onze positieve verlangens de boventoon kunnen laten voeren in plaats van de negatieve frustraties die zo vaak aan de oppervlakte aanwezig zijn. Niet afhaken maar aanhaken, bij je eigen idealen!

Zaterdagmiddag 14.30 –16.00 uur Gymzaal

Bajessysteem VS en ondersteuning gevangenen



The Prison-Industrial Complex and Prison Abolition in the US

One out of four prisoners in the entire world are imprisoned in the US. The US prison system has become an industry, a way for the government to subsidize the economy, acquire slave labor, and control oppressed populations, and because it is an industry, it must keep growing. The prison system is a key institution of white supremacy, patriarchy, state power, and capitalism. Recognizing this, growing numbers of activsts are supporting prisoners, opposing the spread of the prison system, and creating alternatives to criminal justice, as part of a movement of prison abolition. An activist from Anarchist Black Cross in Harrisonburg, Virginia (USA) will talk about his group’s support for political prisoners, and efforts to build relationships with local prisoners and their families to help empower them to protect themselves, change conditions, and create broad resistance inside and outside the prisons. He will also talk about efforts in the US to create ways of dealing with social problems that do not rely on punishment, police, and prisons.





GroenFront!

Lezing: duurzame technologie, contradictio in terminis?





Zaterdagmiddag

Gymzaal 16.00 – 17.00 uur

Wat voor invloed heeft technologie op ons leven? Redden moderne machines ons van een ellendig en kort bestaan? Wordt high-tech de ondergang van de aarde, of is het onze enige hoop op een oplossing van de immense uitdagingen - klimaat, energie, armoede, ongelijkheid - waar we in de 21e eeuw voor staan? Sommige technologieën, zoals de atoombom, lijken inherent kwaadaardig. Toch werd door sommigen de atoombom 25 jaar geleden verdedigd ter verdediging van onze vrijheid. Andere technologieën lijken weldadig, zoals windmolens en zonnepanelen. Kunnen we vertrouwen op moderne technologie om klimaat- en energieproblemen op te lossen? Heeft technologie een intrinsieke ethische dimensie, of is technologie per definitie neutraal, afhankelijk van wie het in handen heeft? Wat is technologie, en wat is de verhouding tussen technologie en wetenschap? Hoe komt technologie tot stand? Lezing door Jaap Krater, lid van Vrienden van GroenFront! en redacteur van kwartaalmagazine Buiten de Orde.

17



Anarchistische Groep Amsterdam



Autonome Sociale Centra

Zaterdagmiddag 13.00-16.00 Grote Zaal

Een programmaonderdeel over vrijplaatsen. Publieke plekken waar op basis van zelforganisatie verschillende niet-commerciële sociale, politieke en culturele activiteiten worden georganiseerd. Verschillende vrijplaatsen zullen op de Pinksterlanddagen present zijn om hun verhaal te vertellen. Er komen onder mensen van de Vrankrijk in Amsterdam en van de Groene Voltage te Rotterdam. Als internationale gasten hebben we Kulturkampanjen uit Stockholm, Zweden. Deze verschillende plekken hebben allemaal een andere achtergrond. En ze hebben allemaal andere keuzes gemaakt over hoe een Vrijplaats vorm en inhoud te geven. Vrankrijk is bijvoorbeeld al jaren gelegaliseerd en heeft een lange traditie als kraakcafé en activisten ontmoetingsplek. Onlangs besloten de vrijwilligers van Vrankrijk tot een grote verbouwing om zo nog vele jaren mee te gaan. De Groene Voltage is nog maar korte tijd gekraakt en zij zijn eigenlijk nog in een soort van aftast fase met wat ze nu precies willen. De activiteiten in de Voltage lopen erg goed wat perspectieven voor de toekomst biedt. De Zweden hebben een andere achtergrond. In dat land is het namelijk zo goed als onmogelijk om te kraken om op die manier aan bruikbare ruimte te komen. Ze moeten dus op zoek naar werkbare alternatieven. De mensen van Kulturkampagne Hebben dit op een opmerkelijke manier gedaan. Ze hebben namelijk een stuk land geregeld waar ze allerlei ruimtes, bouwsels en ideeën proberen vorm te geven; een anrachistische bibliotheek, voku, weggeefwinkel etcetera. Hierom is het juist interessant om bij elkaar te zitten en elkaars verhaal te horen. Naast elkaars verhaal te horen en er mogelijk geïnspireerd door raken roepen de verschillende manieren van aanpak ook vragen en discussie op. Het woord ‘publieke ruimtes’ geeft aan dat het om openen plekken gaat. Maar wat is de mate van openheid van deze plekken en wat is hun opstelling naar buiten toe? In veel gevallen zijn er veel keuzes en afwegingen aan te pas gekomen om op een bepaalde manier met een project bezig te zijn en zichzelf te positioneren in een stad of regio. In het verlengde hiervan ligt de rol die je binnen je omgeving verwerkelijkt. Bepaalde plekken zijn brandhaarden van subcultuur die voornamelijk naar binnen zijn gericht en voor een bepaald publiek. Andeere plekken willen een meer naar buiten gerichte sociale functie hebben en haken op deze manier meer aan op verschillende sociale strijd voor meer betaalbare woningen of tegen racisme in de buurt etc. Hoe maak je van een sociaal centrum weer een sociaal centrum die een aantrekkingskracht heeft op jongen en kritische mensen? Het is belangrijk dat een sociaal centrum een plek is die een belangrijke speler is binnen een stad. Preken voor eigen parochie heeft misschien wel weinig zin. Overal in europa worden verschillende vrijplaatsen bedreigd of zijn recent ontruimd. Het lijkt er op dat er weinig aanwas is van nieuwe plekken die de gaten kunnen vullen. De vraag die gesteld moet worden is hoe verder gegaan gaat worden. Aangezien een stad of regio niet zomaar aan de yuppen met hun eisen voor schoongeveegde e n veilige suburbia midden in een stad overgeven kan worden. Wordt het doorburduren op oude modellen of zijn er andere mogelijkheden…. We vragen het publiek dat op dit Vrijplaatsen onderdeel afkomt dan ook niet alleen om geïnteresseerd te luisteren. We nodigen je uit om actief mee te denken en discussiëren over hoe Vrijplaatsen tot stand komen en vorm kunnen krijgen.

18

zondag Zondagochtend 10.00 – 11.00 uur Grote Zaal

De Socialistische Partij van Harm Kolthek (1918-1925)

Sociaal-anarchisme, Kolthek en de oude Socialistische Partij

Voor anarchisten is het stemmen, laat staan het indienen van een lijst, altijd een heikel thema geweest. Deelname aan verkiezingen zou alleen maar tot uitverkoop van principes leiden en echte fundamentele veranderingen moesten toch van onderop komen. Ook tegenwoordig debatteren radicale socialisten in het algemeen en anarchisten in het bijzonder over het nut van stemmen. Nu gaat het vooral over de vraag of je wel of niet op de Socialistische Partij (SP) van Jan Marijnissen zou moeten stemmen. Dit soort debatten is niet nieuw en werden ook gevoerd onder sociaal-anarchisten aan het begin van de twintigste eeuw. Een deel van de libertair-socialisten die actief waren in het Nationaal Arbeids-Secretariaat (NAS), in de vrijdenkersbeweging ‘De Dageraad’ en in de Internationale Anti-Militaristische Vereniging (IAMV), veranderde van mening. Bij de introductie van het algemeen (mannen)kiesrecht in 1918 kwamen zij bij elkaar en bogen zich over de mogelijkheden van een revolutionair-socialistisch electoraal alternatief. Dat kwam er in de vorm van de Socialistische Partij (SP) onder leiding van Harm Kolthek. Deze partij behaalde bij de verkiezingen van 1918 een Kamerzetel en was ook vanaf 1919 in diverse plaatsen in de gemeenteraad vertegenwoordigd. Vooral voor NAS-activisten en –leden die niet op de communisten wilden stemmen vormde de uit het sociaal-anarchisme voortkomende SP een uitstekend alternatief. In dit artikel wil ik ingaan op de sociaal-anarchistische beweging en de rol van Harm Kolthek hierin, de opkomst van de partij en ook het verdwijnen van de organisatie eind jaren twintig. Vanzelfsprekend zal ik daar bij mijn inleiding tijdens de anarchistische Pinksterdagen in Appelscha uitgebreider bij stil staan. Ron Blom De Nederlandse socialistische beweging bestond aan het begin van de twintigste eeuw uit vele verschillende linkse stromingen. De grootste was de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij (SDAP). Verder waren er de daarvan in 1909 afgesplitste Sociaal-Democratische Partij (SDP), de Bond van Christen-Socialisten (BvCS) en de anarchistische beweging die bestond uit enerzijds individueel-anarchisten en het sociaal-anarchisme. Niet alleen op politiek vlak maar ook syndicaal was er sprake van verscheidenheid. In de socialistische vakbeweging had je het Nederlands Verbond van Vakverenigingen (NVV) dat gelieerd was aan de SDAP en het sociaal-anarchistische NAS. In het NAS speelde Harm Kolthek een cruciale rol. Kolthek en de sociaal-anarchistische beweging Harm Kolthek werd in 1872 te Westerbroek (gemeente Hoogezand) geboren. Hij volgde een opleiding tot leraar, maar zou later werkzaam zijn als smidsknecht. In 1890 werd Kolthek actief in de SociaalDemocratische Bond (SDB) en raakte betrokken bij het conflict tussen de anarchisten en de stroming die later in 1894 uit zou treden en de SDAP oprichtte. In 1901 vertrok hij naar de industriestad Deventer, waarmee hij aan de basis stond van wat later ook een van de SP-bolwerken zou worden. Eind 1907 trad Kolthek aan als secretaris van het NAS. Hiermee kwam hij binnen het NAS op voor meer organisatie en centralisering, voor de noodzaak van sociale wetgeving, ouderdompensioen, de ongeacht-clausule (het voeren van de arbeidersstrijd ongeacht godsdienstige en politieke meningsverschillen), etc. De meer individueel-anarchistische krachten binnen het NAS werkten Kolthek tegen en dwongen hem tot een vertrek uit de revolutionaire vakbeweging. Van 1913 tot 1918 werkte Kolthek bij De Telegraaf. Eerste Wereldoorlog Gedurende de Eerste Wereldoorlog nam Kolthek net als De Telegraaf een pro-Entente houding in. Hij was overigens niet de enige. Diverse anarchisten zoals de uit Nederland afkomstige NAS-activist Christiaan Cornelissen namen in 1916 in Frankrijk het initiatief om samen met andere buitenlandse anarchisten het zogeheten ‘Manifest des seize’ te ondertekenen. Hiertoe behoorde ook de bekende anarchist Peter Kropotkin. Zij verklaarden zich tegen het sluiten van vrede met Duitsland door de geallieerden en voor doorvechten tot de bezetting van vreemd grondgebied door Duitsland en zijn bondgenoten zou zijn beëindigd. De verklaring kreeg ruime aandacht in de wereldpers en resulteerde in scherpe polemieken en verbroken vriendschappen, zoals met de ondertekenaars van het ‘Internationale Anarchistische Manifest over den Oorlog’, dat in maart 1915 was gepubliceerd. Kolthek met zijn oriëntatie op het Franse syndicalisme voelde zich ongetwijfeld door het ‘Manifest des seize’ aangesproken. Die pro-Ententehouding zou hem laten nog nagedragen worden. Elk optreden en elke uitlating van Kolthek werd al gauw in dat daglicht gezien. Dat gold voor de anarchistische pers, maar ook voor het blad van de SDP De Tribune en de krant van de SDAP Het Volk. Hij verdedigde zich door te zeggen dat zijn felle afwijzing van het Duitse imperialisme niet betekende dat hij een voorkeur had voor de Entente.

19

De socialistische arbeidersbeweging faalt in het voorkomen van de Grote Oorlog Aan de vooravond van dit bloedige conflict hield de socialistische arbeidersbeweging vele conferenties in het kader van de Eerste en de Tweede Internationale. Het lukte echter niet om het uitbreken van de oorlog te voorkomen. In een groot aantal gevallen deden de arbeidersleiders mee aan de nationalistische hysterie. De Nederlandse regering koos voor neutraliteit. De sociaal-democraten van de SDAP hingen de politiek van de ‘godsvrede’ aan. De nationale eenheid kwam nu op de eerste plaats en de klassenstrijd werd opgeschort. Ook de linksere revolutionaire stromingen moesten hun positie bepalen ten opzichte van de afgekondigde mobilisatie. Veel mensen zagen deze mobilisatie als een middel om ons land buiten de oorlog te houden. De revolutionair-socialisten hadden het dan ook niet gemakkelijk om aan het begin van de oorlog hun politieke standpunten naar voren te brengen. Toch konden ze zich herpakken en ontstond er nieuwe bredere verbanden. Aan het begin van de oorlog gebeurde dat in de vorm van de Samenwerkende Arbeidersverenigingen (SAV) en vanaf 1916 was het Landelijke Revolutionair-Socialistische Comité (LRSC) actief. Toenemende invloed staat De rol van de overheid neemt vanzelfsprekend toe onder omstandigheden van mobilisatie en dreigende oorlog. De regering kondigde een grootschalige mobilisatie af. Gedurende 4,5 jaar hield Nederland een kwart miljoen man onder de wapenen op een bevolking van 6 miljoen. In delen van het land kondigden de autoriteiten de Staat van Beleg en Oorlog af. Dit had onder andere gevolgen voor de persvrijheid. Er trad voedselschaarste op en tegelijkertijd exporteerde de regering levensmiddelen. Onder de mede door de sociaal-democraten ondersteunde godsvredepolitiek was er geen plaats meer voor stakingen en dienden de gewone bevolking de buikriem aan te halen. De onvrede onder de burgerbevolking nam toe. Maar niet alleen onder hen, ook de militairen begonnen zich te roeren. Vanaf 1916 nam de arbeidsonrust toe. Zo waren er bijvoorbeeld stakingen bij het munitiebedrijf bij de Hembrug. Veel van de politieke kwesties die al langer speelden dienden opgelost te worden. Een daarvan was het kiesrecht. Als gevolg van de zogeheten pacificatie tussen de confessionele partijen en de liberalen en socialisten kon naast het onderwijs het algemeen kiesrecht geregeld worden. Het bijzonder onderwijs werd gelijkgesteld aan het openbaar onderwijs. In ruil daarvoor kwam het tot de introductie van het algemeen kiesrecht voor mannen boven de 25 jaar. Tegen deze achtergrond zag een deel van de sociaal-anarchisten nu de noodzaak om deel te nemen aan de onvermijdelijke verkiezingen. Tegelijkertijd kwam de NAS-basis in de loop van de oorlog meer in beweging en wilde incasseren. Binnen het NAS was inmiddels ook de SDP, de latere Communistische Partij actief. Het sociaal-anarchisme baseerde zich op een antisociaaldemocratische traditie, die nog stamde uit de tijd van de scheuring binnen de SDB. De SDP kwam zoals de naam al aangaf voort uit de sociaal-democratie en oriënteerde zich aanvankelijk vooral op het NVV. Dit zou vanwege de ondersteuning van de godsvredepolitiek veranderen. De radicale sociaal-democraten verschoven hun aandacht van NVV naar NAS. Voor veel sociaal-anarchisten was duidelijk dat er snel een electoraal alternatief moest komen voor de SDP, die in 1918 haar naam zou veranderen in Communistische Partij in Nederland. Verkiezingen 3 juli 1918 De SP.voerde haar verkiezingscampagne vooral via het NAS en de aangesloten vakorganisaties. Het verkiezingsprogramma bestond uit onder meer gelijke rechten voor man en vrouw, afschaffing van het koningshuis, de geheime diplomatie, leger, vloot en het kolonialisme. De SP was een antimilitaristische partij met sterke banden met de IAMV. Toch was ze ook zoals we eerder zagen net als haar Kamerlid enigszins pro-Entente. De bedoeling was vooral om de arbeidersbeweging onwelgevallige wetgeving tegen te houden en de positie van de arbeiders te verbeteren. De partij telde ongeveer 400 leden. In 12 van de 18 stemdistricten deed de SP mee. Ze behaalde 8.950 stemmen (0,67%) en ging daarmee nipt over de kiesdrempel. Steunpunten van de partij bevonden zich in: Amsterdam, Zaanstreek, Overijssel, Friesland, Zeeland, Den Bosch en Schiedam. Naast Kolthek werden nog drie radicale socialisten gekozen. Het betrof David Wijnkoop en Willem van Ravesteyn namens de SDP en John William Kruyt die voor de BvCS zitting nam in het parlement. Door zich aan te sluiten tot een zogeheten Revolutionaire Kamerclub verkregen ze als grotere fractie meer mogelijkheden in de Tweede Kamer. Deze eenheid was van korte duur. Spoedig zouden zich diverse meningsverschillen openbaren. Zo was Kolthek niet absoluut tegen bijzonder onderwijs. Invloed van de staat wees hij eigenlijk van de hand. Hij baseerde zich daarbij op de anarchistische traditie. Daarnaast wilde hij ook de mogelijkheid open houden van experimenten met alternatieve vormen van onderwijs, zoals die vaker voorkwamen in de socialistische beweging. Ook op het vlak van het gebruik van geweld bestonden duidelijke verschillen van inzicht. De SP kon zich

20

niet zondermeer solidair verklaren met het Russische Rode Leger, dat verwikkeld was in interventieoorlogen en een burgeroorlog. In zekere zin was de SP pacifistisch en had ze een morele afkeer van het gebruik van geweld ongeacht de doelstelling. Het ging hierbij onder meer om de verhouding tussen doel en middelen. Dit thema speelde ook terug bij de parlementaire behandeling van het Harskampoproer. Kolthek steunde de grieven van de eind 1918 muitende militairen die verlof wilden, maar wees het plunderen af. Hij kwam daarmee tegenover de andere leden van de Revolutionaire Kamerclub te staan. Eenheid en verdeeldheid aan het slot van de Eerste Wereldoorlog De partijleden speelden een belangrijke rol in de Bond van Gedemobiliseerden (BvG). Deze organisatie, waarbinnen verschillende revolutionaire stromingen actief waren, kwam op voor de belangen van de dienstplichtigen die na hun mobilisatie vaak werkloos raakten. De BvG maakte zich ondermeer sterk voor betere uitkeringen. De voorzitter van het NAS, Bernard Lansink jr., was leider van de BvG. Naast partijgenoot Lansink jr. sprak ook Kolthek vaak voor de gedemobiliseerden. Net als in de rest van Europa was het ook hier onrustig. We kunnen hierbij denken aan de Russische en de Duitse revolutie, de soldaten- en arbeidersraden, revolutiepogingen, muiterijen, etc. Op het einde van de oorlog nam de sociale strijd overal toe. Dat gold ook voor de roep om een einde aan de mobilisatie en oorlog. In ons land springt daarbij natuurlijk in het oog de revolutiepoging van SDAP-leider Pieter Jelles Troelstra in de rode novemberweek van 1918. Het einde van de oorlog ging overal gepaard met hervormingen op het gebied van sociale wetgeving, kiesrecht, etc. Ook economisch was er voor een korte periode sprake van opgang, die begin jaren twintig omgebogen werd in neergang. Binnen radicaal-links bestonden verschillende beoordelingen van de Russische Revolutie. Was de revolutie wellicht prematuur? Hierbij ging het natuurlijk ook over de rol en de positie van de anarchisten, Kronstadt en het boerenleger van Nestor Machno in de Oekraïne. Een ander heftig gedebatteerd onderwerp was het vraagstuk van de internationale aansluiting. In 1919 kwam het tot de oprichting van de Comintern. Een deel van de anarchisten koos voor het bolsjewisme. Bekende voorbeelden zijn Victor Serge en natuurlijk ook Jaroslav Hasek, auteur van ‘De avonturen van brave soldaat Schweik’. Einde van de SP De SP zou zich steeds meer afzetten tegen de communisten. De enige Kamerzetel zou bij de verkiezingen in 1922 weer verloren gaan. Deelname in 1925 levert ook geen nieuwe zetel op. Bij de raadsverkiezingen van 1923 raakte de partij zetels kwijt in diverse plaatsen. De landelijke uitstraling van de partij nam af. Oprichter Kolthek zou steeds meer afstand nemen van socialistische politiek en uiteindelijk via het georgistische ‘Recht en Vrijheid’ jarenlang in de Groninger gemeenteraad actief zijn. Kolthek liet zich inspireren door Henry George die van mening was dat de sociale misstanden in de maatschappij werden veroorzaakt door de particuliere grondeigendom. Toch bleef de SP invloed houden in onder andere Weststellingwerf, Deventer, Twente, Zaanstreek en Vlissingen. Een groot aantal van de kaders in deze steunpunten zou zich eind jaren twintig aansluiten bij de Revolutionair-Socialistische Partij (RSP) van Henk Sneevliet. Zij namen een politieke bruidschat mee in de vorm van betrouwbare activisten, ervaringen en electorale posities. In aantallen misschien niet allemaal even indrukwekkend, maar de kwaliteit was in hoge mate essentieel voor de te vormen RSP. Dat gold ook voor de latere fusie met de linkse sociaal-democraten van de Onafhankelijke Socialistische Partij (OSP) die de basis legde voor de Revolutionair-Socialistische Arbeiderspartij (RSAP). In plaatsen en regio’s als Deventer, Noordwolde, Twente, ’s-Hertogenbosch, leefde die links-socialistische traditie voort. Het ging hierbij om thema’s als de opbouw van een democratische en strijdbare vakbeweging, antimilitarisme en het socialisme van onderop. Die traditie uitte zich in de vorm van de RSAP, links-socialistische antifascistisch verzet, Revolutionair-Communistische Partij (RCP), Eenheids Vak Centrale (EVC), Onafhankelijk Verbond van Bedrijfsorganisaties (OVB) en de Pacifistisch Socialistische Partij (PSP). Conclusies Door de bijzondere Nederlandse omstandigheden tijdens de Eerste Wereldoorlog wist de sociaal-anarchistische SP een zetel te veroveren. De toenemende rol van de staat in de maatschappij en de introductie van het kiesrecht zorgden tegen een achtergrond van groeiend sociaal verzet voor een vruchtbare bodem voor de SP. Toch was ze uiteindelijk niet in staat om tussen hamer en aambeeld van sociaal-democratie en communisme te overleven. Ook slaagde ze er niet in om als aantrekkingspool te fungeren voor sociaalanarchisten die niet meer afwijzend stonden ten opzichte van deelname aan de verkiezingen. Zij kwamen vaak terecht bij de Communistische Partij. Veel van de sociaal-anarchistische tradities zouden in diverse regio’s en in de vorm van RS(A)P voortleven. Ron Blom bereidt een boek voor over de SP van Kolthek.

21

Zondagochtend Grote Zaal 11.00 – 12.00 uur



Anarchisten en de opkomst van fascisme

‘De schandvlek van onze cultuur’ - ���������������������������������������������� Nederlandse anarchisten en de opkomst van het fascisme

In de periode tussen beide wereldoorlogen traden politieke veranderingen op die onmiskenbaar het gevolg waren van de sterke opkomst van het fascisme in de verliezende landen van de Eerste Wereldoorlog, het eerst in Italië en later in Duitsland. De Nederlandse anarchisten hebben de opmars van de bruinhemden vanaf het begin sterk bekritiseerd en gewaarschuwd voor de sociale gevolgen indien dergelijke partijen politieke macht zouden verwerven. Reeds in 1924 karakteriseerde Henk Eikeboom het fascisme als “niets anders dan de geest van het kapitalisme, echter ontdaan van alle versiering, schoonen schijn, frasen en leugens. Het is de ongecamoufleerde geweldzucht. De openlijke diktatuur der enkelen (ondernemers, bankiers, enz) over de massa”. Wanneer eind januari 1933 Hitler in Duitsland als rijkskanselier aan de macht komt, wordt dit in de internationale arbeidersbeweging als een geweldige schok ervaren. Vanaf dit moment slaat de anarchistische pers een zeer bezorgde toon aan in niet mis te verstane bewoordingen. Het stelde vast dat er sprake was van een onderdrukking van de gehele arbeidersbeweging die z’n weerga niet kende. Arbeidersorganisaties waren ontbonden, volkshuizen en vakbondsgebouwen werden gesloten, de gehele arbeiderspers kreeg een publicatieverbod, tienduizenden revolutionaire arbeiders werden gevangen genomen en afgevoerd naar onbekende concentratiekampen waar ze stelselmatig mishandeld, gefolterd en vermoord werden. Geconstateerd werd dat de vervolging zich richtte tegen alle tegenstanders van het fascisme. “Alle vooruitstrevende cultureele organisaties, alle instellingen der arbeidersklasse zijn ten offer gevallen aan den uitroeiingsveldtocht van het fascistische barbarendom.” Jo de Haas stelde enigszins cynisch vast dat de triomf van het fascisme in Duitsland plaats kon vinden vanwege het ontbreken van enig verzet. Hij rekende dit vooral de sociaal-democraten en de communisten aan die beiden over een miljoenenaanhang beschikten, maar niet in actie waren gekomen. De sociaal-democraten vertrouwden slechts op de macht van het stembiljet, terwijl de communisten zich beveiligd voelden door hun ‘rode front’, maar in werkelijkheid een instrument waren in de buitenlandse politiek van de Sovjet-Unie die haar eigen (handels)belangen met Duitsland onderhield ondanks de fascistische machtsovername. Voor de anarchisten was hiermee een doorslaggevend bewijs geleverd dat de methoden van de partijpolitiek volkomen bankroet waren. De Haas meende dat de geschiedenis de anarchisten in het gelijk had gesteld. Een volk dat zich niet met economische middelen wist te verzetten, was weerloos. Zowel sociaal-democraten als communisten hadden zich nooit bekommerd om directe actie van de arbeiders zelf. Veelzeggend was zijn toevoeging: “Voor wie zich nog groote voorstellingen maakt is het een kleine les geweest, hoe het zal gaan als straks de oorlog uitbreekt… Het anarchistische weekblad De Arbeider besteedde veel aandacht aan het fascisme na de machtsovername in Duitsland. Een lezing van Bart de Ligt, getiteld ‘Waarop het fascisme stuit’, werd in afleveringen in het blad geplaatst voordat het in brochurevorm verscheen. De Ligt plaatste het fascisme in het kader van messianisme, waarmee hij aangaf dat verproletariseerde middenstanders en teleurgestelde proletariërs die zich geen raad meer wisten met de maatschappelijke ontwrichting na de Eerste Wereldoorlog op zoek gingen naar een maatschappelijke en politieke messias. Hij beklemtoonde dat de massa die zich zo gemakkelijk een ‘de Leider’ overgeeft de maatschappelijke omstandigheden niet kan overzien en niet beheerst. Zo’n messias mits succesvol werd vervolgens door de heersende klasse voor haar eigen belangen gebruikt al werd een dergelijk figuur door haar veracht. De messias kreeg vervolgens de taak het land tot eenheid en macht te brengen wat een geweldige bewapening op gang bracht waarin nieuwe wapentechniek werd ontwikkeld en een concurrentieslag teweeg bracht met andere landen. Had de Ligt hiermee met name de situatie in Italie op het oog, voor Duitsland voegde hij er aan toe dat aan de geestelijke voorbereiding op het fascisme vooral de sociaal-democratie en het communisme hadden bijgedragen. Het Duitse socialisme kenmerkte zich van oudsher door nationalisme. Door de afkeer van de Duitse socialisten van de Russische Revolutie in 1918 en hun optreden tegen de revolutionaire woelingen in eigen land verschoof het accent steeds mee van socialisme naar nationalisme. Daarnaast hadden zowel de sociaal-democraten als de communisten de leiders- en de partij-ideologie gecultiveerd. Een reden waardoor het fascisme volgens de Ligt zo gemakkelijk in de arbeidersbeweging konden doordringen. Repressief klimaat Hoewel in Nederland het fascisme beperkt in omvang bleef, veranderde het politieke klimaat wel degelijk. Ook

22

in Nederland ontstond er een vorm van afgrenzing naar de buitenwacht toe, ter compensatie van de onzekere tijden als gevolg van binnenlandse sociaal-economische problemen en de dreiging vanuit het buitenland. Het bracht een roep naar meer orde en gezag met zich mee, ten dele omdat men zag hoe de gevolgen van de crisis rigoureus werden aangepakt in het fascistische Italië van Mussolini, maar vooral door het drama rond de muiterij op D ` e Zeven Provinciën’. De oorzaak van deze muiterij op een Nederlands pantserschip van de marine lag in een nieuwe loonsverlaging. Bekendmaking leidde bij het marinepersoneel dat gelegerd was in de haven van Soerabaja in Nederlands-Indië tot massale dienstweigering, hetgeen een groot aantal arrestanten tot gevolg had. Op 4 februari 1933 besloot een groot gedeelte van de manschappen van de D ` e Zeven Provinciën’, eveneens gelegerd in Soerabaja maar op rondreis, het schip over te nemen op het moment dat de meeste officieren en de commandant aan wal waren om feest te vieren. Zonder dat er een schot viel, werd besloten een demonstratieve tocht naar Soerabaja te maken om de gevangen genomen kameraden te bevrijden en de publieke opinie te mobiliseren. Hun doel werd door de muiters, zowel van inlandse als Nederlandse afkomst, telegrafisch gemeld aan de militaire autoriteiten van Soerabaja, zodat de regering van de aard van het protest op de hoogte was. Ook werden er geen rode vlaggen en dergelijke gehesen toen de bemanning het roer overnam. De achtervolgde muiters werden vervolgens op 10 februari gesommeerd zich over te geven. Daarop reageerden zij afwijzend in een proclamatie waarin gesteld werd dat zij op weg waren naar Soerabaja, geen geweld beoogden, protesteerden tegen de salariskorting en de arrestaties van de protestanten in Soerabaja. Tot slot verklaarden ze zich bereid 24 uur voor het bereiken van Soerabaja de commandant en de officieren aan boord te ontvangen. De regering Colijn antwoordde op het geweldloze protest met een luchtaanval vanaf vliegboten, waarbij een bom werd afgeschoten waardoor 19 doden vielen. Vier van de elf zwaargewonden overleden naderhand. De gevestigde orde in Nederland reageerde zeer ontzet op deze muiterij. Dat de vloot kennelijk niet geheel betrouwbaar kon worden geacht, vormde een regelrechte bedreiging van het Nederlands Imperium en leverde gezichtsverlies op tegenover imperialistische machten die het mogelijk op Nederlands-Indië hadden gemunt. Dat blanken solidair en eensgezind met inlanders waren geweest, verhoogde de ergernis. De ruim 180 muiters werden overgebracht naar het eiland Onrust, dat onder militair commando werd gesteld. Hun behandeling was beestachtig. Voor het minste en geringste mocht er op de gevangenen geschoten worden. De gevangenis van de vermeende leider van de opstand, de korporaal Maud Boshart, bestond uit een met krijt op de vloer getekende kring in een enorme zaal. Indien hij hier buiten zou treden diende er geschoten te worden. Zo ook wanneer hij zou praten. Bekentenissen werden afgedwongen en de uiteindelijke straffen van de krijgsraad bedroegen 2 tot 18 jaar. Tevens werden direct maatregelen genomen tegen de mariniers in Nederlands-Indië. Voortaan was het bezoeken van politieke en vakbondsvergaderingen voor hen verboden en dat gold ook voor demonstraties. Daarmee werden de vakbonden voor marinepersoneel verboden. In Nederland organiseerde de vrij-socialistische beweging, vaak in samenwerking met andere revolutionaire groepen, in vrijwel alle steden bijeenkomsten waarin, sympathie en solidariteit met de muiters werd uitgesproken. Op een marinewerf in den Helder werden door Alarmisten manifesten verspreid. Naast een oproep om solidariteit te betuigen met de bemanning van de Zeven Provinciën, werd ook gesteld: ‘Weigert thans om misdadiger te zijn, door op uw lotgenooten te schieten’. Hierop volgde arrestatie op verdenking van opruiing. Deze muiterij was het startsein voor de overheid om scherper op te treden tegen de politieke organisaties ter linkerzijde van de SDAP. Schending van het briefgeheim van post van revolutionaire groepen kwam regelmatig voor. Een van de belangrijkste en verstrekkende maatregelen betrof het zogeheten Ambtenarenverbod. Bij het Koninklijk Besluit van 22 mei 1933 werd aan het Algemeen Rijks Ambtenaren Reglement een lijst toegevoegd met voor ambtenaren verboden verenigingen. Dit betekende ontslag voor revolutionair gezinde ambtenaren, aangezien de lijst die gaandeweg werd uitgebreid met name organisaties links van de SDAP. Hieronder bevonden zich ook vrijwel alle anarchistische en vrij-socialistische groepen, zoals de Internationale Antimilitaristische Vereeniging (IAMV) vrijdenkersvereniging De Dageraad en de Bond van Anarcho-Socialisten (BAS) , zoals de Bond van Religieuze Anarcho Communisten (BRAC) vanaf 1932 was geen heten. Hiermee werd het verenigingsrecht van ambtenaren aangetast en werden linkse ambtenaren politiek monddood gemaakt. Voor veel op de lijst voorkomende organisaties was dit funest. Het betekende een terugval in hun ledenbestand, vermin­dering van contributie-inkomsten en verlies van actieve leden. Ter rechterzijde werden slechts een viertal kleine fascistische groepen op de lijst geplaatst. Een organisatie als de Nationaal Socialistische Beweging (NSB) was daarentegen voordat het tot publicatie kwam, na persoonlijke interventie van minister-president Colijn van deze lijst afgevoerd. Deze wilde een bevriend staatshoofd niet voor het hoofd stoten. Op 23 oktober werd vervolgens een algemeen verbod uitgevaardigd om op welke manier dan ook openbare actie te voeren tegen d ` e overheid en haar beleid’. Ook het Wetboek van Strafrecht werd aangepast om opruiende geschriften aan uitgebreide controles en repressieve bepalingen te kunnen onderwerpen. Rode vlaggen op gebouwen waren voortaan verboden en ook werden colporteurs verplicht om weggeworpen pamfletten weer te verzamelen. Er kwam een ministerieel schrijven waarin burgemeesters werden opgeroepen demonstraties zoveel mogelijk tegen te gaan. Radio-uitzendingen werden door radiocontroledienst scherper gecensureerd terwijl het uitzenden van de Internationale werd verboden. Naast het Ambtenarenverbod werd nog een maatregel getroffen, die verstrekkende gevolgen zou hebben. Op 15 september 1933 kwam het Uniformverbod tot stand, waarbij het openbaar dragen of voeren van K ` leedingstukken of opzichtige onderscheidingsteekenen..., welke uitdrukking zijn van een bepaald staatkundig streven’ strafbaar

23

werd gesteld. Het Uniformverbod had in de praktijk vooral betrekking op de ‘onderscheidingsteekenen’ van linkse groepen. Hiermee werd het dragen van insignes en speldjes verboden waaronder bijvoorbeeld het gebroken geweertje van de antimilitaristen. Tevens gold het voor het meevoeren van vlaggen in demonstraties en betogingen. Ook het gezamenlijk zingen viel onder het uniformverbod omdat het eveneens uiting zou geven aan een bepaald staatkundig streven. Achteraf gezien werd deze wet vaak verdedigd met de bewering dat deze gericht was tegen geüniformeerde paramilitaire fascistische weerkorpsen, maar dit is onjuist. Voor deze groepen werd pas drie jaar later de wet op de particuliere weerbaarheidsorganisaties ingevoerd, speciaal gericht tegen de WA van de NSB, de grootste en bekendste fascistische partij in Nederland. De Uniformwet was in eerste instantie gericht tegen linkse groepen. Toen Anton Mussert in 1937 in volledig NSB-uniform in de stad Groningen paradeerde, was dat volgens de dienstdoende wachtcommandant van de gemeentepolitie géén overtreding van de Uniformwet, terwijl in dezelfde periode iemand die een rood strikje droeg op grond van deze wet wel werd opgebracht. De overheidsrepressie werd met de loop der jaren steeds uitgebreider en de lijsten van echte en vermeende revolutionairen die de Centrale Inlichtingendienst vanaf de jaren twintig bijhield alleen maar langer. In totaal werden ongeveer honderdduizend ‘roden’ in kaart gebracht. Begin 1939 werd het recht op vereniging en vergadering ernstig beperkt door de Wet-Goseling. De politie kreeg voortaan toegang tot alle openbare vergaderingen en bovendien op alle niet-openbare vergaderingen waar 10 of meer mensen of waar buitenlanders aanwezig waren. In alle grote steden diende voortaan toestemming aangevraagd te worden voor openbare bijeenkomsten. De herdenking bij het monument van Domela Nieuwenhuis werd op grond hiervan verboden. Begrijpelijkerwijs wordt Nederland in de jaren dertig niet meer tot de democratische staten in West-Europa gerekend. Discussie Het bedreigende fascisme bracht een herleving met zich mee over de middelen die in de strijd tegen fascisme geoorloofd waren. ������������������������������������������������������������������������������� Deze discussie die specifiek voor de vrij-socialistische beweging in Nederland was, bewoog zich stilaan steeds verder in de richting van geweldloze directe actie. Vooral in antimilitaristische kringen van de beweging vond vanaf het einde van de jaren twintig een voortdurend debat plaats over middelen die bruikbaar en wenselijk waren in het kader van de verdediging van de revolutie of geschikt leken in het kader van oorlogsverhindering. Het was met name Bart de Ligt die de beweging inspireerde met deze ‘economische’ of ‘bovengewelddadige’ middelen. In ‘De Arbeider’ publiceerde Jo de Haas in februari 1933 een artikelenreeks ‘Geweld of Weerbaarheid’. Vertrekpunt voor de Haas vormde de groeiende en angstwekkende geest van gewelddadigheid in bewegingen van proletariërs als fascisme en bolsjewisme. Beiden speculeerden “op de liederlijkste wijze op de banale, bijna dierlijke, instincten zooals die in de massa’s nu eenmaal leven”. Tegenover deze geweldswaanzin bij rechts zou juist een ‘nieuwe edele gezindheid’ bij links moeten ontstaan. Het doel van de arbeidersklasse, namelijk opheffing van de uitbuiting, vrijwillige samenwerking, mensengeluk en vrijheid zou nooit bereikt kunnen worden door de toepassing van gewelddadige strijdmiddelen. Daarbij zou ‘arbeiderswapening’ het steeds moeten afleggen tegen de bewapening van de tegenstander. Aldus bepleitte de Haas ‘bovengewelddadige strijdmiddelen’ waar allen een gelijkelijk deel aan zouden kunnen hebben. Het ging dan om middelen als dienst- en werkweigering, burgerlijke ongehoorzaamheid, lijdelijk verzet, sabotage en zonodig vernietiging van zaken die voor het oorlogsbedrijf noodzakelijk waren. Net als de meeste andere vooraanstaande anarchisten in Nederland meende ook De Haas dat een dergelijke strijdwijze op een moreel hoger plan stond dan het loze Rood Frontgebaar van de communisten. “Want de krankzinnigheid in deze wereld is al wel zo groot, dat onzen waanzin daaraan niet nog eens behoeft te worden toegevoegd!”, besloot de Haas zijn betoog. Antifascistische samenwerking De groeiende dreiging van het fascisme in Europa leidde binnen de internationale socialistische arbeidersbeweging tot oproepen voor samenwerking tegenover dit bruine gevaar, al dan niet in de vorm van het creëren van een eenheidsfront. De vrij-socialistische beweging in Nederland stond over het algemeen met de nodige scepsis tegenover dit streven, dat uit de koker van de communisten kwam, al bleef men open staan voor samenwerking mits dit op een gelijkwaardige basis kon worden vorm gegeven. Daar nu knelde precies de schoen gezien de autoritaire en centralistische structuur van dergelijke organisaties en het gegeven dat Moskou op de achtergrond veelal stuurde en dirigeerde. In juli 1932 kwam het Comité Anti Fascisme en Oorlog (Antifo) tot stand. In Nederland maakte onder andere de nieuw opgerichte Onafhankelijke Socialistische Partij (OSP, een linkse afsplitsing van de SDAP), de Revolutionair Socialistische Partij (RSP, een trotskistische afsplitsing van de CPH, die vervolgens het NAS domineerde) en het NAS deel uit van deze antifascistische organisatie. Hoewel het Nederlandsch Syndicalistisch Vakverbond (NSV) wel aanwezig was op de oprichtingsvergadering traden de anarchosyndicalisten niet toe tot dit links samenwerkingsverband, waartoe de RSP het initiatief had genomen. Als antiparlementaire beweging voelde het NSV er niets voor met de verkiezingen van ’33 op komst politieke partijen in het zadel te helpen. De IAMV trad echter net als de BAS wel toe tot het Antifo. De IAMV leverde

24

ook de voorzitter voor het Comité in de persoon van Gé Nabrink. Nadat de leden zich tegen het Antifo uitspraken, zegde de IAMV reeds in 1932 haar lidmaatschap op. De achterliggende gedachte van het Antifo was dat de verschillende linkse stromingen zich dienden te verenigen tegen de gemeenschappelijke tegenstander en diens terreur in Duitsland. In Nederland bleven echter ook de getalsmatig belangrijke sociaal-democraten buiten het Antifo, dit in tegenstelling tot Frankrijk. Eind 1932 bestonden er in 25 plaatsen afdelingen van het Antifo. De landelijke OSP had zich - ironisch genoeg - op de dag na de verkiezingsoverwinning van Hitler op 31 januari al teruggetrokken uit het Antifo. Op het Kerstcongres van de partij in 1932 was geconstateerd dat de bijeenkomsten van het Antifo slechter werden bezocht dan de eigen bijeenkomsten tegen oorlog en fascisme. Dit weet men aan het NAS die haar leden niet voor het Antifo wist te interesseren. De aangesloten groepen hielden diverse vergaderingen waarin het nationale en het internationale fascisme aan de kaak werd gesteld. Als sprekers traden bekende personen uit de vrij-socialistische beweging op, waaronder Anton Constandse, Bart de Ligt en Henk Eikeboom. Vluchtelingenhulp Een van de meest belangrijke onderdelen van de anti-fascistische strijd was de hulp die geboden werd aan Duitse vluchtelingen. De machtsovername van de nationaal socialisten in Duitsland bracht vanaf 1933 een vluchtelingenstroom naar Nederland op gang waaronder zich ook anarchistische geestverwanten bevonden. Het Fonds Internationale Solidariteit (FIS) zag het als haar taak deze vluchtelingen te ondersteunen. De Nederlandse autoriteiten bleven echter beweren dat er slechts criminelen en geen politieke gevangenen in de concentratiekampen verbleven, ook nadat dit door publicaties als pertinent onjuist was aangetoond. De burgemeester van Vlagtwedde ging zelfs zo ver dat hij een advertentie plaatste in de Vlagtwedder Courant waarin hij aanraadde ontdekte vluchtelingen uit het nabij gelegen kamp Papenburg direct bij de politie aan te geven. Als dreigement voegde hij er aan toe dat nalatigheid tot ‘ernstige onaangenaamheden’ kon leiden. In de anarchistische pers werd hier schande over gesproken, aangezien duidelijk was dat er in de kampen afgerekend werd met politieke tegenstanders van de nazi’s. In januari ’35 zond het Internationaal Antimilitaristisch Bureau (IAMB) een protesttelegram naar Hitler waarin de ‘voortgezette schande der concentratiekampen’ en ‘de met alle menselijkheid in strijd zijnde behandeling van gevangen socialisten en antimilitaristen’ werd gehekeld. Het telegram werd door de telegraafdienst na onderhoud met het hoofdbestuur van de PTT echter geweigerd ‘als bevattende beledigingen van een bevriend staatshoofd’. Het blad Bevrijding vroeg zich af hoe het vaststellen van algemeen bekende feiten nu beledigend kunnen zijn om vervolgens cynisch vast te stellen: “Wij missen diplomatiek inzicht”. Arie Hazekamp

Zondagochtend 11.00 – 13.00 uur Tent

Wereldrevolutie

Welke houding tegenover de oorlog?

Om hierop een antwoord te formuleren willen wij vertrekken van een e-mail die is rondgestuurd via Internet omtrent de houding tegenover de herdenking van de start van de oorlog in Irak. Wij verwelkomen ook de reactie die er al geweest is op deze oproep en die een aanzet geeft tot het kritisch ingaan op een aantal elementen uit deze oproep. Ook in onze krant World Revolution in Engeland hebben wij een artikel geschreven aan de hand van iemand die in Indymedia stelde : “ye another march from A to B and listen to speeches event, organised by the left of capital in cooperation with the police? ���������������������������������������������������������������� Don’t expect a change in imperialist policy in Whitehall?”, wat neerkomt op een vrij negatieve benadering van de deelnemers aan deze anti-oorlogsbetogingen, zonder in te gaan op vragen die bij hen leven. Wij willen 3 punten naar voor brengen die ons het meest markant lijken in de oproep die via de e-mail werd gelanceerd: 1. Bij elke oorlog wordt het ons voorgesteld alsof daarna de problemen zouden opgelost worden. Maar ����� zoals de oproep stelt is het de gewone bevolking van zowel Libanon als Israël die weer het gelag betaalt van de imperialistische honger en ook dat Afghanistan niet beter af is na de Amerikaanse inval. Het is inderdaad waar dat sinds het begin van het imperialisme op het einde van de 19e eeuw de burgerbevolking alsmaar meer het slachtoffer wordt van de oorlogsconflicten en in het bijzonder de arbeidersklasse. Heel de 20e eeuw is daarvan een illustratie: ook de volkerenmoord wordt een steeds frequenter gegeven bij de meeste oorlogsconflicten. De vraag die hierdoor wordt opgeroepen is of deze steeds toenemende barbarij kan gestopt worden? 2. Dit brengt ons tot een ander punt dat stelt dat het ‘een plicht is om op straat te komen tegen malafide zaken in de wereld zoals de invasies in Irak, Afghanistan of Somalië’ om er maar enkele te noemen. De verontwaardiging die elke rechtgeaarde persoon voelt opkomen als hij deze beelden en feiten onder ogen krijgt vormt inderdaad de basis van elk verzet tegen deze oorlogsspiraal. Alleen als men dit voelt kan men de kracht en de moed opbrengen om het schijnbaar onmogelijke te verwezenlijken: de oorlogshysterie een

25

halt toe te roepen. Van waar komt dit inzicht? Voor een groot deel komt het voort uit het besef dat de oorlogvoering niets oplost: de crisis blijft, de conflicten blijven aanslepen en nieuwe ontstaan. Het wordt voor de machthebbers dan ook steeds moeilijker om deze inmenging en betrokkenheid aan de bevolking te verkopen als een perspectief voor de oplossing van de problemen. Toch mag men ook niet de kracht onderschatten van de mediapropaganda om een gevoel van walging t.o.v. oorlogs- of terreurdaden te doen omslaan in een actieve steun aan nieuwe oorlogsdaden. Dit is gebeurd in de USA na 11 september 2001, waar de Amerikaanse bourgeoisie er in geslaagd is om de walging t.o.v. de aanslag op de Tweelingtorens te gebruiken voor hun tussenkomst met goedkeuring van een grote meerderheid van de bevolking. Het vraagstuk is dus niet abstract, maar stelt zich concreet: Is verontwaardiging genoeg om deze oorlogshysterie te doen stoppen? 3. Dit brengt ons bij een derde vraagstuk dat gesteld wordt in de oproep: ‘Wij moeten mondiaal verzet bieden tegen het oorlogsgeweld dat de wereld in een sociale en ecologische crisis stort’. Dit is ongetwijfeld juist want het kapitalisme is een wereldsysteem dat de hele wereld in zijn vernietigende greep houdt. Maar daarbij rijzen ook onmiddellijk concrete vragen: - kan men door het boycotten van wapentransporten het oorlogsgeweld tegenhouden? - kan men door massamobilisaties de oorlog doen stoppen? - zijn deserties en muiterijen een alternatief of is er een revolutie nodig? Hierop kan men antwoorden dat al deze acties van NU de oorlog niet tegenhouden: er zijn veel deserties, er wordt hier den daar gesaboteerd en de 3 miljoen betogers in GB hebben Blair &Co er niet van weerhouden om toch, met de USA, Irak binnen te vallen. En ook in de USA heeft Bush de verontwaardiging tegenover de aanslagen kunnen doen omslaan in nationalisme dat op zijn beurt weer die invasie zonder al te veel verzet mogelijk maakte. Daaruit vloeit de vraag voort welke kracht dan wel de oorlog kan tegenhouden? Een paar feiten uit het verleden kunnen ons daarbij helpen: - in Genève liggen nog tonnen petities tegen de WO2 en toch is die uitgebroken; - in Europa werd in de belangrijkste oorlogvoerende landen massaal betoogd tegen de oorlog tot in 191314 en toch brak WO1 uit na een moordaanslag op een Oostenrijkse troonopvolger in Serajevo. - in 1917 stortte het front in elkaar in Rusland nadat er een stakingsgolf was uitgebroken in het achterland en hetzelfde gebeurde enkele maanden later in november 1918 in Duitsland, Oostenrijk en Italië en er waren verbroederingen tussen de soldaten van de vijandelijke kampen. De WO 1 werd dus beëindigd door de opstand van de arbeidersklasse, terwijl WO 2 volledig werd uitgevochten met de volledige vernietiging van de verliezers (Duitsland en Japan). De volgende vragen stellen zich: - Kan het pacifisme de oorlog tegenhouden? - Heeft een betoging in het verleden al ooit een oorlog tegengehouden? - De arbeidersklasse heeft de WO1 doen stoppen door een revolutionaire opstand maar heeft zijn vandaag nog die kracht? - Kan oorlog gestopt worden zonder vernietiging van het kapitalistisch systeem? Dat roept op zijn beurt de vraag op van ?waar de wortels van de oorlog liggen? en hoe wij die kunnen ontdekken. In ons antwoord op de opmerking van de kameraad uit GB stelde de IKS al dat ‘Revolutionairen, die een internationalistisch standpunt verdedigen tegen alle imperialistische machten naar dergelijke demonstraties moeten gaan juist om te antwoorden aan diegenen die het spektakel van deze anti-oorlogsbetogingen beginnen in vraag te stellen. Wij gaan daar heen om de discussies te stimuleren om de wortels van het imperialisme als een wezenlijk deel van het kapitalisme van vandaag bloot te leggen in plaats van valse hoop te geven. Dat is de reden waarom wij meer zullen begrijpen van het waarom van de oorlog in Irak door het lezen van de Junius brochure van Rosa Luxemburg uit 1916, dan van de speeches op het einde van de honderden anti-oorlogsbetogingen’ (uit WR).

26

GroenFront!

Verzamelen voor Klimworkshop

Zondagochtend 11.00 uur Tent

De boom in met GroenFront! We doen meer als boompjes klimmen, maar we kunnen ook niet zonder. Ook eens mee omhoog en genieten van het uitzicht? GroenFront! klimmers nemen de hele zondag mensen mee omhoog. Ergens in het bos, de hele dag door.

Zondagmiddag 12.00 – 14.15 uur Grote Zaal

Mannelijkheid en geweld

Workshop: de zin van geweld Geweld is een groot maatschappelijk probleem. Vaak wordt gesproken over

zinloos geweld. Maar als het zinloos is, waarom wordt het geweld dan gepleegd? Voor de plegers zijn er blijkbaar redenen die ertoe doen. Welke zijn dat? Wat is de zin van geweld voor plegers? Waarom zijn de plegers van geweld zo vaak jongens? Welke rol speelt geweld in het leven van jongens? Wat hebben geweld en mannelijkheid met elkaar te maken? In de video “Tough Guise” - woordspeling van ‘tough guys’ (harde jongens) en ‘(dis)guise’ (masker, vermomming of pose); bij elkaar gevoegd geeft dit de betekenis ‘stoere pose’ – schetst geweldspreventietrainer Jackson Katz een onthutsend beeld van gewelddadige mannelijkheid als cultureel-maatschappelijke norm. Een echte man is hard, sterk, stoer, onkwetsbaar, bereid en in staat tot geweld – ben je dat allemaal niet dan ben je een watje, een mietje, een homo, een loser. Is dit het soort mannelijkheid dat we werkelijk willen? Tough Guise biedt vele aanknopingspunten om met het thema geweld in de Nederlandse context aan de slag te gaan. In de workshop wordt, aan de hand van diverse oefeningen en de video Tough Guise, besproken wat de zin is van geweld. En wat de onzin is, natuurlijk. Plegers van geweld zijn vaak jongens, maar jongens zijn evengoed vaak slachtoffer van geweld. Bovendien betalen jongens persoonlijk, psychisch en emotioneel een prijs voor de ‘stoere pose’. Samen met de deelnemers wordt gezocht naar positieve invullingen en voorbeelden van mannelijkheid. Een echte man is stoer en sterk, maar mag een echte man ook aardig zijn?

Aantal deelnemers: 5 – 35



GroenFront!

“Greenscare”: Activisme en repressie in de VS.

Zondagmiddag 15.45 – 17.00 uur Grote Zaal

Eind 2005 werden plotseling veel mensen onder opgepakt, aangeklaagd en beschuldigd van deelname aan acties van het Earth Liberation Front en/of Animal Liberation Front. Deze operatie werd door de FBI Operation Backfire genoemd, maar in de volksmond kreeg het de naam “Greenscare”, naar de heksenjacht die in de koude oorlog plaats vond, de “Red Scare” , die zoveel progressieve bewegingen de kop ingedrukt heeft. Op 8 november ’06 pleitten ook de vier laatste personen in het Operation Backfire proces schuldig (echter zonder dat zij informatie willen geven over andere betrokkenen)... Inmiddels heeft dus zo ongeveer iedereen die betrokken is bij Operation Backfire schuld bekent. Op 14 december ’06 werden de datums vastgelegd voor het vervolg van het proces. De openbare aanklager eiste echter (zoals reeds aangekondigd was) dat ze ook beschuldigt zouden worden van terrorisme, de mensen kunnen dan extra 20 jaar bovenop hun aankomende straffen krijgen. Voor alle acties geldt echter dat er geen gewonden (laat staan doden) bij gevallen zijn, Anti-terrorisme-wetgeving wordt gebruikt om de radicale politieke oppositie de kop in te drukken De beslissing wat betreft de grondwettelijkheid van het gebruik van de anti-terrorismewetgeving en hun inbeschuldigingstelling wordt verwacht op 15 mei. Daarna zullen vanaf 22 mei de processen plaats vinden van de mensen die meewerken met justitie. Vanaf 1 juni vinden de processen plaats van de mensen die wel schuld hebben bekent, maar verder niet meewerken met justitie en zo niet andere mensen belasten. Naast de mensen die vervolgd worden naar aanleiding van “Operation Backfire” Zijn er nog meer mensen

27

slachtoffer geworden van de Greencare-heksenjacht. Een paar voorbeelden zijn Jeffrey ‘Free’ Luers, die tot bijna 23 jaar is verooordeeld voor het in de fik steken van 3 SUV’s. In februari werd door het hof van beroep bepaald dat zijn zaak moet worden overgedaan, omdat er ernstige vormfouten zijn gemaakt tijdens zijn rechtszaak. De Shac 7: Mensen die tot lange celstrafffen zijn veroordeeld, enkel voor het bijhouden van een website tegen Huntington Life science. Zij zijn in beroep gegaan tegen deze uitspraak, maar nieuwe data zijn nog niet bekend. Meer zaken zijn te vinden op www.greenscare.org en www.ecoprisoners.org. Tijdens de workshop willen we een laatste update geven over de Greenscareactivisten in Amerika. Is er ruimte voor discussie over de ontwikkelingen aldaar. We willen aan aantal filmpjes tonen oa de film 22/8 The Jeffrey Luers Story en/of “Who is the real eco-terrorist” Daarnaast willen we kijken wat we aan solidariteitsacties kunnen doen voor deze activisten. Veel geld is nodig vanwege oa hoge advocatenkosten, die alleen maar meer gaan worden als men ook word aangeklaagd voor terrorisme en men dit wil gaan aanvechten. Rond 11 juni vonden er altijd solidariteitsacties plaats voor Jeffrey Luers, sinds vorig jaar is er oa door hem opgeroepen het ook voor de andere Greenscare-activisten te doen. Laten we dat dit jaar weer proberen.

Zondagmiddag 12.00 - 16.00 Gymzaal

Anarchie is Orde

Workshop “anarchistische wereld/r/evolutie”

‘Get real or get lost’, dat is de opdracht voor de anarchistische beweging , nu en later. We moeten de uitdagingen aangaan die ons gesteld worden door de wereldtoekomst, er is geen weg hieromheen Anarchisme moet een coherent alternatief bieden op verschillende niveaus:sociaal-politiekcultureel-individueel-ecologisch-materieel-geografisch én economisch. Wij willen jullie een instrument voorstellen dat kan helpen bij analyse en besluitvorming. We beginnen met het opstellen van een missietekst voor de anarchistische beweging. Vertrekkend vanuit die missietekst én de anarchistische basiswaarden proberen we de wereld en onszelf te analyseren, als individuen én als collectieve beweging. Dit kan een manier zijn om over onszelf en elkaar te leren, of het kan leiden tot praktische besluiten voor de toekomst. Dat hangt van jullie af. Ter voorbereiding : lees a.u.b ‘Design your own utopia’ (Chaz Bufe & Doctress Neutopia) en ‘Anarchie is orde’ (Pépé) op www.anarchyisorder.org. Andere voorkennis of voorbereiding is niet vereist. Iedereen is welkom. We zullen ook kort voorstellen wie ‘anarchy is order.org’ zijn, wat we doen, hoe en waarom. Misschien vind je het het overwegen. waard om zelf met dit idee aan de slag te gaan. Een woordje uitleg over het ‘anarchief’ Anarchie is Orde’: In de 19e eeuw heeft het anarchisme zich ontwikkeld als voorlopig resultaat van een maatschappelijke stroming die streeft naar vrijheid en geluk. Een aantal factoren heeft ertoe geleid dat het ideeëngoed –en de beweging- sinds de Wereldoorlogen onder het stof van de geschiedschrijving aan het verdwijnen is. Na het klassieke anarchisme –waarvan de Spaanse Revolutie zowat de laatste vertegenwoordiger was- ontstond in de ‘jaren 60 en 70’ ‘nieuw’ verzet dat zich alvast gedeeltelijk op dit anarchisme beweerde te baseren. Vaak blijft het echter bij een paar –en dan nog half of verkeerd begrepen- slogans als ‘anarchie is orde’, ‘eigendom is diefstal’,... Het ‘anarchief’ of ‘anarchistisch archief’ Anarchie Is Orde (afgekort A.O) is een poging om de ‘fundamenten, stellingen en discussies’ van die traditie opnieuw beschikbaar te maken voor iedereen die ze aanbelangt. We willen: 1. (zelf) archiveren en leren uit anarchistische teksten; 2. deze teksten aanbieden op papier en digitaal (web én CD-rom); 3. mensen en groepen vormen, activeren, verbinden en katalyseren door: *opstarten affiniteitsgroep *een krant *aanbieden van workshops: SWOT-analyse, besluitvorming + begeleiding van groepen

28









GroenFront!

Shut Them Down! ������������ Geen nieuwe kolencentrales in Nederland.

Zondagmiddag 13.00 – 14.30 uur Tent

Zelfs het Pentagon en de oliebedrijven begint het te dagen. We staan aan de vooravond van een revolutie. Klimaatverandering en het schaarser worden van fossiele brandstoffen dwingt deze wereld fundamenteel anders om te gaan met energie. De impact van zowel klimaatverandering als het opraken van (vooral) olie gaat “Bussines as Usual” onmogelijk maken. Zijn deze ontwikkelingen te grotesk en te complex om iets mee te doen voor een klein anarchistisch actienetwerk uit de Benelux? Wij denken van niet. GroenFront! lanceert op de Pinksterlanddagen een nieuwe actiecampagne. Onder het motto “ je moet toch ergens beginnen” willen GroenFront! activisten gaan proberen de bouw van maar liefst 5 steenkolencentrales in Nederland tegen te houden, en start te maken met een anarchistische versie van de energierevolutie die noodzakelijk is. Niet morgen , maar nu! De aftrap is op de PL, want met een dergelijk ambitieus doel, en de nood die zo hoog is, hebben we alle hulp nodig. De kolencentrales staan gepland in de Eemshaven(N.O.Groningen), de Maasvlakte (Rotterdam) en de Sloehaven (tussen Vlissingen en Borselle). De bedrijven die willen gaan bouwen zijn Eon, RWE, Electrabel, Nuon en Essent. Nu er een geprivatiseerde energiemarkt is vindt de overheid dat ze zich niet mag bemoeien met hoe er energie wordt gemaakt. Wel zijn er plannen om de bedrijven verplicht te stellen de centrales klaar te maken voor het in de toekomst afvangen van C02. Dat is nu nog technisch onhaalbaar en onbetaalbaar. De vraag is vooral of dat ooit gaat veranderen en of de bedrijven in de toekomst bereid zijn het prijskaartje wat daar aan hangt te betalen. Wat willen we gaan doen? Hoe jij kan helpen! Klimaatverandering, als je leest over wat het betekend, en hoe hardnekkig het verzet is tegen het terugdringen van het gebruik van fossiele brandstoffen dan zinkt je de moed af en toe in de schoenen. Misschien is het toch al te laat, ik wil het niet weten, kop in het zand en hopen dat ‘ze’ het oplossen. Naar ons idee is het daar niet de tijd voor. We hebben nog tien jaar om een catastrofe af te wenden. We kunnen er niet op gokken dat politici en bedrijfsleven opeens tot snelle en fundamentele veranderingen in staat zijn. We zullen ze zelf moeten starten. Hier, ���������� nu. Dat betekent enerzijds een frontale aanval op alles en iedereen die van plan is de uitstoot van C02 verder te laten groeien. Ondanks het feit dat het besef dat het zo niet door kan gaan aan het doorbreken is, zelfs bij politici en bedrijfsleven, is de wil om dat om te zetten in daden nog steeds ver te zoeken. En ondanks alles gokken zij nog steeds op een combinatie van economische groei, het vast houden aan onze luxe levensstandaard en iets doen aan klimaatverandering. Naar ons idee is dit onmogelijk. We zullen moeten accepteren dat we, zeker hier in het westen, boven onze stand leven. We zullen een stap terug moeten doen. Geen economische groei, maar economische krimp, niet meer elektriciteitscentrales, maar minder. We hebben jou hulp nodig om dat voor elkaar te krijgen. We willen de kolencentrales stoppen, en we willen zoveel mogelijk mensen laten zien dat overstappen naar een andere manier van leven mogelijk is. We hebben geen tijd meer om op mensen in te praten en te hopen dat ze het snappen, het is hoog tijd voor directe actie. Niet alleen in de vorm van bezettingen en blokkades, maar ook door mensen te helpen de overstap te maken naar klimaat neutrale manier van leven. En dus zijn we dringend op zoek naar mensen die willen blokkeren, schrijven, bouwen, onderzoeken en bezetten. Na de zomer willen we het land door trekken met een infoshow rond klimaat, energie en de noodzaak van economische krimp. Naast verhalen over klimaatverandering, vooral een oproep om mee te doen met de acties tegen kolencentrales en alles over ‘ klimaat neutraal kraken’ Wat kun je zelf doen als je in een krakkemikkig (kraak)pandje woont en je kunt geen dure investeringen doen. Heb je een info café of andere plek in de aanbieding, neem contact met ons op. En natuurlijk kun je van ons de komende tijd een serie directe acties verwachten gericht op het tegen houden van de nieuwe kolencentrales. Daar kunnen we nog niet al te veel over zeggen, maar ook daar voor is alle hulp welkom.

29



Zondagmiddag 14.30 – 16.00 uur Tent



Respect voor Dieren/Change

Lezing met discussie: De uitbouw van een beweging

Activisten van Respect voor Dieren leggen uit hoe ze de dierenbevrijdingsbeweging groter willen maken. In het eerste deel wordt ingegaan op de manier waarop de groep dat probeert. In het tweede deel wordt een algemenere discussie gevoerd, waarbij de Respect voor Dieren methode wordt vergeleken met andere groepen. De discussie richt zich op een aantal punten: -Allereerst lijkt het niet onomstreden te zeggen dat je je beweging moet vergroten. Voor maar weinig mensen lijkt dit een onderdeel van hun activisme. Vinden zij het niet nodig meer mensen in politieke strijd te betrekken? Maatschappelijke verandering kan op twee manieren plaats vinden: Van bovenaf en van onderaf. RvD kiest voor de laatste optie, omdat dit de meest waarschijnlijke, structurele en praktische manier is om radicale veranderingen te krijgen. De actiegroep wil deze verandering krijgen door de uitbouw van een beweging die middels allerlei acties het opneemt voor dieren. De beweging moet groot genoeg worden om een tegenwicht te bieden aan de machtige dierindustrie en zijn propaganda. Het doel is het bewustzijn bij mensen te veranderen, zodat vlees, zuivel, vivisectie en dierencircus geweigerd worden vanuit vrije keuze. We moeten groeien in aantal om meer acties te kunnen doen. -

Als je je beweging wil vergroten, hoe doe je dat dan? Voor acties willen we niet te zwaar steunen op mensen die al actief zijn in andere groepen. We hebben in veel gevallen liever vijf nieuwe mensen, dan tien krakers of antifascisten op een actie (klaarblijkelijk weten ze dat). De uitbreiding van de dierenbevrijdingsbeweging moet gedaan worden door mensen aan te zetten tot acties. We stimuleren het opzetten van nieuwe groepen. Op dit moment doet RvD iedere week een actie. De acties worden openbaar aangekondigd en kunnen bezocht worden door iedereen. Voor de anti-bontdemonstraties worden posters geplakt en opgehangen in winkels en openbare gebouwen. Voor kleinere acties wordt vooral via internet gemobiliseerd. Bijna alle acties hebben een zeer lage drempel. Je wordt normaliter niet gearresteerd, er wordt niet veel van je gevraagd. In eerste instantie hoef je niets zelf te organiseren. De acties hebben een hoge aaibaarheidsfactor, onder andere om meedoen makkelijk te maken. Je beweging uitbreiden is moeilijk. Je moet uit je veilige clubje eensgezinden stappen en met mensen samenwerken die vaak maar gedeeltelijk dezelfde politieke denkbeelden hebben. Je moet flyeren tegen bont met een vleeseter. Je doet een vega-actie met mensen die vinden dat vleeseters opgesloten moeten worden, anti-dierproefacties met mensen die vinden dat je op criminelen moet testen. Zelfs dit soort extreme voorbeelden kunnen uitbreiding niet in de weg zitten. Vaak zal blijken dat iemand binnen korte tijd bijdraait en wat genuanceerder over de dingen zal praten. Maar we vinden het absoluut geen voorwaarde dat een dierenbevrijdingsactivist ook anarchist is. Als iemand echter speciecistisch, racistisch, homofoob of seksistisch blijkt te zijn en niet bijdraait, werken we niet meer samen. Wat dat betreft is Respect voor Dieren progressiever dan andere groepen waar bijvoorbeeld vlees wordt gegeten of die seksisme tolereren.

AFA

Informatie over Blood and Honour

Zondagmiddag 14.50-15.45 Grote Zaal

Informatief programma van AFA over de nazi organisatie Blood and Honour waarbij ook filmbeelden worden vertoond.

30



AFA

Abortus

Zondagmiddag grote Zaal 17.00 – 18.00 uur

We gaan in op de huidige gang van zaken rond abortus en de plannen van het nieuwe kabinet. Daarna bespreken we de anti-abortus groep schreeuw om leven en geven we tips hoe daar ludiek tegen in te gaan bij jouw in de buurt. We sluiten af met een documentaire.

Geweldloosheid als dogma

Nonviolence as obstacle in global movements for social change

People working for social change face plenty of difficult questions, but sometimes matters of strategy and

tactics receive low priority. Among many activists, the role of nonviolence as the default mode of struggle bears little scrutiny. Even as it pretends to contain moral strength, nonviolence is a major obstacle in global movements for social change. Nonviolence is based on a number of historical falsifications that enforce an inaccurate understanding of revolution, it protects white privilege and the privilege of the Global North, it can reinforce patriarchal dynamics, and it makes anti-authoritarians complicit with the authorities, preserving the State monopoly of force. Ultimately, nonviolence is created and encouraged by the State, and antithetical to anarchist revolution.

31



Kinderprogramma

door Kinderpretpeoples & friends Amsterdam

Tijdens het hele festival maar ook al thuis, daarvoor, kun je jouw eigen bonte avond-act verzinnen en oefenen. Alleen of met vrienden. Je kunt je daarvoor opgeven bij de kindertent. Als je iets speciaals nodig hebt, neem het alvast van huis mee. Tip: Zing/doe liever zelf een liedje of dans, dan te playbacken! Thema: KROMME RECHTEN

Zaterdag 26 mei tijd

activiteit

leeftijd

locatie

10-13 uur

bouw je eigen huisje Kom wonen zoals jij dat wil! Rechte en kromme boshuizen bouwen .

Alle kids + ouders die willen helpen

In bos bij Kindertent

14-16 uur

workshop video-interview Leer werken met de videocamera en stel je vragen aan de festivalgangers over kinder/mensen/dierenrechten

9-14 jaar

Start bij kindertent

14-16 uur

coöperatieve spelletjes Leuke spelletjes, maar niet om van elkaar te winnen ! Samenwerken is samen winnen.

4-10 jaar

Kindertent/buiten

Alle kids + wat ouders om mee te lopen

In het bos

iedereen

Bij kindertent

16-18 uur

20 uur

avonturenspeurtocht Wat zal er dit jaar weer mis gaan? Er loopt weer van alles rond door de Appelschase bossen. Misschien weten zij er meer van? In ieder geval is jouw hulp nodig om alles wat krom is weer recht te krijgen! verhaal van ome Krelis Ja, kom maar bij de vuurpot. Dan zal ome krelis je eens wat vertelle!

32

Kinderprogramma Zondag 27 mei

33

tijd

activiteit

leeftijd

locatie

11-13 uur

bouw verder aan je huis en maak het nog mooier

Alle kids + ouders die willen helpen

In bos bij Kindertent

11-13 uur

vervolg video-interview Eventueel nog verder filmen en wat jullie gefilmd hebben, ga je editten.

9-14 jaar

Start Kindertent

15-16 uur en/of evt. 17-18 uur

recycle-muziekinstrumenten maken met de Bucketboyz band & friends Coole rechte bucket-bas bouwen? Of krom spacebuisje ofzo? Muziek van afval! Leer er op spelen en treed ermee op bij de bonte avond als je wil!

4-12 jaar

Kindertent

16-17 uur

apen zonder kooien! Een sport/en/spel in de gymzaal

4-10 jaar

Gymzaal

19-20.30 uur

bonte avond vertoning van jullie videoreportagefilm en natuurlijk jullie eigen geweldige optredens...

iedereeen

grote zaal

Cultureel programma Grote Zaal 19.30 - 24.00

Filmprogramma Vrijdagavond Filmprogramma m.m.v. Filmhuis Pasthéi, Utrecht

Kruistocht in spijkerbroek 19.30-21.35

Grootse verfilming naar het boek van Thea Beckman waarin een moderne jongen terechtkomt in de Middeleeuwen en vrienden, vertrouwen en liefde vindt De vijftienjarige Dolf gebruikt een prototype van een tijdmachine en belandt tegen zijn wil in de Middeleeuwen. Hij wordt neergeslagen door overvallers, maar wordt gered door de mooie en stoere Jenne. Zij maakt deel uit van een kinderkruistocht: achtduizend kinderen op weg naar Jeruzalem om de stad te bevrijden van de Arabieren. Dolf helpt de kinderen de verschrikkelijke bergen te trotseren, infectieziekten te overwinnen en rovende ridders te bevechten. Langzaamaan begint hij zich te realiseren dat het echte gevaar niet schuilt achter de volgende bergtop, maar in de kruistocht zelf. Dolf verdenkt de charismatische leider van de kruistocht, vader Anselmus, ervan hem in te zetten als een pion in zijn verschrikkelijke plannen... Regie: Ben Sombogaart ­ Met: Joe Flynn, Stephanie Leonidas, Jan Decleir­ 125 minuten­ 2006

L’etoile noire

21.45-22.30

Een poëtische film gebaseerd op de teksten van een Canadese dichteres. ������������������ De film gaat over ­ de ‘Sans papier’ en wat een vreemdeling nou precies is. Frans en Nederlands gesproken met Engelse ondertiteling Regie: Emmanuelle Lippé, Bertil Dubach 28 minuten 2007





22.25-23.39

Christiania Trias Politica



#1: “To live outside the law you must be honest”

Onderdeel van een omvangrijk videodrieluik waarin overheidsystemen en haar interpretaties van het begrip van vrijheid worden onderzocht. ������������������������������������������������������������������� Het uitgangspunt was een verblijf als ‘Researcher in Residence’ in Christiania, Denemarken. To live outside the law you must be honest is opgenomen in Christiania, een vrije stad in het centrum van Kopenhagen die in de vroege jaren ‘70 werd gecreëerd. ������������������������������������������������������� Eigendom van huizen en infrastructuur wordt verworpen, en er wordt samengeleefd volgens een consensus democratie. Via ����������������������������������������� interviews met de bewoners behandelt de video kwesties als zelfoverheid en zelfcontrole. Filmmaakster aanwezig. Regie: Nicoline van Harskamp 24 minuten

Denemarken 2005/6

34

Programma Zaterdagavond

Grote Zaal

20.30 –21.30 uur David Rovics Vermaard Amerikaanse protestzanger 21.45-24.00 uur Anti-G8 cd presentatie ‘Direct solidarity! Change your world.’ Grassroots Projects heeft een aantal Nederlandse bands gevraagd om een nummer bij te dragen aan een verzamel-cd tegen de G8. De cd zal niet louter een protest zijn, maar zal vooral een alternatief aandragen dat de machtsmonopolie van de komende top in juni in Duitsland een spiegel voorhoudt. De opbrengst van de cd zal naar projecten gaan die autonomie bevorderen in Latijns-Amerika. Zo worden bijvoorbeeld de Zapatistas in Chiapas, Mexico gesteund, maar ook opstandige boeren in Guatemala, Chili en Argentinië. ������������� Door directe solidariteit en zonder tussenkomst van grote organisaties en/of politic is het mogelijk om aan een andere wereld te werken. De ���������������������������� Fatwa’s uit Amsterdam en Suicidal Birds uit Friesland zullen laten horen dat dit mogelijk is. Tussen 22.00 en 00.00 uur zullen ze live te bewonderen zijn. Ook zal er de nodige info over projecten verspreid worden. Voor meer info: www.myspace.com/grassrootsprojects ���������������������������������������������������������������� of www.grassrootsprojects.com

mist!!!

21.45 – 22.45 uur Suicidal Birds Suicidal Birds zijn 2 meiden uit het noorden van Friesland. Begin 2005 kwam hun debuutalbum ‘Z-list’ uit, dat geen windeieren legde. Sindsdien hebben de bandleden geen rust meer gekend. Diverse tours in zowel binnen- als buitenland volgden en onlangs kwam hun tweede plaat ‘Versus Life’ uit. Wees er zeker van dat je hun mix van blues, soul en garage rock ‘n’ roll niet

23.00 - 24.00 uur Fatwa’s De Fatwa’s komen uit Amsterdam waar ze in februari 2003 de band oprichtten om op die manier hun standpunten over vrouwenrechten en politieke issues uit te kunnen dragen. Dit doen ze in korte en krachtige nummers met verwijzingen naar de punkscene uit de jaren ‘70. Girlzzz power om heel trots op te mogen zijn. www.defatwas.tk Daarna DJ Mic Zoot tot 01.30 Revolution? Devolution! Set the record straight……… Sit back, kick back, relax and have some fun. Na ����������������������� het tomeloze succes van afgelopen jaar nu op herhaling, Dj Mic Zoot wederom in het huis of wat. Joy. Dat wordt weer bijtijds naar het kampvuur gaan, om deze doffe ellende over te slaan. Beter het gezellige geknisper van het kampvuur dan de pokkeherrie die je toch niet kan verstaan. Franse limonade i.p.v. appelsap. Akoestisch i.p.v. ondefinieerbare beats. Make sound not campfire. Onder ������������������������������������������������������������������������������������ deze veel beloofde kreet zal de Dj zijn kunsten vertonen, hit it. Menig holle militante klanken zullen de speakers verlaten, more riot per beat. Als tegenhanger zullen ook enkele chille geluidjes de zaal vullen, voor ieder wat wils. So ������������������������������������������������������������� not only strictly hardcore rap, but also some reggae, one/ twotone, dub, dance, nederhop. Let yourself go! Een bescheiden gooi uit het nog bescheidener assortiment (wat, hoezo mag er geen honderd pagina’s gevuld worden met de wereld beste bands, tjo, wat is dat voor misplaatste censuur) anywayz back on the track, volgt hier de zwaar gecensureerde lijst, check this. Dj Stylewarz, Blade, 2 Squatt, 7notas7colores, Asian dub Foundation, Black Radical MK II, Jan Delay, A.N.T.I.F.A.Z, Rheimende Antifaschisten, Black Grass, Gunshot, Bikstok Rogsystem, Chaoze One, Direct Action, Fundamental, Paris…. ������������������ blah, blah, blup. Don’t miss this or you B sorry. �������������������������������������������������������������������� Zeker als je deze Dj vorig jaar niet gehoord hebt, dan is het bijna verplichte kost…. ������������������������������ boring, less words more music!

35

Programma Zondagavond Grote Zaal

19.30 – 21.00 uur Bonte Avond/Open Podium Voor iedereen die iets op het podium kwijt wil in samenwerking met de organisatie van het kinderprogram. Met o.m. de vertoning van de video-opnamen uit de kinderen/jongerenworkshop. Presentatie: Ka en Harrie 21.00 - 21.15 uur Vertoning TAZ Tijdelijke Autonome Zone Op een vrijplaats ergens in Friesland komen oude en jonge mensen bij elkaar. Ze lijken geen raakvlakken te hebben totdat anarchistische idealen worden uitgesproken en overgedragen: Een beweging die zichzelf vernieuwt. 2007 Dvd 14 min. Nederlands gesproken met Engelse ondertiteling­ een film van Christina Hallström 21.15 - 21.45 uur Buitenspektakel Enige buitenactiviteiten op het terrein. 21.45 - 22.45 uur Muyayos de Raïz Muyayos de Raïz is een kwartet met muzikale wortels in de culturen van verschillende Europese landen. Met hun eigen aanpassingen en composities geven ze hun frisse en vlotte interpretatie aan de traditionele volksmuziek van o.a. Baskenland, Galicië, de Balkan, Ierland, en de Zigeuners. Hoewel alle leden uit Spanje komen, ontstond de band in 2005 in Utrecht, waar de leden op het conservatorium zitten. Daarnaast spelen ze mee in o.a. het Amsterdam Symphony Orchestra, het Rotterdams Kamerorkest, het Symfonie Orkest van Bilbao en het Spaans Nationaal Orkest. 23.00 - 24.00 uur De Beatzers Amsterdamse straat folk uit de ska goot. Ofwel zeskoppig staattuig uit de Amsterdamse goot. Met mandoline, banjo, viool, sax, bass, en drums combineren we aanstekelijke ska met folk deuntjes. Apocalyptische teksten over de zee, gebroken dijken, zuipen, sociale afbraak, repressie en politiegeweld in het Nederlands, engels, en gebrabbel. Dit verbannen gezelschap vindt hun onderkomen in de westamsterdamse havens waar er nog een beetje van de oude boot-cultuur leeft, samen met hun collega zigeuners. www.admleeft.nl (Met: Daan, Berk en Kris, die ook spelen in de bands Zibabu en de Bucket-boyz + Frans, Roos, Sigrid) Daarna Vitamine ACU DJ’s tot 01.30 uur Pruttelpower Stap in als je durft bij DJ pruttelpower. Zij scheurt graag plankgas door alle ouwe, nieuwe en nieuwste hits heen. Drank en rijden vind ze geen probleem, daar wordt de rit alleen nog maar leuker van. Schakelen kan ze niet en eigenlijk komt ze ook niet meer door de APK maar dat mag niet baten. De alarmlichten gaan aan de afritten worden gesloten en er heerst een streng parkeerverbod voor de dansvloer. Lifters worden altijd meegenomen mits ze aangeven waar ze naar toe willen. De routeplanner ziet er ongeveer als volgt uit: veel nieuw alternatief, een paar ouwe dansknallers, veel electro, veel disco, beetje rock/metal, vleugje hip hop, nog meer new alternative, snufje ouwe wave met punk en ska, 1 foute carnavalsplaat, nog een paar ouwe meezingers en wat commerciële plaatjes die stiekum ook erg leuk zijn. Kondratieff Na 70 jaar afwezigheid is Kondratieff teruggekeerd aan het front. Na een lang en gedwongen verblijf in Siberië (op Stalins orders) startte hij een nieuwe carrière als ‘Plattenaufleger’. Geen economisch getheoretiseer of suffe statistieken meer, maar opzwepende beats en pakkende tunes. Kondratieff draait graag new wave, indie, punk, electro, goth, britpop, enige hiphop en wat hem en hopelijk ook het publiek blij maakt. Er bestaat een grote kans dat je op een Kondratieff-avond dingen zult horen als: Interpol, Asian Dub Foundation, Front 242, The Smiths, Bloc Party, The Damned, The Chemical Brothers, Kasabian, The Hives, Joy Division, Beastie Boys, Ramones, Ministry, IAMX, Melody Club, Black Flag, enzovoorts.

36