In de Pers ……… Landbouwbeurs Noord en Centraal Nederland
Residu problematiek kwaliteitsverbetering in peen Aaldrik Venhuizen
In de Pers …..
Gewasbeschermingsmiddelen • Media: LANDBOUW-GIF ! • Paracelsus (1493-1541) Niets is zonder gif, dus alle stoffen zijn giftig, alleen de hoeveelheid bepaalt of iets giftig is. Tijdsduur gebruik / blootstelling Gevoeligheid van het organisme
LD-50 mg/kg • • • •
Suiker > 5000 Roundup > 5000 Keukenzout ca. 3000 Fungiciden 300015000 • Vitamine A 2000 • Aspirine 500 – 1000 • Glucosinolaten 170 - 1300
• Cafeïne 200 • Alcohol 72 • Herbiciden 75 - > 5000 • Nicotine 53 • Insekticiden / Nematiciden 5 – 2000 • Aflatoxine 7,5 • Solanine 2-3
Vaststelling toxicologische normen Effect
NOAEL: No Observed Adverse Effect Level
NOAEL
0
LD-50
Dosis 6
1
Vaststelling toxicologische normen
Vaststelling toxicologische normen
Effect
Effect
Afhankelijk van dieet iets meer of minder
Norm voor Solanine
Norm voor zout
NOAEL
NOAEL: No Observed Dosis Adverse Effect Level
0
NOAEL
LD-50
LD-50
NOAEL: No Observed Dosis Adverse Effect Level
0
7
8
Vaststelling toxicologische normen gewasbeschermingsmiddelen
Vaststelling toxicologische normen Effect
Effect
Berekend max. MRL
NOAEL: No Observed Adverse Effect Level Veiligheidsfactor (100 x)
0
NOAEL: No Observed Adverse Effect Level
Veiligheidsfactor (100 x)
LD-50
LD-50
0
Dosis
Dosis
9
2. Handelsnorm (GAP) • UITGANGSPUNT = Bepaling van de Goede landbouwkundige toepassing (Good Agricultural Practice = GAP) - per gewas - per product en formulering van product: WP, SC, … • Doseringen middel zoals etiket • Hoeveel bespuitingen nodig? • Wat is de interval tussen opeenvolgende bespuitingen? • Noodzakelijke veiligheidstermijn? • …
10
2. Handelsnorm (Voorbeeld Calypso in tomaat) Mg thiacloprid per kg product 1 Proef Proef Proef Proef Proef Proef Proef Proef
0,8
MRL bij GAP 0,6 0,4 0,2
1 2 3 4 5 6 7 8
0 0
1
3
7
Dagen na toepassing
2
Vaststelling toxicologische normen en handelsnormen voor gbm
Residu-norm = MRL MRL is een afgeleide van de Goede Landbouw Praktijk
Effect
MRL bij GAP
Berekend max. MRL Veiligheidsfactor (100 x)
0
Heeft dus niets te maken met risico voor de consument Maar:
NOAEL: No Observed Adverse Effect Level
Veiligheidsfactor (veel) meer dan 100
Gevaar
Iedere overschrijding is in de beleving wel een aanslag op de voedselveiligheid En de klant bepaalt, want die betaalt
LD-50
Dosis 13
NGO’s: name & shame (Greenpeace
NGO’s: www.weetwatjeeet.nl
Duitsland)
Wat eisen de supermarkten?
Gevolg van communicatie NGO’s…. &
• Retailers (eerst vooral Duitsland, maar inmiddels ook in Nederland): willen absoluut geen negatieve items in pers met betrekking tot overschrijdingen handelsnormen! • Retailers stellen daarom bovenwettelijke eisen ten aanzien van residuniveaus die op groenten en fruit mogen zitten.
- maximaal 1/3 MRL norm - maximaal de ARfD per actieve stof som <100% *) laagste telt: EU of oude Duitse norm!!
-
maximaal 70 % som MRL’s maximaal 70% som ARfD’s maximaal aantal werkzame stoffen per gewasgroep (3, 4, 5)
- maximaal 5 werkzame stoffen - maximaal 80% som MRL’s - maximaal 80% som ARfD’s
- maximaal aantal werkzame stoffen per gewasgroep (3, 4, 5) - 70% per act. stof en max. 80% som MRL’s - maximaal 80% som ARfD’s
- maximaal 70 % van de MRL - maximaal 70% MRL per actieve stof
- maximaal ½ MRL norm - maximaal de ARfD per stof - lijst met verboden middelen
- maximaal ½ MRL norm
3
Aldi norm > 3 stoffen overschreden
Zelfde partij voldoet aan LIDL normen!
Deze partij voldoet aan de ALDI normen Zelfde partij voldoet niet aan LIDL normen
Nu MRL in de praktijk
Onkruidbestrijding peen Basis: • Combinatie: Stomp 1-1,5 ltr + Centium 0,1-0,15 ltr + Linuron 0,25-0,5 ltr • Zeer brede werking in proeven 2007, goed voldaan in praktijk 2008 & 2009 Na opkomst: • Vanaf opkomst: 0,1-0,15 Linuron + 0,5 Olie • Vanaf 2 echte blaadjes: Sencor 50 gr + Linuron 0,15 ltr + Olie 0,5 ltr.
4
Wortelvlieg
Vydate en aaltjes Schadelijke aaltjes:
Trichodorus primitivus (Noord) Paratrichodorus teres (Flevo) Pratylenchus penetrans Meloidogyne hapla
vrijlevend vrijlevend wortellesie n. wortelknobbelaaltje
Schade: vertakt, misvormd, stompjes Neem bij peen geen risico: 7,5 - 10 kg/ha Vydate in de rij tijdens zaaien.
Vydate 10G bestrijding wortelvlieg (40 kg v.v.)
Bestrijding wortelvlieg
7,5 – 9 kg in de rij ca. 11 weken
100
Vydate
• Zaadcoating geen ontheffing! • Status Perfekthion (dimethoaat) • Uitverkoop t/m 13 dec. 2009 • Opgebruik t/m 13 juni 2010
Birlane
80
Trendline Vydate Trendline Birlane
70 % bestrijding
– Oud etiket
90
60 50 40
– Huidig etiket: granen, bieten, potplanten
30
• Niet in bloeiende gewassen of onkruiden
20 10
– DVG toegelaten: wortel van 7 juni t/m 30 september 2010!
0 8
10
12
14
16
18
20
Weken na toepassing
Wortelvlieg advies 2010
Fungiciden en werking Meeldauw
• Indien Vydate nodig tegen aaltjes – Nevenwerking 10-11 weken tegen wortelvlieg en luizen – Daarna goudvallen + Perfektion
• Geen Vydate nodig – Perfektion vanaf opkomst gericht toepassen op basis van goudvallen
Alternaria
Sclerotinia
Cercospora
VT-d
Rovral
-
++(+)
++
-
28
Score
+++
++(+)
++
++
14
Horizon
++(+)
++(+)
++
++
21
Amistar
++
+++
++
++
10
Amistar Top
+++
+++(+)
+++
+++
21
Flint
++
+++
+
++
14
Nativo
++(+)
+++
++(+)
++(+)
21
Signum
++(+)
++++
++(+)
+++
28
5
Aanpak ziekten peen in 2010 Hoge druk Sclerotinia? Contans voor ruggentrekken! 1e bespuiting: 0,75 kg/ha Signum 2e bespuiting: 0,75 kg/ha Signum 3e bespuiting: 0,5 ltr/ha Score 4e bespuiting: 0,5 ltr/ha Score • Tijdig starten: 2e helft juli? • Spuitinterval 2-3 week • Bij “0-norm Boscalid”: kiezen voor Amistar Top of Nativo schema
Conclusie
MRL in de praktijk • Onkruidbestrijding – in analyses soms Linuron of Stomp
• Schimmelbestrijding – Divers beeld – vaak (erg) lage niveaus – Gemakkelijk meerdere actieve stoffen
• Insecticiden – Dimethoaat (soms in de analyses)
• Overige middelen – Onvoldoende of niet reinigen veldspuit – Invloed middelen voorgaande teelten?
Succes in 2010
• Afzetkanaal kan mede middelenkeuze bepalen – – – –
Max. 3 middelen in analyse Max. 5 middelen < 30 % Max. 70 % MRL per actieve stof ………
• Blijft staan: peen moet gezond zijn anders is er sowieso geen koper.
6
