In Beatkelder Lijn 3 werd slechts bier en limonade geschonken

Dinsdag 4 september 2012

Bij Lijn 3 kon je ook voetballen Natuurlijk werd in en rond Lijn 3 gedanst, gedronken (soms veel gedronken) en gevreeën dat het een lieve lust was. Wethouder Maarten van Poelgeest liet bij de heropening van de beatkelder onder de nieuwe naam ‘De Vondelbunker’ op 9 maart dit jaar zelfs weten niet uit te sluiten ‘dat hij hier verwekt is’. Maar het was niet alleen maar Sodom en Gomorra. Bij Lijn 3 werd bijvoorbeeld ook gevoetbald. Op de website www.harryknipschild.nl van de gelijknamige pophistoricus stuitten we in een artikel over John Seine (zie hoofdverhaal) op een foto van Voetbalteam Lijn 3. Op de foto die we vonden op deze website staat een aantal illustere personen uit die tijd, waaronder Ruud Fonteyn (directeur Lijn 3, links met baard), tweede van rechts Bob Bouber (de latere toneelregisseur, destijds bekend van ZZ en de Maskers, maar hij schreef in 1965 voor de popgroep Het ook het nummer ‘Ik heb geen zin om op te staan’) en links naast hem John Seine. Zittend van links naar rechts Carl van Pel (Lijn 3), Eric Boom, (Lords/Euson + Stax), Freddy Heeren (Lords) en Henk Penseel (Lijn 3).

In Beatkelder Lijn 3 werd slechts bier en limonade geschonken Beatkelder Lijn 3. De Vondelbunker. Er zijn minstens twee namen waaronder het jeugdhonk onder de Vondelparkbrug, dat op 19 januari 1968 werd geopend door wethouder Harry Verheij, bekend is. Lijn 3 heeft door geldgebrek de tweede verjaardag nooit gehaald, maar de beatbunker is voor veel Amsterdammers een icoon. Provo is de periode van het verzet van de vooral Amsterdamse jeugd tegen het establishment, maar in 1968 was Provo, dat zichzelf op 13 mei 1967 ophief, geschiedenis. De Kabouterbeweging volgde Provo min of meer op, maar dat gebeurde pas in 1969. En ook Woodstock moest nog komen. Zo beschouwd was 1968 een tussenjaar, maar wél een tussenjaar dat hippies (die zijn dan eigenlijk ook al op hun retour) en ‘langharig werkschuw tuig’ het leven van de gewone burgerij verpestten. De jeugd die wel wat wilde, zoals een beatkelder. Aan het einde van 1967 besluit het gemeentebestuur dat een toenmalige schuilkelder uit 1947 die is gebouwd in een brug over het Vondelpark (hoek Van Baerlestraat-Eerste Constantijn Huijgensstraat) zal worden verbouwd tot beatkelder. Over de brug rijden de tramlijnen 3 en 12 en de eerste tramlijn inspireert tot de nieuwe naam: Beatkelder Lijn 3. Grimmige sfeer Wethouder Harry Verheij, die in krantenberichten uit die tijd en op websites steevast wordt geafficheerd als de eerste communistische wethouder in Nederland (dit is niet waar. Iin de zomer van 1945 ging het

• Trouwen in de

boot van ‘Vergeet me niet tours’

pagina 3

• De jaarlijkse Ford-dag was een verwennerij

pagina 5

• ‘We zijn nog steeds boos’

pagina 13

• Lucky Ajax steelt KNVBbeker

pagina 15

www.deoudamsterdammer.nl

Volgende editie dinsdag 18 september

De leidinggevenden van Lijn 3 met tweede van rechts John Seine die ervoor zorgde dat Pink Floyd hier optrad. communistische raadslid Leen Seegers hem voor en na de verkiezingen van 1946 kwam ook Ben Polak van de CPN in het college. Ze werden in 1948 uit de raad gezet als gevolg van het groeiende anti-communisme, met dank aan Hans Vermaak), opent op 19 januari Beatkelder Lijn 3 in een grimmige sfeer. Want Provo mag dan al enkele maanden niet meer bestaan, de Amster-

damse jongeren blijven opstandig. Tijdens de openingsavond treedt Tee Set op, de groep die is geformeerd rond Peter Tetteroo (hun enige nummer 1-hit She Likes Weeds is dan nog niet geschreven, wel hebben ze dan het bescheiden hitje Don’t You Leave opgenomen). Groot is de beatkelder niet. Er kunnen rond de 350 man in en dan is het echt stouwen. Maar de publiciteit zorgt

Inkoop

Oud Goud Oud Zilver Zilv/Gd Munten

Winkelcentrum Diemerplein Diemen 020-6903727 www.puttmann.nl

Deze week onder meer:

Meer dan 1 miljoen lezers!

ervoor dat er veel meer mensen op afkomen en de rond 150 jongeren die niet naar binnen kunnen, worden opstandig. Het loopt uit de hand en de politie moet er aan te pas komen. Een dag later kopt De Telegraaf ‘Rookbommen bij opening beatkelder’. In het bericht onder de kop meldt de verslaggever dat de entreeprijs van vijf gulden veel te hoog wordt gevonden. Navraag later leert dat de entree maar drie gulden is, maar ook dat is te veel in de ogen van veel jongeren. De toon is gezet door de krant die in die tijd niets van de opstandige jeugd moet hebben. Het Parool staat die dag ook stil bij de opening, maar de tone of voice is heel anders. Volgens Het Parool, dat in die tijd een toonaangevende krant is, heeft ‘die rookbom niets om het lijf, maar verspreidde alleen een fijne, prikkelende geur tussen het winterse parkgeboomte’. Hoe dan ook is het een onstuimig begin, waarmee Lijn 3 definitief op de kaart staat. Lees verder op pagina 7.

Zwembaden De zomer is weer voorbij en uitgezonderd die prachtige week in augustus was het over het algemeen niet geweldig. In elk geval hebben de openluchtzwembaden in Amsterdam het niet best gehad. En dat is een leuke aanleiding om eens stil te staan bij mooie verhalen en herinneringen uit de geschiedenis van de openluchtzwembaden in Amsterdam (op de foto staat het damesbad van het Floraparkbad rond 1960). We zijn weer erg benieuwd naar uw reacties, die u kunt sturen, mailen en doorbellen. Foto: Stadsarchief Amsterdam

Adverteren in De Oud-Amsterdammer? Neem contact op via 06-11002679 / 06-29600679 www.deoudamsterdammer.nl

pagina 2

dinsdag 4 september 2012

dé gratis krant voor de echte Amsterdammer - De Oud-Amsterdammer

Het is extra genieten bij Grand Café De Bosbaan!

Het mooiste terras van Amsterda m Bosbaan 4 1182 AG Amstelveen t 020 4044869 e [email protected] i www.debosbaan.nl

Volg ons via twitter: twitter.com/DeBosbaan

Bel voor een brochure of meer informatie

010 888 22 15

Natúúr(lijk)! Thalia De jaarlijkse bijzondere concertreeks van Opera- en Operettegezelschap Thalia staat deze keer in het teken van de “NATUUR” in al haar vormen en verschijnselen.

Wij onderscheiden ons door onze volledige manier van werken. U ervaart zo min mogelijk van uw verhuizing; uw plantjes weer op de vensterbank, de kasten nagenoeg identiek ingericht, schilderijen aan de muur en uw televisie geïnstalleerd. Bij ontruimingen werken we met een garantie: de woning wordt gegarandeerd geaccepteerd door de woningbouwmaatschappij of makelaar. Bruikbare goederen krijgen een nieuwe bestemming via diverse stichtingen Seniorenverhuizingen |Woningontruimingen www.seniorenhulp.com | [email protected]

Klimaat, landschap, elementen bekeken door een satirische, dweperige of ernstige bril. Duetten, aria’s en koorwerken van o.a. Antonin Dvorák, Gaetano Donizetti, George Bizet, Amadeus Mozart, Johann Strauss, Arthur Sullivan. De uitvoeringen worden gegeven op twee locaties t.w. Muiderkerk, Linnaeusstraat 37, zondag 30 sept en zondag 7 okt aanvang: 14.30 uur Willem de Zwijgerkerk, Olympiaweg 14, zaterdag 13 okt 20.00 uur en zondag 14 okt. 14.30 uur Toegangsprijs € 14,50. Korting Stadspas € 5,00 en korting bij inlevering van de Stadspascheque van september of oktober €10,00. Er geldt tevens een korting van € 5,00 voor 65+, CJP of Studentenpas. Voor jongeren t/m 18 jaar geldt een korting van €7,25. Reserveren: 0299-660 254 of [email protected] Meer informatie: www.thalia-amsterdam.nl

Dagtochten Wo 12 sept Winkelen in Brugge € 25,00 Vr 14 sept Shoppingcentrum Wijnegem € 25,00 Zo 16 sept de Tongerense Heide € 38,75 Wo 19 sept Valkenburg & 3 Landenpunt€ 49,50 Vr 21 sept Floriade/Venlo € 49,50e Za 22 sept Winkelen in Gent € 25,00 Di 25 sept Najaar op de Veluwe € 38,50 Za 29 sept Openluchtmuseum Arnhem € 44,50 Zo 30 sept Rondje Kinderdijk € 44,50 Vraag naar ons complete programma 2012 Binnenkort verschijnt ons Najaars&Kerstprogramma!

Voor info en boekingen: Labeto Reizen Tel.020-6186633 [email protected] www.labeto.nl

Adverteren in De Oud-Amsterdammer?

Neem contact op via 06-11002679/06-29600679 of kijk op www.deoudamsterdammer.nl.

De Oud-Amsterdammer - dé gratis krant voor de echte Amsterdammer


pagina 3

Trouwen in de huwelijksboot van ‘Vergeet me niet tours’ ‘En dan heb ik nog een paar vragen’. Aldus eindigde Ben Hees in de vorige editie van De Oud-Amsterdammer zijn verhaal. Eén van die vragen ging over de bootbus en daar kwamen reacties op binnen. Op een alternatieve manier richting trouwaltaar. Dat doen nog steeds veel mensen, maar is blijkbaar van alle tijden en in elk geval ook van de jaren ‘60 en ‘70. Ben Hees zwengelde dit onderwerp aan. Hij schreef in de vorige editie een verhaal uit zijn jeugd in de Krommeniestraat en wilde weten of iemand zich nog de bootbus herinnerde. “Deze Bootbus was van de heer De Jong die op de Haarlemmerdijk woonde. Heeft iemand hier een foto van?’ Er reageerden spontaan vier personen op deze vraag. Flying Enterprise Op 11 september 1963 trouwden Sjaan

Beuke en Jan Houweling (beiden van 1941) en hun gezelschap werd in de bus vervoerd. Zij vonden het wel een ludieke manier van vervoer, ook al hebben ze verder niets met het water. “Ik weet het niet meer precies, maar ik meen me te herinneren dat rond die tijd het schip de Flying Enterprise is gezonken. De kapitein van die boot wilde er niet af (Houweling doelt op het zinken van de Flying Enterprise rond de kerstdagen eind 1951 waarbij kapitein Carlsen weigerde het schip te verlaten-red.). Ondernemer De Jong heeft daar toen deze boot, die eigenlijk een omgebouwde bus is, op gebaseerd. Dat vond ik zo’n leuk verhaal dat we daarom daarmee getrouwd zijn.” Leuk alternatief Trientje (van 1950) en Theo Boll (1947) stapten op 28 april 1972 in de huwelijksboot, een beetje uit noodzaak. Trientje:

“We waren van plan een rondvaartboot te huren, maar mijn moeder kon niet van die schuine wal af lopen. Toen zagen we bij een reisbureau aan De Clerqstraat in de etalage deze busboot en dat vonden we een leuk alternatief.” Er was ook een praktische reden. “Er is ruimte voor 32 personen en daardoor kan iedereen zitten bij wie hij wil en krijg je geen gezeur dat die niet met die in de volgauto wil.” Het kersverse echtpaar reed met de gasten na de huwelijksvoltrekking naar een restaurant in Noordwijk of Wijk aan Zee. “Dat weten we niet precies meer”, zegt Trientje. “Maar we weten wel dat de chauffeur tijdens het diner de motor liet draaien omdat hij bang was dat hij hem niet meer aan de praat zou krijgen. Zo gammel was dat ding.”

Grote Amsterdammers

Henk Berkman en zijn kersverse vrouw Thea wijzen op 2 juni 1961 trots naar de huwelijksboot waarmee ze trouwden.

De derde foto is gemaild door Henk Berkman. Hij stuurde zonder verder com-

Ook Trientje Snijder (nu Boll) en Theo Boll stapten in de huwelijksboot.

Sjaan Beuke en Jan Houweling trouwden in 1963 met de bootbus.

Machtig Mooi Mokum

Column Harry Slinger

Losse melk op de trap Als je geboren bent op een van de mooiste grachten van de Jordaan dan draag je dat je hele leven met je mee. Onder de groene bomen van de Bloemgracht voel je nog iets van de rijke historie. De grachtenpanden die iets voorover naar je kijken terwijl jij luistert naar het vertrouwde klokkenspel van de Westertoren. Waar op Bloemgracht 121-3 hoog tegenwoordig een man alleen woont, woonden wij indertijd met vijf kinderen. In deze driekamerwoning hadden we ook nog een kleermakerij van loonconfectie en maatkleding. Soms moesten familie of kennissen bijspringen om rond te komen. Als kind merkte je daar weinig van. Je krabde kauwgom van de straat en uitgekauwd bewaarde je dat voor de volgende dag onder een tree van de trap. Als het niet meer op

de pof kon moest je van het statiegeld van de karnemelksepapflessen bij Bakkerij ‘t Stoepje op de Rozengracht brood gaan halen. Was er weer wat verdiend dan gingen wij met mijn vader naar de Lindengrachtmarkt, ‘want geld moest rollen’. Favoriet was de snoepkraam waar hij brokken noga, chocola en pindarotsjes kocht. Op een dag moest ik bij melkboer De Kroon in een melkkoker losse melk halen. Eigenlijk was het al tijd om naar school te gaan. Ik rende naar beneden en bracht de melk zo snel mogelijk naar boven. Wij hadden thuis een trap die met een bordesje helemaal doorliep naar twee hoog. Mijn moeder stopte iets lekkers in mijn mond

mentaar een foto waarop hij samen met zijn vrouw Thea naar de busboot wijst. En ook Willem Wiggerts uit Lelystad stuurde een foto, zonder verder commentaar. Opvallend aan dat beeld is dat die, getuige de tekst op de foto, in 1980 in Wageningen is geschoten. Verder valt op dat de huwelijksboot zowel rood als wit is geweest. Misschien waren er wel twee, maar het kan natuurlijk ook dat de huwelijksboot is gespoten? En er is ook de vraag wat de connectie is met ondernemer De Jong (was hij eigenaar van ‘Vergeet me niet tours’?) en een niet meer met naam bekend reisbureau aan de De Clerqstraat. Als u antwoord heeft op deze vragen en/ of als u ook foto’s hebt van uw huwelijk in de huwelijksboot, dan houden wij ons van harte aanbevolen.

Colofon en ik holde de trap weer af. Iets te gehaast. Het volgende moment lag ik bewusteloos en bloedend als een rund onder in het trapgat klem tegen de voordeur. Ik was uitgegleden over melk die ik bovenaan zelf had gemorst. Mijn broer Arie raapte mij op en rende meteen naar dokter Dijkstra aan de overkant. Ik had een snee in mijn linker wenkbrauw en tanden door mijn lip. Uit mijn mond droop een mengsel van bloed, chocola en een zooitje losse tanden. Toen de dokter zo’n tand nader bekeek bleek het de pinda van een pindarotsje te zijn. Met wat hechtingen en een lichte hersenschudding kwam ik er gelukkig nog goed van af.

De Oud-Amsterdammer is een uitgave van De Oud-Amsterdammer BV. en verschijnt elke twee weken. Distributie vindt plaats via ruim 400 verspreidpunten in Amsterdam en regio. Hoofdredacteur: Hans Peijs De Oud-Amsterdammer BV Postbus 5003, 1380 GA Weesp T 020 – 716 39 79 E [email protected] I www.deoudamsterdammer.nl Informatie over adverteren Myrna Bos, Irene Venneker T 06 - 11002679 Myrna Bos T 06 - 29600679 Irene Venneker Copyright Op de teksten, foto’s en het ontwerp van De Oud-Amsterdammer rust copyright. Niets mag op welke wijze dan ook worden overgenomen, verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt zonder toestemming van de uitgever.

Joop den Uyl Het is verkiezingstijd en dat is een mooie aanleiding om stil te staan bij een van de meest markante PvdA’ers ooit: Joop den Uyl (1919-1987). Den Uyl komt uit een gereformeerd gezin uit Hilversum, maar sinds zijn studietijd aan de UvA, waar hij economie studeerde, is hij Amsterdammer. Tijdens de oorlog komt hij in contact met de Paroolgroep en wordt hij medewerker van het illegale blad De Nieuwe Vrijheid. Na de Tweede Wereldoorlog wordt hij journalist bij Het Parool en Vrij Nederland, om vervolgens directeur te worden van de Wiardi Beckman Stichting, het wetenschappelijk bureau van de PvdA. In 1953 wordt hij lid van de gemeenteraad, waar hij tot 1963 deel van zal uitmaken. Hij wordt wethouder en ontpopt zich tot voorstander van grote projecten, zoals de aanleg van de Bijlmermeer. Gelijktijdig met zijn raadslidmaatschap is hij vanaf 1956 lid van de Tweede Kamer. Hij wordt in het Kabinet Cals minister van Economische Zaken. Van 1967 is hij fractieleider van de PvdA in de Tweede Kamer en na de gewonnen verkiezingen in 1973 wordt hij premier in het eerste kabinet-Den Uyl, dat tot 1977 stand houdt. In maart 1977 valt het kabinet, waarna de PvdA de aansluitende verkiezingen dik wint: de partij haalt een nooit meer geëvenaarde (ook niet door andere partijen) 53 zetels. Een nieuw kabinet-Den Uyl ligt voor de hand, maar na 208 dagen moeizame onderhandelingen gaat Dries van Agt van het CDA met Hans Wiegel van de VVD in zee. Den Uyl vergeeft dit Van Agt nooit. Hem resten de oppositiebankjes en bij de eerstvolgende verkiezingen levert de PvdA negen zetels in. Later schuift hij als minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en tevens vicepremier nog aan in een tweede kabinet- Van Agt, maar dat kabinet valt al na acht maanden, mede vanwege de moeizame relatie tussen Van Agt en Den Uyl. In 1982 vormen het CDA en de VVD een nieuw kabinet, waarna hij weer in de oppositie terechtkomt. In die tijd ontstaat ook de stammenstrijd met Wim Kok (ook Amsterdammer), die hij verliest. In 1987 overlijdt Den Uyl op 69-jarige leeftijd aan een hersentumor.

pagina 4



Rugpijnvrij met DorSano DorSano geeft u in 3

maanden een blijvend resultaat!

de Medi Mouse scan en een neurologisch onderzoek is van 3 september t/m 29 september extra voordelig

van €89,- voor slechts

€ 20,-

Naam: Adres: Postcode/Woonplaats: E-Mail adres: Telefoonnummer: Deze bon is alleen geldig van 3 september t/m 29 september bij DorSano Amsterdam. Neem de bon ingevuld mee en lever hem in. Alleen met deze bon kunt u gebruik maken van de speciale aanbieding van de Medi Mouse scan en een neurologisch onderzoek. Vergeet niet om u van te voren telefonisch of via www.lage-rugpijn.nl/actie bij ons aan te melden.

www. lage-rugpijn .nl

Speciale aanbieDing:

Wij beschikken over onze eigen

Neurochirurg en orthopeed

Bel nu: 0900 DorSano (0900 367 72 66) €0,10 p.m. + de kosten van het gebruik van uw mobiele telefoon We zitten dicht bij het Amstelstation en beschikken over een eigen parkeergarage met de ingang aan de Omval. (voor toegang melden bij secretaresse)

Amstelboulevard 184-188 1096 HM Amsterdam



pagina 5

Brug op, Brug af op de Nieuwe Amstelbrug

door Simon van Blokland De Nieuwe Amstelbrug in aanbouw (eerste foto). Dit is Brug 101. Deze opname is van 1902. Voordat deze brug gebouwd kon worden, is er heel wat water door de Amstel gestroomd. Pas na 1896, het jaar waarbij een gedeelte van Nieuwer Amstel door annexatie bij Amsterdam kwam, werden de plannen serieuzer. Deze afbeelding laat de werkzaamheden in volle omvang zien. Afbeelding twee laat de twee brughelften in geopende toestand zien, terwijl de werkzaamheden nog gaande zijn. Het ontwerp voor de Nieuwe Amstelbrug is

afkomstig van de dienst der Publieke Werken. Zoals gebruikelijk werd daar nooit de ontwerper bij genoemd. Tijdens het ontwerpproces adviseerde Berlage de ‘vazen’ in de balustrade te vervangen door bakstenen kolommetjes. Afbeelding drie toont het moment dat de brug klaar is. De brug werd geopend op zondag 5 juli 1903. We zien een mooi beeld van de Amsteldijk. In het midden op de hoek van de 2e Jan van der Heydenstraat ziet u ‘De Berebijt’, een verdwenen uitspanning. Rechts de contouren van het Paleis van Volksvlijt. Geheel links de kop van de Ceintuurbaan. De volgende keer gaan we maar eens richting Centrum.

Het was hard werken in de Fordfabriek.

De jaarlijkse Ford-dag was een enorme verwennerij In de vorige editie deden we op deze plaats een oproep voor ervaringen uit de Fordfabriek aan de Hemweg. We kregen er vooralsnog twee. Els Zillesen-Confurius schrijft: “In het artikel in uw krant van 7 augustus over de

Ali Dag was een van de eerste Turkse werknemers bij Ford.

Fordfabriek vroeg u of er nog meer lezers waren met mooie herinneringen en/of foto’s van de Fordfabriek in Amsterdam. Wel, ik ben zo’n lezer. Mijn vader (Weijgert Confurius, op de fabriek ‘Piet’ genoemd - dat was een makkelijker naam) heeft vanaf circa 1942 tot aan zijn pensionering in 1976 als autospuiter bij de Ford aan de Hemweg gewerkt. Altijd ging hij graag naar z’n werk; tot midden jaren zestig met de fiets en erna, tot 1976, op z’n Berini bromfiets.

De Efteling Een maal per jaar was er ‘de Forddag’: een dag met het hele personeel en hun gezin. De eerste jaren naar Natuurbad Velserend, later naar De Efteling. Ik meen dat er verzameld werd bij het Centraal Station waar een flink aantal bussen op ons stondn te wachten. Wat een feest! En wat een spanning! Wij kinderen keken er ieder jaar weer naar uit. We kregen lekkere broodjes, een flesje drinken en een rolletje snoep (Frutella). Wat een verwennerij!”

Soms was er een familiedag waarbij we door de fabriek geleid werden. Wát een grote indruk liet de spuitkast achter! Zó ontzettend warm en je vader in een soort maanmannetjespak (overall aan en een masker op en een spuitpistool in de hand). Ik weet dat de onderkant van de mouwen van de overall met een soort plakband op z’n polsen geplakt moesten worden om te voorkomen dat de verf op de huid zou kunnen komen (in de huidige tijd zou een Arbodienst hier vast iets anders voor bedacht hebben - op z’n handen was in de plooien van de huid altijd de kleur van de verf te zien).

Mustang Ali en Wilna Dag schrijven het volgende: “We hebben het artikel over de Fordfabriek gelezen in De Oud-Amsterdammer. Hierbij zend ik u foto’s van de Fordfabriek. Mijn man heeft daar gewerkt van 1963 tot 1970 als lasser onder andere aan de Anglia, maar ook op zaterdag aan de Mustang. Mijn man was een van de eerste 56 Turkse gastarbeiders die in 1963 gehaald werden om in de fabriek te werken. Ze werden gehuisvest in kamp Tussenhaven in Amsterdam vanwaar ze met bussen naar de fabriek gebracht werden.”

wat mij het meest is bijgebleven en er niet meer is, zijn de tegels van riet op de vloer. Deze kunnen - achteraf - niet veel hebben gekost, want zelfs mijn vader die niet heel erg handig was (en dan druk ik me voor hem netjes uit) kon ze met een stanleymes leggen. Er waren twee voordelen aan. Het eerste is dat het er niet zo toe deed als een tegel niet precies paste zoals met tapijt (die had je destijds ook in heel lelijke en heel goedkope harde tegels), want met een beetje schuiven en trekken maakte je ze pas. Het tweede voordeel was dat alles er doorheen viel. Stofzuigen was eigenlijk niet nodig en kon volgens mij ook niet want dan zoog je de tegels van de vloer af. Natuurlijk was het niets voor mensen met

aandoeningen aan de luchtwegen. want ook alle stof bleef liggen, ook al zag je er niets van. Maar makkelijk was het beslist. En ook achteraf was het beslist een duurzaam tapijt - dat woord bestond natuurlijk niet, duurzaam - en dat is tegenwoordig heel wat waard. Misschien is het tijd om wel terug te keren! Eerder verschenen in deze rubriek in respectievelijke volgorde: de blauwe girobus, de brievenbus aan de tram, kruidenier P. de Gruyter, de zware vuilnisemmer, de verkeersagent, de telefooncel, de Afghaanse jas, de Cineac, de vuilkist, de tv-antenne, de voddenman, dubbele remmen in de tram en open tramwagens.

Dit komt nooit meer terug: de rieten vloer door Marlies de Graaff-De Vries Eerlijk gezegd weet ik niet meer of ze nog bestaan, maar het lijkt me van niet: steenstrips aan de muur. We hebben het dan over het begin van de jaren ‘70. Wij hadden ze vroeger en achteraf begrijp ik niet waarom. Het waren zichtbaar steenstrips, heel donkerbruin, vooral lelijk en met als belangrijkste bezwaar dat het de toch al niet zo grote huiskamer bij ons een stuk kleiner maakte. Bij een vriendje was het overigens nog erger, want daar hadden ze tegen de muur achter de verwarming een plaat met een profiel van bakstenen in een kleur rood die zo afzichtelijk lelijk was dat het bijna mooi werd.

Mijn broer ging ergens in de jaren ‘70 het huis uit en was heel modern, want hij had

kurk aan de wand, ook donker. Het is volgens mij allemaal verdwenen. Maar toch,

Foto: Stichting De Driehoek

pagina 6



1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

1

2 12

3

4

5 13

6

7

8 14

9

10

11

15

16

15 22

16

22 28

12

23 23

28

33

38

39

38

39

17 17

18

24 24

29 29

30 30

34

33

34

47

54

55

54

55 61

65

66

65 72

66

50

51

50

51

26 31 36

41

19

20

19

20

14

37

42

41

46

56

57

56

57

68

67

74

73

52

63 63

68

74

78

43

42

43

46

62

67

32

37

36

49

53

58 58

64 64

69 69

86

60

59

60

71

70

75

76 76

80 80

84

85

84

87

59

70

75

79

83

49

53

79

83

21

27

32

31

(t.w.v. 59,95 euro)

21 27

52

82

86

25

48

73

82

26

45

62

78

77

45

48

61

72 77

35

40

44

25

35

40

44

47

13

18

71

81 81

85 2

87

2

49

81

49 70

81 31

70

31

27

60

17

16

27 87

60

17 50

16

87

50

65

40

43

48

5

34

59

65 74

40

43 52

48 86

5 22

34 64

59

74

52

86

22

64

56

47

35

54

84

39

56 11

47 69

35 36

54 30

84

39

11

69

36

30

Horizontaal

Verticaal

1. spel met vijf dobbelstenen; 7. rekening; 12. afgemat; 13. Spaanse badplaats; 14. deel van schoen; 15. deel van mast; 17. luizenei; 19. tocht (trip); 21. lengtemaat (afk.); 22. plaaggeest; 24. instrument in een duikboot; 27. Zuid-Koreaans automerk; 28. op het genoemde of bedoelde; 30. Russisch jachtvliegtuig; 31. Duitse tv-zender; 32. huisdier; 33. European Article Numbering (afk.); 35. glas jenever; 37. voormalig Chinees staatsman; 38. lofwaardig (roemvol); 41. bid (Lat.); 42. plaats in Duitsland; 44. land in Azië; 46. jeugdig; 47. koude neerslag; 48. plaats in Italië; 49. in goede staat (afk.); 50. militair voertuig; 52. plaats in Jemen; 54. begeleiding (automerk); 56. voertuig; 58. land in Afrika; 61. Europese Economische Gemeenschap (afk.); 62. snelle gang van het paard; 64. ogenblik; 65. ledemaat; 67. op grote afstand; 68. bejaard; 70. inwendig orgaan; 72. deel van oor; 73. geniaal (begaafd); 76. plechtige belofte; 77. erbium (scheik. afk.); 78. oud Braziliaans voetballer; 79. rivier in Spanje; 81. koninklijk besluit (afk.); 82. Europeaan; 83. man van adel; 84. houten drinkbakje; 86. pittige kruidenpasta; 87. Italiaanse componist.

1. plaats in Zeeland; 2. hare majesteit (afk.); 3. duizend kilo; 4. reinigingsmiddel; 5. platte vloertegel; 6. verpakking voor vloeistoffen; 7. bijval oogsten (succes); 8. microprocessor; 9. foedraal; 10. klein kind; 11. Islamitische vastenmaand; 16. bloeiwijze; 18. rivier in Utrecht; 20. explosieven opruimingsdienst (afk.); 21. rekenteken (eraf); 23. scheepsstuur; 25. eskimohut; 26. luchtwegaandoening; 27. groente; 29. bij- of zijgebouw van een hotel, ziekenhuis etc.; 32. plaats in Friesland; 34. gevangenis; 36. Engelse voetbalclub; 37. bloeimaand; 39. Duits wijngebied; 40. bad- en wasgelegenheid; 42. plaats in Noord-Brabant; 43. rivier in Nederland; 45. namaak; 46. meisjesnaam; 51. ernstig; 53. uitlopende tak; 54. onderscheidingsteken; 55. schriftelijk bewijsstuk; 56. boterton; 57. diefstal; 59. smeermiddel; 60. zomervrucht; 62. klaar (voorbij); 63. soort golfstok; 66. hoog aanzien (lof); 67. schil (pel); 69. projectieplaatje; 71. eikenschors; 73. familietwist; 74. melkklier; 75. zwemvogel; 78. hoofddeksel; 80. brandstof; 82. den lezer heil (Lat. afk.); 85. onmeetbaar getal.

‘Een Zomeravond op Het Leidscheplein’ is de oplossing van de puzzel in de vorige editie. Dit is de titel van een lied dat Toon Hermans in 1946 heeft opgenomen. Een groot succes is het nooit geworden, in die zin dat dit lied niet te boek staat als een van die Jordaanse meedeiners. De echte kenners van muziek uit Mokum kennen het lied natuurlijk wel. Overigens is de originele titel ‘Zo’n zomeravond op het Leidscheplein’, maar dat terzijde.

Nieuwe prijs is de Medisana daglichtwekker. De nieuwe prijs is ook beschikbaar gesteld door www.fonq.nl en is een Medisana daglichtwekker ter waarde van 59,95 euro. Deze wekker zorgt door middel van nagebootst natuurlijk daglicht binnen dertig minuten voor een natuurlijke wekmethode. Er zijn acht natuurgeluiden om mee wakker te worden. Natuurlijk heeft de wekker een snooze-functie (elke vijf minuten), er is een geïntegreerde radio met RDS en de wekker heeft twee alarm-geheugenplaatsen. Fonq.nl stelt twee van deze wekkers beschikbaar.

Als prijs hadden we twee zogeheten Trolls van Reisenthal ter waarde van 89 euro, die ter beschikking zijn gesteld door het eigentijdse warenhuis www.fonq.nl. De gelukkige prijswinnaars zijn C. v. Mouwerik uit Broek in Waterland en Th. F Nijssen uit Amsterdam.

Stuur uw oplossing met uw naam en adres naar (e-mail) oplossing@de oudamsterdammer.nl of naar: De Oud-Amsterdammer, Postbus 5003, 1380 GA Weesp.



pagina 7

Popidolen traden op in Lijn 3 Vervolg van de voorpagina. John Seine De Jordanees John Seine wordt programmeur van Lijn 3. Dat is bijzonder goed gecast, want Seine is ook manager van George Cash dat de huisband van Lijn 3 wordt. Seine heeft in die periode nauwe contacten met onder anderen Roger Waters van Pink Floyd, dat dan nog een beginnende band is en Seine zorgt ervoor dat Pink Floyd meerdere keren optreedt. In het boek ‘Pink Floyd in de polder’ staat onder andere: ‘Pink Floyd deed soms twee, drie optredens per dag. ‘s Ochtends in Lijn 3, ‘s middags in Paradiso en ‘s avonds in de Kosmos (eerder ‘Fantasio’). Vooral Roger Waters had zich voorgenomen snel aan de top te raken. Hij wist precies wat hij wilde, hoewel ze destijds geen cent te makken hadden en in een Volkswagenbusje van stad naar stad reden.’ Ook The Rolling Stones en andere popidolen uit die periode traden op in Lijn 3, dankzij de contacten van John Seine. Met recht kan worden gezegd dat John Seine het ritme bepaalde in Lijn 3. Ome Joop, de zaalchef Iedereen die Lijn 3 bezocht, zal zich ongetwijfeld Joop van Noorden herinneren. De aimabele Amsterdammer Ome Joop, zoals hij onder de jongeren werd genoemd, was veel ouder dan de jeugd die er kwam (Joop is van 1927) en werd dankzij zijn jeugdvriend Ton Luiten die achter de bar stond, aangesteld als zaalchef (zeg maar portier). “Ik liep in de rondte en bewaakte de orde”, kijkt hij terug op zijn werkzaamheden. “Dat wil zeggen dat ik keek of er niet werd gerookt en er geen sterke drank naar binnen kwam. Ik lette

erop dat met de meisjes geen rottigheid werd uitgehaald en ik was alert op vechtpartijtjes. Ik loste dingetjes op in de zaal, tot aan de voordeur. Wat in het Vondelpark gebeurde, was niet mijn probleem.” Op Ome Joop, die een opleiding had genoten als commando en zich niet liet piepelen, kon de jeugd rekenen. “Dan kwam er wel eens een vader aan de deur vragen naar zijn dochter, die zich net op het toilet had verstopt voor haar vader. Dan zei ik zo luid dat zij het kon horen tegen die man: ‘Kom maar, dan kijken we even rond of we haar kunnen vinden.’ Niemand te vinden natuurlijk. Daarmee kreeg ik vertrouwen.” Met Joop viel ook niet te spotten, dat wist ook iedereen. “Er kwamen op een gegeven moment jongeren uit Zaandam en dat waren bepaald geen lieverdjes. Die waren echt uit op een knokpartij. Ik ben niet klein van stuk, maar er zat een gozer waar zelfs ik tegenop keek. Die gast probeerde me uit en ik zette meteen twee vingers onder zijn ribben waardoor hij naar het dek ging. Dat bleef de bezoekers wel bij.” Volgens Joop was Lijn 3, anders dan de soms wilde verhalen doen vermoeden, een nette tent. “Er werd bier en limonade geschonken en beslist geen sterke drank. En er werd beslist geen wiet gerookt, dat wilden we niet hebben.” Koetjesrepen Eddy Peijs (van 1950) was destijds vaste klant van Lijn 3 en schreef op verzoek van De Oud-Amsterdammer zijn herinneringen aan Lijn 3 op. “Tja, Lijn 3, dat waren nog eens tijden! Ik herinner me nog als de dag van gisteren dat ik samen met mijn vriend Jopie besloot om ons vertier te gaan zoeken in de beruchte ‘tent’

Lijn 3. Voor ons, Diemenezen, was dat een hele stap, want tot dan toe zochten we ons vermaak nog in Diemen bij de Diemense discotheek DEE die voortkwam uit twee andere discotheken: Dukdalf en Estaminet. Het was augustus 1968. Eerst moesten we naar de eindhalte van tramlijn 9 lopen vanaf ons huis in Diemen. Die eindhalte grensde precies aan de plek waar Ajax toentertijd nog voetbalde: stadion De Meer in Watergraafsmeer. Waar toen Sjakie Swart, Kees en Henk Groot en Gert Bals op het echte gras voetbalden staan nu huizen. In die tijd kon je gewoon nog op zondag besluiten om naar Ajax te gaan, sloot je aan in de rij om een kaartje te kopen bij het loket, kocht je een setje koetjesrepen bij Lex Koppel die doordeweeks een zaak had waar je spijkerkleren kon kopen (je kon er afdingen!) en die ‘s zondags repen langs de kant van de weg stond te verkopen. Een ‘echte jood’ vonden we hem.” Donker hol “Maar goed, met de 9 gingen we naar het Tropenmuseum waar we overstapten op tramlijn 3. We moesten uitstappen in de Van Baerlestraat, want Lijn 3 bevond zich onder de brug die over het Vondelpark liep. Lijn 3 was een donker hol, een soort omgebouwde bunker waar onder meer harde soulmuziek werd gedraaid. Er was een bar ingebouwd en er waren zelfs aparte wc’s voor jongens en meisjes. Allerlei vreemde types kwamen we er tegen, tenminste vreemdelingen voor ons, dorpelingen. Jongeren met lang haar, wijde broeken, strakke truitjes, sexy meiden. Ze konden allemaal goed souldansen, met de armen omhoog en je lichaam in allerlei kreukels draaiend. Natuurlijk stapten we op twee meiden af en begaven we ons temidden van de professionele souldansers. Het zal er wel houterig hebben uitgezien, maar we hadden wel

Harry Verheij opent Lijn 3, terwijl Peter Tetteroo van Tee Set popelt om op te treden. snel twee ‘lekkere wijven’ te pakken. Na Arthur Conley (Sweet soul Music), Sam & Dave (You don’t know what you mean to me), Wilson Picket (Mustang Sally en In the midnight hour), King Curtis met zijn fameuze Memphis Soul Stew en Otis Redding (wie kent niet The dock of the bay?), boden we de meiden wat te drinken aan. We stelden hen voor om buiten even wat rond te lopen in het Vondelpark. Dat was ideaal, want als je naar buiten ging, stond je midden in het Vondelpark. Je moest je letterlijk een weg banen door de vrijende stelletjes die je even later bij terugkomst gewoon weer zag dansen met anderen. Of nee, het was meer een door elkaar dansende menigte.” Afscheid “We moesten natuurlijk gewoon om een uur of 11 thuis zijn (dat was toen normaal in het dorp) en namen afscheid van de meiden met de belofte om elkaar gauw weer te zien. In die tijd bestonden de mobieltjes nog niet dus nummers uitwisselen was er niet bij. Wij, in onze tijd, moesten het hebben van afspraakjes en dan maar

hopen dat de dames op zouden komen dagen. Tja, de Lijn 3-meiden. Vaak zag je ze later met een ander, maar niet altijd!” Joost den Draaijer Lijn 3 vierde op 19 januari 1969 het eenjarig bestaan op grootse wijze. De legendarische Joost den Draaijer van Radio Veronica (Willem van Kooten) trad op en hield onder andere een single van de huisband George Cash ten doop. En er waren optredens van Linda van Dijck (destijds zangeres van Boo and the Booboo’s), de solist Thijs van Leer die later zou toetreden tot de befaamde band Focus met onder anderen de Amsterdamse gitarist Jan Akkerman en de opzwepende Helen LeClerq’s Afro Beatdancers. De tweede verjaardag heeft Lijn 3 nooit gehaald. Het publiek bleef al snel weg (onder meer vanwege de slechte bereikbaarheid) en er moest geld bij. De gemeente had Lijn 3 zwaar gesubsidieerd, maar trok al snel de handen er van af, waarna nog vóór de jaarwisseling van 1969 naar 1970 de deuren voorgoed werden gesloten.

Lijn 3 heropend als Vondelbunker De Vondelbrug over het Vondelpark tussen de Eerste Constantijn Huygensstraat en de Van Baerlestraat werd gebouwd in 1947 naar ontwerp van P.L. Kramer in opdracht van Dienst Publieke Werken. Hildo Krop voorzag de brug van beeldhouwwerk en eronder werd een schuilkelder gebouwd. Een dieselmotor kon bij nood energie opwekken en op dynamo’s aangesloten trapfietsen boden soelaas bij stroomuitval. In 1968 kreeg de ruimte een nieuwe invulling als Beatkelder Lijn 3. Na nog geen twee jaar ging Lijn 3 dicht, waarna de toegangsdeur werd dichtgelast. Op 9 maart dit jaar heropende wethouder Maarten van Poelgeest met een slijptol de deur om cultureel collectief Schijnheilig de mogelijkheid te bieden nieuwe activiteiten - dat heet tegenwoordig broedplaats - op te zetten. De nieuwe naam is Vondelbunker.

Nu en toen: het Leidsebosje Het lijkt een eeuwigheid geleden, maar toch is er maar veertig jaar gepasseerd nadat de Koepelkerk en het zogenoemde ‘Persil gebouw’ aan het Leidsebosje werden gesloopt. Dit gebeurde in 1972, waarna er in de drie jaar erna hard is gebouwd aan het Mariott hotel en het Byzantium Gebouw. Over smaak valt niet te twisten, maar de overgrote meerderheid van de Amsterdamse bevolking zal het ermee ens zijn dat het Leidsebosje voor 1972 meer allure had dan nu. Het ‘Persil gebouw’ dankte zijn naam overigens aan de enorme reclame voor het wasmiddel Persil, dat nog steeds bestaat.

pagina 8



Tot 75% korting voor 50PlusBeurs & Songfestival in Concert met Vicky Leandros en EuroVoices Geniet van 11 tot en met 15 september van de 50PlusBeurs & aansluitend Songfestival in Concert met Vicky Leandros en EuroVoices. Combiticket Beurs & Concert voor € 15,00 (normaal € 65,-)! Alleen naar de 50PlusBeurs? Dan krijg je € 10,- korting (normale prijs € 20,-). 50PlusBeurs 2012: Vier ’t leven! De 50PlusBeurs is ’s werelds grootste evenement voor actieve plussers en biedt de 100.000 bezoekers 6 hallen met informatie, amusement en voordeel. Met 600 stands, workshops en presentaties. Maar ook vele optreden op podia

met muziek, show, dans en exposities. Niemand verlaat de 50PlusBeurs met lege handen! Wat dacht je van gratis appelgebak, 50PlusGids en beurstas met hebbedingetjes? Kijk op www.50plusbeurs.nl voor het laatste nieuws. Songfestival in Concert met Vicky Leandros en EuroVoices. EuroVoices brengen de grootste (inter)nationale songfestivalhits. Nederlandse klassiekers als ‘Een beetje’, ‘De Troubadour’ en ‘Ding-aDong’, maar ook internationale hits van ondermeer ABBA, Cliff Richard en Mocedades van de wereldhit ‘Eres tu’. Meezingen mag!Daarnaast neemt songfestivalwinnares (‘Après toi’) Vicky Leandros je mee op een exclusieve muzikale rondreis met hoogtepunten uit haar 35-jarige carrière. Met haar onmiskenbare eigen stemgeluid en groot muzikaal bereik brengt de in Griekenland geboren wereldster een oeuvre van Chanson, Pop, Soul, Schlager en Folklore. Vicky Leandros ontroert haar publiek met hits als ‘Ich hab’ die Liebe geseh’n’, ‘Ich bin’, ‘Ich liebe das Leben’, met chansons als ‘Ne me quitte pas’ en ’L´amour est bleu’, rocksongs als ‘Fire and rain’, Griekse liederen als ‘Nichta magika’ en natuurlijk haar hit ‘Theo, wir fahr’n nach Lodz’.

Vicky presenteert een bijzondere mix van herkenbaar repertoire en zingt naast eigen hits ook meesterwerken van bijvoorbeeld Whitney Houston en Celine Dion. In samenwerking met de jubilerende 50PlusBeurs komt zij voor een exclusieve concertreeks naar Nederland. Dit is je eenmalige kans om live te genieten van deze sympathieke wereldster. Tickets bestellen: 1. 50PlusBeurs entree: € 10,00 (i.p.v. € 20,00) 2. Beurs én Concert samen: € 15,00 (i.p.v. € 65,00) Bestel via: www.plusticket.nl en gebruik de actiecode: AMSTERDAM of bel 026 3779736 (geef aan: actiecode AMSTERDAM) Bestelkosten Beurs € 1,50 Combi € 2,50 Wilt u met de OAD bus naar de Beurs of Concert? 3. Busvervoer met 50PlusBeurs entree: € 20,00 4. Busvervoer met Beurs én Dubbelconcert: € 37,50 Busvervoer met entree bestelt u via OAD: 0548 377009 Groepen vanaf 15 personen eigen opstapplaats!

De Oud-Amsterdammer, gratis krant vol nostalgie De Oud-Amsterdammer is om meerdere redenen een unieke krant voor de Amsterdamse 50-plusser. In deze krant staat geen nieuws (dat is op zich al nieuws), maar er staan al-

leen verhalen over het Amsterdam van vroeger. Waarbij vroeger niet te ver terug is, want u moet erbij zijn geweest. De Oud-Amsterdammer gaat u raken omdat we terugkijken naar

uw jeugd, naar het Amsterdam van toen het nog Amsterdam was. Een paar feiten over De Oud-Amsterdammer:

• De Oud-Amsterdammer is gratis. • De Oud-Amsterdammer wordt in een oplage

Dinsdag 10 juli 2012

van 120.000 verspreid via ruim vierhonderd

• De Oud-Amsterdammer wordt ook uitgegeven in onder andere Almere en Purmerend, want ook hier wonen veel echte Amsterdammers. • De doelgroep is iedere 50-plusser bij wie Amsterdam in de genen zit. • De Oud-Amsterdammer is er voor en door lezers. Verhalen en foto’s van Amsterdammers over hun geliefde stad zijn meer dan welkom. Sterker nog: daar drijven we op.

Uitgever: De Oud-Amsterdammer

The Happy Sunshines waren

niet altijd happy

zouden elfhonderd Amsterdameven vlekkeloos. Op 23 augustus 1950 Niet alles bij The Happy Sunshines liep The Two Mounties zouden het ms. Amsterdam, waarbij onder anderen se ouderen een boottocht maken met aan de lucht want op de flanken kaarten verkocht en er leek geen vuiltje t, optreden. Er werden ruim elfhonderd op konden. Maar dat was reclamepraa passagiers 1.600 er dat letters van het nieuwe schip stond met grote waardoor de waterpolitie besloot dat liggen, te diep te schip het kwam want met de elfhonderd man aan boord te vissen en maakten deel uit detail: de Mounties zaten aan de waterkant Wim van het schip niet mocht uitvaren. Leuk uur of twee ‘s middags belden ze naar een Tegen waren. zien te er van een prijsvraag welke artiesten hadden het langzamerhand erg koud. Gulden waar de boot bleef, want ze

•

Het akkefietje met het ms. Amsterdam haalde de nationale kranten.

• De Magere Brug

zonnetje in het leven van ouderen en Wie als artiest in de jaren vijftig, zestig zeventig optrad bij The Happy Sunshines, telde echt niet mee. Voor de ogen van duizenden ouderen traden conferenciers, acrobaten, clowns, goochelaars, zangers en zangeressen en wat al dies meer zij op. Een terugblik aan The Happy Sunshines is daarom bepaald ook een terugblik op typen artiesten die niet meer bestaan, maar is vooral een ode aan de oprichter Wim van Gulden. “Het is niet eenvoudig om in een paar woorden te vertellen wie Wim van Gulden is. Een man bezeten van zijn hobby’s, en die al zo’n 35 jaar de Ouden van Dagen wat gezelligheid probeert te bezorgen. Daarbij is hij oprichter van het amateurgezelschap The Happy beSunshines. In dit gezelschap zijn heel wat kende artiesten van nu bij hem als amateur gestart. Ook wij hebben van hem de kans die met zitten wel het gekregen, want hij zag twee jongens die zich ‘The Two Mounties’ noemde.” Dit voorwoord van Piet Bambergen Mounties de Vooren van (die samen met René vormde) staat in een jubileumboek uit 1982 ter gelegenheid van het 35-jarig bestaan van The Happy Sunshines. Bejaardengezelschappen De Ouden van Dagen, zoals senioren toen nog werden genoemd, een leuke zondagmiddag bezorgen, dat was de drijfveer van Wim van Gulden. In 1947 kwam een van zijn

• ‘Wij sliepen met onze ouders op een slaapkamer’

Amsterdam had vroeger tientallen kleine bioscopen waar je ‘een filmpje pagina 13kon pikken’. Kleine, grote, gezellige, mooie, aftandse, De contouren • noem groezelige, lekkende... maar op. van In Ajax de loop der jaren zijn erhet veelgrote verdwenen, steeds waarbij het vooral in de worden jaren tachtig beter zichtbaar snel ging. Maar dat laat onverlet dat veel pagina 15 Amsterdammers er warme herinneringen aan bewaren.

denkt dat de bioscoop op zijn retour is: anno 2012 zijn er in Amsterdam 17 bioscopen met in totaal 55 zalen, waarvan Pathé met vier bioscopen de grootste is.

Astoria Een van de verdwenen bioscopen is Astoria (1929-1966) aan het Mosplein in AmsterdamNoord. Hier bewaart Frans van Emmerik www.deoudamsterdammer.nl - langzamerhand een trouw medewerker Kalverstraat 220. In een leeg winkelpand op van De Oud-Amsterdammer - warme herindit adres werd in 1896 de Volgend eerste filmvoor- e editie neringen aan. Zijn eerste ervaring was toen stelling in Nederland gegeven, met films hij nog geen usveertien jaar was en dat was 7 august dinsdag van de gebroeders Lumière (Méliès en Bioeen dodelijk moment, want hij schrijft: “’Jij graph). Vlak erna werden er in Carré films bent nog geen veertien jaar!’ Gedecideerd vertoond en de eerste echte bioscoop was en met strenge ogen bitste een mevrouw Flora in de Amstelstraat (1903-1980); daarna achter een dubbeldik glazen ruit mij toe kwamen de Bijou Biograph in de Damstraat dat ik geen bioscoopkaartje kreeg om de (1906-1924) en het befaamde Nöggerath in oorlogsfilm ‘De kanonnen van Navarone’ de Reguliersbreestraat (1907-1983). Het is te beleven. Achter een rond raampje met allemaal vergane glorie, in tegenstelling tot ‘praatgaatjes’ hoorde ik haar luide stem Pathé die in 1907 startte met het vertonen als een bulderende kanonslag, om in de van korte films in het Grand Theatre in de beeldspraak van deze film te blijven. Ja, Amstelstraat, later in de schouwburgzaal daar sta je dan; over drie maanden zou ik van het Paleis voor Volksvlijt en weer later veertien worden, maar op de een of andere in het Rembrandt Theater. In 1916 warenisernietnon-verbale manier had ik mijzelf verraden zomaar een De Sloterplas 24 bioscopen in Amsterdam en het werden om toch binnen te komen in de Astoria plas, maar is het grootste meer biner alleen maar meer. Overigens, voor wie van debioscoop Amsterdam-Noord. Kwam dat stad. Deinplas nen de grenzen

Sloterplas

Wim van Gulden is oprecht blij met het

optreden van de piepjonge Willeke Alberti.

broers bij hem met de vraag of hij het nog naamloze muziekgezelschap dat voornamelijk muziek uit Hawaï speelde (dat was toen razendpopulair), met raad en daad terzijde kon staan. Dat kwam er op neer dat Wim optredens mocht regelen. “Ik ging op zoek

en de Borwini’s, De Vrijbuiters waren net als de Chromonica’s ‘mondharmonicavirtuozen’.

zoals dat werd genoemd,

doen, het totaal alleen en vergeten zijn, het en vond wat kleine bejaardengezelschappen wel totaal uitgerangeerd zijn in de maatschapdie we blij konden maken.” Er moest dan hart. d pij.” Het trof Van Gulden recht in zijn een naam komen. “Het was vanzelfspreken En: “Ik kreeg de steeds terugkerende vraag: was het dat je een Engelse naam koos, want ‘Kun je niet een vereniging oprichten waar allemaal Engels wat de klok sloeg. Zo ontDat was van invloed kunnen? terecht wij ook opDe stond de naam The Happy Sunshines.” op mijn besluit. Ik wilde en zou een verenitredens liepen goed en voordat Van Gulden ging oprichten met amusement en mogelijk er erg in had, hadden zich meer artiesten ze andere activiteiten, maar vooral betaalbaar en gezelschappen aangesloten en konden voor deze mensen.” Dat gebeurde. hele middagen vullen met optredens. Lees verder op pagina 5. Eenzaamheid Bij al die optredens in onder andere bejaardenhuizen werd Van Gulden getroffen door de eenzaamheid waarin veel ouderen verkeerden. “Wie kijkt er naar deze mensen om op zondag, wie zorgt ervoor dat ze een kaartje kunnen leggen op een of ander clubje, wie…?”, vroeg Van Gulden zich af. En ook schrijft hij: “Ik had inmiddels zoveel ellende en armoede onder bejaarden gezien, waar weinig aan te doen was. Wat mij vooral had getroffen was het niet meer mogen mee-

Inkoop

Oud Goud Oud Zilver Zilv/Gd Munten

Winkelcentrum Diemerplein Diemen 020-6903727 www.puttmann.nl

is gegraven tussen 1948 en 1956 en het zand diende als basis voor de westelijke tuinsteden, het huidige Nieuw-west. Duizenden mensen hebben er gerecreëerd, onder andere in het Sloterparkbad dat in 1957 is geopend aan de zuidoostkant waar je heel goed kunt zeilen, hengelen, duiken en gewoon lekker kunt liggen. En er was het vermeende monster dat de naam Nessie van West kreeg. Het kan niet anders dan dat velen herinneringen bewaren aan de zomer aan, op of in de Sloterplas. Die verhalen zijn voor de volgende editie van de Oud-Amsterdammer weer welkom. FOTO: GEHEUGENVANWEST.NL

art! n st a v u

Adverteren in De Oud-Amsterdammer? Neem contact op via 06-11002679 / 06-29600679 www.deoudamsterdammer.nl.

N

www.nusselein.nl

Damslapers waren mafkezen

pagina 3 Du Midi ging in 1957 in vlammen op en werd in 1959 weer heropend. Foto: Stadsarchief Amsterdam

pagina 5

Tel: 020 – 716 39 79 [email protected]

pagina 3

Deze week onder meer:

In tientallen bioscopen kon je n nge bre nes ‘even een filmpje pikken’ The Happy Sunshi

Postbus 5003, 1380 GA Weesp www.deoudamsterdammer.nl

Het was in een bioscoop niet altijd fijn toeven. In 1943 werd het Rembrandttheater op het Rembrandtplein door brand verwoest. Deze brand was door het verzet gesticht met als reden dat hier veel Duitse films werden gedraaid en er veel nazi-propaganda was te zien. In deze en andere bioscopen waren ook Deze week onder meer: regelmatig razzia’s. Een andere brand was in Du Midi, dat onderdeel was van de Apollohal. De brand vond plaats in 1957 • Amsterdam bevangen toen de bioscoop net drie jaar oud was. In 1959 werd Du Midi heropend. Bijzonder: de films werden hier door Olympische vertoond op een stenen muur. Een van de grootste successen na die tijd was de vertoning van de West Side Story, die hierkoorts vanaf 1961 93 weken is vertoond.

• ‘We zagen opeens

het wateroppervlak van een zwembad’

pagina 5

• Iedereen was zo rood als een kraal

pagina 13

• Jonge Ajacieden

komen om bij triest auto-ongeval

pagina 15

www.deoudamsterdammer.nl

Volgende editie dinsdag 24 juli

Het publiek verlaat de bioscoop Nöggerath. FOTO: STADSARCHIEF AMSTERDAM omdat ik vertwijfeld de vier hoge stenen treden had beklommen en met schichtige terneergeslagen ogen stapjes nam op het dikke rode tapijt of was het gewoon bluf van haar kant? Ik kon die avond mooi vergeten.” Astoria was niet de enige plek waar films werden vertoond in Noord, maar het was wel de enige echte bioscoop in dit stadsdeel.

“In het Antoniusgebouw draaide men films voor de opgroeiende pubers. Kinderen van rond de tien, twaalf jaar zagen daar films van Tarzan, die door de jeugd met oerwoudgeluiden werden ontvangen, of Rooie Roggers met zijn schimmel Trigger. Lees verder op pagina 7.

nieuw in amsterdam: 7000m2 elektronica! 4GB geheugen 10,1'' tFt scherm * Vraag naar de voorwaarden. Geldig t/m zondag 8 juli 2012.

en diverse winkels.

Het was niet altijd fijn toeven in de bioscoop

Burg. de Vlugtlaan 194-198, Kinkerstraat 284-286 A’ dam

verspreidingsadressen waaronder verzorgingshuizen

Dinsdag 24 juli 2012

1,2 GHz processor

POINT OF VIEW

PROTAB2 4.0 XXL 10" AndROid TABLeT resolutie 1024x600, 4Gb intern geheugen uitbreidbaar met micro-sd. Art. Nr.: 1178665

5 minuten lopen vanaf centraal station

1e uur gratis parkeren*

AmsterdAm I OOsterdOkseIlAnd • OOsterdOkskade 67

7 dagen per week tot 22:00 open!

Rederij Bergmann viert vandaag (10 juli) het 100-jarig bestaan. In al die jaren is de rederij uitgegroeid tot een van de grootste rondvaartrederijen van Amsterdam, met jaarlijks rond 1,4 miljoen gasten uit binnen- en buitenland. Het kan niet anders dan dat er onder de lezers Amsterdammers zijn die een mooie herinnering hebben aan zo’n rondvaart door de grachten. Misschien heeft u uw grote liefde ontmoet, bent u er getrouwd, had u een bijzondere ontmoeting danwel een andere onvergetelijke ervaring of misschien was u wel zo’n vlot babbelende gids die zo mooi kon vertellen over al die grachtenpanden. In de volgende editie van De Oud-Amsterdammer besteden we hier ruim aandacht aan, dus schroom niet en mail of stuur uw bijdrage. De adresgegevens vindt u op pagina 3.

Adverteren in De Oud-Amsterdammer? Neem contact op via 06-11002679 / 06-29600679 www.deoudamsterdammer.nl.



pagina 9

Schrijvende lezers De Oud-Amsterdammer is meer een podium voor echte Amsterdamse 50-plussers dan een krant. Wij stimuleren lezers hun eigen verhalen in te zenden. Hieronder verhalen die recht uit het hart van de lezer geschreven zijn. Heeft u ook een bijzonder verhaal dat u met de lezer wilt delen? Mailen kan naar [email protected] en sturen naar De Oud-Amsterdammer, Postbus 5003, 1380 GA Weesp.

‘Drie uren van Amsterdam’ is nooit meer geëvenaard door Jan Koch Jan Koch reageert op het verhaal over de ‘De drie uren van Amsterdam’, dat in de editie van 21 augustus verscheen. Ik heb het racen met powerboats 17 jaar lang beoefend als lid van toen de vrij grote vereniging ‘De Nederlandse Speedbootclub’ die de ‘Drie uren van Amsterdam’ organiseerde onder de bezielende leiding van voorzitter Arie Boom. Zij zagen kans om het bij de gemeente voor elkaar te krijgen dat alle woonboten, vrachtboten en dergelijke in de bocht van de Amstel in Amsterdam voor de race verplaatst werden, hetgeen leidde tot logisch protest van bewoners en andere belanghebbenden. De race was heel populair. Er kwamen zo’n 150.00 tot 180.00 bezoekers uit Nederland en veel andere landen op af. Het was dan ook een internationaal veld van topracers die naar Amsterdam kwamen. De

inschrijving tot deelname was niet eenvoudig gezien het maximum van tachtig deelnemers. Je moest wel een goede piloot zijn om geselecteerd te worden. De hoofdmoot van het spektakel was de SN-klasse (later ON-klasse en weer later Formule 1) met een motorinhoud boven 1650 cc met legendarische deelnemers als Cees van der Velden, Renate Molinari, Bob Spalding en meer toppers. Ook de Nederlander Hans Pelster was van de partij in deze klasse. Ik heb zelf vijf keer deelgenomen aan de OI-klasse met een vrije motorinhoud tot 1500 cc, met zeer goede resultaten. Het deelnemersveld bestond uit 65 boten die allemaal tegelijk met snelheden van 95 km/uur tot soms wel 165 km/uur over de in feite te smalle Amstel tussen Berlagebrug en Utrechtsebrug voeren. De sport was destijds populair en de kranten stonden maandag steevast vol met verslagen. Legendarisch waren de verslaggevers Peter Knegjens en Kees van Buren die op zondagmiddag verslag deden

van de races. Met name Knegjens was een meester in het opleuken van radioverslagen. Gevaarlijk De sport was gevaarlijk. Je moest een beetje gek zijn om met 450 pk, gemonteerd op een boot van slechts 4,5 meter die zo licht mogelijk was, met enorme snelheden over het water te stuiven. De boten waren gebouwd van balsahout. Toch waren de ‘Drie uren van Amsterdam’ betrekkelijk veilig, onder andere omdat er in de bocht een beperking van snelheid was. Gelukkig zijn er geen doden gevallen op de Amstel, maar wel redelijk veel gewonden. De verplichte ziekenwagens (twee) reden regelmatig tussen het ziekenhuis en het circuit met hetgeen er soms nog over was van een piloot. In het ziekenhuis opgeknapt stapten wij idioten bij de eerstvolgende race weer in

In De Oud-Amsterdammer hebben prachtige verhalen gestaan over de pianist op de bakfiets. Heel veel mensen bewaren er warme herinneringen aan, een aantal van hen is door hem zelfs definitief ‘bekeerd’ tot liefde voor klassieke muziek, maar een naam is tot op heden uitgebleven, Inderdaad, tot op heden. Jaap Zwart is auteur en beheerder van www.nostalgiekrant.nl en van hem kregen we onderstaande bijdragen op zijn website toegespeeld.

speelde. Volgens ingewijden zou dat ene Henk Voogd zijn geweest. Zijn artiestennaam was Henvo (??). Hij kwam/woonde in de Marnixstraat en hij schreef samen met Louis de Zwart veel Amsterdamse liedjes. Diens artiestennaam was Louis Noiret (??). Het betrof overigens niet een bakfiets, maar een platte wagen waar die piano op stond. De wagen werd getrokken door een paard. De pianoman droeg een bolhoed en had een Dorus-snor.

De eerste reactie is van een auteur van wie de naam onbekend is, maar hij of zij schrijft: “Er was toentertijd ook een pianist die boven op een bakfiets

Ruud C. (zijn achternaam wordt niet genoemd) schrijft naar aanleiding hiervan de volgende reactie op de website: “Er staat ergens in de site dat er een pianist op een bakfiets door de buurt ging. Dat herinner ik me nog zeer goed. Ik was toen een jongetje van ongeveer 10 jaar. Het was vroeg in de jaren ‘50. Ik woonde toen (en nu wederom) in het begin van de Jan Eef en die bakfiets (zonder paard) kwam af en toe langs. In de zeldzame gevallen dat hij er was, stopte hij aan de overkant in de buurt van Simon de Wit waar ik tegenover woon. De pianist klom op en in de rechthoekige tent waar de piano in stond. Ik herinner mij dat hij met grote en wijde armbewegingen populaire pianoconcerten speelde, zoals het 1e pianoconcert van Tchaikovsky of het overbekende Warchau Concert. Ik ging dan snel naar beneden om voor de kar in de groep mensen mee te gaan luisteren. Als dat stuk weer eens op Radio 4 te horen is, ga ik bijna weer naar het raam om te kijken of hij daar weer staat!”

Een pianist op een bakfiets en mogelijk is dit de pianist die in Amsterdam zo veel mensen betoverde. Inmiddels hebben we een naam, maar de vraag blijft of er misschien meerdere pianisten waren die Amsterdammers vermaakten, want de beschrijvingen van de pianist (was hij alleen?) en van het podium waarop hij acteerde (een bakfiets of een platte kar met een paard ervoor?) verschillen nog steeds.

Lou van Mulken reageerde rechtstreeks naar de redactie van De Oud-Amsterdammer: “Een slanke pianist met begeleiding op een omgebouwde bakfiets trok ook door de Pretoriusstraat en de Smitstraat. In mijn herinnering komt een duo voor en geen gitarist. Het was kort na de bevrijding en hij vrolijkte met zijn fraaie spel een ieder op. Niemand deed iets in het mansbakje, want geld was er niet in die arme, naoorlogse periode.”

‘Achteromkijken met een glimlach’ Als Amsterdammer woon ik nu 12 jaar in Zandvoort en via een vriend kreeg ik twee edities van De OudAmsterdammer in handen. Daarin stond de rubriek ‘Helden van Amsterdam’, met verhalen over Marbon (toen Borg Warner) en Bakker Transport in Amsterdam-Noord. Bij de brand

bij Marbon was ik 3e man op de alarmcentrale brandweer. Wat mij opvalt, is dat uw berichtgeving exact weergeeft wat er is gebeurd en dat siert u. Hoewel niet direct aanwezig bij brand Bakker, weet ik van collega’s dat dit ook zo is gegaan. Ik kwam in dienst in 1996 en verliet de dienst ‘achteromkijkend met een glimlach’ in 2001 als brandmeester op de hoofdwacht Honthorststraat.

De race werd uiteindelijk verplaatst naar het havengebied, onder andere door protesten van bewoners en tegenstanders van de race. Hun motivatie was onzin. Een powerboat met hoge snelheid raakt het water nauwelijks en veroorzaakt geen golfslag. Wel een punt was de enorme herrie. De race in de haven heeft nooit het niveau gehaald van die op de Amstel. Ook Rotterdam heeft een speedbootrace gehad, maar ook die haalde het niveau van de Amstel niet. Wat dat betreft blijft de ‘Drie uren van Amsterdam’ een legendarische en unieke race die nooit meer geëvenaard zal worden.

De pianist heette (mogelijk) Henk Voogd

Het ging regelmatig fout.

door Hennie Kroos

de speedboot, desnoods met de krukken op de pit. De powerboatsport heeft een jaa rgekend met maar liefst negen doden en veel piloten moeten en moesten noodgedwongen in een rolstoel zitten.

Veel reacties en aandacht voor iedereen

De brand bij Marbon heeft diepe littekens veroorzaakt in het Amsterdamse brandweerkorps. Foto: archieven NBDC/Brandweer Amsterdam-Amstelland

De redactie van De Oud-Amsterdammer krijgt veel reacties van lezers, zowel per mail als handgeschreven. Wij zijn daar blij mee. Wij krijgen echter zo veel dat we deze niet elke keer meteen kunnen plaatsen. Dat wil niet zeggen dat we ze niet publiceren. In principe besteden we aandacht aan elke ingezonden bijdrage - wij vinden deze onze levensader - maar reacties die niet tijdgebonden zijn of die niet specifiek een reactie zijn op een artikel willen we wel eens wat langer laten liggen. We vertrouwen op uw begrip.

pagina 10

t



Eropuit! Kalender.... Amsterdamse uitjes

Stuur uw agendabericht voor ‘Amsterdamse uitjes’ naar (e-mail) [email protected] of Postbus 5003, 1380 GA Weesp

Natuur staat centraal bij Operettegezelschap Thalia De jaarlijkse bijzondere concertreeks van Opera- en Operettegezelschap Thalia staat deze keer in het teken van de natuur in al haar vormen en verschijnselen. Klimaat, landschapen elementen bekeken door een satirische, dweperige of ernstige bril. Duetten, aria’s en koorweken van o.a. Antonin Dvorák, Gaetano Donizetti, George Bizet, Amadeus Mozart, Johann Strauss en Arthur Sullivan. De uitvoeringen worden gegeven op twee locaties te weten de Muiderkerk, Linnaeusstraat 37 op zondag 30 september en zondag 7 oktober (aanvang 14.30 uur) en de Willem de Zwijgerkerk, Olympiaweg 14 op zaterdag 13 oktober (20.00 uur) en zondag 14 oktober om 14.30 uur. Toegangsprijs is 14,50 euro. Reserveren via 0299-660 254 of [email protected]. Meer informatie: www.thalia-amsterdam.nl.

De Impresario van Mozart in het Marionetten Theater In het Amsterdams Marionetten Theater (Nieuwe Jonkerstraat 8, bij de Nieuwmarkt, Metro Nieuwmarkt) wordt de komende periode een aantal voorstellingen gegeven van het stuk De Impresario van Mozart. Met veel humor schetst Mozart een raak beeld van alle sores in de operawereld: geldtekort, gekonkel, ijdele prima donna’s. Mozart schreef De Impresario in 1786 ter gelegenheid van een keizerlijk banket in Schloss Schönbrunn. Nu, ruim twee eeuwen later, brengt het Amsterdams Marionetten Theater het stuk in een bijzondere bewerking, waarin Mozart zelf de touwtjes in handen heeft. Het stuk, dat ongeveer anderhalf uur duurt, is zowel voor volwassenen als kinderen een belevenis. De data dat de Impresario wordt gespeeld zijn zaterdag 15 september om 20.30 uur, zondag 30 september om 12.30 uur, zondag 14 oktober om 15.00 uur, zondag 28 oktober om 15.00 uur en zondag 11 november om 15.00 uur. Meer informatie en kaarten bestellen via www.marionettentheater. nl of aan de kassa.

Interviewreeks ‘Amsterdam in gesprek’ over historie Amsterdam ‘Amsterdam in gesprek’ is een succesvolle historische interviewreeks elke eerste en derde zondag van de maand in het Stadsarchief (gebouw Bazel aan de Vijzelstraat, aanvang 15.00 uur, toegang gratis) met spraakmakende gastsprekers en boeiende onderwerpen uit de roemruchte Amsterdamse geschiedenis. Of een actueel onderwerp wordt in historisch perspectief besproken. De onderwerpen en gastsprekers tot en met december zijn zondag 7 oktober ‘Jan van der Heijdenjaar’ door brandweerhistoricus Gerard Koppers (die voor De Oud-Amsterdammer de rubriek ‘De helden van Amsterdam’ over Amsterdamse grote branden schrijft), zondag 13 oktober ‘Amsterdam in de 13e eeuw’ met Jerzy Gawronski, stadsarcheoloog van Amsterdam, zondag 4 november ‘100 jaar Hirschgebouw aan het Leidseplein’ met Frans van Lier, journalist en schrijver en Femke Knoop, historica en onderzoekster van het modehuis Hirsch & Cie, zondag 18 november ‘100 jaar Albert Cuyp dagmarkt’ met Marcella van der Weg, journaliste en auteur van het boek ‘100 jaar Albert Cuyp’, zondag 2 december ‘Vooruitblik op jubileumjaar 400 jaar Amsterdamse grachten’ met Jaap Evert Abrahamse, architectuurhistoricus Rijksdienst Cultureel Erfgoed en auteur van het boek ‘De grote uitleg van Amsterdam’ en Esther Agricola, directeur Bureau Monumenten en Archeologie Amsterdam en zondag 16 december tot slot ‘125 jaar Theater Carré’ door Mariëtte Wolf, cultuurhistorica en geschiedschrijfster ‘125 jaar Carré’.

Het Danspaleis komt naar Watergraafsmeer Woensdag 5 september (van 14.30 tot 16.30 uur, entree 2,50 euro) slaat het Danspaleis haar tenten op in de grote zaal van het Willem Dreeshuis. De PD (PlatenDraaier) draait muziek van ouwe krakers, onder wie Johnny Hoes, Louis Prima en Doris Day. Van meezingers tot tranentrekkers, van polonaise tot ouderwets rock-en-rollen: met het Danspaleis is het altijd bal. Het Danspaleis is een theatraal mini-evenement met een bevlogen PD, een rijdend discomeubel, een glimmende dansvloer, een feestelijk decor en gastvrouwen geïnspireerd op de jaren ‘40 en ‘50. Het is een vrolijk feest van herkenning voor de ouderen in de zorgcentra van Nederland. Ook buurtbewoners, kinderen en kleinkinderen zijn uitgenodigd. Andere locaties waar het Danspaleis binnenkort komt, zijn te vinden op www.hetdanspaleis.com. Foto: Tara Fallaux.

Hanengevechten in beeld In Look For Art Gallery werd 30 augustus de foto-expositie ‘Fijne Hanen’ van Cris Toala Olivares en Alice Wielinga geopend. Speciaal voor dit project zochten de twee jonge fotografen hanenvechters in Cuba op om ze vast te leggen op camera. Een bijzonder project, aangezien er nooit eerder een professionele fotoserie is gemaakt van de verboden hanengevechten. Cris Toala Olivares en kunstfotograaf Alice Wielinga betrokken de hanenvechters in hun project door zelf actief deel te nemen aan de vaak in scene gezette fotoshoots. De twee fotografen laten met Fijne Hanen het hanenvechten zien vanuit hun eigen invalshoek waarbij ieder zijn eigen expertise laat zien. Fijne Hanen draait niet alleen om de illegale hanengevechten, ook is er een fotoserie te zien met actrice Victoria Koblenko over Russische vrouwen en de cliché-opvattingen daarover. Daarnaast kun je er ook de awardwinnende foto’s van Cris Toala Olivares bewonderen. Meer informatie over Fijne Hanen is te vinden op www.lookforart.nl.

Tweede weekend in september is Open Monumentendag Traditioneel in het tweede weekend van september (zaterdag 8 en zondag 9 september) wordt de Open Monumentendag gehouden. Dit is een jaarlijks evenement waarbij duizenden monumenten in Nederland gratis toegankelijk zijn voor publiek. Open Monumentendag is in 26 jaar uitgegroeid tot één van de grootste culturele evenementen van Nederland. Het maakt deel uit van de European Heritage Days. Welke monumenten open zijn en meer informatie is te vinden op www.openmonumentendag.nl.



pagina 11

De Helden van Amsterdam Een kijkje in de archieven van de Amsterdamse brandweer

Al 330 jaar oefenen bij de brandweer door Gerard Koppers Het succes van een brandweerkorps is in hoge mate afhankelijk van de geoefendheid. Dat wist Jan van der Heijden in 1682 al, toen hij het verplichte oefenen met de door hem ingevoerde brandspuiten invoerde. Ook bij de tegenwoordige brandweer wordt nog steeds volop geoefend. Hoe doen ze dat, en vooral wáár? Met de nieuwe brandweerorganisatie die in 1682 werd ingevoerd door Jan van der Heijden kwam ook het fenomeen ‘oefenen’ voor het eerst in beeld. Vanaf dat moment moesten de bemanningen van alle zestig wijkspuiten (elk met 40 man) twee maal per jaar oefenen. Tot ver in de twintigste eeuw was het jaarlijkse ‘spuitproberen’ bij vele vrijwillige brandweerkorpsen in Nederland nog een feest voor het hele dorp. Amsterdam kreeg in 1874 een beroepsbrandweer en daar was het opleiden en oefenen zo mogelijk nog belangrijker. Op het braakliggende terrein bij de Funen werd in de eerste jaren veel geoefend en bij de brandweerkazernes waar ruimte was, kwamen ‘klimhuizen’. Dat waren torens van vier of meer verdiepingen met

Het beruchte ‘Zweedse rek’ in het oefengebouw aan de Lepelstraat, waar de mannen met gasmaskers en helmen op allerlei acrobatische toeren moesten uithalen. open vensters waarin men kon oefenen met springzeilen, redlijnen en redladders. Die redladders waren lichte ladders van dertien sporten met een grote haak, waarmee men van verdieping tot verdieping kon klimmen. Dat was een typische brandweertruc, die er ruim honderd jaar lang bij de opleiding van nieuwe brandwachten ingestampt werd. Elke brandweerman moest een paar keer per jaar meedoen met de ‘redladderexercitie’, zodat men onder grote druk in ernstige situaties ‘op de automatische piloot’ zichzelf, zijn collega’s of burgers kon redden. Die klimhuizen zijn tot in de jaren zeven-

tig bij het ontwerp van brandweerkazernes meegenomen. Ze werden overigens ook gebruikt voor het drogen van slangen, maar sinds de kunststofslangen zijn ingevoerd, hoeft dat niet meer. Bij de oudere kazernes kunt u ze nog wel herkennen, die open vensters waarin bij menige brandwacht het zweet rijkelijk vloeide. Professionalisering Met de groei van havens en industrieën

mogelijk te beperken. Vanaf 1968 kon gebruik gemaakt worden van een terrein op het eiland Zeeburg, vlak naast de Amsterdamse brug. Met de overheersende zuidwestenwind verwaaide de rook over het (nog niet bewoonde) IJsselmeer. Vaak genoeg gaf dat voor niet-ingewijden een vreemde aanblik: dikke zwarte rookwolken, wat toch op een vette brand duidde, die dan plotseling wit werden en weg waren. Dan was er weer een bak met olie of een afgedankte brandweerauto in brand gestoken met (oude) huisbrandolie en moesten de brandweermannen dat blussen met behulp van bluspoeder (dat de witte wolk veroorzaakte) of schuim. Na veertien jaar kwam ook daar een einde aan, maar ondertussen had men al een voormalig stookgebouw op de Zuidergasfabriek kunnen krijgen. Sinds Amsterdam op aardgas overgeschakeld was, waren de gasfabrieken brodeloos en de stookgebouwen waren ideaal voor de brandweer, want die waren wel bestand tegen een beetje vuur. De ‘schone’ instructie, zoals theorie en gymnastiek, kon op de kazerne Nico aan de IJtunnel worden verzorgd, die in 1973 was verrezen en de ‘vuile’ oefeningen vonden plaats op de Zuidergasfabriek. Aan dat stookgebouw zat in het begin nog een gigantische koker waardoor vroeger de kolen met een transportband naar boven werden vervoerd. De spartaanse brandweerinstructeurs lieten de mannen met

Het gebouw op de Zuidergasfabriek werd uitgebreid met allerlei objecten om alle voorkomende incidenten te kunnen beoefenen, tot oude trams aan toe.

De redladderexercitie stond tot in de jaren zeventig regelmatig op het oefenprogramma, ook op de kazerne Nieuwe Achtergracht. De oefening werd steeds met meer brandwachten tegelijk synchroon uitgevoerd.

Volgende keer: de drie O’s! Weet u nog wel? Brandpreventje en de drie O’s? In de jaren zestig verscheen hij regelmatig op de televisie om ons te vertellen dat branden begonnen door Onvoorzichtigheid, Onwetendheid en Onverschilligheid. Waar is ‘ie gebleven en heeft het geholpen? Lees ermeer over in de volgende aflevering van de ‘Helden van Amsterdam’.

moest de brandweer zich steeds meer gaan voorbereiden op de nieuwe risico’s en in het begin van de jaren dertig van de vorige eeuw wist de toenmalige commandant Gordijn de hand te leggen op een heus passagiersschip, dat in verband met de crisis was afgedankt en in de Coenhaven werkloos lag te wezen. Het s.s. ‘Prins der Nederlanden’ werd tussen 1933 en 1935 het toneel van tal van experimenten en ingewikkelde oefeningen. In diezelfde tijd verkreeg men het voormalige filiaal van de Bank van Leening aan de Lepelstraat bij de Weesperstraat, waarvan een instructiegebouw inclusief gymnastiekzaal gemaakt werd. Pas na veertig jaar moest de brandweer het pand verlaten, omdat in 1973 de Weesperstraat verbreed werd voor de metro. Praktijkoefeningen werden steeds ergens aan de rand van de stad gehouden, om de overlast zo veel

volle uitrusting, maskers en persluchtapparaten naar boven hollen in de koker, die te laag was om rechtop te lopen. Later werden nog tal van andere oefenobjecten in en rond het stookgebouw neergezet, maar nu is dan toch echt het laatste

In de rubriek ‘De Helden van Amsterdam’ staan we stil bij alle heldendaden die de Amsterdamse brandweer (tegenwoordig korps Amsterdam-Amstelland geheten) de afgelopen decennia heeft geleverd. Natuurlijk komen veel spraakmakende branden voorbij. Deze rubriek komt tot stand dankzij de geweldige medewerking van Gerard Koppers, de archivaris, tevens ‘wandelende encyclopedie’ van de Amsterdamse brandweer.

uur voor het pand geslagen. Nog dit jaar wordt het definitief door de brandweer verlaten. Het zal plaatsmaken voor een nieuwe woonwijk, waarmee aan de kant van de UTS al begonnen is. Milieuvriendelijk oefenen In de loop der jaren is diverse malen gezocht naar geschikte oefenplekken voor de brandweer, die steeds hogere eisen stelt. In het begin van de jaren tachtig werd er geoefend bij de Melkweg in Noord en hoopte men op de gesloten raffinaderij van Mobil Oil. Ook de erfenis van de Bescherming Bevolking, een oefenterrein aan de Kajuitweg, moest in 1994 aan Icova worden afgestaan en het overdekte oefenen in het Alfa-Romeogebouw aan de Dynamostraat tussen 1993 en 2004 was ook niet altijd een succes. Sinds 2008 heeft het korps de beschikking over een hypermodern oefencomplex naast dat van de Schipholbrandweer aan de Sloterweg op de luchthaven. Daar is een heel gebouw neergezet waarin allerlei branden kunnen worden nagebootst, zoals in portiekwoningen, hotels en ziekenhuizen, maar ook in bedrijven. Verder zijn er een klimsteiger en een oefenvijver, terwijl ook instortingen kunnen worden gesimuleerd op een puinterrein. Alles wat zich in het gebouw afspeelt kan worden gevolgd via camera’s en de instructeurs kunnen direct ingrijpen als de situatie gevaarlijk wordt. Het korps heeft daarmee weer het neusje van de zalm op het gebied van realistisch oefenen en zowel landelijk als internationaal is er grote belangstelling voor het complex. Brandweer Amsterdam-Amstelland loopt na 330 jaar nog steeds voorop bij het oefenen en opleiden! Foto’s: Archieven NDBC/ Brandweer Amsterdam-Amstelland

Het hypermoderne oefengebouw op Schiphol, waar Brandweer Amsterdam-Amstelland tegenwoordig zijn vaardigheden kweekt en onderhoudt. Zie www.bocas.nl

pagina 12

.



Ontvang voortaan De Oud-Amsterdammer in uw brievenbus De Oud-Amsterdammer is een uitgave van: De Oud-Amsterdammer bv

Oplage: 120.000 ex.

Dé gratis krant voor de echte Amsterdammer

Adres: Postbus 5003, 1380 GA Weesp Telefoon: (020) 7163979

Dinsdag 5 oktober 2010 - Jaargang 2, nr. 9

Ja, ik wil een jaarabonnement op De Oud-Amsterdammer € 49,90 (in Nederland)

Redactie: Hans Peijs, André Verheul Advertenties: Irene Venneker, Myrna Bos

€ 75,00 (buitenland)

Productie: Enter Media BV

Dhr./Mevr...............................Voorletters.........Tussenvoegsel...........Achternaam .... Adres ............................................................................................................................................... Postcode .............................................. Plaats ............................................................................... Telefoon .......................................................................................................................................... E-mail ............................................................................................................................................... Ingangsdatum ..............................................................................................................................

............................. ............... .............. .............. .............. ...............

Wilt u dit abonnement cadeau geven? Vul dan hieronder de gegevens in van de ontvanger. Dhr./Mevr...............................Voorletters.........Tussenvoegsel...........Achternaam .... Adres ............................................................................................................................................... Postcode .............................................. Plaats ............................................................................... Deze bon kunt u opsturen naar: De Oud-Amsterdammer, Postbus 5003, 1380 GA Weesp of ga naar www.deoudamsterdammer.nl en vul de bon digitaal in.

The Happ y Sunshin es waren Niet

............................. ............... ..............

Dinsdag 24

juli 2012

niet altijd happy

alles bij The Happy Suns hines liep even se ouderen een boottocht vlekkeloos. Op maken met 23 augustus optreden. Er het ms. 1950 zoude werden ruim n elfhonderd elfhonderd kaarte Amsterdam, waarbij onder van het nieuw Amsterdamanderen The n verkocht en e schip stond Two Mounties er leek geen met grote letters want met de zouden vuiltje aan de dat er 1.600 elfhonderd man lucht want op passagiers op aan boord kwam het schip niet de flanken konden. Maar het schip te mocht uitvar dat was reclam diep te liggen en. Leuk detail van een prijsv epraat, , waard : de Mounties oor de water raag welke arties zaten aan de politie beslo ten er te zien Gulden waar waterkant te ot dat waren. Tegen de boot bleef, visse n en maakten een uur of twee want ze hadde deel uit n het langzamer ‘s middags belde hand erg koud. n ze naar Wim van

Deze week •

The Happy Su zonnetje in henshines brengen t leven van ou deren Het akkefietje met het ms. Amsterdam haalde de nation ale

Wie als arties t in de jaren vijftig , zestig en zeventig optrad bij The Happy Sunshines, telde echt niet mee. Voor de ogen van duizenden ouder en traden confer enciers, acrobaten, clown s, goochelaars , zangers en zangeressen en wat al dies meer zij op. Een terugblik aan The Happy Sunshines is daarom bepaa ld ook een terugb lik op typen artiesten die niet meer bestaa maar is vooral n, een ode aan de oprichter Wim van Gulde n.

Hierbij machtig ik De Oud-Amsterdammer om jaarlijks een bedrag van € 49,90 van onderstaand bank- of girorekening af te schrijven t.n.v. Enter Media Weesp:

onder meer: Amsterdam bevangen door Olympische koorts

pagina 3

kranten.

•

De Magere Brug

pagina 5

•

‘Wij sliepen met onze ouders op een slaapkamer’ pagina 13

•

De contouren van het grote Ajax worden steeds beter zichtbaar

pagina 15

www.deoudam sterdammer.nl

“Het is niet eenvou dig om in een paar woorden te vertellen wie Wim van Gulde n is. Een man bezeten van zijn hobby’s, en die al zo’n 35 jaar de Ouden van Dagen wat gezelligheid probeert te bezorg en. Daarbij is hij oprichter van het amate urgezelschap The Happy Sunshines. In dit gezelschap zijn heel wat bekende artiesten van nu bij hem als amateur gestart. Ook wij hebben van hem de kans gekregen, want hij zag het wel zitten met die twee jongens die zich ‘The Two Mount noemde.” Dit ies’ voorwoord van Piet Bambergen (die samen met René van Vooren de Mounties vormde) staat in een jubileu mboek uit 1982 ter gelegenheid van het 35-jari g bestaan van The Happy Sunsh Wim van Gulde ines. n is

Volgende edi tie dinsdag 7 aug ustus

Sloterplas

oprecht blij met het optreden van de piepjo nge Willeke Albert De Sloterplas broers bij hem i. is niet zoma met de vraag of ar een hij het nog plas, maar is naamloze muzie en vond wat kleine het grootste kgezelschap dat meer binbejaardengezelsch nen de grenz voornamelijk muziek uit en van de stad. die we blij konde appen Hawaï speelde doen, het totaal n maken.” Er moest De plas (dat was toen is gegraven razendpopula alleen en verget dan wel totaal een naam komen tussen 1948 ir), met raad en en zijn, het uitger en 1956 . “Het was vanzel daad terzijde en het zand angeerd zijn in kon staan. Dat fsprekend dat je een Engels diende als de maatschapkwam er op neer pij.” Het trof Van basis voor e naam koos, want dat Wim de weste optredens mocht Gulde lijke tuinsteden, n recht in zijn het was allemaal Engels regelen. “Ik ging En: “Ik kreeg de hart. het huidige wat de klok sloeg. Nieuw-west. op zoek steeds terugkerende Zo ontstond de naam Duizenden vraag: ‘Kun je niet een The Happy Sunsh mensen hebben er gerec vereniging oprich ines.” De optredens liepen reëerd, onder ten waar ook wij terech goed en voorda andere in het Slote t kunnen? Dat t Van Gulden er erg in had, rparkbad dat was van invloe op mijn beslui hadden zich meer in 1957 is d geopend aan t. Ik wilde en zou artiesten en gezelschapp de zuidoostka een vereniging oprichten en aangesloten nt waar je heel met goed amuse en konden ze kunt zeilen, ment en mogel hele middagen andere activit hengelen, duiijk vullen met optred ken en gewo eiten, maar vooral ens. on lekke betaalbaar r kunt liggen voor deze mense er was het . En n.” Dat gebeur vermeende Eenzaamheid de. Lees verder op mons ter dat de naam Ness pagina 5. Bij al die optred ie van West kreeg. Het ens in onder andere kan niet ander bejaardenhuizen s dan dat velen werd Van Gulde herinneringen bewa Inkoop n getroffen door de eenzaa ren aan de zome mheid waarin r aan, op of in de veel ouderen Sloterplas. Die verkeerden. “Wie verhalen kijkt er naar deze zijn voor de mensen om op zondag, volgende editie wie zorgt ervoor van de Oud-Amster dat ze een dammer weer kaartje kunne n leggen op een welkom. of ander clubje, wie…?”, vroeg Van Gulde FOTO: GEHEUGEN n zich af. VANWEST.NL En ook schrijf t hij: “Ik had inmid De Vrijbuiters waren net als dels zoveel ellend e en de armoede onder Chromonica’s ‘mondharmo bejaarden gezien en de Borwini’s, nicavirtuozen’. waar weinig aan , zoals dat werd te doen genoemd, was. Wat mij vooral had getroffen Adverter was het niet meer Winkelcentru De Oud-Am en in m Diemerplein mogen meeBejaardengezelsch appen De Ouden van Dagen, zoals senior en toen nog werden genoem d, een leuke zonda middag bezorg gen, dat was de drijfveer van Wim van Gulde n. In 1947 kwam een van zijn

Oud Goud Oud Zilver Zilv/Gd Mu nte

n

Handtekening...................................................................

Diemen

020-690372 7 www.putt mann

.nl

Oplage: 105.000 ex.

U

sterdammer?

Neem contac t op via 06-1100267 9/ www.deouda 06-29600679 msterdamme r.nl.



pagina 13

Mijn straat: de Plantage Muidergracht

‘We zijn nog steeds boos’ door Nico Scharn In juli 1971 kregen wij als pasgetrouwden woonruimte (onderhuur): een te gekke oude woning met taartrandplafonds en dubbele schuifdeuren aan de Plantage Muidergracht 157. Met uitzicht op de Muiderpoort en het Tropenmuseum. Wij hebben daar een heerlijke tijd gehad omdat het zo een authentieke historische buurt was, met Hortus, Artis, Hollandse Schouwburg en ga zo maar door. Het huis was de voormalige directeurswoning van Venz Chocolade en de woning ernaast was de fabriek. Toen wij er woonden was het een kerk en konden wij des zondags ‘s morgens en ‘s middags de

psalmen meezingen. Een paar jaar later kwam er de geluidsstudio van Hoek & Sonépouse in die wat meer eigentijdse geluiden produceerde. We werden lid van de Plantage-Weesperbuurtvereniging en hebben meegeholpen het buurtblaadje vol te pennen, te nieten en te verspreiden. Ook deden we mee aan kleine acties, zoals de Henri Polaklaan autoluw maken en speelstraten maken (Alexanderstraat naast de Muiderpoort). We zaten elke dag in Artis en konden dat doen via de ingang bij het Aquarium. Als ik (Nico) thuis kwam uit mijn werk, vroeg ik aan de portier aldaar waar mijn vrouw en kinderen uithingen. ‘Die zijn bij de speeltuin bij de kamelen’, was dan het vaste antwoord.

‘Provo’ Nico Scharn vervoert spullen per ‘Provobakfiets’ naar de Muidergracht (1974).

Barbecue bij de pinguïns In het buurtclubje zaten ook de directeur van Artis en zijn vrouw. We kwamen elke maand bijeen voor een borrel en een roddel en een keer hebben we een barbecue gehouden… bij de pinguïns! De kunstschilder DirkJan Ribbelink en zijn vrouw Toos gaven gelegenheid tot huisconcerten op de Middenlaan in hun Plantagehuis. Zelf heb ik een paar concerten gegeven met mijn beatmiskoor in St. Jacob en in de muziektent bij de Hortus. Ook animeerde ik met de accordeon bejaardenmiddagen in Artis. Meneer Porcelijn Naast Ribbelink woonde de stokoude joodse meneer Porcelijn, met wie ik een paar machtig leuke happenings c.q. buurtfeesten regelde in de Koningszaal van Artis. Alles kon toen. Bepaalde potjes waren onaangeroerd en de oude heer had er lol in om flink uit te pakken (Folkloristisch Danstheater, Jozef van den Berg). ‘s Zomers als de ramen openstonden, konden we het gebrul der leeuwen of van de slingerapen horen en af en toe zat er een verdwaalde ara in een der Italiaanse populieren voor de deur. Mijn vrouw Ria was bevriend met de dochter van een der Artisdirecteuren en op bepaalde dagen werd er gespeeld en koffie gedronken in de houten directeurswoning in Artis. Soms sprong er dan spontaan een ontsnapte kangoeroe op het gazon rond. Het was een prettige buurt, met aparte

Het Mokumgevoel van Patrick Kluivert ‘Het deed pijn om door De Meer te lopen, zo’n dierbare plek’ Patrick Kluivert (van 1976) is sinds kort assistent van bondscoach Louis van Gaal en nog steeds trainer van de beloften van FC Twente. Tevens is hij topscorer aller tijden van het Nederlands Elftal. Patrick komt uit Amsterdam-Noord. Amsterdam-Noord Op mijn scooter heb ik mijn vrouw de plekken van Amsterdam laten zien die belangrijk voor me zijn. We reden naar Noord waar ik in de Naardermeerstraat 43 ben opgegroeid. Een hoekwoning op tweehoog waar ik tot mijn 17de heb gewoond. Edgar Davids woonde achter ons op de Werengouw. We waren altijd aan het voetballen. Zeven tegen zeven, wij, de straatvoetballers, tegen de studenten die een paar jaar ouder waren. Op de Volendammerweg was mijn lagere school, de Mgr. Bekkerschool. Het is moeilijk uit te leggen, maar meester Oolbekkink had een speciale manier van lesgeven. Op het Waterlantcollege op de Buiksloterweg heb ik de mavo gedaan en afgemaakt. Het was een tijd van school en voetbal en voor het een had ik iets meer aandacht dan voor het ander. Nakomertje Ik ben het nakomertje van de familie. Mijn moeder werkte bij het AMC en later bij Europeesche Verzekeringen. Mijn va-

der heeft eerst op de NDSM-werf gewerkt en later is hij jarenlang postbode geweest. Dat vond hij een heerlijk baantje. Als kind hielp ik hem wel eens, dat vond ik heel leuk. Voetballen Het voetballen zit in ons bloed. Mijn vader was een goede voetballer in Suriname. Hij was rechtsbenig en speelde linksbuiten. Mijn vader heeft tot een paar jaar geleden bij de veteranen van Real Sranang gespeeld. Mijn broer Renatio was een groot talent, maar hij had niet zo’n discipline. Mijn zus Natascia was topscorer bij NEC’75. Maar ze hield het op haar twintigste voor gezien.

Mijn eerste club was Schellingwoude, dat heet nu ASV De Dijk. We wonnen elke wedstrijd met 10 of 15-0. We speelden in blauwwit, verticale strepen en een zwart broekje. Meneer Menting was de trainer, Wimpie. Een klein pittig mannetje dat de kinderen goed kon stimuleren. Nog geen jaar later mocht ik een proefwedstrijd bij Ajax spelen. Meneer Van Teunenbroek had me gescout. Ik was dolblij natuurlijk. Het mooiste is dat die Henk Teunenbroek nog steeds bij Ajax zit. De Meer We zijn naar de plek gegaan waar De Meer was. Ik moet eerlijk zeggen, uit de grond van mijn hart, dat het pijn deed om door die wijk te lopen. Het is zo’n dierbare plek geweest. Ik heb daar als kleine jongen en als eerste-elftalspeler furore gemaakt. Als jongetje van negen zat ik in de tram, lijn 9, onderweg naar de training. Wat vond ik dat kicken met mijn Ajax-tas. Ik wilde alle passagiers laten zien dat ik bij Ajax speelde.

mensen, iets wat we nu zeker missen in de nieuwbouwstad Almere. Wel waren de winkels en scholen te ver en moeilijk te befietsen met twee koters voorop of achterop, tussen die stinkende vrachtwagens door op de drukke Middenlaan. Nadelen Langzaam bleken er ook nadelen te zijn. Dronken mensen die ‘s nachts met 100 km per uur over de Plantage Middenlaan kachelden en op de kop eindigden op het Alexanderplein. Of een autorit met vier heren die fataal eindigde tegen het bushuisje tegenover het Ontleedkundig De dochter van Nico Scharn bracht de Laboratorium. Er waren buurtbendes in buurt als straatartiest regelmatig in de Kinkerbuurt etc. etc. (onder andere vervoering. die van Holleeder), maar ook was er reeds een variant in de Plantage (De PB, de PlantageBuurtBende) die fietswielen ominstromende nieuwe ‘kwetsbaren’. bogen en stadstuintjes van de bewoners Toen ook onze vrienden en familie weg kapot schopten. Of een winnend Ajax waren verhuisd en er geen uitzicht was waarvan de supportersal stenen door de op een beetje leefbare woonomgeving, ruiten gooiend (bij o.a. St. Jacob) de stad zijn ook wij gezwicht. Wij togen met in trokken. onze dochters in 1978, met veel boosFietsendieven en brommerdieven en heid in ons, naar een nieuwbouwstulpje auto-openbrekers, die ik stoorde in hun in Almere, waar we oude kameraden werkzaamheden (een maal kreeg ik een ontmoetten en er maar wat van maakten. pistool te zien ter dreiging). Het was de Maar het liefst was ik oud geworden in tijd van stadsverpaupering, stadsverkrotde Plantage, in mijn Amsterdam. Net als ting, drugsgolf, het wegbonjouren van de meneer Porcelijn. gegoede middenstand (waaronder wij) naar verre plekken als Lelystad, Purmerend, Almere etc. En de politie (hulp bij agressie) en gemeente (hulp bij het vinden van een woning) hadden het te druk met Ansichtkaart van de Plantage Muidergracht. zichzelf of met de

Lezersactie De Oud-Amsterdammer Amsterdam Bevalt! is een uitgave van Uitgeverij Kapstok en bevat verhalen van een groot aantal bekende Amsterdammers die vertellen waarom Amsterdam hen zo lief is. Onder anderen John Kraaijkamp, Ed van Thijn, Hans Wiegel, Frits Barend, Matthijs van Nieuwkerk, René Froger, Jaap van Zweden en Danny de Munk vertellen over hun leven in de hoofdstad. In de winkel kost Amsterdam Bevalt! 22,50 euro. Lezers van De Oud-Amsterdammer kunnen het boek kopen voor 5 of 8 euro*. *5 euro als het boek tegen inlevering van deze bon wordt opgehaald bij Uitgever Kapstok, Van Bossestraat 28-huis, 1051 JZ Amsterdam. Wel even bellen van tevoren naar 020-427 82 39. Het boek kost 8 euro als het wordt opgestuurd. Stuur dan onderstaande gegevens naar bovenstaand adres. Naam Adres

Bron: Amsterdam Bevalt!

Woonplaats (Met Patrick Kluivert komt er een einde aan de serie ‘het Mokumgevoel van…’ We danken Martijn Jas van Uitgeverij Kapstok voor de fijne samenwerking). Patrick Kluivert

wil … exemplaren bestellen van het boek Amsterdam Bevalt! Deze gegevens mailen naar [email protected] is ook een mogelijkheid. Bij het boek (of de boeken) zit een factuur van 8 euro.

pagina 14

t


Eropuit! Kalender.... Amsterdamse uitjes


Stuur uw agendabericht voor ‘Amsterdamse uitjes’ naar (e-mail) [email protected] of Postbus 5003, 1380 GA Weesp

Reproducties Van Gogh in Beurs van Berlage Het Van Gogh Museum verhuist deze maand naar de Hermitage, maar wie de werken graag eens vanuit een ander perspectief ziet, kan naar de Beurs van Berlage. Vanaf 15 september zijn hier reproducties van Van Goghs belangrijkste werken te bezichtigen. De reproducties zijn digitaal hersteld en tonen hoe de kunstenaar zijn werk moet hebben bedoeld. Quotes uit zijn brieven bevestigen deze intenties. Uniek zijn 3D-animaties die bijvoorbeeld laten zien hoe de takken van ‘Amandelbloesem’ bewegen in de wind. Ook kunnen bezoekers Van Goghs schilderstijl doorgronden door zelf ‘De Sterrennacht’ in beweging te brengen. De tentoonstelling ‘Van Gogh, my dream exhibition’ is van 15 september t/m 19 mei 2013 in de Beurs van Berlage te bezichtigen. Meer informatie op de website van de Beurs van Berlage.

Tijdelijk museum in voormalig Shell-kantoor Nog tot en met 29 september doet het voormalige bedrijfspand van Shell aan de IJ-oever in Amsterdam-Noord (tegenwoordig is dit bekend als Overhoeks) tijdelijk dienst als museum. Kunstenaars en ontwerpers doen in de expositie originele suggesties om energie te besparen en hoe om te gaan met afval. Zo bevat de tentoonstelling onder meer een breimachine op windenergie en Hollandse stillevens van gerecycled plastic. Entree kost 2,50 euro of drie lege plastic flessen.

Niet-Meer-Zo-Piep-Show in De Meervaart Sinds drie seizoenen is de Niet-Meer-Zo-Piep-Show niet meer weg te denken uit Theater de Meervaart. De NietMeer-Zo-Piep-Show is een podium vol sexy, rebelse, vrolijke, chagrijnige en brave ouderen. Met een speciaal opgericht Niet-Meer-Zo-Piep-Koor van twintig mensen van 60 t/m 91 jaar die hun ervaringen met het ouder worden delen in een vrolijke en ontroerende show. Zij worden begeleid door de Niet-Meer-Zo-Piep-BigBand met onder andere Clous van Mechelen en Kim Soepnel. Speciaal voor het 60-jarig bestaan van de Tuinsteden is een voorstelling gemaakt over wonen: over op kamers gaan, bij een hospita, of bij je schoonouders op zolder, een commune, kraken, maar ook over het moment dat je afscheid moet nemen van je huis en je dierbaren. Actrice Nelly Frijda is speciale gast. Ze neemt het publiek mee op reis door Amsterdam en vertelt over haar eigen woongeschiedenis aan de hand van foto’s en liedjes. De voorstellingen zijn op zaterdag 15 en zaterdag 22 september (13.30 en 16.00 uur) te zien in Theater De Meervaart. Kaarten voor de show zijn te bestellen via www.meervaart.nl of 020 -410 77 77. (Foto: Moon Saris)

Nergens zoals hier

Jubileumconcert in het jaar van Jan Pieterszoon Sweelinck 2012 is het jaar van Jan Pieterszoon Sweelinck (1562-1621), een van de grootste componisten die Nederland gekend heeft. Het Gesualdo Consort Amsterdam viert diens 450ste geboortejaar het hele jaar door met een reeks concerten en activiteiten. Op 15 oktober vindt bijvoorbeeld het feestelijke ‘Sweelincks Jubileumconcert’ plaats in Het Concertgebouw te Amsterdam. In Sweelincks Jubileumconcert worden behalve werken van Sweelinck ook werken van Jacob Obrecht en tijdgenoten als Cornelis Schuyt uitgevoerd. Het is een zeldzaamheid dat de muziek van Sweelinck in Het Concertgebouw te horen is. Het Gesualdo Consort Amsterdam onder leiding van Harry van der Kamp brengt een ode aan Sweelinck met een concert in uitgebreide vocaal-instrumentale bezetting. Meer informatie over onder andere de kaartverkoop is te vinden op www.gesualdoconsort.nl en www. jpsweelinck.nl.

De fototentoonstelling ‘Nergens zoals hier’ reist van 7 juli t/m 25 oktober door acht wijken in Amsterdam, Hoofddorp, Haarlem, Alkmaar en Almere. Woningcorporatie Ymere en Foam Fotografiemuseum Amsterdam hielden in deze buurten eerder dit jaar fotografieworkshops, waarbij bewoners bijzondere plekken, mensen en verhalen uit hun buurt fotografeerden. Buurtbewoners worden zo op een laagdrempelige manier betrokken bij hun wijk. Op www.foam-org staan de locaties.



pagina 15

Uit de schatkamer van Ajax

Lucky Ajax steelt KNVB-beker In deze rubriek besteden we aan de hand van bewaarde programmaboekjes en elftalfoto’s op www.jumpingjack.nl aandacht aan een bepaald seizoen van Ajax. Deze editie is dat 1969/’70. Trainer Rinus Michels boetseert aan het einde van de jaren zestig aan een elftal dat in het begin van de jaren zeventig schier onoverwinnelijk wordt. Natuurlijk weet nog niemand aan het begin van het seizoen 1969/’70 wat voor moois er de komende jaren aan zit te komen, maar feit is dat Ajax onder Michels zichtbaar steeds beter wordt. Dat betekent wel soms pijnlijke beslissingen (tegenwoordig wordt dat doorselecteren genoemd) waarbij sommige grote Ajacieden te licht worden bevonden. In de zomer van 1969 wordt afscheid genomen van Klaas Nuninga (DWS), Inge Danielsson (Helsingborgs IF) en de huidige voorzitter van de Raad van

Commissarissen Theo van Duivenbode, die wordt verkocht aan Feijenoord (toen nog met een ij geschreven). Ook Henk Groot neemt met een blessure waarvan hij niet meer herstelt afscheid. Daar staan aankopen tegenover. De bekendste is Dick van Dijk, die wordt gekocht van FC Twente, maar ook Nico Rijnders (van Go Ahead), Tom Söndergaard (van Rapid Wien) en Aharon (Roni) Kalderon (van Hapoel Tel Aviv), maken hun opwachting.

voetbalbond heeft namelijk bepaald dat voetballers die het land verlaten om elders te voetballen in het eerste jaar na hun transfer niet mogen uitkomen voor hun nieuwe club. Dat is een lelijke streep door de rekening en blijkbaar is het bestuur van Ajax hiervan niet op de hoogte. Er valt niet aan te ontkomen en Ajax kan er uiteindelijk mee leven - tegen wil en dank - temeer daar Kalderon ook na een jaar nog steeds piepjong is en een grote belofte is.

Voetbaltalent Kalderon is een verhaal op zich. Kalderon geldt in die tijd als het grootste voetbaltalent van Israël en reeds op 16-jarige leeftijd wordt hij international. In 1969 haalt Ajax het grote talent naar Ajax, waar hij een tweejarig contract tekent. De verwachtingen zijn hooggespannen, maar al snel zijn er problemen. De Israëlische

Veel erger is dat Kalderon een lastige jongen is die naast talent voor voetballen ook talent heeft voor de donkere kant van het leven. Bij diverse financiële akkefietjes moet het bestuur hem zelfs helpen. Als bovendien na enkele maanden blijkt dat Kalderon ook nog zijn dienstplicht moet vervullen, wordt helder dat Ajax een kat in de zak heeft gekocht. Na zijn dienstplicht komt Kalderon terug, maar Ajax wil het liefst zo snel mogelijk van hem af, onder meer omdat hij steeds meer schulden maakt. Gelukkig neemt Feijenoord hem over en later verhuist hij naar Paris Saint Germain. Als voetballer zal hij nooit doorbreken, hoewel hij nog negen interlands speelt voor Israël. Als crimineel komt hij beter uit de verf. Kalderon raakt betrokken bij drugshandel en belandt zowel in Israël en Brazilië achter de tralies. Beide keren weet hij te ontsnappen. Op een gegeven moment is iedereen het zicht op de gewezen Ajacied kwijt geraakt en volgens geruchten is Kalderon vermoord, maar dat is nooit bewezen. Het seizoen verloopt overigens glorieus en Ajax wordt

Een elftalfoto van Ajax aan het begin van het seizoen 1969’/70. Bovenste rij vlnr: Johan Cruijff, Rinus Michels, Henk Groot, Piet Keizer, Dick van Dijk, Sjaak Swart, Gerrie Mühren, Gert Bals, Tom Söndergaard, Johan Grijzenhout en Bob Haarms. Voorste rij: Heinz Stuy, Nico Rijnders, Ruud Suurendonk, Barry Hulshoff, Wim Suurbier, Ruud Krol, Bennie Muller, Velibor Vasovic en Cees Koppelaar.

Oscar Borghardt schrijft op deze plaats over zijn herinneringen aan Diemenzijde, een van de korte zijden van stadion De Meer.

kampioen met vijf punten voorsprong op Feijenoord en met maar liefst honderd doelpunten voor en slechts 23 tegen. Topscorers zijn Johan Cruijff en Dick van Dijk, die ieder 23 keer scoren, maar ook Piet Keizer legt er als linksbuiten 18 in. KNVB-beker De titel is echter dit jaar niet het meest memorabel, maar wel de klucht rond de KNVB-beker. In de derde ronde wordt Ajax over de knie gelegd door AZ ‘67, dat dan een middenmoter is in de eredivisie. Einde oefening denk je dan. Maar omdat de KNVB-beker bij de start 53 deelnemers telt, blijven er na drie speelrondes zeven teams over. Om een club vrij te houden wordt wat al te gek gevonden, waarna de KNVB besluit om een verliezende club uit de derde ronde opnieuw in te loten. Het lot valt op Ajax (hoezo lucky Ajax!), dat in de vierde ronde uitkomt tegen DWS. Ajax neemt de wedstrijd tegen de plaatsgenoot niet al te serieus (Cruijff, Krol, Swart en Mühren werden buiten de selectie gehouden), maar in een vakantieopstelling wordt door een laat doelpunt van Tom Söndergaard de halve finale bereikt. Daarna wordt de strijd om de beker door Ajax opeens wel serieus genomen. In de halve finale wordt gewonnen van FC Twente en in de finale wordt PSV met 2-0 geklopt.

Roni Kalderon kon goed voetballen, maar levert vooral problemen op. Hij speelde niet één minuut in Ajax.

Europees Europees komt Ajax uit in de strijd om de Jaarbeursstedenbeker, zeg maar de UEFA Cup, die ook al niet meer bestaat. Achtereenvolgens Hannover ‘96, Ruch Chorsow, Napoli en Carl Zeiss Jena worden verslagen, waarna in de halve finale Arsenal een maatje te groot is. Dat is niet best voor de club, die het jaar ervoor nog in de finale van de Europacup 1 stond, helemaal omdat Feijenoord dat jaar als eerste Nederlandse club de Europacup 1 wint. Maar Ajax maakt het in de seizoenen erna meer dan goed.

SKYBOX De eerste skyboxen die ik ooit zag waren die in White Hart Lane, het stadion van Tottenham Hotspur. In 1981 bezocht ik de wedstrijd Tottenham Hotspur-Ajax. Het stadion van The Spurs ligt in een achterstandswijk in Londen, dat werd ons 31 jaar geleden al duidelijk. Vorig jaar braken er hevige rellen in die wijk uit. Kort voor ons vertrek naar Londen publiceerde Voetbal International een verhaal over White Hart Lane. Het stadion onderging een metamorfose. In de nieuwe tribune waren skyboxen gebouwd. Uit het verhaal in VI begreep ik dat het om luxueuze voorzieningen ging voor mensen met veel geld, die van voetbal wilden genieten zonder met het plebs te worden geconfronteerd. Tijdens de

wedstrijd Tottenham Hotspur-Ajax was de tribune met skyboxen nog niet in gebruik. Die werd kort daarna geopend. Enkele jaren later kreeg het Ajaxstadion De Meer ook skyboxen. Boven de eretribune. Toen een noviteit voor ons land. Het ‘gewone’ publiek in De Meer moest weinig hebben van de bobo’s die in pak naar voetbal keken en vooral bezig leken met zakelijke gesprekken: relatiemarketing. Een dieptepunt dat ik in De Meer beleefde was toen een inzittende van een skybox zijn bord met soep leeg kiepte boven de hoofden van de mensen op de zittribune. Als voetbalverslaggever heb ik in 20 jaar tijd vrijwel alle stadions van Nederland bezocht. De perstribune

lag dikwijls vlak bij de business seats en de skyboxen. Wij konden de gesprekken van de mannen in pak en vrouwen in mantelpak vaak tot in detail volgen. Die gesprekken gingen nooit over voetbal. Een minuut of tien voor rust gingen zij naar binnen om een hapje te eten en een glaasje te drinken. Op het moment dat de tweede helft al een eind op weg was arriveerden zij weer bij hun zitplaats. Ik had wel eens medelijden met de dames en heren. Ik kreeg de indruk dat een groot aantal van hen die zondagmiddag liever iets anders had gedaan dan op hun paasbest naar een sport te kijken waarvan zij de spelregels niet kenden. En dan ook nog eens de hele ‘vrije’ middag lachen om de grapjes van de baas of de klant. Aanvoerder Velibor Vasovic houdt de ‘gestolen’ KNVB-beker omhoog.

pagina 16



Fotograﬁe: Joris van Bennekom

BOEK SNEL: WWW.SOLDAATVANORANJE.NL I 0900 1353 IN NOV/DEC/JAN OOK MATINEEVOORSTELLINGEN OP WOENSDAG

THEATERHANGAAR IN SAMENWERKING MET

MEDIAPARTNER

| VLIEGVELD VALKENBURG | BIJ LEIDEN IN SAMENWERKING MET

MEDIAPARTNER

(45 cpm)

DOOR AANHOUDEND SUCCES OPNIEUW VERLENGD! NÚ T/M JANUARI

In Beatkelder Lijn 3 werd slechts bier en limonade geschonken

Recommend Documents