3 Bier bier bier… hier hier hier! 3.1
Soorten Belgische bieren Spreken
3.2 De brouwerij Stella Artois – De hoofdletters Het is niet zo dat men in het Nederlands alle zelfstandige naamwoorden met een hoofdletter schrijft, zoals in het Duits. We hebben hier wel regeltjes voor. Er bestaan ook heel wat uitzonderingen waar we je voorlopig nog niet mee gaan lastigvallen. Hou rekening met deze regeltjes in de volgende oefening. Wat schrijven we met een hoofdletter? eerste woord van een zin
Bijvoorbeeld: Wanneer ga je op reis?
namen van personen
Bijvoorbeeld: Wim Smidt
namen van winkels, bedrijven
Bijvoorbeeld: kledingwinkel Bobo
aardrijkskundige namen
Bijvoorbeeld: Amsterdam, Schriekstraat, …
talen, dialecten, culturen
Bijvoorbeeld: het Nederlands
volkeren
Bijvoorbeeld: de West-Vlamingen, Limburgers, …
merken
Bijvoorbeeld: Dafalgan, Ralph Lauren, …
Wat is een afgeleide van een aardrijkskundige naam? ‘afgeleide’ komt van het werkwoord ‘afleiden’ • •
Spanje (aardrijkskundige naam: een land) De persoon die in Spanje woont is een Spanjaard (afgeleide).
• •
Limburg (aardrijkskundige naam: een provincie) Een vrouw uit Limburg is een Limburgse (afgeleide).
Duid in onderstaande tekst de woorden aan die met hoofdletter geschreven moeten worden. leuven huisvest elk jaar niet enkel duizenden studenten, het is ook de thuisstad van de stella artois brouwerij*. een stukje vaderlandse geschiedenis de geschiedenis van stella artois is nauw verbonden met de geschiedenis van leuven. De stichting van de leuvense universiteit in 1425, het graven van het kanaal leuven-rupel in de 18de eeuw, twee industriële revoluties en twee wereldoorlogen: allemaal gebeurtenissen die en ingrijpende rol speelden in de ontwikkeling van het land van het bier en … van de brouwerij artois. belangrijkste onderneming van de stad als in 1366 de naam brouwerij den hoorn voor het eerst bij de hertogen opduikt, is dat slechts het begin van een schitterende carrière. In 1537 is deze brouwerij al de grootste onderneming van de stad leuven. in 1717 gaat den horen over in de handen van meester-brouwer sebastien artois. langer dan een eeuw wordt alle brouwerkennis van vader op zoon doorgegeven. stella rond de eeuwwisseling begint men bij artois het goudblonde pilsbier te van lage gisting te brouwen. in 1926 brengt de brouwerij voor de eerste keer een kerstbier op de markt en doopt het men met de naam ‘stella’, wat ‘ster’ betekent. dit bier wordt een bekende ster bij de brouwers, voor veel liefhebbers een bier waarbij je je thuis voelt. en de brouwerij, die voelt zich na al die eeuwen nog steeds thuis tussen al de leuvenaars. onze stella artois bestaat nog altijd. in het logo vindt u nog de hoorn en het jaar 1366 vermeld, verwijzingen naar de origine van het bier. stella artois is een frisse kwaliteitspils met een licht bittere smaak. deze subtiele smaak ontstaat door een unieke mengeling van de beste mout en de fijnste hopsoorten. stella artois is door de jaren heen één van de internationale merken van InBev geworden. het is erg populair in het buitenland maar omdat het een premium pils is, is het bier dus ook relatief duur. ______________________________________________________________________ Woordverklaring • • • • •
brouwerij: de plaats waar men bier brouwt (maakt) onderneming: een bedrijf gisting: proces bij het maken van bier origine: afkomst subtiele: fijn, fijngevoelig
4 Universitair Ziekenhuis Leuven, Gasthuisberg
De uitbreiding van de Leuvense universiteit zorgde ervoor dat bepaalde afdelingen zich ergens anders moesten vestigen. In 1970 verhuist de nieuwe faculteit geneeskunde naar het universitair ziekenhuis Gasthuisberg. Het is de ideale plaats voor een volledig nieuwe medische campus met ziekenhuis en onderwijsaccommodatie. In 1975 werd er een kinderziekenhuis gebouwd. Het ziekenhuis breidde zo fel uit dat er het nu vol specialisten zit: gynaecologie, verloskunde, spoedgevallen, heelkunde, …
4.1
De spoedgevallen
De dienst urgentiegeneeskunde (spoedgevallen) is ook gevestigd in de campus Gasthuisberg. De dienst staat dag en nacht paraat voor de opvang, behandeling en verzorging van alle patiënten die zich aanmelden met een acute 2ziektetoestand of een lichamelijk letsel 3ten gevolge van een ongeval.
2
acuut bn, bw plotseling (optredend): acute ziekten met snel verloop (tegenst chronische)
3
letsel het; o -s verwonding, kwetsuur
4.1.1
Oefening `Bij wie kan ik terecht?´ Spreken
De dienst dermatologie van UZ Leuven onderzoekt en behandelt aandoeningen van de huid en aangrenzende slijmvliezen, haren en nagels. U kunt op de dienst dermatologie terecht voor huidaandoeningen zoals eczeem, ernstige acne, huidkanker, psoriasis, spataders…
Op de dienst gastro-enterologie worden ziekten van het maag-darmstelsel behandeld. De dienst houdt zich bezig met de diagnose en behandeling van aandoeningen zoals de ziekte van Crohn, kanker van de maag en darmen, leverziekten, ziekten van de alvleesklier en van de galblaas.
Neurologie is die discipline van de geneeskunde die zich richt op aandoeningen van het zenuwstelsel en de spieren. De dienst neurologie van UZ Leuven legt zich onder meer toe op kwaliteitsvolle zorg en onderzoek rond:beroertes, bewegingsstoornissen, geheugenproblemen, hoofdpijn, inflammatoire en infectieuze aandoeningen van het centraal zenuwstel, neuromusculaire aandoeningen, slaapstoornissen.
Tandheelkunde
Gynaecologie en verloskunde
Om een laatste groet te brengen aan een overledene, kunt u naar het mortuarium komen. U kunt er ook terecht voor een gebed. Urgentiegeneeskunde
Spoedgevallendienst
Als kinderziekenhuis UZ Leuven streven wij kwaliteitsvolle totaalzorg na voor het kind. Wij bieden voor het zieke kind een compleet aanbod van zorgprogramma’s. Deze zorgprogamma’s bieden een topreferentiezorg van pasgeborene tot en met adolescent, met aandacht voor leeftijdsspecifieke noden en longitudinale begeleiding. Deze zorgprogramma’s worden bovendien ondersteund door gespecialiseerde onderzoeksprogramma’s en bieden contextueel onderwijs met continue professionele vorming. Zij zijn geïnspireerd op ethische waarden, worden getoetst op maatschappelijke relevantie en beantwoorden aan hoge kwaliteitsnormen.
Link de volgende personen bij de juiste afdeling! Patient 1
Ik heb last van eczeem, dat is een huidziekte. Waar kan ik terecht?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Patient 2
Mijn man en ik verwachten samen baby’tje. We gaan geregeld op controle. Bij de dokter kunnen we dan onze baby op een computerscherm zien. We kijken enorm uit naar de bevalling. Morgen moet ik weer langs bij de dokter. Waar kan ik terecht?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Patient 3 Ik heb ontzettend veel kiespijn. Ik moet dringend een afspraak maken bij de dokter. Waar kan ik terecht?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Patient 4 De grootvader van mijn moeder is gisteren gestorven in het ziekenhuis. We willen haar graag nog een laatste groet gaan brengen. Waar kan ik terecht?
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Patient 5 Mijn zoontje van 3 jaar weigert te eten en te drinken. Hij lijkt ook koorts te hebben. Waar kan ik terecht?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Patient 6 Mijn zus heeft al een tijdje last van de ziekte van Crohn. Ze moet goed uitkijken wat ze eet. Sinds een paar dagen kan ze geen vast voedsel meer verdragen. Waar kan ik terecht?
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
4.2
Grammatica: het lidwoord
Vul de, het, of een in of vul geen lidwoord in. Naar de huisarts of niet Iedereen heeft weleens (1) klachten. In tien procent van (2) gevallen wordt daarvoor (3) hulp van (4) dokter ingeroepen. Veel klachten gaan ook vanzelf over. (5) dropje is lekkerder en goedkoper bij (6) hoesten en helpt even goed als (7) meeste medicijnen. (8) ijslolly bij (9) pijnlijke keel is even pijnstillend als (10) pilletje en heeft (11) bijwerking. In (12) speciaal boekje dat u kunt bestellen, worden (13) vaak voorkomende medische problemen besproken. Het biedt u (14) onafhankelijke en kritische informatie als u voor (15) keuze staat (16) dokter te raadplegen. Met (17) meeste problemen blijkt u zichzelf te kunnen redden. Het loont daarom (18) moeite even aan te zien of het overgaat. Dit boekje verdient (19) plaatsje naast (20) telefoonboek om (behalve bij (21) spoedeisende gevallen) eerst te raadplegen voordat u (22) telefoon grijpt om (23) dokter te bellen. Griep duurt zeven dagen en als u (24) dokter raadpleegt (25) een week. Wat doet u? Naar: Prof. dr. B. Meyboom-de Jong, Wat doe ik. Ga ik naar de huisarts?
1. 2. 3. 4. 5.
……………………………………….. ……………………………………….. ……………………………………….. ……………………………………….. ………………………………………..
14. ……………………………………….. 15. ……………………………………….. 16. ……………………………………….. 17. ……………………………………….. 18. ………………………………………..
6. ……………………………………….. 7. ……………………………………….. 8. ……………………………………….. 9. ……………………………………….. 10. ……………………………………….. 11. ……………………………………….. 12. ……………………………………….. 13. ………………………………………..
4.3
19. ……………………………………….. 20. ……………………………………….. 21. ……………………………………….. 22. ……………………………………….. 23. ……………………………………….. 24. ……………………………………….. 25. ………………………………………..
WOORDENSCHAT: woordvorming
Verander de zinnen op de volgende manier. Voorbeeld: De verbreiding van medische kennis zou angst bij mensen groter maken. De verbreiding van medische kennis zou angst bij mensen vergroten. •
De eetlust van de zieke wordt langzaam minder. De eetlust van de zieke ________________ .
•
De patiënt wordt elke dag magerder. De patiënt ________________
•
De toestand van het verkeerslachtoffer wordt slechter. De toestand van het verkeerslachtoffer ________________.
•
Meer bezuinigingen in de gezondheidszorg maken de protesten tegen deze maatregelen sterker. Meer bezuinigingen in de gezondheidszorg ________________ de protesten tegen deze maatregelen.
•
Minder vet maakt het risico van hart-en vaatziekten kleiner. Minder vet ________________ het risico van hart-en vaatziekten.
•
Snoepen maakt de kans op tandbederf groter. Snoepen ________________ de kans op tandbederf.
•
Haar conditie wordt met de dag beter. Haar conditie ________________.
4.4
Bier is plezier maar de volgende dag… een kater!
Na een avondje stevig te feesten in het Leuvense nachtleven staat u op met een verschrikkelijke kater4. Pech, je moet met de auto terug naar huis rijden. Je heeft twee soorten pijnstillers in huis. Je leest de bijsluiters. (zie onder opdracht) Let erop: je bent een astmalijder5.
Beslis welke pijnstiller in je geval het beste is aan de hand van de volgende vragen: PARACETAMOL •
Helpt de pijnstiller tegen hoofdpijn? o ja o neen
•
Beïnvloedt de pijnstiller de rijvaardigheid? o ja o neen
•
Kan het gebruikt worden bij astma, ziekte waardoor je moet hoesten? (U heeft daar soms last van.) o ja o neen
•
Hoeveel tabletten mag je per dag gebruiken? o maximaal 3 o maximaal 6
•
Hoe moet je ze innemen? o Je moet het pilletje ineens doorslikken. o Je moet het pilletje in een glas water laten oplossen en dan opdrinken. o Je moet op het pilletje zuigen.
•
Loopt je kans om huiduitslag te krijgen? o ja o neen
4
ziek gevoel met hoofpijn op de dag nadat je teveel alcohol gedronken hebt.
5
de, chronische ziekte van de luchtwegen die benauwdheid veroorzaakt.
IBUPROFEN •
Helpt de pijnstiller tegen hoofdpijn? o ja o neen
•
Beïnvloedt de pijnstiller de rijvaardigheid? o ja o neen
•
Kan het gebruik worden bij astma, ziekte waardoor je moet hoesten? (Je hebt daar soms last van.) o ja o neen
•
Hoeveel tabletten mag je per dag gebruiken? o maximaal 3 o maximaal 6
•
Hoe moet je ze innemen? o Je moet het pilletje ineens doorslikken met een glas water. o Je moet het pilletje in een glas water laten oplossen en dan opdrinken. o Je moet op het pilletje zuigen.
•
Loopt je kans om huiduitslag te krijgen? o ja o neen
•
Welk is de meest geschikte pijnstiller? o Paracetemol o Ibuprofen
Verbetering opdracht ´Inleiding´: A7, B5, C4, D2, E8, F3, G6, H1
