Impact van emissienormen op de maritieme sector Jaap Kolpa, beleidsmedewerker Ministerie van IenM, afd. Zeevaart Earnewald, 11 september 2013
Luchtemissies door zeeschepen: Kort overzicht van begrippen ofwel: wat is wat ? ? ?
Wat stoten schepen uit? Waar leidt dit toe?
Zwaveldioxide (SO2): - komt in lucht bij verbranding als zwavel in brandstof zit - veroorzaakt verzuring van de atmosfeer (“zure regen”) - één van de veroorzakers van ‘secundair‘ fijn stof Stikstofoxide (NOx): - komt vooral in lucht bij hoge temp. verbrandingsprocessen - veroorzaakt verzuring, smog en veel gezondheidsproblemen
Fijn stof (PM10): - komt vooral in lucht door verbranding van o.a. Heavy Fuel Oil - veroorzaakt ademhalings- en gezondheidsproblemen - jaarlijks 5000 vroegtijdige sterfgevallen in NL
Wat stoten schepen uit? Waar leidt het toe?
Koolstofdioxide (CO2): - door verbranding van alle koolstofhoudende brandstoffen - één van de veroorzakers van klimaatverandering Vluchtige organische stoffen: - benzeen, tolueen, methanol - ladingdampen, komen in lucht bij beladen van tanks - veroorzaken smog CFK’s, HCFK’s, halonen: - koelmiddelen; brandblusmiddelen - tasten ozonlaag aan
Zeevaart is een internationale bedrijfstak, daarom: internationale maatregelen
5
De Internationale Maritieme Organisatie (IMO) heeft in 2008 . . .
6
. . . de internationale regelgeving ‘Marpol Annex VI’ aangescherpt
Kern van Marpol Annex VI:
8
1.
Aanscherping van de emissienormen t.a.v. de SOx-uitstoot van zeeschepen
2.
Aanscherping van de emissienormen t.a.v. de NOx-uitstoot van zeeschepen
3.
Energie-efficiency-eisen aan nieuwbouwschepen (toegevoegd in 2011)
1. Regelgeving op gebied van zwaveloxide-emissies
9
SOx Emission Control Area (SECA): Noordzee en Baltische Zee
10
SECA Noord-Amerika vanaf 1 augustus 2011
200 mijlen vanuit de Noordamerikaanse kust 11
Aanscherping Marpol Annex VI: Maximale zwavelgehalte in scheepsbrandstof:
*) Evaluation in 2018; in case of negative results, the introduction date will shift from 2020 to 2025
12
MARPOL limits on sulphur content in marine fuels
Naast deze wereldwijde IMO regelgeving is er de
EU-Zwavelrichtlijn Schepen in EU-havens liggend aan de kade (“at berth”) dienen met ingang van 1 januari 2010 brandstof te gebruiken van maximaal 0,10 % zwavel (1000 ppm). Let wel: deze bepaling staat los van Marpol Annex VI en geldt alleen voor de EU-grondgebied.
14
Europese ‘kop’ op mondiale IMO-regelgeving: Mondiale zwavelnorm in 2020 omlaag van 3,5 % naar 0,5 %. Mocht uit de IMO evaluatie in 2018 blijken dat in 2020 onvoldoende laagzwavelige brandstof beschikbaar is, dan verschuift de ingangsdatum naar 2025. De EU houdt, voor EU-wateren, vast aan 2020 als ingangsdatum voor die 0,5 % norm, ongeacht wat IMO besluit (EU-Zwavelrichtlijn 1999/32/EC) 15
De zwavelnormen van Marpol Annex VI zijn op 3 verschillende manier te realiseren: 1. Laagzwavelige brandstof
2. Nabehandelings-apparatuur (‘scrubbers’) 3. LNG als brandstof
16
Zwavelnormen Marpol Annex VI vergeleken met EU-zwavelnormen wegtransport en binnenvaart: Zeevaart Mondiale zeeën
SECA-limit
1 oktober 1994
-
-
2000 ppm
1 oktober 1996
-
-
500 ppm
-
1 januari 2000
-
-
350 ppm
-
1 januari 2005
-
-
50 ppm
-
19 mei 2005
45.000 ppm
11 augustus 2007
Wegtransport**
2000 ppm
15.000 (Baltic)
-
15.000 (NZ)
-
1 januari 2008
1000 ppm
1 januari 2009
10 ppm
1 juli 2010
10.000 ppm
1 januari 2011
10 ppm
1 januari 2012
(EN 590)
35.000 ppm
1 januari 2015 1 januari 2020
Binnenvaart
1.000 ppm *)
5.000 ppm
*) Evaluatie in 2018. Als deze negatief uitvalt, dan verschuift datum van introductie van 2020 naar 2025 **) Bron: www.dieselnet.com/standards/eu/fuel.php 17
2. Regelgeving op gebied van stikstofoxide-emissies
18
NOx-uitstootnormen voor nieuwe schepen: Herziening Annex VI: Uitstootnormen voor motoren op schepen gebouwd ná 1-1-2011: •14.4 g/kWh bij minder dan 130 omwentelingen per minuut; •44 · n(-0.23) g/kWh bij tussen 130 en 2000 omwentelingen per minuut;
•7.7 g/kWh bij meer dan 2000 omwentelingen per minuut Deze norm staat bekend als ’Tier II’ 19
NOx Emission Control Area Noord-Amerika vanaf óf 1 januari 2016 óf 1 januari 2021*)
200 mijlen vanuit de Noordamerikaanse kust *) Afhankelijk van beslissing van IMO / MEPC 20
NOx-uitstootnormen voor nieuwe schepen: Herziening Annex VI: Uitstootnormen voor motoren op schepen gebouwd ná 2016 of 2021, varend in een “NOx Emission Control Area” (“NECA”):
•3.4 g/kWh bij minder dan 130 omwent. p/m; •9 · n(-0.2) g/kWh bij tussen 130 en 2000 omwent. p/m;
•2.0 g/kWh bij meer dan 2000 omwent. p/m; Deze norm staat bekend als ’Tier III’ Buiten deze “NECA“ geldt de Tier II-regelgeving 21
22
NOx Emission Control Area Noord-Amerika vanaf óf 1 januari 2016 óf 1 januari 2021*)
200 mijlen vanuit de Noordamerikaanse kust *) Afhankelijk van beslissing van IMO / MEPC 23
Worden Noordzee, Het Kanaal en de Baltische Zee aangewezen als NECA?
24
Baltische Zee een NECA? Beslissing over aanvraag bij
IMO ligt ter tafel bij de Baltic Marine Environment Protection Commission (ook bekend als de Helsinki Commissie, HELCOM)
25
Noordzee en Het Kanaal een NECA? Dit dossier bevindt zich in de studiefase. Er zijn twee rapporten zijn over uitgekomen:
26
Marpol Annex VI: Voor schepen gebouwd tussen 1990 en 2000 geldt ook Tier I, wanneer: • Vermogen > 5000 kW • Cilinderinhoud > 90 liter
(Tier I: 17.0 g/kWh bij 130 omwentelingen per minuut)
27
28
NOx-normen herziene Marpol Annex VI vergeleken met EU-normen wegtransport: Zeevaart Marpol Annex VI
Wegtransport *)
1992
8.0 g/kWh (Euro I)
1996
7.0 g/kWh (Euro II)
2000
17.0 g/kWh (Tier I)
2000 (okt.)
5.0 g/kWh (Euro III)
2005 (okt.)
3.5 g/kWh (Euro IV)
2008 (okt.)
2.0 g/kWh (Euro V)
2011
14.4 g/kWh (Tier II)
2013 2016
0.4 g/kWh (Euro VI) 3.4 g/kWh**)(Tier III)
*) EU Emission Standards for Heavy Duty Diesel Engines **) alleen in zgn. Nox Emission Control Areas (NECA’s) Bron: www.dieselnet.com/standards/eu/hd.php
29
g/kWh 18
NOx-normen Marpol Annex VI vergeleken met EUnormen wegtransport Tier I
16
Tier II
14 12 10 8 6 4 2
Euro I Euro II Euro III
Tier III
Euro IV Euro V
Euro VI 0
3. Regelgeving op gebied van energie-efficiency
31
Energy Efficiency zeeschepen: • Schepen met een betere energie-efficiency stoten minder CO2 uit
• CO2 is een broeikasgas • Bij zeeschepen potentiële verbetering van energie efficiency*): 25 tot 75 %
*) Gebruik makend van bestaande technologie; bron: Second IMO Greenhouse Gas Study, 2009
32
IMO heeft opgenomen in Marpol Annex VI de Energy Efficiency Design Index (EEDI): • Geeft minimum-niveau van energie-efficiency per tonmijl aan • ‘Energieprestatienorm’ voor zeeschepen • Schepen met een betere energie-efficiency (lagere EEDI) stoten minder CO2 uit
33
Energy Efficiency Design Index (EEDI):
De verbetering in energie-efficiëntie geldt ten opzichte van een door IMO vastgesteld referentieniveau voor 2013. Schepen geregistreerd in ontwikkelingslanden behoeven pas in 2019 te voldoen aan deze regelgeving.
34
Tot zover de regelgeving.
Regelgeving kan een incentive zijn tot innovatie, vgl. ‘Technology forcing standards’, normen die innovaties en nieuwe technologie ‘uitlokken’ 35
De zwavelnormen van Marpol Annex VI zijn op 3 verschillende manier te realiseren: 1. Laagzwavelige brandstof
2. Nabehandelings-apparatuur (‘scrubbers’) 3. LNG als brandstof
36
Nabehandelings-apparatuur: scrubbers - Verwijderen zwaveloxide (SOx) uit de uitlaatgassen van zeeschepen - Marpol Annex VI staat dit toe - Dezelfde hoeveelheid SOx uit schoorsteen als bij laagzwavelige brandstof - Met ‘scrubber’: schip kan goedkope hoogzwavelige brandstof blijven bunkeren - Vanwege strenge zwavelnorm ontstaat vraag naar nieuwe technologie
- Zwavelnorm als prikkel tot innovatie
Nabehandelings-apparatuur selective catalytische reductie (SCR): - Verwijderen stikstofoxide (NOx) uit de uitlaatgassen van zeeschepen
- Vanwege strenge NOx-norm ontstaat vraag naar nieuwe technologie - Tier III-norm als prikkel tot innovatie
- Toeleverende industrie (Scheepsbouw NL) dringt bij IenM aan op snelle aanwijzing van Noordzee tot ‘NECA’
LNG als brandstof voor zeeschepen: - Géén SOx-emissies - ca 85 % minder NOx-emissies
- ca 20 % minder CO2-emissies - Naar verwachting LNG goedkoper dan HFO en Marine Diesel
- Europese Commissie januari 2013 pakket Clean Power for Transport voorgesteld: voorziet op termijn verplichte Europese uitrol van LNG-bunkerfaciliteiten voor de zee- en binnenvaart
Energy Efficiency Design Index (EEDI):
De verbetering in energie-efficiëntie geldt ten opzichte van een door IMO vastgesteld referentieniveau voor 2013. Schepen geregistreerd in ontwikkelingslanden behoeven pas in 2019 te voldoen aan deze regelgeving.
41
42
Schepen van de toekomst
43
Ook in de zeevaart kan regelgeving een ‘incentive’ zijn, een aanzet tot innovatie ‘Technology forcing standards’, Bieden perspectieven voor de innovatieve scheepsbouw . . . En ook perspectieven voor de Noord Nederlandse en Noord Duitse regio? 44
Dank voor uw aandacht!
[email protected] 45
22 juni 2012
