-1-
Eerst versie © 2013 Erik de Kruijff Laatst herzien: 28-07-2013 Vormgeving: Erik de Kruijff Illustraties: Erik de Kruijff / Ilona van Beek Digitaal uitgegeven door De Kruijff Kynologie www.dekruijff-kynologie.nl
Niets uit deze uitgave mag verveelvoudigd en / of openbaar gemaakt worden doormiddel van druk, fotokopie, microfilm, internet of op welke wijze dan ook zonder schriftelijke toestemming van De Kruijff Kynologie. -2-
Inhoudsopgave Voorwoord: ....................................................................................................... - 4 Socialisatie ....................................................................................................... - 5 Van welke leeftijd .......................................................................................... - 5 Hoe socialiseren ............................................................................................ - 5 Essentieel ..................................................................................................... - 6 Tot slot .......................................................................................................... - 6 Wandelen ......................................................................................................... - 7 Halsband of tuig? .............................................................................................. - 8 Trekken aan de lijn ........................................................................................ - 8 Toch geen tuig? ............................................................................................ - 8 Trainen? ......................................................................................................... - 10 Loslopen ..................................................................................................... - 10 Aan de lijn lopen .......................................................................................... - 10 Zindelijkheid ................................................................................................ - 11 Begeleidende video’s ...................................................................................... - 12 Tot slot ........................................................................................................... - 13 Aanbevolen literatuur ...................................................................................... - 14 -
-3-
Voorwoord Beste lezer, Dit boek is bedoelt voor cursisten van De Kruijff Kynologie als ondersteuning van de puppy socialisatie lessen. Dit boek mag gebruikt worden door anderen, maar er mag niets aan de inhoud veranderd worden en dient altijd in volledige vorm gepubliceerd te worden. Dit boek mag nooit door derden verkocht worden en dient altijd gratis verstrekt te worden. Het boek is zorgvuldig samengesteld gebaseerd op de visie behorende bij Bewust Leiderschap, ontwikkeld door Erik de Kruijff. Ik wens de lezer heel veel plezier met de pup en hoop dat dit boek, bij voorkeur in combinatie met de lessen bij ons een goede fundering in opvoeding en socialisatie geven. Vriendelijke groet, Erik de Kruijff, Dogtrainer and Behaviorist. Interesse in meer interessante publicaties? Bezoek onze website: www.dekruijff-kynologie.nl Voor vragen: 06-13355428
[email protected] Dit boek is onderdeel van de verzameling lectuur ontwikkeld door De Kruijff Kynologie! Aan dit boek kunnen nooit rechten worden verleent. Ondanks onze zorgvuldige samenstelling kunnen er altijd zet en / of drukfouten voorkomen. U kunt ons hier altijd op attenderen.
-4-
Socialisatie Socialisatieperiode is niets meer dan een periode waarin jonge honden open staan voor nieuwe prikkels zonder dat daar al een direct oordeel over geveld is. De honden kunnen deze prikkel dus vrij neutraal ondergaan waardoor je in die periode veel vreemde prikkels normaal kan laten worden. Toch is socialisatie niet de juiste term voor dit gebeuren. Socialiseren is namelijk het gewoon worden en wennen van de omgang (het sociale) met diverse diersoorten, leeftijden en individuen. Het laten wennen aan prikkels als stofzuigen, auto’s, geluiden en ga zo maar door heet eigenlijk Habituatie. Voor het gemak zijn deze twee samengevoegd in één en spreken we dus over de socialisatie periode.
Van welke leeftijd Van 4 tot 12 weken komt de hond in de primaire socialisatie periode. Hij staat hierin open voor veel interessante prikkels. Na de primaire socialisatie periode start ook de secundaire socialisatie periode en die duurt tot ongeveer een half jaar. In de primaire zijn de jongen honden het meest toegankelijk voor nieuwe prikkels. Belangrijk is om te beseffen dat dit soort periodes een ongeveer tijd hebben. Het is dus niet zo dat wanneer de pup 12 weken word de magische grens sluit. Zoals je misschien al hebt uitgerekend begint socialisatie al in het nest. Het is dus zeer belangrijk dat de fokker al een mooie fundering legt.
Hoe socialiseren Kwaliteit boven kwantiteit. Belangrijk is dat de pup met veel aspecten in contact komt, maar minstens net zo belangrijk is het dat de hond de tijd krijgt om deze prikkels te verwerken. Al die indrukken moeten ook verwerkt worden. -5-
Zodra de pup in huis is kun je het beste in huis gaan zitten met de hele familie om tafel (iedereen die wat met de hond te maken heeft). Bedenk samen wat de pup de komende 10 a 15 jaar mee gaat maken bij jullie en schrijf daar belangrijke dingen van op. Een mooi voorbeeld. Woon je in de stad maar wil je in de toekomst graag op een boerderij met veel vee wonen? Dan is socialiseren met vee belangrijk. Maar denk ook aan bus, trein, station, kinderen, auto’s en ga zo maar door. Deze lijst ga je tot de 12 weken bij langs. Vink af wat je hebt gehad. Herhaal hele belangrijke dingen vaker. Heb je alles klaar op de 12 weken? Dan ga je alles nog herhalen tot de 6 maand.
Essentieel Wat je ook doet, zorg dat het leuk is. Neem de tijd. Ga niet eventueel angst gedrag voeden, maar de hond mag wel steun zoeken (hier meer over tijdens onze lessen!). Een mooi stukje is spelen. Wist je dat een hond goed went aan geluiden en het met iets positiefs ervaart als je met de hond speelt?! Ga eens spelen met de hond in huis terwijl je heel zachtjes vuurwerk muziek op de achtergrond draait (wel te vinden op youtube). Ga niet een pup aan kinderen laten wennen door hem op een school plein te zetten als om 3 uur de bel gaat. Laat hem wennen door 1 of 2 kinderen de pup rustig en begeleid te aaien. Socialiseren is kwalitatief belangrijk. Ook bij overprikkelen en teveel willen kun je de pup een slechte start geven.
Tot slot Ik begeef me soms op wat glad ijs, maar wil het toch kwijt. Socialisatie is niet heilig. Mis je iets? Ook later kun je nog zat bijspijkeren, vertrouwen van de hond in jou is essentieel! Werk aan een goede band! -6-
Wandelen Jonge honden moeten natuurlijk voldoende bewegen maar mogen niet teveel bewegen. Hiervoor zijn richtlijnen bedacht die over het algemeen goed werken. Per week dat de hond oud is mag de jonge hond 1 minuut extra lopen. Dit geld voor aangelijnd wandelen. Weken oud 8 12 24 40 enz
Aantal minuten wandelen 8 12 24 40 enz
Ik heb even een paar grote stappen genomen, maar het idee is zo wel duidelijk. Voor loslopen geld de regel dat de hond niet langer los mag lopen dan aangelijnd. Dus ook daarbij, een hond van 12 weken niet langer dan 12 minuten los laten lopen. Wat als je nou naar een park moet lopen. Stel er is een 10 minuten lopen een park waar de hond los mag. De hond is 8 weken oud. Laat de hond dan 4 minuten wandelen (helft van wat hij mag). Til de hond dan de rest van de rit naar het park. Laat het daar een minuut of 8 lekker los lopen en til hem daarna op en ga naar huis. Laatste 4 minuten van de wandeling weer laten lopen. Deze regel is genomen omdat aan de lijn een pup heel lastig aan kan geven dat hij rust nodig heeft. Je zult merken dat hij op een cursus ook rond de 45 tot 60 min matig tot actief bezig is. Ook daarbij word rekening gehouden met rust. Het zijn richtlijnen, een keer wat langer en een keer wat korter maakt niet veel uit. Hoe meer je naar de fase komt dat de hond is uitgegroeid hoe meer je de wandel richtlijnen los kan laten. Kleine rassen zijn met 9 maand al volgroeid grote rassen soms pas met 24 maand. -7-
Halsband of tuig? Bij voorkeur hebben wij dat elke hond met een goed passend borsttuig naar de hondenschool komt. Dit heeft natuurlijk ook een reden. Honden hebben net als veel andere dieren een kwetsbare nek. Bij het gebruiken van een halsband waarbij de hond gaat trekken aan de lijn komt er een ontzettende kracht, klappen en wurgende werking op de nek. De hond kan daarmee diverse nek blessures en rug blessures oplopen.
Trekken aan de lijn Het dichttrekken van de keel levert bij de hond een grote hoeveelheid stress op, veelal gaat het dichtrekken gepaard met minder zuurstof krijgen en een pijnlijke prikkel. Door die handeling krijgt een hond meer opwekkende stoffen in het lijf waaronder adrenaline. De hond word dus vele malen drukker. Een tuig heeft dit niet. Deze geeft, mits goed zittend en niet bedoelt voor corrigeren (er zijn halti tuigen) een tuig niet en zorgt dat de hond vrij kan bewegen aan de lijn. Soms lijkt het daarmee ook dat als de hond trekt hij harder kan trekken (immers het doet hem geen zeer). Trekken aan de lijn is iets dat getraind moet worden. Als de hond trekt is het een fout van de baas (bewust of onbewust) en zou het niet eerlijk zijn als de hond er voor gestraft word. Vandaar dat wij zeggen neem een tuig, dat is eerlijker naar de hond. Zorgt dat de hond minder opwekkende hormonen en stoffen in zijn lijf krijgt en voorkomt diverse nare gezondheidsproblemen.
Toch geen tuig? Mocht je toch geen tuig willen? Dan dient de hond een halsband om te hebben die niet te smal is (snijden in de nek) en de halsband mag NIET slippen.
-8-
Twijfel je over je halsband of tuig? Vraag gerust, we kunnen altijd kijken of alles goed zit. Hier nog een filmpje met een duidelijke uitleg waarom een tuig (harnas) beter is dan een halsband. Wel in het Engels door Turid Rugaas. Wij werken aan een Nederlandse versie!
http://www.youtube.com/watch?v=vPuf_nhUmE0
-9-
Trainen? Ik ben zelf een groot voorstander van pups eerst lekker pup laten. In de eerste weken moeten ze zoveel verwerken dat hun hersens en lijven al volle toeren draaien. Zelfs met simpele oefeningen als zit en af zou ik wachten tot de hond 12 weken is en begint aan de basis cursus. Toch is er zat wat je wel kunt doen en wat misschien toch een beetje ondergeschoven kindjes zijn.
Loslopen Laat de pup waar mogelijk zoveel mogelijk los. In de regel komen pups snel terug en hebben ze veel meer drang bij je te blijven dan oudere honden. Dit komt omdat alles nog spannend is en jij een vrij stabiele factor bent. Ga nog niet continu de hond roepen, maar lok de hond met geluidjes, speeltjes en dergelijke. Met roepen bedoel ik dan het gebruik van een hierkom commando, deze dient namelijk goed getraind te worden en het is zonde als de pup al leert dat hij dat woordje kan negeren.
Aan de lijn lopen Besteed ook hier aandacht aan. Sta stil als hij trek en lok de aandacht bij jou. Speel veel met je hond (geeft ook afleiding bij honden die last hebben van halsbandjes). Wil de hond niet mee wandelen? Dat kan, neem de tijd. Motiveer de hond om door te lopen, maar vergeet niet de wereld is eng. Het is echt niet erg na 5 passen buiten op de grond te gaan zitten en gewoon eens de wereld te observeren. Ook daarmee, angst gedrag niet voeden maar als ze steun zoeken mag (meer tijdens theorie les).
- 10 -
Zindelijkheid Dit komt ruim aan bod tijdens de lessen, maar ook hierbij is training een onderdeel. Vergeet alleen ook niet dat er meer aspecten een rol spelen. Sommige pups vinden buiten zo spannend dat ze het ophouden, de blaas moet nog ontwikkelen en ze moeten ook nog eens leren dat het niet in huis mag. De sleutel ook daarin is volhouden, en natuurlijk daar waar u niet uitkomt kun je bij ons terecht.
- 11 -
Begeleidende video’s Omdat er veel komt kijken bij de socialisatie periodes heb ik enkele begeleidende video’s gevonden. Deze komen weg bij Trainster Victoria Stilwell, zij traint volledig positief en heeft vele oefeningen, maar ook deels onze zienswijze geïnspireerd. De video’s zijn wel Engelstalig!
http://www.youtube.com/watch?v=DwHk3o3P5cw&list= SP0C724F6F6A597540 http://www.youtube.com/watch?v=uitSgsVrSJM&list=S P0C724F6F6A597540 http://www.youtube.com/watch?v=5pMOtK44mF4&list= SP0C724F6F6A597540 http://www.youtube.com/watch?v=QFoa6rhEQIU&list= SP0C724F6F6A597540
- 12 -
Tot slot Puppy socialisatie is soms een te zwaar wegend onderwerp. Natuurlijk is het essentieel dat de pup nieuwe prikkels leert kennen, went aan andere honden en zelfs in feite went aan onnatuurlijke situaties. De hond moet immers mee kunnen draaien in een drukke, dichtbevolkte maatschappij. Toch merk ik dat veel mensen heel gestrest zijn. Dat er soms bijna een doodsangst hangt op het feit dat ze mogelijk iets vergeten zijn in de socialisatie periode. Ik vind dit zonde. Essentieel is een goede band te krijgen, een stabiele hond, maar dat geld niet dat alles zo zwart wit is. Socialisatie periode is een periode die je zeker moet benutten, maar complete angst en stress over die periode is zonde. Leer je hond kennen, stel hem bloot aan diverse belangrijke prikkels, maar overprikkel de hond niet. De socialisatie periode stopt rond de 12 weken, de ene wat eerder, de ander wat later. Hou structuur erin, en het feit dat je dit boek leest geeft al aan dat je goed en voorbereidend bezig bent. Wij staan graag voor u klaar bij vragen en natuurlijk bij de begeleiding in deze en natuurlijk volgende periodes!
- 13 -
Aanbevolen literatuur Alle boeken die wij aanbevelen zijn via ons te verkrijgen. Delen van informatie uit dit boek is geïnspireerd en gebaseerd op de diverse boeken uit deze lijst. Actuele prijzen en bestelinformatie kunt u vinden op: www.dekruijffkynologie.nl Bewust leiderschap, communicatie tussen mens en hond Dit boek is geschreven door Erik de Kruijff. Het boek gaat dieper in op de visie van Bewust leiderschap, ontwikkeld door Erik de Kruijff. Het boek behandeld communicatie, maar ook de moderne zienswijze van positief trainen. Theorieboek De Kruijff Kynologie Dit is het tweede boek uit onze cursusserie. Dit boek is aan te schaffen via ons en geschreven voor iedereen die meer wil weten over honden. Dit boek word verstrekt bij de basis 1 cursus! Kalmerende Signalen Geschreven door Turid Rugaas. Dit boekje is volledig gewijd aan de kalmerende signalen en op de manier van toepassen van deze signalen van mens op hond. Help mijn hond trekt Geschreven door Turid Rugaas. Voor eenieder die de wandelen zonder trekken oefening en alternatieve oefeningen daarvoor uitgeschreven wil hebben is dit boek een echte aanrader. Blafgedrag bij honden Geschreven door Turid Rugaas. Voor eenieder die meer wil weten over blafgedrag van honden is dit boek een echte aanrader.
- 14 -
