magazine van Saxion
maart 2016 www.sax.nu
#6
English pages inside!
6 Lustrum
KOSS sterker dan ooit
12 Interview
Vluchtelingen studeren aan Saxion
34 Reportage
‘Ik wil v ergeten dat ik een vluchteling ben’
Studenten helpen bootvluchtelingen op Lesbos
Brandweer checkt brandveiligheid studentenhuis
vooral n e k e o lef ‘We z t e m n te studen umor’ en h
SAX zoekt studentenredacteuren
Heb jij schrijftalent, lef en humor?
J
e schrijft berichten voor onze nieuwswebsite Sax.nu en interviewt medestudenten. We zoeken iemand die geobsedeerd is door nieuws, maar niet zo erg dat het zorgelijk wordt. Je gaat naar evenementen van de
hogeschool en studieverenigingen en maakt daar een vlot geschreven verslag of nieuwsbericht van. We zoeken vooral studenten met lef en humor. Wij helpen je om uit te groeien tot een journalistieke bikkel.
Studentredacteur zijn is geen liefdadig heid. Wij werken samen met Randstad om onze schrijvers te belonen. Meer informa tie kan je inwinnen bij: Wendy van Til, tel. 06-10440153 of
[email protected]
U (in w e D te ig N at k rn en ee a at s m n ion tu vr bij aa die ijb on l) bo lij s! ui ek tg ve ev nd en co ? nt ac to p
Delft Academic Press Voor Technische en Exacte Studieboeken
www.delftacademicpress.nl 015 2782124
[email protected] Leeghwaterstraat 42 2628 CA Delft
inhoud
magazine van saxion Colofon SAX is een redactioneel onafhankelijke uitgave van Saxion. SAX wordt gratis verspreid onder 27.000 studenten en 2.600 medewerkers van Saxion in de vestigingen Deventer, Enschede en Apeldoorn. SAX verschijnt negen keer per jaar. Het dagelijks nieuws over Saxion en het hoger onderwijs lees je op www.sax.nu. Je vindt SAX ook op Twitter (@ Sax_nu) en Facebook (Sax Media).
Inhoud 4 Warming up
Voorwoord, opinie en ‘Hier is dat feestje’
6 Interview
Abonnementen/toezending
[email protected]
KOSS sterker dan ooit
10 Belicht
Postadres Postbus 70.000 7500 KB Enschede Redactiesecretariaat Redactiesecretariaat Handelskade 75, Deventer Kamer A2.09
11 Column Anne 12 Interview
Studenten helpen boot vluchtelingen op Lesbos
06
16 Achtergrond
Gevluchte studenten vinden hun weg binnen Saxion
Hoofdredactie Thijs Klaverstijn, Wendy van Til 053-5376098, 053-5376862
[email protected]
20 Opinie
Eindredactie Désirée van Hattum 0570-601966
[email protected]
21 Stage
Aan dit nummer werkten mee Elke Agten, Anne Berentsen, Jasper Brester, Kim Hartenbergter Hedde, Willem Korenromp, Monique Lubbers, Ricco van Nierop, Nicolien Oldeman, Renée Seuren, Eva Spijker, Thijs Tomassen en Ina van Wijngaarden
22 Ingezoomd
Fotografie Niki Polman, Auke Pluim, Toma Tudor, Tessa Wiegerinck (cover) Liselotte Kolthof Vormgeving Roxanne Enkelaar, Marije Wietsma-van der Veen, Twin Media bv Drukwerk MediaCenter Rotterdam Advertenties Bureau van Vliet Postbus 20, 2040 AA Zandvoort 023-5714745 Volgende Sax 10 mei Beeldmateriaal en teksten mogen alleen met toestemming van de redactie door derden worden gereproduceerd.
3
‘Op verslaafden wordt onterecht neergekeken’
24 Onderzoek
31 40
Liever lector dan hoogleraar
27 Column Kim 28 Forum 30 Inkomsten & uitgaven 31 Oud-student 32 Kennis
Primark-shirts gaan de prullenbak in
34 Reportage
‘Studenten helpen boot vluchtelingen op Lesbos
37 Mededelingen 38 Cool Stuff 40 International
Rode onderwerpen: op de cover
4
warming up
magazine van saxion opinie
+-
AMM Moves Mislukking Voor het tweede jaar organiseerde studievereniging SAMM het event SAMM Moves, waarmee ze ruim 2.000 euro inzamelden voor een goed doel. Dit jaar was dat het AZC in Hengelo. Een nacht lang trokken de studenten door om de volgende ochtend de ingestudeerde toneel voorstelling te spelen voor gevluch te kinderen. Ook was er een fair en werden er workshops en lezingen gehouden.
Een fiasco. Zo mag het NK treinreizen in de spits wel genoemd worden. De protestactie was gericht tegen het plan van een NS-topman om lesroos ters zo aan te passen dat spitstreinen konden worden ontlast. Meer dan 40.000 mensen tekenden de petitie, maar een dagje vroeg opstaan om op stations te protesteren? Daar bleek slechts een handvol studenten toe bereid. Niet bepaald een krachtig statement.
in beeld
Hier is dat feestje!
Wat Open Podium Waar Walhalla, Deventer Wanneer 24 februari 2016 Wie Studenten van de pabo met artistiek talent
poll sax.nu
Moeten hogescholen hun lesrooster aanpassen, zodat studenten en medewerkers buiten de spits reizen? Ja
7,4% Nee
91,5% Geen mening
1,1%
FOTO AUKE PLUIM EEN OVERZICHT VAN HET BELANGRIJKSTE NIEUWS VAN DE AFGELOPEN WEKEN ZOALS GEPUBLICEERD OP ONZE NIEUWSSITE SAX.NU
5
lees meer op sax.nu
Kort nieuws Studenten & HOI Studenten gaan actiever helpen bij het organiseren van de HOI. Dat laten het Saxion Studiesuccescentrum en de Koepel Organisatie Studenten Saxion (KOSS) weten. In 2016 zal in Enschede tijdens de introductieweek minder dan voorheen worden samengewerkt met Universiteit Twente. De UT-intro begint namelijk een week later.
CEMENTi ook in Deventer Studievereniging CEMENTi van de academie Bestuur, Recht en Ruimte heeft nu ook een Deventer afdeling. “We wilden altijd al academiebreed opereren, maar het kwam er steeds niet van.”
Eerste LGBT-borrel De eerste LGBT-borrel van Saxion werd op woensdag 9 maart gehouden in café San Remo in Enschede. Het is een initiatief van LGBT@Saxion, een informele club die LGBT-gerelateerde onderwerpen bespreekbaar wil ma ken én houden.
Master Health Care blinkt uit De masters van Saxion scoren over het algemeen gemiddeld in de Keuzegids Masters. Saxion telt één uitblinker en dat is de master Health Care and Social Work, die met 78 punten de eer ste plaats in dat vakgebied opeist.
8.520
Zoveel euro bracht Saxions kerstpakkettenactie, voor een project voor autistische kinderen in Oeganda, op.
voorwoord
thijs en wendy
Gevlucht De vluchtelingencrisis. Het lijkt al tijden nergens anders meer over te gaan in de verschillende nieuwsmedia. Zeker vanaf 2015, toen de stroom vluchtelingen naar Europa echt goed op gang kwam. Ook in SAX hebben we er meerdere keren aandacht aan besteed. In dit nummer doen we dat nog eens dunnetjes over. Wie Sax.nu de laatste tijd heeft gevolgd, kan niet zijn ontgaan dat vorige maand een groep studenten en medewerkers van Social Work naar een vluchtelingenkamp op Lesbos is afgereisd. Een week lang hielpen ze daar bij de opvang van vluchtelingen. We interviewden drie studenten. Hun ervaringen zijn indrukwekkend, maar… … de andere kant van het verhaal is dat nog meer. We spraken namelijk ook vier dappere Syrische studenten die in 2013 al vluchtten voor de oorlog in hun land. Bij Saxion volgden ze de cursus Nederlands als tweede taal. Hun docent Ina van Wijngaarden interviewde ze, wat leidde tot een bijzonder oprecht verhaal. Open vertellen Basma, Antoine, Taleen en Mirna over hun ervaringen in het Nederlands hoger onderwijs. Hoe raar het is om opeens in een vreemd land naar een hogeschool of universiteit te gaan. In Syrië waren ze al ver met een universitaire opleiding of zelfs al jarenlang aan het werk. Hier beginnen ze weer onderaan. En dat maakt soms onzeker. Dat ze familie moesten achterlaten in Syrië maakt hun leven in Nederland niet bepaald eenvoudig. Ina merkte tijdens het interview dat het een lastig onderwerp is, moeilijk om over te praten. Het brengt veel stress met zich mee. En ondertussen werken ze keihard aan een nieuwe toekomst. Daar kun je niet anders dan heel veel respect voor hebben.
Thijs Klaverstijn en Wendy van Til Hoofdredacteuren SAX
6
interview
KOSS
Belangenbehartiger studieverenigingen bestaat vijf jaar
magazine van saxion
‘KOSS is sterker dan ooit’
7
TEKST THIJS TOMASSEN FOTO’S TESSA WIEGERINCK
KOSS (Koepel Overleg Studenten Saxion) bestaat vijf jaar. De belangenbehartiger van studieverenigingen schoot met frisse moed uit de startblokken, maar kende ook moeilijke tijden. Inmiddels is de rust terug en bouwen de bestuursleden voort op het stabiele fundament van hun voorgangers. In gesprek met voorzitter Pascal van Verseveld (20) en bestuurslid Thijmen Stavenuiter (24): ‘KOSS is momenteel sterker dan ooit.’ Gefeliciteerd met jullie jubileum. Tijd voor een feestje? Pascal: “KOSS heeft een aantal moeilijke jaren gehad. Sinds kort kunnen we onze activiteiten weer uitbouwen. Dat heeft nu onze prioriteit. We zijn er natuurlijk in de eerste plaats om de belangen van onze leden te behartigen. Maar helemaal onopgemerkt willen we dit lustrum ook weer niet voorbij laten gaan.” Thijmen: “Eerlijk gezegd zou ik het jammer vinden als er niks gebeurt. We kijken in elk geval wat er mogelijk is. Het zou wel betekenen dat we meerdere feestjes moeten houden. We zijn er immers voor alle locaties.” Jullie geven het zelf al aan: na een bewogen periode, waarin onder meer het vertrouwen werd opgezegd in het toenmalige bestuur, is de rust terug bij KOSS. Hoe komt dat? Pascal: “De rust is absoluut terug. Het vorige bestuur [2014-2015, red.] heeft een heel stabiele fundering neergezet. Dat maakt dat wij verder kunnen b ouwen. Dat doen we best explosief vind ik. We hebben meer bestuursleden dan voor heen, die stuk voor stuk kunnen bogen op eerder opgebouwde bestuurlijke ervaring. We kunnen daardoor meer aanpakken en sneller schakelen. We
‘Sinds kort kunnen we onze activiteiten weer uitbouwen. Dat heeft nu onze prioriteit’
werken volop aan het vergroten van onze zichtbaarheid. Ons logo zie je steeds vaker terug. Aan het begin van het jaar kenden weinig studenten KOSS, maar de bekendheid groeit. Die ontwikkelingen maken het heel leuk om dit werk te doen.” Vanaf de zijlijn oogt KOSS niet bepaald sexy. Wat was in november jullie persoonlijke drijfveer om zitting te nemen in het bestuur? Thijmen: “Niks is te gek! We zouden een ludieke recordpoging kunnen organiseren en daarvoor ook nog subsidie kunnen krijgen van de gemeente. Kijk, bij een studievereniging dien je alleen het belang van de leden van die club. Met KOSS bestrijken we een veel groter spectrum en dat maakt het interessant.” Pascal: “Het is bizar leuk, echt. Neem de HOI. We hebben ervoor gestreden dat studenten onder de vlag van KOSS weer actiever kunnen helpen met organiseren. Nu dat gelukt is geeft dat een gevoel van ‘Yes, dat hebben we voor elkaar gekre gen’. Tuurlijk, ik wist dat er in het verle den dingen verkeerd waren gegaan bij KOSS. Maar ik dacht ook: nu is het weer tijd om nieuwe mogelijkheden te benut ten.” Wat is het belang van studentactivisme? Pascal: “Ik definieer studentactivisme als alles wat studenten naast hun opleiding doen waar medestudenten baat bij heb ben. Bovendien verwacht ook het werk veld iets extra’s van een afgestudeerde
8
interview
KOSS, sinds 2011 De eerste vijf jaar van KOSS waren niet altijd even makkelijk. Toch blikken oud-bestuursleden Guido Mulder (secretaris en mede-oprichter in 2011) en Ruud van der Glas (voorzit ter 2014-2015) met een goed gevoel terug op hun tijd bij de belangenbeharti ger van studieverenigin gen. “Het is en blijft een beetje je kindje”, zegt Mulder. “Voor mij is het ontzettend leerzaam geweest. Tijdens de oprich ting moesten we ervoor knokken om alle neuzen in dezelfde richting te krij gen. Dat is ons gelukt. Maar met vrijwel elk jaar een nieuw bestuur is het niet makkelijk om het geloof in KOSS bij de leden vast te houden. Als ik terugkijk ben ik trots op de boekendeal die we hebben gesloten. Een goede deal voor studieverenigingen en studenten. Ruud van der Glas maakte in 2014 deel uit van het interimbestuur en vervol gens van het bestuur dat daaruit voortkwam. “Het was een hectische tijd, maar met een mooie afloop. Ik snap dat mensen vanaf de zijlijn zeggen: KOSS, wat is dat nou precies? Iets kan worden ondergewaardeerd als het er is, maar worden gemist als het er níet is. Dat geldt ook voor KOSS.”
KOSS
magazine van saxion
9 student. Een voorbeeld: er studeren elk jaar relatief veel studenten commerciële economie af. Om er vervolgens uitgepikt te worden, moet je opvallen. Studentactivisme is een goede manier om dat voor elkaar te krijgen. Je leert hoe het is om in een organisatie actief te zijn, om samen te werken. Waardevolle vaardighe den die je ook wel meekrijgt tijdens je studie, maar het grote verschil is dat je nu verantwoordelijkheid draagt. Verder is het ook gewoon leuker om een bruisend studentenleven te hebben en ergens voor te staan.” Wat hebben studieverenigingen tot nu toe aan KOSS gehad? Pascal: “Iemand zei laatst: ‘Nu jullie de HOI hebben binnengehaald, kunnen jullie voor dit bestuursjaar wel stoppen’. Maar zonder gekheid: we zijn er zelf ook heel blij mee. De afgelopen jaren waren studenten niet altijd tevreden over de organisatie van de HOI. Wij willen een goede en leuke HOI die studenten moti veert om dingen naast hun studie te doen. Wij willen niet alleen maar ‘spoor studenten’, studenten die met de trein aankomen, lessen volgen en weer terug gaan naar het station. Nieuwe studenten moeten het leuk vinden om in Enschede, Deventer of Apeldoorn te komen wonen en wat extra’s te doen.” Thijmen: “Nog niet elke studievereniging heeft een eigen ruimte. Wij werken eraan om dat te faciliteren.” Pascal: “Toen het minder ging met KOSS was er ook minder aandacht voor Deven ter. Wij hebben de banden weer aange haald. Daardoor hebben we Deventer er echt weer bij. We zijn er niet alleen voor
niet r e n j i ‘We z voor alleen r zijn a a d , e ed Ensch kt in’ i r t s l e we he
Enschede. Daar zijn we heel strikt in. Mooi voorbeeld: een tijdje terug hebben we de overkoepelende ledenvergadering voor het eerst in Deventer gehouden. Hopelijk zijn we binnenkort ook in Apeldoorn actief. De gesprekken daar voor lopen nu.” Thijmen: “En we houden natuurlijk de hbo- en galafeesten, die steeds beter bezocht worden. Laatst stond er na een tijdje al een rij buiten omdat het binnen te druk was. Dat zegt wel wat over de populariteit van de activiteiten die wij organiseren.” Pascal: “Stel dat een studievereniging een probleem of een vraag heeft. Dan helpen wij. We hebben een bak ervaring en kennen de lijntjes naar organisaties.” Wat kan er beter bij Saxion met betrekking tot studieverenigingen? Thijmen: “Huisvesting dus, maar ook de financiële ondersteuning. De ene academie geeft niks aan de eigen vereni ging, de andere een beetje en weer een andere bizar veel. Dat leidt tot onvrede bij de besturen van studieverenigingen. Zijn we druk mee bezig.” Pascal: “Het zou mooi zijn als docenten de studieverenigingen meer gaan waarderen. Het idee dat we alleen maar bier drinken klopt echt niet. Ik ken een studievereniging die iets voor elkaar had gekregen waar docenten al twee jaar mee bezig waren. Meer samenwerking zou goed zijn, al zijn er ook genoeg positieve voorbeelden.” Welke ambities wil KOSS nog waarmaken onder jullie bewind? Pascal: “Ik wil de trainingen voor be stuursleden graag nog oppakken. Pen ningmeestertrainingen, voorzitterstrainin gen. Dat is al een ouder idee binnen KOSS. Het mooiste lijkt me een trainings weekend waaraan iedereen binnen Saxion voor wie dat relevant is kan deelnemen.
‘Stel dat een studievereniging een probleem of een vraag heeft. Dan helpen wij’
Sparren, ideeën uitwisselen en over bestuur en medezeggenschap leren.” Thijmen: “Voor veel studieverenigingen is het niet altijd even makkelijk om nieuwe bestuursleden te vinden. Met voorlichtingen over wat het inhoudt zouden wij studenten kunnen stimuleren een bestuursfunctie te vervullen. Het zou geweldig zijn als ze de angst voor het naamkaartje ‘commissie’ laten varen en mee durven doen. Uiteindelijk blijft ons hoogste doel om te voldoen aan de vraag: wat heeft de student eraan?” Laten jullie KOSS in november weer los? Pascal: “Pff, dat zal echt moeilijk worden. Het liefst ga ik door, mits het te combineren valt met mijn studie. Het is een ervaring voor het leven.” Thijmen: “Ik denk dat het moeilijk zal gaan worden. Het werk is zo leuk, je leert zo veel mensen kennen en leert elke dag bij. Ik wil nog best doorgaan na novem ber.” Waar staat KOSS nu, na vijf jaar? Pascal: “KOSS is sterker dan ooit! Kijk naar de HOI, de verbetering van de contacten tussen de locaties en de sa menwerking tussen de studieverenigin gen. Zo mooi om te zien!” Thijmen: “Maar er is nog genoeg ruimte om te groeien. Op naar de toekomst!”
10
belicht
In Belicht laten deskundigen van Saxion hun licht schijnen over een actuele kwestie.
magazine van saxion
Oekraïne- referendum Nederland mag op 6 april naar de stembus voor een raadgevend referendum over het samenwerkingsakkoord met Oekraïne. Iets preciezer: om te stemmen over de wet tot goedkeuring van de associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en Oekraïne. Snap je het nog? Wij ook niet helemaal. Vandaar dat we Ben den Tuinder, docent recht aan de Academie Bestuur Recht & Ruimte, uitleg vroegen.
E
en belangrijke vraag is volgens Den Tuinder: waar gaan we precies over stemmen? “De misvatting bestaat dat je stemt over de associatieovereen komst zelf, maar dat is niet het geval. De vraag die voor ligt is of je het eens of oneens bent met de goedkeuring van het Nederlandse parlement met de associatieovereenkomst. In die overeen komst zijn afspraken gemaakt over economische en politieke samenwerking. Hierbij moet je denken aan handelsbelan gen, bestrijding van corruptie en hervor ming van de rechtsstaat. In de overeen komst gaat het uitdrukkelijk niet over een EU-lidmaatschap van Oekraïne. Dat was bij eerdere associatieovereenkom
sten tussen de EU en andere (Oost-Euro pese) landen wel het geval. Wat je wel indirect aangeeft met je stem is of je wilt dat de EU meer of minder gaat samen werken met Oekraïne.”
Raadgevend Het Oekraïne-referendum is nog niet gehouden, maar heeft al wel een gevolg. Doordat het referendum wordt gehouden, is de inwerkingtreding van het verdrag (dat al door de regering was gesloten na goedkeuring van het Nederlandse parle ment) komen te vervallen. Om verdere mogelijke gevolgen na het referendum te kunnen bespreken moeten we eerst uitleg geven over de aard van het referendum.
‘Wil je dat de EU meer of minder gaat samenwerken met Oekraïne?’
Het is een raadgevend referendum, wat betekent dat de uitslag niet bindend is. De regering en het parlement zijn niet verplicht de uitslag op te volgen. Bijzon der aan dit referendum is dat deze vorm pas sinds 1 juli 2015 in Nederland moge lijk is en dat dit de eerste keer is dat er van deze mogelijkheid gebruik wordt gemaakt.
Opkomstdrempel Wanneer blijkt dat minder dan dertig procent van de kiesgerechtigden heeft gestemd, is de uitslag van het referen dum ongeldig. In dat geval kan de rege ring de goedkeuringswet in werking laten treden. Wanneer meer dan dertig procent van de kiesgerechtigden stemt, is de uitslag van het referendum geldig en kan de uitkomst ervan zich eventueel laten gelden. “Maar ook dan zijn er nog ver schillende scenario’s mogelijk”, legt de ABR&R-docent uit. “In Nederland zijn dertien miljoen kiesgerechtigden. Om de uitslag geldig te laten zijn, zouden er daarvan 3,9 miljoen moeten gaan stem
11
TEKST WENDY VAN TIL
column anne
s een t h c e l s het ‘Er is t a d s kan kleine m veel u d n e r refe heeft’ t c e f ef
men. Om ervoor te zorgen dat de rege ring de goedkeuringswet ook in werking kan laten treden, moet de meerderheid daarvan vóór stemmen. Stel, de meerderheid stemt tegen. Dan heeft de regering twee opties: het parle ment voorstellen om de goedkeuringswet in te trekken óf het parlement voorstellen de uitslag van het referendum niet te volgen en de wet toch in werking te laten treden (want dat mag bij een raadgevend referendum). Het parlement kan het voorstel van de regering verwerpen of ermee instemmen.” Den Tuinder denkt dat zelfs in het geval dat de goedkeuringswet zou worden ingetrokken dat niet heel veel gevolgen heeft. “Elke EU-lidstaat moet afzonderlijk instemmen met de associatieovereen komst. Een aantal onderdelen van deze overeenkomst is echter al in werking getreden omdat deze onder de verant woordelijkheid van de EU zelf vallen en daar niet officieel toestemming van elke afzonderlijk lidstaat voor nodig is.” Al met al is er een kleine kans dat het referendum veel effect heeft. Toch advi seert de docent goed na te denken of je wel of niet gaat stemmen. “Het is immers een democratisch recht dat je kunt stemmen. Daarom ga ik zelf wel stem men. Wat ik me overigens afvraag is of het onderwerp wel zo geschikt is om een referendum over te houden. Het is erg specifiek en geen makkelijke materie.”
Onderwijs Het einde komt in zicht. Na vier jaar bij Media, Informa tie en Communicatie te hebben rondgewandeld, wandel ik als het goed is over vier maanden met een diploma de deur uit. Ik heb al die tijd eigenlijk niks te klagen gehad. Leuke lessen, een goede mix van theorie en praktijk, elk jaar een NSE-score die boven de Nederland se zesjescultuur uitstijgt. Maar ja, waar kun je het mee vergelijken? Op dit moment ben ik aan het afstuderen bij het Saxion Startup Center. Geen stagebedrijf waar ik het schrijven van een monsterscriptie combineer met koffie rond brengen, maar een gevarieerde club ondernemende medestudenten. We zijn hier met in totaal 28 afstudeer ders met de meest uiteenlopende bedrijfsconcepten en vooral de meest uiteenlopende achtergronden: ACT, LED, HBS, écht van alles wat. Maar hoe moet je eigenlijk afstuderen? Daar ging het binnen deze gevarieerde club studenten al snel over. We studeren allemaal aan het hbo, allemaal aan dezelfde instelling, maar toch verschillen de opleidingen wat betreft de eisen die aan het afstuderen worden gesteld. De een moet het plan van aanpak ruim voor het afstu deersemester inleveren, de ander pas na een maand. Sommige opleidingen zeggen doodleuk: we hebben geen tijd om je plan van aanpak na te kijken dus ik weet niet of je wel in juni kunt afstuderen, of: prima dat je wil afstuderen met je eigen bedrijfje, maar je moet daarnaast ook nog een scriptie van zestig pagina’s schrijven. Docent A zegt dat alles goed is zolang je het maar goed kunt onderbouwen, terwijl docent B je opza delt met een strenge lijst met eisen die een voor een moeten worden afgevinkt. En dan heb je die arme din gen nog die elke ‘uh’ en ‘ah’ in de vijftig interviews die ze moeten doen letterlijk moeten uitschrijven. Wat leveren we aan het eind allemaal op? We ruilen een mooie presentatie en een flink verslag in voor een diplo ma. Bravo, u bent bij deze hbo-waardig verklaard. Maar de wegen die we allemaal hebben afgelegd om tot dat diploma te komen, verschillen nogal per persoon. Wordt de waarde van dat stukje papier bepaald door de per soon die het vasthoudt? Door de werkgever die deze persoon straks in dienst neemt? Of heb je ondertussen genoeg geleerd om je niet meer te laten definiëren door de ‘titel’ die je hebt gekregen?
Anne Berentsen is vierdejaarsstudent Media, Informatie en Communicatie
12
interview
helpen op Lesbos
magazine van saxion
Studenten helpen bootvluchtelingen op Lesbos
‘Aan elk reddingsvest zit een verhaal’ Niemand in Europa kan om de vluchtelingencrisis heen. De situatie in onder andere Syrië en Eritrea bracht een stroom vluchtelingen naar Europa op gang die vooralsnog niet afneemt. Eind februari vertrokken vijf studenten en drie docentenvan de opleiding Social Work voor een week naar vluchtelingenkamp Moria op Lesbos. SAX sprak met studenten Lisa Stortelers, Hauke Friedrich en Steffy Rouwenhorst.
13
TEKST ANNE BERENTSEN FOTO’S MARTIN BRUINING
niet meer lui toekijken, maar echt iets doen.” We kennen natuurlijk de beelden uit het journaal. Maar het moet toch lastig zijn vooraf een voorstelling te maken van hoe het echt is. Hoe bereid je je voor? Steffy: “Je weet van tevoren dat het anders zal zijn dan wat je op televisie ziet, maar meer dan het nieuws volgen kun je eigenlijk niet.” Lisa: “We gingen via de hulporganisatie Because You Carry. Voor ons vertrek hebben we ons zo goed mogelijk ingele zen in het materiaal van die organisatie. Toch weet je dat de werkelijkheid anders zal zijn. Het enige dat we zeker wisten was dat we gemiddeld 1.500 maaltijden per dag moesten uitdelen.” Hauke: “In het nieuws hoor je dat er 2.500 mensen per dag aankomen, maar in dat getal zijn de vluchtelingen die illegaal Griekenland binnenkomen niet meegenomen. Hoe dan ook weet je dat de situatie chaotisch zal zijn.”
Zeven dagen vluchtelingen helpen op Lesbos. Een aanbod dat niet te weigeren was? Lisa: “Ik wilde al een hele tijd helpen, maar ik wist niet zo goed hoe. Toen Saxion de kans bood om naar Lesbos te gaan, twijfelde ik geen moment.” Steffy: “Mensen op de vlucht is een actueel onderwerp. Hoe kun je daar meer over te weten komen dan door er zelf tussen te gaan staan? Het is een bijzonde re ervaring en het is goed voor je profes sionele ontwikkeling als social worker.” Hauke: “De vluchtelingensituatie is de belangrijkste maatschappelijke ontwikke ling in Europa van dit moment. Ik wilde
Jullie gingen naar kamp Moria. Hoe was dat? Hauke: “Ons kamp had een tent voor kleding, voor thee, voor medische hulp verlening en een tent waar eten werd uitgedeeld. Wij waren elke dag van half negen tot vijf in het kamp aan het werk. Onze hoofdtaak was het uitdelen van eten, maar op het moment dat er ergens anders behoefte was aan hulp, hielpen we daar. Op sommige dagen was het eten heel snel op, maar op andere dagen hadden we veel eten over, dus dat ver schilde van dag tot dag.” Steffy: “‘s Ochtends deelden we pap uit, ‘s middags hielpen we met de lunch. Buiten die maaltijden om was er altijd warme chocolademelk en soep omdat er
Je weet van t tevoren dat he n dan anders zal zij visie wat je op tele ziet
altijd een bus met vluchtelingen aan kon komen. In onze vrije tijd maakten we dierenfiguren voor de kinderen. ‘s Avonds gingen we naar het strand om te kijken of er nieuwe boten aankwamen. Er zijn meerdere kampen, dus niet iedereen kwam bij ons. Met name de Syriërs gingen naar het officiële kamp van de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties. Er werd al snel gezegd dat het aan de mensen zelf ligt of je het gezellig of ongezellig hebt. Wij hielpen de mensen dan ook met een lach, om het allemaal wat menselijker te maken. Het meeste werk werd door vrijwilligers gedaan. Hoeveel dat er precies waren, valt moeilijk te zeggen. Via Because You Carry komt elke week een team van acht personen aan die na een week ook weer teruggaan, maar er zijn ook vrijwilligers die met een enkeltje op zak naar Griekenland komen of mensen die regelmatig terugkomen.” Dagelijks komen er duizenden vluchtelingen aan die een heftige reis achter de rug hebben. Hoe ga je daar mee om? Steffy: “Je merkt dat de mensen die aankomen op de automatische piloot staan. Tijdens de reis werden ze niet gezien als mensen. Wanneer ze aankomen probeer je met een arm om een schouder en met de vraag hoe het met ze gaat die menselijkheid weer terug te geven. Je ziet ze dan een soort van wakker worden. Tussen onze werkzaamheden door had den we ook wat tijd in het kamp. Vaak gingen we dan bij de vluchtelingen zitten om naar ze te luisteren. Er zaten behoor lijk ontroerende verhalen tussen.” Hauke: “Natuurlijk zijn mensen blij dat je
14
interview
Martin Bruining Martin Bruining (1981, Hogeschool van de Kunsten), is een Arnhemse documentairefotograaf. Nadat hij op sociale media zag dat de Enschedese social workers een week naar Lesbos gingen, bood hij aan om mee te gaan en de omvang van de crisis op beeld vast te leggen. Alle beelden van de reis naar Lesbos zijn te zien op zijn website, www.mbruining.com
helpen op Lesbos
ze komt helpen. Alleen het feit dat ze bij ons eten en een warme drank konden krij gen, heeft al voor veel glimlachen ge zorgd. Wat ik echt indrukwekkend vond was hoe aardig de vluchtelingen in het kamp waren, ook al hadden ze een lange en gevaarlijke reis achter zich en ook nog voor zich.” Lisa: “Het contact was dan ook heel goed. Hoewel het Engels niet altijd even sterk was, was het goed mogelijk om naar hun verhalen te luisteren. Een glimlach maakt veel goed, naar mijn idee. Iets dat volgens mij goed gelukt is.” Wat heeft het meeste indruk gemaakt? Steffy: “Op een gegeven moment stond ik op het strand en kwam er een boot aan met vrijwel alleen vrouwen en kinderen.
‘Als je dan bedenkt dat aan elk vest een verhaal zit, wordt het pas duidelijk hoe ernstig de situatie is.’
magazine van saxion
Hoogzwangere vrouwen, vrouwen met baby’s in hun armen. Vanaf dat moment besef je pas echt dat iedereen die jij in het kamp te eten geeft, deze gevaarlijke reis heeft overleefd. De situatie in eigen land moet echt wel heel slecht zijn om je leven te riskeren op de Egeïsche Zee. Voor heel veel geld de overtocht maken in een gammel bootje en een reddingsvest dat nep is. Dat doe je niet voor niks.” Hauke: “In Nederland zijn mensen al boos als hun trein te laat komt… Er is op Lesbos een stortplaats waar duizenden gebruikte reddingsvesten worden ge bracht. Zoveel heb ik er nog nooit gezien, heel indrukwekkend. Als je dan bedenkt dat aan elk vest een verhaal zit, wordt het pas duidelijk hoe ernstig de situatie is.” Lisa: “Ik denk dat de verhalen van de mensen mij het meest bijblijven. Hier ga je ‘s avonds als je alleen bent over naden ken, en dat doet je veel. Ook de blikken in hun ogen… Bij sommigen leek het alsof ze dwars door je heen keken.”
15
Steffy: “Wij waren bij Safe Passage op Lesbos, een mars voor vluchtelingenrech ten die op 27 februari wereldwijd in meer dan honderd landen werd gehouden. Samen met heel veel vrijwilligers van verschillende organisaties hebben we met onze gezichten richting Turkije een minuut stilte gehouden en naar aangrij pende verhalen geluisterd. Iedereen is daar met het zelfde doel. Iedereen is daar om te helpen.” Jullie hebben het met eigen ogen gezien, maar de meeste Nederlanders moeten het doen met wat ze op het nieuws en in de kranten zien. Wat willen jullie de mensen ‘thuis’ meegeven? Lisa: “Er zijn zoveel mensen in Nederland die hun mening al klaar hebben. Die mensen wil ik alleen meegeven dat ze zelf maar eens moeten gaan kijken. Met de mensen die oprecht interesse hebben, deel ik graag mijn verhaal.”
Steffy: “We grijpen veel mogelijkheden aan om mensen bewuster te maken van de situatie door ons verhaal te vertellen. Dat hebben we bij SAMM Moves gedaan, maar ook via onze blogs en door in gesprek te gaan met iedereen die het interesseert.” Hauke: “Ik wil mensen aanmoedigen om hetzelfde te doen. Het is echt niet moeilijk om naar Griekenland te vliegen en daar te helpen. Vrijwilligers zijn altijd welkom. Zelf ben ik van plan om weer een keer
terug te gaan. Misschien naar Athene, misschien naar de Macedonische grens.” Lisa: “Ik wil ook nog een keer terug om meer te kunnen doen voor de mensen daar. Ik hoop dat de politiek gaat inzien dat het op deze manier niet verder kan. Maar wij kunnen hier jammer genoeg niks aan veranderen.” Steffy: “Je hoopt natuurlijk dat de situatie zo wordt aangepakt dat mensen niet meer hoeven te vluchten, maar dat zit er niet zo snel in.”
16
achtergrond
vluchtelingstudenten
magazine van saxion
ger onderwijs
Vluchtelingen in het Nederlands ho
Twijfel en isolement, maar ook een beetje trots
Twee jaar na aankomst in Nederland beginnen met een studie in het hoger onderwijs: het kan, maar het is geen makkelijke weg. Ina van Wijngaarden, docent Nederlands als tweede taal (Nt2) bij het Studiesuccescentrum, interviewde vier Syrische vluchtelingstudenten.
17
TEKST INA VAN WIJNGAARDEN FOTO’S TESSA WIEGERINCK
Basma Mousa (25)
is in september 2015 gestart met de hbo-opleiding Social Work bij Saxion in Enschede. Zij studeerde drie jaar Engelse literatuur in de stad Der-Ezzor.
I
n november 2014 leerde ik Basma Mousa, Antoine Mordjaneh, Taleen Kshishyan en Mirna Mourad ken nen, alle vier in 2013 vanuit Syrië naar Nederland gevlucht. Ik was een van de twee docenten in hun B2-cursus bij Saxion in Enschede. Ze maakten deel uit van een ambitieus groepje, dat voor het merendeel bestond uit Syrische vluchtelingen. Ruim een half jaar na het afronden van hun Nt2-traject spreek ik dit viertal opnieuw. We praten over het taaltraject, het onderwijs in Syrië en de eerste ervaringen in het hoger onderwijs.
Buitenstaanders Basma en Mirna hebben het eerste deel van hun nieuwe studie achter de rug. En dat viel niet mee. Veel nieuwe vaktaal leren, wennen aan een totaal andere onderwijscultuur. Misschien wel het lastigste: ze voelen zich nog een buiten
Mirna Mourad (23)
studeerde drie jaar wiskunde in Syrië. Zij is nu eerste jaars Technische Wiskunde aan de Universiteit Twente.
zoveel g o n ‘Er is weet t e i n k dat i erland’ d e N r ove staander tussen de Nederlandse studen ten. Basma: “Ze zijn veel jonger dan ik, dat maakt het moeilijk. Ze zijn niet geïnteresseerd in mij, maar ik sluit me ook een beetje af. Mijn taalniveau is nog niet goed genoeg.” Mirna: “Ze praten met een accent, of te zacht, of te snel. Hun gesprekken gaan over tv-programma’s, over muziek, of
over plekken in Nederland die ik niet ken. Ik weet niet waar het over gaat, ik kan niet meedoen. Er is nog zoveel dat ik niet weet over Nederland. In twee jaar kun je dat niet allemaal inhalen.” Daarbij hebben de meiden niet de indruk dat Nederlandse studenten erg open staan voor contact. Mirna: “Niemand heeft tegen me gezegd: ‘Hallo, wie ben jij eigenlijk?’” Maar ze voegt er direct aan toe dat ze zelf misschien meer initiatief moet nemen. Ze liep de introductiedagen mis. “Dus toen de studie begon kenden zij elkaar allemaal al en ik durfde er niet goed bij te gaan zitten.”
Elke dag leren Het zijn precies de moeilijkheden die Basma en Mirna nu ervaren, waar Taleen
18
achtergrond
vluchtelingstudenten
bang voor was. “Ik voelde dat ik niet klaar was om te gaan studeren en ik wilde wat langer nadenken over mijn studiekeuze. Eerst dacht ik aan Human Resource Management, maar ik heb besloten dat ik toch verder ga met de lerarenopleiding Engels. Ik wil het niet nog moeilijker maken door een heel andere studie te kiezen. Dit jaar gebruik ik om meer Nederlands te leren, om veel te praten met mensen.” En ze leert nog elke dag. Bijvoorbeeld in het productiemagazijn waar ze nu werkt. “Als de Nederlandse collega’s samen praten, is het lastig te volgen. Ze gebruiken veel idioom. Soms lach ik op het verkeerde moment, dan wordt er iets verdrietigs gezegd. Of ik begrijp de grapjes juist niet.” Voor Antoine waren er heel andere rede nen om nog niet te beginnen met zijn master. Hij kreeg een derde kind, moet nog twee onderdelen van het Staatsexa men Nt2 halen en hij heeft toestemming van de gemeente nodig om te studeren met behoud van uitkering. Intussen zorgt hij voor de kinderen en is hij bewust aan het integreren in zijn woonplaats Goor. Hij is actief in de medezeggenschapsraad op de school van zijn kinderen en werkt vrijwillig als tolk bij de crisisopvang voor vluchtelingen in Hof van Twente. Ook werd hij lid van de plaatselijke tafeltennis club.
Onderwijs in Syrië en Nederland Onderwijs in Syrië of in Nederland, het is een wereld van verschil. Dat merkte het viertal al bij de taallessen. Taleen: “De
tie van ‘De situa ilie in onze fam leen maar l a s i ë i r Sy orden’ w e g r e t slech
magazine van saxion
Taleen Kshishyan (25)
twijfelde over haar studiekeuze en heeft daarom een jaar de tijd genomen om zich verder te oriënteren. Taleen studeerde Engels in Aleppo. Zij was op twee tentamens na klaar met haar studie. Ze doet nu productiewerk in een magazijn. Ze wil volgend jaar begin nen met de lerareno pleiding Engels.
relatie tussen studenten en docenten is hier vriendelijker. In Syrië is er meer afstand en ben je vaak ook bang voor je docent. Hier hadden we zelfs een Face bookgroep met onze taaldocenten.” Lastiger is het om te wennen aan nieuwe werkvormen en het samenwerken met groepjes medestudenten. Basma heeft er het meest moeite mee. Ze moest voor een studieopdracht een filmpje maken. “Ik kan echt moeilijk een verbinding leggen tussen filmen en sociaal werk. In mijn opleiding gaat het om mensen helpen. Waarom moet ik dan gaan filmen? De studie is zo breed en praktijkgericht. In Syrië had ik meer met boeken te maken. Je moest lezen, studeren en tentamens maken.” Dat praktijkgerichte in Nederland vindt
Mirna juist wel positief. “Er wordt een relatie gelegd tussen wat je leert en de praktijk. Maar samenwerken in groepjes vind ik wel lastig, want dat hebben wij op de middelbare school nooit gedaan.” Antoine is bij zijn oriëntatie op studies in Nederland iets anders opgevallen: specia liseren wordt hier gewaardeerd, terwijl het voor hem als architect in Syrië juist een pre was om van alle markten thuis te zijn. “Ik werkte in alle domeinen: als interieurdesigner, als architect van kleine en grote gebouwen, als projectleider. Hier vinden ze het niet normaal dat je al die vaardigheden hebt.” In Syrië, vertelt Antoine, sluiten studies vaak niet goed
19 s praten r e d n a l r e ‘Ned die voor n e g n i d r ove zoals , n j i z e o mij tab eit’ seksualit
Antoine Mordjaneh
aan bij het latere beroep. Heel anders dan in Nederland, waar juist veel contact is tussen onderwijs en bedrijfsleven. Positief vinden ze verder dat er in Neder land aandacht is voor persoonlijke ont wikkeling in het onderwijs. Maar ook dat is wennen. “In Syrië is onderwijs gericht op informatie geven”, zegt Basma. “Je krijgt niet veel vrijheid om zelf na te denken.” Antoine vult aan: “We zijn niet gewend op school onze mening te geven. Je mening, dat is iets voor thuis.”
Stress Soms zou je wel eens even willen verge ten dat je een vluchteling bent, verzucht
Leeftijd 32 is architect met bijna zes jaar werk ervaring in Aleppo. Hij wil in februari 2016 starten aan Universiteit Twente met de Engelstalige master Construction Management and Engineering.
Taleen. Elke dag, elk uur word je ermee geconfronteerd. Het nieuws gaat over Syrië, de social media, de vragen van mensen. Maar het zijn vooral de zorgen over achtergebleven familieleden die stress veroorzaken. Antoine, met een moeder en broer in Aleppo: “Elke dag probeer ik te weten te komen hoe het met ze gaat. De eerste twee jaar was ik vooral bezig met de taal leren en ons leven hier in Nederland opbouwen. Dat gaat nu allemaal makkelijker. Maar de situatie van onze familie in Syrië is alleen
maar slechter geworden.” Taleen: “Soms heb ik nachtmerries over de vrienden die nog daar zijn.” Basma kan er nauwelijks over praten. “Mijn ouders zijn nog in Syrië, dat geeft extra spanning. Ik denk altijd aan mijn ouders. Ik ben altijd bang.” Is het wel mogelijk om met dergelijke stress een veeleisende studie in Neder land te doorlopen? Basma worstelt met die vraag en twijfelt over haar studie. “Een opleiding vind ik heel belangrijk, het was mijn enige doel in mijn leven. Maar nu vind ik het allemaal zo moeilijk. In mijn opleiding moet ik de problemen van andere mensen analyseren, maar ik denk dat ik zelf te veel problemen heb.”
Trots? Het viertal moest twee jaar geleden nog beginnen met Nederlands leren. Mensen reageren verrast op hun taalniveau: ‘Supergoed!’ Zijn ze ondanks alles een beetje trots op wat ze hebben bereikt? Mirna: “Bij mijn Syrische familie en vriendinnen eigenlijk wel, want ik zit in twee jaar op de universiteit. Dat is fantas tisch. Maar bij Nederlandse mensen voel ik mezelf heel anders.” Basma herkent dat. “Bij landgenoten ben ik een stapje voor, maar tussen de Nederlanders voel ik me altijd minder. Zij zijn hier geboren. Ik voel een grote afstand. In kennis, in taal, in alles. Ze praten over dingen die voor mij taboe zijn, zoals seksualiteit. Je denkt anders, je komt echt uit een andere wereld.” Taleen: “Het maakt uit in welke fase je bent. Bij de A1-cursus was ik al trots dat ik ‘tasje erbij’ en ‘pinnen’ kon verstaan. Hoe het nu is? Ik mis nog iets. Alsof ik er nog niet helemaal bij hoor.”
DIT ARTIKEL VERSCHEEN EERDER IN LES, TIJDSCHRIFT VOOR NT2 EN TAAL IN HET ONDERWIJS, DECEMBER 2015 (WWW.TIJDSCHRIFTLES.NL).
20
opinie
yvonne van de meent
magazine van saxion
waren, ‘Goed be ing ‘is r a l k r e v e dez waard’ d l e g l e e v
Stop de dyslexie- epidemie
G
oed bewaren, deze verkla ring is veel geld waard’. Het leek wel of mijn schoonzus de hoofdprijs had gewon nen. Terwijl ze te horen kreeg dat haar zoontje dyslexie heeft, wat toch een ernstige handicap schijnt te zijn. Maar de dys lexieverklaring bleek inderdaad een lot uit de loterij. Dankzij dat papiertje kreeg mijn neefje een jaar lang elke week een uur leeshulp van een dyslexie-expert. Bovendien kreeg hij een laptop met speciale software die hij in de klas en thuis mocht gebruiken. Allemaal gratis. De zorgverzekering vergoedde de test (zo’n 1.400 euro) en de behandelkosten (zo’n 4.000 euro). Of het geholpen heeft is moeilijk te zeggen. Mijn neefje leest nog steeds langzamer dan zijn leeftijdge noten, maar zonder dyslexiebehandeling was het misschien nog erger geweest. Toen ik op de lagere school zat, heette dyslexie nog woordblindheid en was het een geheimzinnige aandoening die maar zelden voorkomt. Dat is tegenwoordig wel anders. Toen in 2009 werd besloten
de behandeling te vergoeden, ging men ervan uit dat 3,5 procent van de bevol king dyslectisch is. Inmiddels krijgt al 6,5 procent van de basisschoolleerlingen therapie. In het voortgezet onderwijs is de wild groei nog groter. Vorig jaar had 10,5 procent van alle eindexamenkandidaten een dyslexieverklaring. Daarmee krijgen ze extra tijd om het examen te maken en mogen ze de spellingchecker gebruiken. Maar in het hoger onderwijs begint het echt epidemische vormen aan te nemen: 13 procent van de studenten loopt met een dyslexieverklaring rond en claimt speciale voorzieningen – zoals verlenging van de examentijd. Dat al die jongeren ineens een neurobio logische stoornis hebben, gelooft geen hond. De explosie van leesaandoeningen heeft meer te maken met de dyslexie-in dustrie die dankzij de vergoedingen op volle toeren draait. Er is gewoon veel geld te verdienen aan kinderen met leesproble men. Op de Nationale Onderwijstentoon stelling is de Dyslexiestraat inmiddels een begrip. Daar prijzen uitgevers, behande
linstituten, beroepsorganisaties en advies bureaus hun dyslexiewaren aan. Dat daar ondernemers tussen zitten die het niet zo nauw nemen met de beroep sethiek, toonde het VARA-programma Rambam vorige maand aan. Het was voor de onderzoeksjournalisten een fluitje van een cent om dyslexieverklaringen te bemachtigen, daar hoefden ze niets eens leesproblemen voor te veinzen. Het lukte zelfs om zo’n verklaring te kopen zonder een test te maken. Maar het zou te ver gaan om de dys lexie-explosie toe te schrijven aan deze beunhazen. De hele dyslexie-industrie werkt met vage definities en niet-bewe zen hypotheses. Dat er kinderen zijn met hardnekkige leesproblemen ontkent niemand. Maar dat er sprake is van een stoornis in de hersenen die behandeld kan worden, is nog nooit aangetoond. Het enige waar zwakke lezers aantoon baar baat bij hebben is heel veel oefenen met lezen. Maar leesuren maken doen jongeren met een dyslexieverklaring juist niet. Waarom zouden ze? Ze krijgen toch extra tijd om hun examens te maken? De dyslexie-in dustrie creëert zo zijn eigen leesgehandi capten. Hoeveel pseudodyslectici moeten er nog bij komen voor er een eind wordt gemaakt aan deze perverse handel? YVONNE VAN DE MEENT IS FREELANCE ONDERZOEKSJOURNALIST
stage
TEKST EN FOTO RENÉE SEUREN
21
‘Op verslaafden wordt onterecht neergekeken’
1
Wat doet Tactus precies en op welke afdeling werk jij? “Tac tus is een grote instelling voor verslavingszorg. Ze doen veel ambulante en klinische behandelingen. Ik loop stage op de opnameaf deling in Enschede. Op die afdeling worden mensen op vrijwillige basis opgenomen, gemiddeld zes weken. In die zes weken worden onderzoe ken gedaan, wordt de cliënt geholpen inzicht te krijgen in zijn verslaving en zijn valkui len en wordt er geobserveerd. Een verslaving is een complex iets, daar zit vaak een hele geschiedenis achter en die proberen we in beeld te krijgen. Sommige cliënten die bij ons worden opgenomen moeten eerst ontgiften. Daarna worden de problemen in kaart gebracht, zodat een passend behandelplan kan worden opgesteld.”
2
Waarom een stageplek in de geestelijke gezondheidszorg en niet in een ziekenhuis bijvoorbeeld? “Ik heb al veel ervaring met stages, ook in het ziekenhuis. In de algemene gezondheids zorg gaat alles heel snel en wordt er naar mijn mening weinig tijd genomen voor een patiënt. Vaak is de zorg alleen gericht op het lichamelijke en
‘Het stigma dat kleeft aan mensen die verslaafd zijn, is naar mijn mening niet terecht’
wordt er niet gekeken naar iemands achtergrond. In de psychiatrie kan dit wel. Daar wordt juist gekeken naar het complete beeld: het lichame lijke, maar ook juist het geestelijke. Je leert de men sen dan echt kennen en dat vind ik leuk en erg interes sant.”
3
Vind je de verslavingszorg niet heftig? “De cliënten hebben vaak in het verleden erg veel meege maakt. Sommige verhalen vind ik dan ook heftig en
maken veel indruk op mij. Verder vind ik het eigenlijk helemaal geen moeilijk of heftig werk. Het zijn normale mensen, alleen hebben ze problemen die ze zelf niet kunnen oplossen. Die mensen hebben het vaak ontzettend moeilijk, maar ze zoeken vrijwillig hulp terwijl het behoorlijk veel moeite kost om toe te geven dat ze een verslaving hebben. Ik heb daarom erg veel bewondering voor de mensen die bij Tactus aankloppen.”
4
Marloes Kuiphuis Leeftijd 31 Studierichting HBO Verplee gkunde Stageplek Tactus Verslav ingszorg
Wil je nog iets meegeven aan de lezers? “Het stigma dat kleeft aan mensen die verslaafd zijn, is naar mijn mening niet terecht. Vaak wordt alleen gedacht aan junks die in de goot liggen, maar je ziet verslavingen in alle lagen van de bevolking. Er wordt vaak op verslaafden neergekeken, maar deze mensen zijn absoluut niet gek of eng. Het zijn gewoon mensen, zoals jij en ik.”
22
ingezoomd
Dat gaat hard! Het ziet er misschien niet direct zo uit, maar het gaat hard met de nieuwbouw van Saxion in Apeldoorn. Het hoogste punt werd zelfs onlangs al bereikt. Over een aantal maanden kan al begonnen worden met de inrichting van het interieur en dan wordt de voormalige Nettenfabriek per september in gebruik genomen. De nieuwe locatie biedt onderdak aan ongeveer 900 studenten van de opleidingen Security Management en Hoger Hotelonderwijs.
magazine van saxion
FOTO LISELOTTE KOLTHOF
23
24
achtergrond
lectoren
magazine van saxion
Vijftien jaar hbo-onderzoek
Liever lector dan hoogleraar Wetenschappers kiezen steeds vaker voor een carrière in het hbo, waar ze niet worden achtervolgd door publicatielijstjes en waar hun onderzoek direct toepasbaar is. “Geld verdienen en veel publiceren zijn niet meer het enige waarop ik word beoordeeld.”
25
TEKST HOP/PETRA VISSERS ILLUSTRATIE SHUTTERSTOCK
het innovatieve karakter van het hbo te verbeteren en om studenten en docenten meer onderzoeksvaardigheden bij te brengen. “Die eerste periode was het pionieren”, vertelt Daan Andriessen, lector methodologie van praktijkgericht onderzoek aan de Hogeschool Utrecht. “Het was echt: laat duizend bloemen bloeien.” Maar vijftien jaar later is dat niet meer zo. “Vanaf 2008 hebben we hard gewerkt aan de professionalisering van lectoren”, zegt Andriessen. “We hebben vastgelegd dat ze idealiter gepromoveerd zijn, er is een kwaliteitscontrole ingevoerd en we zoeken steeds meer de onderlinge sa menwerking.”
A
ls ik aan een hoogleraar vroeg wat we nu praktisch konden doen met ons onderzoek, kreeg ik een gelaagd antwoord op zeven niveaus. Maar daar kon ik niet zo veel mee”, vertelt lector ‘active ageing’ Louis Neven van Avans Hoge school. Hij promoveerde aan de Universi teit Twente en deed daarna onderzoek aan Lancaster University en aan de Universiteit Utrecht. In mei 2013 stapte hij over naar het hbo, al staat Neven dankzij een kleine aanstel ling aan Lancaster University nog met één been in de academische wereld. Het leven als lector bevalt hem uitstekend: “Aan de universiteit lag de nadruk op publicaties en het binnenhalen van onderzoeksgeld. Dat is in het hbo ook belangrijk, maar er is meer: de bijdrage van je onderzoek aan innovaties, aan het onderwijs, en in mijn geval ook aan de zorg, zijn belangrijker.”
Duizend bloemen bloeien De eerste lector werd in 2001 aangesteld. De functie werd in het leven geroepen om
“De lectoren hebben zonder twijfel hun plek onder de zon gevonden”, zegt ook directeur Richard Slotman van het Natio naal regieorgaan praktijkgericht onder zoek SIA. Dat hoort sinds 2014 bij de Nederlandse Organisatie voor Weten schappelijk Onderzoek (NWO) en finan ciert de beste onderzoeksvoorstellen van hogescholen. “We zien dat er een helder beeld is ont staan van het soort onderzoek dat hoge scholen zouden moeten doen”, vertelt hij. “Elk jaar ligt de kwaliteit van de voorstel len die we binnenkrijgen weer hoger.” Was het SIA tien jaar geleden al blij als lectoren een netwerk opzetten ‘voor innovatieve activiteiten’, inmiddels krijg je daar geen geld meer voor. “Er moet echt een stevige onderzoekscomponent in een voorstel zitten. Daar ligt de norm die lectoren moeten halen.”
ebben h n e r o t ‘Lec nder de o k e l p n hu den’ zon gevon
Vijftien jaar lectoren In 2001 stelden hogescholen de eerste ‘lectoren’ aan. Ze zijn als het ware de hooglera ren van het hbo: ze nemen het voortouw in praktijkge richt onderzoek en het is de bedoeling dat ze de onder zoeksvaardigheden van studenten en docenten ver sterken. Hoewel er af en toe kritiek klinkt op de geringe bijdrage van lectoren aan het onderwijs, ziet intussen iedereen het belang van praktijkgericht onderzoek. In 2014 kregen de lectoraten een vaste plek binnen het Nederlandse stelsel van onderzoeksfinanciering: sinds dat jaar verdeelt de Neder landse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) via Nationaal regieor gaan praktijkgericht onder zoek SIA niet alleen geld voor academisch onderzoek, maar ook voor praktijkgericht onderzoek. Vorig jaar beloof de onderwijsminister Jet Bussemaker dat er de komen de tien jaar honderden extra docent-onderzoekers en lectoren bijkomen in het hbo.
26
achtergrond
lectoren
Praktijkgericht onderzoek betekent volgens Slotman en Andriessen: onder zoek dat voortkomt uit een vraag van bijvoorbeeld een zorginstelling of een bedrijf in de regio en dat in nauwe sa menwerking met het werkveld vorm krijgt. Andriessen: “Universiteiten zijn beter in werken vanuit de theorie. Die bekijken zaken meer conceptueel.”
Vrijheid Maar dat onderscheid is niet altijd even duidelijk. “Ik doe nu hetzelfde onderzoek als voorheen”, vertelt Erik van Schooten. Hij is sinds 2010 lector ‘taalverwerving en taalontwikkeling’ aan de Hogeschool Rotterdam en werkte daarvoor dertig jaar in de academische wereld. “Onderzoek in de pedagogiek en onderwijskunde is sowieso al vrij toegepast.” Het grootste verschil is wat hem betreft dat hij als lector meer vrijheid heeft. “Ik ben nu minder afhankelijk van externe geldschieters en ik hoef ook niet meer per se te publiceren in Amerikaanse toptijdschriften. Die waren altijd al matig
geïnteresseerd in mijn onderzoek, omdat het nooit echt fundamenteel is geweest.” Van Schooten vindt het “geweldig leuk werken” in Rotterdam. “Je ziet direct de gevolgen van je inzet, zowel in de prak tijk als in het contact met studenten. Voorheen vond ik mijn werk ook leuk hoor, ik hou van de wetenschap. Maar het was ook veel stressvoller.”
‘Ik ben nu jk inder afhankeli m van externe geldschieters’
magazine van saxion
Samenwerking De lectoraten staan inmiddels overal goed op de kaart. Universiteiten zijn over hun eerste scepsis heengestapt en bedrijven weten hen te vinden. “De komende vijftien jaar moeten we vooral gaan uitbouwen en professionaliseren”, zegt lector Andriessen. “Ook moeten we de relatie met universiteiten aanhalen. Praktijk en theorie kunnen elkaar heel goed aanvullen.” Lector Remko van der Lugt van de Hoge school Utrecht doet bijvoorbeeld onder zoek naar de zorg voor kinderen met kanker. Daarin werkt hij samen met wetenschappers van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) en de TU Delft. “Wij zijn wellicht iets meer dienstbaar aan de praktijk en universitei
27 column kim
t met s e b u ‘Ik zo et in de één vo e wereld isch academ n staan’ wille
ten iets meer aan kennisvermeerdering”, legt Van der Lugt het verschil uit. “Maar eigenlijk zijn het vooral accentverschillen. In ieder geval in ons vakgebied.” “Lectoren werken dichterbij de praktijk en meer toegepast dan wij”, typeert post-doc Aeltsje Brinksma van het UMCG. Ze werkt veel samen met Van der Lugt. “Hij weet alles van co-design: hoe ontwerp je samen met gebruikers? In ons geval zijn dat kinderen, ouders en zorgverleners. Verder werkt hij veel samen met professi onele ontwerpers en dat netwerk heeft het ziekenhuis niet. Ikzelf heb een netwerk in de zorg en toegang tot patiëntgegevens voor ons onder zoek.” Brinksma kan zich best voorstel len dat ook zij ooit nog eens lector wordt. “Het UMCG is vrij strikt in het afrekenen op publicaties in toptijdschriften, maar het onderzoek dat ik doe met het lectoraat komt in minder prestigieuze tijdschriften terecht. Ik kan nu niet voldoen aan academische maatstaven, terwijl ik ervan overtuigd ben dat wat we doen belangrijk is.” Hoewel lector Van der Lugt de universitai re wereld vooral verliet omdat het hem te theoretisch werd, is het volgens hem een “bijkomend voordeel” dat hij nu de vrijheid heeft om zich “enigszins los van de publicatiedruk te kunnen bewegen”. Hij mist zijn oude werkgever nog wel eens, geeft hij toe. “Wat ik bij de universi teiten heel erg leuk vond is het zoekende, het nieuwsgierige karakter. Dat is in het hbo wat minder.” Van der Lugt is nu fulltime lector, maar wie weet verandert dat nog eens: “Ik zou best met één voet in de academische wereld willen staan.”
Skere Bennie Blond zijn ze allebei, gehuld in een outfit die hun moeder (denk ik) heeft gekocht, waarschijnlijk bij de WE of de Jack en Jones. Ik schat ze een jaar of dertien, een curieuze leeftijd waarop je eigenlijk al graag een hele meneer wilt zijn en aan de andere kant ‘Hee Bert je hebt een banaan in je oor’-grapjes wilt maken tegen je vriendjes. Het gesprek gaat over Heracles (met de klemtoon op ra uiteraard) en FC Twente. Lesgeven op het hbo is zo gek nog niet. Op het voortgezet onderwijs was ik namelijk voornamelijk bezig met het oplossen van prangende vragen als ‘mevrouw hij heeft mijn pen afgepakt’, het vermijden van de NK ‘naar het toilet gaan zodat ik de les niet hoef te volgen’ of het blussen van allerlei hormonale brandjes. Alhoewel ik soms ook wel de indruk heb dat snapchat en Temptation Island ook op het hbo voor soortgelijk LOG (Les Ontwijkend Gedrag) zorgen. Inmiddels hebben de blonde jongetjes het over een Skere Bennie. Nu reken ik tot mijn eigen woordenschat ook een groot aantal obscure, erudiete en soms zelfs hippe woorden, maar van skeer had ik tot nu toe nog nooit gehoord. Ik zit al te denken aan een schaar ofzo, wat dan dus misschien kan slaan op een zeer dunne jongen. Maar niets blijkt minder waar: skeer is de moderne variant van platzak of blut. Oftewel geen nagel om de... Wat trouwens niet skeer is, is het Rijk. Maar liefst 144.000 euro kostte een eekhoornbrug die slechts door twee eekhoorns is gebruikt, volgens de NOS. Hoe weten ze dat? Zit er iemand met een klaar-over-pakje of in een grote struik met een verrekijker of zijn er juist wel veel eekhoorns overgestoken op een moment waarop er nét niemand keek? De NOS weet mij te vertellen dat dit gemeten is met camerabeelden. Waarschijnlijk heeft minstens één persoon naar beelden van een jaar lang eekhoornbrug gekeken. Waarop dus eigenlijk vrijwel het hele jaar geen klap te zien was, vooral als die eekhoorns toevallig op dezelfde dag zijn overgestoken. Een taak met net zoveel toegevoegde waarde als de zesde official bij voetbal. ‘Schat, hoe was je dag?’ ‘O, goed hoor, vandaag kwamen er zes damherten, vier merels en twaalf heggemussen langs.’ ‘Geen eekhoorn?’ ‘Nee, die niet.’ Die 144.000 lijkt me dan toch nog niet zo skeer.
Kim Hartenberg Ter Hedde is docent bij de academie Mens & Maatschappij
28
forum
In Forum geven studenten en medewerkers hun mening over een dilemma, vraagstuk of actuele gebeurtenis.
magazine van saxion
Collegegeld betalen per vak: ja of nee? Je collegegeld betalen per vak, stel dat dat zou kunnen. Je zou dan naast je studie makkelijker kunnen werken, ondernemen of een bestuursfunctie vervullen. In Amsterdam wordt volgend jaar met een experiment gestart. Wat vinden Saxion-studenten? Goed idee? uidige h t e H ‘ Blijf . t k r e m w systee oon met je d’r gew vanaf’ poten
Donny ter Heide (20) Chemische Technologie “Voor mij zitten er twee kanten aan. Aan de ene kant kun je dan makkelijk studie vertraging oplopen, wat vervelend is en waar je lui van zou kunnen worden. Maar aan de andere kant stimuleert dit je om te werken naast je studie en kom je daar mee volwassener, gevormder en zekerder op de arbeidsmarkt. Ik heb van mijn baantje, waarin ik in groepsverband werk en als leidinggevende, een enorme boost gekregen. Als ik meer tijd zou hebben voor dat werk zou me dat een nog grote re stimulans geven. Maar op dit moment heb ik nog niet genoeg informatie voor een afgewogen mening. Wordt het BSA dan ook aangepast? Moet je nog een keer betalen voor een herkansing van een vak? Kortom, van dit idee krijg je een ‘oh-datkan-morgen-wel-mentaliteit’. Het huidige systeem werkt. Blijf d’r gewoon met je poten vanaf.”
29
TEKST & FOTO’S KASPER DEIBEL
Erik Stronks (23) Media, Informatie en Communicatie Wietse ter Haar (21) Elektrotechiek “Wat mij het nuttige aan dit idee lijkt, is dat mensen met een wat meer praktische achtergrond meer voor theorie kunnen kiezen om daarin beter te worden en meer theoretisch ingestelde mensen meer de praktijk leren kennen. Aan dat laatste zou ik wel behoefte hebben, want ik kom van het vwo. Daardoor merk ik dat ik de praktische kant van mijn studie niet zo snel in de vingers heb als mijn studiege noten van het hbo en mbo. Verder denk ik dat dit idee ervoor zorgt dat de serieus geïnteresseerde studenten er door boven komen drijven, wat de samenwerking tus sen studenten onderling en docenten prettiger maakt. Ten slotte, om versplinte ring te voorkomen, lijkt het me slim dat je keuzevakken houdt binnen de studie. Zo ontstaat er een duidelijk, vast en toch flexibel en vrij keuzeaanbod.”
“Als je op deze manier mensen zelf vakken laat kiezen, kiezen ze de vakken die ze leuk vinden en waar ze wat aan hebben. Ik heb zelf behoorlijk weinig les en bepaalde vakken vind ik echt overbo dig, zoals economie of internationale politiek. Ik snap dat ze zijn bedoeld voor de verbreding van je kennis, maar ik heb er helemaal niets aan. Ik doe ze maar omdat ik punten moet halen. Aan de andere kant denk ik wel weer dat studen ten er lui van worden. Bij een keuze uit tien vakken volgen ze er dan misschien maar drie omdat ze denken dat alleen die drie belangrijk zijn. Ik klink misschien als een opa, maar jongeren denken vaak dat ze slim en wijs zijn, maar eigenlijk heb ben ze vastigheid nodig. Geef je ze een keuze, dan geef je ze vrijheid, waarmee ze nog niet goed om kunnen gaan.”
Bas Scholten (21) Technische Natuurkunde “De praktische invulling van dit plan vind ik onduidelijk. Zo’n flexibel systeem is lastig te combineren met een BSA. Verder is het een tegenstrijdige boodschap: politici zijn vrij streng naar het onderwijs, maar dit maakt het naar mijn idee juist weer flexibeler. We hebben nu een stren ge selectie, de overheid stimuleert om niet te lang te studeren en het BSA gaat omhoog. Ook zie ik niet hoe je dit idee kunt uitproberen, want de eerste twee jaar heeft het geen nut. Pas in het derde en vierde jaar heb je er baat bij. Het enige voordeel is dat je per jaar minder college geld betaalt. Maar omdat je er dan langer over doet, ben je aan het eind van je studie hetzelfde bedrag kwijt.”
30
oud-student
TEKST ELKE AGTEN FOTO TOMA TUDOR
omdat wat je aan het doen bent wette lijk niet is toegestaan.” Weten ondernemers wel voldoende over dit onderwerp? “Vooral starters hebben niet veel kennis op het gebied van registreren van na men, merken en producten. Vaak zien ze er de noodzaak ook niet van in. Tot het misgaat. Je ziet weleens dat iemand een kledingwinkel start en tienduizenden euro’s investeert in de inkoop en in het ontwerpen van een huisstijl. Vervolgens ontvangen ze een brief van de concurrent met een drin gend verzoek om de naam te veranderen. Door van tevoren te checken of een bedrijfs naam al bestaat, kun je heel Leeftijd 39 wat euro’s besparen. De Studie Manage kosten voor starters zijn over ment, Economie en het algemeen niet hoog. Voor Recht Woonplaats een paar honderd euro kun je Enschede Baan een merk of product voor Directeur Inaday jaren vastleggen.”
Frank Bouman
‘Ik begeleid ook de kapper om de hoek’ Inaday doet iets met merk- en patentrecht. Kun je dat eens uitleggen? “We houden ons bezig met productbe scherming. Binnen één dag kunnen we een merk, een logo, een uitvinding of een goed idee beschermen. Heb je een product ontwikkeld waarvan je niet wil
dat de concurrent ermee aan de haal gaat? Dan kun je bij ons terecht voor advies. Andersom werkt het ook. Ben je bezig met productontwikkeling, dan kunnen wij voor je onderzoeken of je niet in het vaarwater van je concurrent zit. Dit voorkomt problemen, zoals dat je het proces moet staken of wijzigen
Wat maakt jouw werk iedere dag weer interessant? “Wat ik erg leuk vind, is dat ik heel veel mensen uit allerlei verschillende bran ches ontmoet. Ik heb klanten die een groot deel van de economie bestrijken. Daarnaast begeleid ik ook de kapper op de hoek met het opstarten van zijn zaak. Die diversiteit vind ik heel interes sant. Doordat ik mij in zoveel verschil lende branches verdiep, blijf ik mezelf ook ontwikkelen. Daarnaast hou ik er gewoon van om mensen te helpen en te adviseren.” Waar staat Inaday over een paar jaar? “We bestaan nu zeven jaar en zijn stabiel aan het doorgroeien. De basis staat, nu is het zaak om ons concept rustig verder uit te rollen. Omdat dit zo’n specifieke branche is, is het heel lastig om bijvoor beeld stagiaires aan te nemen. Het vereist zoveel kennis om dit werk goed uit te voeren, kennis die je vaak in de loop van de jaren pas opdoet. Veel situaties zijn enorm specifiek, dat ver eist kwalitatief goede werknemers.”
inkomstenOud-student & uitgaven
TEKST EVA SPIJKER FOTO TOMA TUDOR
31
Naam Jamal Kuilwijk Leeftijd 19 jaar Studie Fysiotherapie Woonplaats Enschede
‘In feite run ik mijn eigen bar’
S
inds november zit ik in het bestuur van Tabula Rasa. Dat is de studiever eniging van fysioen podotherapie van Saxion. Ik ben sociëteits voorzitter, wat inhoudt dat ik de sociëteit van de studiever eniging run. Dat gaat van drank inkopen tot het regelen van verhuur en van feestjes tot onze wekelijkse borrel. Naast alle leuke dingen die ik mag organiseren, komt daar nog een hele stapel boekhou ding bij kijken. Dat is wat minder, maar het hoort erbij. In feite run ik mijn ‘eigen’ bar en dat is heel gaaf. Aan het eind van mijn bestuursjaar krijg ik 1.900 euro uitgekeerd van Saxion als beloning voor mijn werk. Dat is natuurlijk mooi meegenomen. Aangezien ik in het bestuur zit, moet ik eigenlijk verplicht naar de feestjes van andere studieverenigingen. Wanneer je je gezicht laat zien op hun feestje, is de kans dat ze naar jou feestje komen een stuk groter. Al die feestjes bij elkaar kosten ontzettend veel geld. Het is altijd erg gezellig in de stad. Dan ga je ook niet zomaar naar huis na een paar bier. Eigenlijk gaat al het geld dat ik besteed aan uitgaan naar deze studieverenigingen feestjes. Naast mijn bestuurswerk werk ik op donderdagavond en zaterdag bij de voetbalclub
RKSV Vogido. Ik ben daar via mijn stagebegeleider terecht gekomen. Hij vond me wel geschikt als verzorger voor de jeugdselectie. Ik behandel blessures en ga als fysiothera peut mee naar wedstrijden. Het is erg leuk werk. Ik zie veel dingen die ik tijdens mijn studie fysiotherapie weer kan toepassen. Ook verdient het lekker en ben ik er niet veel tijd aan kwijt. Ik woon op kamers en betaal alles zelf. Met mijn werk, studiefinanciering en lening kom ik net rond. Een groot deel van het geld gaat naar huur, eten, schoolgeld en uitgaan. Verder geef ik mijn geld uit aan kleding. Gemid deld ga ik één keer in de drie maanden naar de Jack & Jones en sla ik meteen goed in, zodat ik er weer een tijdje tegen kan. Ook heb ik een abonnement voor mijn tele foon en de sportschool. Tja, ik geef mijn geld onbewust best wel makkelijk uit.”
Inkomsten Studiefinanciering:
€ 438
Lening:
€ 300
Ouders:
€0
Werk:
€ 350
Overig:
€0
Totaal:
€ 1.088
Uitgaven Huur:
€ 254
Zorgverzekering:
€ 63
Schoolgeld:
€ 195
Eten:
€ 200
Kleding:
€ 60
Uitgaan:
€ 240
Overig:
€ 55
Totaal:
€ 1.067
32
kennis
textiel
magazine van saxion
Tweede leven voor je Primark-kleren Een circulaire textielketen, dat ideaal staat centraal in de projecten Going Eco Going Dutch en Closing the Loop. Studenten Manon Lurvink, Iris Adolfs, Loes Tenniglo en Rozanne Eggenkamp wilden iets doen aan de wegwerpcultuur in de kledingbranche. Ze sloten zich aan bij het onderzoek naar verduurzaming van textiel.
33
TEKST WILLEM KORENROMP FOTO TOMA TUDOR
ikte u r b e g ‘Gooi in de t e i n dus ar in a kleding m , k ba prullen r bestemde rvoo de daa containers’ kleding
S
lechts een paar euro kost een shirtje van Primark. Wat doe je er dus mee nadat je het een seizoen hebt gedragen? Je gooit het in de prullenbak. Zo gaat het met veel kleding. Eeuwig zonde, want op die manier wordt voor kilo’s aan textiel weggegooid. “Eigenlijk is dat heel normaal in de kledingbranche”, zegt Loes. “In ons project ligt de focus op duurzaamheid. Als we kleding zouden kunnen ontwik kelen waarvan we echt alles kunnen hergebruiken, dus bijvoorbeeld ook de knopen en de ritsen, dan zou dat heel veel kunnen opleveren.” Het recyclen van kleding is een van de speerpunten van Going Eco Going Dutch. In dit project hebben verschillende organisaties hun krachten gebundeld. Saxion is een van de partners in het onderzoek. Verder werken onder meer ArtEZ, StexFibers, Stichting Texperium en Beddinghouse mee. Doel van het project is het verduurzamen van de textielketen, onder meer door grondstoffen lokaal te produceren, maar ook door de grondstof van gebruikte kleding opnieuw te ge bruiken. “Het project is opgezet om van de tex tielketen een circulair proces te maken”, zegt Iris. Manon vult aan: “De grondstof dient als basis voor het eindproduct, maar tegelijkertijd dient het eindproduct ook weer als basis voor de grondstof. Alles wordt hergebruikt. Het liefst zien we dat van oude kleding weer een nieuw kledingstuk wordt gemaakt.”
Begin bij de basis Het verduurzamen van de textielketen begint bij de basis, bij de grondstof
Niet om te roken waaruit een kledingstuk is opgebouwd. Waar nu nog vaak katoen wordt ge bruikt, veelal geproduceerd en, al dan niet door kinderhanden, verwerkt in Azië, zoekt Going Eco Going Dutch naar een alternatief. Door in Nederland te produceren worden niet alleen de kosten voor vervoer teruggebracht, maar wordt ook de arbeid terug naar Nederland gehaald. Dat alleen al maakt het product duurzamer, maar ook wordt gezocht naar grondstoffen die afkomstig zijn uit Oost-Nederland. Manon: “Bijvoorbeeld lokaal geproduceerde hennep of wol. Wol is een veelgebruikte grondstof, bij hennep ligt dat gecompliceerder. Daar moet eerst garen van worden gespon nen. Onze voorgangers in het project hebben daar een eerste proef mee gedraaid. Garens gesponnen van hennep zijn echter een stuk minder sterk dan die van katoen. Als je er hard aan trekt, knapt de draad.” Loes vult aan: “Het garen is daardoor nog niet geschikt om kleding van te maken. De kwaliteit moet worden verbeterd voor we er echt iets mee kunnen.” Het hennepgaren moet worden dooront wikkeld. Om tot een sterker garen te komen zullen proeven moeten worden gedaan en ook zal het hennepgaren worden vergeleken met de katoenen variant om uiteindelijk tot een garen te komen dat in weinig tot niets onderdoet
je er e o d ‘Wat dat je a n e e dus m seizoen n het ee ragen?’ ed hebt g
Bij hennep wordt al snel gedacht aan marihuana. Er bestaan echter zo’n 2.000 verschillende soorten hennep. De plant die wordt gebruikt om te roken bevat 20 procent tetrahydrocanna binol (THC), de chemische stof die de psychologische effecten van marihuana veroorzaakt. De hennep die voor textiel wordt gebruikt bevat slechts 0,3 procent. Het heeft dus geen zin om je t-shirt na gebruik op te roken.
voor katoen. Daarna is het aan de stu denten van ArtEZ om van de ontwikkelde stof modieuze kleding te maken. Ook kijken de Saxion-studenten op welke andere vlakken dan kleding henneptex tiel kan worden toegepast. “Zo kijk ik bijvoorbeeld naar bedtextiel”, zegt Iris. “Daar kan net een iets ander soort textiel worden gevraagd dan voor kleding. Daarvoor zal een ander soort garen moeten worden gesponnen.”
Hergebruik Of het nu om kleding gaat of bedtextiel, uiteindelijk is het de bedoeling van Going Eco Going Dutch dat het product na gebruik niet in de prullenbak verdwijnt maar wordt hergebruikt. “Ook dat gaan we onderzoeken. Hoe we dit textiel het best kunnen recyclen”, zegt Rozanne. “Na gebruik wordt het textiel weer ontrafeld, waarna er nieuwe stof van kan worden geweven. Daar kan dan weer een t-shirt of iets anders van worden gemaakt. Gooi gebruikte kleding dus niet in de prullenbak, maar in de daar voor bestemde kledingcontainers. Op die manier kunnen we textiel een tweede leven geven.”
34
reportage
brandveiligheid
magazine van saxion
Brandveiligheid in studentenhuizen
‘Je weet niet altijd wie er thuis is’ Veel studentenhuizen zijn niet brandveilig. Brandweer Twente wil studenten en huisbazen bewuster maken van de risico’s, hoe die te voorkomen en wat te doen als er toch brand uitbreekt. SAX liep mee met een controle in een – hopelijk a-typisch – studentenhuis in Enschede.
W
e staan voor een deur in de Deurningerstraat in Enschede. Ooit een deftig pand, maar decennialange bewo ning door studenten heeft de oude glorie danig doen verble ken. Ook al wonen hier dertien studen ten, het duurt enkele minuten voor er wordt opengedaan. Martijn van den Hoeven, medewerker Toezicht Brandvei
ligheid bij Brandweer Twente, tegen de student die opendoet: “Mijn collega is hier twee weken geleden geweest. Weet je daarvan?” Sjoerd weet van niets. “Ik kom de brandveiligheid in dit huis controleren en wil jullie graag wat vragen stellen. Mag ik binnenkomen?” Sjoerd vindt het goed. Het oogt en ruikt niet bepaald fris in het halletje, maar naast de voordeur hangt wel een brandmeldinstallatie. Een goed begin, vindt Van den Hoeven. Als we de
smalle, hoge trap oplopen, valt het ont breken van trapleuningen op. En die zijn toch wel handig als je haast hebt om aan rook of vuur te ontsnappen.
Vluchtroute Sjoerd gaat ons voor naar de bovenste verdieping waar een vierkant gat in het plafond is gedicht met board, karton en purschuim. Mocht op deze verdieping brand uitbreken, dan zullen de vlammen
35
TEKST MONIQUE LUBBERS FOTO’S NIKI POLMAN
Saxionstudenten denken mee
an het a n e r a ‘We w n toen bakken e okalarm o r t e h ging af’
hiervan smullen. We lopen de donkere smalle gang in met aan weerskanten deuren. Boven elke deur zit een gat waar doorheen een bundeltje kabels naar buiten steekt dat als een grijze slinger langs de muur hangt. Niet echt brandvei lig. Verderop in de gang bungelt een stekkerdoos met daarin twee stekkers (waarvan?) aan het plafond. Afgekeurd. Een grote koffer en wat beddengoed ligt in de gang wat rottig in de weg als je jezelf in veiligheid zou willen brengen tijdens een brand. Nie goed nie. “Als de vluchtroute via de trap geblok keerd zou zijn, waar zou je dan op deze verdieping naar buiten kunnen?”, wil Van den Hoeven weten. “Door de badkamer”, zegt Sjoerd. Hij wijst naar een dichte deur zonder klink waarachter geluid van stromend water hoorbaar is. “Hoe krijg je die deur open?” “Aan de binnenkant zit wel gewoon een klink hoor”, stelt Sjoerd gerust. “Als er niemand hoeft te douchen, laten we de deur meestal open. Als hij per ongeluk dichtvalt, gebruiken we zo’n stangetje. Ik weet alleen even niet waar dat is.” Aange
zien deuren op de vluchtroutes met één handeling moeten kunnen worden geo pend, scoort ook de deur-zonder-klink een dikke onvoldoende. En we hebben nog niet eens de hele bovenste verdie ping gezien.
Student en huisbaas “Om de brandveiligheid in studentenhui zen te vergroten, richten we ons op twee doelgroepen”, zegt Yvette Geusendam, vakspecialist binnen het team Brandveilig Leven van Brandweer Twente. “De huis bazen, die moeten zorgen dat de studen tenhuizen voldoen aan de bouwkundige en installatietechnische eisen voor brand veiligheid, en de studenten, de bewo ners. Natuurlijk is het belangrijk dat er rookmelders hangen en dat er blusmid delen aanwezig zijn. Maar als de vlucht wegen worden versperd door bierkratten of vuilniszakken kan er in geval van brand nog steeds een levensgevaarlijke
Brandweer Twente heeft Saxionstudenten Creatieve Technologie gevraagd na te denken over manieren om het onderwerp brandveiligheid bij studenten beter onder de aandacht te brengen. De ideeën moesten aanzetten tot daadwerkelijke gedragsverandering. Yvette Geusendam: “Het winnende idee haakt aan bij de twee momenten in het jaar waarop studenten op zoek gaan naar een kamer. Tijdens het hospiteren zou de potenti ële nieuwe huisgenoot kunnen worden geconfron teerd met iets dat in de fik vliegt om te zien hoe hij of zij daar op reageert. Daarna volgt vanzelf een gesprek over brandveilig heid.”
situatie ontstaan.” Jean-Michel Bellos, vakspecialist bij het team Toezicht van Brandweer Twente: “Bij de jaarlijkse controle moeten we studenten steeds opnieuw op dezelfde risico’s wijzen. Wat we zouden willen, is dat ze zelf de verantwoordelijkheid nemen voor hun veiligheid en hun huisbaas aanspreken op zaken die hij moet regelen. Als er brand uitbreekt, loop jij gevaar, niet je huisbaas.”
Rook dodelijker dan vuur Kunststoffen en elektrische apparatuur kunnen een brand razendsnel doen oplaaien. Je hebt ongeveer drie minuten de tijd om je huis veilig te verlaten. Niet het vuur maar rook is de belangrijkste doodsoorzaak bij brand. Behalve het gevaar van ingeademde rook bestaat het risico dat je door de rookontwikkeling je oriëntatie kwijtraakt, zelfs in de kleinste ruimtes. Als je slaapt ruik je niets. Maar je hoort waarschijnlijk wel het doordrin gende geluid van een rookmelder. Als die het doet. Vanzelfsprekend moeten de batterijen tijdig worden vervangen, maar
36
reportage
brandveiligheid
magazine van saxion
Voorkom brand
1 2 3 4 5 6 7
Rook niet in bed Dit is een belangrijke brandoorzaak.
Gooi geen asbakken leeg in de prullenbak.
dat is niet het enige. “We zien regelmatig dat de sensor van de rookmelder is afgeplakt omdat studenten binnen willen roken of frituren zonder dat het rookalarm afgaat”, zegt Bellos. “Steeds vaker staat in huurcontracten dat dat niet is toegestaan.”
Kijk uit met koken of frituren vooral ’s nachts.
Maak de afzuigkap regelmatig schoon Het vet in het filter kan vlam
Sociale controle Ook in het studentenhuis aan de Deurn ingerstraat heeft zich weleens een nach telijk bakincidentje voorgedaan. “Eigen lijk was er niets aan de hand”, aldus bewoner Thomas. “We waren hamburgers aan het bakken en toen ging het rookalarm af. Het maakte een enorme herrie, maar toch werd niet iedereen wakker. We zijn toen wel alle kamers langsgegaan om te kijken of het alarm afging vanwege het bakken of misschien toch een andere oorzaak had.” Heel slim, vindt controleur Van den Hoeven. Hij vraagt naar de sociale controle in het huis. “Hebben jullie een goed contact met elkaar? Weet je bijvoorbeeld wie er op een bepaald moment in huis is?” “We wonen hier met z’n dertienen, dus nee, dat weet je niet altijd”, is het ant woord. “We hebben wel een groepsapp, maar of je daar op zo’n moment nou echt iets aan hebt...” Van den Hoeven vindt het mede daarom belangrijk om met elkaar de vluchtroutes te bepalen en een plaats buiten af te spreken waar je elkaar treft in geval van brand. “Dan kun je in elk geval nagaan wie er mogelijk nog in huis is.” Voor dit studentenhuis is die afgesproken plaats bij voorkeur niet achter het huis. Niet alleen ligt de tuin vol rommel, hij is ook volledig omsloten. “Als het vuur zich uitbreidt naar de achterkant, kun je hier geen kant op”, constateert Van den Hoeven.
vatten.
Gebruik geen driewegstekkers Deze kunnen kortsluiting veroor
zaken.
Ook in de rest van het huis laat de brand veiligheid te wensen over. De afzuigkap in de keuken doet het niet en wordt nooit schoongemaakt. De meterkast is flink gedateerd en er hangen losse draden in. In het ketelhok ligt de troep opgestapeld tot aan het plafond. “Het is geen schoon huis en er zijn zeker risicofactoren, maar de meeste vluchtwegen zijn wel vrij en er is een goed werkend brandmeldsys teem”, vat Van den Hoeven samen. “Er gaat een brief naar jullie huisbaas met een opsomming van de punten die onvol doende zijn, met daarbij de foto’s die ik heb gemaakt. Maar die koffer boven in de gang kunnen jullie vandaag al wegha len. Over een week of vier kom ik nog een keer kijken.” Ben je benieuwd hoe het staat met de brandveiligheid in jouw huis? Of weet je dat die niet in orde is, maar heb je een huisbaas die er niets aan doet? Vraag dan een (gratis) check aan bij Brandweer Twente:
[email protected] of k.droste@brandweertwente. nl.Info over wet- en regelgeving voor huisbazen en brandveiligheidsproducten voor in huis: www.brandweer.nl/opkamers en op www.heetinhuis.nl.
Koppel geen verlengsnoeren aan elkaar Dat kan kortsluiting veroorzaken.
Pas op met halo geenverlichting en spots Als ze te dicht bij brandbare materialen staan of han gen, veroorzaken ze snel brand.
8 9
Hang wasgoed te drogen op een veilige afstand van een kachel.
Zet (ouderwetse) beeldbuis-tv’s uit als je gaat slapen of weg gaat Ze trekken stof aan en worden van binnen zo warm dat het stof kan ontbranden. Met flats creen-tv’s loop je dit risico niet.
mededelingen
“
37
“
DEZE PAGINA VALT BUITEN DE REDACTIONELE VERANTWOORDELIJKHEID VAN SAX.
Ik wil succesvol studeren!
Een training of workshop volgen? Meld je snel aan! Het aanbod van het studiesuccescentrum is breed. Een tipje van de sluier: Taal • Werkwoordspelling • Van tekstplan naar uitwerking
Persoonlijke ontwikkeling • Opkomen voor jezelf • Stress busters (English)
Studiekeuze en loopbaan • Personal branding • Succesvol studeren • Masterclass studiekeuze
Effectief studeren • Omgaan met uitstelgedrag • Studiestress? Scan je succes
Voor meer trainingen en workshops en de daarbij behorende data, tijden, locatie en kosten ga naar saxion.nl/succesvolstuderen
saxion.nl/succesvolstuderen
Inspirerende docenten: het kloppend hart van de o rganisatie Met de focus op 2020 bouwt Saxion aan de toekomst. In het Strategisch Plan van Saxion wordt de koers bepaald en focus aangebracht. Zo wil Saxion jou door middel van onderwijs en onderzoek leren een brug te slaan tussen geavanceerde technologie en de toepassing hiervan in de praktijk. Maar de vraag die continu centraal staat is: hoe moet dit onderwijs er dan precies uit gaan zien en wie gaat dit verzorgen? Saxion geeft aan dat do centen het kloppend hart van de orga nisatie vormen. In het Strategisch Plan van Saxion vormt de ‘inspirerende
docent’ een van de vijf speerpunten. Maar wat zijn eigenlijk inspirerende docenten? Hoe word je een inspireren de docent? Hoe blijf je een inspireren de docent? Deze vragen en meer kwamen bij de leden van de Centrale Medezeggen schapsraad (CMR) direct bovendrijven. Studenten en docenten hebben in een brainstormsessie verschillende begrip pen en ideeën op papier gezet. Al dis cussiërend kwamen we erachter dat het zijn van een inspirerende docent eigenlijk een subjectief gegeven is. Desalniettemin wel een belangrijk ele ment in het neerzetten van goed on derwijs. Wordt vervolgd dus… Lijkt het jou ook leuk om als student,
docent of medewerker mee te denken over thema’s als inspirerende docen ten, goed onderwijs, Saxion Strate gisch Plan en meer? Houd dan onze column goed in de gaten, want aan het begin van studiejaar 2016-2017 zullen de verkiezingen weer plaatsvinden. Wij horen graag jouw mening! Reageren kan via Facebook: Centrale Medezeggenschapsraad Saxion - CMR of Twitter: #SaxionCMR
38
trends cool stuff
magazine van saxion
Duurzaam
Buymeonce.com In de huidige wegwerpmaatschappij kopen we liever goedko pe producten met een korte levensduur dan iets duurdere producten waarmee je veel langer doet. Bij buymeonce.com proberen ze die trend te keren. Ze zoeken producten uit die je maar één keer aan hoeft te schaffen en vervolgens heel lang meegaan. Allemaal om de hoeveelheid afval te verminderen en zo jouw huisraad te verduurzamen. Daarmee zijn deze producten in aanschaf wellicht wat duurder, maar op de lange termijn (veel) goedkoper omdat je ze nooit meer hoeft te vervangen. Denk aan kleding, keukenproducten, gereed schappen, speelgoed en accessoires. Via de website linken ze je (vaak) door naar Amazon, maar de meeste producten kun je ook gewoon in Nederland terugvinden. Naast het aanbieden van producten geven ze je ook tips over het onderhouden en repareren van de spullen die je al hebt. Super sympathiek!
Event
John Coffey speelt Tony Hawks Pro Skater 2 Voor veel 90’s kinderen is de game Tony Hawks Pro Skater 2 als thuiskomen in een warm bad. De gehei me ruimten in de hangar-level vrijspelen, heel vaak onhandig op je bek gaan en de toffe soundtrack. Misschien wel de beste game-soundtrack van de 00’s. Wellicht doen de namen van artiesten als Anthrax, Powerman 5000 en Bad Religion vandaag de dag bij lang niet iedereen een belletje rinkelen, als je de game gespeeld hebt kun je ieder nummer nog bijna foutloos meezingen wanneer je de muziek hoort. Op 13 mei brengt John Coffey een ode aan deze fantasti sche game met een optreden in skatepark Burnside, Deventer. Voor kaarten kun je bij burgerweeshuis.nl terecht. Hier vind je ook de Spotify-playlist met alle nummers uit de game.
Binnenkort!
39
TEKST JASPER BRESTER EN RICCO VAN NIEROP
Swipe!
Rockchicks Fashion
Swipe & Shop Online kleding kopen is leuk, maar de leukste dingen vind je vaak weer in verschillende winkels. Wil je zien wat nieuw in de collectie is? Dan moet je alle webwinkels stuk voor stuk af om te kijken wat de merken voor de fashionista’s in petto hebben. Of je pakt natuurlijk de Swipe & Shop-app er bij. Hiermee kun je in één app de producten van allerlei verschillende online kledingwinkels bekijken en bepalen of je ze leuk vindt of niet. Een soort Tinder voor kleding. Ben je zelf niet zo’n modekenner en doe je meestal maar wat? Daar hebben ze bij Swipe & Shop ook aan gedacht. Er is namelijk een pagina met de meest geswipete producten. Dan koop je dus altijd iets wat populair is en kan het niet fout gaan. Wij swipen naar rechts. De app is beschikbaar voor iOS en Android. Meer info op swipenshop.nl
Fun
Carpool Karaoke Karaoke is in alle gevallen verschrikkelijk. Toch maken we graag een uitzondering voor James Cordon en zijn Carpool Karaoke-video’s. Veel mensen hebben de video met Adele gezien, maar hij maakt nog veel meer toffe video’s met tal van beroemdheden als Justin Bieber, Iggy Azalea, Mariah Carey, Sia en vele anderen. Op Youtube even zoeken naar Carpool Karaoke en je hebt ze zo gevonden.
In de vorige editie van Sax stond op deze plek een play list vol ruige rockers. Prima lijstje natuurlijk, maar met één groot probleem: het waren al lemaal mannen. Alsof vrou wen niet kunnen rocken! Daar om nu de tegenhanger: de tof ste chicks die niet alleen kunnen zingen, maar ook kun nen schreeuwen. Met haar biografie in de bios kan Janis Joplin niet ontbreken, net als de grande dame van de punk: Patti Smith. Beiden beïnvloed den ze generaties aan zange ressen: Melissa Etheridge, Beth Hart, PJ Harvey, Courtney Barnett, The Kills en de Neder landse Ella Bandita. Niet alleen in de rock, maar ook in de pop zijn er dames met enorme strotten. Denk aan Blondie, Alanis Morissette, P!nk, Gos sip, The Pretty Reckless en na tuurlijk Anouk. Vergeet ook Ri hanna niet, die op haar recen te album college geeft samen met Slash in Rockstar 101. Geef Spotify een slinger en laat je omverblazen door een vijftigtal rockchicks. Luister via tinyurl.com/ saxrockchicks
40
international
magazine van saxion
Easier access to Dutch companies and entrepreneurship Saxion Connect, Saxion Export Centre and the Saxion Centre for Entrepreneurship (SCvO) have joined forces. All three organisations of the university of applied sciences found that they have similar interests and goals for international students and decided that they can achieve more as partners in certain events. This recently resulted in the event the Challenge Day.
41
TEXT WENDY VAN TIL/NICOLIEN OLDEMAN PHOTO SHUTTERSTOCK
that y p p a eally h llenge r e r a Cha ‘We e h t n tual o c a w n e a w king on as really r o W Day! ue w s s i s s’ s busine ational for u educ
I
f director Theodor van der Velde of SCvO has his way, this will extend to more events and activities for international students. “I may be called a dreamer, but I feel that we can offer more to our international population at Saxion. In the past few years, we’ve organized more and more events for international students. Not new events, but events already available to our Dutch population and that we now offer to our internationals, after many requests.” The cooperation of the organisations has resulted in hosting the Challenge Day recently. This day contained working in teams on challenging issues from the business community. It was set up to arouse the interest of international students for careers in the eastern part
‘Welcome, rk’ let’s get to wo
of the Netherlands. Internationals bring along experience and a network and offer companies knowledge with regard to doing business in the Netherlands and they are familiar with Dutch culture. All of this makes international students assets to companies, which was also mentioned in the report ‘Welcome, let’s get to work’ published in January this year.
Challenge Day winner Using an app to be able to trace cars abroad. That was the winning idea of the Dealerdirect team during the first Saxion Challenge Day, which was hosted last February, during which 45 international students worked in groups on company issues. “We are really happy that we won the Challenge Day! Working on an actual business issue was really educational for us. We have the idea of starting our own business, so the prize comes in very handy,” says Illia Baldin from Ukraine, who was one of the students in the winning team. They received 500 euros for the idea of checking whether a vehicle is delivered to a buyer abroad via an app. Most participants of the Challenge Day were of the opinion that this event is what makes studying abroad even more interesting: to interact with students of different courses and working together on real company issues.
Saxion programmes Saxion Export Centre This organisation’s goal is to strengthen international entrepreneurship of small and medium enterprises in the Dutch provinces of Gelderland and Overijssel. A selection of talented Saxion students support these enterprises by means of a project, final thesis or a work placement.
Connect This programme offers international graduates a traineeship with a compa ny or an institution in the Netherlands for a period of time between six and twel ve months immediately after graduating. Saxion Centre for Entrepre neurship This centre helps enterpri sing students maximize their potential and gives them full support in setting up their own business. The centre interacts with Enac tus, which stimulates com panies to develop social projects or companies, and organises events such as the International Start-up Challenge, Student Entre preneurs’ Day and Saxion Summer School for Entre preneurship.
42
international
PHOTO’S AUKE PLUIM
More on Sax.nu
Sax.nu in short Fontys attracts the most international students, Saxion comes second Enter any lecture hall here and there is a good chance that you come across a German, Belgian or Chinese student there. Never before were there so many interna tional students in the Nether lands. Trainees take shelter suits to homeless in Newcastle Six Saxion Fast Forward
trainees took 25 shelter suits, in other words, protec tion for homeless people against the cold, to Newcas tle during the spring break. Extra registration for Saxion minors Students starting their minor in the second part of the academic year get their own registration. It is one of the changes regarding minors that will be introduced during the next minor mar kets.
What? Deventer introduction to international students who started their course at Saxion in February When? February, 2016 Where? Deventer, city centre
magazine van saxion
8.520
That’s how much money was raised by Saxion employees for a project for kids with autism in Uganda. They chose to donate the Christmas box they received from their employer.
Say Cheese!
interview
TEXT WENDY VAN TIL/NICOLIEN OLDEMAN PHOTO’S TOMA TUDOR, WENDY VAN TIL
interview
43
First price!
We aimed for first place and got it’ Second-year students of International Business and Management (IBMS) studies write an export plan for a business as a part of their first year. This year one team did such a good job that their work did not only score a 9 in the assessment, but they also received the first prize of 500 euros from the company Vaessen-Shoemaker.
T
he team consisted of Onne Jelier, Ramon Melis, Chad Kuilderd, Naidyenne Hironi mus, Charlene Dinh and Patrique Westerweel. The students studied four different countries (Great Britain, Viet nam, Poland, Turkey), of which Vietnam was selected as the country they would end up making their export plan for. So why did you guys win? Chad: “We came up with a new idea of segmenting clients, which the company had never seen used by students before.” Tell us a bit more about how you got the idea. Patrique: “We talked a lot and
we had many discussions. But that was necessary. No-one should have to give up on his or her idea that easily. This way we really had to come up with good argu ments on selling the idea and negotiating with your teammates which results in the
t ‘We talked a lo y and we had man discussions’
best way to tackle the issue at hand.” Chad: “It might take four hours in a meet ing, but afterwards at home you only had to work out your notes in 30 minutes.” How did it feel to win this? Chad: “It is weird to know that your work actually has an effect on a company. This is what makes it worthwhile.” Ramon: “We were not thinking about the grade we were going to get, we wanted to win the competition. We aimed for first place and got it.” Patrique: “More valuable than the prize or grade is the certificate we got and the connection we made with the company. We can use this on our LinkedIn profiles and we can add a useful contact for the future.”