Ik focus liever op de dingen die ik wel in de hand heb. Hoe lastig het ook is. Verhalen over ervaringen met discriminatie in Eindhoven 1.
Rico (Congo) - Ze wilden me niet Ik heb het heel vaak meegemaakt, keivaak. Maar wat moet je doen als iemand je niet wil, aangifte? Ik kan toch ergens anders werken? Toen ik nog op school zat, toen moest ik stage lopen, en dat was bij een tapijtwinkel ergens in Best, ze zochten een stoffeerder. Dus ik met mijn mentor naar die zaak, waarom wou die man mij niet aannemen? Ik had één rasta in mijn haar met kraaltjes erin. Hij zegt tegen mij: “Als je die rasta weg doet, dan misschien” Dus toen zei ik “Stel dat ik mijn rasta weg zou doen en jij wil me toch niet, wat moet ik dan, ga je mijn haren terugplakken dan?” Want ik vond het gewoon mooi, het zegt niks over mijn gedrag, en ik doe geen gekke dingen. Dit was gewoon iets wat ik wilde leren, dus mijn docent zegt jullie zoeken mensen hier…. Maar ik was dus niet aangenomen, want die man was gewoon kort met ons, hij wou gewoon niet. Daarna gingen we naar een andere tapijthandel, daar was niets aan de hand. Maar die werken meestal met buitenlanders, ik zag daar Chinezen, Indonesiërs, iedereen!
Farid (Marokko) - Geen stageplek voor mij… Als ik denk aan discriminatie dan denk ik meteen aan de stages en het werk wat moeilijk is. Zelf solliciteerde ik anderhalf jaar geleden naar een stageplek. Ik studeer Sociaal Juridische Dienstverlening aan een Hogeschool. Ik solliciteerde op meerdere plekken, bijvoorbeeld ook bij het Juridisch Loket. Een plek voor mensen die niet de financiële middelen hebben om een advocaat in te huren. Waar ze toch met hun juridische vragen en casussen terecht kunnen. Ik ging er solliciteren en ik kreeg niet eens een reactie op mijn brief. Dus stuurde ik nog een mail. In de mail die terugkwam las ik dat er op dat moment voldoende stagiaires waren en er dus geen plek voor me was. Het gekke was dat ik tegelijkertijd met een andere jongen solliciteerde. Een witte jongen met een Nederlandse achternaam. Hij doet dezelfde opleiding maar dan in Sittard. We kennen elkaar nog van het MBO. Deze jongen kreeg wel een reactie, werd ook uitgenodigd voor een intakegesprek, is ook op gesprek gegaan maar koos uiteindelijk een andere stageplek omdat hij meerdere opties had. Binnen twee weken kreeg hij wel reactie, en niet om op te scheppen, maar als ik onze brieven naast elkaar neerleg en de Cv’s naast elkaar neerleg, als hij dan een kans krijgt zou ik mezelf ook op gesprek laten komen. Dan gaat er door je hoofd; wat is er dan? Omdat ik in 1
Om de privacy van de geïnterviewden te beschermen hebben we de persoonlijke informatie waar nodig aangepast.
Utrecht op school zit? En hij in Sittard? Dat is allebei ongeveer even ver van Eindhoven. Op zoek naar een reden ontkom ik er niet aan dat mijn naam dan meespeelt. Dat denk ik. Ik heb er verder niks mee gedaan omdat ik het niet zwart op wit kan bewijzen. Dus dan steek ik er verder geen moeite in. Eerlijk gezegd had ik het wel een beetje verwacht, op het MBO ging het namelijk precies hetzelfde. Elke keer dit soort verhalen. Met werk is het idem dito. Steeds weer dezelfde afwijzingsprocedure. Ik wil steeds minder solliciteren hierdoor. Ik probeer nu via via binnen te komen. Via mensen die ik al ken in dat bedrijf. Vaak mensen met dezelfde achtergrond als ik. Die benader ik dan voor een stageplek en dat gaat veel makkelijker. Dan mag ik tenminste op gesprek komen en word ik serieus genomen. Dan krijg ik tenminste een kans en dan is het aan mij om die mensen te overtuigen. En als ze dan met redelijke argumenten komen, bijvoorbeeld een betere kandidaat; prima. Ik hoor deze verhalen ook van veel andere mensen. Het klinkt misschien gek maar je went eraan. Het is een proces wat al begint op de middelbare school. Je krijgt er minder zelfvertrouwen van. Je gaat minder je best doen om te solliciteren en op zoek binnen je eigen netwerk. Vanuit daar ga je dingen proberen. Op een gegeven moment ben ik gaan denken; zo werkt het nou eenmaal. Ik kon mezelf daar heel boos over maken maar lopendertijd ben ik daar rustiger in geworden. Nu maak ik me minder druk; ik heb er toch geen invloed op. Op iemand die achter zijn bureau jouw sollicitatiebrief in de prullenbak stopt. Ik focus liever op de dingen die ik wel in de hand heb. Hoe lastig het ook is.
Jacqueline (Transgender) - Tot ziens meneer Je hebt ook wel, tja is dat discriminatie? Aan de ene kant zou je dat wel kunnen zeggen, het gebeurt weleens in winkels. Mijn stem is natuurlijk niet echt vrouwelijk, en dan is het op een gegeven moment als je aan de kassa staat nog niks aan de hand. Dan reken je af en dan zeg je “dank je wel” en dan zeggen ze “Tot ziens meneer”. En dan denk ik van, ik zie er toch iets anders uit. Op dat moment zou je eigenlijk iets willen zeggen maar dat doe je ook niet. Als die mensen zo weinig inlevingsvermogen hebben in andere personen dan denk ik van nou, dat heeft geen zin om uit te leggen.
Jhon (Indonesië) - Het is maar een grapje hoor! De maatschappij vindt het normaal dat er grapjes worden gemaakt over de buitenlander. Mensen zeggen bij voorbeeld ‘’He poepchinees.’’ Ik zeg dan ‘’Ik ben geen Chinees!”. Dan lachen ze en zeggen ze “ah joh is toch één pot nat’’ of ‘’Het is maar een grapje hoor’’. Zij presenteren vaak dit soort opmerkingen als een grapje. Het grapje is een soort deken over de discriminerende opmerking. Daardoor lijkt het alsof het normaal is en aan jou ligt. Ik sta erboven en denk ja ze zijn onwetend. Soms begin ik er een gesprek over om hen iets te leren.
Dit soort grapjes worden ook doorgegeven aan de volgende generatie. Mijn dochter van 13 jaar krijgt ook regelmatig opmerkingen als ‘poepchinees’ en ‘made in China’ te horen. Wij leren onze dochter dat zij er boven moet staan en dat zij moet denken dat deze kinderen niet zo veel weten. Je kan niet elke keer naar de directeur als zoiets wordt gezegd. Probeer positief te blijven zeg ik dan tegen haar.
Farshid (Iran) – Kantoorruimte huren voor mijn bedrijf Ik startte mijn eigen bedrijf en was op zoek naar een goedkope kantoor. Ik ben langs geweest en een vrouw heeft het kantoor helemaal laten zien. Zij zei het is goed als je het huurt en stuurde mij een overeenstemming. Mijn bedrijf geeft juridisch advies aan asielzoekers. Toen de directeur van het verhuurbedrijf dit hoorde zei hij nee. Wij willen geen kantoor verhuren aan asielzoekers. Ik was verbaasd en werd gek. Ik vroeg het nog een keer. En hij bleef zeggen wij verhuren niet aan asielzoekers. Ik zei je wil het niet aan mij verhuren omdat ik met asielzoekers werk?!? Ik vroeg of hij dit officieel op papier wil zetten. Maar hij zei dat hij dit niet verplicht is om te doen. In de brief die hij stuurde stond niets over de reden. Ik heb geschreven dat ik aan de criteria voldoe maar hij mij heeft afgewezen. Ik heb een melding gedaan bij Meldpunt Discriminatie. Vroeger had ik de rechten en sociale regels van Nederland geleerd en daarom wist ik dat het bestond. Ik heb een mail gestuurd. Maar omdat ik het te druk had met mijn bedrijf, heb ik het niet meer doorgezet. Maar ik kan niet geloven dat verhuurbedrijven zulke dingen kunnen zeggen, omdat je met asielzoekers werkt. Als ik meer tijd had, had ik het doorgezet.
Ruud (Homo) - Ook homo’s leggen een krans Ik heb het wel eens meegemaakt bij dodenherdenking, op vier mei, wanneer er een krans wordt gelegd. Daar zijn ook de homo-organisaties, de gezamenlijke homo-organisaties leggen een krans. Dat ik dan in het publiek zit te kijken en dat er dan mensen zeggen van “hmm, is dat nou nodig!?” En dat doet dan best wel een beetje pijn.
Maria (Ecuador) - Integreren is kansen krijgen Ik ben in 1996, nee dat lieg ik, in 1993, november, naar Nederland gekomen voor de liefde, ik was verliefd geworden op een Hollander. Wij zouden een paar jaar hier blijven, maar dat liep wat anders, en toen mijn dochter drie was zijn wij uit elkaar gegaan, en nu ben ik hier nog steeds. Ik kom uit Zuid-Amerika, Ecuador, en voordat ik hierheen kwam heb ik daar een tijd als onderzoeker gewerkt, want ik ben academisch geschoold, als bioloog. Hier heb ik nooit iets met mijn vak kunnen doen want ik ben terecht gekomen in het peuterwerk, heel veel jaren heb ik met plezier gewerkt. In de combinatie ook met een kind thuis was wel prettig, peuterwerk, dan had je veel tijd voor je kind en dat soort dingen dat vond ik ook fijn. Ik ben iemand die graag leert, dus ik blijf gewoon leren dat is mijn ding. Als ik met pensioen ga wil ik weer biologie gaan studeren, dat lijkt me zo leuk!
Laatst heb ik een sollicitatie gedaan voor een vacature bij een kinderdagverblijf, waarin de verwachting is dat je heel veel moet rapporteren ook naar externen het verhaal moet doorgeven. Ik weet het, ik doe mijn uiterste best om alles goed te doen, qua taal, maar ik weet dat ik wel wat dingen niet zo goed benoem. Maar mensen begrijpen mij en ik praat ook met mensen van de gemeente, een wethouder als het over ouderbetrokkenheid gaat en ik rapporteer ook naar de gemeente als ik een onderzoek doe rond een bepaalde onderwerp die ze mij, die de gemeente ook aan mij vraagt. Dus, ja, vind ik wel een beetje te, hoe moet ik dat zeggen, te kort door de bocht gezegd van “je kan het niet”. Terwijl ze dat al weten, en zo doende heb ik ook die werk niet kunnen krijgen, want er werd meteen ook gezegd: “Ja, heb je iets aan je accent gedaan?”. Ben je naar een logopedist, en toen dacht ik “Huh!?”, jullie kennen mij al zoveel jaren en ik doe zo veel , hoe komt dat, dat het dan weer dit omhoog komt? Dus dat, dat stukje. Dat koppel ik aan discriminatie, want je kunt het toch niet anders benoemen, toch? Als ik dan als professional niet zou goed functioneren dan denk ik “Oké”, ze hebben wel gelijk ik krijg niet omdat ik nog veel moet leren. Dan denk ik oké dat is prima. Dat zijn leerpunten, maar dit…. Ik ben al bij een logopedist geweest en die zegt “Daar kunnen we niks aan doen”, opnieuw geboren worden en dan wel hier. Ja, dat gaat niet, dat doen wij niet, dat kan ik niet toveren.
Rico (Congo) - Speciale scholen Ik merk ook bij Afrikaanse kinderen op scholen, ze zoeken altijd naar redenen om die kinderen naar speciale scholen te sturen. Ik heb het meegemaakt bij mijn ex haar zoontje, mijn stiefkind. Ik heb daar echt voor gevochten en gezegd “Nee, waarom moeten jullie dat kind naar een speciale school sturen?” toen zeiden ze dat ie te druk was. Hij is een jongen, hoe verwacht je dat een jongen moet opgroeien? Hij is een kind, hij denkt: mijn vader is er niet, mijn moeder is er niet, dus laten we een beetje gekke dingen doen. Dus dan moet je hem goed bij de les houden. Maar omdat we dat niet wouden zit dat kind nu op een normale school, en hij is niet meer zoals vroeger. Want hij is nou twaalf jaar, hij was toen zeven. Weetje, als je als ouder zwakker bent, sturen ze je kind naar een speciale school. En dat kan gewoon niet, als een kind hier geboren is en dan naar een speciale school gaat, dan heeft ie toch geen toekomst?
Justin (Nederland/Antillen) - Deurbeleid Ik ga bijna nooit uit. Heb daar ook weinig tijd voor. Maar ik ken door mijn werk wel het privilege om met mijn artiesten op heel veel plekken via de achteringang of VIP binnen te komen. Ik sta dus weinig in de rij. Ongeveer anderhalf jaar geleden stond ik toch eens in de rij. Bij club Blush, hier op Stratumseind. We kennen die club ook goed, de eigenaar, de mensen die daar werken. Toen
ik aan de beurt was werd ik gestopt door security die me vertelde dat ik alleen binnen zou komen als ik een vrouw bij me zou hebben. Ik probeerde nog te achterhalen wat daarvoor de reden kon zijn, maar hij was heel kort; je komt gewoon niet binnen als je geen vrouw bij je hebt. Ik snapte er niks van. Ik zei; waar slaat dat op, ik heb dat nooit eerder meegemaakt als ik hier kwam. Ik vroeg de eigenaar te spreken, die ken ik immers. Maar dat mocht niet. Ik zei tegen mezelf; oké, is goed, geen stress. En liep weg. Maar even later dacht ik; laat me eens gaan kijken. En toen zag ik dat er andere mannen zonder vrouw wel binnenkwamen. De dagen erna ben ik eigenlijk heel erg boos geweest. Wat moest ik nou doen? Ik heb toen ook nog een tweet eruit gedaan. De manager van Dynamo adviseerde me toen om het met de politiek op te nemen. Ik had daar mijn twijfels bij. Ik ken de clubeigenaar, het voelde toch lullig. Misschien wist hij het zelf niet eens, die eigenaar. Ik was bang om meer te schaden, het op te blazen. Dus wimpelde ik het voor mezelf maar weer af. Terwijl ik wist; dit slaat helemaal nergens op. Ik heb toen ook een keer aan de clubeigenaar gevraagd; is dat het clubbeleid? Hij zei van niet, en hij zei ook; je weet hoe het gaat. Mensen die ‘een bepaalde energie’ meebrengen die worden liever op deze manier geweerd. We mogen niet discrimineren. Ik heb dat vaker gehoord. Ik ken ook veel beveiligers die werken op Stratumseind als ZZP-er. Ze voelen zich ook verantwoordelijk, willen geen problemen binnen. Ze geven toe dat ze bepaalde mensen en nationaliteiten weren. En dat snap ik ook wel. Ik draai zelf ook evenementen en snap de risico’s. tuurlijk, als je honderd Antillianen binnen hebt dan is de sfeer anders dan dat je honderd Nederlanders binnen hebt. En dat komt ook door cultuur en gebruiken
Melanie (Transgender) – Stomme transgender! En pas als het misgaat kom je erachter: ik word gediscrimineerd. Daarvoor had ik het niet zo in de gaten, ik deed mijn ding. Tot ik afhankelijk werd van instanties, overheden, hulpverlening. Door hen word ik structureel anders behandeld dan mijn partner. En dan gaat het ineens heel hard. Jeugdzorg heeft bijvoorbeeld gezegd tegen mijn ex; ‘als mijn vent zou zeggen dat hij transseksueel is dan schopte ik hem vandaag nog de deur uit’. Een hulpverlener ter ondersteuning van ons gezin. Toen ik er iets van zei was het antwoord: ‘Je bent een stomme transgender, je moet je mond houden.’ Ook deden ze uitspraken als ‘je kinderen zijn beter dood dan bij jou.’ Letterlijk. Dit is allemaal opgenomen trouwens. Ik had in mijn huis camera’s hangen, 48 uur. Ik ben inmiddels zo paranoïde dat ik ook telefoongesprekken opneem. Jeugdzorg is de strijd aangegaan om mij om het feit dat ik transgender ben te diskwalificeren als ouder. Ze hebben me verteld dat in Gods ogen een transgender geen ouder is, en dat ze er alles aan willen doen om ervoor te zorgen dat de kinderen niet bij mij zijn. Maar ze kijken niet naar de dreiging die er is in de situatie waarin ze leven met mijn ex. Ik vecht ervoor dat ik ze af en toe mag zien. Ze wonen nu met mijn ex en haar moeder in één kamer in een seniorenflat. En ik heb ze een huis te bieden.
Farid (Marokko) – Ze willen me niet
Ik had gesolliciteerd bij een beveiligingsbedrijf, als bijbaan. Ik zou dan in de nacht werken; als ergens een alarm afgaat zou ik dat moeten doorgeven aan beveiligers die dan zouden gaan kijken. Voor mij de ideale bijbaan dus ik ging solliciteren. Volgens hun profiel voldeed ik. Ik zat op het HBO, ik was nog minimaal twee jaar studerende, ik heb een auto. De sollicitatie ging via een formulier op internet en wat later werd ik gebeld. Ze vroegen wat ik deed, en kreeg daarop te horen: hoe wil je dat combineren? Je bent druk bezig met de P (propedeuse), gaat dat wel lukken? Ze gingen voor mij denken. Ik vertelde ze dat ik het weleens drukker had gehad, dat ik het wel goed in kon plannen, dat het me niet veel moeite kost om nieuwe dingen te leren. Toch zeiden ze; we willen het risico niet nemen omdat je eerstejaars HBO student bent. Het jaar erop zag ik die vacature weer, dus ik weer solliciteren. En zij weer bellen. We hadden een soortgelijk gesprek. Ze zeiden tegen me: je moet toch ook stagelopen, hoe wil je dat goed combineren met deze bijbaan? Ik zei ze; vorig jaar was het mijn P, nu is het mijn stage... Maar ik dacht bij mezelf; het is goed... En toch was ik benieuwd geworden, ik heb toen mijn CV aangepast, en ik solliciteerde als derdejaarsstudent. Ik wilde wel eens weten wat ze dan zouden zeggen. Dus ik werd weer gebeld. En het verhaal was: je bent nu derdejaars student, je gaat richting je afstuderen, ik zweer het je, ik lieg echt niet. Ze zeiden bang te zijn dat ik snel een voltijdbaan zou vinden, en dat ik dan maar kort voor hen zou kunnen werken. Ze zeiden iemand te zoeken die minimaal een jaar beschikbaar zou zijn. Ik zei toen: dat ben ik ook. Dat weet ik van mezelf. We hebben er een hele discussie over gehad, ik uiteindelijk heb ik heel boos gereageerd en zei ik: “Luister, met je belachelijke opmerkingen, bel me niet meer, schrijf me uit je database. Als jullie alleen maar steeds een beetje goedwillend voor mij willen denken. Dus eigenlijk kan een HBO student nooit bij jullie aan de slag, eerst heeft hij het druk met zijn P, in de tweede gaat hij stage lopen, in de derde gaat hij richting minor en afstuderen, in de vierde is hij onbetrouwbaar omdat hij elk moment weg kan gaan. Ik vind het goedkope smoesjes en bel me niet meer!” Aan de andere kan van de lijn werd verbaasd gereageerd. Ik vertelde: “luister, jullie zijn geen sociale instelling die het beste voor mij zou willen, jullie zijn op zoek naar werknemers en ik voldoe aan jullie profiel. Kom gewoon met een duidelijke exacte reden waarom jullie me niet aannemen, want hier heb ik niks aan.” Voor de grap heb ik drie weken geleden weer gesolliciteerd, ik zag die vacature, dus ik dacht; ik ga wéér solliciteren. Toen kreeg ik een mail, even kijken, hier staat het: … blabla, helaas sluit uw profiel (met name het aantal uren dat je beschikbaar bent) niet aan bij de wensen van onze opdrachtgevers. Ik had ingevuld wat er in de vacature stond. Maar goed. Ik ben weer 100% bevestigd. En zo werkt het echt.
Murat (Turkije) – Tolken bij de politie Laatst zat ik met mijn ouders in de auto, we kwamen s ‘nachts van een feestje en waren aangekomen bij een alcoholcontrole. Mijn vader moest blazen maar dat ging niet goed. Door ziekte en ouderdom. Er waren communicatieproblemen tussen mijn vader en de agent. Ik vroeg of ik het kon tolken. Maar dat mocht niet van de agent.
Dus ik stelde aan de kaak “Stel dat het anders om was. Stel je voor ging om je vrouw of dochter. En jij weet wat het probleem is, maar je krijgt de kans niet.” Ik voelde alsof hij ons benadeelde. Op mijn wedervraag hoe zou jij reageren, wat zou jij doen werden benullige argumenten gegeven. De agent zei als je wil vertalen, kan het alleen met een tolk. Dus ik zei “ben je niet wijs. Waar moet ik een tolk nu vandaan halen”. Als ze je in de maling willen nemen dan gaan ze terugvallen op de wet. De wet is heel breed. Daarna heb ik gezegd dat ze dan een bloedtest af moeten nemen. Maar dan liepen ze meer vertraging op, dus dat gingen ze niet doen. De rijbewijs van m’n vader was afgepakt. Ik heb de collega’s van de agent aangesproken. Zij stonden met hun rug naar mij toe. Daarna heb ik de hele groep aangesproken. Ik vroeg om verklaring en antwoord. Ik zag dat zij hardhandig om gingen met mijn vader. In plaats van de buis in de mond zetten, duwde ze het in zijn mond. Ik heb het bureau gebeld om mijn klacht door te geven. Daar werd door Turkse collega gezegd dat ik een formulier kan ophalen. De burgemeester zou dan benaderd worden om te kijken naar de casus. Volgende dag heb ik een advocaat ingeschakeld. Mijn vader heeft een proces-verbaal gekregen omdat hij de situatie tegenwerkte. Maar dat kwam door medische klachten en taalbarrière. Het kwam over als of hij niet mee werkte, terwijl in mijn ogen de agent niet mee werkte.
Jhon (Indonesië) – Je moet je bewijzen Ook bij mijn vorige baan heb ik te maken gehad met subtiele discriminerende opmerkingen. Ik werkte in een organisatie met alleen maar Limburgers. Ik kreeg te maken met subtiele tegenwerking binnen mijn werk zodat ik fouten ging maken. Ik heb dit gemeld bij de bedrijfsleider dat hij dit in de gaten gehouden moet worden. Maar dat werd niet gedaan. Op agressieve discriminatie kan je reageren, maar subtiele opmerkingen kan je moeilijker aanpakken. Ik vind het makkelijke om om te gaan met opmerkingen dan het dubbel zo hard werken als buitenlander. Als buitenlander moet je dubbel zo hard presteren om je te bewijzen. Er zijn veel ongeschreven regels die gelden op de werkvloer die ik niet altijd weet.
Jacqueline (Transgender) - Wat ik ben kan niet op mijn werk Ik heb een baan waar DIT (wijst naar outfit) niet bij kan. Ik reis veels te veel internationaal, Ik ben internationaal servicemonteur. Zie je al een dame in een moslimland gaan sleutelen en tegen de mannen die daar aan het werk zijn zeggen van: “Dit moet jij doen”? Dat gaat niet lukken, dus ik gooi mijn eigen ruiten ook in als ik die keuze (fulltime als vrouw door het leven gaan) zou maken. Maar op mijn werk heb ik het al die jaren geheimgehouden, in al die jaren is Jacq altijd mee op reis geweest. Dus die ging wel in het koffertje mee, en op het moment dat ik waar dan
ook zat dan was daar ook quality time voor Jacqueline. Dan ging ze ook gewoon winkelen, en dan ging ze ook gewoon ergens in een restaurantje eten. Dus zo eigenwijs was ze wel. Het is zo, ik heb die stap al zo lang geleden gemaakt, die drempelvrees is er niet meer. Al is het elke keer een uitdaging, in elk land, want niet elk land accepteert het. Maar toch doe je het, met alle risico’s van dien.
Farid (Marokko) – Mijn droom is om betaald-voetbalcoach te worden Ik ben ook voetbaltrainer. Daarvoor moet je je papieren halen. UEFA B, UEFA C... en dan mag je tot een bepaalde klasse trainen. Coach betaald voetbal is het allerhoogst. Mijn verhaal gaat over de UEFA B cursus, die ik vorig jaar deed in een groep van zo’n 18 deelnemers. De meeste mensen mogen van hun club zo’n trainerscursus doen. Ik heb het zelf betaald, 900 euro. Gedurende de cursus voelde ik me al een beetje benadeeld, door één van de twee docenten. Ik was de jongste van de groep, de oudste was een jaar of 50. En als ik dan bijvoorbeeld een training moest geven dan kreeg ik alleen maar kritiek. Terwijl de anderen, de Nederlanders, positieve feedback kregen. Mijn medecursisten zagen het ook. Eén van hen, een Nederlandse jongen waar ik het heel goed mee kon vinden die zei: ik vind het echt knap dat jij je nog kan inhouden. Hij kwam ook echt voor me op. Hij wees de trainer op wat ik allemaal al wél goed deed. Op een gegeven moment was ik er ook echt klaar mee, ik wilde echt stoppen. Maar ik had al betaald. Dus ik dacht; dan ga ik het afmaken ook. Daarvoor moest je verschillende proeven van bekwaamheid doen. Schriftelijk examen, een wedstrijd analyseren en ook een training geven. Na het examen op het einde zei hij letterlijk tegen mij; ik heb niks tegen Marokkanen of zo. Nou, dan weet ik al dat je dus iets tegen Marokkanen hebt. Anders zeg je zoiets niet. Maar voor de volgende keer, zei hij, als je aan zo’n cursus begint, dan moet je elkaar niet zo opzoeken. Terwijl, er was maar één Marokkaanse man en die is eerder afgehaakt. Hij gaf me het advies om meer met Nederlanders om te gaan. Voor mij was dat een bevestiging dat er zeker wel wat discriminatie achter zat. Ik ben op een gegeven moment bij een club training gaan geven en op dat moment zat er een Nederlandse coördinator. Hij gaf me een minder elftal in mijn ogen. Ik dacht; accepteren, ik wil ergens naartoe, dus ik moet ergens beginnen. Gedurende het seizoen komt er een Turkse hoofd Jeugdopleiding bij de club. Die zag me aan het werk en was gecharmeerd van mij dus die wilde me het seizoen erop een hoger elftal geven. Binnen de club is daar heel veel commotie over geweest. Zonder te zeggen dat het om mijn Marokkaanse achtergrond ging. Ze zeiden dat ze me te jong vonden. Maar die man, die er verstand van had, zei; ik zie wat hij kan en hij moet gewoon een beter elftal krijgen. Uiteindelijk heeft hij dat voor elkaar gekregen en het jaar erop is hij weggestuurd. Ook 100% door discriminatie. Op de club gingen verhalen rond dat er veel meer Turkse mensen kwamen voetballen. Ik denk dat de oude leden zich eerder bedreigd voelden omdat deze man keek naar wat mensen kunnen op het voetbalveld en niet naar wie vriendjes zijn. Op een gegeven moment verloor hij zijn draagvlak daardoor. Ik zou het jaar erop nog weer een hoger elftal mogen
trainen, samen met een Turkse jongen. Ik moest weer in gesprek met die Nederlandse man, die zegt letterlijk in dat gesprek met mij; ik kan geen twee buitenlanders op de A1 zetten. Ook naar de ouders toe. Ik zei tegen hem; kijk naar het team, dat zijn 80% buitenlanders, het zou raar zijn als er geen buitenlanders als trainer zouden zijn. Maar bij mezelf dacht ik; ik heb hier niks te zoeken. Dus ik ben daar weggegaan. Uiteindelijk heeft me dat wel wat moois opgeleverd, want ik ging naar een BVO-club (betaald-voetbalorganisatie) en ik werk nu bij een BVO. Ik wil daarmee maar aangeven dat het ook in de sport keihard speelt. Op die ene club zijn wij nu allemaal weg, die Turkse man ook, en dan krijg je weer allemaal ons-kent-ons van Nederlanders. Dat gebeurt echt overal. En toen ik weg moest, moest ik natuurlijk weer solliciteren, krijg je weer heel vaak geen reactie. Wat ik wel merk is dat sinds ik bij een BVO club zit, mensen mij wel ineens benaderen. Dan krijg je dat een Nederlandse man goed over jou gaat praten tegen een andere Nederlandse man en dan laten ze je ineens wel binnen.
Maria (Ecuador) – Integreren, integreren, integreren Kijk eens het is niet, het wordt overal gezegd: integreren, je moet wel integreren. Het woordje integreren, dan denk ik: oké, vanuit mijn kant heb ik al gedaan, maar alsnog die andere kant wordt die integratie tegen gehouden. Want eh, hoe moet ik dat zeggen, als wij over een win-win situatie gaan hebben, dan is voor mij een win-situatie als ik meer ruimte krijg om te groeien in mijn werksfeer zodat ik ook meer dingen kan doen voor deze maatschappij. En de winsituatie voor mijn werkgever zou zijn, dat ik die ruimte krijg om ook de mooie dingen die ze willen bereiken met mij samen dat te kunnen doen. Maar dat wordt niet gedaan dus de integratie, dat stuk, de regering praat en zegt iedere keer: “Integreer je, integreer je, integreer je”. Ok, doe je je best… Dus niet. Daar wordt altijd wel even dat stuk zo naar voren getrokken.
Justin (Nederland/Antillen) – Een beetje discriminatie bestaat niet Ook buitenlanders discrimineren, daar hebben we het in onze vriendengroep wel eens over. Wij zijn daar onderling heel open over en we spreken elkaar aan. Terwijl mijn ouders bijvoorbeeld, ze zijn Nederlanders maar ook Arubanen. Ik ben iemand, ik kan me in veel verschillende culturen vinden. Ik eet wat ik lekker vind, ik luister de muziek die ik mooi vind. Mijn ouders kijken daar wel raar van op. Die vinden wel eens dat ik me wat Arubaanser kan gedragen. Dat is ook wel een vorm van discriminatie. Vandaag was er paniek in de trein in Rotterdam. Mijn moeder vond het zo Nederlands hoe erop werd gereageerd en zei; kijk die Nederlanders, wat zijn ze bang. Ik zei: natuurlijk zijn ze bang, dit is Nederland. Wij zijn toch ook bang? Als ik niet zo stevig in mijn schoenen zou staan dan had me dat misschien wel gevormd, zou ik misschien veel meer meepraten met ze. En zo is racisme toch ook weer overal. En tegelijk denken we heel snel dat het allemaal wel meevalt. Terwijl ik denk; nee, het is discriminatie, of niet. Een beetje discriminatie bestaat niet.
Nawoord Wat u net gelezen hebt zijn de verhalen van een aantal inwoners van de gemeente Eindhoven die in de afgelopen periode te maken hebben gekregen met discriminatie. Wat we met deze verhalen willen laten zien is wat gediscrimineerd worden voor deze mensen betekent. We hebben de verhalen gelaten zoals ze zijn, letterlijk opgetekend zoals aan ons verteld. Voor deze beperkte studie hebben we ongeveer twintig mensen bereid gevonden om met ons mee te werken. Ondanks de beperkte scope zijn we zelf tevreden met dit eerste resultaat. Tegelijkertijd realiseren we ons dat, om discriminatie goed in beeld te krijgen, er uitgebreider en meer structureel aandacht moet komen voor dit onderwerp (onder andere door studies als deze). Deze studie is tot stand gekomen in opdrachtgeverschap van Mpanzu Bamenga, gemeenteraadslid D66 Eindhoven, met medewerking van Saskia Derks en Tania Monteiro.
Bart Groen - www.participatiemakelaars.nl Oktober 2015, Utrecht
